ECLI:NL:PHR:2023:506

Conclusie

PROCUREUR-GENERAAL

BIJ DE

HOGE RAAD DER NEDERLANDEN

Nummer21/03452

Zitting16 mei 2023

CONCLUSIE

D.J.M.W. Paridaens

In de zaak

[verdachte],

geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1984,

hierna: de verdachte.

Inleiding

De verdachte is bij arrest van 30 juli 2021 door het gerechtshof 's-Hertogenbosch wegens 1. “medeplegen van handelen in strijd met artikel 26, eerste lid, van de Wet wapens en munitie en het feit begaan met betrekking tot een vuurwapen van categorie III, en medeplegen van handelen in strijd met artikel 26, eerste lid, van de Wet wapens en munitie” en 2. “medeplegen van handelen in strijd met artikel 26, eerste lid, van de Wet wapens en munitie” veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 324 dagen, met aftrek van voorarrest.

Er bestaat samenhang met de zaken 21/03255 en 21/03354. In deze zaken zal ik vandaag ook concluderen.

Namens de verdachte heeft J.L. L’Homme, advocaat te Amsterdam, drie middelen van cassatie voorgesteld.

Het eerste middel

4. Het eerste middel bevat de klacht dat het arrest van het hof onvoldoende met redenen is omkleed, nu het hof het namens de verdachte gevoerde verweer, inhoudende dat de doorzoeking van de auto onrechtmatig was nu een wettelijke grondslag hiervoor ontbrak en om die reden de vruchten van die doorzoeking niet voor het bewijs gebezigd hadden mogen worden, heeft verworpen op gronden die deze verwerping niet kunnen dragen.

5. In hoger beroep is aan de verdachte ten laste gelegd dat:

“1.

hij op of omstreeks 23 juni 2017 te Breda, althans in Nederland, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, een wapen van categorie III, te weten een (omgebouwd) alarmpistool (merk Valtro), en/of munitie van categorie III, te weten 29 centraalvuur eenheids kogelpatronen (kaliber 7.65 mmBr) en/of 7 eenheids kogelpatronen (merk Sellier & Bellot, kaliber 7.65 Br), voorhanden heeft gehad;

hij op of omstreeks 23 juni 2017 te Breda, althans in Nederland, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, een wapen van categorie II, te weten een pistoolmitrailleur (merk Ceska Zbrojovka type Vz61 “Skorpion”, kaliber 7.65 mm Br) voorhanden heeft gehad”.

6. Het hof heeft het in het middel bedoelde verweer als volgt samengevat en verworpen:^[1]

“Standpunt verdediging

De raadsman van de verdachte heeft primair bepleit dat het onderzoek aan de personenauto van de medeverdachte [betrokkene 1] onrechtmatig is geweest, hetgeen een onherstelbaar vormverzuim oplevert in de zin van artikel 359a Sv en dient te leiden tot bewijsuitsluiting; dat zou ertoe moeten leiden dat de verdachte wordt vrijgesproken van het tenlastegelegde. […]

Het oordeel van het hof

Het hof verwerpt het tot bewijsuitsluiting strekkende verweer. Ook indien er met de verdediging vanuit moet worden gegaan dat zich met betrekking tot de doorzoeking van de personenauto een vormverzuim heeft voorgedaan in die zin dat deze doorzoeking zonder een redelijk vermoeden van schuld heeft plaatsgevonden, zou het hof niet tot bewijsuitsluiting zijn overgegaan. Het aannemen van het door de verdediging gestelde verzuim en de aanname dat de verdachte zou zijn getroffen in een belang dat de geschonden norm beschermt, zou betekenen dat de verdachte is geschonden in een belang dat het in artikel 8 EVRM gegarandeerde recht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer beoogt te beschermen. Een zodanige inbreuk levert echter niet zonder meer ook een inbreuk op de in artikel 6 EVRM vervatte waarborg van een eerlijk proces op. Aan niet gerechtvaardigde inbreuken op artikel 8 EVRM behoeft dan ook in de regel niet het rechtsgevolg van bewijsuitsluiting te worden verbonden, mits het recht van de verdachte op een eerlijk proces zoals bedoeld in artikel 6 EVRM wordt gewaarborgd. Dat verdachtes recht op een eerlijk proces in deze is geschonden is niet aan de orde, dus bewijsuitsluiting evenmin. De enkele stelling van de raadsman dat bij de beoordeling in deze van belang zou zijn dat de advocaat-generaal desgevraagd niet weet op welke wijze de verbalisanten zijn aangesproken op hun gedrag, waardoor aangenomen kan worden dat zij doorgaan op de door hen ingeslagen “foute weg” en hiervoor dienen te worden afgestraft, leidt niet tot een ander oordeel. Ook strafvermindering is niet aan de orde, aangezien niet is gebleken dat de verdachte door het gestelde verzuim in enige mate daadwerkelijk nadeel heeft geleden dat door middel van strafvermindering kan worden gecompenseerd. Zou het hof dus inderdaad het gestelde verzuim hebben geconstateerd, dan zou het hebben volstaan met die enkele constatering en daar geen verdere rechtsgevolgen aan hebben verbonden."

7. Aan het middel is in de eerste plaats ten grondslag gelegd dat het hof niet heeft getoetst of sprake is van een vormverzuim, maar heeft volstaan met de mededeling dat áls hiervan sprake zou zijn geweest, dit niet zou hebben geleid tot bewijsuitsluiting. Volgens de steller van het middel passeert het hof daarmee volledig het door de verdediging gevoerde verweer dat sprake zou zijn van een vormverzuim en heeft het hof niet, dan wel onvoldoende gerespondeerd op dit verweer.

8. Bij de beoordeling van deze klacht stel ik voorop dat de Hoge Raad in zijn arrest van 1 december 2020, ECLI:NLHR:2020:1889 – voor zover hier van belang – het volgende heeft overwogen:

“2.6.1 Indien het verweer wordt gevoerd dat zich een vormverzuim heeft voorgedaan en dat dit moet leiden tot een van de in artikel 359a lid 1 Sv genoemde rechtsgevolgen, moet de rechter beoordelen of de aan dat verweer ten grondslag gelegde feiten en omstandigheden aannemelijk zijn geworden. Bij dat onderzoek naar de feitelijke grondslag kan de rechter zich beperken tot die vaststellingen die in verband met de beslissing over het in het verweer genoemde rechtsgevolg noodzakelijk zijn.

2.6.2 De rechter kan echter een dergelijk verweer zonder onderzoek naar de feitelijke grondslag daarvan verwerpen indien hij tot het oordeel komt dat wat is aangevoerd – ware het juist – niet noopt tot één van de in artikel 359a lid 1 Sv genoemde rechtsgevolgen, bijvoorbeeld omdat het aangevoerde hooguit kan leiden tot de enkele constatering van een vormverzuim.”^[2]

9. Uit voormeld arrest volgt derhalve dat de rechter een verweer dat zich een vormverzuim heeft voorgedaan en dat dit moet leiden tot een van de in art. 359a lid 1 Sv genoemde rechtsgevolgen zonder onderzoek naar de feitelijke grondslag daarvan kan verwerpen indien hij tot het oordeel komt dat wat is aangevoerd – ware het juist – niet noopt tot één van de in art. 359a lid 1 Sv genoemde rechtsgevolgen.^[3]Het stond het hof dan ook vrij om het verweer op deze wijze te verwerpen. Het middel faalt in zoverre.

10. In de tweede plaats wordt in de toelichting op het middel geklaagd dat het hof ten onrechte niet heeft getoetst of door de onrechtmatige bewijsgaring een belangrijk (strafvorderlijk) voorschrift of rechtsbeginsel in aanzienlijke mate is geschonden en “direct de stap [maakt] naar de conclusie dat het aan rekwirant toekomend recht op een eerlijk proces niet zou zijn geschonden, waardoor bewijsuitsluiting niet aan de orde zou zijn.” Ook heeft het hof volgens de steller van het middel geen blijk gegeven acht te hebben geslagen op de beoordelingsfactoren van art. 359a lid 2 Sv om te bepalen of bewijsuitsluiting aangewezen is. Datzelfde geldt voor “het uitgangspunt van subsidiariteit” en “de negatieve effecten die aan bewijsuitsluiting zijn verbonden”. De steller van het middel voegt daaraan toe dat de motivering ook onbegrijpelijk en onvoldoende gemotiveerd is in het licht van de “ontwikkeling van de rechtspraak van de Hoge Raad”, kennelijk doelende op de mogelijkheid om bewijsuitsluiting noodzakelijk te achten als rechtsstatelijke waarborg en als middel om met de opsporing en vervolging belaste ambtenaren te weerhouden van onrechtmatig optreden en daarmee als middel om te voorkomen dat vergelijkbare vormverzuimen in de toekomst zullen plaatsvinden.

11. Het hof heeft geoordeeld dat het door de verdediging gestelde verzuim een schending zou opleveren van het in art. 8 EVRM gegarandeerde recht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer. Vervolgens heeft het hof overwogen dat een inbreuk op het in art. 8 EVRM gegarandeerde recht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer niet zonder meer ook een inbreuk op de in art. 6 EVRM vervatte waarborg van een eerlijk proces oplevert en dat aan niet gerechtvaardigde inbreuken op art. 8 EVRM in de regel niet het rechtsgevolg van bewijsuitsluiting hoeft te worden verbonden, mits het recht van de verdachte op een eerlijk proces zoals bedoeld in art. 6 EVRM wordt gewaarborgd.

12. Het hof heeft in zijn bewijsoverwegingen geoordeeld dat geen sprake is geweest van een schending van het recht van de verdachte op een eerlijk proces als bedoeld in art. 6 EVRM. Dat oordeel is in cassatie niet bestreden, zodat daarvan moet worden uitgegaan. In het licht hiervan is het oordeel van het hof dat bewijsuitsluiting evenmin aan de orde is, niet onbegrijpelijk. Dit oordeel is bovendien toereikend gemotiveerd, nu in dit oordeel en in de overweging van het hof dat de ‘enkele stelling’ van de raadsman dat bij de beoordeling van belang zou zijn dat de advocaat-generaal desgevraagd niet weet op welke wijze de verbalisanten zijn aangesproken op hun gedrag waardoor aangenomen kan worden dat herhaling van dit specifieke vormverzuim verwacht kan worden, niet tot een ander oordeel leidt, besloten ligt dat het hof de (hypothetische) schending van het strafvorderlijke voorschrift niet van een dusdanige ernst acht dat bewijsuitsluiting als rechtsstatelijke waarborg noodzakelijk is. De overwegingen kunnen de verwerping van het beroep op bewijsuitsluiting dan ook zelfstandig dragen.

13. Het middel faalt.

Het tweede middel

14. Het tweede middel bevat twee deelklachten. De eerste deelklacht luidt dat de bewezenverklaring wat betreft het onderdeel “voorhanden hebben” onvoldoende met redenen is omkleed. De tweede deelklacht houdt in dat het hof is afgeweken van een uitdrukkelijk onderbouwd standpunt van de verdediging, terwijl de motivering die het hof hieraan ten grondslag heeft gelegd onvoldoende begrijpelijk is. De klachten lenen zich voor een gezamenlijke bespreking.

15. Het hof heeft ten laste van de verdachte bewezenverklaard dat:

“1.

hij op 23 juni 2017 te Breda, tezamen en in vereniging met anderen, een wapen van categorie III, te weten een (omgebouwd) alarmpistool (merk Valtro), en munitie van categorie III, te weten 29 centraalvuur eenheids kogelpatronen (kaliber 7.65 mmBr) en 7 eenheids kogelpatronen (merk Sellier & Bellot, kaliber 7.65 Br), voorhanden heeft gehad;

hij op 23 juni 2017 te Breda, tezamen en in vereniging met anderen, een wapen van categorie II, te weten een pistoolmitrailleur (merk Ceska Zbrojovka type Vz61 “Skorpion”, kaliber 7.65mm Br) voorhanden heeft gehad”.

16. Het hof heeft de bewezenverklaring doen steunen op de volgende bewijsmiddelen:^[4]

“1. Het proces-verbaal relaas d.d. 29 augustus 2017 (pg. 2-8), voor zover inhoudende als
relaas verbalisant [verbalisant 1]:

Op vrijdag 23 juni, omstreeks 04.00 uur, werd
(het hof begrijpt: te Breda)tijdens een algemene surveillance een algemene verkeerscontrole gedaan op een personenauto van het merk BMW, kenteken [kenteken].
(Opmerking hof: Blijkens het proces-verbaal bevindingen d.d. 13 juli 2017 (pg. 95-96) vond die controle plaats op grond van de Wegenverkeerswet 1994.)

Tijdens de doorzoeking van de auto werden twee vuurwapens aangetroffen: een automatisch vuurwapen inclusief patroonhouders met daarbij behorende munitie en een handvuurwapen inclusief een patroonhouder met daarbij behorende munitie. Inbeslaggenomen werden een vuurwapen van het merk Valtro en twee patroonhouders met 7 stuks munitie en een vuurwapen van het merk Scorpio en twee patroonhouders met 29 stuks munitie. Zie los bijgevoegde kennisgevingen van inbeslagneming.

Op 23 juni 2017 werd aan verbalisant [verbalisant 2], een pistoolmitrailleur en een pistool met munitie voor nader onderzoek overgedragen. Zie proces-verbaal van bevindingen determineren vuurwapens en munitie, bladzijde 100 en
(het hof begrijpt tot en met)103 en pv aanvraag extern forensisch onderzoek vuurwapens en munitie,
(het hof begrijpt vanaf)bladzijde 107.

2. De los in het dossier gevoegde
kennisgeving van inbeslagneming, registratienummer PL2000-2017147745-28, voor zover inhoudende:

Inbeslagneming

Plaats: Graaf Engelbertlaan, Breda

Datum: 24
(het hof begrijpt: 23)juni 2017

Omstandigheden: patronen aangetroffen tijdens een controle van een voertuig

Goednummer: PL2000-2017147745-1738204

Object: munitie

Aantal: 29 stuks

Bijzonderheden: munitie voor kaliber 7.65

3. De los in het dossier gevoegde
kennisgeving van inbeslagneming, registratienummer PL2000-2017147745-29, voor zover inhoudende:

Inbeslagneming

Plaats: Graaf Engelbertlaan, Breda

Datum: 24
(het hof begrijpt: 23)juni 2017

Omstandigheden: aangetroffen tijdens een controle van een auto

Goednummer: PL2000-2017147745-1738209

Object: munitie

Aantal: 7 stuks

Bijzonderheden: merk 7.65 mm selier&bullot
(het hof begrijpt: Sellier en Bellot)

4. Het proces-verbaal van bevindingen d.d. 23 juni 2017 (pg. 68-69), voor zover inhoudende als
relaas verbalisant [verbalisant 3]:

Op 23 juni 2017 was ik, verbalisant [verbalisant 3], belast met algemene surveillance in de omgeving van Breda. Ik was samen met collega Hofman. Ik zag een personenauto rijden van het merk BMW, met kenteken [kenteken]
(het hof begrijpt: [kenteken]). Ik besloot de BMW te onderwerpen aan een verkeerscontrole. Ik hield het voertuig staande aan de Graaf Engelbertlaan te Breda. Ik vroeg de bestuurder om een rijbewijs. Hij overhandigde mij een geldig rijbewijs. Ik zag dat de bestuurder was: [betrokkene 1], geboren op [geboortedatum] 1981 te [geboorteplaats].

Ik zag dat mijn collega Hofman het identiteitsbewijs van de bijrijder in ontvangst nam dat hij aan mij overhandigde. Ik zag dat de bijrijder was [verdachte], geboren op [geboortedatum] 1984 te [geboorteplaats]. Ik hoorde van mijn collega dat de persoon die op de achterbank zat geen identiteitsbewijs bij zich had. Tijdens de doorzoeking van het voertuig trof ik onder de bijrijdersstoel twee vuurwapens aan. Ik heb daarop mijn bevindingen direct portofonisch doorgegeven aan mijn collega’s. Ik hoorde collega [verbalisant 4] tegen de drie verdachten roepen dat ze waren aangehouden en sommeerde hen de handen op het hoofd te leggen.

5. Het proces-verbaal van aanhouding d.d. 23 juni 2017 (pg. 47-48), voor zover inhoudende als
relaas verbalisant [verbalisant 4]:

Op 23 juni 2017 omstreeks 04.23 uur hield ik op de locatie graaf Engelbertlaan, Breda, als verdachte aan: [betrokkene 2], geboren op [geboortedatum] 1981 te [geboorteplaats].

6. Het proces-verbaal van bevindingen d.d. 23 juni 2017 (pg. 73-74), voor zover inhoudende als
relaas verbalisant [verbalisant 5]:

Ik, verbalisant, hoorde op 23 juni 2016
(het hof begrijpt: 2017)dat het Operationeel Centrum mij verzocht ter plaatse te gaan op de locatie graaf Engelbertlaan te Breda. Ik was omstreeks 04.30 uur ter plaatse. Ik zag onder de bijrijdersstoel van een voertuig twee op vuurwapens gelijkende goederen liggen. Ik heb beide goederen veiliggesteld middels de zogeheten DNA-kit. Het eerste op een vuurwapen gelijkend voorwerp was gelijkend op een automatisch vuurwapen. Ik zag dat er een patroonhouder in het goed zat en dat deze was gevuld met patronen. Ik zag dat er een patroonhouder, eveneens gevuld met patronen, middels plakband was vastgemaakt aan de patroonhouder in het goed. Het andere goed was een op een handvuurwapen gelijkend goed. Ik zag dat er in het goed een patroonhouder aanwezig was. Ik zag dat deze patroonhouder gevuld was met patronen.

7. Het proces-verbaal betreffende een pistoolmitrailleur en een pistool met munitie d.d. 12 juli 2017 (pg. 100-103), BHV nummer: 2017147745, voor zover inhoudende als
relaas verbalisant [verbalisant 2]:

Op 23 juni 2017 werden aan mij, [verbalisant 2], brigadier van politie, als materiedeskundige werkzaam bij de unit Wapens, Munitie en Explosieven, van de politie Eenheid Zeeland en West-Brabant, een pistoolmitrailleur en een pistool met munitie overgedragen. Bij verder onderzoek is gebleken:

Omschrijving pistoolmitrailleur goednummer 1737750

Het voorwerp is een centraal vuurwapen in de vorm van een pistoolmitrailleur van het merk Ceska Zbrojovka, type Vz61, kaliber 7.65 mm Br. Dit type “Skorpion” is een Tsjechoslowaaks wapen. Het wapen werd aangeleverd met twee patroonmagazijnen. Dit vuurwapen is een vuurwapen in de zin van artikel 1, onder 3e, gelet op artikel 2 lid 1 categorie II onder ten 2e van de WWM.

Omschrijving munitie goednummer 1738204 aangetroffen bij bovenomschreven pistoolmitrailleur.

In de patroonmagazijnen bevonden zich respectievelijk 11 en 18 centraalvuur eenheids kogelpatronen van het kaliber 7.65 mmBr. De munitie is munitie die geschikt is voor vuurwapens van de categorie III en derhalve munitie in de zin van artikel 1 onder 4, gelet op artikel 2 lid 2 categorie III, van de WWM.

Omschrijving omgebouwd alarmpistool goednummer 1737749

Het in beslag genomen voorwerp is een naar scherp schietend vuurwapen omgebouwd alarmpistool van het merk Valtro. Door het plaatsen van een nieuwe open loop is het voorwerp geschikt gemaakt om projectielen door een loop af te schieten. Het is een vuurwapen in de zin van artikel I onder 3, gelet op artikel 2 lid 1 categorie III onder 1e van de Wet Wapens en munitie.

Omschrijving van bij het pistool aangetroffen munitie goednummer 1738209

In het patroonmagazijn van het hierboven omschreven omgebouwde alarmpistool bevonden zich zeven stuks eenheids kogelpatronen voorzien van bodemstempel “S&B 7,65”
(het hof begrijpt: 7.65Br). De munitie is gefabriceerd bij de firma “Sellier&Bellot”. De munitie is munitie die geschikt is voor vuurwapens van de categorie III en derhalve munitie in de zin van artikel 1 onder 4, gelet op artikel 2 lid 23 categorie III, van de WWM.

Op verzoek van het onderzoeksteam is door mij een forensisch onderzoek naar sporen verricht. Bij dit onderzoek zijn van de betreffende wapens biologische sporen afgenomen. Deze zijn met een formulier “aanvraag extern forensisch onderzoek” voorgelegd aan de officier van justitie.

8. De
aanvraag extern forensisch onderzoek(pg. 107-109), registratienummer: PL2000-2017147745-34, voor zover inhoudende:

Omschrijving: bezit vuurwapens, 23 juni 2017, 04.10 uur, Breda.

De officier van justitie wil graag vastgesteld hebben of er zich DNA sporen van de verdachten op het wapen bevinden.

Verdachten:

[verdachte], geboren op [geboortedatum] 1984 te [geboorteplaats].

[betrokkene 2], geboren op [geboortedatum] 1981 te [geboorteplaats].

[betrokkene 1], geboren op [geboortedatum] 1981 te [geboorteplaats].

Stukken van overtuiging:

SIN: AAJQ9284NL

Spooromschrijving: Epitheel

Plaats veiligstellen: Valtro alarmpistool, omgebouwd naar scherpschietend

Stukken van overtuiging:

SIN: AAJQ9285NL

Spooromschrijving: Epitheel

Plaats veiligstellen: CZ pistoolmitrailleur.

9. Het rapport “DNA-onderzoek naar aanleiding van het aantreffen van vuurwapens in Breda op 23 juni 2017” van het Nederlands Forensisch Instituut te Den Haag d.d. 14 september 2017, zaaknummer 2017.07.24.138 (aanvraag 001), opgemaakt door de NFI-deskundige forensisch onderzoek van biologische sporen en DNA dr. R.J. Brink, voor zover inhoudende als
relaas van rapporteur:

DNA-onderzoek naar aanleiding van het aantreffen van vuurwapens in Breda op 23 juni 2017.

Onderstaand onderzoeksmateriaal is onderworpen aan een DNA-onderzoek:

AAJQ9284NL#01 Bemonstering (Valtro alarmpistool)

AAJQ9285NL#01 Bemonstering (op cz pistoolmitrailleur)

De DNA-profielen van de verdachten [verdachte] RAAK6814NL (geboren op [geboortedatum] 1984), [betrokkene 2] RHP106 (geboren op [geboortedatum] 1981) en [betrokkene 1] RAAT0152NL (geboren op [geboortedatum] 1981) zijn betrokken bij het vergelijkend DNA-onderzoek.

In Tabel 1 staat vermeld van wie het celmateriaal op grond van het vergelijkend DNA-onderzoek afkomstig kan zijn. Dit betekent dat als een persoon niet vermeld wordt, er op basis van het vergelijkend DNA-onderzoek geen aanwijzing is voor de aanwezigheid van celmateriaal van deze persoon in die bemonstering.

Tabel 1 Resultaten, interpretatie en conclusie vergelijkend DNA-onderzoek

SIN

Beschrijving DNA-profiel/

celmateriaal kan afkomstig zijn van

Matchkans en/of bewijskracht

Toelichting

AAJQ9284NL#01

DNA-mengprofiel van minimaal drie personen

[verdachte] en minimaal twee andere personen

Niet berekend

1, 2

AAJQ9285NL#01

DNA-mengprofiel van minimaal twee personen

[verdachte] en minimaal één andere persoon

Niet berekend

1 ,2

Toelichtingen:

De DNA-mengprofielen van het DNA in de bemonsteringen AAJQ9284NL#01 en AAJQ9285NL#01 zijn vooralsnog onvoldoende informatief om te kunnen beoordelen of de verdachten [betrokkene 2] en/of [betrokkene 1] donor kunnen zijn van een deel van het DNA in deze bemonsteringen, zie het onderdeel ‘Mogelijkheden voor aanvullend onderzoek’.

De bewijskracht van de matches met het DNA-profiel van de verdachte [verdachte] RAAK6814NL is vooralsnog niet berekend, zie het onderdeel ‘Mogelijkheden voor aanvullend onderzoek’.

Met aanvullend DNA-onderzoek kunnen van het DNA in de bemonsteringen AAJQ9284NL#01 en AAJQ9285NL#01 informatievere DNA-mengprofielen worden verkregen teneinde te trachten:

1. de bewijskracht van de gevonden match met het DNA-profiel van de verdachte [verdachte] RAAK6814NL te bepalen.

2. een uitspraak te kunnen doen of [betrokkene 2] en/of [betrokkene 1] al dan niet donor kunnen zijn van een deel van het DNA in deze bemonsteringen.

10. Het rapport “Aanvullend DNA-onderzoek naar aanleiding van het aantreffen van vuurwapens in Breda op 23 juni 2017” van het Nederlands Forensisch Instituut te Den Haag d.d. 23 januari 2018, zaaknummer 2017.07.24.138 (aanvraag 002), opgemaakt door de NFl-deskundige forensisch onderzoek van biologische sporen en DNA dr. S. van Soest, voor zover inhoudende als
relaas van rapporteur:

Op grond van het eerste resultaat van het standaard DNA-onderzoek is het standaard DNA onderzoek aan deze bemonsteringen herhaald om de reproduceerbaarheid van het verkregen resultaat te onderzoeken.

De DNA-profielen van de verdachten [verdachte] RAAK6814NL (geboren op [geboortedatum] 1984), [betrokkene 2] RHPI06 (geboren op [geboortedatum] 1981) en [betrokkene 1] RAAT0152NL (geboren op [geboortedatum] 1981) zijn betrokken bij het vergelijkend DNA-onderzoek.

AAJQ9284NL#01(hof: alarmpistool)

Ten behoeve van het berekenen van de ordegrootte van de bewijskracht van de overeenkomsten tussen de DNA-profielen van [verdachte] en [betrokkene 1] en het DNA-mengprofiel van het celmateriaal in de bemonstering AAJQ9284NL#0I zijn de volgende aannames gedaan:

- de bemonstering AAJQ9284NL#01 bevat celmateriaal van drie of vier personen;

- de personen in deze bemonstering zijn niet onderling verwant.

Op basis van de resultaten van het DNA-onderzoek aan het celmateriaal in deze bemonstering is geconcludeerd dat deze resultaten passend zijn bij zowel drie als vier donoren. Daarom is de berekening van de ordegrootte van de bewijskracht uitgevoerd onder zowel de aanname dat er drie dan wel vier donoren celmateriaal hebben bijgedragen aan deze bemonstering.

Onder deze aannames zijn de resultaten van het DNA-onderzoek beschouwd onder het volgende hypothesepaar:

hypothese 1:

De bemonstering AAJQ9284NL#01 bevat celmateriaal van [verdachte] en twee of drie willekeurige onbekende personen.

hypothese 2:

De bemonstering AAJQ9284NL#01 bevat celmateriaal van drie of vier willekeurige onbekende personen.

Het verkregen DNA-mengprofiel van het DNA in de bemonstering AAJQ9284NL#01 is meer dan 1 miljard keer waarschijnlijker als hypothese 1 waar is, dan als hypothese 2 waar is.

hypothese 3:

De bemonstering AAJQ9284NL#01 bevat celmateriaal van [betrokkene 1] en twee of drie willekeurige onbekende personen.

hypothese 4: De bemonstering AAJQ9284NL#01 bevat celmateriaal van drie of vier willekeurige onbekende personen.

Het verkregen DNA-mengprofiel van het DNA in de bemonstering AAJQ9284NL#01 is, onder de aanname van vier donoren, circa 350 duizend keer waarschijnlijker als hypothese 3 waar is, dan als hypothese 4 waar is.

Het verkregen DNA-mengprofiel van het DNA in de bemonstering AAJQ9284NL#01 is, onder de aanname van drie donoren, circa 400 duizend keer waarschijnlijker als hypothese 3 waar is, dan als hypothese 4 waar is.

AAJQ9285NL#01(hof: pistoolmitrailleur)

Ten behoeve van het berekenen van de ordegrootte van de bewijskracht (zie ook het kader Instituut ‘Bewijskracht van het resultaat van vergelijkend DNA-onderzoek’) van de overeenkomsten tussen de DNA-profielen van [verdachte] en [betrokkene 2] en het DNA-mengprofiel van het Onderwerp celmateriaal in de bemonstering AAJQ9285NL#01 zijn de volgende aannames gedaan: Aanvullend DNA-onderzoek

- de bemonstering AAJQ9285NL#01 bevat celmateriaal van vier personen;

- de personen in deze bemonstering zijn niet onderling verwant.

Onder deze aannames zijn de resultaten van het DNA-onderzoek beschouwd onder het volgende hypothesepaar:

hypothese 5:

De bemonstering AAJQ9285NL#01 bevat celmateriaal van [verdachte] en drie willekeurige onbekende personen.

hypothese 6:

De bemonstering AAJQ9285NL#01 bevat celmateriaal van vier willekeurige onbekende personen.

Het verkregen DNA-mengprofiel van het DNA in de bemonstering AAJQ9285NL#01 is circa 600 miljoen keer waarschijnlijker als hypothese 5 waar is, dan als hypothese 6 waar is.

hypothese 7:

De bemonstering AAJQ9285NL#01 bevat celmateriaal van [betrokkene 2] en drie willekeurige onbekende personen.

hypothese 8:

De bemonstering AAJQ9285NL#01 bevat celmateriaal van vier willekeurige onbekende personen.

Het verkregen DNA-mengprofiel van het DNA in de bemonstering AAJQ9285NL#01 is circa 50 duizend keer waarschijnlijker als hypothese 7 waar is, dan als hypothese 8 waar is.

11. Het proces-verbaal van verhoor getuige d.d. 18 juli 2017 (p. 97-98), voor zover inhoudende:

als relaas van verbalisant:

Op 18 juli 2017, werd als getuige gehoord [betrokkene 3] geboren op 6 juli 1998 te Amsterdam als zijnde ten naam gestelde van het in beslag genomen voertuig met kenteken [kenteken].

als verklaring van getuige D. D. [betrokkene 3]:

[betrokkene 1] is mijn oom. Ik leen nu mijn auto uit aan hem. Eigenlijk altijd. [betrokkene 1] rijdt ermee. Ik heb namelijk nog geen rijbewijs. [betrokkene 1] is de enige aan wie ik de auto uitleen.”

17. In de aanvulling bewijsmiddelen als bedoeld in art. 365a Sv heeft het hof ten aanzien van de gebruikte bewijsmiddelen overwogen dat de beslissing dat het bewezenverklaarde door de verdachte is begaan, berust op de feiten en omstandigheden als vervat in de bewijsmiddelen, in onderlinge samenhang beschouwd.

18. Ten behoeve van de beoordeling van het middel, geef ik eerst het juridisch kader van het voorhanden hebben van wapens en munitie weer zoals dat door de Hoge Raad in zijn arrest van 31 maart 2020, ECLI:NL:HR:2020:504, is uiteengezet:

“2.3 Op grond van art. 26, eerste lid, Wet wapens en munitie (hierna: WWM) is het verboden een wapen of munitie van de categorieën II en III voorhanden te hebben. Het handelen in strijd met dit verbod is als misdrijf strafbaar op grond van art. 55 en 56 WWM.

2.4

Voor een veroordeling van het – als pleger – voorhanden hebben van een wapen of munitie is vereist dat de verdachte het wapen of de munitie bewust aanwezig had. De in de rechtspraak van de Hoge Raad in dit verband gebruikte aanduiding van “een meerdere of mindere mate” van bewustheid geeft aan dat de verdachte zich bewust was van de (waarschijnlijke) aanwezigheid van het wapen of de munitie, zonder dat die bewustheid zich hoeft uit te strekken tot de specifieke eigenschappen en kenmerken van het wapen of de munitie of tot de exacte locatie van dat wapen of die munitie. Voor het bewijs van dergelijke bewustheid geldt dat daarvan ook sprake kan zijn in een geval dat het niet anders kan dan dat de verdachte zulke bewustheid heeft gehad (vgl. HR 20 september 2011, ECLI:NL:HR:2011:BP5992).

Voorts vergt het aanwezig hebben van een wapen of munitie dat de verdachte feitelijke macht over het wapen of de munitie kan uitoefenen in de zin dat hij daarover kan beschikken. Daarvoor hoeft het wapen of de munitie zich niet noodzakelijkerwijs in de directe nabijheid van de verdachte te bevinden. In bijzondere gevallen volstaat de enkele mogelijkheid tot het uitoefenen van feitelijke macht over het wapen of de munitie niet voor het oordeel dat de verdachte dat wapen of die munitie voorhanden had in de zin van art. 26, eerste lid, WWM. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer iemand onverhoeds of ongewild kortstondig een wapen of munitie van een ander in handen krijgt of wanneer iemand onverwacht kennis krijgt van de aanwezigheid in zijn nabijheid van een wapen of munitie van een ander, terwijl hij redelijkerwijs daarvan niet direct afstand kan nemen.”^[5]

19. Met betrekking tot het medeplegen van het voorhanden hebben van wapens en munitie heeft de Hoge Raad in zijn arrest van 21 december 2021, ECLI:NL:HR:2021:1938, overwogen:

“5.2.2 In het geval dat het medeplegen van het voorhanden hebben van een wapen of munitie is tenlastegelegd, moet komen vast te staan dat sprake is geweest van een nauwe en bewuste samenwerking door de verdachte met een of meer anderen die was gericht op het voorhanden hebben van een wapen of munitie. Ook dan is vereist dat de verdachte zich bewust was van de (waarschijnlijke) aanwezigheid van het wapen of de munitie, zonder dat die bewustheid zich hoeft uit te strekken tot de specifieke eigenschappen en kenmerken van het wapen of de munitie of tot de exacte locatie van dat wapen of die munitie. Daarnaast moet vaststaan dat de verdachte tezamen met de mededader(s) feitelijke macht over het wapen of de munitie heeft kunnen uitoefenen in de hiervoor onder 5.2.1 weergegeven zin.”^[6]

20. Het hof heeft in zijn bewijsoverweging het in het middel bedoelde verweer als volgt samengevat en verworpen:^[7]

“Standpunt verdediging

[…] Subsidiair heeft de raadsman bepleit dat de verdachte dient te worden vrijgesproken van het tenlastegelegde, omdat - kort gezegd - in het dossier onvoldoende overtuigend bewijs is te vinden om te komen tot een bewezenverklaring van het voorhanden hebben van de wapens en munitie, zoals bedoeld in artikel 26, eerste lid, van de Wet wapens en munitie.

Het oordeel van het hof

[…]

Ten aanzien van het subsidiair gevoerde verweer overweegt het hof als volgt.

Aantreffen wapens en munitie

Het hof stelt vast dat bij een verkeerscontrole op 23 juni 2017 omstreeks 04.00 uur te Breda een personenauto, BMW met kenteken [kenteken], door verbalisanten staande wordt gehouden op grond van de Wegenverkeerswet 1994. In de personenauto wordt de verdachte als bijrijder op de passagiersstoel, samen met [betrokkene 2] (als bijrijder op de achterbank) en [betrokkene 1] (als bestuurder) aangetroffen. Na een doorzoeking van de personenauto wordt er onder de passagiersstoel een omgebouwd alarmpistool en een pistoolmitrailleur, beide met bijbehorende munitie, aangetroffen. Deze voorwerpen lagen onverpakt onder die stoel.

DNA en alarmpistool

Uit onderzoek door het NFI is gebleken dat een DNA-mengprofiel van minimaal drie personen is aangetroffen, waarvan [verdachte] een van de donoren kan zijn (NFI-rapport d.d. 14 september 2017).

Uit aanvullend onderzoek van het NFI (NFI-rapport d.d. 23 januari 2018) volgt dat het, onder de in het rapport genoemde aannames, meer dan 1 miljard keer waarschijnlijker dat de bemonstering celmateriaal van [verdachte] en twee of drie willekeurige onbekende personen bevat dan dat die bemonstering celmateriaal van drie of vier willekeurige onbekende personen bevat.

Ook blijkt uit dat aanvullend onderzoek dat het, onder de aanname van vier donoren, circa 350 duizend keer waarschijnlijker is dat de bemonstering celmateriaal van [betrokkene 1] en twee of drie willekeurige onbekende personen bevat dan van drie of vier willekeurige onbekende personen. Onder de aanname van drie donoren is dat circa 400 duizend keer waarschijnlijker.

DNA en pistoolmitrailleur

Uit het NFI- rapport van 14 september 2017 volgt dat op de pistoolmitrailleur een DNA-mengprofiel van minimaal twee personen is aangetroffen, waarvan [verdachte] een van de donoren kan zijn, terwijl uit voornoemd aanvullend onderzoek blijkt dat, onder de in het rapport genoemde aannames, het circa 600 miljoen keer waarschijnlijker is dat de bemonstering celmateriaal van [verdachte] en drie willekeurige onbekende personen, bevat dan dat de bemonstering celmateriaal van vier willekeurige onbekende personen bevat.

Uit dat aanvullend onderzoek volgt eveneens dat het, onder de in het rapport genoemde aannames, circa 50 duizend keer waarschijnlijker is dat de bemonstering celmateriaal van [betrokkene 2] en drie willekeurige onbekende personen bevat dan dat de bemonstering celmateriaal van vier willekeurige onbekende personen bevat.

Voorhanden hebben wapens en munitie

Voor een veroordeling van het voorhanden hebben van een wapen is vereist dat de verdachte het wapen bewust aanwezig had. Voor het bewijs van dergelijke bewustheid geldt dat daarvan ook sprake kan zijn in een geval dat het niet anders kan zijn dan dat de verdachte zulke bewustheid heeft gehad. Voorts vergt het aanwezig hebben van een wapen dat de verdachte feitelijke macht over het wapen kon uitoefenen in de zin dat hij daarover kon beschikken.

Vaststaat dat de wapens en munitie in de BMW zijn aangetroffen onder de bijrijdersstoel waarop de verdachte zat. Er is DNA van de verdachte aangetroffen op beide wapens. De verdachte heeft hiervoor geen enkele verklaring gegeven. Aan de veronderstellenderwijs door de raadsman opgeworpen mogelijkheid dat dat DNA daar middels overdracht kan zijn terecht gekomen dan wel omdat de verdachte die wapens op een ander moment kan hebben vastgehad, gaat het hof dan ook voorbij. Die mogelijkheden zijn immers op geen enkele wijze onderbouwd. De verdachte heeft dienaangaande niets anders verklaard dan dat hij niets van de wapens afweet en dat deze niet van hem zijn.

Onder die omstandigheden kan het, naar het oordeel van het hof, dan ook niet anders zijn dan dat de verdachte zich bewust was van de aanwezigheid van de wapens en de munitie onder de passagiersstoel van de BMW. Hij kon over die wapens beschikken, nu deze voor hem onder handbereik waren, zodat bewezen verklaard kan worden dat hij de wapens en de munitie voorhanden heeft gehad.

Nu uit de bewijsmiddelen volgt dat de bestuurder van de BMW ([betrokkene 1]) de enige was die in die auto reed, zijn DNA is aangetroffen op het omgebouwd alarmpistool en die wapens en munitie ook voor hem onder handbereik waren alsook dat het DNA van de inzittende op de achterbank van de BMW ([betrokkene 2]) op de pistoolmitrailleur is aangetroffen en ook voor hem geldt dat de wapens en munitie onder handbereik waren, acht het hof bewezen dat de verdachte de wapens en munitie tezamen en in vereniging met anderen voorhanden heeft gehad.

Het hof verwerpt het verweer.”

21. Het middel komt op tegen het oordeel van het hof dat het niet anders kan zijn dan dat de verdachte zich bewust is geweest van de aanwezigheid van de wapens en de munitie. De steller van het middel klaagt dat dit niet kan worden afgeleid uit de feiten en omstandigheden die het hof heeft vastgesteld. Daarbij is aldus de steller van het middel van belang dat er een concrete ‘alternatieve bezitter’ in beeld is, aangezien het DNA van de medeverdachte ook op het wapen is aangetroffen. De bewezenverklaring is ten aanzien van het ‘voorhanden hebben’ dan ook onvoldoende met redenen omkleed. Daarnaast klaagt de steller van het middel dat het hof niet, althans onvoldoende begrijpelijk heeft gerespondeerd op het namens de verdachte naar voren gebrachte uitdrukkelijk onderbouwde standpunt dat het DNA van de verdachte via overdracht op de wapens terecht heeft kunnen komen.

22. In de onderhavige zaak heeft het hof vastgesteld dat een omgebouwd alarmpistool en een pistoolmitrailleur, beide met bijbehorende munitie, zijn aangetroffen in de auto waarin de verdachte op dat moment zat samen met de medeverdachten [betrokkene 2] en [betrokkene 1]. [betrokkene 1] was de bestuurder van de auto, [betrokkene 2] zat op de achterbank en de verdachte zat voorin op de passagiersstoel. De wapens en munitie lagen onverpakt onder de passagiersstoel. Op beide wapens is DNA van de verdachte aangetroffen. Daarnaast is DNA van [betrokkene 1] aangetroffen op het omgebouwde alarmpistool en DNA van [betrokkene 2] op de pistoolmitrailleur.

23. De verdediging heeft in hoger beroep het standpunt ingenomen dat de verdachte moet worden vrijgesproken, omdat niet kan worden vastgesteld dat de verdachte wetenschap heeft gehad van de aanwezigheid van het wapen en de munitie. Dat DNA van de verdachte op de wapens is aangetroffen is hiervoor volgens de raadsman onvoldoende, nu wapens mobiele voorwerpen zijn en het DNA op andere manieren op de wapens terecht heeft kunnen komen, bijvoorbeeld via overdracht middels derden of doordat de verdachte de wapens op een ander moment dan het tenlastegelegde heeft aangeraakt.

24. Het hof heeft naar aanleiding hiervan overwogen dat het voorbijgaat aan de door de raadsman “veronderstellenderwijs” opgeworpen mogelijkheid dat het DNA van de verdachte op de wapens kan zijn terechtgekomen middels overdracht dan wel doordat de verdachte die wapens op een ander moment kan hebben vastgehad, omdat die mogelijkheden op geen enkele wijze zijn onderbouwd, terwijl de verdachte niet anders heeft verklaard dan dat hij niets van de wapens afweet en dat deze niet van hem zijn.

25. Het hof heeft hiermee tot uitdrukking gebracht dat het de door de verdediging geschetste voorstelling van zaken over het DNA niet aannemelijk acht. Dit feitelijke oordeel, dat in cassatie slechts in beperkte mate kan worden getoetst, is in het licht van wat door de verdediging is aangevoerd niet onbegrijpelijk. De verdediging heeft op dit punt immers niet meer naar voren gebracht dan een niet verder gespecificeerde speculatie over de wijze waarop het DNA van de verdachte op het wapen is terechtgekomen.^[8]Het hof was niet tot een nadere motivering gehouden.^[9]Voor zover de steller van het middel klaagt dat het hof onvoldoende begrijpelijk heeft gerespondeerd op een door de verdediging naar voren gebracht uitdrukkelijk onderbouwd standpunt, faalt het derhalve.

26. Voorts is het oordeel van het hof dat het niet anders kan zijn dan dat de verdachte zich bewust was van de aanwezigheid van de wapens en de munitie niet onbegrijpelijk en toereikend gemotiveerd. Het hof kon dit afleiden uit de omstandigheid dat de wapens en de munitie zijn aangetroffen onder de passagiersstoel waarop de verdachte zat en de omstandigheid dat er DNA van de verdachte is aangetroffen op beide wapens.^[10]Dat op de wapens telkens ook het DNA van een medeverdachte is aangetroffen doet hieraan niet af, temeer niet nu het hof heeft bewezenverklaard dat de verdachte de wapens voorhanden heeft gehad tezamen en in vereniging met deze personen. De bewezenverklaring met betrekking tot het ‘voorhanden hebben’ is dan ook voldoende met redenen omkleed, zodat het middel ook in zoverre faalt.

27. Het middel faalt in al zijn onderdelen.

Het derde middel

28. Het derde middel bevat de klacht dat de redelijke termijn is geschonden. Daartoe wordt aangevoerd dat een periode van meer dan acht maanden is verstreken sinds het instellen van het beroep in cassatie en de ontvangst van de stukken ter griffie van de Hoge Raad.

29. Op 11 augustus 2021 is namens de verdachte beroep in cassatie ingesteld. De stukken van het geding zijn op 9 juni 2022 bij de griffie van de Hoge Raad binnengekomen. Daarmee is de inzendtermijn van acht maanden met een maand en 29 dagen overschreden. Het middel klaagt daarover terecht. De overschrijding van de inzendtermijn kan niet meer door een voortvarende behandeling van de zaak in cassatie worden gecompenseerd, aangezien de Hoge Raad uitspraak zal doen nadat meer dan zestien maanden na het instellen van het cassatieberoep zijn verstreken.

30. Het middel is terecht voorgesteld.

Slotsom

31. Het eerste middel faalt en kan worden afgedaan met de aan art. 81 lid 1 RO ontleende motivering. Het tweede middel faalt. Nu de verdachte door het hof is veroordeeld voor feiten waarvoor hij door de rechtbank was vrijgesproken, terwijl in cassatie tevergeefs is geklaagd over de bewijsvoering van deze feiten, ligt afdoening met de aan art. 81 lid 1 RO ontleende motivering ten aanzien van het tweede middel minder in de rede.^[11]Het derde middel is terecht voorgesteld.

32. Ambtshalve heb ik geen grond aangetroffen die tot vernietiging van de bestreden uitspraak aanleiding behoort te geven.

33. Deze conclusie strekt tot vernietiging van de bestreden uitspraak, maar uitsluitend wat betreft de strafoplegging, en tot zodanige op art. 440 Sv gebaseerde beslissing als de Hoge Raad gepast zal voorkomen.

De procureur-generaal

bij de Hoge Raad der Nederlanden