Uitspraak
RECHTBANK DEN HAAG
Zittingsplaats Groningen
Bestuursrecht
zaaknummers: NL25.1018 en AWB 25/535
uitspraak van de enkelvoudige kamer van 18 februari 2025 in de zaken tussen
[naam] , eiser,
V-nummer: [nummer]
(gemachtigde: mr. M. Pater),
en
het bestuur van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers, het COa,
evenals
de minister van Asiel en Migratie, de minister,
(gemachtigde: mr. P. Zijlstra).
Inleiding
1. Het COa heeft op 26 december 2024 besloten om eiser op grond van artikel 10, eerste lid, aanhef en onder h en i, en artikel 11, eerste lid van de Regelingen verstrekkingen asielzoekers en andere categorieën vreemdelingen 2005 (Rva 2005) in de Handhaving- en Toezichtlocatie (HTL) te Hoogeveen te plaatsen (het plaatsingsbesluit).
1.1.
De minister heeft op 26 december 2024 aan eiser de maatregel van vrijheidsbeperking op grond van artikel 56 van de Vreemdelingenwet (Vw) 2000 opgelegd (de vrijheidsbeperkende maatregel).
1.2.
Eiser heeft tegen het plaatsingsbesluit (AWB 25/535) en de vrijheidsbeperkende maatregel (NL25.1018) beroep ingesteld. Eiser heeft hierbij verzocht om schadevergoeding.
1.3.
Het COa heeft een verweerschrift ingediend.
1.4.
De rechtbank heeft de beroepen op 31 januari 2025 op zitting behandeld. Eiser en zijn gemachtigde zijn met voorafgaande kennisgeving niet verschenen. Het COa en de minister hebben zich laten vertegenwoordigen door hun gemachtigde. De rechtbank heeft het onderzoek op de zitting gesloten.
Overwegingen
2. Eiser stelt de Syrische nationaliteit te hebben en te zijn geboren op [geboortedatum] .
3. Het COa heeft bij het plaatsingsbesluit besloten om eiser met ingang 26 december 2024 in de HTL te Hoogeveen te plaatsen. Door het COa is geconstateerd dat eiser zich schuldig heeft gemaakt aan gedragingen die zijn te kwalificeren als gedragingen met een zeer grote impact. Eiser verblijft sinds 4 oktober 2024 in de opvang van het COa en is sindsdien meerdere keren negatief in beeld geweest en hij heeft meermaals overtredingen en incidenten veroorzaakt, waaronder eenmaal verzuim van de COa-meldplicht, tweemaal overtreden van de huisregels waarbij sprake was van verwijtbaar brandgevaar, zevenmaal overtreden van de huisregels, tweemaal non-verbale agressie jegens personen, tweemaal verbale agressie jegens personen en dertienmaal agressie en geweld tegen personen fysiek. Het COa heeft in het licht van deze gebeurtenissen, onder andere, veel correctiegesprekken met eiser gevoerd en heeft daarnaast ook meerdere time-out en ROV-maatregelen opgelegd.
3.1.
Door het COa is geconstateerd dat eiser, na een opgelegde time-out, op 23 december 2024 naar het kantoor van de mentoren is gegaan en aldaar zichtbaar is gaan vapen. Na hierop te zijn aangesproken door een mentor, heeft eiser rook in diens gezicht geblazen. Eiser is door de mentor gewezen op de overtreding en deze heeft aangegeven dat dit gedrag van eiser zou resulteren in een boete. De reactie van eiser kenmerkte zich door onverschilligheid en het ontbreken van enige bereidheid tot samenwerking of begrip. Na deze confrontatie heeft eiser zich gericht tot een andere mentor met de vraag om een mes. Op de vraag waarom hij een mes wilde, heeft eiser gewezen op zijn arm, maar verklaarde later dat hij een mes nodig had om eten klaar te maken. Ondanks herhaaldelijke uitleg dat een mes niet kon worden verstrekt bleef eiser aandringen, wat de spanning in de interactie verder deed oplopen. Het gedrag van eiser vergrootte de urgentie om de situatie te de-escaleren. Tijdens een poging om de situatie onder controle te krijgen, is eiser een medebewoner naar het toilet gevolgd en heeft eiser op de toiletdeur geklopt, terwijl de medebewoner zich op het toilet bevond. Toen deze medebewoner de toiletdeur opende, is een confrontatie ontstaan waarbij eiser zich dreigend heeft opgesteld. De mentor heeft fysiek ingegrepen door eiser weg te trekken uit de situatie, maar eiser bleef verbaal agressief en werkte niet mee om terug te keren naar zijn kamer. Tijdens deze escalatie sloeg eiser wild om zich heen, schreeuwde hij luid en richtte zijn bedreigingen opnieuw aan de medebewoner. Nadat eiser naar zijn kamer was gestuurd escaleerde de situatie opnieuw, waarbij mentoren opnieuw hebben moeten ingrijpen. Op het moment dat de situatie enigszins was gestabiliseerd, besloot eiser zonder toestemming zijn kamer te verlaten en naar buiten te gaan. Eiser zijn zienswijze naar aanleiding van het voornemen om de maatregel op te leggen, heeft het COa geen aanleiding gegeven om een ander standpunt in te nemen. De gedragingen van eiser zijn volgens het COa wat betreft aard en omvang zodanig ernstig dat dit de plaatsing in de HTL rechtvaardigt.
4. De minister heeft eiser door middel van de vrijheidsbeperkende maatregel verplicht om zich met ingang van 26 december 2024 op te houden in een deel van de gemeente Hoogeveen, te weten binnen de op de bij het besluit gevoegde plattegrond aangegeven gebieden. Volgens de minister vordert het belang van de openbare orde het opleggen van de maatregel op grond van artikel 56 van de Vw 2000. Dit blijkt uit het plaatsingsbesluit van het COa van 26 december 2024 en de incidenten die daarin zijn opgenomen. De minister is niet gebleken van omstandigheden die in de weg staan aan het opleggen van de vrijheidsbeperkende maatregel.
Gronden beroep
5. Eiser betoogt het volgende. Allereerst wordt opgemerkt dat de plaatsing in de HTL is gebaseerd op incidenten die zouden hebben plaatsgevonden. Volgens het COa zijn dit gedragingen die te kwalificeren zijn als gedragingen die een zeer grote impact hebben. Eiser is het daar niet mee eens. Uit het COa-maatregelenbeleid blijkt dat een incident met een zeer grote impact betrekking heeft op gedrag dat ernstige fysieke schade toebrengt aan een medebewoner of derden. Volgens de uitspraak van 9 november 2024 (ECLI:NL:RBDHA:2024:20825) moet het dan gaan om letsel, ernstige gevolgen of na het incident niet in staat zijn verder te handelen. Uit het dossier kan niet worden opgemaakt dat de incidenten letsel hebben veroorzaakt dan wel ernstige gevolgen hebben gehad. De hiervoor genoemde uitspraak bevestigt dat onder andere slaan in het gezicht niet kan worden aangemerkt als een zeer grote impact. Er wordt niet gemotiveerd waarom de incidenten worden aangemerkt als het hebben van een zeer grote impact. Reeds hierom is zowel het plaatsingsbesluit als de vrijheidsbeperkende maatregel onrechtmatig.
Eiser stelt verder dat er geen GZA-akkoord in het dossier aanwezig is. Om deze reden dient eiser onmiddellijk in vrijheid te worden gesteld en heeft hij recht op een schadevergoeding. Daarnaast is het zonder de GZA-stukken voor ondergetekende niet mogelijk om te beoordelen of het medisch advies alle relevante persoonlijke omstandigheden van eiser in acht heeft genomen. Eiser is van mening dat het COa nader onderzoek had moeten verrichten en verwijst in dat verband naar een uitspraak van zittingsplaats Groningen van 27 december 2023 (ECLI:NL:RBDHA:2023:20662).
Voorts meent eiser dat onvoldoende is onderbouwd waarom in deze zaak niet is gekozen voor een minder ingrijpend middel. De standaardoverweging is daartoe onvoldoende. Eiser verwijst hieromtrent naar de uitspraak van zittingsplaats Groningen van 16 mei 2024 (ECLI:NL:RBDHA:2024:7426).
Tot slot betoogt eiser dat zowel het plaatsingsbesluit als de HTL-maatregel geen voldoende basis hebben in de wet. Verwezen wordt naar een artikel van A&MR en naar de uitspraak van zittingsplaats Roermond van 19 april 2023 (ECLI:NL:RBDHA:2023:5603).
Oordeel rechtbank ten aanzien van het plaatsingsbesluit
Wettelijke grondslag
6. De rechtbank volgt eiser niet in zijn betoog dat plaatsing in de HTL een onvoldoende wettelijke grondslag heeft. De rechtbank verwijst naar de uitspraak van de Afdeling van 11 september 2024 en tal van uitspraken van deze rechtbank en deze zittingsplaats. In wat eiser naar voren heeft gebracht ziet de rechtbank geen aanknopingspunten om af te wijken van het oordeel van de Afdeling. De rechtbank is verder van oordeel dat de verwijzing van eiser naar het artikel van mr. F.W. Verbaas in de A&MR en de verwijzing naar de uitspraak van deze rechtbank, zittingsplaats Roermond, geen doel treffen. Hoewel de Afdeling in haar uitspraak niet expliciet op het artikel of die uitspraak ingaat, betekent dit zeker niet dat dit had kunnen leiden tot een ander oordeel. De rechtbank ziet verder in de genoemde bijdrage en het overige wat door eiser is aangevoerd geen concrete aanknopingspunten die afbreuk zouden kunnen doen aan het oordeel van de Afdeling. De beroepsgrond slaagt niet.
Het incident dat heeft geleid tot plaatsing
7. De rechtbank is van oordeel dat het COa op goede gronden en voldoende gemotiveerd heeft besloten tot plaatsing van eiser in de HTL. Zoals reeds uiteengezet in rechtsoverweging 3.1., volgt uit de verslaglegging van het COa, welke feitelijke verslaglegging door eiser niet is betwist, dat eiser op 23 december 2024 zich verbaal en fysiek heeft misdragen tegen zowel mentoren als een medebewoner. Op basis van de door het COa geschetste gang van zaken alsmede de in het plaatsingsbesluit opgenomen impactanalyse van de gevolgen voor de medebewoners, het personeel, de veiligheid en de leefbaarheid binnen de locatie, is de rechtbank van oordeel dat het COa het incident terecht heeft aangemerkt als een incident met een zeer grote impact.
GZA-verklaring
8. Anders dan eiser stelt, bevindt zich in het dossier wel degelijk een op 24 december 2024 gedateerd GZA-akkoord en is daarmee voldoende rekening gehouden met de medische gesteldheid van eiser. De beroepsgrond slaagt niet.
Lichter middel
9. De rechtbank stelt vast dat eiser meerdere keren een time-out en ROV-maatregelen opgelegd heeft gekregen en dat daarnaast vele malen correctiegesprekken met hem hebben plaatsgevonden. Gelet op het incident en het onveranderde gedrag van eiser, heeft het COa daarom terecht geen lichter middel aan eiser opgelegd. De verwijzing van eiser naar de uitspraak van deze rechtbank en zittingsplaats van 16 mei 2024 gaat niet op, omdat het hier geen gelijke gevallen betreft. In die uitspraak betrof het een vreemdeling die al twee jaar in de opvang van het COa verbleef en nooit incidenten van enige betekenis had veroorzaakt. De beroepsgrond slaagt niet.
Oordeel rechtbank ten aanzien van de vrijheidsbeperkende maatregel
10. Gelet op de ongegrondverklaring van het beroep tegen het plaatsingsbesluit en het feit dat de vrijheidsbeperkende maatregel volledig steunt op dat besluit, is de rechtbank van oordeel dat het beroep tegen de vrijheidsbeperkende maatregel eveneens ongegrond moet worden verklaard.
10.1.
Het beroep tegen de vrijheidsbeperkende maatregel is ongegrond.
Conclusie en gevolgen
11. De beroepen zijn ongegrond.
12. Voor een proceskostenveroordeling bestaat geen aanleiding.
Beslissing
De rechtbank:
- verklaart de beroepen ongegrond;
- wijst het verzoek om schadevergoeding af.
Deze uitspraak is gedaan door mr. F. Sijens, rechter, in aanwezigheid van R. de Boer, griffier op 18 februari 2025 en openbaar gemaakt door middel van geanonimiseerde publicatie op rechtspraak.nl.
griffier
rechter
Een afschrift van deze uitspraak is verzonden aan partijen op:
Rechtsmiddel
Tegen deze uitspraak, voor zover het betreft het beroep tegen het plaatsingsbesluit, kan hoger beroep worden ingesteld bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State binnen vier weken na de dag van bekendmaking. Tegen deze uitspraak, voor zover het betreft het beroep tegen de vrijheidsbeperkende maatregel, staat geen rechtsmiddel open.