ECLI:NL:RBMNE:2023:4398

Uitspraak

RECHTBANK MIDDEN-NEDERLAND

Strafrecht

Zittingsplaats Utrecht

Parketnummers: 16/249820-21 en 21/001058-18 (vord. TUL) (P)

Vonnis van de meervoudige kamer van 23 augustus 2023

in de strafzaak tegen

[verdachte],

geboren op [1986] te [geboorteplaats] ,

zonder vaste woon- of verblijfplaats,
thans gedetineerd te [verblijfplaats] ,

hierna: verdachte.

1.ONDERZOEK TER TERECHTZITTING

Dit vonnis is op tegenspraak gewezen naar aanleiding van het onderzoek ter terechtzitting van 4 januari 2022, 16 maart 2022, 1 juni 2022, 25 augustus 2022, 12 september 2022, 28 november 2022, 7 februari 2023, 17 april 2023, 28 juni 2023, 19 juli 2023, 21, juli 2023 en 9 augustus 2023. Het onderzoek ter terechtzitting is inhoudelijk behandeld op 19 en 21 juli 2023 en op 9 augustus 2023 is het onderzoek ter terechtzitting gesloten.

De rechtbank heeft kennisgenomen van de vordering en standpunten van officier van justitie mr. B. Nitrauw en van hetgeen verdachte en zijn raadsman, mr. R.D.A. van Boom, en zijn raadsvrouw, mr. M.N. Greeven, advocaten te Utrecht, (hierna: de verdediging) naar voren hebben gebracht.

2.TENLASTELEGGING

De tenlastelegging is als bijlage aan dit vonnis gehecht.

De verdenking komt er, kort en feitelijk weergegeven, op neer dat verdachte:

Feit 1op 8 juli 2020, 20 juli 2020 en/of 29 juli 2020 te De Meern en/of elders in Nederland samen met anderen, buiten het grondgebied van Nederland heeft gebracht (namelijk naar Frankrijk en/of Engeland):
- op 8 juli 2020: 145 kilo cocaïne/heroïne/(meth)amfetamine;
- op 20 juli 2020: 395 kilo cocaïne/heroïne/(meth)amfetamine;
- op 29 juli 2020: 250 kilo cocaïne en 169 kilo (meth)amfetamine;

Feit 2op 18 mei 2020 en/of 3 juni 2020 te De Meern, Urk, Woerden en/of elders in Nederland samen met anderen 85 kilo (meth)amfetamine heeft afgeleverd, verstrekt en/of vervoerd, dan wel opzettelijk aanwezig heeft gehad;
Feit 3in de periode van 10 juli 2019 tot en met 8 maart 2021 te De Meern en/of elders in Nederland samen met anderen het bereiden, handelen en exporteren van cocaïne, heroïne en/of (meth)amfetamine heeft voorbereid.

3.VOORVRAGEN

3.1

De geldigheid van de dagvaarding

3.1.1

Het standpunt van de verdediging

De verdediging heeft zich op het standpunt gesteld dat feit 3 onvoldoende feitelijk en concreet ten laste is gelegd, waardoor de dagvaarding op dit onderdeel nietig moet worden verklaard.

3.1.2

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft zich – onder verwijzing naar zijn eerdere standpunt over 4 januari 2023 dit nietigheidsverweer – op het standpunt gesteld dat feit 3 voldoende feitelijk en concreet is.

3.1.3

Het oordeel van de rechtbank

Naar het oordeel van de rechtbank is de dagvaarding voldoende feitelijk en concreet. De dagvaarding dient bovendien in samenhang te worden bezien met de inhoud van het dossier. Verder is blijkens het verhandelde ter terechtzitting niet gebleken dat voor verdachte niet duidelijk was wat hem wordt verweten. De rechtbank is van oordeel dat van een nietige dagvaarding geen sprake is en verwerpt daarom het verweer. De dagvaarding is geldig.

3.2

Ontvankelijkheid van de officier van justitie

3.2.1

Het standpunt van de verdediging

De verdediging heeft bepleit dat de officier van justitie niet-ontvankelijk moet worden verklaard in de vervolging. Allereerst vanwege het optreden van het Openbaar Ministerie (hierna: OM) tijdens het opsporingsonderzoek. Het OM heeft zaken met betrekking tot Encrochat en Sky ECC onjuist en/of onvolledig voorgesteld dan wel weggehouden. Het OM heeft de rechter daarmee moedwillig buiten spel gezet. Het gevolg hiervan is dat de resultaten van de Encrochat- en Sky ECC-operaties nergens, in ieder geval niet in Nederland, worden getoetst door een rechter en een verdachte slechter af is bij grensoverschrijdende opsporing dan bij nationale opsporing. Het fundamentele karakter van de inbreuk die het OM hiermee heeft gemaakt op het belang van de gemeenschap bij inachtneming van het wettelijke systeem bij de berechting van strafzaken is aanleiding de officier van justitie (onder toepassing van Karman-criterium) niet-ontvankelijk te verklaren in de vervolging.

Daarnaast is het verloop van de vervolging van verdachte volgens de verdediging aanleiding om de officier van justitie niet-ontvankelijk te verklaren. Het recht op een eerlijk proces vereist volledige toetsing van de rechtmatigheid van het bewijsmateriaal. Nu de rechtbank tot nu toe steeds (ten onrechte) heeft geoordeeld dat het vertrouwensbeginsel aan die toetsing in de weg staat, is geen sprake van een eerlijk proces.

3.2.2

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft zich op het standpunt gesteld dat hij ontvankelijk is in de vervolging.

3.2.3

Het oordeel van de rechtbank

Het dossier in deze zaak bevat een groot aantal chatgesprekken die zijn verkregen uit de onderzoeken naar (de gebruikers van) Encrochat (onderzoek 26Lemont) en Sky ECC (onderzoek 26Argus).

De verdediging heeft het verloop van die onderzoeken en de daarbij gebruikte opsporingsmethodes aan de kaak gesteld. Het feitelijk verloop van de inzet van die opsporingsmethodes, voor zover bekend, is al veelvuldig beschreven in vonnissen en arresten van diverse rechtbanken en gerechtshoven. De rechtbank heeft ervoor gekozen om aan te sluiten bij de overwegingen die de rechtbank Overijssel in haar vonnis van 18 juli 2023 daaraan heeft gewijd (ECLI:NL:RBOVE:2023:2768) na te hebben vastgesteld dat de inhoud daarvan overeenkomt met de in deze zaak beschikbare informatie.

De rechtbank merkt verder op dat de door de verdediging gevoerde formele verweren al geruime tijd in strafzaken naar voren worden gebracht. Dat heeft vooralsnog telkens, één of enkele uitzonderingen daargelaten, tot het oordeel geleid dat het EncroChat- en Sky ECC-bewijs voor rechtmatig moeten worden gehouden met inachtneming van het vertrouwensbeginsel. De rechtbank ziet geen aanleiding om daarover anders te oordelen in deze zaak, in het bijzonder gelet op de wijze waarop de verweren in deze zaak worden herhaald. De rechtbank zal haar oordeel hieronder nader toelichten.

3.2.3.1 Onderzoek Obelisk

De rechtbank gaat - kort en zakelijk weergegeven - uit van het volgende.

EncroChat

EncroChat bood diensten aan waarmee toegang kon worden verkregen tot een communicatienetwerk waarbinnen versleutelde tekst- en spraakberichten en afbeeldingen konden worden verstuurd naar en ontvangen van andere gebruikers van EncroChat-gebruikers. De toestellen die EncroChat leverde beschikten over een speciaal ontwikkeld besturingssysteem en bevatten functionaliteiten voor het snel en enkelvoudig wissen van berichten, terwijl er geen mogelijkheid was om het apparaat of de simkaart te koppelen aan een gebruikersaccount.

De server die EncroChat gebruikte bevond zich in Roubaix (Frankrijk) bij het bedrijf OVH.

Op 30 januari 2020 is door de Franse rechter een machtiging gegeven voor het plaatsen van een interceptiemiddel bij de server en op 1 april 2020 is dit door de Franse autoriteiten geplaatst. Het interceptiemiddel is ontworpen door de Service Technique National de Captation Judiciaire en valt onder het Franse staatsgeheim. De Franse autoriteiten hebben in de periode van 1 april tot 14 juni 2020 live informatie van EncroChat-telefoons verzameld.

Op 10 februari 2020 is door het OM het onderzoek 26Lemont gestart, dat zich onder meer richtte op de gebruikers van de EncroChat-toestellen. In het kader van dit onderzoek is met Frankrijk een gemeenschappelijk onderzoeksteam, een JIT, opgericht en is afgesproken dat alle informatie en bewijsmiddelen die ten behoeve van het JIT werden verzameld, werden gevoegd in een gezamenlijk onderzoeksdossier.

Het OM heeft op 13 maart 2020 een vordering ingediend bij de rechter-commissaris om een machtiging te verstrekken voor het geven van een bevel tot het binnendringen en het doen van onderzoek in een geautomatiseerd werk, als bedoeld in artikel 126uba van het Wetboek van Strafvordering (hierna: Sv), en tot het opnemen van (tele)communicatie, als bedoeld in artikel 126t Sv. Op 27 maart 2020 heeft de rechter-commissaris deze machtiging onder voorwaarden verleend.

In het kader van het JIT hebben de Franse autoriteiten de onderschepte gegevens met Nederland gedeeld en de Nederlandse politie heeft die gegevens gekopieerd.

De officier van justitie in het onderzoek 26Lemont heeft op grond van artikel 126dd Sv toestemming gegeven om de gegevens die tijdens het onderzoek 26Lemont zijn vergaard, te gebruiken voor het onderhavige onderzoek Obelisk.

Sky ECC

Het bedrijf Sky ECC bood voorgeprogrammeerde toestellen aan, met daarop functionaliteiten voor diverse vormen van communicatie en de automatische vernietiging daarvan. De toestellen werden volledig anoniem en alleen tegen contante betaling of betaling via cryptovaluta verhandeld.

De server die Sky ECC gebruikte bevond zich, evenals die van EncroChat, in Roubaix (Frankrijk) bij het bedrijf OVH.

Samen met de Belgische autoriteiten heeft Nederland een verkennend overleg gehad met Frankrijk, om een toelichting te geven op het nog uit te vaardigen Europees onderzoeksbevel (hierna: EOB) en om helderheid te krijgen over de vraag of Frankrijk de onderzoeken zou kunnen verrichten. Op 6 december 2018 heeft Nederland een EOB naar Frankrijk verzonden om daarmee een zogeheten ‘image’ te verkrijgen van de servers. Voorafgaand aan het verzenden van dit EOB heeft de rechter-commissaris onder voorwaarden een machtiging verleend voor het door de officier van justitie doen van een vordering als bedoeld in artikel 126ug, tweede lid, Sv. Hiermee kreeg de officier van justitie toestemming voor het maken van een image.

Frankrijk heeft uitvoering gegeven aan het EOB, waarna de Franse officier van justitie een opsporingsonderzoek is gestart, waarbij door de Franse rechter toestemming is verleend voor de interceptie, opname en transcriptie van de communicatie tussen de Sky ECC-servers.

Op 24 en 26 juni 2019 hebben de Franse autoriteiten IP-taps geplaatst op twee Sky ECC-servers. De gegevens van deze IP-taps is op 11 juli 2019 beschikbaar geworden voor Nederland. Verder is gebleken dat de geïntercepteerde gegevens door de rechter-commissaris in Lille (Frankrijk) op eigen initiatief zijn overgedragen aan twee Nederlandse officieren van justitie.

Op 13 december 2019 is er tussen Nederland, België en Frankrijk een overeenkomst voor een JIT gesloten. Vanaf dat moment heeft Frankrijk de geïntercepteerde gegevens aan het JIT, en dus aan Nederland, verstrekt. Binnen dat JIT hebben Nederlandse technici een techniek ontwikkeld om een kopie te maken van het werkgeheugen van één van de Sky ECC-servers, zonder dat die offline zou gaan. Op 14 mei en 3 juni 2020 heeft Frankrijk deze techniek ingezet. Vervolgens heeft Nederland een techniek ontwikkeld (‘man in the middle’) die het ontsleutelen van het berichtenverkeer mogelijk maakte. Nadat de Franse adviescommissie, die gaat over apparatuur die een inbreuk kan maken op de persoonlijke levenssfeer en briefgeheim, toestemming had gegeven, is deze techniek op 18 december 2020 aangesloten.

Op 11 december 2020 is het onderzoek 26Argus gestart, dat zich richtte op NN-gebruikers van Sky ECC. In dat onderzoek hebben rechters-commissarissen onder voorwaarden op 15 december 2020 een machtiging verleend voor het geven van een bevel op grond van artikel 126t Sv (tapmachtiging) en op 7 en 11 februari 2021 voor het geven van een bevel op grond van artikel 126uba Sv (machtiging voor het binnendringen in een geautomatiseerd werk). Verder is er nog door de rechter-commissaris aanvullende toestemming verleend voor inzage in en het gebruik van in- en uitgaande communicatie van steeds een dataset van Sky-ID’s. Op basis van deze machtigingen is de data geanalyseerd en gedeeld met andere onderzoeken.

Een officier van justitie van onderzoek 26Argus heeft op basis van artikel 126dd Sv toestemming gegeven om gegevens uit 26Argus binnen het onderhavige onderzoek Obelisk te gebruiken.

3.2.3.2 Het optreden van het OM tijdens het opsporingsonderzoek

Het standpunt van de verdediging dat het OM moedwillig een onjuiste en onvolledige voorstelling van zaken heeft gegeven over de omvang van de betrokkenheid van de Nederlandse opsporingsautoriteiten bij de interceptie van EncroChat- en de Sky ECC-gegevens, met als doel om te voorkomen dat de opsporingsmethodes (in Nederland) op rechtmatigheid wordt getoetst, mist naar het oordeel van de rechtbank feitelijke grondslag. De rechtbank verwerpt daarom dit verweer.

3.2.3.3 Het verloop van de vervolging van verdachte

Inleiding

De rechtbank is van oordeel dat het (interstatelijke) vertrouwensbeginsel van toepassing is, zodat uitgegaan moet worden van de rechtmatigheid van de in Frankrijk uitgevoerde opsporingsbevoegdheden die hebben geresulteerd in het EncroChat- en Sky ECC-bewijs.

De Hoge Raad heeft recent uiteengezet hoe de rechtmatigheid moet worden getoetst van de inzet van opsporingsbevoegdheden die in het buitenland zijn uitgeoefend.^[1]De inhoud en omvang van die toets hangt, onder meer, af van het antwoord op de vraag onder wiens verantwoordelijkheid de inzet van die opsporingsbevoegdheden in het buitenland heeft plaatsgevonden.

Opsporing niet onder verantwoordelijkheid van Nederland

Opsporing in het buitenland valt, gelet op de soevereiniteit van het betreffende land, in beginsel onder de verantwoordelijkheid van dat land. Hierop zijn uitzonderingen mogelijk. Zo ligt de verantwoordelijkheid bij Nederland als onder het gezag van een Nederlandse officier van justitie in het buitenland door Nederlandse opsporingsambtenaren toepassing wordt gegeven aan de hun bij de Nederlandse wet toegekende opsporingsbevoegdheden. Nederland is echter niet verantwoordelijk als een Nederlandse opsporingsambtenaar slechts betrokken is bij de uitvoering van een opsporingsbevoegdheid in het buitenland, die in overeenstemming met het recht van dat land en onder verantwoordelijkheid van buitenlandse autoriteiten wordt uitgeoefend. De verantwoordelijkheid voor de opsporing ligt ook bij Nederland als een zodanige nauwe samenwerking bestaat tussen Nederland en de buitenlandse autoriteiten bij de opsporing dat het gezag daarover feitelijk of in overwegende mate toekomt aan de Nederlandse officier van justitie. Van een dergelijke nauwe samenwerking is geen sprake als de Nederlandse opsporingsambtenaren slechts aanwezig mogen zijn bij de uitvoering van de opsporingshandeling door de buitenlandse autoriteiten of als door Nederland technische assistentie wordt verleend aan de buitenlandse autoriteiten.

Op basis van de in paragraaf 3.2.3.1 vermelde feiten en omstandigheden concludeert de rechtbank dat bij de interceptie van zowel EncroChat- als Sky ECC-gegevens sprake is geweest van opsporing in Frankrijk, onder verantwoordelijkheid van de Franse autoriteiten. Dat Nederland heeft deelgenomen aan gemeenschappelijke onderzoeksteams, een EOB heeft uitgevaardigd aan en technische assistentie heeft verleend bij de inzet van opsporingsbevoegdheden in Frankrijk, en over dit alles in nauw contact heeft gestaan met (onder meer) de Franse autoriteiten, leidt niet tot het oordeel dat de verantwoordelijkheid voor het opsporingsonderzoek alsnog op Nederland is komen te rusten. Dit oordeel wordt ook niet anders door de omstandigheid dat (sommige) toestellen van EncroChat en Sky ECC en hun gebruikers zich ten tijde van de inzet van de opsporingsbevoegdheden in Frankrijk op Nederlands grondgebied bevonden. Dat Frankrijk gegevens van gebruikers in Nederland heeft verkregen is inherent aan de grensoverschrijdende diensten die door EncroChat en Sky ECC werden aangeboden. Dit leidt echter niet tot de conclusie dat het binnendringen in telefoons in Nederland door Franse autoriteiten moeten worden gezien als onderzoekshandelingen die (mede) onder verantwoordelijkheid van Nederland zijn uitgevoerd. Frankrijk heeft die gegevens verkregen met mogelijke schending van de soevereiniteit van Nederland, maar daarbij heeft verdachte geen rechtens te respecteren belang.^[2]

De toepassing van de opsporingsbevoegdheden heeft dus niet plaatsgevonden onder verantwoordelijkheid van de Nederlandse autoriteiten.

Rechtmatigheid van de onderzoeken in Frankrijk

De onderschepte EncroChat-gegevens zijn in JIT-verband met Nederland gedeeld. Voor onderschepte Sky ECC-gegevens geldt dat eerst gegevens aan Nederland zijn verstrekt na uitvaardiging van een EOB en daarna zijn gegevens verstrekt in JIT-verband.

JIT

Zoals de Hoge Raad bij de beantwoording van de prejudiciële vragen heeft overwogen is bij het optreden van een gemeenschappelijk onderzoeksteam (zoals een JIT) leidend het nationale recht van de lidstaat waar de opsporingsbevoegdheid ten behoeve van een gemeenschappelijk onderzoeksteam wordt uitgeoefend. Het verlenen van (technische) bijstand vanuit de Nederlandse politie bij de uitoefening van een opsporingsbevoegdheid door de autoriteiten van een andere deelnemende lidstaat, zoals bij de interceptie van Sky ECC-gegevens is gebeurd, maakt dat niet anders. Ook dan is immers geen sprake van het uitoefenen van opsporingsbevoegdheden op Nederlands grondgebied of van het in Nederland vergaren van stukken, voorwerpen of gegevens. Het stelsel komt er op neer dat onderzoekshandelingen telkens worden verricht onder verantwoordelijkheid van de autoriteiten van de lidstaat waar de onderzoekshandelingen plaatsvinden.

Hiervoor is al geconcludeerd dat de onderzoeken hebben plaatsgevonden onder verantwoordelijkheid van Frankrijk. Het Franse recht is daarom van toepassing op de uitoefening van opsporingsbevoegdheden. Het is dan niet de verantwoordelijkheid van de Nederlandse strafrechter om, na verstrekking van de resultaten in JIT-verband, de rechtmatigheid van de inzet van de bevoegdheden te toetsen. Als de rechter dat wel zou doen, levert dat een aantasting op van de soevereiniteit van Frankrijk. De Nederlandse rechter kan daarom ook niet toetsen of het buitenlandse recht voldoende bescherming bood tegen een inbreuk op artikel 8 EVRM (het recht op eerbiediging van het privéleven), omdat deze beoordeling immers ook zou vergen dat de Nederlandse rechter aan het buitenlandse recht toetst wat een aantasting van de soevereiniteit van dat land zou opleveren.

Mocht er wel sprake zijn van een schending van een recht dat wordt gewaarborgd door het EVRM, dan heeft verdachte recht op een daadwerkelijk rechtsmiddel als bedoeld in artikel 13 EVRM voor een instantie van het betreffende land, zoals hier Frankrijk. Daarom moeten de beslissingen van buitenlandse autoriteiten die aan het onderzoek ten grondslag liggen worden gerespecteerd en moet ervan worden uitgegaan dat het onderzoek rechtmatig is verricht. Dat is anders als in het betreffende buitenland onherroepelijk komt vast te staan dat het onderzoek niet in overeenstemming met de daar geldende regels is verricht. In dat geval beoordeelt de Nederlandse rechter aan de hand van de beoordelingsfactoren van artikel 359a, tweede lid, Sv of dit leidt tot een rechtsgevolg.

EOB

Het stelsel van het EOB is gestoeld op het beginsel van wederzijdse erkenning en het daarmee verbonden beginsel van onderling vertrouwen tussen de lidstaten van de Europese Unie. Als een Nederlandse strafrechter gebruikmaakt van resultaten die met een EOB zijn verkregen, moet hij zich onthouden van een toetsing van de wijze waarop de resultaten zijn verkregen. Er moet van worden uitgegaan dat in de uitvoerende lidstaat wordt of kan worden getoetst of de bevoegdheid waarmee uitvoering is gegeven aan het EOB, wat betreft de aan die bevoegdheid verbonden formaliteiten, rechtmatig is toegepast.

Wel kan de rechter beoordelen of de beslissing om een EOB uit te vaardigen in overeenstemming met de wet is genomen. Als een rechter-commissaris hierover al heeft beslist, kan de rechter nog kijken of de rechter-commissaris in redelijkheid tot zijn oordeel heeft kunnen komen.

Voor het gebruik in een strafzaak van gegevens verkregen in zowel een JIT-verband als met een EOB geldt, ten slotte, dat de Nederlandse strafrechter wel de ‘overall fairness’ van de strafzaak moet waarborgen. De rechtbank bespreekt dit hierna aan de hand van het daarover door de verdediging gevoerde verweer.

Geen schending van het recht op een eerlijk proces

De verdediging heeft verder aangevoerd dat geen sprake kan zijn van een eerlijk proces als de toepassing van het vertrouwensbeginsel ertoe leidt dat de rechtmatigheid van de opsporingsmethodes niet wordt beoordeeld in het licht van artikel 8 EVRM en artikel 7 Handvest van de grondrechten van de Europese Unie (hierna: Handvest). De rechtbank is het daar niet mee eens en overweegt daartoe als volgt.

Uit de rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (hierna: EHRM) volgt dat het EVRM op zichzelf niet eraan in de weg staat dat in een strafzaak gebruik wordt gemaakt van de resultaten van in het buitenland verricht onderzoek, maar dat het gebruik van dergelijke resultaten voor het bewijs niet in strijd mag komen met het recht op een eerlijk proces dat door artikel 6 EVRM wordt gewaarborgd. Het is aan de rechter om in dat geval de ‘overall fairness’ van een strafzaak te blijven waarborgen. Er hoeft echter alleen aandacht te worden besteed aan de wijze waarop die resultaten zijn verkregen, als die wijze van verkrijging van belang is voor de beoordeling of het gebruik voor het bewijs van de resultaten in overeenstemming is met het recht op een eerlijk proces.

Zelfs als met de verdediging ervan wordt uitgegaan dat de onderzoeksresultaten zijn verkregen in strijd met artikel 8 EVRM en/of artikel 7 Handvest dan geldt op grond van vaste rechtspraak dat het gebruik van die resultaten voor het bewijs niet zonder meer het recht op een eerlijk proces schendt. Het is de rechtbank ook verder niet gebleken waarom een onrechtmatigheid bij de wijze van verkrijging moet leiden tot de conclusie dat het gebruik voor het bewijs van de verkregen resultaten niet in overeenstemming is met het recht op een eerlijk proces. De verdediging heeft bovendien voldoende gelegenheid gehad om de authenticiteit en betrouwbaarheid van de verkregen resultaten aan te vechten. Hierbij geldt overigens dat niet slechts kan worden gesproken van voldoende gelegenheid wanneer (alle) verzoeken die de verdediging in dit verband heeft gedaan worden toegewezen.

Naar het oordeel van de rechtbank wordt voldaan aan de uit artikel 6 EVRM voortvloeiende waarborgen van het recht op een eerlijk proces. Het verweer van de verdediging wordt verworpen.

3.2.3.4 Conclusie over de ontvankelijkheid van de officier van justitie

Nu van moedwillige misleiding door het OM niet is gebleken en de rechtbank geen aanleiding ziet om vanwege de toepasselijkheid van het (interstatelijke) vertrouwensbeginsel te concluderen dat verdachtes recht op een eerlijk proces is geschonden, oordeelt de rechtbank dat de officier van justitie ontvankelijk is in de vervolging van verdachte.

3.4

Beantwoording van de overige voorvragen

De rechtbank heeft hiervoor geoordeeld dat de dagvaarding geldig is en in dat de officier van justitie ontvankelijk is in de vervolging. De rechtbank is daarnaast bevoegd tot kennisneming van het tenlastegelegde en zijn er geen redenen voor schorsing van de vervolging.

4.WAARDERING VAN HET BEWIJS

4.1

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft zich op het standpunt gesteld dat het onder feit 1, feit 2 en feit 3 ten laste gelegde wettig en overtuigend is te bewijzen. Over feit 1 heeft de officier van justitie aangevoerd dat niet bewezen kan worden dat verdachte wetenschap had of een significante bijdrage heeft geleverd aan de export van de totale ten laste gelegde hoeveelheden verdovende middelen. Wel bewezen kan worden dat verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan het exporteren van 21 kilo cocaïne op 8 juli 2020, 23 kilo cocaïne en 30 kilo heroïne op 20 juli 2020 en 30 kilo cocaïne op 29 juli 2020. Van het overige dient verdachte te worden vrijgesproken.

4.2

Het standpunt van de verdediging

Formele verweren

Volgens de verdediging moet uitsluiting volgen van het EncroChat- en Sky ECC-bewijs, omdat niet beoordeeld kan worden in hoeverre dit bewijs is verkregen in overeenstemming met bepalingen uit het Verdragsrecht en eisen die zijn gesteld door het EHRM. Hierdoor is geen sprake van een deugdelijke toetsing door een rechter en is dus sprake van schending van artikel 8 EVRM en, bijgevolg, artikel 6 EVRM. Daarnaast is de manier waarop het bewijs is verkregen en verwerkt in strijd met het Unierecht; richtlijnen 2002/58 en 2016/680. Bewijsuitsluiting moet ook volgen, omdat artikelen 126uba, 126dd en 126n Sv geen wettelijke grondslag bieden voor de verwerking daarvan.

De verdediging heeft zich verder op het standpunt gesteld dat het verkregen bewijs niet betrouwbaar is en daarom niet voor het bewijs kan worden gebruikt. Meerdere bronnen, waaronder het NFI, de Nederlandse politie en het Franse Hof van Cassatie, geven concrete redenen te veronderstellen dat sprake is van fouten en lacunes in EncroChat- en Sky ECC-gegevens.

De verdediging heeft, ten slotte, een aantal voorwaardelijke verzoeken gedaan voor het geval dat de rechtbank uitgaat van de rechtmatigheid van opsporingsmethodes en van de betrouwbaarheid van de daarbij verkregen resultaten.

Materiële verweren

De verdediging heeft het standpunt ingenomen dat verdachte dient te worden vrijgesproken van alle ten laste gelegde feiten. Voor alle feiten geldt dat het bewijs uitsluitend bestaat uit Encrochat- of Sky ECC-berichten er daarmee is niet voldaan aan het bewijsminimum. Ook kan niet buiten redelijke twijfel worden vastgesteld dat verdachte de enige gebruiker is geweest van het Encrochat-account en de diverse Sky ECC-accounts die door het Openbaar Ministerie aan hem zijn toegeschreven. Wegens een gebrek aan andersluidende informatie moet volgens de verdediging aangenomen worden dat verdachte het account [SKY ECC account 1] tenminste in een bepaalde periode samen met een ander heeft gedeeld. Indien de rechtbank hierin niet meegaat, heeft de verdediging de rechtbank verzocht de officier van justitie opdracht te geven Thuisbezorgdgegevens van 2019 aan te leveren.

Daarnaast is over feit 1 aangevoerd dat niet duidelijk is of de genoemde transporten hebben plaatsgevonden en, voor zover geoordeeld wordt dat deze wel hebben plaatsgevonden, welke verdovende middelen zijn vervoerd. Indien de rechtbank anders oordeelt, dan is de bijdrage die verdachte heeft geleverd niet van voldoende gewicht om van medeplegen te spreken.

Voor feit 3 geldt dat uit de Encrochat- en Sky ECC-berichten niet is gebleken dat er meer is gedaan dan het uitwisselen van ideeën. Er is dus geen sprake van een deelneming aan een strafbare poging. Daarnaast kan niet worden vastgesteld over welke verdovende middelen is gesproken in de chatberichten en kan dus niet worden bewezen dat verdachte een lijst I Opiumwetdelict heeft voorbereid.

4.3

Het oordeel van de rechtbank

4.3.1

Overwegingen ten aanzien van de formele verweren

De verdediging heeft meerdere verweren gevoerd die strekken tot uitsluiting van het bewijs van de EncroChat- en Sky ECC-berichten in het strafdossier. De verweren bestaan telkens uit meerdere deelverweren die, gelijk aan de ontvankelijkheidsverweren, al meermaals zijn gevoerd in andere strafzaken en daarin steeds - een of enkele uitzondering(en) daargelaten - zijn verworpen. De verdediging heeft bij geen van de gestelde vormverzuimen (duidelijk) aandacht besteed aan de vraag welk nadeel verdachte daardoor heeft geleden. De rechtbank heeft er ondanks dit laatste gebrek, gezien de aard en omvang van de verdenking, ervoor gekozen de verweren hierna te bespreken.

4.3.1.1 De verkrijging van het bewijs

Toetsing aan Verdragsrecht, voorschriften EHRM en Unierecht

De rechtbank heeft in paragraaf 3.2.3.3 overwogen dat het (interstatelijke) vertrouwensbeginsel van toepassing is en de Nederlandse rechter als gevolg daarvan de rechtmatigheid van de uitoefening van de opsporingsbevoegdheden in Frankrijk niet toetst. Er moet van de rechtmatigheid van die uitoefening worden uitgegaan. Nu niet is gebleken dat in Frankrijk onherroepelijk is vast komen te staan dat het onderzoek niet in overeenstemming met de daarvoor geldende rechtsregels is verricht, ziet de rechtbank geen aanleiding om het vertrouwensbeginsel buiten toepassing te verklaren en de rechtmatigheid van het Franse onderzoek alsnog te toetsen aan bepalingen uit het Verdragsrecht en Unierecht (daargelaten de discussie over de toepasselijkheid van de door de verdediging aangehaalde richtlijnen). Aan deze (deel)verweren wordt dan ook voorbijgegaan.

Geen schending van Richtlijn 2002/58/EG en Richtlijn (EU) 2016/860

Richtlijn 2002/58/EG is onder meer van belang als de toepassing van strafvorderlijke bevoegdheden ertoe leidt dat op een aanbieder van een openbare elektronische-communicatiedienst een verplichting komt te rusten om bepaalde persoonsgegevens te verstrekken in afwijking van het beginsel van de vertrouwelijkheid van elektronische communicatie. Bevoegdheden die inbreuk maken op dat beginsel zonder dat daarbij verwerkingsverplichtingen worden opgelegd aan aanbieders van elektronische-communicatiediensten vallen echter buiten het toepassingsbereik van Richtlijn 2002/58/EG.

Uit paragraaf 3.2.3.1 volgt dat geen onderzoeksresultaten zijn verkregen op grond van aan de bedrijven EncroChat en SkyECC opgelegde verwerkingsverplichtingen. Het gaat in deze zaken daarentegen om de uitoefening door strafvorderlijke autoriteiten van bevoegdheden waarmee rechtstreeks gegevens in verband met het versleutelde berichtenverkeer zijn verkregen. Dat brengt met zich dat Richtlijn 2002/58/EG hier verder niet van belang is. De rechtbank verwerpt daarom het verweer.

Richtlijn (EU) 2016/680 heeft betrekking op de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens door bevoegde autoriteiten met het oog op de voorkoming, het onderzoek, de opsporing of de vervolging van strafbare feiten of de tenuitvoerlegging van straffen.

4.3.1.2 De verwerking van het bewijs

Artikel 126uba Sv wettelijke grondslag voor verwerking (Encrochat en Sky ECC)

De verdediging heeft gesteld dat artikel 126uba Sv geen grondslag biedt voor het verwerken van het EncroChat- en Sky ECC-bewijs en dat artikel 8 EVRM (en bijgevolg artikel 6 EVRM) daardoor is geschonden. De rechtbank verwerpt dit verweer. Naar het oordeel van de rechtbank is de inbreuk die is gemaakt op de persoonlijke levenssfeer van verdachte bij wet voorzien en gerechtvaardigd. De rechtbank licht dat toe.

De rechtbank stelt vast dat de rechters-commissarissen in de onderzoeken 26Lemont en 26Argus op grond van artikel 126uba Sv een machtiging hebben gegeven voor het binnendringen van een geautomatiseerd netwerk. De rechts-commissarissen waren hiertoe niet verplicht, maar dat neemt niet weg dat zo’n machtiging wel een waarborg vormt voor het recht op bescherming van de persoonlijke levenssfeer.^[3]

Hoewel in artikel 126uba Sv niet staat dat onderzoek gedaan mag worden aan de daarbij verkregen gegevens, kan dat wel worden afgeleid uit het doel van de toepassing van de opsporingsbevoegdheid: het aan de dag brengen van de waarheid. Naar het oordeel van de rechtbank ligt het doen van onderzoek aan de onderzoeksresultaten van de Encrochat- en de Sky ECC-intercepties dan ook in artikel 126uba Sv besloten en is de inbreuk daarmee bij wet voorzien.

De rechters-commissarissen hebben verder in hun beschikkingen uitgebreid uiteengezet op basis waarvan zij zijn overgegaan tot het verlenen van de machtigingen waarbij uiteengezet is dat de verdenking bestaat dat een groot deel van de gebruikers deze diensten met name gebruikte voor het voorbereiden en plegen van ernstige, de rechtsorde verstorende vormen van (georganiseerde) criminaliteit, en dat de gevoerde – versleutelde – communicatie veelal betrekking had op strafbare feiten en niet of nauwelijks op het privéleven van de gebruikers. Daarmee is voldaan aan de in artikel 126uba jo 126o Sv gestelde vereisten voor het toepassen van de bevoegdheid.

De betrokken rechters-commissarissen hebben verder overwogen dat de informatie niet op een andere, effectieve en minder ingrijpende wijze kon worden verkregen en gebruikt. Verder hebben zij bij het verlenen van de machtigingen voorwaarden geformuleerd om privacyschendingen zoveel mogelijk te beperken. Zo mocht in de verkregen onderzoeksresultaten slechts gezocht worden met behulp van zoeksleutels die sterke aanwijzingen opleveren voor ernstige georganiseerde criminaliteit. Pas na het verkrijgen van aanvullende toestemming van de rechters-commissarissen mochten de onderzoeksgegevens worden verstrekt aan een onderzoeksteam ten behoeve van de verwerking in een ander onderzoek.

Gelet op het voorgaande hebben de rechters-commissarissen de machtigingen telkens in redelijkheid mogen verlenen. De rechters-commissarissen hebben bovendien voorwaarden verbonden aan de (verdere) verwerkingen van de verkregen gegevens. Uit de toestemmingsbeslissingen in deze zaak blijkt dat daaraan ook is getoetst voordat de gegevens verder werden verwerkt. Daarmee is naar het oordeel van de rechtbank ook voldaan aan eisen van proportionaliteit en subsidiariteit. Er is dan ook geen sprake van een schending van artikel 8 EVRM en (bijgevolg) artikel 6 EVRM.

De rechtbank gaat voorbij aan het standpunt van de verdediging dat de verwerking van de onderzoeksresultaten door de rechters-commissarissen zelf had moeten plaatsvinden, aangezien dat niet door de wet wordt vereist. De rechtbank gaat ook voorbij aan het verweer voor zover dat betrekking heeft op artikel 126uba lid 1 sub d Sv (het vastleggen van gegevens), omdat de verleende machtigingen zien op het binnendringen en onderzoek doen in geautomatiseerde werken en het bij het analyseren van gegevens daarbij niet gaat om de vastlegging van gegevens zoals bedoeld in sub d.

Geen belang bij beoordeling eventuele schending artikel 126dd Sv (Encrochat en Sky ECC)

De verdediging heeft gesteld dat artikel 126dd Sv geen wettelijke grondslag biedt om onderzoeksgegevens uit 26Lemont en 26Argus te delen met onderzoek Obelisk, omdat in die bepaling niet wordt verwezen naar artikel 126uba Sv.

Het verwerken van politiegegevens door die met andere onderzoeken te delen, zoals hier aan de orde, wordt onder meer gereguleerd in de Wet politiegegevens (Wpg).^[4]Artikel 126dd Sv biedt een uitzondering op de in die wetten en in artikel 126cc Sv nader uitgewerkte vernietigingsverplichting van bepaalde gegevens, maar artikel 126dd Sv is uitdrukkelijk niet bedoeld om het delen van die gegevens te beperken.^[5]Deze bepaling strekt ertoe dat vastgelegd wordt dat, en wanneer gegevens worden vernietigd en dient daarmee dus niet ter bescherming van enig rechtens te respecteren belang van de verdachte. Los van de vraag in hoeverre artikel 126dd Sv van toepassing is en de door de verdediging gestelde strekking heeft, kan een eventuele schending van die bepaling zonder gebleken nadeel niet leiden tot het door de verdediging gestelde rechtsgevolg.

Vormverzuim ontbreken machtiging vordering APN-gegevens (Sky ECC)

De verdediging heeft verder gesteld dat de APN-gegevens (Acces Point Network) van Sky ECC-toestellen (naar de rechtbank begrijpt: in onderzoeken 26Yucca en 26Werl) onrechtmatig zijn gevorderd, omdat voorafgaand geen toestemming is verleend door een onafhankelijke rechterlijke autoriteit.

De rechtbank stelt voorop dat uit het Prokuratuur-arrest^[6]volgt dat het aan de nationale wetgever is om de voorwaarden vast te stellen waaronder de aanbieders van elektronische communicatiediensten aan de bevoegde nationale instanties toegang moeten verlenen tot de persoonsgegevens waarover zij beschikken. Van belang is dat die toegang onderworpen is aan een voorafgaande toetsing door een rechterlijke instantie of een andere onafhankelijke bestuurlijke entiteit. Gelet op de vereiste onafhankelijkheid, mag de instantie die die toetsing verricht niet betrokken zijn bij de uitvoering van het strafrechtelijk onderzoek en moet zij neutraal zijn ten opzichte van de partijen in de strafprocedure. Dat is niet het geval bij een Openbaar Ministerie dat strafrechtelijke onderzoeken leidt en in dit geval ook optreedt als openbaar aanklager tijdens strafprocedures. Een latere toetsing van het besluit van de officier van justitie is niet voldoende om aan het onafhankelijkheidsvereiste te voldoen, omdat de controle door een onafhankelijke autoriteit moet plaatsvinden voorafgaand aan de machtiging.

De rechtbank gaat verder van het volgende uit. In onderzoek Obelisk is gebruik gemaakt van zogeheten APN-gegevens om de gebruiker van bepaalde Sky ECC-accounts te identificeren. Deze APN-gegevens zijn gevorderd in de onderzoeken 26Yucca en 26Werl, wat voorlopers zijn van onderzoek 26Argus en onderzoek Obelisk. In een brief van 30 augustus 2022 hebben de officieren van het Landelijk Parket toegelicht hoe dat is verlopen. Uit die brief begrijpt de rechtbank dat in de periode van 15 augustus 2019 tot en met 8 februari 2021 van alle Sky ECC-toestellen die contact maakten met de door de server gebruikte APN, gegevens werden gevorderd van telecomprovider KPN (IMEI-nummer, telefoonnummer (MSISDN), de datum en tijd dat er gebruik werd gemaakt van de APN en het gebruikte Cell-ID), vrijwel steeds zonder voorafgaande rechterlijke toets. Op vorderingen van de officier van justitie is tweemaal een machtiging verleend voor het vorderen van dat soort gegevens over de periode vanaf 8 februari 2021 tot en met 4 april 2021.

De rechtbank is het met de verdediging eens dat voor het vorderen van APN-gegevens voorafgaand toestemming nodig is van een onafhankelijke rechterlijke autoriteit vanwege de aard van die gegevens. Die voorafgaande rechterlijke toestemming is in deze zaak niet gevraagd, behalve gedeeltelijk ten aanzien van account [SKY ECC account 3] (in de periode van 8 februari 2021 tot en met 8 maart 2021). Daarmee is sprake van een onherstelbaar vormverzuim.

De volgende vraag is of daaraan het rechtsgevolg van bewijsuitsluiting moet worden verbonden, zoals door de verdediging is bepleit. Naar het oordeel van de rechtbank hoeft dat niet.^[7]Daarbij betrekt de rechtbank dat niet gesteld en niet gebleken is dat door de onrechtmatige verkrijging van de APN-gegevens het recht van verdachte op een eerlijk proces is geschonden. Wel is het recht van verdachte op bescherming van zijn persoonlijke levenssfeer geschonden. Wat de ernst van het verzuim betreft, overweegt de rechtbank dat de destijds geldende voorschriften uit het Wetboek van Strafvordering een voorafgaande rechtelijke toestemming niet vereiste en dat het Openbaar Ministerie dus niet bewust tegen de regels in heeft gehandeld. Daarnaast ligt in deze zaak zeer voor de hand dat de rechter-commissaris een machtiging zou hebben verleend om te vorderen wat ook blijkt uit de omstandigheid dat die machtigingen wel werd verleend nadat deze werden gedaan met betrekking tot de periode van 8 februari 2021 tot en met 4 april 2021. Verder neemt de rechtbank in haar overweging nog mee dat sprake was van een PGP-telefoon die werd gebruikt voor de handel in verdovende middelen. Er is niet gesteld en er is niet gebleken dat daarmee gevoelige privé-informatie werd gedeeld. Verdachte heeft ook niet toegelicht welk (ander) nadeel hij heeft geleden.

De rechtbank concludeert dat verdachtes recht op privacy in enige mate is geschonden. De rechtbank zal daar – gelet op het feit dat de rechter-commissaris hoogstwaarschijnlijk toestemming had gegeven de gegevens te vorderen en het geringe nadeel dat verdachte heeft opgelopen – geen rechtsgevolg aan verbinden en het bij deze constatering laten.

4.3.1.3 De betrouwbaarheid van het bewijs

De rechtbank stelt voorop dat in de strafzaak tot uitgangspunt mag worden genomen dat onderzoek dat onder verantwoordelijkheid van buitenlandse autoriteiten is uitgevoerd, op zodanige wijze is verricht dat de door dat onderzoek verkregen resultaten betrouwbaar zijn. Als er echter aanwijzingen voor het tegendeel bestaan, is de rechter gehouden de betrouwbaarheid van die resultaten te onderzoeken.^[8]

De rechtbank gaat uit van de betrouwbaarheid van de verkregen onderzoeksresultaten. Het standpunt van de verdediging bevat onvoldoende concrete aanwijzingen om daarover anders te oordelen. Anders dan de verdediging heeft gesteld, is niet gebleken dat het ontbreken van delen van gesprekken afdoet aan de juistheid van de delen van de gesprekken die wél zijn verkregen. De rechtbank zal daarom ook in paragraaf 4.3.1.4 beslissen dat nader onderzoek naar de betrouwbaarheid niet nodig is. De rechtbank verwerpt dit verweer. De rechtbank merkt hier alvast op dat het ontbreken van een deel van de berichten wel ertoe leidt dat de rechtbank bij de interpretatie van die gesprekken de nodige behoedzaamheid betracht.

Conclusie

De rechtbank verwerp het verweer in al haar onderdelen, met uitzondering van het onderdeel dat ziet op het vormverzuim. Dit laatste leidt echter niet tot uitsluiting van het EncroChat- en Sky ECC-bewijs.

4.3.1.4 De voorwaardelijke onrechtmatigheids- en onbetrouwbaarheidsverzoeken

De rechtbank wijst het verzoek om toewijzing van de eerder afgewezen onderzoekswensen af en verwijst voor de onderbouwing daarvan naar het proces-verbaal van de zitting van 12 september 2022 en naar de voorzittersbeslissing van 25 april 2023 en de daaropvolgende mailwisseling die aan deze beslissing is gehecht.

De rechtbank is verder van oordeel dat er geen noodzaak bestaat voor het toewijzen van de nieuwe onderzoekswensen over de rechtmatigheid van de verkrijging van het EncroChat-bewijs, de rechtmatigheid van de verwerking daarvan en de betrouwbaarheid van dat bewijs, omdat de rechtbank zich – tegen de achtergrond van haar overwegingen in (respectievelijk) paragrafen 3.2.3, 4.3.1.2 en 4.3.1.3 – daarover voldoende voorgelicht acht.

4.3.2

De gebruikte bewijsmiddelen

De rechtbank heeft, ten behoeve van de leesbaarheid van dit vonnis, de wettige bewijsmiddelen met de voor de bewezenverklaring redengevende feiten en omstandigheden uitgewerkt en opgenomen in bijlage II. De bijlage is aan dit vonnis is gehecht.

4.3.3

De bewijsoverwegingen

Verdachte gebruiker van de EncroChat- en Sky ECC-accounts

Op grond van de bewijsmiddelen gaat de rechtbank uit van het volgende. Verdachte is, in ieder geval, op 18 mei en 3 juni 2020 de gebruiker geweest van het EncroChat-account [EncroChat account 2] @EncroChat.com. Zo straalde het toestel behorende bij dit account gedurende de periode waarin voornoemde data vallen veelvuldig masten aan in de omgeving van het thuisadres van verdachte: [adres] in [woonplaats] . Gesprekken die in april 2020 zijn gevoerd met het account [EncroChat account 2] bevatten meerdere verwijzingen naar verdachte, zoals naar zijn huisnummer, straten die grenzen aan zijn thuisadres, rolluiken aan zijn woning en zijn Oost-Europese partner. Bovendien is door de politie op 25 mei 2020 een ontmoeting tussen drie mannen gefotografeerd. Verdachte is herkend als één van die mannen en de ontmoeting sluit naadloos aan op een chatgesprek dat werd gevoerd met het account [EncroChat account 2] op 25 mei 2020.

Daarnaast is verdachte in de periode van 10 juli 2019 tot en met 8 maart 2021 de gebruiker geweest van de (elkaar opvolgende) Sky ECC-accounts [SKY ECC account 1] , [SKY ECC account 2] en [SKY ECC account 3] . De toestellen die horen bij de deze accounts hadden allen dezelfde thuismasten in [woonplaats] , net als het toestel behorende bij van het EncroChat-account [EncroChat account 2] en het ‘sociale’ telefoonnummer ( [telefoonnummer] ) dat aan verdachte is te koppelen. Dit telefoonnummer reisde met het account [SKY ECC account 3] mee op 14 en 23 september 2020 naar afspraken in Zundert en België. Uit een gesprek gevoerd op 2 december 2020 met het account [SKY ECC account 3] blijkt dat de gebruiker bij de eigenaar van een pand, dat zou worden gebruikt als productielocatie, aan de deur is geweest en dat de politie toen is gebeld. Uit de politiesystemen blijkt dat verdachte op 1 december 2020 bij [A] aan de deur heeft staan kloppen/rommelen en dat de politie toen is gebeld. Daarnaast zijn er gesprekken die met het account [SKY ECC account 3] zijn gevoerd met [B] . [B] beschikte ook over het sociale telefoonnummer van verdachte en heeft op 20 september 2020 contact met de vrouw van verdachte over verdachtes onbereikbaarheid. Daarnaast hebben in de periode van 9 september 2020 tot en met 20 januari 2021 ontmoetingen plaatsgevonden met de gebruiker van het account [SKY ECC account 3] en [B] en die vonden, zo blijkt uit bakengegevens van de auto van [B] , allen plaats in de directe woonomgeving van verdachte. De gebruiker van alle drie de Sky ECC-accounts heeft foto’s verstuurd die zijn genomen in de woning van verdachte. Voorwerpen die op die foto’s zijn te zien, zoals een zwembroek, een GPS-tracker, rekenmachine, maar ook inboedel zijn door de politie in de woning van verdachte aangetroffen. Verder zijn de bijnamen ‘ [bijnaam verdachte] / [bijnaam verdachte] ’ en ‘ [bijnaam verdachte] ’ door tegencontacten gebruikt om de gebruiker van het account [SKY ECC account 1] , [SKY ECC account 2] en [SKY ECC account 3] aan te duiden.

Dat het hier steeds om een (of meer) ander(en) ging dan verdachte, zoals door de verdediging is aangevoerd, vindt de rechtbank gelet op voorgaande opsommingen niet aannemelijk. Zeker niet nu verdachte, volgens eigen zeggen, gebruik heeft gemaakt van, in ieder geval, het EncroChat-account en het Sky ECC-account [SKY ECC account 3] en hij daarmee in de periode van 10 juli 2019 tot en met 8 maart 2021 gesprekken heeft gevoerd die gingen over handel in harddrugs. De rechtbank wil best aannemen dat de cryptotelefoons weleens werden uitgeleend, maar zij vindt het door verdachte geschetste alternatieve scenario veel te vaag. Verdachte heeft, in relatie tot het ten laste gelegde, op geen enkele wijze concreet gemaakt wie volgens hem wel gebruik heeft/hebben gemaakt van de accounts ten tijde van de ten laste gelegde feiten. Zijn verklaring is daarmee niet toetsbaar. Verdachte heeft ook geen afdoende verklaring gegeven voor hoe het kan dat de hiervoor genoemde bewijsmiddelen juist wel duiden op zijn betrokkenheid. Het verweer wordt daarom verworpen.

Voorwaardelijk verzoek

Voor zover kan worden geoordeeld dat de voorwaarde van het door de verdediging gedane voorwaardelijke verzoek is ingetreden, vindt de rechtbank vindt het niet noodzakelijk om de officier van justitie opdracht te geven de Thuisbezorgdgegevens over 2019 te verstrekken. Met de verzochte gegevens wil de verdediging aantonen dat het Sky ECC-account [SKY ECC account 1] in de periode van 14 mei 2019 tot en met 22 juni 2019 bij een ander dan verdachte in gebruik was, maar deze periode valt buiten de onder feit 1, 2 en 3 ten laste gelegde pleegdata en -periode. Naar het oordeel van de rechtbank zegt het eventuele gebruik van de telefoon door een ander in die periode niet zoveel over het gebruik in de periode die voor de beoordeling van de tenlastelegging van belang is. Het verzoek wordt daarom afgewezen.

Het gebruik van de EncroChat- en Sky ECC-gesprekken als bewijs

Naar het oordeel van de rechtbank vindt de stelling van de verdediging dat de gesprekken die zijn gevoerd door/met het EncroChat- en Sky ECC-accounts slechts als één bewijsmiddel moeten worden gezien omdat die berichten uit één bron komen, geen steun in het recht. De rechtbank is van oordeel dat de transcripties van de chatgesprekken meerdere bewijsmiddelen opleveren, nu het gaat om (meerdere) gesprekken met verschillende accounthouders en over verschillende onderwerpen. Daarnaast vinden meerdere, als bewijsmiddel gebruikte, chatgesprekken steun in andere zelfstandige bewijsmiddelen. Het verweer faalt.

Feit 1

Op grond van gesprekken die zijn gevoerd door en met het Sky ECC-account [SKY ECC account 2] stelt de rechtbank vast dat verdachte betrokken is geweest bij drie drugstransporten, op 8, 20 en 29 juli 2020. De drugs werden in Nederland verstopt in trolleys met daarop bloemen en vanuit Heemskerk met een vrachtwagen, via Frankrijk, naar Engeland geëxporteerd. Verdachte was degene die de verschillende betrokkenen bij deze transporten bij elkaar bracht door op 21 en 24 juni 2020 groepschats aan te maken. Verdachte informeerde in die groepschats naar de vorderingen en zette de anderen aan om over te gaan tot actie. Zo vroeg hij wat de vooruitzichten waren en schreef hij dat hij het tijd vond voor beweging: “Gas erop!”. Toen één van de gespreksdeelnemers stuurde dat hij ging over de te vervoeren drugs werd hij door verdachte gecorrigeerd. Uit de gesprekken volgt ook een rolverdeling met betrekking tot de transporten. Afgesproken werd dat gespreksdeelnemers die aan elkaar verbonden waren in bepaalde functies met elkaar communiceerden. Verdachte en drie anderen stonden met elkaar in contact “wat betreft vullen”. De rechtbank gaat ervan uit dat hiermee werd bedoeld dat verdachte en die drie anderen gingen over het vullen van de transporten. Dat blijkt ook uit chatgesprekken die nadien hebben plaatsgevonden. In die gesprekken werd gesproken over het vervoer van “stuks” “wit”, “bruin” en “dure”; aanduidingen voor hoeveelheden cocaïne en heroïne.

Dat de transporten op 8, 20 en 29 juli 2020 daadwerkelijk hebben plaatsgevonden blijkt wel uit de resultaten uit het strafrechtelijk onderzoek dat heeft plaatsgevonden in Engeland naar aanleiding van de onderschepping van 250 kilogram cocaïne en 169 kilogram ketamine op 29 juli 2020 in de haven van Calais. Uit de onderzoeksgegevens die zijn gedeeld met Nederland volgt dat de op 29 juli 2020 aangehouden vrachtwagenchauffeur ook op 6 (de dag dat blijkens de Sky ECC-gesprekken een testrit werd gemaakt), 8 en 20 juli 2020 met ladingen bloemen naar Engeland is gereden. De ladingen werden opgehaald in Heemskerk en afgeleverd in Benfleet (Engeland), overeenkomstig de plaatsen/adressen die zijn genoemd Sky ECC-gesprekken. De aangetroffen drugs bleken te zijn verpakt op een wijze die geheel overeenkomst met foto’s die in Sky ECC-gesprekken zijn verstuurd, namelijk met kenmerkende kleuren of stickers van stripboekfiguren (zoals Popeye en Donald Duck).

Op grond van de inhoud van de chatgesprekken, bezien in samenhang met de door de politie gegeven duiding en de verklaring van verdachte dat hij de cryptotelefoons gebruikte om te communiceren over handel in harddrugs, gaat de rechtbank ervan uit dat de als bewijsmiddelen gebruikte chatgesprekken gingen over cocaïne en heroïne. Uit de chatgesprekken maakt de rechtbank namelijk op dat op 8 juli 2020 31 kilogram cocaïne (10 stuks wit en 21 dure) is getransporteerd naar Engeland. Op 20 juli 2020 gaat het om 13 kilogram cocaïne (13 wit) en 30 kilogram heroïne (30 bruin) en op 29 juli 2020 gaat het om 250 kilogram cocaïne. Het strafdossier bevat bewijs dat er bij de drie transporten meer drugs zijn getransporteerd. Hiervan is echter onduidelijk of dit om cocaïne, heroïne, (meth)amfetamine of een andere soort harddrugs ging.

Gelet op het voorgaande vindt de rechtbank wettig en overtuigend bewezen dat verdachte zich op 8, 20 en 29 juli 2020, samen met anderen, schuldig heeft gemaakt aan het exporteren van (in totaal) 324 kilogram cocaïne en heroïne naar Engeland, via Frankrijk. Verdachtes bijdrage aan deze transporten is zonder twijfel van voldoende gewicht om hem aan te merken als medepleger. Uit de chatgesprekken volgt immers dat verdachte verantwoordelijk was voor het vullen van de transporten. Hij nam hiertoe initiatief door chatgesprekken op te starten, op te roepen tot actie en gesprekspartners te instrueren (“regel ff met [bijnaam 1] ”, “nee moet 1 zijn”, doelend op het afgeven van partijen drugs, “Donkere goed intapen maat!”, waarmee werd bedoeld dat heroïne goed moest worden ingepakt). Verdachte liet in de gesprekken duidelijk merken dat hij inspraak (“Ik bepaal een hoop”) had (“en dat het ging om transport waarover verdachte en zijn mededaders beschikten (“Zijn onze eigen wielen”).

Feit 2

Uit EncroChat-gesprekken gevoerd door en met het account [EncroChat account 2] @EncroChat.com, in samenhang bezien met gegevens over de reisbewegingen van het toestel behorende bij dit account en het toestel behorende bij het Sky ECC-account [SKY ECC account 2] , kan worden geconcludeerd dat verdachte op 18 mei en 3 juni 2020 betrokken is geweest bij het vervoer van 85 kilogram amfetamine. Op 10 mei 2020 benaderde verdachte de gebruiker van het EncroChat-account [EncroChat-account 1] voor het vervoer van 85 kilogram “snelle”. [EncroChat-account 1] zegde daarop toe te overleggen met “ [bijnaam 1] ” om het transport naar Noorwegen te regelen. Dat het om amfetamine gaat blijkt uit een chatgesprek dat verdachte en [EncroChat-account 1] op 12 mei 2020 voeren waarin [EncroChat-account 1] stuurde dat hij eigenlijk amfetamine op de verpakkingen wilde schrijven zodat de transporteur zou weten welke hij moest hebben. Op 18 mei 2020 begeleidde verdachte de leverancier van de drugs naar de plek waar de drugs werden overgedragen. Dat de drugs zijn overgedragen blijkt uit een chatgesprek tussen verdachte en [EncroChat-account 1] dat na de overdracht plaatsvond en waarin gesproken werd over wat er in de overgedragen tas zat. Op 3 juni 2020 werden de drugs weer opgehaald omdat de leverancier eigen vervoer had geregeld. Verdachte en [EncroChat-account 1] spraken af op een carpoolplaats om de overdracht te realiseren. Op 3 juni 2020 stuurde verdachte naar [EncroChat-account 1] dat hij bijna daar was, waarop [EncroChat-account 1] reageerde dat hij klaar stond.

Op grond van het voorgaande vindt de rechtbank wettig en overtuigend bewezen dat verdachte op 18 mei en 3 juni 2020, samen met anderen, zich schuldig heeft gemaakt aan het vervoeren van 85 kilogram amfetamine. Verdachte en zijn mededaders hebben zich gedurende weken ingespannen om het transport van de drugs naar Noorwegen te realiseren. Verdachte is daarvoor op zoek gegaan naar een transporteur, heeft er persoonlijk voor gezorgd dat de drugs terecht kwamen bij [EncroChat-account 1] , die in contact stond met de transporteur, en verdachte heeft geregeld dat de drugs uiteindelijk weer werden opgehaald. Ook in dit geval is verdachte dus aan te merken als medepleger.

Feit 3

Uit de gesprekken zijn gevoerd met de EncroChat en Sky ECC-accounts, bezien in samenhang met de door de politie gegeven duiding en de verklaring van verdachte dat hij de cryptotelefoons gebruikte om te communiceren over handel in harddrugs, leidt de rechtbank af dat verdachte zich in de periode van 10 juli 2019 tot en met 1maart 2021 heeft bezig gehouden met allerhande voorbereidingshandelingen voor de grootschalige productie en handel in harddrugs, waaronder cocaïne, heroïne en (meth)amfetamine. Verdachte hield zich bezig met het vervoer van harddrugs en voerde in verband daarmee chatgesprekken over het aanpakken (op zee) en uithalen van partijen drugs (in de haven). In die chatgesprekken liet verdachte blijken dat hij de beschikking had over mensen en middelen. Verdachte had, onder meer, ontmoetingen met het oog op samenwerking, leverde geld af, bood transport aan naar Scandinavië, prepareerde een computer voor het versturen van drugs per post en regelde productielocaties. Als er iets mis ging, zoals borg die niet werd terugbetaald of een locatie die toch niet ter beschikking werd gesteld, ging verdachte zelf op pad om verhaal te halen. Verdachte heeft dit zelf bevestigd. Het bleef dus niet slechts bij het uitwisselen van ideeën, zoals door de verdediging aangevoerd. Dit blijkt ook wel uit chatgesprekken waarin foto’s zijn gedeeld van de plekken waar gespreksdeelnemers zich bevonden, van rekenmachines met geld, van een opengeschroefde computer met zakjes met een witte substantie. De gedetailleerde informatie die verdachte aan anderen verstrekte over transportmogelijkheden, zoals over vrachtbrieven en deklading, en zijn contacten in en kennis van de havens van Antwerpen en Rotterdam duiden er bovendien op dat verdachte kennis had door ervaring.

De rechtbank is dan ook van oordeel dat wettig en overtuigend is bewezen dat verdachte zich in de periode van 10 juli 2019 tot en met 1 maart 2021, samen met anderen, zich schuldig heeft gemaakt aan het plegen van voorbereidingshandelingen voor de grootschalige productie en handel in harddrugs, waaronder cocaïne, heroïne en (meth)amfetamine.

5.BEWEZENVERKLARING

De rechtbank acht wettig en overtuigend bewezen dat verdachte:

op 8 juli 2020 en 20 juli 2020 en 29 juli 2020 te in Nederland, (telkens) tezamen en in vereniging met anderen,

telkens opzettelijk buiten het grondgebied van Nederland heeft

gebracht (namelijk naar Frankrijk en Engeland):

- op 8 juli 2020: (ongeveer) 31 kilogram cocaïne;

- op 20 juli 2020: (ongeveer) 43 kilogram cocaïne en heroïne;

- op 29 juli 2020: (ongeveer) 250 kilogram cocaïne

telkens (een)

middel(en) als bedoeld in de bij de Opiumwet behorende lijst I;

op 18 mei 2020 en 3 juni 2020 te Urk en elders in Nederland, tezamen en in vereniging met één of meer

anderen opzettelijk heeft afgeleverd en verstrekt en vervoerd, (ongeveer) 85 kilogram, van een materiaal bevattende (meth)amfetamine, een middel als

bedoeld in de bij de Opiumwet behorende lijst I;

op tijdstippen in de periode, gelegen tussen 10 juli 2019

tot en met 1 maart 2021 te Meern en elders in Nederland, tezamen en in

vereniging met anderen, telkens om een feit, bedoeld

in het vierde of vijfde lid van artikel 10 van de Opiumwet, te weten het opzettelijk

bereiden, bewerken, verwerken, verkopen, afleveren, verstrekken, vervoeren en/of

binnen en/of buiten het grondgebied van Nederland brengen van een

hoeveelheid/hoeveelheden cocaïne en/of heroïne en/of amfetamine en/of

methamfetamine, (telkens) een middel/middelen vermeld op de bij de

Opiumwet behorende lijst I, opzettelijk voor te bereiden en/of te bevorderen,

- een of meer anderen heeft getracht te bewegen om dat/die feit(en) te plegen, te

doen plegen, mede te plegen en/of om daarbij behulpzaam te zijn

en/of om daartoe gelegenheid en/of middelen en/of inlichtingen te verschaffen,

en/of

- zich of (een) ander(en) gelegenheid, middelen, inlichtingen tot het plegen van

dat/die feit(en) heeft getracht te verschaffen,

- voorwerpen, vervoermiddelen, stoffen en/of gelden

voorhanden gehad, waarvan verdachte wist of ernstige redenen had om te

vermoeden, dat dat/die bestemd was/waren tot het plegen van dat/die feit(en),

immers heeft hij verdachte, tezamen en in vereniging met een ander of anderen,

althans alleen (telkens):

- geld, vrachtwagens, (koel/vries)trailers, deklading (zijnde vis en/of fruit), (zee)containers (met verborgen ruimtes), schepen, een (mogelijke)

productielocatie en/of opslagruimte, bestemd voor het produceren, bestellen,

vervoeren, opslaan, verbergen, afleveren, verstrekken, uit containers halen, kopen,

importeren, exporteren, verkopen en/of financieren van eerdergenoemde

harddrugs voorhanden gehad en/of

- ( telefonische) contacten, ontmoetingen, besprekingen en/of afspraken gehad

en/of gemaakt met een of meer transporteurs, chauffeurs, havenmedewerkers van

de haven in Antwerpen, uithalers, financiers, afnemers,

verkopers, tussenpersonen, verleners van hand- en spandiensten en/of ander(en)

met betrekking tot de hoeveelheid, prijs, kwaliteit, export, import, levering, betaling,

koop, productie, opslag en/of het vervoer van eerdergenoemde harddrugs en/of

- een of meer van eerdergenoemde personen voorzien van informatie, opdrachten,

geld en/of een (tijdelijke) opslagplaats ten behoeve van het vervoeren, opslaan,

verbergen, afleveren, verstrekken, kopen en/of financieren van eerdergenoemde

harddrugs en/of

- tot vorenomschreven feiten opdracht gegeven en/of daartoe hand- en

spandiensten verricht;

Voor zover in het bewezen verklaarde deel van de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zijn deze in de bewezenverklaring verbeterd. Verdachte is daardoor niet in de verdediging geschaad.

Hetgeen meer of anders is ten laste gelegd is niet bewezen. Verdachte wordt hiervan vrijgesproken.

6.STRAFBAARHEID VAN DE FEITEN

Er is geen omstandigheid aannemelijk geworden die de strafbaarheid van het bewezen verklaarde uitsluit, zodat dit strafbaar is.

Het bewezen verklaarde levert volgens de wet de volgende strafbare feiten op:

feit 1: medeplegen van het opzettelijk handelen in strijd met het in artikel 2 onder A van de Opiumwet gegeven verbod, meermalen gepleegd;

feit 2: medeplegen van het opzettelijk handelen in strijd met een in artikel 2 onder B van de Opiumwet gegeven verbod, meermalen gepleegd;

feit 3: medeplegen van: om een feit, bedoeld in het vierde of vijfde lid van artikel 10 van de Opiumwet, voor te bereiden of te bevorderen, een ander trachten te bewegen om dat feit te plegen, te doen plegen of mede te plegen, om daarbij behulpzaam te zijn en om daartoe gelegenheid, middelen of inlichtingen te verschaffen en zich of een ander gelegenheid, middelen of inlichtingen tot het plegen van dat feit trachten te verschaffen en voorwerpen, vervoermiddelen, stoffen of gelden voorhanden hebben, waarvan hij weet dat zij bestemd zijn tot het plegen van dat feit, meermalen gepleegd;

7.STRAFBAARHEID VAN VERDACHTE

Er is geen omstandigheid gebleken of aannemelijk geworden die de strafbaarheid van verdachte uitsluit. Verdachte is dan ook strafbaar.

8.OPLEGGING VAN STRAF

8.1

De vordering van de officier van justitie

De officier van justitie heeft gevorderd verdachte ter zake van het door de officier van justitie bewezen geachte te veroordelen tot een gevangenisstraf van 10 jaren, met aftrek van het voorarrest.

8.2

Het standpunt van de verdediging

De verdediging vindt de strafeis van de officier van justitie te hoog. Van geweld dat gepaard zou gaan met de handel in harddrugs is geen sprake geweest en verdachte kan niet verantwoordelijk worden gehouden voor de algehele verharding van het drugsmilieu. Bovendien is de rol die verdachte heeft gespeeld in de internationale drugshandel kleiner dan de officier van justitie heeft geschetst. De verdediging heeft de rechtbank verzocht bij de strafoplegging in strafmatigende zin rekening te houden met het gevolg van het in paragraaf 4.3.1.2 geconstateerde vormverzuim en met de persoonlijke omstandigheden van verdachte. Een langdurige gevangenisstraf heeft niet alleen mogelijk een ongunstig effect op de relatie van verdachte, maar ook op de kans op recidive.

8.3

Het oordeel van de rechtbank

Bij het bepalen van de straf heeft de rechtbank rekening gehouden met de ernst van het bewezen verklaarde, de omstandigheden waaronder dit is begaan en de persoon van verdachte, zoals ter terechtzitting is gebleken.

De ernst van de feiten

Verdachte is gedurende een periode van ruim anderhalf jaar betrokken geweest bij grootschalige internationale handel in harddrugs. Verdachte regelde drugstransporten en had hierover op regelmatige basis contact met personen die partijen harddrugs wilden laten vervoeren. Op 8, 20 en 29 juli 2021 was verdachte betrokken bij de export van in totaal ten minste 324 kilogram harddrugs. Op 18 mei en 3 juni 2020 heeft verdachte zich beziggehouden met de verplaatsing van ongeveer 85 kilogram harddrugs. Uit het strafdossier leidt de rechtbank af dat verdachte daarnaast betrokken is geweest bij de import van harddrugs vanuit Latijns-Amerika. Verdachte had nauwe contacten in de havens van Antwerpen en Rotterdam om de drugs te onderscheppen en hij beschikte over boten met vissers die drugspakketten op open zee uit het water konden halen. Daarnaast stond verdachte in contact met bedrijven/personen die de drugs over land konden vervoeren, verstopt tussen vis, bloemen en fruit. Dat verdachte een belangrijke schakel in de drugshandel was blijkt wel uit de berichtenverkeer tussen hem en zijn contacten. Verdachte was degene die ervoor zorgde dat partijen drugs werden toegelaten tot het transport, hij gaf instructies voor het verpakken en de distributie van de partijen en hij hield zich bezig met de financiële afhandeling. Uit het berichtenverkeer komt een beeld naar voren dat het verdachte en zijn contacten boven alles te doen was om (veel) geld te verdienen. Hiervoor waren zij bereid grote risico’s te nemen.

Dat (internationale) handel in harddrugs gepaard gaat met corruptie, uitbuiting, afpersing, ontvoering, geweld en soms zelfs moord heeft verdachte daarbij kennelijk voor lief genomen. Gebleken is bovendien dat verdachte het dreigen met geweld zelf ook niet schuwde toen een bedrag van € 35.000, betaald voor niet-geleverde diensten, niet werd teruggegeven. Tot slot heeft verdachte met zijn handelen blijk gegeven geen oog te hebben voor de (ernstige) gezondheidsrisico’s die het gebruik van harddrugs met zich brengt.

De persoon van verdachte

De rechtbank heeft gekeken naar het strafblad van verdachte. Hieruit blijkt dat verdachte op 16 juli 2018 door het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden is veroordeeld voor feiten die verband houden met de productie van en handel in harddrugs tot een gevangenisstraf van 24 maanden (nadien door de Hoge Raad bepaald op 23 maanden), waarvan 8 voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaren. Verdachte is nog vóór onherroepelijk worden van deze veroordeling, op 31 maart 2020, opnieuw de fout in gegaan. Het bewezenverklaarde onder feit 3 is immers gepleegd vanaf 10 juli 2019. De proeftijd die vanaf 31 maart 2020 is ingegaan heeft verdachte er daarna ook niet van weerhouden de bewezen verklaarde feiten te plegen.

Verdachte heeft op de zitting nauwelijks verantwoordelijkheid genomen voor zijn aandeel in de grootschalige internationale drugshandel. Hij heeft weliswaar verklaard dat hij niet goed bezig is geweest, maar hij heeft dit op geen enkele manier verduidelijkt. Door geen inzicht te geven in zijn beweegredenen of op een andere manier blijk te geven van zelfreflectie is de rechtbank er niet gerust op dat verdachte in de toekomst niet opnieuw de fout in gaat.

De strafoplegging

De ernst en duur van de bewezen verklaarde feiten rechtvaardigen de oplegging van een langdurige gevangenisstraf. Bij het bepalen van de duur van de straf heeft de rechtbank gekeken naar straffen die in vergelijkbare zaken zijn opgelegd. Daarbij heeft de rechtbank in het nadeel van verdachte laten meewegen dat verdachte eerder is veroordeeld voor vergelijkbare feiten en dat de toen opgelegde lange gevangenisstraf en proeftijd hem er niet van hebben weerhouden zich opnieuw schuldig te maken aan dit soort feiten. Omdat niet is gebleken van wezenlijk nadeel voor verdachte van het onder paragraaf 4.3.1.2 geconstateerde vormverzuim, ziet zij geen aanleiding hiermee in strafmatigende zin rekening te houden bij de bepaling van de hoogte van de straf.

Alles overwegende is de rechtbank van oordeel dat een gevangenisstraf voor de duur van 10 jaren passend en geboden is. Dat de rechtbank komt tot bewezenverklaring van een aanzienlijk grotere hoeveelheid geëxporteerde harddrugs onder feit 1 dan de officier van justitie, leidt niet tot oplegging van een hogere straf dan geëist. Bewezenverklaring van een lagere hoeveelheid zou hebben geleid tot oplegging van een lagere straf.

Tenuitvoerlegging van de opgelegde gevangenisstraf zal volledig plaatsvinden binnen de penitentiaire inrichting, tot het moment dat de veroordeelde in aanmerking komt voor deelname aan een penitentiair programma, als bedoeld in artikel 4 Penitentiaire beginselenwet, dan wel de regeling van voorwaardelijke invrijheidsstelling, als bedoeld in artikel 6:2:10 Wetboek van Strafvordering, aan de orde is.

9.BESLAG

9.1

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft zich op het standpunt gesteld dat de inbeslaggenomen HP laptop, rekenmachine en iPhone SE verbeurd verklaard moeten worden. De GPS-tracker en twee vervalste Rolexhorloges moeten worden onttrokken aan het verkeer. Een tweetal politiedossiers moet worden teruggegeven aan de rechthebbenden, niet zijnde verdachte.

9.2

Het standpunt van de verdediging

De verdediging heeft de rechtbank verzocht te beslissen dat alle goederen worden teruggegeven aan verdachte.

9.3

Het oordeel van de rechtbank

De rechtbank zal de HP laptop en rekenmachine verbeurd verklaren, nu de bewezenverklaarde feiten met behulp van die goederen is begaan.

De rechtbank zal de teruggave aan verdachte gelasten van de GPS-tracker en de twee inbeslaggenomen valse Rolexhorloges. Niet is gebleken dat de bewezenverklaarde feiten met deze GPS-tracker zijn begaan. De GPS-tracker is ook niet van zodanige aard is dat het ongecontroleerde bezit daarvan in strijd is met de wet of met het algemeen belang. Een GPS-tracker is immers naar zijn aard bestemd voor legaal gebruik. Voor de twee valse Rolexhorloges geldt dat het enkele bezit daarvan niet in strijd is met de wet.

Van de politiedossiers is niet gebleken dat die aan verdachte toebehoren. De dossiers moeten worden teruggegeven aan degene(n) die wel is/zijn aan te merken als rechthebbende. De iPhone SE is bij verdachte in zijn cel in de penitentiaire inrichting aangetroffen en de politie heeft na onderzoek aan de telefoon geconcludeerd dat verdachte deze heeft gebruikt. Niet is gebleken dat verdachte de telefoon heeft gebruikt bij het plegen van de bewezenverklaarde feiten, zodat geen grond bestaat voor verbeurdverklaring. De rechtbank is echter ook niet gebleken dat de telefoon eigendom is van verdachte. De telefoon moet daarom worden teruggegeven aan de rechthebbende. Indien verdachte kan aantonen dat hij de rechthebbende is, kan de telefoon aan hem worden teruggegeven.

10.VORDERING TENUITVOERLEGGING

Zoals hiervoor al genoemd is verdachte op 16 juli 2018 door het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden veroordeeld tot een geheel voorwaardelijke gevangenisstraf van 24 maanden waarvan 8 maanden voorwaardelijk met een proeftijd van 2 jaren. Verdachte is in cassatie gegaan, waarna het arrest van het hof op 31 maart 2020 onherroepelijk is geworden (onder wijziging van de straf naar 23 maanden waarvan 8 maanden voorwaardelijk).

De officier van justitie heeft de tenuitvoerlegging van deze voorwaardelijke gevangenisstraf gevorderd, omdat verdachte zich binnen de proeftijd schuldig heeft gemaakt aan een nieuw strafbaar feit. De verdediging heeft verzocht de vordering af te wijzen, omdat verdachte niet wist dat hij nog in een proeftijd liep.

De rechtbank zal de vordering van de officier van justitie toewijzen, nu verdachte de bewezen verklaarde feiten heeft gepleegd terwijl hij in voormelde proeftijd liep. De rechtbank ziet in hetgeen de verdediging hierover heeft aangevoerd geen aanleiding om tot een andere beslissing te komen. De proeftijd is (pas) op 31 maart 2020 ingegaan omdat verdachte in cassatie is gegaan. Zolang een veroordeling niet onherroepelijk is, gaat de proeftijd niet lopen. Aan verdachte is op 28 april 2020 een brief gestuurd met daarin de kennisgeving dat hij is veroordeeld tot, onder meer, een voorwaardelijke gevangenisstraf en dat de proeftijd is ingegaan. Verdachte is dus op de hoogte gesteld. Dat verdachte één en ander niet goed heeft begrepen of daarover niet is geïnformeerd door zijn raadsman, zoals toegelicht op de zitting, komt voor rekening van verdachte.

11.TOEPASSELIJKE WETTELIJKE VOORSCHRIFTEN

De beslissing berust op de artikelen 33, 33a, 57 van het Wetboek van Strafrecht en 2, 10 en 10a van de Opiumwet, zoals de artikelen luidden ten tijde van het bewezen verklaarde.

12.BESLISSING

De rechtbank:

Bewezenverklaring

- verklaart het onder feit 1 en feit 2 en feit 3 ten laste gelegde bewezen zoals hiervoor in rubriek 5 is vermeld;

Strafbaarheid

- verklaart het onder feit 1 en feit 2 en feit 3 bewezen verklaarde strafbaar en kwalificeert dit zoals hiervoor in rubriek 6 is vermeld;

- verklaart verdachte strafbaar;

Oplegging straf

- veroordeelt verdachte tot een
gevangenisstraf van 10 (tien) jaren;

- bepaalt dat de tijd, door verdachte vóór de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in verzekering en voorlopige hechtenis doorgebracht, bij de tenuitvoerlegging van de gevangenisstraf in mindering zal worden gebracht;

Beslag

- verklaart de volgende voorwerpen
verbeurd:

HP Laptop, goednummer 687575;

Rekenmachine, goednummer 687062;

- gelast de
teruggave aan verdachtevan het volgende voorwerp:

GPS-tracker, goednummer 687065;

Rolex, goednummer 687067;

Rolex, goednummer 687068;

- gelast de
teruggave aan de rechthebbendevan de volgende voorwerpen:

Politiedossier, goednummer 687059;

Politiedossier, goednummer 687060;

Iphone SE, goednummer 720423;

Vordering tenuitvoerlegging met parketnummer 21.001058.18

- wijst de vordering toe;

- gelast de tenuitvoerlegging van de door het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden bij arrest van 16 juli 2018 opgelegde voorwaardelijke gevangenisstraf voor de duur van 8 maanden.

Dit vonnis is gewezen door mr. A.J.P. Schotman, voorzitter, mr. L.M.M. Heppe en mr. S.D. Groen, rechters, in tegenwoordigheid van mr. N.S. Stekkel, griffier, en is uitgesproken op de openbare terechtzitting van 23 augustus 2023.

Verklaart mr. L.M.M. Heppe, rechter, en de griffier, mr. N.S. Stekkel, buiten staat om dit vonnis mede te ondertekenen.

Bijlage I: de tenlastelegging

Aan verdachte wordt ten laste gelegd dat:

hij op of omstreeks 8 juli 2020 en/of 20 juli 2020 en/of 29 juli 2020 te Meern en/of

elders in Nederland, (telkens) tezamen en in vereniging met één of meer anderen,

althans alleen, (telkens) opzettelijk buiten het grondgebied van Nederland heeft

gebracht (namelijk naar Frankrijk en/of Engeland), althans opzettelijk heeft

afgeleverd en/of verstrekt, althans opzettelijk aanwezig heeft gehad:

- op of omstreeks 8 juli 2020: (ongeveer) 145 kilo cocaïne en/of heroïne en/of

(meth)amfetamine;

- op of omstreeks 20 juli 2020: (ongeveer) 395 kilo cocaïne en/of heroïne en/of

(meth)amfetamine;

- op of omstreeks 29 juli 2020: (ongeveer) 250 kilo cocaïne en/of 169 kilo

(meth)amfetamine

in elk geval (telkens) een (zeer grote) hoeveelheid van een materiaal bevattende

cocaïne en/of heroïne en/of amfetamine en/of methamfetamine, (telkens) (een)

middel(en) als bedoeld in de bij de Opiumwet behorende lijst I, dan wel

aangewezen krachtens het vijfde lid van artikel 3a van die wet;

( art 10 lid 5 Opiumwet, art 2 ahf/ond A Opiumwet, art 47 lid 1 ahf/sub 1 Wetboek

van Strafrecht )

hij op of omstreeks 18 mei 2020 en/of 3 juni 2020 te De Meern en/of Urk en/of

Woerden en/of elders in Nederland, tezamen en in vereniging met één of meer

anderen, althans alleen, opzettelijk heeft afgeleverd en/of verstrekt en/of vervoerd,

althans opzettelijk aanwezig heeft gehad (ongeveer) 85 kilo, in elk geval een

hoeveelheid van een materiaal bevattende (meth)amfetamine, een middel als

bedoeld in de bij de Opiumwet behorende lijst I, dan wel aangewezen krachtens het

vijfde lid van artikel 3a van die wet;

( art 10 lid 4 Opiumwet, art 2 ahf/ond B Opiumwet, art 47 lid 1 ahf/sub 1 Wetboek

van Strafrecht )

hij op één of meer tijdstippen in of omstreeks de periode, gelegen tussen 10 juli 2019

tot en met 8 maart 2021 te Meern en/of elders in Nederland, tezamen en in

vereniging met één of meer anderen, althans alleen, (telkens) om een feit, bedoeld

in het vierde of vijfde lid van artikel 10 van de Opiumwet, te weten het opzettelijk

bereiden, bewerken, verwerken, verkopen, afleveren, verstrekken, vervoeren en/of

binnen en/of buiten het grondgebied van Nederland brengen van een

hoeveelheid/hoeveelheden cocaïne en/of heroïne en/of amfetamine en/of

methamfetamine, in elk geval (telkens) een middel/middelen vermeld op de bij de

Opiumwet behorende lijst I, opzettelijk voor te bereiden en/of te bevorderen,

- een of meer anderen heeft getracht te bewegen om dat/die feit(en) te plegen, te

doen plegen, mede te plegen, uit te lokken en/of om daarbij behulpzaam te zijn

en/of om daartoe gelegenheid en/of middelen en/of inlichtingen te verschaffen,

en/of

- zich of (een) ander(en) gelegenheid, middelen, inlichtingen tot het plegen van

dat/die feit(en) heeft getracht te verschaffen,

- voorwerpen, vervoermiddelen, stoffen en/of gelden of andere betaalmiddelen

voorhanden gehad, waarvan verdachte wist of ernstige redenen had om te

vermoeden, dat dat/die bestemd was/waren tot het plegen van dat/die feit(en),

immers heeft hij verdachte, tezamen en in vereniging met een ander of anderen,

althans alleen (telkens):

- geld, vrachtwagens, (koel/vries)trailers, deklading (zijnde vis en/of fruit en/of

bloemen), (zee)containers (met verborgen ruimtes), schepen, een (mogelijke)

productielocatie en/of opslagruimte, bestemd voor het produceren, bestellen,

vervoeren, opslaan, verbergen, afleveren, verstrekken, uit containers halen, kopen,

importeren, exporteren, verkopen en/of financieren van eerdergenoemde

harddrugs voorhanden gehad en/of

- ( telefonische) contacten, ontmoetingen, besprekingen en/of afspraken gehad

en/of gemaakt met een of meer transporteurs, chauffeurs, havenmedewerkers van

de haven in Antwerpen en/of Rotterdam, uithalers, lassers, financiers, afnemers,

verkopers, tussenpersonen, verleners van hand- en spandiensten en/of ander(en)

met betrekking tot de hoeveelheid, prijs, kwaliteit, export, import, levering, betaling,

koop, productie, opslag en/of het vervoer van eerdergenoemde harddrugs en/of

- een of meer van eerdergenoemde personen voorzien van informatie, opdrachten,

geld en/of een (tijdelijke) opslagplaats ten behoeve van het vervoeren, opslaan,

verbergen, afleveren, verstrekken, kopen en/of financieren van eerdergenoemde

harddrugs en/of

- tot vorenomschreven feiten opdracht gegeven en/of daartoe hand- en

spandiensten verricht;

( art 10 lid 4 Opiumwet, art 10 lid 5 Opiumwet, art 10a lid 1 ahf/sub 1 alinea

Opiumwet, art 47 lid 1 ahf/sub 1 Wetboek van Strafrecht )

Bijlage II: de bewijsmiddelen

4.3.2

Toelichting gebruikte bewijsmiddelen

Wanneer hierna wordt verwezen naar paginanummers betreft dit pagina’s van op ambtseed of ambtsbelofte opgemaakte processen-verbaal. Deze processen-verbaal zijn als bijlagen opgenomen bij het in de wettelijke vorm opgemaakte proces-verbaal van 17 december 2021, 13 mei 2022 en 13 juni 2022 genummerd PL0900-2111171640, PL0900-2205090910 en PL0900-2206061218 opgemaakt door politie Eenheid Midden-Nederland, doorgenummerd 1 tot en met 1207. Tenzij anders vermeld, zijn dit processen-verbaal in de wettelijke vorm opgemaakt door daartoe bevoegde opsporingsambtenaren.

De hierna weergegeven bewijsmiddelen worden steeds gebruikt tot het bewijs van het feit of de feiten, waarop zij blijkens hun inhoud uitdrukkelijk betrekking hebben. Sommige onderdelen van de bewijsmiddelen hebben niet betrekking op alle feiten, maar op één of meerdere feiten.

Waar in de bewijsmiddelen wordt gesproken over [verdachte] of [verdachte] begrijpt de rechtbank dat het gaat om verdachte.

4.3.2.1 Feit 1, feit 2 en feit 3

De verklaring van verdachte

De verklaring van verdachte ter terechtzitting van 19 juli 2023

Ik heb gebruik gemaakt van accounts. Ik heb gebruik gemaakt van het Encrochat-account [EncroChat account 2] @encrochat.com. Ik heb ook gebruik gemaakt van het Sky ECC-account [SKY ECC account 3] . De berichten die ik heb verstuurd gingen over de handel in allerlei verdovende middelen. Het kan zijn dat ik deze berichten heb gestuurd in de periode van 10 juli 2019 tot en met 8 maart 2021. Een hoop gesprekken in het dossier kloppen. Het telefoonnummer [telefoonnummer] is mijn telefoonnummer. Het klopt dat het telefoonnummer [telefoonnummer] van mijn vrouw [C] is. Ik heb in de Mercedes Benz met kenteken [kenteken] gereden. De zwembroek op de foto pagina 184 van het dossier is identiek aan een zwembroek die ik heb en de vloer op deze foto is hetzelfde als de vloer van mijn toilet. Het lijkt erop dat de rekenmachine op de foto’s op pagina 186 van het dossier mijn rekenmachine is. Ik was op de hoogte van de poging tot het uithalen van drugs in de haven van Antwerpen in december 2020. Ik ben bij de familie van [D] aan de deur geweest en ik heb hem gebeld. Ik ging daar naartoe om geld terug te halen.

Verdachte als gebruiker van Encrochat-account [EncroChat account 2] @encrochat.com en Sky ECC-accounts [SKY ECC account 1] , [SKY ECC account 2] en [SKY ECC account 3]

Een proces-verbaal van bevindingen vermoedelijke identificatie [EncroChat account 2]

De gebruiker van het account [EncroChat account 2] @encrochat.com maakte gebruik van een PGP-

telefoontoestel met IMEI: [IMEI nummer] .^[9]

Mastgegevens

Van de IMEI van het toestel dat bij [EncroChat account 2] in gebruik was zijn historische verkeersgegevens gevorderd over de periode 3 januari 2020 - 12 juni 2020. Er is gekeken naar masten die werden aangestraald gedurende de nachtelijke uren. Dit kan namelijk een indicatie geven van het thuisadres van de gebruiker van het toestel.

Tussen 00:00 en 08:00 zijn dit de masten die hij gebruikt, incl. zendrichtingen:

150 dagen - [straat] , De Meern;^[10]

23 dagen - Europaweg, De Meern;^[11]

2 dagen - Mostperenlaan, Vleuten.

In bovengenoemde periode heeft het toestel gedurende 00:00 en 08:00 geen andere masten

aangestraald dan de boven getoonde drie masten.^[12]

Uit analyse van de mastgegevens dat het toestel van [EncroChat account 2] 's nachts enkel masten aanstraalt in De Meern, waarbij de mast aan de [straat] veruit het meest is aangestraald, kan worden aangenomen dat de gebruiker van het toestel daar in de omgeving verblijft.^[13]

Identificerende inhoud chatberichten

a. [EncroChat account 2] woont op huisnummer [huisnummer]

Op 11 april (de rechtbank begrijpt: 11 april 2020) voeren [EncroChat account 2] en [EncroChat account 3] de volgende chat:^[14]

[EncroChat account 3] @encrochat.com

En bennje zo in de buuet oom kan die medicijnen opjale