Uitspraak
RECHTBANK LIMBURG
Zittingsplaats Roermond
Strafrecht
Parketnummer: 03/659361-17
Tegenspraak
Vonnis van de meervoudige kamer d.d. 13 januari 2020
in de strafzaak tegen
[verdachte] ,
geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1978,
wonende te [adresgegevens verdachte] .
De verdachte wordt bijgestaan door mr. A. Boumanjal, advocaat, kantoorhoudende te Utrecht.
1.Onderzoek van de zaak
De zaak is inhoudelijk behandeld op de zittingen van 20 februari 2019, 13 maart 2019 en 3 december 2019. Op 6 januari 2020 is het onderzoek ter terechtzitting gesloten. De verdachte is op 20 februari 2019 verschenen. Tijdens de overige zittingsdagen is de gemachtigde raadsman van verdachte aanwezig geweest. De officier van justitie en de verdediging hebben hun standpunten kenbaar gemaakt.
2.De tenlastelegging
De (gewijzigde) tenlastelegging is als bijlage aan dit vonnis gehecht.
De verdenking komt er, kort en feitelijk weergegeven, op neer dat de verdachte:
in de periode van 1 januari 2014 tot en met 11 augustus 2016:
geboren op [geboortedatum slachtoffer] , zwaar heeft mishandeld, dan wel heeft geprobeerd zwaar te
mishandelen, dan wel heeft mishandeld, door zijn handen boven het vuur van een gasfornuis en/of in een hete oven te duwen/houden;
feit 2: samen met anderen haar kind, zijnde [slachtoffer] , geboren op [geboortedatum slachtoffer] , zwaar
heeft mishandeld, dan wel heeft geprobeerd zwaar te mishandelen, dan wel heeft
mishandeld, terwijl het feit zwaar lichamelijk letsel ten gevolge heeft gehad, door
wattenstaafjes door de trommelvliezen van de oren te duwen;
feit 3:samen met anderen haar kind, zijnde [slachtoffer] , geboren op [geboortedatum slachtoffer] , heeft
mishandeld door te slaan en/of te schoppen en/of een bijtende stof, in elk geval peper
en/of zout, in de neus te spuiten.
3.De voorvragen
3.1
De geldigheid van de dagvaarding
De verdediging heeft verweer gevoerd tegen de geldigheid van de dagvaarding ten aanzien van feit 2 primair. Hiertoe heeft de raadsman aangevoerd dat de dagvaarding te weinig specifiek is, nu niet nader is gespecificeerd welk zwaar lichamelijk letsel wordt bedoeld. Enerzijds spreekt men over het gat dat in het trommelvlies van het oor van [slachtoffer] is geconstateerd, anderzijds spreekt men over gehoorverlies. Hierdoor is niet duidelijk waartegen de verdachte zich moet verdedigen. De dagvaarding dient dan ook voor wat betreft dit onderdeel nietig te worden verklaard.
3.2
Het oordeel van de rechtbank
De rechtbank verwerpt het verweer van de verdediging, nu er geen twijfel mogelijk is dat de verdachte heeft geweten waartegen zij zich had moeten verdedigen. Naar het oordeel van de rechtbank komt uit het dossier duidelijk naar voren dat het om ‘de oren’ van [slachtoffer] gaat.
4.De beoordeling van het bewijs
4.1
Inleiding
Sinds begin 2015 gaan verdachte en haar zoon [slachtoffer] (destijds 6 jaar oud) regelmatig op bezoek in [woonplaats medeverdachten] bij een vriendin [medeverdachte 1] en haar man [medeverdachte 2] . Eind 2015 komen er zorgmeldingen over [slachtoffer] binnen bij school en Bureau Jeugdzorg. Deze zorgmeldingen leiden tot bemoeienis van Bureau Jeugdzorg. De meldingen, het aanhoudend schoolverzuim en het moeizaam contact met de moeder zijn uiteindelijk aanleiding voor een forensisch medisch onderzoek (onder meer bestaande uit een top-teen onderzoek) bij [slachtoffer] op 10 augustus 2016. Naar aanleiding van dit onderzoek wordt [slachtoffer] op 11 augustus 2016 uit huis en in een pleeggezin geplaatst. Op enig moment belt de pleegmoeder van [slachtoffer] met Bureau Jeugdzorg dat [slachtoffer] haar op 29 mei 2017 heeft verteld over mishandelingen door zijn moeder, haar vriendin en de man van haar vriendin. De onthullingen van [slachtoffer] tegenover zijn pleegouders zijn voor [naam jeugdbeschermer] , jeugdbeschermer bij Jeugdbescherming-West, aanleiding om aangifte van mishandeling te doen tegen verdachte en medeverdachten [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] .
Dit leidt tot het onderzoek genaamd ‘Hyena’. Op 17 oktober 2017 worden verdachte en medeverdachten [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] aangehouden.
4.2
Het standpunt van de officier van justitie
De officier van justitie acht de feiten 1 primair, 2 meer subsidiair en 3 bewezen.
Daartoe heeft de officier van justitie - zoals vervat in het overgelegde schriftelijke requisitoir - het volgende aangevoerd.
Betrouwbaarheid verklaring [slachtoffer]
De officier van justitie heeft de bewezenverklaring gebaseerd op de door [slachtoffer] afgelegde verklaring. Hij acht deze verklaring - in tegenstelling tot de verdediging - bruikbaar voor het bewijs. Uit de verklaringen komt volgens de officier van justitie naar voren dat [slachtoffer] er belang bij had om de verdachten niet te belasten, nu hij kennelijk bang was voor de consequenties van het afleggen van een verklaring.
Daar komt bij dat hij al in een vroeg stadium - nog voordat hij uit huis werd geplaatst - tegenover een getuige verklaarde dat hij door medeverdachte [medeverdachte 2] en zijn moeder werd geslagen. Daarnaast heeft dr. G. Wolters in zijn rapport de verklaringen van [slachtoffer] over de mishandelingen in hoge mate betrouwbaar geacht.
De officier van justitie heeft verder verwezen naar:
- de onbetrouwbare en kennelijk leugenachtige verklaringen van verdachte;
- het forensisch-medisch onderzoek door de Forensische Polikliniek Kindermishandeling
- de verklaringen van de broer van verdachte [verdachte] en van de vader van [slachtoffer] , alsmede de foto van [slachtoffer] waarop hij er slecht en verwaarloosd uitzag, welke bewijsmiddelen elkaar onderling steunen;
- de verklaringen van leerkrachten van de scholen waarop [slachtoffer] heeft gezeten;
- de verklaringen van de buurtbewoners in [woonplaats medeverdachten] ;
- de verklaringen van de pleegouders.
Met betrekking tot de feiten heeft de officier van justitie bovendien het volgende naar voren gebracht.
Feit 1
De officier van justitie acht de onder feit 1 primair tenlastegelegde zware mishandeling van [slachtoffer] bewezen. Er is sprake van zwaar lichamelijk letsel in de zin van artikel 302 van het Wetboek van Strafrecht [5] . Het is immers een feit van algemene bekendheid dat brandwonden blijvend lichamelijk letsel kunnen achterlaten. Kijkend naar de uiterlijke verschijningsvorm van de gedragingen van de verdachten was het opzet daar ook op gericht. [slachtoffer] stribbelde tegen en de verdachten hebben zijn hand boven het gasfornuis gehouden. Een arts heeft bovendien overeenkomende littekens geconstateerd en ook in 2015 werden bij [slachtoffer] al brandwonden gezien. De conclusie is dat er zwaar lichamelijk letsel is toegebracht, bestaande uit littekens van brandwonden.
Feit 2
De officier van justitie acht de onder feit 2 meer subsidiair tenlastegelegde mishandeling van [slachtoffer] , met zwaar lichamelijk letsel tot gevolg, bewezen. Uit de bewijsmiddelen blijkt dat de drie verdachten samen tot bloedens toe wattenstaafjes in de oren van [slachtoffer] hebben gestopt. Ook is er sprake van zwaar lichamelijk letsel. Sinds het inbrengen van de wattenstaafjes hoort [slachtoffer] slechter. Daarnaast is er een gat in het trommelvlies ontstaan, met gehoorschade als gevolg. Deze gehoorbeschadiging kan worden gekwalificeerd als zwaar letsel als bedoeld in artikel 82 Sr. Er is voorlopig geen uitzicht op volkomen genezing. Bovendien kan het niet anders dan dat het (herhaaldelijk) inbrengen van de wattenstaafjes heeft geleid tot de in de medische verklaring genoemde gehoorschade. De perforatie is fors geweest.
Feit 3
De officier van justitie acht de onder feit 3 tenlastegelegde mishandeling van [slachtoffer] bewezen, met uitzondering van het onderdeel ‘schoppen’. Verdachte dient van dit onderdeel te worden vrijgesproken.
Tot slot heeft de officier van justitie naar voren gebracht dat de feiten zijn gepleegd in vereniging, nu sprake was van een nauwe en bewuste samenwerking tussen de drie verdachten. Dat de rol van de ene verdachte mogelijk minder groot was dan de rol van de andere verdachte is voor de bewezenverklaring niet van belang.
4.3
Het standpunt van de verdediging
De verdediging heeft verzocht verdachte vrij te spreken van alle feiten. Hiertoe heeft de raadsman onder meer het volgende aangevoerd.
Betrouwbaarheid verklaring [slachtoffer]
De verdediging heeft aangevoerd dat de verklaring van [slachtoffer] op drie specifieke punten
onbetrouwbaar is en derhalve niet bruikbaar voor het bewijs, te weten zijn verklaring ten aanzien van de hand- en brandwonden, de wattenstaafjes en het spuiten met peper in de neus, omdat:
- het moment van verklaren van [slachtoffer] opvallend is;
- Wolters in zijn rapport weliswaar heeft geconcludeerd dat de verklaringen van [slachtoffer] ter zake de mishandelingen in hoge mate betrouwbaar zijn, maar mèt het voorbehoud dat de aanduidingen van [slachtoffer] over de frequentie en ernst van sommige mishandelingen overdreven kunnen zijn;
- er volgens Wolters aanwijzingen zijn dat er beïnvloeding heeft plaatsgevonden;
- er sprake is van alternatieve verklaringen/scenario’s.
Mocht de rechtbank de verklaringen van [slachtoffer] wel betrouwbaar achten, dan is verdachte niet betrokken geweest bij de verweten handelingen. De verdediging heeft aangevoerd dat niet kan worden bewezen dat verdachte de haar onder feit 1, 2 en 3 verweten gedragingen heeft verricht, omdat de verklaringen van [slachtoffer] onvoldoende steun vinden in de rest van het dossier, zodat niet is voldaan aan het bewijsminimum van artikel 342 lid 2 van het Wetboek van Strafvordering. Alles is immers te herleiden naar één bron, te weten [slachtoffer] . De unus testis-regel staat derhalve een bewezenverklaring in de weg.
Met betrekking tot de feiten is in het bijzonder het volgende naar voren gebracht.
Feit 1
De verdediging heeft zich verder op het standpunt gesteld dat de zware mishandeling niet kan worden bewezen, omdat geen sprake is van zwaar lichamelijk letsel, enkel van littekens.
De raadsman heeft in dit verband verwezen naar een arrest van de Hoge Raad (ECLI:NL:HR:2018:1085), waarin de Hoge Raad ingaat op de vraag of een litteken zwaar lichamelijk letsel oplevert. Van een noodzakelijke medische ingreep is kennelijk geen sprake. De Hoge Raad overweegt bij de aanwezigheid van littekens dat daarbij van belang kunnen zijn het uiterlijk en de ernst van het litteken en daarmee samenhangend de mate waarin dat litteken het lichaam ontsiert, en eventueel of in verband met dat litteken – langdurige – pijnklachten (hebben) bestaan (ECLI:NL:HR:2018:1051). In het onderhavige geval zijn het kleine littekens en dit valt volgens de raadsman derhalve niet onder zwaar lichamelijk letsel.
Feit 2
Volgens de verdediging kan niet worden bewezen dat verdachte de haar onder feit 2 verweten gedragingen heeft verricht, omdat het alternatieve scenario dat verdachte heeft geschetst, te weten dat zij de oren van [slachtoffer] enkel schoonmaakte met wattenstaafjes, omdat er - vanwege oorontsteking - viezigheid en bloed uit de oren kwam en hem daarbij stevig vasthield omdat hij tegenstribbelde, niet wordt weerlegd door de bewijsmiddelen in het dossier. Hierdoor is er ruimte voor redelijke twijfel over het daderschap van verdachte.
Feit 3
De verdediging heeft aangevoerd dat verdachte geen betrokkenheid heeft gehad bij deze mishandelingen van [slachtoffer] . Weliswaar heeft verdachte [slachtoffer] wel eens stevig moeten vasthouden, omdat hij epileptische aanvallen kreeg, maar dit maakt nog niet dat er sprake is van mishandeling in de zin van artikel 300 Sr. Bovendien is er geen sprake van medeplegen, nu uit het dossier geen nauwe en bewuste samenwerking blijkt. Verdachte dacht dat haar kind bezeten was. Ze was zo wanhopig dat ze haar kind aan medeverdachte [medeverdachte 1] , een vrouw die ze niet goed kende, heeft toevertrouwd. Haar valt enkel te verwijten dat zij daarmee onethisch heeft gehandeld.
4.4
Het oordeel van de rechtbank [6]
4.4.1
Betrouwbaarheid verklaring slachtoffer [slachtoffer]
De verdediging heeft aangevoerd dat de voor verdachte belastende verklaringen van [slachtoffer] niet gebruikt mogen worden voor het bewijs. Gesteld wordt dat deze verklaringen niet betrouwbaar zijn. De rechtbank verwerpt dit verweer en overweegt daarbij als volgt.
De rechtbank is met de verdediging van oordeel dat - mede gelet op zijn zeer jonge leeftijd van 6-7 jaar - allereerst voorzichtigheid is geboden bij de beoordeling van de verklaringen van [slachtoffer] .
De rechtbank ziet echter geen redenen om te twijfelen aan de juistheid van de verklaringen van [slachtoffer] . Deze verklaringen zijn in de kern gedetailleerd en meestal zeer specifiek. Daarbij komt dat deze verklaringen (deels) worden ondersteund door het in het forensisch-medisch onderzoek beschreven letsel (diverse bloeduitstortingen en littekens), hetgeen de verklaringen in de kern betrouwbaar maakt. Ook buurtbewoners in [woonplaats medeverdachten] hebben in de periode rond Pasen 2016 letsel waargenomen bij [slachtoffer] . Zij schetsen tevens een beeld van een verwaarloosd en treurig kind dat grote delen van de dag aan zijn lot werd overgelaten. De diverse (zorg)meldingen bij Veilig Thuis en bij de politie omtrent [slachtoffer] ondersteunen dit beeld.
In het strafdossier bevinden zich daarnaast bewijsmiddelen die de verklaringen van [slachtoffer] op diverse punten ondersteunen en waaruit blijkt dat [slachtoffer] bepaalde specifieke elementen niet heeft verzonnen. Zo zijn er telefoontaps die naadloos aansluiten bij de door [slachtoffer] geschetste gang van zaken rondom bijvoorbeeld het verhaal over de ‘ [naam 1] ’ in Marokko en het daarmee samenhangende ‘magische’ gedrag. Uit de taps blijkt bijvoorbeeld dat verdachte [medeverdachte 1] daadwerkelijk regelmatig contacten onderhield met deze ‘ [naam 1] ’ in Marokko.
Tot slot wijst de rechtbank op het onderzoeksrapport van deskundige dr. G. Wolters waaruit blijkt dat de verklaringen van [slachtoffer] ter zake de mishandelingen in hoge mate betrouwbaar zijn. Hoewel volgens de deskundige details over frequentie, duur en ernst door [slachtoffer] kunnen zijn overdreven, acht hij de kern van de verklaring over de diverse mishandelingen zeer betrouwbaar.
De hiervoor genoemde omstandigheden in onderling verband en samenhang bezien, maken dat de rechtbank de verklaringen van [slachtoffer] aanmerkt als geloofwaardig en betrouwbaar. De rechtbank zal deze voor het bewijs gebruiken, daar waar deze objectief worden ondersteund door andere bewijsmiddelen.
4.4.2
Feit 1
4.4.2.1 Vrijspraak van feit 1 primair, subsidiair, meer subsidiair
De rechtbank acht niet bewezen dat verdachte samen met anderen een hand van [slachtoffer] boven en/of in het vuur van een (gas)fornuis en/of hete oven heeft geduwd/gehouden. Daartoe overweegt de rechtbank het volgende.
[slachtoffer] heeft verklaard dat zijn moeder, de vriendin van zijn moeder en haar man in de woning in [woonplaats medeverdachten] zijn hand hebben verbrand bij het gasfornuis. Zijn moeder en haar vriendin hielden zijn hand boven het vuur van het gasfornuis en hebben zijn hand in de oven gedaan waarbij telkens de man van de vriendin moest helpen omdat [slachtoffer] zich verzette en te sterk was.
Naar het oordeel van de rechtbank vindt deze verklaring van [slachtoffer] geen steun in andere bewijsmiddelen.
De verdachten hebben ontkend [slachtoffer] te hebben mishandeld. Verdachte heeft verklaard dat de littekens die op de handen van [slachtoffer] zijn aangetroffen vetspetters zijn afkomstig van het bakken van Marokkaanse chips. Zij ontkent dat zij de handen van [slachtoffer] in een brandende oven of in het vuur van het gasfornuis heeft gehouden.
De rechtbank constateert dat er geen letsel is vastgesteld dat past bij de verklaring van [slachtoffer] dat zijn hand in de vlam van een gasfornuis is gehouden of in een brandende oven is gestopt. Wel zijn er op de handen van [slachtoffer] kleine letsels die duiden op een oppervlakkige verbranding vastgesteld. Forensisch kinderarts J.M. Bosman heeft op de rechter- en linker handrug en de linker pols van [slachtoffer] diverse ronde littekens vastgesteld. J. van Gastel, forensisch arts KNMG, heeft een verslag gemaakt over de mogelijke ontstaansgeschiedenis van deze letsels. Van Gastel stelt dat deze letsels zeer goed passen bij relatief oppervlakkige letsels door verbranding/hitte, met een voorwerp dat aan het einde rond en heet is, door bijvoorbeeld een brandende sigaret, hete vlam of een brandend stokje. Hij heeft tevens gesteld dat de toedracht dat [slachtoffer] zich heeft verbrand door het maken van ‘Marokkaanse chips’, zoals door verdachte (en ook door [slachtoffer] bij het top-teen onderzoek) is verklaard, een plausibele verklaring kan vormen voor dit letsel. Dit laatste is ook in lijn met de verklaring van de directeur van de school waar [slachtoffer] tot eind 2015 leerling was, dat zij brandplekjes had gezien op de handen van [slachtoffer] , waarop [slachtoffer] had geantwoord dat dit kwam doordat er frituurvet op zijn handen was gekomen. Een en ander brengt met zich mee dat dit letsel niet kan bijdragen aan het bewijs dat de hand van [slachtoffer] in de vlam van het gasfornuis of in een hete oven is gestopt.
In het strafdossier bevinden zich verder geen andere bewijsmiddelen die de verklaring van [slachtoffer] op dit vlak ondersteunen. Dit betekent dat er geen bewijs is voor een bewezenverklaring van dit feit. De rechtbank zal verdachte dan ook wegens gebrek aan bewijs van het 1 primair, subsidiair en meer subsidiair tenlastegelegde vrijspreken.
4.4.3
Feit 2
4.4.3.1 Vrijspraak van feit 2 primair, subsidiair en meer subsidiair
Op grond van het dossier stelt de rechtbank het volgende vast.
[slachtoffer] heeft verklaard dat zijn moeder en de vriendin van zijn moeder wattenstaafjes in zijn oren hebben geduwd. Het gebeurde heel vaak. De wattenstaafjes gingen diep in zijn oren, tot aan het trommelvlies. Dit was heel pijnlijk en er kwam bloed uit zijn oren. De man van de vriendin van zijn moeder hielp soms ook mee. Als [slachtoffer] tegenstribbelde, gingen zijn moeder en de vriendin van zijn moeder boven op hem zitten en hielden ze hem vast. Tegen zijn pleegmoeder verklaarde [slachtoffer] dat ‘ [medeverdachte 1] ’, de vriendin van zijn moeder, ook wattenstaafjes diep in zijn oren deed en dat de man van ‘ [medeverdachte 1] ’ hem vasthield.
Alle verdachten hebben ontkend [slachtoffer] op deze wijze te hebben mishandeld. Verdachte heeft verklaard dat [slachtoffer] regelmatig last had van oorontsteking en dat zij zijn oren schoonmaakte met wattenstaafjes, omdat er allemaal viezigheid uitkwam. [slachtoffer] weigerde wel eens dat zijn oren werden schoongemaakt en stribbelde dan tegen, waardoor ze hem goed moesten vasthouden.
Deze verklaring van verdachte wordt niet weerlegd door de bewijsmiddelen. Dat [slachtoffer] een probleem met zijn oren had, blijkt voorts uit zijn verklaring tijdens het top-teen onderzoek dat hij ‘al weken een schimmel in zijn oor heeft’ en dat hij ‘ook eens bloed uit zijn oor heeft gehad’.
Het is zeer aannemelijk dat dit schoonmaken van het oor voor [slachtoffer] pijnlijk is geweest. Uit de stukken in het strafdossier blijkt naar het oordeel van de rechtbank echter niet dat verdachte daarin bewust te ver is gegaan met de bedoeling [slachtoffer] te mishandelen dan wel dat zij zich willens en wetens heeft blootgesteld aan de aanmerkelijke kans dat lichamelijk letsel zou intreden.
Bovendien wordt de stelling van de officier van justitie dat ‘het niet anders kan’ dan dat het herhaaldelijk inbrengen van wattenstaafjes heeft geleid tot de nu geconstateerde gehoorbeschadiging, niet ondersteund door bewijsmiddelen.
Het dossier bevat daarnaast geen wettig en overtuigend bewijs dat het bij [slachtoffer] geconstateerde letsel in zijn oren het gevolg is van het handelen door verdachte en haar medeverdachten. Uit de stukken in het strafdossier kan niet worden vastgesteld dat er een causaal verband bestaat tussen het gebruik van de wattenstaafjes in de oren en het huidige geconstateerde letsel van [slachtoffer] . Door de KNO-arts R.E.A. Tjon Pian is (ongeveer 2,5 jaar later) weliswaar vastgesteld dat er bij [slachtoffer] sprake is van een gat in het trommelvlies, maar deze constatering brengt niet automatisch met zich mee dat dit gat is ontstaan door geweld van buitenaf, bijvoorbeeld door het hard porren met wattenstaafjes. Het is immers een feit van algemene bekendheid dat ook door een oorontsteking een gat kan ontstaan in het trommelvlies, dat zonder operatief ingrijpen open kan blijven.
Uit het top-teen onderzoek, verricht door kinderarts J.M. Bosman, op 10 augustus 2016, nota bene een dag voordat [slachtoffer] met spoed uit huis is geplaatst, blijkt bovendien dat voor de verklaring van [slachtoffer] dat er wel eens bloed uit zijn oren kwam, geen aanwijzing werd gevonden en dus ook geen letsel werd geconstateerd.
De conclusie van de huisarts [naam huisarts] dat er bij onderzoek van [slachtoffer] ‘oud bloed’ in beide oren is aangetroffen en dat het vermoeden bestaat dat de bloeding in beide oren is ontstaan door mishandeling door de biologische moeder, maakt dit niet anders. Op basis van die medische informatie kan niet worden vastgesteld hoe ‘oud’ het bloed was, te meer nu [slachtoffer] op 11 augustus 2016 uit huis is geplaatst en het bezoek aan deze huisarts pas op 20 oktober 2016 plaatsvond. Voorts kan de opmerking van de huisarts dat dit het gevolg zou zijn van mishandeling door moeder niet door hemzelf geconstateerd zijn. De medische informatie vermeldt immers uitdrukkelijk dat ‘bij navragen blijkt dat patiënt bij zijn biologische moeder was toen de bloeding is ontstaan’, en is vervolgens hetgeen hij vermeldt bij zijn conclusie eerder een invulling van hemzelf geweest gelet op de omstandigheid dat de pleegmoeder zich met een kind tot hem wendt, dat wegens een verdenking van kindermishandeling uit huis is geplaatst.
Gelet op het voorgaande zal de rechtbank verdachte daarom van het 2 primair, subsidiair en meer subsidiair tenlastegelegde vrijspreken.
4.4.4
Feit 3
4.4.4.1 De bewijsmiddelen
Op 2 juni 2017 deed [naam jeugdbeschermer] , jeugdbeschermer bij Jeugdbescherming-West, aangifte van zware mishandeling namens haar pupil [slachtoffer] , geboren op [geboortedatum slachtoffer] . Sinds 11 augustus 2016 is zij de gezinsvoogd van het gezin. Naar aanleiding van de zorgen omtrent [slachtoffer] is hij onderzocht bij de Forensische Polikliniek Kindermishandeling. Uit dit onderzoek kwam naar voren dat [slachtoffer] behoorlijk wat (onverklaarbaar) letsel had dat niet door speelgedrag kon worden verklaard. Op 11 augustus 2016 is [slachtoffer] dan ook met spoed uit huis geplaatst. Op 29 mei 2017 werd [naam jeugdbeschermer] gebeld door de pleegmoeder van [slachtoffer] dat [slachtoffer] tegen haar over mishandelingen had verklaard. [7]
Op 11 juni 2017 werd de pleegmoeder van [slachtoffer] als getuige gehoord. Zij heeft onder meer verklaard:
Ik zorg sinds 12 augustus 2016 voor [slachtoffer] . Ik was aan het koken en [slachtoffer] kwam naar mij toe. Hij was chagrijnig. Ik vroeg aan [slachtoffer] of hem naast zijn onvoldoende op school nog iets dwars zat en vroeg of hij erover wilde praten. [slachtoffer] zei dat hij wel wilde praten maar dat ik hem toch niet zou geloven. Nadat hij even twijfelde, ging hij helemaal los. [slachtoffer] vertelde mij onder meer dat hij water met peper in zijn neus zou hebben gekregen door ‘ [medeverdachte 1] ’, dit is de Marokkaanse benaming voor tante. ‘ [medeverdachte 1] ’ is de vrouw die altijd met zijn moeder bij allerlei onderzoeken aanwezig was. Een tijdje geleden was [slachtoffer] gevallen en was zijn huid open. Mijn man had toen de verbanddoos gehaald, waarin een spuitje zat. [slachtoffer] vertelde uit eigen beweging dat hij met zo’n soort spuitje in de neus was gespoten. Hij vertelde ook dat hij was geslagen. Ook zou hij vastgebonden zijn aan zijn armen en benen. [slachtoffer] zei dat hij een epileptische aanval had gehad, maar het was gewoon nep. Ik heb aan [slachtoffer] gevraagd of zijn moeder hier ook bij was. [slachtoffer] zei tegen mij dat zijn moeder, de vriendin van zijn moeder, [medeverdachte 1] , en de man van haar vriendin hierbij aanwezig waren. Verder heb ik tijdens het gesprek gehoord dat toen hij ging schreeuwen, hij werd geslagen door de man van [medeverdachte 1] . Hierna moest [slachtoffer] erg huilen. [8]
Ook is op 11 juni 2017 de pleegvader van [slachtoffer] als getuige gehoord. Hij heeft onder meer verklaard:
Toen [slachtoffer] bij ons kwam, was hij erg dun. In de eerste week dat hij net bij ons was, had hij een paar keer in bed geplast. Ook zag ik dat hij littekens had. […] Mijn vrouw vroeg aan hem wat er was. Hij vertelde dat de man van de tante op hem had gezeten en hem had gestompt. [slachtoffer] vertelde dat hij op zijn gezicht gestompt was. [slachtoffer] heeft tijdens het hele gesprek alles verteld als een waterval alsof hij leeg liep. En toen ging [slachtoffer] heel hard huilen. Hij vertelde dat hij bij ons wilde blijven, maar als hij terug moest dat hij dan niet meer naar die vriendin wilde. Hij vertelde ook dat ze met een spuitje (zonder naald) in zijn neus spoten. Wat ze erin spoten weet hij niet meer, maar het prikte. [9]
Op 13 juni 2017 is [slachtoffer] , geboren op [geboortedatum slachtoffer] , uitgebreid gehoord in een zogenoemde kindvriendelijke verhoorstudio. Hij heeft onder meer verklaard:
- Ze deden water met peper en zout in mijn neus, met die buisjes;
- Ze hebben ons geslagen;
- Als ik ging schreeuwen gingen ze mij slaan. Ook kwam de man van de vriendin van mijn moeder als ik ging schreeuwen en dan ging hij verder met slaan met zijn vuisten;
- Als de vriendin van mijn moeder mij had geslagen, moest ik die avond op het balkon staan in mijn blootje;
- En als ik zeep met koud water over mij heen kreeg en ik ging zitten, dan gingen ze ook slaan. Op mijn lichaam. Toen ze mij gingen controleren bij Jeugdzorg, zat ik onder de blauwe plekken;
- De vriendin van mijn moeder ging ons uitschelden. Daarna ging ze mij slaan. Ze deed ook water met peper en zout in een buisje. En dat spoten ze in mijn neus;
- De man van de vriendin van mijn moeder ging met twee vuisten mij ook hoeken tegen mijn wangen;
- De vriendin van mijn moeder heet [medeverdachte 1] en ken ik nu twee jaar;
- Het meeste is gebeurd bij de vriendin van mijn moeder in [woonplaats medeverdachten] ;
- We kwamen heel vaak naar [woonplaats medeverdachten] ;
- We gingen er met de auto naar toe en mijn moeder reed. We bleven daar ook terwijl ik naar school moest. Dan belden ze de school af;
- Ik moest in mijn blootje op het balkon staan ‘s nachts omdat ik straf had door het gillen. Omdat ik op het balkon had geplast, werd ik geschopt;
- Bij Jeugdzorg hadden ze veel blauwe plekken gezien. Ze zaten over mijn hele lichaam. Zelfs op mijn hoofd. Die kwamen door het slaan met de vuisten door de man van de vriendin;
- In de douche sloeg de vriendin van mijn moeder mij op mijn achterhoofd.
- Mijn moeder en [medeverdachte 1] deden peper en zout in mijn neus. [medeverdachte 1] heeft alles verzonnen. Ze deden het allebei. Soms ook tegelijk;
- Als ik nu terug ga naar mijn moeder en ze weten dat ik dit aan jullie heb verteld en ik ga dan weer naar mijn moeder terug, dan gaan ze slaan. Omdat ze heel gemeen zijn.
- Als ik iets niet wil, dan slaat de vriendin van mijn moeder op mijn achterhoofd. Als mijn moeder er bij is dan slaat ze mij ook.
Bij [slachtoffer] is letsel geconstateerd.
Op 10 augustus 2016 is in opdracht van de Raad voor de Kinderbescherming forensisch-medisch onderzoek verricht. De arts, J.M. Bosman, heeft geconcludeerd dat er bij [slachtoffer] diverse letsels zijn vastgesteld waarvoor geen of geen passende toedracht werd gemeld. Meerdere letsels zijn verdacht voor een niet-accidentele oorzaak. Bij [slachtoffer] is onder meer het volgende letsel vastgesteld:
- (onderhuidse) bloeduitstortingen op het voorhoofd rechts naast het rechteroog, het linker bovenbeen, de neusrug, de rechterschouder, op de borstkas, op de linker bovenarm en in de hals;
- huidverkleuringen op de bovenrug;
- letsel op de achterzijde van de linkeroorschelp.
Drs. J. van Gastel, forensisch arts KNMG, heeft een forensische duiding gegeven van de medisch relevante bevindingen met betrekking tot de mogelijke ontstaansgeschiedenis. [12] Deze arts heeft onder meer het volgende gerapporteerd:
De bloeduitstortingen die als fingertipbruisings zijn gekenschetst op de linker onderkaak, de rechterschouder, de rechterbovenarm, het rechtersleutelbeen en de rechteroksel zijn waarschijnlijk restanten van toegebrachte letsels. Evenzo zijn de bloeduitstortingen op het linkerbovenbeen en de linkerbovenarm waarschijnlijk het gevolg van toegebracht stomp geweld (fingertipbruising).
Op 19 oktober 2017 heeft een anonieme getuige (837481) een getuigenverklaring afgelegd bij de politie. Het betreft een buurtbewoner uit de flat op de [adres] te [woonplaats medeverdachten] , waar medeverdachten [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] woonden. Deze getuige heeft onder meer het volgende verklaard:
Wat mij opviel is dat het jongetje erg vaak tot laat buiten op straat hing. Het jongetje hoorde thuis op de 5e etage in de flat. Toen ik vorig jaar van een paasbrunch thuiskwam in de flat, zag ik het jongetje bij de lift van de flat staan. Hij was helemaal vernikkeld van de kou. Hij zag er teruggetrokken en zielig uit. Ik zag dat het jongetje een grote blauwe plek had links boven zijn oog. Vervolgens sprak ik het jongetje aan op die blauwe plek boven zijn oog. Hij zei toen dat hij gevallen was. Hierbij zag ik dat het jongetje wegkeek. Hij zei het erg twijfelend en door dit alles kreeg ik er een apart en geen goed gevoel bij. Dat kwam omdat ik het jongetje geregeld tot laat buiten op straat rond zag hangen. Het jongetje kwam altijd met zijn moeder en die moeder was de vriendin van de vrouw die daar op de 5e etage woont. Als het jongetje met zijn moeder bij de flat was, mocht hij niet naar binnen. Dat is me vaker opgevallen en het jongetje heeft mij dit zelf verteld. Die vrouw woont daar samen met een man. Een paar dagen later werd ik aangesproken door een onderbuurvrouw op de 2e etage. Zij vertelde dat het jongetje bij haar voordeur had gepoept en geplast. Zij wist wel dat er iets aan de hand was met het jongetje. Vervolgens hebben deze buurvrouw en ik het jongetje bij ons geroepen. Het jongetje was buiten op dat moment en we zijn met het jongetje de woning ingegaan. Vervolgens hebben wij hem op zijn gemak gesteld en dat hij het best mocht vertellen aan ons. Vervolgens hoorde ik het jongetje zeggen dat hij niet naar binnen toe mocht overdag. Hij vertelde dat die meneer die daar op de 5e etage woont niet wilde dat hij naar binnen toe kwam. Ik heb toen ook gevraagd aan het jongetje waar die blauwe plek op zijn hoofd vandaan kwam die ik een paar dagen eerder had gezien. Het jongetje zei toen dat die man daar in huis hem geslagen had. Ik vroeg vervolgens aan het jongetje of dit vaker gebeurde. Het jongetje zei dat hij vaker werd geslagen door die man en ook door zijn moeder. Vervolgens heb ik het jongetje gerustgesteld en gezegd dat ik het niet tegen zijn moeder zou vertellen dat hij voor de deur had gepoept. Dat had het jongetje ook meerdere malen gevraagd aan ons. Hij gaf aan bang te zijn anders straf te krijgen of dat hij weer geslagen zou worden. [13]
Op 23 november 2017 heeft [getuige] een getuigenverklaring afgelegd. Het betreft tevens een buurtbewoner uit de flat op de [adres] te [woonplaats medeverdachten] . Zij heeft onder meer het volgende verklaard:
Ik heb tot eind juli 2016 gewoond in de flat op de [adres] .
Op een gegeven moment ontdekten we dat er bij ons voor de deur was gepoept en geplast. We zagen nog een jongetje wegrennen. Ik ben achter dat jongetje aan gelopen. Het jongetje had wallen onder zijn ogen en zag er onverzorgd uit. Ik heb dat jongetje gevraagd waarom hij dat gedaan had. Het jongetje knikte toen heel voorzichtig ja. Ik hoorde dat dit jongetje aan mij vroeg om dit niet tegen zijn moeder te vertellen. Ik vond dit apart dat dit de eerste reactie van het jongetje was. Ik zag dat zijn broek nat was bij zijn billen. Hij was heel schuchter. Het leek alsof hij bang was. Ik kreeg toen echt de indruk dat het jongetje dit niet uit kattekwaad had gedaan maar puur uit hoge nood. Ik heb met het jongetje gesproken over zijn thuis. Hij vertelde dat hij ook in de flat woonde. Ik heb nog gevraagd waarom hij niet naar huis was gegaan. Ik hoorde dat het jongetje zei dat hij niet naar binnen mocht. Een andere buurtbewoonster, bij de politie bekend als getuige 837481, kwam aangelopen en het jongetje en ik zijn toen naar de woning van de buurtbewoonster gegaan. Op enig moment hoorde ik dat het jongetje tegen mij zei dat hij werd mishandeld. Het jongetje zei dat hij uit huis moest zodra de vriend van de moeder thuis was. Hij ging dan altijd naar buiten de straat op. [14]
De broer van verdachte, [broer verdachte] , heeft op 27 juni 2017 ook een getuigenverklaring afgelegd. Hij heeft onder meer het volgende verklaard:
Ik heb sinds Koningsdag 2015 [slachtoffer] niet meer gezien. Mijn zus weigerde opeens alle contact. Daarvoor had ik een goed contact met hem. Ik kreeg hem ook altijd mee van mijn zus. Dat vertrouwen was er wel. In november 2015 kreeg ik een foto te zien van [slachtoffer] . Ik schrok van deze foto, omdat ik blauwe plekken zag. [15]
De foto waar de broer van verdachte over verklaart, bevindt zich in het dossier. Hierop is een jongetje te zien met de nodige blauwe plekken en verkleuringen in zijn gezicht. [16]
[naam directeur] , directeur van [naam school 1] te [plaats 1] , heeft verklaard dat [slachtoffer] tot december 2015 bij haar op school heeft gezeten. De laatste mutatie die over hem was gemaakt, dateerde van oktober 2015. Zij maakte zich destijds wel zorgen over zijn welzijn. Deze zorgen zijn gemeld bij de daarvoor bedoelde instanties. [17]
[naam lerares] heeft verklaard dat zij lerares is geweest van [slachtoffer] in de periode van eind 2015 tot de zomer 2016. Dit was op de [naam school 2] te [plaats 2] . In die tijd zag hij er vrijwel altijd slecht uit. Hij had wallen onder zijn ogen. Een tijd was hij niet op school geweest. Toen zij zijn moeder vroeg wat daar de reden voor was, verklaarde de moeder dat dit was omdat zij bij een vriendin, ergens bij de Duitse grens had gezeten. Mogelijk had de jongen een leerachterstand. Iedere keer dat zij daar met hem aan wilde werken, kwam hij weer voor kortere of langere periodes niet naar school. [18]
De verdachte heeft onder meer bij de politie verklaard:
Ik ben de moeder van [slachtoffer] . [slachtoffer] is op [geboortedatum slachtoffer] geboren. [19]
Gedurende het opsporingsonderzoek is een aantal telefoongesprekken opgenomen en beluisterd. De rechtbank zal daarbij als uitgangspunt nemen dat de politie heeft geconcludeerd dat de gebruiker van het telefoonnummer
[telefoonnummer 1]verdachte [medeverdachte 1] betrof. [20] De rechtbank acht het volgende verslag van een WhatsApp gesprek redengevend voor het bewijs.
[telefoonnummer 1]verdachte [medeverdachte 1] betrof. [20] De rechtbank acht het volgende verslag van een WhatsApp gesprek redengevend voor het bewijs.
12 oktober 2017 te 02.16.25 uur e.v. [21]
[telefoonnummer 1] Thnx ik kan niet slape volgens mij heb t gehoors over dinsdag
[telefoonnummer 2] Zou gwn zegge beb niks mee t make
Bel [naam 2]
[telefoonnummer 1] ja ga k ook doen maar ben gen egt bang
Jaa [naam 2] zegt komt goed enzk
[telefoonnummer 2] wat gaat [medeverdachte 2] doen [verdachte]
Wat hebbe ze gezegd
Tege je
[telefoonnummer 1] [medeverdachte 2] gaat aan my kant staan
[verdachte] ook
Verhoor iedereen apart kamer met advocaat
Er is aangifte gedaan van jeugdzorg tegen moededrr en vriendin oartner
[slachtoffer] herft gezegt verkraht door moeder en geslage [medeverdachte 2] en ik mee
helpen
(…)
[telefoonnummer 2] en wat zegt zij dan
[telefoonnummer 1] Tzegt tege [medeverdachte 2]
Aub niks zeggen help me
Niks zegge iver k hem slieg of jets
[telefoonnummer 2] Ewa fhem
[telefoonnummer 1] Yenas [medeverdachte 2] k zeg je deed oeper
[telefoonnummer 2] HAHAHAHA
[telefoonnummer 1] Peper of iets met zout
Je moest van imam zei je altijd
Koran Yenas
Mijn vrouw en ik je uit kk problemen halen
Uit vorenstaande WhatsApp-wisseling leidt de rechtbank af dat verdachten contact hebben gehad over hetgeen zij bij de politie zouden gaan verklaren, zodat er geen problemen zouden komen. Namelijk dat er niet verklaard mocht worden over het slaan van [slachtoffer] en het gebruik van het peper en zout. [22]
4.4.4.2 De bewijsoverwegingen
Op grond van de hiervoor weergegeven bewijsmiddelen in onderling verband en samenhang bezien acht de rechtbank wettig en overtuigend bewezen dat verdachte haar kind samen met anderen heeft mishandeld door hem te slaan en door peper en zout in zijn neus te spuiten.
Daartoe overweegt de rechtbank het volgende.
Slaan en schoppen
De rechtbank stelt vast dat [slachtoffer] samen met zijn moeder regelmatig in [woonplaats medeverdachten] verbleef bij een bevriend stel, medeverdachten [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] . [slachtoffer] heeft verklaard dat hij in die periode door hen werd mishandeld.
Deze verklaring van [slachtoffer] wordt ondersteund door de volgende bewijsmiddelen.
In de eerste plaats vindt de verklaring van [slachtoffer] steun in de verklaringen van zijn pleegmoeder en pleegvader. Zij hebben verklaard dat [slachtoffer] tegen hen heeft gezegd dat hij geslagen en gestompt werd en dat er met een spuitje peper in zijn neus werd gespoten.
In de tweede plaats vindt de verklaring van [slachtoffer] steun in de verklaringen van de buurtbewoners. Getuige (837481) heeft bij [slachtoffer] letsel waargenomen en [slachtoffer] heeft tegen haar gezegd dat hij werd geslagen door zijn moeder en de man van haar vriendin. Getuige [getuige] heeft verklaard dat [slachtoffer] tegen haar heeft gezegd dat hij werd mishandeld.
In de derde plaats vindt de verklaring van [slachtoffer] steun in het bij [slachtoffer] geconstateerde letsel. Deze letsels passen bij de verklaring van [slachtoffer] dat hij is geslagen en gestompt. Volgens Van Gastel zijn de bloeduitstortingen op de linkeronderkaak, rechterschouder, rechterbovenarm, rechtersleutelbeen en rechteroksel waarschijnlijk restanten van toegebrachte letsels. Ook de bloeduitstortingen op het linkerbeen en de linkerbovenarm zijn volgens hem waarschijnlijk het gevolg van toegebracht stomp geweld (fingertipbruising).
Spuiten van peper en zout in de neus
Het spuiten van peper en zout in de neus acht de rechtbank op basis van de bewijsmiddelen eveneens bewezen. In het bijzonder wijst de rechtbank naar de verklaring van pleegvader dat [slachtoffer] een dergelijk spuitje waarmee peper en zout in zijn neus is gespoten bij hem heeft aangewezen en aangaf dat het ‘zo’n spuitje was’. Daarnaast staat voor de rechtbank vast dat [slachtoffer] hiervan pijn heeft ondervonden. Naast het feit dat peper in de neus een gevoel van onbehagen geeft, volgt uit de verklaring van [slachtoffer] ten overstaan van zijn pleegvader dat het ‘prikte’. De rechtbank verwijst in dit kader ook naar het hiervoor aangehaalde WhatsApp gesprek van medeverdachte [medeverdachte 1] van vóór de aanhouding van verdachten, waarin gesproken wordt over peper en zout.
Gelet op bovenstaande bewijsoverwegingen is de rechtbank van oordeel dat verdachte samen met beide medeverdachten haar kind [slachtoffer] meermalen heeft geslagen en samen met medeverdachte [medeverdachte 1] peper en zout in zijn neus heeft gespoten.
De rechtbank acht niet bewezen dat [slachtoffer] is geschopt. Hiervoor is in het strafdossier onvoldoende bewijs voorhanden. Verdachte zal van dit onderdeel partieel worden vrijgesproken.
De rechtbank is van oordeel dat uit de bewijsmiddelen tevens volgt dat er sprake was van nauwe en bewuste samenwerking. De verdachten hebben allen uitvoeringshandelingen verricht. Blijkens de verklaring van [slachtoffer] was er tevens sprake van samenwerking tussen de verdachten. Uit de bewijsmiddelen volgt dat de mishandelingen plaatsvonden in de woning van [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] en dat er in elkaars aanwezigheid werd geslagen. Dat de rol van de ene verdachte mogelijk minder groot was dan de rol van de andere verdachte is voor de bewezenverklaring niet van belang. Voor een bewezenverklaring van medeplegen is immers niet vereist dat de bijdrage van een verdachte gelijkwaardig is aan die van zijn mededaders. [23]
Periode
De rechtbank acht op basis van voorgaande bewijsmiddelen een kortere periode bewezen dan ten laste is gelegd, te weten de periode van 28 april 2015 tot en met 11 augustus 2016. Uit het dossier komt naar voren dat het met name met [slachtoffer] bergafwaarts ging nadat verdachte, zijn moeder, afstand nam van haar familie na Koningsdag 2015. De rechtbank zal die datum dan ook aanhouden als begindatum van de bewezenverklaarde periode. De rechtbank stelt op basis van de inhoud van het strafdossier vast dat verdachte samen met [slachtoffer] vanaf 28 april 2015 veelvuldig in [woonplaats medeverdachten] bij medeverdachten [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] verbleef. Op 11 augustus 2016 is [slachtoffer] uiteindelijk uit huis geplaatst.
4.4.4.3 De conclusie
De rechtbank acht feit 3 dan ook bewezen, zoals is weergegeven onder het kopje ‘De bewezenverklaring’.
4.5
De bewezenverklaring
De rechtbank acht bewezen dat verdachte
feit 3
in de periode van 28 april 2015 tot en met 11 augustus 2016 in de gemeente [woonplaats medeverdachten] tezamen en in vereniging met een of meer anderen, telkens haar kind, zijnde [slachtoffer] , geboren op [geboortedatum slachtoffer] , heeft mishandeld door genoemde [slachtoffer] te slaan en peper en zout in de neus te spuiten.
De rechtbank acht niet bewezen hetgeen meer of anders is ten laste gelegd. De verdachte zal daarvan worden vrijgesproken.
5.De strafbaarheid van het bewezenverklaarde
Het bewezenverklaarde levert het volgende strafbare feit op:
feit 3
medeplegen van mishandeling, terwijl het feit is begaan tegen haar kind, meermalen gepleegd.
Er zijn geen feiten of omstandigheden aannemelijk geworden die de strafbaarheid van de feiten uitsluiten.
6.De strafbaarheid van de verdachte
Psycholoog W.J.P. Gaertner heeft omtrent de geestvermogens van verdachte op 5 januari 2017 een rapportage uitgebracht. De deskundige geeft hierin aan dat er op basis van het onderzoek onvoldoende aanwijzingen worden gezien voor de aanwezigheid van een ontwikkelingsstoornis, een verstoorde persoonlijkheidsontwikkeling of een psychiatrisch ziektebeeld.
De rechtbank concludeert dat verdachte derhalve strafbaar is voor het bewezenverklaarde nu ook overigens niet is gebleken van enige omstandigheid die verdachtes strafbaarheid opheft.
7.De straf
7.1
De vordering van de officier van justitie
De officier van justitie heeft, op grond van hetgeen hij bewezen heeft geacht, gevorderd aan verdachte op te leggen een gevangenisstraf voor de duur van 5 jaar, met aftrek van voorarrest. Ter onderbouwing van zijn strafeis heeft de officier van justitie enerzijds naar voren gebracht dat de richtlijnen voor kindermishandeling fors zijn. Anderzijds heeft hij rekening gehouden met:
- de ernst van de feiten;
- dat verdachte de moeder is van het slachtoffer, dat in een veilige en liefdevolle omgeving behoort op te kunnen groeien;
- dat verdachte geen verantwoordelijkheid neemt voor haar gedragingen;
- de enorme impact van de mishandelingen en verwaarlozing waaraan [slachtoffer] heeft blootgestaan;
- het wrede en beschadigende karakter van de feiten;
- de proceshouding van verdachte.
7.2
Het standpunt van de verdediging
De verdediging heeft betoogd dat de strafeis van de officier van justitie buitensporig hoog is. De raadsman heeft, bij bewezenverklaring van de feiten, verzocht aan verdachte een gedeeltelijk voorwaardelijke gevangenisstraf op te leggen, waarbij het onvoorwaardelijk deel gelijk is aan het reeds ondergane voorarrest, alsmede een taakstraf. De raadsman heeft ter onderbouwing in dit verband verwezen naar een aantal uitspraken. [24] Verdachte heeft wellicht als moeder onethisch gehandeld, maar een onvoorwaardelijke gevangenisstraf is niet op zijn plaats. De raadsman heeft tevens verzocht bij de straftoemeting rekening te houden met het blanco strafblad van verdachte en de beperkte rol die zij vervulde door manipulatie van medeverdachte [medeverdachte 1] . Daarnaast is bij verdachte geen stoornis vastgesteld en heeft verdachte altijd te goeder trouw gehandeld met de beste bedoelingen voor haar kind.
7.3
Het oordeel van de rechtbank
Inleiding
Deze zaak heeft vanaf het begin veel (media)aandacht gehad omdat er sprake zou zijn geweest van -kortweg- kindermishandeling om een geest (Djinn) uit te drijven.
Uit het dossier blijkt ook dat bezetenheid door geesten (Djinns) zowel in het hoofd van verdachte als van medeverdachte [medeverdachte 1] heeft postgevat. Verdachte heeft zich daarom naar eigen zeggen gewend tot een Imam die haar adviseerde Koranverzen voor [slachtoffer] af te spelen; medeverdachte [medeverdachte 1] belde regelmatig met haar [naam 1] (tante-waarzegster/helderziende) in Marokko en vroeg haar om advies.
En ook [slachtoffer] verklaart over dingen die met hem zouden zijn gebeurd om de geest die hij in zich had te verdrijven of verzwakken (zoals het gebruik van wattenstaafjes in zijn oren en het onvoldoende te eten krijgen). [slachtoffer] heeft ook meteen de eerste avond al aan zijn pleegvader gevraagd of een kind bezeten kan zijn door een Djinn.
Door geen van beide verdachten is dit ‘uitdrijven van geesten’ echter als uitdrukkelijk verweer ingebracht; sterker nog: alle verdachten ontkennen zich überhaupt schuldig te hebben gemaakt aan enige vorm van mishandeling. Vandaar dat ook dat dit punt geen verdere bespreking hoeft.
Strafoplegging
Bij de bepaling van de op te leggen straf is gelet op de aard en ernst van hetgeen bewezen is verklaard, op de omstandigheden waaronder het bewezenverklaarde is begaan en op de persoon van de verdachte, zoals een en ander uit het onderzoek ter terechtzitting naar voren is gekomen.
De officier van justitie heeft een gevangenisstraf geëist van 5 jaar waarbij hij uitgaat van bewezenverklaring van alle ten laste gelegde feiten. De rechtbank acht uiteindelijk “slechts” medeplegen van mishandeling, door haar zoontje [slachtoffer] meermaals te slaan en hem peper en zout in de neus te spuiten, bewezen. Dit dient uiteraard ook in de op te leggen straf tot uiting te komen.
Daaromtrent merkt de rechtbank het volgende op.
[slachtoffer] , geboren op [geboortedatum slachtoffer] , is in een periode van 15 maanden mishandeld. Voor [slachtoffer] een hele akelige en angstige periode. In plaats van de aandacht, verzorging en bescherming waar hij als jong en weerloos kind van slechts 7 jaar jegens zijn moeder en andere volwassenen aanspraak op kon maken, is hij veelvuldig geslagen en is er peper en zout in zijn neus gespoten. Volgens [slachtoffer] gebeurde dit deels, omdat hij een ‘kwade geest’ in zich zou hebben.
De mishandelingen vonden plaats in de woning van medeverdachten [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] , waar [slachtoffer] en verdachte regelmatig en af en toe ook langdurig verbleven. Verdachte heeft zelfs laten gebeuren dat ook anderen haar kind sloegen en nam haar kind op dat moment niet in bescherming. Integendeel: ondanks dat ook zij gezien moet hebben dat [slachtoffer] meerdere bloeduitstortingen/letsel had en er -zachtgezegd- niet florissant uitzag, getuige ook de eerder genoemde foto van november 2015, keerde ze toch telkens met [slachtoffer] terug naar [woonplaats medeverdachten] . Daarbij liet ze soms ook haar kind achter bij medeverdachten terwijl ze zelf elders aan het werk was.
Op ouders rust een bijzondere zorgplicht voor het welzijn van hun kind. Verdachte heeft als moeder van [slachtoffer] deze zorgplicht in ernstige mate geschonden. Juist een moeder dient op te komen voor haar kind.
De gevolgen van de mishandelingen zijn groot voor [slachtoffer] . In de eerste plaats is er de fysieke pijn die verdachte en medeverdachten hem hebben toegebracht. Er zijn veel blauwe plekken en andere vormen van letsel bij [slachtoffer] geconstateerd. Daarnaast is het nog zeer ongewis of de mishandelingen op latere leeftijd (ernstige) psychische gevolgen, zoals een post traumatische stress-stoornis, zullen hebben. Bovendien is [slachtoffer] naar aanleiding van deze gebeurtenissen uit huis geplaatst.
Uit het strafdossier komt een beeld naar voren dat [slachtoffer] in de periode dat hij (vaak met zijn moeder) in [woonplaats medeverdachten] verbleef, werd verwaarloosd en aan zijn lot overgelaten. Hij werd in die periode veelvuldig van school gehouden en zwierf tot ’s avonds laat alleen op straat. [slachtoffer] kwam over als een in zichzelf gekeerd en schuchter jongetje. Familieleden, [woonplaats medeverdachten] buurtbewoners én school maakten zich grote zorgen om [slachtoffer] en alarmeerden de politie en/of de daartoe bevoegde instanties.
De rechtbank heeft verder, ten nadele van verdachte, meegewogen dat verdachte geen openheid van zaken heeft gegeven en zelfs aantoonbaar leugenachtig over een aantal zaken heeft verklaard. Niet alleen heeft zij geen openheid van zaken gegeven over de duur en de intensiteit van het onderlinge contact met medeverdachte [medeverdachte 1] . Ook de verklaring van verdachte dat zij - nadat [slachtoffer] uit huis is geplaatst - het contact met [medeverdachte 1] had verbroken, is niet juist. Zo zijn verdachte en medeverdachte [medeverdachte 1] in de zomer van 2017 nog samen op vakantie in Marokko geweest. Daarnaast bevat het dossier diverse tapgesprekken waaruit blijkt dat verdachten afspraken maken om bij hun verhoor bij politie in oktober 2017 gelijkluidende verklaringen af te leggen en daarmee dus hun verhalen op elkaar af te stemmen.
De door haar zoontje benoemde mishandelingen blijft verdachte ontkennen en daarmee neemt verdachte geen enkele verantwoordelijkheid voor hetgeen -mede door haar toedoen- [slachtoffer] is aangedaan. De rechtbank rekent verdachte dit zwaar aan.
Kindermishandeling is een zeer ernstig feit dat naar het oordeel van de rechtbank een onvoorwaardelijke gevangenisstraf rechtvaardigt. Bij de bepaling van de hoogte van de straf heeft de rechtbank naast de ernst van het feit en de omstandigheden waaronder die zijn gepleegd, de volgende omstandigheden, deels ten voordele van verdachte, meegenomen.
Van eerder gewelddadig gedrag van verdachte is niet gebleken. Verdachte heeft een blanco strafblad.
De redelijke termijn is overschreden. In artikel 6, eerste lid, EVRM is het recht van iedere verdachte gewaarborgd om binnen een redelijke termijn te worden berecht. Die termijn vangt aan op het moment dat vanwege de Nederlandse Staat jegens de betrokkene een handeling is verricht waaraan deze in redelijkheid de verwachting kan ontlenen dat tegen hem ter zake van een bepaald strafbaar feit door het openbaar ministerie een strafvervolging zal worden ingesteld. Als uitgangspunt heeft in deze zaak te gelden dat de behandeling ter terechtzitting dient te zijn afgerond met een eindvonnis binnen twee jaar nadat de redelijke termijn is aangevangen, tenzij sprake is van bijzondere omstandigheden, zoals de ingewikkeldheid van een zaak, de invloed van de verdachte en haar raadsman op het procesverloop en de wijze waarop de zaak door de bevoegde autoriteiten is behandeld.
De rechtbank overweegt dat de redelijke termijn in dit geval is aangevangen op 17 oktober 2017, de dag van de inverzekeringstelling van de verdachte. Van bijzondere omstandigheden die ertoe zouden moeten leiden dat de behandeling ter terechtzitting niet dient te zijn afgerond met een eindvonnis binnen twee jaar nadat de redelijke termijn is aangevangen, is geen sprake. Dit betekent dat de redelijke termijn met 3 maanden, is overschreden. De rechtbank is van oordeel dat deze (beperkte) overschrijding, tezamen met de gehele gang van zaken omtrent het verloop van de behandeling van deze zaak, enigszins matiging van de op te leggen straf tot gevolg moet hebben.
Alles afwegende acht de rechtbank een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van 10 maanden, met aftrek van het voorarrest, passend en geboden. Deze straf is hoger dan de taakstraf die de verdediging heeft voorgesteld. De rechtbank is namelijk van oordeel dat de straf in overeenstemming moet zijn met de ernst van het feit en met inachtneming van de omstandigheden waaronder het feit is gepleegd.
8.De wettelijke voorschriften
De beslissing berust op de artikelen 47, 57, 300 en 304 van het Wetboek van Strafrecht.
9.De beslissing
De rechtbank:
Vrijspraak
- spreekt de verdachte integraal vrij van de onder 1 en 2 tenlastegelegde feiten;
Bewezenverklaring
- verklaart het tenlastegelegde bewezen zoals hierboven onder
- spreekt de verdachte vrij van wat meer of anders is tenlastegelegd;
Strafbaarheid
- verklaart dat het bewezenverklaarde de strafbare feiten oplevert zoals hierboven onder
- verklaart de verdachte strafbaar;
Straf
- veroordeelt de verdachte voor feit 3 tot een
- beveelt dat de tijd die door de veroordeelde vóór de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in voorarrest is doorgebracht, bij de uitvoering van deze gevangenisstraf in mindering zal worden gebracht.
Dit vonnis is gewezen door mr. A.K. Kleine, voorzitter, mr. M.J.A.G. van Baal en
mr. L. Feuth, rechters, in tegenwoordigheid van mr. J. Zijlstra, griffier, en uitgesproken ter openbare zitting van 13 januari 2020.
Buiten staat
Mr. M.J.A.G. van Baal is niet in de gelegenheid dit vonnis mede te ondertekenen.
BIJLAGE I: De tenlastelegging
Aan de verdachte is - na wijziging van de tenlastelegging - ten laste gelegd dat
feit 1 primair
zij op meerdere tijdstippen in of omstreeks de periode van 1 januari 2014 tot en met 11 augustus 2016 in de gemeente [woonplaats medeverdachten] en/of te [plaats 1] , in de gemeente Krimpenerwaard en/of elders in Nederland tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen, aan haar kind, zijnde [slachtoffer] , geboren op [geboortedatum slachtoffer] , telkens opzettelijk zwaar lichamelijk letsel heeft toegebracht door de/een hand(en) van genoemde [slachtoffer] boven en/of in het vuur van een (gas)fornuis en/of hete oven te duwen/houden;
feit 1 subsidiair
zij op meerdere tijdstippen in of omstreeks de periode van 1 januari 2014 tot en met 12 augustus 2016 in de gemeente [woonplaats medeverdachten] en/of te [plaats 1] , in elk geval in de gemeente Krimpenerwaard en/of elders in Nederland tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen, ter uitvoering van het door verdachte voorgenomen misdrijf om aan haar kind, zijnde [slachtoffer] telkens opzettelijk zwaar lichamelijk letsel toe te brengen, de/een hand(en) van genoemde [slachtoffer] boven en/of in het vuur van een (gas)fornuis en/of hete oven heeft geduwd/gehouden, terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid;
feit 1 meer subsidiair
zij op één of meerdere tijdstippen in of omstreeks de periode van 1 januari 2014 tot en met 11 augustus 2016 in de gemeente [woonplaats medeverdachten] en/of te [plaats 1] , in elk geval in de gemeente Krimpenerwaard en/of elders in Nederland, tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen, haar kind, zijnde [slachtoffer] , geboren op [geboortedatum slachtoffer] , heeft mishandeld door de/een hand(en) van genoemde [slachtoffer] boven en/of in het vuur van een (gas)fornuis en/of heten oven te duwen/houden;
feit 2 primair
zij op één of meerdere tijdstippen in of omstreeks de periode van 1 januari 2014 tot en met 11 augustus 2016 in de gemeente [woonplaats medeverdachten] en/of te [plaats 1] , in de gemeente Krimpenerwaard en/of elders in Nederland, tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen, aan haar kind, zijnde [slachtoffer] , geboren op [geboortedatum slachtoffer] opzettelijk zwaar lichamelijk letsel heeft toegebracht door wattenstaafjes, althans enig voorwerp, tot tegen/aan/door de/het trommelvlie(s)(zen) van de/het o(or(en) van genoemde [slachtoffer] te duwen/drukken;
feit 2 subsidiair
zij op meerdere tijdstippen in of omstreeks de periode van 1 januari 2014 tot en met 11 augustus 2016 in de gemeente [woonplaats medeverdachten] en/of te [plaats 1] , in de gemeente Krimpenerwaard en/of elders in Nederland tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen,
ter uitvoering van het door verdachte voorgenomen misdrijf om aan haar kind, zijnde [slachtoffer] , geboren op [geboortedatum slachtoffer] , telkens zwaar lichamelijk letsel toe te brengen, wattenstaafjes, althans enig voorwerp, tot tegen/aan/door de/het trommelvlie(s)(zen) van de/het o(or(en) van genoemde [slachtoffer] heeft geduwd/gedrukt, terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid;
feit 2 meer subsidiair
zij op meerdere tijdstippen in of omstreeks de periode van 1 januari 2014 tot en met 11 augustus 2016 in de gemeente [woonplaats medeverdachten] en/of te [plaats 1] , in de gemeente Krimpenerwaard en/of elders in Nederland tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen,
telkens haar kind, zijnde [slachtoffer] , geboren op [geboortedatum slachtoffer] , heeft mishandeld door wattenstaafjes, althans enig voorwerp, tot tegen/aan/door de/het trommelvlie(s)(zen) van de/het o(or(en) van genoemde [slachtoffer] te duwen/drukken, terwijl het feit zwaar lichamelijk letsel ten gevolge heeft gehad;
feit 3
zij op meerdere tijdstippen in of omstreeks de periode van 1 januari 2014 tot en met 11 augustus 2016 in de gemeente [woonplaats medeverdachten] en/of te [plaats 1] , in de gemeente Krimpenerwaard en/of elders in Nederland, tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen,
telkens haar kind, zijnde [slachtoffer] , geboren op [geboortedatum slachtoffer] , heeft mishandeld door genoemde [slachtoffer] te slaan en/of te schoppen en/of een bijtende stof, in elk geval peper en/of zout, in de neus te spuiten.