Uitspraak
RECHTBANK DEN HAAG
Bestuursrecht
zaaknummer: SGR 23/8595
uitspraak van de meervoudige militaire ambtenarenkamer van 14 maart 2025 in de zaak tussen
[eiser], uit [woonplaats], eiser
(gemachtigde: mr. P. de Casparis),
en
de staatssecretaris van Defensie, verweerder
(gemachtigde: mr. P.M. van der Weijden).
Inleiding
1. In deze uitspraak beoordeelt de rechtbank het beroep van eiser tegen de afwijzing van zijn verzoek om herziening van het besluit tot bevordering naar tweede luitenant (TLNT) en de wijze waarop verweerder eiser compensatie heeft geboden op grond van de compensatieregeling.
1.1.
Verweerder heeft het verzoek om herziening van het in rechte vast staande bevorderingsbesluit met het besluit van 21 april 2022 afgewezen. Bij besluit van 6 oktober 2023 op het bezwaar van eiser is verweerder bij de afwijzing van het herzieningsverzoek gebleven. Verweerder heeft daarnaast eiser compensatie geboden met toepassing van de compensatieregeling.
1.2.
Met het bestreden besluit van 14 november 2023 heeft verweerder het besluit van 6 oktober 2023 ingetrokken omdat is nagelaten eiser te horen. Verweerder blijft in het bestreden besluit bij de afwijzing van het herzieningsverzoek en de eerder (in het besluit van 6 oktober 2023) geboden compensatie.
1.3.
Verweerder heeft op het beroep gereageerd met een verweerschrift.
1.4.
De rechtbank heeft het beroep op 2 oktober 2024 op zitting behandeld. Hieraan hebben deelgenomen: eiser, vergezeld door zijn gemachtigde, de gemachtigde van verweerder vergezeld door [naam 1]. Tevens waren aanwezig mr. [naam 2] en mr. [naam 3], die het woord voerden namens cliënten die in hetzelfde cluster vergelijkbare besluiten hebben gekregen.
1.5.
Op 3 oktober 2024 heeft de rechtbank verweerder de vraag voorgelegd of stukken uit een ter zitting door eiser overgelegde “praatplaat”, op de zaak betrekking hebbende stukken zijn en daarom aan de rechtbank overgelegd hadden moeten worden. Verweerder heeft op 25 oktober 2024 gereageerd dat de stukken geen op de zaak betrekking hebbende stukken zijn.
1.6.
Op 30 oktober 2024 heeft de rechtbank het onderzoek heropend om eisers reactie te vernemen op verweerders standpunt. Eiser heeft op 13 november 2024 gereageerd dat ook hij van mening is dat de stukken geen op de zaak betrekking hebbende stukken zijn.
1.7.
Partijen hebben geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid hun standpunten nader toe te lichten op een zitting. De rechtbank heeft het onderzoek gesloten.
Beoordeling door de rechtbank
Waar gaat deze zaak over?
2. Bij uitspraak van 27 januari 2022 heeft de Centrale Raad van Beroep [1] (CRvB) geoordeeld dat er een onrechtmatig onderscheid wordt gemaakt tussen de bevordering tot TLNT, dan wel cadet-vaandrig/kornet, na afronding van de (initiële) basisopleiding en voor aanvang van de Vaktechnische Opleiding tussen de Militair Wetenschappelijke Opleiding en de Korte Officiersopleiding (KOO). Naar aanleiding van deze uitspraak is door verweerder besloten om vanaf 27 januari 2022 ook cadetten van de KOO te bevorderen tot TLNT, na de (initiële) basisopleiding en voor aanvang van de Vaktechnische Opleiding.
Naar aanleiding van de uitspraak van de CRvB is door verweerder overleg met de bonden gevoerd over de vraag hoe om te gaan met gevallen waarin tegen de bevorderingsbesluiten (tot vaandrig/kornet) geen bezwaar is gemaakt, maar waarin later verzoeken (rekesten) zijn ingediend om terug te komen van in rechte onaantastbaar geworden bevorderingsbesluiten.
Verweerder heeft laten weten niet terug te komen op de in rechte vast staande bevorderingsbesluiten maar heeft voor deze gevallen op 24 maart 2023 een compensatieregeling vastgesteld. Verweerder heeft in het verweerschrift uiteengezet dat daarbij ongeveer 1650 militairen voor een eerdere bevordering (naar tweede en/of eerste luitenant) in aanmerking kwamen. Daarnaast hebben 735 militairen een compensatie van €1200,- (categorie 1 van de Nota) ontvangen en 525 militairen een compensatie van €1600,- (categorie 4 van de Nota). Dit bracht met zich mee dat gemiddeld drie mutaties/handelingen moesten worden gedaan per compensatie om deze uit te kunnen voeren. In totaal duurde het vier maanden voordat de mutaties uitgevoerd waren. Deze werkwijze was zeer ingrijpend, maar kon met de beschikbare capaciteit nog (net) worden uitgevoerd. Het toepassen van persoonlijk maatwerk voor alle militairen zou geleid hebben tot een veelvoud van deze werkbelasting en was hierdoor niet uitvoerbaar, aldus verweerder.
Eiser heeft op 25 juli 2019 de KOO afgerond en is hierna bevorderd tot kornet/vaandrig en ingestroomd in de Vaktechnische Opleiding. In mei 2020 is eiser bevorderd tot TLNT. Dit besluit staat in rechte vast. Naar aanleiding van de uitspraak van de CRvB heeft eiser een rekest ingediend waarin hij heeft verzocht de uitspraak van de CRvB op zijn situatie toe te passen en hem met terugwerkende kracht vanaf 25 juli 2019 tot TLNT te bevorderen.
Wat heeft verweerder besloten?
3. Verweerder heeft in het primaire besluit het herzieningsverzoek afgewezen omdat geen sprake is van nieuwe feiten en omstandigheden zoals bedoeld in artikel 4:6 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Daarnaast acht verweerder het niet terugkomen op het bevorderingsbesluit niet evident onredelijk. Eisers beroep op het vertrouwensbeginsel slaagt niet aangezien verweerder niet is gebleken van een toezegging door een daartoe bevoegde persoon. In het bestreden besluit handhaaft verweerder dat standpunt. Verder geeft verweerder aan dat hij zich beperkt tot de compensatie zoals neergelegd in de compensatieregeling. Eiser komt in aanmerking voor categorie 1 (eenmalige uitkering van
€ 1.200) en categorie 3 (bevordering tot eerste luitenant (ELNT) per 27 januari 2022). De rechtbank gaat er van uit dat de benaming van deze categorie in het bestreden besluit als categorie 2 een kennelijke verschrijving is en categorie 3 is bedoeld.
Wat vindt eiser in beroep?
4. Eiser voert aan dat verweerder al sinds 2017 op de hoogte was van het ongerechtvaardigde verschil in bevordering. Om onduidelijke redenen liet een oplossing lang op zich wachten. Daarmee is weigeren terug te komen op het in rechte vast staande bevorderingsbesluit in dit geval evident onredelijk.
4.1.
Verweerder heeft het vertrouwensbeginsel geschonden aangezien tegen eiser en zijn collega’s meermaals is gezegd dat zij de uitspraak van de CRvB, die uiteindelijk op 27 januari 2022 is gedaan, mochten afwachten en het voor hen niet nodig was om tussentijds actie te ondernemen. Eiser mocht er daarom op vertrouwen dat een positieve uitkomst bij de CRvB ook op zijn situatie zou worden toegepast.
4.2.
Indien het bevorderingsbesluit niet herzien wordt is eiser het ook niet eens met de hem toegekende lumpsum van € 1.200, zoals genoemd in categorie 1 van de compensatieregeling. Eiser is van mening dat verweerder voor het bepalen van de lumpsum onvoldoende zorgvuldig onderzoek heeft gedaan naar de gemiddelde duur die betrokkenen met hun Vaktechnische Opleiding bezig waren en het salaris. Verweerder dient de lumpsum opnieuw te berekenen aan de hand van de juiste parameters.
4.3.
Eiser kan uit het bestreden besluit niet opmaken of verweerder zijn ervaringsopbouw vanaf 27 januari 2022 in het systeem heeft aangepast. Omdat eiser vanaf 25 juli 2021 al ELNT had moeten zijn zal verweerder de ervaringsopbouw ook aan die datum moeten aanpassen. Dit is van belang voor het verdere verloop van eisers carrière.
4.4.
Verweerder heeft ten onrechte meerdere bezwaarschriften over dit onderwerp als samenhangend beoordeeld en maar één maal proceskosten toegekend. Eisers zaak is niet identiek aan de die van anderen aangezien eiser nog aanvullende gronden van bezwaar heeft ingediend.
Wat zijn de relevante regels?
5. De relevante regels staan in de bijlage die onderdeel uitmaakt van deze uitspraak.
Wat is het oordeel van de rechtbank?
Terugkomen op in rechte vast staand bevorderingsbesluit
6. Vooropgesteld wordt dat eiser verweerder verzoekt om terug te komen, zoals bedoeld in artikel 4:6 van de Awb, van een in rechte vaststaand bevorderingsbesluit. Eiser betwist niet dat er geen nova zijn maar vindt de afwijzing van dat verzoek evident onredelijk. Daartoe voert hij aan dat verweerder al lange tijd op de hoogte was van het ongerechtvaardigde onderscheid maar daarop te traag heeft gereageerd.
6.1.
Ook zonder dat er nieuw gebleken feiten of veranderde omstandigheden zijn, kan de bestuursrechter toch aan de hand van de beroepsgronden tot het oordeel komen dat het bestreden besluit evident onredelijk is. [2] Bij deze beoordeling ligt niet de vraag voor of het oorspronkelijke besluit evident onredelijk dan wel onjuist is. Vereist is dat wat eiser heeft aangevoerd kan leiden tot het oordeel dat (het gevolg van) de weigering het onjuist gebleken besluit te herzien, evident onredelijk is. Daarvan zal doorgaans slechts in uitzonderlijke gevallen sprake zijn. [3]
6.2.
Dat verweerder onvoldoende voortvarend gehandeld zou hebben acht de rechtbank niet een uitzonderlijk geval. Zoals verweerder terecht aanvoert was hij tot aan de uitspraak van de CRvB in de veronderstelling dat het verschil in bevordering gerechtvaardigd was. Deze rechtbank heeft dit standpunt van verweerder nog bij uitspraak van 6 november 2020 bekrachtigd [4] . Dat de hoogste bestuursrechter daar anders over zou denken was allerminst evident. Verweerder heeft naar het oordeel van de rechtbank dan ook niet hoeven terugkomen op het in rechte vast staande bevorderingsbesluit.
Vertrouwensbeginsel
7. Eiser stelt zich op het standpunt dat hij erop mocht vertrouwen dat een voor de KOO-militairen positieve uitspraak van de CRvB met terugwerkende kracht op zijn situatie zou worden toegepast. Ter onderbouwing van zijn beroep op het vertrouwensbeginsel heeft eiser een verklaring overgelegd van hemzelf en een aantal collega’s waarin is te lezen dat eisers KOO-lichting gedurende de voortgang van de KOO kennis genomen heeft van de bezwaarprocedure die door de lichting vóór hen was opgestart, die uiteindelijk heeft geleid tot de uitspraak van de CRvB van 27 januari 2022. Eiser stelt dat hij en zijn collega’s hierover met het Eskadrons-kader en het toekomstig VTO-kader hebben gesproken en dat in deze gesprekken het eiser is aangeraden om de uitspraak van de rechter over de lichting 2017-2018 af te wachten alvorens in bezwaar te gaan tegen het bevorderingsbesluit tot kornet. Ook de toenmalige pelotonscommandant heeft het eiser aangeraden om de uitspraak van de rechter af te wachten. Gelet hierop mocht eiser erop vertrouwen dat een voor de hem positieve uitspraak met terugwerkende kracht op hem situatie zou worden toegepast.
7.1.
Verweerder heeft op zitting toegelicht dat hij bij de betrokken leidinggevenden van eiser heeft nagevraagd of dergelijke uitlatingen zouden zijn gedaan. Dat werd ontkend.
7.2.
Volgens vaste rechtspraak [5] is voor een geslaagd beroep op het vertrouwensbeginsel vereist dat de betrokkene aannemelijk maakt dat van de zijde van de overheid toezeggingen of andere uitlatingen zijn gedaan of gedragingen zijn verricht waaruit de betrokkene in de gegeven omstandigheden redelijkerwijs kon en mocht afleiden of en, zo ja, hoe het bestuursorgaan in een concreet geval een bevoegdheid zou uitoefenen. Verder is vereist dat de toezegging, andere uitlating of gedraging aan het bevoegde bestuursorgaan kan worden toegerekend. Dat is het geval indien de betrokkene in de gegeven omstandigheden redelijkerwijs kon en mocht veronderstellen dat degene die de uitlating deed of de gedraging verrichtte de opvatting van het bevoegde orgaan vertolkte. Dat sprake is van gerechtvaardigde verwachtingen betekent echter niet dat daaraan altijd moet worden voldaan. Zwaarder wegende belangen, zoals het algemeen belang of belangen van derden, kunnen daaraan in de weg staan. Bij deze belangenafweging kan ook een rol spelen of de betrokkene op basis van de gewekte verwachtingen handelingen heeft verricht of nagelaten als gevolg waarvan hij schade heeft geleden of nadeel heeft ondervonden.
7.3.
De rechtbank is van oordeel dat, gelet op de betwisting door verweerder, uit het door eiser gestelde niet kan worden afgeleid dat er door verweerder bepaalde uitlatingen zijn gedaan. Los daarvan is niet vast te stellen op welk moment die uitlatingen zouden zijn gedaan. Daarbij komt dat de door eiser overgelegde verklaring achteraf op 13 september 2023 is opgesteld. Dat doet afbreuk aan de bewijswaarde. Het beroep op het vertrouwensbeginsel slaagt daarom niet.
Categorie 1 uit de compensatieregeling
8. Omdat de rechtbank hiervoor heeft geoordeeld dat verweerder niet heeft hoeven terug te komen op het in rechte vaststaande bevorderingsbesluit merkt de rechtbank de compensatie uit categorie 1 aan als buitenwettelijk begunstigend beleid. De eenmalige uitkering van € 1.200,- is rechtens onverplicht toegekend omdat verweerder mogelijk tijdens gesprekken met de bonden de indruk heeft gewekt dat er financiële compensatie zou komen voor militairen die in het verleden de KOO gevolgd hebben en op de oude wijze bevorderd zijn. Eiser kan zich echter niet vinden in de hoogte van het bedrag en wijst op de mogelijkheid om buitenwettelijk begunstigend beleid indringender te toetsten.
8.1.
De stand van de actuele rechtspraak door de hoogste bestuursrechters laat op dit moment geen toetsingskader zien over hoe (indringend) buitenwettelijk begunstigend beleid getoetst dient te worden. Zelfs al zou de rechtbank, vooruitlopend op eventuele ontwikkelingen op dit gebied, dit deel van de compensatieregeling meer indringend toetsen, is de rechtbank van oordeel dat met het toekennen van een lumpsum van €1.200,- geen sprake is van strijd met algemene beginselen van behoorlijk bestuur. Ter zitting heeft eiser aangegeven dat het daarbij met name gaat om het evenredigheids- en het motiveringsbeginsel. Omdat verweerder veel beleidsruimte heeft voor het vaststellen van buitenwettelijk begunstigend beleid is de toets van de rechtbank terughoudend.
8.2.
In het kader van het evenredigheidsbeginsel toetst de rechtbank de geschiktheid, de noodzakelijkheid en de evenwichtigheid van het beleid en het daarop gebaseerde besluit. De bestuursrechter zal van geval tot geval, in het verlengde van de tegen het besluit aangevoerde beroepsgronden, moeten bepalen of en zo ja op welke wijze de geschiktheid, de noodzakelijkheid en de evenwichtigheid van het beleid (uitdrukkelijk) bij de toetsing moeten worden betrokken. De rechtbank verwijst voor dit toetsingskader naar de rechtspraak. [6]
8.3.
De compensatieregeling wordt uit publieke middelen bekostigd. Omdat die middelen niet onbeperkt zijn, moeten daarbij keuzes worden gemaakt. De rechtbank leidt uit de tekst van de compensatieregeling af dat het doel van de tegemoetkoming is om een specifieke groep van medewerkers financieel te compenseren. Uit het beleid blijkt dat de compensatie aan de bedoelde groep wordt toegekend omdat tijdens gesprekken tussen Defensie en de leden van het sectoroverleg defensie mogelijk de indruk is gewekt dat Defensie iets van genoegdoening wilde bieden voor het verleden. De lumpsum uit categorie 1 is een geschikt middel om dit doel voor deze groep militairen te bereiken en de rechtbank vindt de compensatieregeling op dat punt niet onevenwichtig. Daarbij heeft verweerder gewicht mogen toekennen aan de omstandigheid dat het beleid tot stand is gekomen nadat er overleg is gevoerd met de leden van het sectoroverleg Defensie. Daarnaast heeft verweerder, gelet op het grote aantal medewerkers dat aanspraak maakt op de compensatieregeling, aan de uitvoerbaarheid van de regeling groot belang mogen hechten. Tot slot heeft verweerder gewicht mogen toekennen aan het gegeven dat het toekennen van de financiële tegemoetkoming rechtens geheel onverplicht is. Dat eiser in werkelijkheid meer geld is misgelopen dan € 1.200 heeft verweerder in redelijkheid van minder belang mogen achten. De rechtbank oordeelt dat de compensatieregeling zoals bedoeld in categorie 1 niet onevenredig is in relatie tot de daarmee te dienen doelen.
8.4.
Omdat het een rechtens onverplicht bedrag is heeft verweerder kunnen volstaan met de uitleg die hij daarover heeft gegeven bij de praatplaat. Daarmee is er naar het oordeel van de rechtbank ook geen sprake van strijd met het motiveringsbeginsel.
8.5.
De beroepsgrond van eiser, dat verweerder in zijn geval had moeten afwijken van de compensatieregeling, slaagt dus niet.
Categorie 3 uit de compensatieregeling
9. Eiser voert aan dat hij al op 25 juli 2021 ELNT had moeten zijn. Zelfs als verweerder niet gehouden is terug te komen op het in rechte vast staande bevorderingsbesluit, dient verweerder wel de gevolgen van dat onjuiste besluit naar de toekomst toe weg te nemen. Verweerder moet daarom vanaf 27 januari 2022 rekening houden met een ervaringsopbouw alsof eiser al op 25 juli 2021 tot ELNT was bevorderd, aldus eiser.
9.1.
Verweerder heeft erkend dat, nu het gaat om een duuraanspraak, de uitspraak van de CRvB aanleiding geeft om naar de toekomst toe een regeling te treffen om de gevolgen van eventuele gebreken in het in rechte vaststaande besluit weg te nemen. Uit praktisch oogpunt is ervoor gekozen om in alle gevallen eenzelfde voorziening te treffen met eenzelfde aanvangsdatum, te weten 27 januari 2022. Verweerder is daarbij uitgegaan van het standpunt dat de gehele rechtstoestand voor de periode van 27 januari 2022 is komen vast te staan en dus ook de rang die eiser in die periode had. Bij de bevordering op 27 januari 2022 is daarom de rang die eiser op dat moment bekleedde als uitgangspunt genomen en niet de fictieve rang (en bijbehorend salarisnummer) die eiser had kunnen hebben.
9.2.
De rechtbank is met eiser van oordeel dat verweerder hiermee een onjuiste uitleg geeft van de duuraanspraken-jurisprudentie en overweegt daartoe als volgt. De duuraanspraken-jurisprudentie houdt in dat als om herziening wordt verzocht, ook zonder nova bij een in rechte vaststaand besluit over een duuraanspraak, een splitsing moet worden gemaakt tussen enerzijds de periode voorafgaand aan het verzoek om herziening van dat besluit en anderzijds de periode daarna. Voor de toekomst moet het bestuursorgaan een belangenafweging maken en moet bij de bestuursrechter een minder terughoudende toets plaatsvinden dan die voor het verleden. De achterliggende gedachte is dat het met een evenwichtige en zorgvuldige belangenafweging niet verenigbaar is dat een besluit waarbij ten onrechte geen of een te lage aanspraak is toegekend, in zulke gevallen blijvend aan de aanvrager wordt tegengeworpen. [7]
9.3.
Nu verweerder heeft erkend dat de gebreken in het besluit niet blijvend aan eiser mogen worden tegengeworpen is vervolgens de vraag of de wijze waarop verweerder de gemaakte fout naar de toekomst toe heeft gerepareerd op juiste wijze is gedaan. Daarvoor is van belang te bezien of verweerder een evenwichtige en zorgvuldige belangenafweging heeft gemaakt tussen de belangen van verweerder en de individuele belangen van eiser. De rechtbank stelt vast dat verweerder, met instemming van het sectoroverleg, heeft gekozen voor een generieke regeling om eiser naar de toekomst toe te compenseren omdat het leveren van persoonlijk maatwerk voor alle militairen zou hebben geleid tot een veelvoud aan werkbelasting en nagenoeg niet uitvoerbaar zou zijn.
De rechtbank begrijpt dat het leveren van persoonlijk maatwerk verweerder voor grote organisatorische uitdagingen stelt, maar gaat er van uit dat het technisch niet onmogelijk is om persoonlijk maatwerk te leveren. Daarom is de rechtbank van oordeel dat organisatorische problemen een onvoldoende rechtvaardiging zijn om de gevolgen van een generieke aanpak in deze mate voor rekening van eiser te laten komen. Deze beroepsgrond slaagt.
Proceskostenvergoeding in bezwaar
10. Partijen verschillen van mening over de vraag of verweerder in het bestreden besluit mocht uitgaan van samenhangende zaken, voor wat betreft de proceskostenvergoeding. Artikel 3 van het Besluit proceskosten bestuursrecht voorziet erin dat in met elkaar samenhangende zaken de hoogte van de vergoeding voor rechtsbijstandskosten beperkt blijft tot het bedrag dat in één zaak zou worden toegekend, indien in die zaken door dezelfde persoon of instantie rechtsbijstand wordt verleend. Het moet daarbij gaan om (nagenoeg) gelijktijdig behandelde bezwaren of beroepen, waarin dezelfde rechtsbijstandsverlener of rechtsbijstandsverlenende organisatie optrad en van wie de werkzaamheden in al die zaken (nagenoeg) identiek konden zijn. Naar het oordeel van de rechtbank is in het geval van eiser voldaan aan deze voorwaarden. Anders dan eiser stelt is het aanvullen van de bezwaargronden ingevolge het Besluit proceskosten bestuursrecht geen afzonderlijke proceshandeling waarvoor proceskosten worden vergoed. Ook het gegeven dat het andere bezwaar op een andere datum is afgedaan leidt niet tot een ander oordeel.
Conclusie en gevolgen
11. Het beroep is gegrond omdat het bestreden besluit in strijd is met het zorgvuldigheids- en evenredigheidsbeginsel. De rechtbank bepaalt met toepassing van artikel 8:72, vierde lid, van de Algemene wet bestuursrecht dat verweerder een nieuw besluit moet nemen met inachtneming van deze uitspraak. Bij een eventuele nabetaling dient verweerder ook rekening te houden met de wettelijke rente.
11.1.
Omdat het beroep gegrond is moet verweerder het griffierecht aan eiser vergoeden en krijgt eiser ook een vergoeding van zijn proceskosten.
Verweerder moet deze vergoeding betalen. Deze vergoeding bedraagt € 1.814,- omdat de gemachtigde van eiser een beroepschrift heeft ingediend en aan de zitting heeft deelgenomen. Verder zijn er geen kosten gemaakt die vergoed kunnen worden.
Beslissing
De rechtbank:
- verklaart het beroep gegrond;
- vernietigt het besluit van 14 november 2023 voor zover daarin toepassing is gegeven aan categorie 3 uit de compensatieregeling;
- draagt verweerder op een nieuw besluit te nemen op het bezwaar met inachtneming van deze uitspraak;
- bepaalt dat verweerder het griffierecht van € 184,- aan eiser moet vergoeden;
- veroordeelt verweerder tot betaling van € 1.814,- aan proceskosten aan eiser.
Deze uitspraak is gedaan door mr. G.P. Kleijn, voorzitter, en mr. D.C. Laagland (lid) en kapitein ter zee logistieke dienst mr. J.M.C. Schuurman-Kleijberg (militair lid), in aanwezigheid van mr. A. Badermann, griffier. De beslissing is uitgesproken in het openbaar op 14 maart 2025.
griffier
voorzitter
Een afschrift van deze uitspraak is verzonden aan partijen op:
Informatie over hoger beroep
Een partij die het niet eens is met deze uitspraak, kan een hogerberoepschrift sturen naar de Centrale Raad van Beroep waarin wordt uitgelegd waarom deze partij het niet eens is met deze uitspraak. Het hogerberoepschrift moet worden ingediend binnen zes weken na de dag waarop deze uitspraak is verzonden.
Digitaal hoger beroep instellen kan via “Formulieren en inloggen” op www.rechtspraak.nl. Hoger beroep instellen kan eventueel ook nog steeds door verzending van een brief aan de Centrale Raad van beroep, Postbus 16002, 3500 DA Utrecht.
Kan de indiener de behandeling van het hoger beroep niet afwachten, omdat de zaak spoed heeft, dan kan de indiener de voorzieningenrechter van de Centrale Raad van Beroep vragen om een voorlopige voorziening (een tijdelijke maatregel) te treffen.
BIJLAGE
De brief van verweerder met als onderwerp KOO-cadetten van de Hoofdirecteur Personeel (HDP) van 24 maart 2023 (BS20230009030) (de compensatieregeling).
Inleiding
Bij uitspraak van 27 januari 2022 heeft de Centrale Raad van Beroep (ECLI:NL:CRVB:2022:226) geoordeeld dat er een onrechtmatig onderscheid wordt gemaakt tussen de bevordering tot tweede luitenant (TLNT), dan wel cadet-vaandrig/kornet, na afronding van de (initiële) basisopleiding en voor aanvang van de Vaktechnische Opleiding (VTO) tussen de Militair Wetenschappelijke Opleiding (MWO) en de Korte Officiersopleiding (KOO [8] ). In navolging op voornoemde uitspraak en na afstemming met CDS, PCDS en SG is op 13 juni 2022 door Hoofddirecteur Personeel (HDP) besloten om vanaf 27 januari 2022 ook cadetten van de KOO te bevorderen tot TLNT, na de (initiële)
basisopleiding en voor aanvang van de Vaktechnische Opleiding (VTO). Deze brief is bedoeld om u te informeren over wijze waarop ik voornemens ben om te gaan met de uitspraak en het besluit.
Naar aanleiding van de uitspraak is overleg met u gevoerd over de vraag hoe om te gaan met gevallen waarin tegen de bevorderingsbesluiten (tot vaandrig/kornet) geen bezwaar is gemaakt, maar waarin later verzoeken (rekesten) zijn ingediend om terug te komen van in rechte onaantastbaar geworden bevorderingsbesluiten (i.r.o.-besluiten). Kort gezegd luidt uw standpunt dat de i.r.o.-besluiten, gelet op de uitspraak van de CRvB, zo evident
onrechtmatig zijn dat deze naar aanleiding van de uitspraak moeten worden herroepen. Subsidiair stelt u dat in elk geval voor de toekomst een voorziening moet worden getroffen, zodanig dat de betrokken verzoekers in de financiële rechtspositie worden gebracht als waren zij eerder bevorderd (duuraanspraak).
Ik zie vanuit juridisch oogpunt geen aanleiding om naar het verleden toe terug te komen op i.r.o.-besluiten. Omdat eerder in gesprekken tussen mijn voorganger en u mogelijk wel de indruk is gewekt dat Defensie iets van genoegdoening wilde bieden voor het verleden ben ik wel voornemens enige vorm van compensatie te bieden (zie hierna).
Naar de toekomst toe geeft de uitspraak, nu sprake is van zogenoemde duuraanspraken, aanleiding om een regeling te treffen om de gevolgen van eventuele gebreken in de i.r.o.-besluiten weg te nemen. Uit praktisch oogpunt kies ik er daarbij voor om voor alle gevallen eenzelfde voorziening te treffen met eenzelfde aanvangsdatum, te weten 27 januari 2022, de datum van de uitspraak. Ik ben van oordeel dat dit onderscheid tussen het verleden en de toekomst gerechtvaardigd is.
Aan de hand van dit onderscheid heb ik ingevoegde bijlage opgesteld waarin links en rechts van de verticale lijn de twee soorten maatregelen zijn weergegeven. Deze bijlage is bedoeld als grafische weergave van de maatregelen zoals ik u in deze brief presenteer.
'Gemiste' inkomsten uit het verleden (linkerkant)
Voor herziening van een i.r.o.-besluit moet op grond van artikel 4:6 Awb (Algemene wet bestuursrecht) sprake zijn van nieuw gebleken feiten of veranderde omstandigheden (nova). Ondanks het ontbreken van nova kan - in uitzonderingsgevallen - aanleiding bestaan om desverzocht een i.r.o.-besluit te herroepen, als de afwijzing van een dergelijk verzoek 'evident onredelijk' is. De enkele omstandigheid dat latere rechtspraak erop duidt dat het i.r.o.-besluit zou zijn gesneuveld als daartegen was opgekomen, vormt op zichzelf genomen geen grond voor de aanname dat afwijzing van een rekest om herziening evident onredelijk is. Rechterlijke uitspraken worden op grond van vaste rechtspraak niet aangemerkt als nieuw gebleken feiten of veranderde omstandigheden. Dit betekent dat er voor Defensie in beginsel geen verplichting bestaat tot herstel over de periode tot 27 januari 2022.
Defensie heeft in gesprekken tussen mijn voorganger en u medio 2022 mogelijk de verwachting gewekt dat er eventueel iets van een compensatieregeling zou komen. Daarom heb ik besloten om, rechtens onverplicht, aan de militairen in werkelijke dienst die in de periode tussen de aanvang procedures (23 oktober 2018) tot het moment van herstel (27 januari 2022) de KOO-opleiding hebben gevolgd een eenmalige vergoeding uit te keren van €1200,- bruto [9] . Vanaf 23 oktober 2018 was Defensie bekend met de voorliggende materie en had het onderscheid tussen KOO/MWO gelijk getrokken kunnen worden.
Herstel op basis van duuraanspraak (rechterkant)
Van alle militairen in werkelijke dienst die dit aangaat, wordt de huidige rechtspositie hersteld nu sprake is van een duuraanspraak. Als ingangsdatum van het herstel wordt 27 januari 2022 gehanteerd, de datum van de uitspraak. Het herstellen van de huidige rechtspositie betekent twee dingen, namelijk (i) het toekennen van de juiste rang aan militairen van de KOO die nu of op 27 januari 2022 de rang vaandrig/kornet of tweede luitenant hebben/hadden en (ii) het toekennen van een extra salarisnummer aan bepaalde groepen militairen in werkelijke dienst die in het verleden de KOO en VTO hebben gevolgd en bij aanvang van hun VTO te laag zijn ingeschaald.
Het toekennen van de juiste rang aan militairen die nu of op 27 januari 2022 de rang vaandrig of tweede luitenant hebben/hadden, betekent in praktijk dat alle KOO-cadetten die op 27 januari 2022 nog de rang vaandrig hadden per die datum worden bevorderd tot TLNT.
Alle militairen die het betreft worden bevorderd tot ELNT twee jaar nadat zij TLNT hadden moeten worden, dus twee jaar na aanvang van de
VTO(concreet betekent dit twee jaar na de bevordering tot vaandrig op basis van de uitvoeringspraktijk en het W URAMAR tot 27 januari 2022). Hier wordt alleen feitelijk uitvoering aan gegeven voor die mensen die nu of op 27 januari 2022 vaandrig of TLNT waren. Bij de bevordering tot ELNT wordt uitgegaan van de datum twee jaar na bevordering tot TLNT, ongeacht de vraag of er ervaring is opgedaan in een functie of tijdens een
VTO.Ik sluit hierbij aan bij de betreffende bepaling in het AMAR (artikel 24b) [10] .
VTO(concreet betekent dit twee jaar na de bevordering tot vaandrig op basis van de uitvoeringspraktijk en het W URAMAR tot 27 januari 2022). Hier wordt alleen feitelijk uitvoering aan gegeven voor die mensen die nu of op 27 januari 2022 vaandrig of TLNT waren. Bij de bevordering tot ELNT wordt uitgegaan van de datum twee jaar na bevordering tot TLNT, ongeacht de vraag of er ervaring is opgedaan in een functie of tijdens een
VTO.Ik sluit hierbij aan bij de betreffende bepaling in het AMAR (artikel 24b) [10] .
Het toekennen van een extra salarisnummer gebeurt aan groepen militairen die vanaf 1 januari 2014 [11] de KOO hebben gevolgd en hun
VTOzijn aangevangen in de rang van cadet-vaandrig met salarisnummer vijf of lager. Uit de huidige salarissystematiek volgt dat militairen met salarisnummer vijf of lager bij bevordering naar TLNT een stap maken naar een hoger salarisnummer. De rang van TLNT begint namelijk bij salarisnummer zes. Voor deze groep heeft het moment van bevordering tot TLNT effect op het huidige salarisnummer. Wanneer zij bijvoorbeeld een jaar eerder bevorderd waren geweest, waren zij ook een jaar eerder begonnen met tellen vanaf salarisnummer zes. Er is gekozen voor één extra salarisnummer nu de meeste VTO-opleidingen niet langer dan een jaar duren. Het met terugwerkende kracht toekennen van een extra salarisnummer is erg complex vanwege het feit dat inmiddels een nieuw loongebouw met andere salarisstappen is ingevoerd. Daarom zal er met ingang van 1 januari 2023 een extra salaristrede worden toegekend en wordt er over 2022 een lumpsum vergoeding uitbetaald ter hoogte van €1600 bruto [12] .
VTOzijn aangevangen in de rang van cadet-vaandrig met salarisnummer vijf of lager. Uit de huidige salarissystematiek volgt dat militairen met salarisnummer vijf of lager bij bevordering naar TLNT een stap maken naar een hoger salarisnummer. De rang van TLNT begint namelijk bij salarisnummer zes. Voor deze groep heeft het moment van bevordering tot TLNT effect op het huidige salarisnummer. Wanneer zij bijvoorbeeld een jaar eerder bevorderd waren geweest, waren zij ook een jaar eerder begonnen met tellen vanaf salarisnummer zes. Er is gekozen voor één extra salarisnummer nu de meeste VTO-opleidingen niet langer dan een jaar duren. Het met terugwerkende kracht toekennen van een extra salarisnummer is erg complex vanwege het feit dat inmiddels een nieuw loongebouw met andere salarisstappen is ingevoerd. Daarom zal er met ingang van 1 januari 2023 een extra salaristrede worden toegekend en wordt er over 2022 een lumpsum vergoeding uitbetaald ter hoogte van €1600 bruto [12] .
DE STAATSSECRETARIS VAN DEFENSIE
voor deze
DE HOOFDDIRECTEUR PERSONEEL
In de primaire besluiten zijn de verschillende categorieën als volgt omschreven.
Naar aanleiding van de uitspraak van 27 januari 2022 van de Centrale Raad van Beroep (ECLI:NL:CRVB:2022:226) waarin is geoordeeld dat er een onrechtmatig onderscheid wordt gemaakt tussen de bevordering tot tweede luitenant (TLNT), dan wel cadet-vaandrig/kornet, na afronding van de (initiële) basisopleiding en voor aanvang van de Vaktechnische Opleiding (VTO) en de Korte Officiersopleiding (KOO) is in de brief met als onderwerp KOO-cadetten van de Hoofdirecteur Personeel (HDP) van 24 maart 2023 (BS20230009030) neergelegd dat gekozen is voor een vorm van compensatie die zal bestaan uit het volgende:
Categorie 1
- Aan militairen die in de periode van 23 oktober 2018 tot 27 januari 2022 de
(bruto) uitgekeerd. Dit betreft militairen in werkelijke dienst die in opleiding
voor de KOO zaten op of na 23 oktober 2018 en nog niet bevorderd waren
tot tweede luitenant vóór 27 januari 2022.
Categorie 2
- Militairen die op 27 januari 2022 in de KOO zaten, en op dat moment de rang
van cadet-vaandrig/kornet hadden, worden met terugwerkende kracht
bevorderd naar tweede luitenant met ingang van 27 januari 2022.
Categorie 3
- Militairen die op 27 januari 2022 in de KOO zaten, en op dat moment de rang
van cadet-vaandrig/kornet of tweede luitenant hadden, worden bevorderd
naar eerste luitenant op het moment dat twee jaar zijn verstreken na de
worden naar tweede luitenant). Als dit moment ligt voor 27 januari 2022
worden deze militairen bevorderd naar eerste luitenant op 27 januari 2022.
Categorie 4
- Militairen die vanaf 1 januari 2014 de KOO hebben gevolgd en hun VTO zijn
aangevangen in de rang van cadet-vaandrig/kornet met salarisnummer 5 of
lager, wordt een extra salarisnummer toegekend. Bovendien krijgt deze
categorie militairen een lumpsum vergoeding toegekend van € 1.600,-
(bruto).