ECLI:NL:HR:2012:BR7065

• Datum uitspraak: 6 april 2012
• Publicatiedatum: 5 april 2013
• Zaaknummer: 11/01496
• Instantie: Hoge Raad
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Bestuursrecht; Belastingrecht
• Procedures: Cassatie
• Rechters: J.A.C.A. Overgaauw; D.G. van Vliet; A.R. Leemreis; C.H.W.M. Sterk; P.M.F. van Loon
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Bestuurdersaansprakelijkheid en meldingsplicht bij betalingsonmacht onder de Invorderingswet 1990

In deze zaak heeft de Hoge Raad op 6 april 2012 uitspraak gedaan in een cassatieprocedure die was ingesteld door de Staatssecretaris van Financiën tegen een uitspraak van het Gerechtshof te Arnhem. De zaak betreft de aansprakelijkstelling van een bestuurder van een vennootschap voor niet-betaalde omzetbelasting en de daarmee samenhangende heffingsrente, invorderingsrente en boete, op basis van artikel 36 van de Invorderingswet 1990 (IW 1990). De belanghebbende, die tevens de enige aandeelhouder was van de vennootschap, was eerder op de hoogte gesteld van de betalingsonmacht van de vennootschap. De Ontvanger had een naheffingsaanslag opgelegd en de belanghebbende aansprakelijk gesteld voor de belastingverplichtingen van de vennootschap.

De Rechtbank te Arnhem had het beroep van de belanghebbende gegrond verklaard en de beschikking van de Ontvanger vernietigd. Het Gerechtshof bevestigde deze uitspraak, maar de Staatssecretaris ging in cassatie. De Hoge Raad oordeelde dat het Hof een onjuiste rechtsopvatting had gehanteerd met betrekking tot de meldingsplicht van de vennootschap. De Hoge Raad stelde vast dat de eerdere melding van betalingsonmacht niet opnieuw behoefde te worden gedaan, maar dat dit geen rechtsgevolg had voor de aansprakelijkheid met betrekking tot de naheffingsaanslag. De Hoge Raad verklaarde het beroep in cassatie gegrond, vernietigde de uitspraak van het Hof en verwees de zaak naar het Gerechtshof te 's-Hertogenbosch voor verdere behandeling.

Deze uitspraak benadrukt de noodzaak voor bestuurders om tijdig en correct te voldoen aan hun meldingsplicht bij betalingsonmacht, en verduidelijkt de toepassing van de meldingsregeling onder de IW 1990. De Hoge Raad heeft hiermee een belangrijke uitspraak gedaan over de aansprakelijkheid van bestuurders in het kader van belastingverplichtingen van hun vennootschap.

Uitspraak

6 april 2012

nr. 11/01496

Arrest

gewezen op het beroep in cassatie van de Staatssecretaris van Financiën tegen de uitspraak van het Gerechtshof te Arnhem van 15 februari 2011, nr. 10/00160, betreffende een ten name van X te Z (hierna: belanghebbende) genomen beschikking tot aansprakelijkstelling ingevolge de Invorderingswet 1990 (hierna: de IW 1990).

1. Het geding in feitelijke instanties

Belanghebbende is bij beschikking van de Ontvanger van 29 juni 2007 op grond van artikel 36 van de IW 1990 aansprakelijk gesteld voor door A B.V. verschuldigde omzetbelasting en in verband daarmee verschuldigde heffingsrente, invorderingsrente en opgelegde boete. De beschikking is, na daartegen gemaakt bezwaar, bij uitspraak van de Ontvanger gehandhaafd.

De Rechtbank te Arnhem (nr. AWB 08/4564) heeft het tegen die uitspraak ingestelde beroep gegrond verklaard en de uitspraak van de Ontvanger alsmede de beschikking vernietigd.

De Ontvanger heeft tegen de uitspraak van de Rechtbank hoger beroep ingesteld bij het Hof.

Het Hof heeft de uitspraak van de Rechtbank bevestigd. De uitspraak van het Hof is aan dit arrest gehecht.

2. Geding in cassatie

De Staatssecretaris heeft tegen 's Hofs uitspraak beroep in cassatie ingesteld. Het beroepschrift in cassatie is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.

Belanghebbende heeft een verweerschrift ingediend.

Op 3 augustus 2011 heeft de Advocaat-Generaal C.W.M. van Ballegooijen geconcludeerd tot gegrondverklaring van het beroep in cassatie.

Belanghebbende heeft schriftelijk op de conclusie gereageerd.

3. Beoordeling van het middel

3.1. In cassatie kan van het volgende worden uitgegaan.

Belanghebbende was bestuurder en enig aandeelhouder van A B.V. (hierna: de vennootschap). Vanaf begin 2004 is de Ontvanger ermee bekend dat de vennootschap niet tot betaling van de verschuldigde belastingen in staat was. De vennootschap is op 5 april 2006 in staat van faillissement verklaard.

Uit een in 2006 door de belastingdienst ingesteld onderzoek is gebleken dat de vennootschap over de jaren 2004 en 2005 niet alle verschuldigde omzetbelasting heeft aangegeven en voldaan. Naar aanleiding van deze bevindingen is aan de vennootschap met dagtekening 29 augustus 2006 een naheffingsaanslag in de omzetbelasting opgelegd. Voorts is aan de vennootschap een vergrijpboete opgelegd en is van haar heffings- en invorderingsrente gevorderd.

De Ontvanger heeft belanghebbende aansprakelijk gesteld voor de nageheven niet-betaalde omzetbelasting en de daarmee verband houdende heffingsrente, invorderingsrente en boete.

3.2. Het Hof heeft geoordeeld dat de vennootschap begin 2004 mededeling van betalingsonmacht heeft gedaan en dat deze mededeling niet opnieuw behoefde te worden gedaan omdat de betalingsachterstand sindsdien niet is ingelopen. Hoewel de vennootschap opzettelijk te weinig omzetbelasting heeft aangegeven en voldaan, heeft zij naar het oordeel van het Hof gelet op artikel 7, lid 1, van het Uitvoeringsbesluit Invorderingswet 1990 (hierna: UBIW 1990) aan haar meldingsplicht voldaan. Op grond hiervan rust naar het oordeel van het Hof op de Ontvanger de last aannemelijk te maken dat het niet betalen van de belastingschuld het gevolg is van aan belanghebbende te wijten kennelijk onbehoorlijk bestuur. Naar 's Hofs oordeel is de Ontvanger niet in dit bewijs geslaagd.

Tegen deze oordelen richt zich het middel.

3.3. Indien - zoals in dit geval - van een lichaam bedoeld in artikel 36 IW 1990 belasting is nageheven die meer beloopt dan de belasting die is aangegeven, is bij uitsluiting de meldingsregeling van artikel 7, lid 2, UBIW 1990 van toepassing. Dit willen zeggen dat, anders dan het Hof heeft afgeleid uit de arresten van de Hoge Raad van 16 maart 2007, nr. C05/220HR, LJN AZ6635, NJ 2007/164, en 4 februari 2011, nr. 09/03451, LJN BP2982, BNB 2011/109, de begin 2004 gedane melding inzake betalingsonmacht geen rechtsgevolg heeft voor de aansprakelijkheid met betrekking tot de naheffingsaanslag van 29 augustus 2006 en de daarmee verband houdende heffingsrente, invorderingsrente en boete (HR 23 december 2011, nr. 10/01211, LJN BR7038, BNB 2012/50).

Gelet op het voorgaande is het Hof uitgegaan van een onjuiste rechtsopvatting. Het middel slaagt. 's Hofs uitspraak kan niet in stand blijven. Verwijzing moet volgen.

4. Proceskosten

De Hoge Raad acht geen termen aanwezig voor een veroordeling in de proceskosten.

5. Beslissing

De Hoge Raad:

verklaart het beroep in cassatie gegrond,

vernietigt de uitspraak van het Hof, en

verwijst het geding naar het Gerechtshof te 's-Hertogenbosch ter verdere behandeling en beslissing van de zaak met inachtneming van dit arrest.

Dit arrest is gewezen door de vice-president J.A.C.A. Overgaauw als voorzitter, en de raadsheren D.G. van Vliet, A.R. Leemreis, C.H.W.M. Sterk en P.M.F. van Loon, in tegenwoordigheid van de waarnemend griffier E. Cichowski, en in het openbaar uitgesproken op 6 april 2012.