ECLI:NL:HR:2019:1607

• Datum uitspraak: 18 oktober 2019
• Publicatiedatum: 17 oktober 2019
• Zaaknummer: 18/05509
• Instantie: Hoge Raad
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht; Burgerlijk procesrecht
• Procedures: Cassatie
• Rechters: E.J. Numann; C.E. du Perron; M.J. Kroeze; C.H. Sieburgh; F.J.P. Lock
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Incident tot zekerheidstelling bij uitvoerbaarheid bij voorraad in civiele procedure

In deze zaak heeft de Hoge Raad op 18 oktober 2019 uitspraak gedaan in een incident tot zekerheidstelling in een civiele procedure tussen International Strategies Group Ltd. (ISG) en Natwest Markets N.V. (voorheen The Royal Bank of Scotland N.V.). ISG had een schadevergoeding van USD 14.000.000,-- gevorderd, maar het gerechtshof had Natwest veroordeeld tot betaling van USD 250.000,-- met wettelijke rente, uitvoerbaar bij voorraad. Natwest heeft in cassatie een incidentele vordering tot zekerheidstelling ingediend, waarbij zij eiste dat ISG een bankgarantie van USD 610.000,-- zou stellen als voorwaarde voor de uitvoerbaarheid bij voorraad.

De Hoge Raad heeft in zijn beoordeling verwezen naar eerdere uitspraken en de maatstaven voor het verbinden van een voorwaarde aan de uitvoerbaarheid bij voorraad. De Hoge Raad oordeelde dat er een aanzienlijk restitutierisico voor Natwest aanwezig was, gezien de financiële situatie van ISG en het gebrek aan inzicht in haar vermogenspositie. ISG betwistte het restitutierisico, maar de Hoge Raad oordeelde dat ISG dit onvoldoende had onderbouwd.

Uiteindelijk heeft de Hoge Raad de vordering van Natwest tot zekerheidstelling toegewezen en ISG veroordeeld om zekerheid te stellen in de vorm van een bankgarantie. De kosten van het incident werden aan ISG opgelegd. De zaak werd verder verwezen naar de rol voor dagbepaling schriftelijke toelichting.

Uitspraak

HOGE RAAD DER NEDERLANDEN

CIVIELE KAMER

Nummer 18/05509

Datum 18 oktober 2019

ARREST

in het incident

In de zaak van

INTERNATIONAL STRATEGIES GROUP LTD.,
gevestigd te Britse Maagdeneilanden,

EISERES tot cassatie,

hierna: ISG,

advocaat: mr. E.J.H. Zandbergen

tegen

NATWEST MARKETS N.V., voorheen genaamd The Royal Bank of Scotland N.V.,
gevestigd te Amsterdam,

VERWEERSTER in cassatie,

hierna: Natwest,

advocaat: mr. F.E. Vermeulen.

1. Procesverloop

Voor het verloop van het geding tot dusver verwijst de Hoge Raad naar:

a. zijn arrest van 18 september 2015 in de zaak 14/02968, ECLI:NL:HR:2015:2741;

b. het arrest in de zaak 200.195.068/01 van het gerechtshof Den Haag van 25 september 2018, verbeterd bij beslissing van 20 november 2018.

ISG heeft tegen het arrest van het gerechtshof beroep in cassatie ingesteld. Natwest heeft een verweerschrift tot verwerping ingediend en daarbij tevens (deels voorwaardelijk) incidenteel cassatieberoep ingesteld alsmede een incidentele vordering tot zekerheidstelling. ISG heeft een verweerschrift tot verwerping van het incidenteel cassatieberoep en afwijzing van de incidentele vordering tot zekerheidstelling ingediend.

De conclusie van de Advocaat-Generaal P. Vlas strekt tot toewijzing van de incidentele vordering tot zekerheidstelling.

2. Uitgangspunten en feiten

2.1

ISG heeft in deze procedure van (de rechtsvoorgangster van) Natwest schadevergoeding gevorderd ter hoogte van USD 14.000.000,--. Bij het in cassatie bestreden arrest heeft het hof Natwest veroordeeld tot betaling aan ISG van USD 250.000,-- met de wettelijke rente daarover vanaf 28 september 1998. Dit arrest is uitvoerbaar bij voorraad verklaard.

3. Beoordeling van de incidentele vordering

3.1

Natwest vordert op de voet van art. 418a Rv in verbinding met art. 235 Rv dat de Hoge Raad aan de door het hof uitgesproken uitvoerbaarverklaring bij voorraad de voorwaarde verbindt dat ISG adequate zekerheid stelt in de vorm van een bankgarantie ten bedrage van USD 610.000,--.

3.2.1

Voor de vordering bedoeld in art. 235 Rv, die strekt tot het verbinden van de voorwaarde van zekerheidstelling aan de uitvoerbaarheid bij voorraad van een in vorige instantie gegeven beslissing, geldt op overeenkomstige wijze hetgeen is beslist in HR 20 maart 2015 ^[1] voor de vordering om een beslissing die in een vorige instantie is gegeven, alsnog uitvoerbaar bij voorraad te verklaren. ^[2] In die uitspraak heeft de Hoge Raad in 3.3.1 onder (iv) overwogen dat indien in vorige instantie een gemotiveerde beslissing is gegeven over de uitvoerbaarverklaring bij voorraad, de incidenteel eiser of verzoeker die wijziging van deze beslissing wenst, aan zijn vordering of verzoek feiten en omstandigheden ten grondslag zal moeten leggen die bij de door de vorige rechter gegeven beslissing niet in aanmerking konden worden genomen doordat zij zich eerst na de uitspraak van de vorige rechter hebben voorgedaan, en die kunnen rechtvaardigen dat van die eerdere beslissing wordt afgeweken. Indien in vorige instantie een gemotiveerde beslissing ontbreekt, dient te worden beslist met inachtneming van het in voornoemde uitspraak in rov. 3.3.1 onder (i)-(iii) vermelde.

3.2.2.

De afweging van de belangen van partijen in het kader van een vordering tot uitvoerbaarverklaring bij voorraad is een andere dan die in het kader van het verbinden van de voorwaarde van zekerheidstelling aan de uitvoerbaarverklaring bij voorraad. Dat brengt mee dat ook indien in vorige instantie wel gemotiveerd is beslist op de vordering tot uitvoerbaarverklaring bij voorraad maar geen gemotiveerde beslissing is gegeven over het verbinden van een voorwaarde van zekerheidstelling aan de uitvoerbaarverklaring bij voorraad, op een vordering als bedoeld in art. 235 Rv dient te worden beslist met inachtneming van het in de hiervoor in 3.2.1 genoemde uitspraak van 20 maart 2015, rov. 3.3.1, onder (i)-(iii) vermelde. Bij de afweging van belangen die volgens die maatstaven moet worden gemaakt, zullen mede de gevolgen moeten worden betrokken die de voorwaarde van zekerheidstelling heeft voor degene die de veroordeling verkreeg.

3.3.1

Het hof heeft gemotiveerd beslist op de vordering tot uitvoerbaarverklaring bij voorraad (rov. 15.3). De mogelijkheid van de voorwaarde van zekerheidstelling is in deze procedure echter niet eerder aan de orde geweest. Daarover heeft het hof dan ook niet gemotiveerd beslist. Op de incidentele vordering dient dus te worden beslist met inachtneming van het in de hiervoor in 3.2.1 genoemde uitspraak van 20 maart 2015, rov. 3.3.1, onder (i)-(iii) vermelde.

3.3.2

Natwest legt aan haar vordering ten grondslag dat zij een aanzienlijk restitutierisico loopt. Daartoe voert zij onder meer aan dat ISG reeds eerder in deze procedure niet in staat is gebleken om zekerheid te stellen voor voldoening van de proceskosten, dat geen enkel zicht valt te krijgen op de vermogens- en liquiditeitspositie van ISG, dat ISG geen voor Natwest toegankelijke jaarrekeningen publiceert, dat de bestuurders van ISG niet bekend zijn, dat ISG in het “register of companies” van de Britse Maagdeneilanden is doorgehaald en dat de statutaire zetel van ISG lijkt te zijn verplaatst naar Singapore, alwaar zij echter niet traceerbaar is. Verder geldt tussen Nederland en de Britse Maagdeneilanden geen erkennings- en executieverdrag op basis waarvan Natwest een eventuele veroordeling tot terugbetaling aldaar zou kunnen verhalen.

3.3.3

ISG betwist dat sprake is van een aanzienlijk restitutierisico. Zij voert onder meer aan dat zij niet in financiële nood verkeert, dat zij het arrest van het hof daarom ook nog niet ten uitvoer heeft doen leggen, dat zij niet van plan is haar vordering op Natwest op te eisen voordat de zaak definitief is beslecht omdat zij noch haar bestuurder enig risico wenst te lopen een dergelijk bedrag te moeten terugbetalen, dat zij haar zetel nog steeds op de Britse Maagdeneilanden heeft, dat zij ingevolge het recht van de Britse Maagdeneilanden geen publicatieplicht heeft en dat de doorhaling bij het handelsregister op de Britse Maagdeneilanden niets zegt over het restitutierisico.

3.3.4

Met de hiervoor in 3.3.3 weergegeven stellingen heeft ISG het gestelde restitutierisico onvoldoende betwist. Zij heeft haar betwisting van de stelling dat sprake is van financiële nood niet onderbouwd, terwijl zij evenmin inzicht heeft gegeven in de wijze waarop Natwest zich zou kunnen verhalen als ISG tot terugbetaling zou worden veroordeeld.

3.3.5

Gelet op het vorenstaande moet ervan worden uitgegaan dat een aanzienlijk restitutierisico aanwezig is. Mede nu ISG heeft aangevoerd dat zij niet van plan is de veroordeling ten uitvoer te leggen totdat definitief is beslist, leidt een afweging van de wederzijdse belangen dan ook tot het oordeel dat de vordering van Natwest toewijsbaar is. Het door Natwest gevorderde bedrag van de zekerheidstelling is door ISG onvoldoende bestreden.

3.3.6

Natwest vordert zekerheidstelling in de vorm van een bankgarantie door een Nederlandse bank op de in de incidentele vordering omschreven voorwaarden. ISG stelt dat het voor haar een schier onmogelijke opgave is een dergelijke bankgarantie door een Nederlandse bank te doen stellen. Gelet op de vrijheid die art. 6:51 lid 1 BW biedt aan degene die zekerheid dient te stellen, zal niet anders worden bepaald dan dat de door ISG te stellen zekerheid aan de eisen van art. 6:51 lid 2 BW dient te voldoen.

4. Beslissing

De Hoge Raad:

in het incident:

- verbindt aan de uitvoerbaarverklaring bij voorraad van het tussen partijen gewezen arrest van het gerechtshof Den Haag van 25 september 2018 alsnog de voorwaarde dat ISG zekerheid stelt ten bedrage van USD 610.000,--, in een vorm die aan de eisen van art. 6:51 lid 2 BW voldoet;

- veroordeelt ISG in de kosten van het incident, tot op deze uitspraak aan de zijde van Natwest begroot op € 800,-- aan salaris;

in de hoofdzaak:

- verwijst de zaak naar de rol van 25 oktober 2019 voor dagbepaling schriftelijke toelichting.

Dit arrest is gewezen door de vicepresident E.J. Numann als voorzitter en de raadsheren C.E. du Perron, M.J. Kroeze, C.H. Sieburgh en F.J.P. Lock, en in het openbaar uitgesproken door de raadsheer C.E. du Perron op
18 oktober 2019 .

Voetnoten

1. ECLI:NL:HR:2015:688, rov. 3.3.1 en 3.3.2.

2. Zie HR 6 juli 2018, ECLI:NL:HR:2018:1115, rov. 3.3.2, en HR 18 januari 2019, ECLI:NL:HR:2019:61, rov. 3.2.2.