ECLI:NL:CBB:2024:176

• Datum uitspraak: 26 maart 2024
• Publicatiedatum: 12 maart 2024
• Zaaknummer: 20/904, 20/905, 20/906, 20/907 en 21/38
• Instantie: College van Beroep voor het bedrijfsleven
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Bestuursrecht
• Procedures: Schadevergoedingsuitspraak
• Rechters: R.W.L. Koopmans; S.C. Stuldreher; H. van den Heuvel
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Schadevergoeding wegens overschrijding van de redelijke termijn in bestuursrechtelijke procedures

In deze uitspraak van het College van Beroep voor het bedrijfsleven op 26 maart 2024, wordt de Staat der Nederlanden veroordeeld tot betaling van immateriële schadevergoeding aan [naam] wegens overschrijding van de redelijke termijn in bestuursrechtelijke procedures. Het verzoek om schadevergoeding is ingediend in het kader van hoger beroep tegen eerdere uitspraken van de rechtbank Rotterdam, waarbij boetes zijn opgelegd aan pluimveeslachthuizen wegens overtredingen van Europese hygiënevoorschriften. Het College heeft vastgesteld dat de redelijke termijn voor de behandeling van de zaak is overschreden, en heeft de Staat veroordeeld tot een schadevergoeding van € 1.500,00, gebaseerd op de overschrijding van de termijn met drie jaar. Daarnaast is de Staat ook veroordeeld tot vergoeding van proceskosten van € 656,25 voor de veertien betrokken pluimveeslachthuizen. De uitspraak benadrukt het belang van de redelijke termijn in bestuursrechtelijke procedures en de gevolgen van overschrijding daarvan voor de betrokken partijen.

Uitspraak

uitspraak

COLLEGE VAN BEROEP VOOR HET BEDRIJFSLEVEN

zaaknummers: 20/904, 20/905, 20/906, 20/907 en 21/38

uitspraak van de meervoudige kamer van 26 maart 2024 op het verzoek om schadevergoeding in de zaken tussen:

[naam] B.V., te [woonplaats] ( [naam] ) (gemachtigden: mr. E. Dans en mr. R. Bassie)

en

de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit , voorheen de staatssecretaris van Economische Zaken

(gemachtigden: mr. ing. H.D. Strookman en mr. M. Kool)

en

de Staat der Nederlanden (minister van Justitie en Veiligheid), (Staat).

Procesverloop

[naam] heeft hoger beroep ingesteld tegen de uitspraken van de rechtbank Rotterdam van 27 augustus 2020, ECLI:NL:RBROT:2020:7510 en 27 november 2020, ECLI:NL:RBROT:2020:10880. Bij uitspraken van vandaag (ECLI:NL:CBB:2024:171/172) heeft het College geoordeeld dat de hoger beroepen van [naam] slagen en de aan haar opgelegde boetes herroepen.

[naam] heeft in hoger beroep tevens een verzoek gedaan om immateriële schadevergoeding wegens overschrijding van de redelijke termijn als bedoeld in artikel 6 van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM) (verzoek om schadevergoeding). Het College beslist in deze uitspraak op dat verzoek.

Naar aanleiding van het verzoek heeft het College de Staat als partij aangemerkt.

Overwegingen

Inleiding

1.1

In 28 hoger beroepszaken heeft de minister in totaal 47 boetes opgelegd aan veertien verschillende pluimveeslachthuizen wegens het overtreden van Europese hygiënevoorschriften die gelden bij het slachten van pluimvee. De rechtbank Rotterdam heeft eerder op 27 augustus 2020, 27 november 2020 en 9 februari 2022 uitspraken gedaan op de beroepen van de pluimveeslachthuizen. De veertien pluimveeslachthuizen – waaronder [naam] – hebben tegen een of meer van die uitspraken van de rechtbank hoger beroep ingesteld bij het College.

1.2

Het College doet vandaag uitspraak in al de hoger beroepszaken. Het College doet in totaal vier inhoudelijke uitspraken.

1.3

Daarnaast zal het College in veertien afzonderlijke uitspraken oordelen over de verzoeken van elk van de veertien pluimveeslachthuizen om immateriële schadevergoeding wegens overschrijding van de redelijke termijn als bedoeld in artikel 6 van het EVRM.

1.4

In de voorliggende uitspraak doet het College uitspraak op het verzoek om schadevergoeding van [naam] . Het College zal in deze uitspraak ook voor alle 28 zaken tezamen een oordeel geven over de vraag of de in hoger beroep door de veertien pluimveeslachthuizen gemaakte proceskosten die zijn gemoeid met het verzoek om schadevergoeding moeten worden vergoed.

Beoordeling verzoek om schadevergoeding

2 In punitieve zaken als de onderhavige geldt het uitgangspunt dat de redelijke termijn voor een procedure in drie instanties (bezwaar, beroep en hoger beroep) in beginsel is overschreden als die procedure in haar geheel langer duurt dan vier jaar. Daarbij geldt voor de toerekening van de schadevergoeding aan het bestuursorgaan of aan de Staat in punitieve zaken als uitgangspunt dat de bestuurlijke fase in beginsel een jaar mag duren, de beroepsfase ook een jaar en de hoger beroepsfase twee jaar. Dit behoudens factoren die onder omstandigheden aanleiding kunnen geven een overschrijding van deze behandelingsduur gerechtvaardigd te achten. De redelijke termijn begint op het moment waarop een handeling wordt verricht waaraan de betrokkene in redelijkheid de verwachting kan ontlenen dat hem een bestuurlijke boete wordt opgelegd. De in aanmerking te nemen termijn eindigt op het moment waarop de rechter uitspraak doet in de procedure over het geschil dat de betrokkene en het bestuursorgaan verdeeld houdt.

3 [naam] heeft het verzoek om schadevergoeding gedaan in meerdere zaken die het College gezamenlijk heeft behandeld. Deze zaken hebben in hoofdzaak betrekking op hetzelfde onderwerp. Het College zal voor de vraag of sprake is overschrijding van de redelijke termijn de langstlopende boetezaak (20/905) tot uitgangspunt nemen.

4.1

In de langstlopende boetezaak van [naam] heeft de periode tussen het voornemen tot oplegging van een boete en de uitspraak van het College acht jaar, zes maanden en één dag belopen.

4.2

De rechtbank heeft in rechtsoverweging 9 van haar uitspraak van 27 augustus 2020 (ECLI:NL:RBROT:2020:7510) geconcludeerd dat de tweejaarstermijn voor de berechting in eerste aanleg (waarin de bezwaarfase is inbegrepen) met ruim vijf maanden is overschreden. De rechtbank heeft evenwel bijzondere omstandigheden aanwezig geacht die de overschrijding van deze termijn met ruim vijf maanden rechtvaardigen. De redelijke termijn als bedoeld in artikel 6 van het EVRM is, zo heeft de rechtbank geoordeeld, dan ook niet overschreden.

[naam] heeft zich in hoger beroep niet gekeerd tegen dit oordeel van de rechtbank, zodat het College van de juistheid ervan heeft uit te gaan. Dit betekent dat het College uitsluitend nog zal beoordelen of in de hoger beroepsfase sprake is van een overschrijding van de redelijke termijn.

4.3

[naam] heeft het hoger beroepschrift in de zaak 20/905 ingediend op
6 oktober 2020. Dit brengt met zich dat op het moment van het doen van deze uitspraak, de redelijke termijn van twee jaar voor het hoger beroep is overschreden met een jaar en ruim vijf maanden.

5 Indien sprake is van een overschrijding van de redelijke termijn rechtvaardigt dit een compensatie voor immateriële schade. Omdat het College in zijn uitspraken van vandaag (ECLI:NL:CBB:2024:171/172) de aan [naam] opgelegde boetes heeft herroepen en deze daarmee zijn vervallen, zal deze compensatie niet geschieden in de vorm van een matiging van de boetes maar, zoals verzocht, in de vorm van een immateriële schadevergoeding. Deze schadevergoeding bedraagt € 500,00 per half jaar waarmee de redelijke termijn is overschreden, naar boven afgerond. Voor de zaken van [naam] zal het College, zoals hiervoor overwogen, gezamenlijk slechts eenmaal het tarief van
€ 500,00 per half jaar overschrijding hanteren.

De overschrijding van de redelijke termijn is volledig toe te rekenen aan de rechterlijke fase. Het College zal de Staat daarom veroordelen tot vergoeding van immateriële schade aan [naam] tot een bedrag van € 1.500,00 (3 x € 500,00 per half jaar).

Proceskosten

6.1

Het College zal de Staat veroordelen in de door de veertien pluimveeslachthuizen in hoger beroep gemaakte proceskosten die zijn gemoeid met het verzoek om schadevergoeding wegens overschrijding van de redelijke termijn. Het College merkt alle 28 hoger beroepszaken in dit kader aan als samenhangende zaken als bedoeld in artikel 3, eerste en tweede lid, van het Besluit proceskosten bestuursrecht (Bpb). Omdat het hier gaat om meer dan vier samenhangende zaken, zal het aantal punten op grond van onderdeel C2 van de Bijlage bij het Bpb worden vermenigvuldigd met 1,5.

6.2

Het College zal de Staat veroordelen tot vergoeding van een bedrag van € 656,25 voor proceskosten van de veertien pluimveeslachthuizen in hoger beroep die zijn gemoeid met het verzoek om schadevergoeding (1 punt voor het indienen van het verzoekschrift met een waarde per punt van € 875,00, een wegingsfactor 0,5 en een vermenigvuldiging met 1,5). Omdat het College in deze uitspraak de Staat der Nederlanden veroordeelt tot vergoeding van deze proceskosten, zal – onder verwijzing naar deze uitspraak – in de andere uitspraken waarin het College oordeelt op de verzoeken om schadevergoeding van de andere pluimveeslachthuizen, een veroordeling tot vergoeding van proceskosten achterwege blijven.

Beslissing

Het College:

- veroordeelt de Staat der Nederlanden (minister van Justitie en Veiligheid) tot betaling aan [naam] van een immateriële schadevergoeding van € 1.500,00;

- veroordeelt de Staat der Nederlanden (minister van Justitie en Veiligheid) in de door [naam] en andere pluimveeslachthuizen in hoger beroep gemaakte proceskosten tot een bedrag van (in totaal) € 656,25.

Deze uitspraak is gedaan door mr. R.W.L. Koopmans, mr. S.C. Stuldreher en
mr. H. van den Heuvel, in aanwezigheid van mr. W.I.K. Baart, griffier. De beslissing is in het openbaar uitgesproken op 26 maart 2024.

w.g. R.W.L. Koopmans w.g. W.I.K. Baart