Uitspraak
RECHTBANK ZEELAND-WEST-BRABANT
Belastingrecht, enkelvoudige kamer
Locatie: Breda
Zaaknummers BRE 19/3602 tot en met 19/3608
uitspraak van 2 juni 2022
Uitspraak als bedoeld in afdeling 8.2.6 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) in het geding tussen
[bedrijf 1], gevestigd te [plaats 1] ,
belanghebbende,
en
de inspecteur van de Belastingdienst,
de inspecteur,
en
de Minister van Justitie en Veiligheid,
de minister.
De bestreden uitspraken op bezwaar
De uitspraken van de inspecteur van 27 juni 2019 op het bezwaar van belanghebbende tegen de door haar op aangifte voldane belastingen van personenauto’s en motorrijwielen (hierna: bpm).
Zitting
Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 10 maart 2022 te Breda. Aldaar zijn verschenen en gehoord, de gemachtigde van belanghebbende [gemachtigde 1] en [gemachtigde 2] (hierna: de gemachtigde), verbonden aan [bedrijf 2] te [plaats 2] , en namens de inspecteur, [inspecteur 1] en [inspecteur 2] . Van de zitting is een proces-verbaal gemaakt, waarvan een afschrift tegelijk met een afschrift van deze uitspraak aan partijen wordt gezonden.
1.Beslissing
De rechtbank:
- verklaart de beroepen gegrond in de zaken vermeld in 2.17 van deze uitspraak;
- verklaart de beroepen voor het overige ongegrond;
- vernietigt de uitspraak op bezwaar in de zaken waarin het beroep gegrond is, met uitzondering van de kostenvergoeding bezwaar en de beslissing over de immateriële schadevergoeding;
- verleent extra teruggaaf bpm voor de bedragen zoals genoemd in de overweging 2.17 van deze uitspraak bovenop de teruggaaf die reeds bij uitspraak op bezwaar was verleend;
- verklaart zich onbevoegd om in deze procedure uitspraak te doen over de verzochte (invorderings- of belasting)rentevergoeding;
- veroordeelt de inspecteur tot vergoeding van immateriële schade van € 1.467;
- veroordeelt de minister tot vergoeding van immateriële schade van € 1.533;
- veroordeelt de inspecteur in de proceskosten van belanghebbende van € 525;
- gelast dat de inspecteur het door belanghebbende betaalde griffierecht van € 345 aan haar vergoedt;
- beslist dat, indien de immateriëleschadevergoeding, de proceskostenvergoeding en/of de vergoeding van griffierecht niet tijdig wordt vergoed, de wettelijke rente daarover is gaan lopen vier weken na de datum waarop deze uitspraak is gedaan.
2.Gronden
Vooraf
Passeren wrakingsverzoek
2.1.
De rechtbank passeert het door belanghebbende gedane wrakingsverzoek. De rechtbank verwijst daartoe naar de overwegingen in haar eerdere uitspraak van 11 mei 2022, ECLI:NL:RBZWB:2022:2572, die hier als herhaald en ingelast kunnen worden beschouwd. In die uitspraak was hetzelfde wrakingsverzoek als in deze zaken aan de orde.
Regievoering
2.2.
De rechtbank heeft in deze zaken in het kader van regievoering op 29 oktober 2021 partijen een brief gestuurd over de behandeling van de zaken op de zitting. De rechtbank verwijst daartoe naar de overweging 2.5 in haar eerdere uitspraak van 11 mei 2022, ECLI:NL:RBZWB:2022:2572, die hier als herhaald en ingelast kan worden beschouwd.
8:42 stukken
2.3.
Belanghebbende heeft voor het eerst ter zitting aangevoerd dat de inspecteur nog bepaalde stukken in moet brengen en dat de rechtbank deze moet vorderen. De rechtbank is van oordeel dat dit te laat is aangevoerd gelet op de regievoering die voorafgaand aan de zitting heeft plaatsgevonden. Onduidelijk is wat het belang van de stukken is in het licht van de reeds aangevoerde beroepsgronden. Voor zover belanghebbende het er om zou gaan om in die stukken aanknopingspunten te vinden voor nieuwe beroepsgronden, wordt in strijd met de goede procesorde gehandeld gelet op de eerdere regievoering.
Buiten beschouwing laten aanvullende stukken gemachtigde
2.4.
De rechtbank laat in het kader van het belang van een goede procesorde de reacties van de gemachtigde naar aanleiding van de brief van de rechtbank van 29 oktober 2021 verder buiten beschouwing gelet op het taalgebruik. In het geval van belanghebbende gaat het om de volgende ingediende stukken:
- pleitnota met dagtekening van 25 november 2021 in de zaken met zaaknummers 19/3602 t/m 19/3608;
- e-mail ‘reactie op wrakingsverzoek’ met dagtekening van 8 maart 2022 in alle zaaknummers;
- e-mail ‘pleitaantekeningen’ met dagtekening van 9 maart 2022 in alle zaaknummers.
De rechtbank heeft per brief van 1 december 2021 de gemachtigde in de gelegenheid gesteld om geschoonde stukken in te dienen. De gemachtigde heeft per e-mail van 3 december 2021 gereageerd, waarbij hij – kort en zakelijk weergegeven – stelt dat hij van die gelegenheid geen gebruik gaat maken.
De rechtbank heeft eerder een dergelijke sanctie ook toegepast [1] en daarnaast is deze sanctie ook eerder door andere feitenrechters toegepast. [2] Bij deze beslissing heeft de rechtbank ook acht geslagen op het onnodig grievende taalgebruik dat de gemachtigde in andere procedures, zowel bij deze rechtbank als bij andere gerechten, heeft gebezigd. [3]
Aanleiding
2.5.
Belanghebbende heeft aangifte gedaan van de door haar op grond van de Wet op de belasting van personenauto’s en motorrijwielen 1992 (hierna: Wet Bpm) verschuldigde belasting ter zake van de registratie van de volgende personenauto’s:
Zaaknr.
Soort
DET
Methode afschrijving
Bedrag voldoening
19/3602
Ford Mondeo
22-12-2014
Koerslijst
€ 3.657
19/3603
Ford Kuga
02-06-2014
Koerslijst
€ 5.633
19/3604
Ford Kuga
01-07-2014
Koerslijst
€ 8.188
19/3605
Ford Kuga
25-06-2014
Koerslijst
€ 5.687
19/3606
Ford Kuga
16-04-2013
Koerslijst
€ 5.856
19/3607
Ford Kuga
10-06-2014
Koerslijst
€ 5.687
19/3608
Ford Galaxy
31-07-2014
Koerslijst
€ 5.839
2.6.
Belanghebbende heeft tegen de voldoening op aangifte bezwaarschriften ingediend. De inspecteur heeft alle bezwaren van belanghebbende gegrond verklaard en steeds een teruggaaf verleend vanwege toepassing van de marge/BTW. Daarbij heeft de inspecteur afgezien van een hoorgesprek. Bij uitspraak op bezwaar is aan belanghebbende een forfaitaire kostenvergoeding voor de bezwaarfase van € 381 en een immateriëleschadevergoeding wegens overschrijding van de redelijke termijn van € 2.500 toegekend.
2.7.
Het geschil in beroep betreft de hierna aan de orde komende onderwerpen.
Is van belanghebbende terecht respectievelijk naar het juiste bedrag griffierecht geheven.
2.8.
Niet in geschil is dat het door de griffier geheven griffierecht in overeenstemming is met artikel 8:41 van de Awb. Belanghebbende stelt dat het op voorhand heffen van griffierecht in strijd is met het Unierecht en het EVRM. Deze stelling vindt geen steun in het recht. Voor zover belanghebbende betoogt dat de hoogte van het griffierecht in strijd is met het Unierecht, volgt de rechtbank belanghebbende daarin ook niet. [4]
Is het verdedigingsbeginsel dan wel de hoorplicht geschonden?
2.9.
Belanghebbende stelt dat het Unierechtelijke verdedigingsbeginsel dan wel de hoorplicht is geschonden doordat zij voorafgaande aan het doen van de uitspraken op bezwaar niet is gehoord. De inspecteur heeft daartegenover aangevoerd dat hij terecht van het horen heeft afgezien omdat aan het bezwaar volledig is tegemoetgekomen.
2.10.
Ingevolge artikel 7:2, eerste lid, van de Awb stelt de inspecteur, voordat hij op een bezwaar beslist, de belanghebbende in de gelegenheid te worden gehoord (hoorplicht). Op grond van artikel 7:3, sub e, van de Awb kan van het horen van een belanghebbende worden afgezien indien aan het bezwaar volledig tegemoet wordt gekomen.
2.11.
Niet in geschil is dat belanghebbende niet is gehoord. De rechtbank is van oordeel dat de inspecteur volledig tegemoetgekomen is aan de bezwaren van belanghebbende. Uit het bezwaarschrift blijkt dat de enige bezwaargrond de zogenoemde BTW/marge-kwestie betreft, en niet in geschil is dat de inspecteur ter zake volledige aan belanghebbende is tegemoetgekomen. De inspecteur mocht dan ook afzien van het horen.
Verplichtingen inspecteur op grond van artikel 110 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (hierna VWEU).
2.12.
Belanghebbende heeft gesteld dat uit (de rechtspraak over) artikel 110 van het VWEU volgt dat op de inspecteur de last rust om na te gaan of niet te veel bpm op aangifte is voldaan. De inspecteur moet alle gegevens overleggen waaruit blijkt dat niet te veel bpm is voldaan.
2.13.
De rechtbank overweegt als volgt. De belasting voor de bpm dient op aangifte te worden voldaan (artikel 6 van de Wet Bpm). Bij het doen van aangifte voor de bpm dient belanghebbende de daartoe van belang zijnde gegevens aan te leveren voor de bepaling van de verschuldigde bpm. In al deze onderhavige zaken is door belanghebbende bpm op aangifte voldaan. Indien belanghebbende in beroep stelt dat te veel bpm op aangifte is voldaan, is het in eerste instantie aan belanghebbende om minstens voldoende concreet te stellen (a) voor welke auto te veel bpm is voldaan, en (b) waarom dat volgens hem het geval is (wat de gronden zijn). Afhankelijk van de gronden rust op belanghebbende dan wel de inspecteur de stelplicht en bewijslast. Indien belanghebbende wil afwijken van de door hem bij het voldoen op aangifte gehanteerde afschrijving, rust op hem in beginsel de plicht om feiten te stellen en, bij betwisting, aannemelijk te maken waaruit volgt dat en in hoeverre de afschrijving te laag is. [5] Artikel 110 VWEU verzet zich niet tegen deze bewijslastverdeling. [6] Belanghebbendes betoog over de verplichtingen van de inspecteur is, in zo algemene zin gesteld, dus onjuist. Belanghebbende voert bijvoorbeeld ten onrechte aan dat ook al heeft zij aangifte bpm gedaan waarbij de afschrijving is berekend op basis van de tabel, de inspecteur alsnog na moet gaan of de afschrijving aan de hand van een koerslijst niet lager had moeten zijn. [7] Het voorgaande doet er overigens niet aan af dat met betrekking tot bepaalde specifieke onderwerpen van geschil nadere uitgangspunten kunnen gelden van wat van partijen over en weer mag worden verwacht. [8]
Heffings- en betalingsmodaliteiten
2.14.
Zo belanghebbende met zijn betoog over verschillende modaliteiten beoogd heeft te stellen dat voor te importeren voertuigen vroegere betaling van bpm moet plaatsvinden dan voor reeds in het binnenland geregistreerde voertuigen, terwijl artikel 110 van het VWEU zich verzet tegen verschillende heffings- en betalingsmodaliteiten, is de rechtbank van oordeel dat het niet in strijd is met het Unierecht om belastingplichtigen te verplichten een registratiebelasting te voldoen voordat de registratie plaatsvindt. [9] Het betoog van belanghebbende faalt daarom.
Ex-rental
2.15.
Naar het oordeel van de rechtbank faalt eveneens de stelling van belanghebbende dat ook al is geen sprake van ex-rental, de inspecteur daar wel rekening mee dient te houden. De omstandigheid dat in de handel aan het verhuurverleden van een personenauto een waardedrukkende invloed wordt verbonden, brengt niet mee dat met die waardedrukkende invloed ook rekening moet worden gehouden bij personenauto’s zonder verhuurverleden, omdat in zoverre geen sprake is van gelijksoortige personenauto’s. [10]
Arrest van de Hoge Raad van 1 mei 2020 [11] inzake artikel 16a Wet Bpm; tussentijdstarief; leeftijdskorting
2.16.
Naar aanleiding van de regiebrief van de rechtbank heeft de inspecteur onderzoek gedaan of teruggaaf van bpm dient te volgen op grond van – kort gezegd – het arrest van de Hoge Raad van 1 mei 2020 [12] inzake artikel 16a Wet Bpm en/of op grond van leeftijdskorting. Naar de rechtbank begrijpt heeft de inspecteur ook onderzoek gedaan of er aanleiding is voor teruggaaf wegens een lager tussentijds tarief. De inspecteur heeft de bevindingen van zijn onderzoek voorafgaand aan de zitting toegestuurd. Daarbij heeft de inspecteur gemotiveerd aangevoerd voor welke auto’s niet en voor welke auto’s wel en hoeveel een extra teruggaaf van bpm dient te volgen. Belanghebbende heeft de bevindingen van de inspecteur niet althans onvoldoende gemotiveerd betwist. De rechtbank gaat daarom uit van de bevindingen van de inspecteur.
2.17.
Dit betekent dat voor de hierna vermelde auto’s en tot de hierna vermelde bedragen een extra teruggaaf moet volgen ten opzichte van de bpm die op aangifte is voldaan en de uitspraak op bezwaar.
Zaaknr.
Soort
Extra teruggaaf [13]
19/3602
Ford Mondeo
€ 1
19/3603
Ford Kuga
€ 3
19/3605
Ford Kuga
€ 4
19/3606
Ford Kuga
€ 2
Het gaat hierbij steeds om extra teruggaaf wegens toepassing van leeftijdskorting. Opmerking verdient nog dat de inspecteur bij zijn berekening van de leeftijdskorting geen rekening heeft gehouden met de teruggaaf die bij uitspraak op bezwaar is gegeven. Dit is echter in het voordeel van belanghebbende.
Rentevergoeding
2.18.
Belanghebbende stelt zich op het standpunt dat recht bestaat op vergoeding van rente in verband met de teruggaven van op aangifte voldane bpm.
Voor zover het gaat om rente op grond van artikel 30ha AWR mag de rechtbank, gelet op de beslissing van de Hoge Raad van 28 januari 2022 [14] geen oordeel geven, nu een dergelijke rentebeschikking niet voorligt in de zaken die gaan over de voldoening van bpm op aangifte.
2.19.
Voor zover belanghebbende bepleit dat ook recht bestaat op invorderingsrente op grond van artikel 28c van de Invorderingswet 1990, kan dat in deze procedures niet aan de orde komen. De wetgever heeft immers erin voorzien dat voor een dergelijke rentevergoeding een verzoek aan de ontvanger kan worden gedaan, en in deze procedures liggen niet (de uitspraken op bezwaar tegen) de beschikkingen van de ontvanger voor. De rechtbank is in zoverre onbevoegd om daarover te oordelen in deze procedures; het Unierecht maakt dat niet anders. [15] De rechtbank heeft bij de onbevoegdverklaring in het dictum niet een verwijzing naar artikel 8:71 van de Awb opgenomen, omdat er wel een rechtsingang bij de belastingrechter is ter zake van voormelde artikel 28c-beschikking.
Kostenvergoeding bezwaarfase
2.20.
Belanghebbende stelt dat de inspecteur in deze zaken een integrale kostenvergoeding moet vergoeden. De inspecteur heeft bij uitspraken op bezwaar in deze zaken teruggaaf verleend en op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht (het Besluit) een forfaitaire kostenvergoeding toegekend. De rechtbank ziet geen gronden voor de inspecteur te veroordelen in de werkelijke kosten een veroordeling in de werkelijke proceskosten van belanghebbende, ook niet op grond van het Unierecht.
Conclusie
2.21.
Gelet op het voorgaande zijn de beroepen gegrond verklaard in de zaken vermeld in 2.17.
Verzoek om immateriëleschadevergoeding wegens overschrijding van de redelijke termijn
2.22.
De rechtbank stelt voorop dat het Unierecht niet eraan in de weg staat dat zij op het verzoek beslist. [16] Voor de beoordeling of belanghebbende recht heeft op een vergoeding van immateriële schade wegens overschrijding van de redelijke termijn, gelden de uitgangspunten in de jurisprudentie van de Hoge Raad. [17] Als uitgangspunt geldt een redelijke termijn van twee jaar. De rechtbank overweegt dat het hier gaat om procedures inzake voldoening van bpm op aangiften waarin nagenoeg dezelfde geschilpunten ter discussie staan. Verder zijn de zaken gezamenlijk behandeld op de zitting van 10 maart 2022. Gelet hierop bestaat er voor alle fasen van de procedure een zodanige samenhang dat ter vaststelling van het bedrag van de immateriëleschadevergoeding voor alle zaken gezamenlijk eenmaal het tarief van € 500 per half jaar wordt gehanteerd. Het Unierecht verzet zich daar niet in het algemeen tegen. Dat in sommige zaken enige zaakspecifieke beroepsgronden zijn aangevoerd, doet aan het voorgaande niet af.
2.23.
De oudste bezwaarschriften zijn op 6 mei 2015 ingediend in de zaaknummers 19/3603 en 19/3604. De uitspraak op bezwaar voor alle zaken is op 27 juni 2019 gedaan. De uitspraak van de rechtbank wordt op 2 juni 2022 gedaan en dus afgerond 85 maanden na indiening van de bezwaarschriften. Daarmee is de redelijke termijn van twee jaar overschreden met 61 maanden. Belanghebbende heeft daarom recht op een immateriëleschadevergoeding van € 5.500. De overschrijding die moet worden toegerekend aan de bezwaarfase bedraagt afgerond 44 maanden, waardoor de vergoeding over de bezwaarfase afgerond € 3.967 bedraagt. De inspecteur heeft in de bezwaarfase al een bedrag van € 2.500 toegekend aan vergoeding van immateriële schade wegens overschrijding van de redelijke termijn. Dit dient in aftrek gebracht te worden en er resteert dus een bedrag van € 1.467. De vergoeding voor de beroepsfase bedraagt de resterende € 1.533. De rechtbank heeft de Minister in zoverre mede aangemerkt als partij in dit geding.
Proceskostenvergoeding en griffierecht
2.24.
De rechtbank vindt aanleiding om de inspecteur te veroordelen in de kosten die belanghebbende in verband met behandeling van de beroepen redelijkerwijs heeft moeten maken. De inspecteur doet in zijn brief van 23 februari 2022 een beroep op de uitspraak van Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden van 22 september 2020 [18] en bepleit dat belanghebbende geen recht heeft op enige proceskostenvergoeding. De rechtbank is van oordeel dat de inspecteur op zichzelf een punt heeft dat de inspecteur in zeker opzicht (grotendeels) al het (uitzoek- en reken)werk heeft gedaan, maar gelet op de uitspraak van Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden van 12 oktober 2021, [19] ziet de rechtbank in dit geval geen aanleiding om geen proceskostenvergoeding toe te kennen. Bovendien zou belanghebbende sowieso recht hebben op een proceskostenvergoeding in beroep wegens overschrijding van de redelijke termijn.
2.25.
De rechtbank vindt aanleiding om de inspecteur in de kosten die belanghebbende in verband met behandeling van de beroepen redelijkerwijs heeft moeten maken, enerzijds omdat in een deel van de zaken het beroep gegrond is en anderzijds ook voor de andere zaken in verband met de toekenning van de immateriëleschadevergoeding. De rechtbank is van oordeel dat sprake is van bijzondere omstandigheden als bedoeld in artikel 2, lid 3, van het Besluit proceskosten bestuursrecht, en dat die omstandigheden aanleiding geven tot een vergoeding van € 75 per zaak. Aangezien dat in totaal 7 zaken zijn, komt de proceskostenvergoeding uit op € 525. De rechtbank verwijst daartoe naar de overwegingen in de uitspraak van Gerechtshof ’s-Hertogenbosch 24 oktober 2019. [20]
2.26.
Wat betreft de bezwaarfase is er reeds een kostenvergoeding toegekend door de inspecteur bij de uitspraken op bezwaar.
2.27.
De rechtbank ziet geen gronden voor een veroordeling in de werkelijke proceskosten van belanghebbende, ook niet op grond van het Unierecht. [21]
2.28.
Daarnaast dient de inspecteur het door belanghebbende betaalde griffierecht van in totaal € 345 aan haar te vergoeden.
Rente
2.29.
Belanghebbende heeft aanspraak gemaakt op vergoeding van rente, naar de rechtbank begrijpt niet alleen ter zake van het griffierecht, maar ook in verband met de proceskostenvergoeding en de immateriëleschadevergoeding. De rechtbank honoreert die aanspraak in zoverre dat beslist is dat recht bestaat op een vergoeding van wettelijke rente indien de immateriëleschadevergoeding, het griffierecht en/of de proceskostenvergoeding niet aan belanghebbende wordt uitbetaald binnen vier weken na de datum van deze uitspraak. [22] Er is geen aanleiding – ook niet met betrekking tot de vergoeding van het griffierecht – de rente op een eerder moment te laten ingaan. [23]
Tot slot
2.30.
De rechtbank heeft geen aanleiding gezien tot het stellen van prejudiciële vragen. De rechtbank verwijst daartoe naar de overweging 2.40 in haar eerdere uitspraak van 11 mei 2022, ECLI:NL:RBZWB:2022:2572, die hier als herhaald en ingelast kan worden beschouwd.
Deze uitspraak is gedaan door mr. M.R.T. Pauwels, rechter, in aanwezigheid van mr. E.A.D. Dockx, griffier, op 2 juni 2022 en openbaar gemaakt door middel van geanonimiseerde publicatie op www.rechtspraak.nl.
De griffier, De rechter,
Afschrift aangetekend verzonden aan partijen op:
Aan deze uitspraak hoeft eerst uitvoering te worden gegeven als de uitspraak onherroepelijk is geworden. De uitspraak is onherroepelijk als niet binnen zes weken na verzending van de uitspraak een rechtsmiddel is aangewend of onherroepelijk op het aangewende rechtsmiddel is beslist (artikel 27h, derde lid en artikel 28, zevende lid AWR).
Rechtsmiddel
Tegen deze uitspraak kunnen partijen binnen zes weken na de verzenddatum hoger beroep instellen bij het gerechtshof te ‘s-Hertogenbosch (belastingkamer), Postbus 70583,
5201 CZ ’s-Hertogenbosch.
Bij het instellen van hoger beroep dient het volgende in acht te worden genomen:
1. bij het beroepschrift wordt een afschrift van deze uitspraak overgelegd.
2 - het beroepschrift moet ondertekend zijn en ten minste het volgende vermelden:
a. de naam en het adres van de indiener;
2 - het beroepschrift moet ondertekend zijn en ten minste het volgende vermelden:
a. de naam en het adres van de indiener;
b. een dagtekening;
c. een omschrijving van de uitspraak waartegen het hoger beroep is ingesteld;
d. de gronden van het hoger beroep.
Voor burgers is het mogelijk hoger beroep digitaal in te stellen. Hiervoor kan gebruik worden gemaakt van de formulieren op Rechtspraak.nl / Digitaal loket bestuursrecht.