ECLI:NL:RBZWB:2021:2903

• Datum uitspraak: 11 juni 2021
• Publicatiedatum: 10 juni 2021
• Zaaknummer: 02/820806-13, 12/700071-11 en 02/688003-14
• Instantie: Rechtbank Zeeland-West-Brabant
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Strafrecht
• Procedures: Op tegenspraak
• Rechters: G.H. Nomes; J.C. Gillesse; M.A.H. Kempen
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Niet-ontvankelijkheid officier van justitie wegens extreme overschrijding van de redelijke termijn en gebrek aan eerlijk proces

In deze strafzaak, behandeld door de Rechtbank Zeeland-West-Brabant, is de verdachte aangeklaagd voor meerdere feiten, waaronder valsheid in geschrifte en het telen van hennepplanten. De zitting vond plaats op 28 mei 2021, waar de officier van justitie, mr. W.J.W.K. Suijkerbuijk, en de verdediging hun standpunten presenteerden. De verdediging stelde dat de officier van justitie niet-ontvankelijk moest worden verklaard vanwege een ernstige overschrijding van de redelijke termijn en schending van het vertrouwensbeginsel. De rechtbank oordeelde dat de redelijke termijn in deze zaak in extreme mate was overschreden, wat niet aan de verdediging te wijten was. De rechtbank benadrukte dat de overschrijding van de redelijke termijn niet alleen een procedurele kwestie was, maar ook de waarheidsvinding ernstig bemoeilijkte. Dit leidde tot de conclusie dat er geen sprake meer kon zijn van een eerlijk proces in de zin van artikel 6 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). De rechtbank verklaarde de officier van justitie niet-ontvankelijk in de vervolging, en ook de benadeelde partij werd niet-ontvankelijk verklaard in de vordering. De beslissing werd genomen op 11 juni 2021, waarbij de rechtbank de ernstige schending van de procesorde en de gevolgen voor de verdachte in overweging nam.

Uitspraak

wRECHTBANK ZEELAND-WEST-BRABANT

Strafrecht

Zittingsplaats: Middelburg

parketnummers: 02/820806-13, 12/700071-11 en 02/688003-14

vonnis van de meervoudige kamer van 11 juni 2021

in de strafzaak tegen

[verdachte] ,

geboren op [geboortedag] 1962 te [geboorteplaats] ,

wonende te [adres verdachte]

raadsvrouw mr. C. van Keulen, advocaat te Amsterdam.

1. Onderzoek van de zaak

De zaak is inhoudelijk behandeld op de zitting van 28 mei 2021, waarbij de officier van justitie mr. W.J.W.K. Suijkerbuijk en de verdediging hun standpunten kenbaar hebben gemaakt.

Ter zitting zijn overeenkomstig artikel 285 van het Wetboek van Strafvordering de zaken onder voormelde parketnummers gevoegd.

2. De tenlastelegging

De tenlastelegging is als bijlage I aan dit vonnis gehecht.

De verdenking komt er, kort en feitelijk weergegeven, op neer dat verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan:

02/820806-13

1. vernieling van de inboedel van een chalet in de periode van 20 december 2012 tot en met 5 juli 2013 in Wouwse Plantage;

2. het medeplegen van beroepsmatig telen in elk geval aanwezig hebben van 200 hennepplanten in de periode van 1 september 2013 tot en met 18 december 2013 in een pand aan [adres 1] in Roosendaal,
subsidiair medeplichtigheid daaraan;

3. het medeplegen van beroepsmatig telen in elk geval aanwezig hebben van 336 hennepplanten in de periode van 19 november 2013 tot en met 29 maart 2014 in een pand aan [adres 2] in Goes,
subsidiair medeplichtigheid daaraan;

4. het medeplegen van beroepsmatig telen in elk geval aanwezig hebben van 854 hennepplanten in de periode van 2 juli 2013 tot en met 17 juni 2014 in een pand aan [adres 3] in Roosendaal,
subsidiair medeplichtigheid daaraan;

5. het medeplegen van beroepsmatig telen in elk geval aanwezig hebben van 539 hennepplanten in de periode van 3 april 2014 tot en met 21 mei 2015 in een pand aan [adres 4] in Roosendaal,
subsidiair medeplichtigheid daaraan;

6. het medeplegen van vernieling van muren, kozijnen, laminaat en wanden in de periode van 3 april 2014 tot en met 21 mei 2015 in Roosendaal;

12/700071-11

1. het medeplegen van telen in elk geval aanwezig hebben van 769 hennepplanten op

15 maart 2011 in een pand aan de [adres 5] in Scherpenisse,
subsidiair medeplichtigheid daaraan;

2. het medeplegen van diefstal van stroom door middel van verbreking op 15 maart 2011 in Kerkwerve;

3. het medeplegen van oplichting door zich voor te doen als bonafide koper van bouwmaterialen die deze ook daadwerkelijk zou betalen in de periode van 1 november 2010 tot en met 30 november 2010 in Kerkwerve,
subsidiair verduistering van bouwmaterialen;

02/688003-14

het medeplegen van valsheid in geschrifte door een werkgeversverklaring te vervalsen in de periode van 1 januari 2012 tot en met 7 juni 2012 in Bosschenhoofd.

3. De voorvragen

De dagvaarding is geldig.

De rechtbank is bevoegd.

De ontvankelijkheid van de officier van justitie

3.1

Het standpunt van de verdediging

De verdediging heeft zich in het preliminair verweer op het standpunt gesteld dat de officier van justitie niet-ontvankelijk moet worden verklaard. De verdediging is van mening dat er ten aanzien van parketnummer 02/820806-13 sprake is van het schenden van het vertrouwensbeginsel, gelet op de kennisgeving sepot die aan verdachte is gezonden. Dit moet leiden tot niet-ontvankelijkheid van de officier van justitie.

Subsidiair verzoekt de verdediging de officier van justitie niet-ontvankelijk te verklaren

gelet op de forse overschrijding van de redelijke termijn. Deze forse overschrijding en de schending van het vertrouwensbeginsel maken samen dat er sprake is van een optelsom van vormverzuimen. Ook dit staat aan de ontvankelijkheid van de officier van justitie in de weg. Daarnaast zijn de feiten 1 en 6 onder parketnummer 02/820806-13 en feiten 1 subsidiair en 3 onder parketnummer 12/700071-11 verjaard. Ten slotte moet de officier van justitie niet-ontvankelijk worden verklaard omdat er sprake is van handelen in strijd met het zorgvuldigheidsbeginsel nu het er sterk op lijkt dat ten aanzien van feit 2 onder parketnummer 12/700071-11 de verkeerde plaats ten laste is gelegd.

3.2

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft zich op het standpunt gesteld dat hij ontvankelijk is in de vervolging.

De kennisgeving sepot is abusievelijk naar verdachte gestuurd. Deze fout is hersteld en daar is door de verdediging niet meer over gerept tot deze zitting. Er is dus geen sprake van gerechtvaardigd vertrouwen bij verdachte dat de zaak geseponeerd was.

Het is vaste jurisprudentie van de Hoge Raad dat overschrijding van de redelijke termijn niet leidt tot niet-ontvankelijkheid van de officier van justitie.

Uit jurisprudentie van het hof ’s-Hertogenbosch blijkt dat ‘een optelsom van vormverzuimen’ geen juridische betekenis heeft: ieder geconstateerd verzuim moet op zijn eigen merites beoordeeld worden.

De verjaringstermijn van feiten 1 en 6 onder parketnummer 02/820806-13 is gestuit door de aanhouding van verdachte op 7 september 2015. Feit 1 subsidiair en feit 3 onder parketnummer 12/700071-11 zijn wel verjaard. Ten aanzien van die feiten acht de officier van justitie zich niet-ontvankelijk in de vervolging.

Tenslotte betekent een slordigheidje in de tenlastelegging niet dat sprake is van bewuste misleiding of anderszins grove schending van de zorgvuldigheid.

3.3

Het oordeel van de rechtbank

Om te komen tot niet-ontvankelijkheid van de officier van justitie moet er, gelet ook op het arrest van 20 december 2020 van de Hoge Raad (ECLI:NL:HR:2020:1890), sprake zijn van een zodanig ernstige inbreuk op het recht van de verdachte op een eerlijke behandeling van zijn zaak dat geen sprake meer kan zijn van een eerlijk proces in de zin van artikel 6 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). De beslissing om tot vervolging over te gaan leent zich in zeer beperkte mate voor een inhoudelijke rechterlijke toetsing in die zin dat slechts in uitzonderlijke gevallen plaats is voor een niet‑ontvankelijkverklaring van de officier van justitie op de grond dat het instellen of voortzetten van die vervolging onverenigbaar is met beginselen van een behoorlijke procesorde. Daarbij geldt als criterium dat geen redelijk handelend lid van het openbaar ministerie heeft kunnen oordelen dat met (voortzetting van) de vervolging enig door strafrechtelijke handhaving beschermd belang gediend kan zijn.

De rechtbank stelt vast dat de aan verdachte ten laste gelegde feiten dateren van 1 november 2010 tot en met 21 mei 2015. De zaak onder parketnummer 02/688003-14 is ter zitting van 7 augustus 2015 en 13 november 2015 aan de orde geweest. Daarna is de zaak ter zitting van 28 mei 2021 aangebracht. De zaken onder parketnummers 02/820806-13 en 12/700071-11 zijn voor het eerst ter zitting van 28 mei 2021 aan de orde geweest.

Evident is dat de redelijke termijn daarmee in zeer extreme mate is overschreden. Deze vertraging vindt zijn oorsprong in het stilzitten van het openbaar ministerie en is daarmee niet (mede) aan de verdediging te wijten.

Bij de beoordeling van de ontvankelijkheid van de officier van justitie heeft de rechtbank acht geslagen op het door de Hoge Raad genoemde uitgangspunt dat overschrijding van de redelijke termijn niet tot niet-ontvankelijkverklaring van de officier van justitie leidt, ook niet in uitzonderlijke gevallen. De rechtbank is van oordeel dat het in deze specifieke zaak niet slechts gaat om een overschrijding van de redelijke termijn die zich door strafvermindering kan laten compenseren. De overschrijding van de redelijke termijn is zodanig dat de waarheidsvinding vergaand is bemoeilijkt. Het gaat in deze zaak om een veelheid aan feiten, waarvan niet op voorhand zonder meer gezegd kan worden dat op eenvoudige wijze zonder nader onderzoek tot een vrijspraak of bewezenverklaring kan worden gekomen. Daarmee zijn de beginselen van een behoorlijke procesorde in ernstige mate geschonden. Dat heeft gevolgen voor de vraag of er nog sprake kan zijn van een eerlijk proces. Het tijdsverloop heeft onder meer negatieve gevolgen voor mogelijke onderzoekswensen van de verdediging waardoor van een gelijk speelveld inmiddels geen sprake meer is. Ook maakt de zeer extreme overschrijding van de redelijke termijn dat de kwaliteit van het onderzoek ter terechtzitting ernstig in het gedrang komt. Daarmee is een zorgvuldige beoordeling door de rechtbank onmogelijk gemaakt.

Daarnaast heeft de rechtbank, in het kader van het maatschappelijk belang dat met voortzetting van de vervolging nog zou kunnen zijn gediend, meegewogen dat zich een benadeelde partij heeft gevoegd. Het gaat hier om een rechtspersoon, namelijk een energiemaatschappij, die vergoeding vraagt in verband met gestolen elektriciteit. De benadeelde partij kan ook buiten het strafproces vergoeding van geleden schade verkrijgen. Daarnaast is een aantal van de tenlastegelegde feiten inmiddels verjaard. De (positieve) ontwikkeling van het strafblad van verdachte in de afgelopen tien jaar vormt evenmin reden om belang te hechten aan voortzetting van de vervolging, samen met de constatering dat verdachte in de tussentijd in een andere zaak is veroordeeld waardoor artikel 63 van het Wetboek van Strafrecht van toepassing is. Toepassing van dit artikel maakt dat er bij een eventuele bewezenverklaring vrijwel geen ruimte voor strafoplegging over zou blijven. Gelet op het voorgaande ontbreekt bij de voortzetting van de vervolging nog voldoende strafrechtelijk belang.

Van andere partijen die een (direct) belang hebben bij voortzetting van de vervolging is niet gebleken.

Gelet op genoemde feiten en omstandigheden is er naar het oordeel van de rechtbank geen sprake van een eerlijk proces in de zin van artikel 6 EVRM. Dit is aanleiding om de officier van justitie niet-ontvankelijk te verklaren in de vervolging van verdachte.

4. De benadeelde partij

De benadeelde partij [naam] vordert een schadevergoeding van € 18.253,65 aan materiële schade en € 600,- aan proceskosten voor feit 5 onder parketnummer 02/820806-13, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf 3 april 2014 tot aan de dag der algehele voldoening.

De officier van justitie wordt niet-ontvankelijk verklaard in de vervolging met betrekking tot het feit waaruit de schade zou zijn ontstaan. De rechtbank zal daarom de benadeelde partij niet-ontvankelijk verklaren in de vordering.

5. De beslissing

De rechtbank:

- verklaart
de officier van justitie niet ontvankelijk in de vervolging van verdachte;

Benadeelde partij

- verklaart benadeelde partij [naam] niet-ontvankelijk in de vordering.

Dit vonnis is gewezen door mr. G.H. Nomes, voorzitter, mr. J.C. Gillesse en mr. M.A.H. Kempen, rechters, in tegenwoordigheid van mr. C.E.A.M. van der Ven - van de Riet, griffier, en is uitgesproken ter openbare zitting op 11 juni 2021.

Mr. Kempen is buiten staat dit vonnis mede te ondertekenen.

ht