Uitspraak
RECHTBANK AMSTERDAM
VONNIS
Parketnummer: 13/038681-22
Datum uitspraak: 9 november 2022
Vonnis van de rechtbank Amsterdam, meervoudige strafkamer, in de strafzaak tegen
[verdachte],
geboren op [geboortedag] 1994 in [geboorteplaats] ,
ingeschreven in de Basisregistratie Personen op het adres [adres] , [woonplaats] .
1.Het onderzoek ter terechtzitting
Dit (verkort) vonnis is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzitting van 26 oktober 2022.
De rechtbank heeft kennisgenomen van de vordering van de officier van justitie, mr. H. Hoekstra-Koops, en van wat verdachte naar voren heeft gebracht. Zij heeft verder kennisgenomen van de slachtofferverklaring van [benadeelde partij 1] . De rechtbank heeft ten slotte ook kennisgenomen van de vorderingen van de benadeelde partijen van [benadeelde partij 1] , [benadeelde partij 2] en [benadeelde partij 3] en de toelichting daarop van hun advocaat mr. R.A. Korver.
De zaak tegen verdachte is gelijktijdig maar niet gevoegd behandeld met de zaken tegen de medeverdachten [medeverdachte 1] (13/038671-22) [medeverdachte 2] (13/098033-22), [medeverdachte 3] (13/063435-22) en [medeverdachte 4] (13/045719-22).
2.De tenlastelegging
Aan verdachte is – na wijziging van de tenlastelegging op de zitting – ten laste gelegd dat
1. hij op of omstreeks 12 februari 2022 te Amsterdam, in elk geval in Nederland, openlijk, te weten in winkelbedrijf Jumbo, gevestigd aan de Westerstraat, in vereniging geweld heeft gepleegd tegen een of meer perso(o)n(en), te weten [benadeelde partij 2] en/of [benadeelde partij 1] en/of [benadeelde partij 3] (allen medewerkers van de Jumbo), door die [benadeelde partij 2] en/of [benadeelde partij 1] en/of [benadeelde partij 3] door de winkel achterna te rennen en/of vast te pakken en/of te duwen en/of door die [benadeelde partij 2] en/of [benadeelde partij 1] en/of [benadeelde partij 3] met de hand en/of vuist op het hoofd/gezicht en/of lichaam te slaan en/of een knietje te geven en/of tegen het lichaam te trappen;
2. hij op of omstreeks 12 februari 2022 te Amsterdam, in elk geval in Nederland, tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen, met voorbedachten rade [benadeelde partij 1] en/of [benadeelde partij 2] (medewerkers van de Jumbo) heeft mishandeld door
- die [benadeelde partij 2] (meermalen) te duwen en/of te trekken en/of vast te houden terwijl die [benadeelde partij 2] door een of meer anderen werd geslagen;
- die [benadeelde partij 1] op/tegen het lichaam te trappen en/of op de grond te gooien en/of aan diens haren te trekken en/of (meermalen) op het hoofd en/of lichaam te slaan;
3. hij op of omstreeks 12 februari 2022 te Amsterdam, in elk geval in Nederland, [benadeelde partij 1] (medewerker van de Jumbo) heeft bedreigd met enig misdrijf tegen het leven gericht en/of met zware mishandeling, door die [benadeelde partij 1] dreigend de woorden toe te voegen “als je nog een keer met je tengels aan een jongen van 15 zit, dan pak ik mijn mes en steek ik je oog uit je kop en sla je tanden uit je bek”, althans woorden van gelijke dreigende aard of strekking.
3.De waardering van het bewijs
Inleiding
In de avond van 12 februari 2022 zijn [naam zoon medeverdachte 1] (zoon van verdachte [medeverdachte 1] ) en [naam zoon medeverdachte 3] (zoon van verdachte [medeverdachte 3] ) boodschappen gaan doen in de Jumbo aan de Westerstraat in Amsterdam. [naam zoon medeverdachte 1] loopt daarbij vapend door de winkel en wordt daarop door medewerkers van de Jumbo de winkel uitgezet. [naam zoon medeverdachte 1] verzet zich daarbij hevig en komt meermalen de winkel weer binnen. Ruim een uur later komen [naam zoon medeverdachte 1] en [naam zoon medeverdachte 3] en ook de (volwassen) verdachten [medeverdachte 1] , [verdachte] , [medeverdachte 3] en [medeverdachte 4] naar de winkel om verhaal te halen. In de vier minuten dat deze groep binnen is, vindt een geweldsuitbarsting plaats. Drie medewerkers van de Jumbo, te weten [benadeelde partij 1] , [benadeelde partij 2] en [benadeelde partij 3] , worden onder meer geslagen en geschopt. Over de vraag óf er openlijk geweld is gepleegd, bestaat geen twijfel. De vraag die de rechtbank moet beantwoorden is of verdachte in vereniging openlijk geweld heeft gepleegd.
Het standpunt van de officier van justitie
De officier van justitie heeft gerekwireerd tot bewezenverklaring van het onder 1, 2 en 3 ten laste gelegde.
Het standpunt van verdachte
Verdachte heeft ter terechtzitting verklaard dat hij de medewerkers van de Jumbo heeft mishandeld, maar niemand heeft bedreigd.
Het oordeel van de rechtbank
Openlijk en in vereniging geweld plegen
De rechtbank stelt voorop dat van het ‘in vereniging’ plegen van geweld sprake is, indien de betrokkene een voldoende significante en wezenlijke bijdrage levert aan het geweld, zij het dat deze bijdrage zelf niet van gewelddadige aard behoeft te zijn. De enkele omstandigheid dat iemand aanwezig is in een groep die openlijk geweld pleegt, is echter niet zonder meer voldoende om hem te kunnen aanmerken als iemand die ‘in vereniging’ geweld pleegt. Beoordeeld zal moeten worden of de door de verdachte geleverde – intellectuele en/of materiële – bijdrage aan het delict van voldoende gewicht is. [1]
De rechtbank stelt op grond van het procesdossier en het verhandelde ter terechtzitting de volgende feiten en omstandigheden vast.
Op 12 februari 2022 om 20.52.18 uur komen verdachte, [medeverdachte 1] , haar zoon [naam zoon medeverdachte 1] en [naam zoon medeverdachte 3] (hierna: [naam zoon medeverdachte 3] ) in een auto aan bij de Jumbo. [medeverdachte 4] , die aan de overkant van de Jumbo staat te wachten, loopt naar de auto en legt zijn jas in de auto. [medeverdachte 1] en [naam zoon medeverdachte 1] stappen uit. Verdachte parkeert de auto en [naam zoon medeverdachte 3] en hij stappen vervolgens ook uit. [medeverdachte 3] en [medeverdachte 2] , die ook aan de overkant van de Jumbo staan te wachten, lopen naar de groep toe. [medeverdachte 4] pakt het petje van verdachte, zet dit op en trekt zijn capuchon over zijn hoofd. Direct daarna, om 20.53.14 uur, loopt de groep de Jumbo in. [medeverdachte 1] , [medeverdachte 3] , verdachte, [medeverdachte 2] en [naam zoon medeverdachte 3] gaan gezamenlijk via de uitgang de Jumbo binnen en [medeverdachte 4] en [naam zoon medeverdachte 1] lopen via de naastgelegen ingang de Jumbo in. [medeverdachte 2] loopt de winkel verder in, gevolgd door [naam zoon medeverdachte 3] en verdachte. In een parallel gelegen winkelpad lopen ook [medeverdachte 4] en [naam zoon medeverdachte 1] de winkel verder in. [medeverdachte 1] en [medeverdachte 3] blijven bij de kassa staan en spreken een medewerkster van de Jumbo aan. [medeverdachte 3] vraagt haar op boze toon waar de manager is. De medewerkster roept vervolgens via het omroepsysteem [benadeelde partij 1] om. [benadeelde partij 1] opent om 20.53.32 de deur van het kantoortje waarin [benadeelde partij 2] en hij zich bevinden en steekt zijn hoofd om de hoek van de deur. Zodra [medeverdachte 1] en [medeverdachte 3] hem in het vizier krijgen, lopen zij naar het kantoortje. [medeverdachte 3] gaat bij de deuropening staan en [medeverdachte 1] gaat achter hem staan. Terwijl [medeverdachte 3] en [medeverdachte 1] met [benadeelde partij 1] en [benadeelde partij 2] praten, lopen [medeverdachte 2] , [naam zoon medeverdachte 3] en verdachte net als [medeverdachte 4] en [naam zoon medeverdachte 1] zoekend rond waarbij zij ook door het magazijn lopen. Men was daarbij kennelijk op zoek naar [benadeelde partij 1] en [benadeelde partij 2] , omdat het overige personeel door hen werd genegeerd. Om 20.53.52 uur duwt [medeverdachte 1] de winkelwagentjes die voor het kantoortje staan aan de kant en doet de deur van het kantoortje verder open. Zij gaat vervolgens verbaal tekeer tegen [benadeelde partij 1] waarbij zij met een priemende wijsvinger naar hem wijst. [benadeelde partij 1] maakt een afwerende beweging. Om 20.54.00 haalt [medeverdachte 1] uit naar [benadeelde partij 1] . Nadat zij [benadeelde partij 2] een duw geeft, komt verdachte, die intussen ook naar het kantoortje is gelopen, zich ermee bemoeien. Hij sleurt [benadeelde partij 2] het kantoortje uit. [medeverdachte 1] , die erbij staat als [benadeelde partij 2] het kantoortje wordt uitgetrokken, gaat vervolgens verder tekeer tegen [benadeelde partij 1] . Zij pakt hem bij zijn pols vast en geeft hem een knietje. Op datzelfde moment slaan verdachte en [medeverdachte 4] , die is komen aanrennen, [benadeelde partij 2] . [benadeelde partij 3] , die [benadeelde partij 2] te hulp wil schieten, wordt van achteren door [naam zoon medeverdachte 1] aangevallen. [benadeelde partij 3] probeert te ontkomen en wordt daarbij achternagezeten door [medeverdachte 4] en [medeverdachte 2] . Om 20.54.21 uur pakt [medeverdachte 2] [benadeelde partij 2] bij zijn linkerarm vast. Even later, om 20.54.33 uur, achtervolgt [medeverdachte 2] [benadeelde partij 2] opnieuw. [medeverdachte 2] houdt [benadeelde partij 2] even later vast en [medeverdachte 4] slaat [benadeelde partij 2] vervolgens met een vuist in diens gezicht. Om 20.55.04 uur slaan zowel [naam zoon medeverdachte 1] als [medeverdachte 4] [benadeelde partij 2] . Op hetzelfde moment geeft verdachte elders in de winkel [benadeelde partij 1] een ‘flying kick’, die daardoor op de grond valt. Verdachte houdt [benadeelde partij 1] vervolgens tegen de grond gedrukt. [naam zoon medeverdachte 1] en [medeverdachte 4] komen aanrennen en [naam zoon medeverdachte 1] begint de weerloos op de grond liggende [benadeelde partij 1] te schoppen. [medeverdachte 2] komt zich er ook mee bemoeien. Verdachte geeft [benadeelde partij 1] vervolgens een vuistslag in het gezicht. Daarna gaan verdachte en [medeverdachte 3] nog verbaal tekeer tegen medewerkers van de Jumbo. Uiteindelijk verlaten de verdachten gezamenlijk de Jumbo en nemen zij buiten afscheid van elkaar.
De rechtbank is op grond van het voorgaande van oordeel dat de verdachten naar de Jumbo zijn gegaan om verhaal te halen bij [benadeelde partij 1] en [benadeelde partij 2] . [naam zoon medeverdachte 1] had [medeverdachte 1] immers verteld dat hij hardhandig de winkel was uitgezet en daarbij in elkaar was geslagen, waarbij hij de aanleiding voor de verwijdering uit de winkel (te weten het zelf gedurende meerdere minuten vapend door de Jumbo lopen) achterwege had gelaten. Hierop heeft [medeverdachte 1] contact opgenomen met verdachte en heeft zij hem medegedeeld dat er koppen zouden gaan rollen. Tevens heeft zij [naam zoon medeverdachte 3] gevraagd zijn vader te bellen. [medeverdachte 4] was op dat moment bij [medeverdachte 1] thuis en is ook naar de Jumbo gegaan na de versie van [naam zoon medeverdachte 1] over het voorval in de Jumbo te hebben gehoord.
[medeverdachte 2] , [medeverdachte 4] en [medeverdachte 3] stonden op korte afstand van elkaar te wachten voor de Jumbo ten tijde van de aankomst van de auto met [medeverdachte 1] , verdachte, [naam zoon medeverdachte 1] en [naam zoon medeverdachte 3] . De groep van zeven verdachten is vervolgens zonder nader overleg in homogeen verband de Jumbo in gegaan. De verdachten zijn na binnenkomst op zoek gegaan naar [benadeelde partij 1] en [benadeelde partij 2] , daarbij blijkbaar afgaand op de persoonsomschrijving zoals door [naam zoon medeverdachte 1] gegeven. Toen [benadeelde partij 1] en [benadeelde partij 2] waren gevonden, zijn de verdachten vrijwel direct gewelddadig geworden waarbij [medeverdachte 1] de eerste klap heeft uitgedeeld. Van enige serieuze poging tot inhoudelijke communicatie vanuit de groep met [benadeelde partij 1] en [benadeelde partij 2] over hetgeen eerder op de avond zou hebben plaatsgevonden met betrekking tot [naam zoon medeverdachte 1] is niet gebleken. Van de zijde van de Jumbo-medewerkers is gedurende het gehele incident geen sprake geweest van enige vorm van agressie. Nadat de verdachten [benadeelde partij 1] , [benadeelde partij 2] en [benadeelde partij 3] hadden mishandeld, hebben zij gezamenlijk de Jumbo verlaten. De slotsom is dat alle verdachten een voldoende significante en wezenlijke bijdrage hebben geleverd aan het geweld en aldus openlijk in vereniging geweld hebben gepleegd tegen [benadeelde partij 1] , [benadeelde partij 2] en [benadeelde partij 3] .
Medeplegen van mishandeling met voorbedachte raad
De rechtbank is van oordeel dat uit het dossier, meer in het bijzonder uit de WhatsApp-conversatie tussen [medeverdachte 1] en verdachte, volgt dat verdachte naar de Jumbo is gegaan om daar samen met de rest van de groep verhaal te halen bij de medewerkers die [naam zoon medeverdachte 1] eerder die avond uit de winkel hadden gezet.
[medeverdachte 1] heeft om 19.50 uur een WhatsApp-spraakbericht naar verdachte gestuurd waarin zij zegt: “Luister dan [verdachte] , ik ga nu effe naar de Albert Heijn. [naam zoon medeverdachte 1] en [naam zoon medeverdachte 3] waren net.. eh.. daar om boodschappen te halen en – ntv – was er wat gebeurd. Toen zijn ze met vier man op [naam zoon medeverdachte 1] ge.. eh.. hebben ze hem aangevallen. Medewerkers daar. Ik ben, ga helemaal door het lint hier. Ik ga er nu naar toe. Ik weet niet waar je rijdt, maar ik ga er naar toe”.
[medeverdachte 1] en verdachte sturen vervolgens tussen 19.51.59 uur en 20.21.22 elkaar de volgende (spraak)berichten:
[verdachte] : Wie? Medewerkers van de AH?
[medeverdachte 1] : Jaaaaaa
[medeverdachte 1] : Om zoiets doms
[verdachte] : Om wat?
[medeverdachte 1] : Ook van zijn kant maar maakt niet uit
[medeverdachte 1] : Poten thuis dus er gaan koppen rollen (19.52.59 uur)
[medeverdachte 1] : He, zijn hele gezicht is beschadigd he. Ze hebben [naam zoon medeverdachte 3] twee klappen op zijn hoofd gegeven omdat ie er tussen wilde komen, omdat ze op [naam zoon medeverdachte 1] aan het rammen waren. Ej, ik word helemaal gek he nu.
[verdachte] : Wacht tot ik er ben ik ga mee
[verdachte] : Maar om wat ging t
[medeverdachte 1] : Ja er zal wel allemaal politie zijn nu;
[verdachte] : Om wat ging het schat.
[verdachte] : ?
[medeverdachte 1] : Hoor je zo
[verdachte] : Ben ik er
[verdachte] : 15 min
[verdachte] : 1 min (20.21.22 uur).
Op de camerabeelden is te zien dat op het moment dat verdachte [benadeelde partij 1] en [benadeelde partij 2] in het vizier kreeg, hij op hen is afgekomen en heeft gehandeld zoals hiervoor omschreven.
De rechtbank neemt op grond hiervan als vaststaand aan dat verdachte en zijn mededaders vóór de uitvoering van hun daad hebben nagedacht over de betekenis en de gevolgen van hun voorgenomen daad en zich daarvan daadwerkelijk rekenschap hebben gegeven. Van enige ogenblikkelijke gemoedsopwelling waarin verdachte zou hebben gehandeld, is niet gebleken. Evenmin is gebleken van andere contra-indicaties die het aannemen van voorbedachte raad in de weg staan. De rechtbank is dan ook van oordeel dat verdachte en zijn mededaders met voorbedachte raad hebben gehandeld.
Vrijspraak bedreiging
De rechtbank is van oordeel dat niet met voldoende mate van zekerheid is komen vast te staan dat verdachte [benadeelde partij 1] heeft bedreigd. [benadeelde partij 1] heeft in zijn aangifte op 12 februari 2022 verklaard dat, nadat hij was geslagen, de groep die hem had mishandeld zich terugtrok, en hij is opgestaan. Hij is toen naar de toonbank bij de broodafdeling gelopen en is daar achter gaan staan. [benadeelde partij 1] heeft daar verder over verklaard: ‘Een stuk of vijf mensen van de groep mannen en ook [medeverdachte 1] kwamen weer mijn kant op en gingen voor de toonbank staan. Ik hoorde dat iedereen door elkaar schreeuwde. Ik hoorde dat er werd gezegd: “Als je nog een keer aan mijn kind zit dan prikken we jullie ogen eruit en slaan we al jullie tanden eruit.” De man met de korte grijze haren die naast [medeverdachte 1] had gestaan toen ik uit het kantoortje kwam, kwam toen voor mij staan. Ik hoorde dat hij tegen mij zei: “Heb je dat begrepen?” Bij zijn verhoor op 14 april 2022 heeft hij op de vraag of hij weet wie hem had bedreigd, geantwoord: ‘Die oudere man. Maar er stonden zoveel mensen te schreeuwen. Maar het staat mij nog wel bij vanwege die bizarre uitspraak.’ De getuige [naam getuige 1] , die boodschappen aan het doen was toen het incident plaatsvond, heeft onder meer het volgende verklaard: ‘Ik zag toen een medewerker van de Jumbo op de grond liggen. Het was een jongen van ongeveer zeventien jaar met half lang blond haar. Een man zat op de jongen. Het was een blanke man met kort haar. Ik hoorde hem zeggen: “As je nog één keer met je tengels aan een jongen van vijftien zit dan pak ik mijn mes en steek ik een oog uitje kop en sla alle tanden uitje bek, pannenkoek!” Daarna werd het één gekkenhuis.’ Het voorgaande valt niet met elkaar te rijmen. Het is daarmee onduidelijk wie de bedreiging heeft geuit en wanneer dat zou zijn gebeurd. Dit leidt tot de conclusie dat verdachte zal worden vrijgesproken voor de aan hem ten laste gelegde bedreiging.
4.De bewezenverklaring
De rechtbank acht bewezen dat verdachte de onder 1 en 2 ten laste gelegde feiten heeft begaan met dien verstande dat
1. hij op 12 februari 2022 te Amsterdam openlijk, te weten in winkelbedrijf Jumbo, gevestigd aan de Westerstraat, in vereniging geweld heeft gepleegd tegen personen, te weten [benadeelde partij 2] en [benadeelde partij 1] en [benadeelde partij 3] (allen medewerkers van de Jumbo), door die [benadeelde partij 2] en [benadeelde partij 1] en [benadeelde partij 3] door de winkel achterna te rennen en vast te pakken en te duwen en door die [benadeelde partij 2] en [benadeelde partij 1] en/of [benadeelde partij 3] met de hand en vuist op het hoofd/gezicht en lichaam te slaan en een knietje te geven en tegen het lichaam te trappen;
2. hij op 12 februari 2022 te Amsterdam, tezamen en in vereniging met een of meer anderen, met voorbedachten rade [benadeelde partij 1] en [benadeelde partij 2] (medewerkers van de Jumbo) heeft mishandeld door
- die [benadeelde partij 2] te duwen en te trekken en vast te houden terwijl die [benadeelde partij 2] door een of meer anderen werd geslagen;
- die [benadeelde partij 1] tegen het lichaam te trappen en op de grond te gooien en/of aan diens haren te trekken en op het hoofd of lichaam te slaan.
5.Het bewijs
De rechtbank grondt haar beslissing dat verdachte het bewezen geachte heeft begaan op de feiten en omstandigheden die in de bewijsmiddelen zijn vervat. Indien tegen dit verkort vonnis hoger beroep wordt ingesteld, worden de door de rechtbank gebruikte bewijsmiddelen die redengevend zijn voor de bewezenverklaring opgenomen in een aanvulling op het verkort vonnis. Deze aanvulling wordt dan aan het verkort vonnis gehecht.
6.De strafbaarheid van de feiten
De bewezen geachte feiten zijn volgens de wet strafbaar. Het bestaan van een rechtvaardigingsgrond is niet aannemelijk geworden.
7.De strafbaarheid van verdachte
Er is geen omstandigheid aannemelijk geworden die de strafbaarheid van verdachte uitsluit. Verdachte is dan ook strafbaar.
8.Taakstraf
De eis van de officier van justitie
De officier van justitie heeft gevorderd dat verdachte zal worden veroordeeld tot een maand gevangenisstraf voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaren en een taakstraf van tweehonderd uren. Zij heeft ter onderbouwing hiervan aangevoerd dat verdachte een grote rol had. Hij heeft [medeverdachte 1] gevraagd op hem te wachten zodat hij mee kon naar de Jumbo. Zijn geweldshandelingen waren zeer fors en hij toonde veel agressie. Hij is snel na binnenkomst in de Jumbo overgegaan tot het gebruik van fors geweld.
Het oordeel van de rechtbank
De hierna te noemen strafoplegging is in overeenstemming met de ernst van het bewezen geachte, de omstandigheden waaronder dit is begaan en de persoon van verdachte, zoals van een en ander ter terechtzitting is gebleken.
Verdachte heeft zich samen met anderen schuldig gemaakt aan openlijke geweldpleging. Hij is met een groep de Jumbo binnengegaan met een vooropgezet plan om daar een paar medewerkers te gaan mishandelen. Verdachte heeft daarmee een onaanvaardbare inbreuk op de lichamelijke integriteit van de slachtoffers gemaakt. Uit de slachtofferverklaring van [benadeelde partij 2] komt duidelijk naar voren wat deze vorm van zinloos geweld met hem heeft gedaan en nog altijd doet. Ook [benadeelde partij 1] en [benadeelde partij 3] hebben pijn geleden en hebben last (gehad) van de gevolgen van wat de verdachten hen hebben aangedaan. Het handelen van verdachte veroorzaakt gevoelens van onrust en onveiligheid in de samenleving, niet alleen bij de slachtoffers zelf.
De rechtbank heeft bij het bepalen van de straf de oriëntatiepunten voor strafoplegging van het Landelijk Overleg Vakinhoud Strafrecht (LOVS) als uitgangspunt genomen. Die vermelden voor ‘openlijke geweldpleging, lichamelijk letsel ten gevolge hebbend’ een taakstraf van honderdvijftig uur.
De rechtbank laat zwaar ten nadele van verdachte meewegen dat hij grof geweld heeft toegepast. Alles afwegend is een taakstraf van tweehonderd uur een passende straf. Gezien het blanco strafblad van verdachte ziet de rechtbank geen aanleiding in het daarnaast opleggen van een voorwaardelijke gevangenisstraf.
9.De vorderingen van de benadeelde partijen
De benadeelde partijen [benadeelde partij 1] , [benadeelde partij 2] en [benadeelde partij 3] vorderen – ieder voor zich – € 5.000,- aan vergoeding van immateriële schade (smartengeld) te vermeerderen met de wettelijke rente)
,pro forma € 500,- aan vergoeding van toekomstige materiële schade (‘medische reis- en parkeerkosten’ – de rechtbank begrijpt kosten die mogelijk moeten worden gemaakt in verband met een medische behandeling) alsmede € 2.500,- aan proceskosten (rechtsbijstand). Namens de benadeelde partijen zijn de diverse posten als volgt toegelicht en onderbouwd. De rechtbank heeft het hierna over ‘de benadeelden’ omdat namens hen een grotendeels gelijkluidende onderbouwing is gegeven.
,pro forma € 500,- aan vergoeding van toekomstige materiële schade (‘medische reis- en parkeerkosten’ – de rechtbank begrijpt kosten die mogelijk moeten worden gemaakt in verband met een medische behandeling) alsmede € 2.500,- aan proceskosten (rechtsbijstand). Namens de benadeelde partijen zijn de diverse posten als volgt toegelicht en onderbouwd. De rechtbank heeft het hierna over ‘de benadeelden’ omdat namens hen een grotendeels gelijkluidende onderbouwing is gegeven.
Immateriële schade
Namens de benadeelden wordt ten aanzien van ieder van hen gesteld dat, gelet op de ernst van de normschending, het evident is dat sprake is van aantasting van de persoon in de zin van artikel 6:106 van het Burgerlijk Wetboek (BW). Het is een feit van algemene bekendheid dat slachtoffers van dergelijk geweld nog lang psychische klachten kunnen ondervinden. De benadeelden menen dat hiervoor niet vereist is dat er een diagnose door een psycholoog is gesteld.
De benadeelden menen dat de aard en ernst van de normschending en de gevolgen daarvan meebrengen dat van aantasting in de persoon op andere wijze sprake is. Zij stellen dat zij dit met concrete gegevens hebben onderbouwd, ook al is dat overbodig, nu de nadelige gevolgen voor benadeelden zo voor de hand liggen dat een aantasting in de persoon zonder meer kan worden aangenomen.
Het handelen van de verdachten heeft ertoe geleid dat de benadeelden een diep gevoel van angst en onveiligheid hebben gekregen. Wat een gewone, alledaagse werkdag voor hen was, sloeg ineens om in een heftige situatie. De verdachten hebben een grote inbreuk gemaakt op de lichamelijke integriteit van de benadeelden en pijn en letsel aan hen toegebracht. Dat de benadeelden geen ernstig fysiek letsel hebben opgelopen, is niet te danken aan het handelen van de verdachten, maar slechts een kwestie van geluk.
De benadeelden ondervinden psychische klachten als gevolg van het ten laste gelegde. De benadeelden ervaren veel stress tijdens hun werk. Zij zijn immers nog steeds werkzaam in dezelfde omgeving als waar de feiten hebben plaatsgevonden. Na het incident zijn de benadeelden terughoudend met het aanspreken van mensen die zich niet aan de huisregels houden. Hierdoor kunnen zij hun werk eigenlijk niet naar behoren uitoefenen. Daarnaast merken de benadeelden dat zij veel stress ervaren als zij veel mensen bij elkaar zien of plotseling mensen zien rennen. Dergelijke situaties doen hen direct weer denken aan het incident. De benadeelden zijn dan direct op hun hoede.
[benadeelde partij 2] heeft, als gevolg van de mishandelingen, vijf weken niet kunnen werken vanwege een hersenschudding. Hij heeft ook na deze weken last gehad van concentratieproblemen. [benadeelde partij 3] kampte door de stress met concentratieproblemen en hij heeft moeite gehad met het maken van zijn tentamens. Hij is naar de psycholoog van zijn universiteit gegaan vanwege het incident maar doordat de problematiek de deskundigheid van de psycholoog te buiten ging, heeft zij hem geadviseerd op zoek te gaan naar professionele hulp. Hier is hij tot op heden nog niet aan toe gekomen. [benadeelde partij 1] en [benadeelde partij 2] zijn ook nog niet toegekomen aan het zoeken van professionele hulp voor deze klachten, mede door wachtlijsten.
Toekomstige materiële schade
De toekomstige ‘medische (reis- en parkeer)kosten’ zijn zekerheidshalve opgenomen voor het geval er een hoger beroep komt. De benadeelden zijn zich ervan bewust dat die kosten pas voor vergoeding in aanmerking kunnen komen als deze kosten gemaakt zijn of indien het zeker is dat die kosten zullen worden gemaakt. De benadeelden hebben deze kosten (nog) niet gemaakt, maar zij sluiten niet uit dat zij deze kosten in de toekomst nog zullen maken. Nu zij de vordering op grond van artikel 421 van het Wetboek van Strafvordering niet kunnen vermeerderen, terwijl het bepaald niet uit te sluiten is dat er een hoger beroep volgt, wordt deze post ‘pro forma’ opgevoerd.
Kosten rechtsbijstand
De benadeelden stellen dat de door hen gemaakte kosten redelijk zijn. Zij stellen voorts dat voor de beoordeling van de proceskosten het van belang is dat zij een specialist hebben ingeschakeld voor de voor hen ingrijpende zaak. Zij kwamen daarbij uit bij het kantoor van mr. Korver. De benadeelden stellen dat de door hen gevorderde kosten redelijk zijn en verzoeken om de verdachten hoofdelijk te veroordelen tot betaling van de fixed fee van € 2.500,-. Dit is niet ver verwijderd van het bedrag dat volgens het liquidatietarief (van de rechtbanken en hoven) zou kunnen worden toegekend.
Het standpunt van de officier van justitie
De officier van justitie acht de vorderingen geheel toewijsbaar. Zij heeft tevens gevorderd de schadevergoedingsmaatregel van artikel 36f van het Wetboek van Strafrecht op te leggen.
Het oordeel van de rechtbank
Immateriële schade
De Hoge Raad heeft in zijn arrest van 28 mei 2019, ECLI:NL:HR:2019:793, onder verwijzing naar HR 15 maart 2019, ECLI:NL:HR:2019:376, het volgende overwogen:
“Schade
2.4.1 Voor vergoeding aan de benadeelde partij komt overeenkomstig de regels van het materiële burgerlijk recht slechts in aanmerking de schade die de benadeelde partij heeft geleden als gevolg van de onrechtmatige gedragingen van de verdachte, voor zover deze schade op de voet van art. 6:98 BW aan de verdachte kan worden toegerekend. Deze schade kan bestaan uit vermogensschade en, voor zover de wet daarop aanspraak geeft, ander nadeel (art. 6:95, eerste lid, BW).
(…)
b) Ander nadeel dat voor vergoeding in aanmerking komt: immateriële schade (art. 6:106 BW)
2.4.4 Art. 6:106 BW geeft een limitatieve opsomming van gevallen waarin deze bepaling recht geeft op vergoeding van immateriële schade als gevolg van onrechtmatig handelen, te weten in geval van:
(…)
b. aantasting in de persoon: 1) door het oplopen van lichamelijk letsel, 2) door schade in zijn eer of goede naam of 3) op andere wijze;
(…)
2.4.5 Van de onder b.3) bedoelde aantasting in de persoon ‘op andere wijze’ is in ieder geval sprake indien de benadeelde partij geestelijk letsel heeft opgelopen. Degene die zich hierop beroept, zal voldoende concrete gegevens moeten aanvoeren waaruit kan volgen dat in verband met de omstandigheden van het geval psychische schade is ontstaan. Daartoe is vereist dat naar objectieve maatstaven het bestaan van geestelijk letsel kan worden vastgesteld. Ook als het bestaan van geestelijk letsel in voornoemde zin niet kan worden aangenomen, is niet uitgesloten dat de aard en de ernst van de normschending en van de gevolgen daarvan voor de benadeelde, meebrengen dat van de in art. 6:106, aanhef en onder b, BW bedoelde aantasting in zijn persoon ‘op andere wijze’ sprake is. In zo een geval zal degene die zich hierop beroept de aantasting in zijn persoon met concrete gegevens moeten onderbouwen. Dat is slechts anders indien de aard en de ernst van de normschending meebrengen dat de in dit verband relevante nadelige gevolgen daarvan voor de benadeelde zo voor de hand liggen, dat een aantasting in de persoon kan worden aangenomen. Van een aantasting in de persoon ‘op andere wijze’ als bedoeld in art. 6:106, aanhef en onder b, BW is niet reeds sprake bij de enkele schending van een fundamenteel recht. (…)”
De rechtbank is van oordeel dat psychisch leed, zeker in de gevallen waarin dit gelet op de ernst en de aard van de normschending voor de benadeelde nogal voor de hand ligt, onder de noemer van aantasting in de persoon op andere wijze in de zin van artikel 6:106 onder b.3) BW kan vallen. Dit psychische leed dient evenwel ook uit concrete feiten en omstandigheden te blijken. Voor het aannemen van een aantasting in de persoon is niet voldoende dat sprake is geweest van een meer of minder sterk psychisch onbehagen of een zich gekwetst voelen. De aantasting in de persoon kan niet uitsluitend op de aard en de ernst van de normschending worden gebaseerd.
Hoewel de rechtbank niets af wil doen aan het bij benadeelden mogelijk ontstane psychische leed, is zij van oordeel dat de benadeelden ieder voor zich thans onvoldoende concrete feiten en omstandigheden hebben aangevoerd waaruit blijkt dat bij hen ten gevolge van het strafbare feit een psychische beschadiging is ontstaan. De vorderingen zijn op dit onderdeel dus onvoldoende onderbouwd en toegelicht. [2]
Het toelaten van nadere bewijslevering zou betekenen dat de behandeling van de strafzaak moet worden aangehouden. De behandeling van dit gedeelte van de vorderingen levert daarom een onevenredige belasting van het strafgeding op. De benadeelden zullen daarom niet-ontvankelijk worden verklaard in hun respectievelijke vorderingen tot immateriële-schadevergoeding. Zij kunnen hun vorderingen desgewenst nog wel bij de burgerlijke rechter aanbrengen.
Toekomstige materiële schade
De benadeelden hebben vergoeding van toekomstige ‘medische reis- en parkeerkosten’ gevorderd. De benadeelden worden ook ten aanzien van dit gedeelte van de vorderingen niet-ontvankelijk verklaard omdat deze kosten (nog) niet zijn gemaakt en het onvoldoende waarschijnlijk is dat deze kosten in de toekomst wel zullen worden gemaakt.
Kosten rechtsbijstand
De vorderingen van de benadeelden zullen niet-ontvankelijk worden verklaard. De rechtbank ziet geen aanleiding voor een kostenveroordeling. De benadeelden en verdachte zullen ieder de eigen kosten dragen.
10.Toepasselijke wettelijke voorschriften
De op te leggen straf is gegrond op de artikelen 22c, 22d, 55, eerste lid, en 141 van het Wetboek van Strafrecht.
11.Beslissing
De rechtbank komt op grond van het voorgaande tot de volgende beslissing.
Verklaart het onder 3 ten laste gelegde niet bewezen en spreekt verdachte daarvan vrij.
Verklaart bewezen dat verdachte het onder 1 en 2 ten laste gelegde heeft begaan zoals hiervoor in rubriek 4 is vermeld.
Verklaart niet bewezen hetgeen aan verdachte meer of anders is ten laste gelegd dan hiervoor is bewezen verklaard en spreekt verdachte daarvan vrij.
Het bewezenverklaarde levert op:
De eendaadse samenloop van openlijk in vereniging geweld plegen tegen personen en medeplegen van mishandeling met voorbedachten rade, meermalen gepleegd.
Verklaart het bewezene strafbaar.
Verklaart verdachte,
[verdachte], daarvoor strafbaar.
[verdachte], daarvoor strafbaar.
Veroordeelt verdachte tot
een taakstraf van 200 (tweehonderd) uren.
een taakstraf van 200 (tweehonderd) uren.
Beveelt, voor het geval dat verdachte de taakstraf niet naar behoren heeft verricht, dat vervangende hechtenis zal worden toegepast van
100 (honderd) dagen.
100 (honderd) dagen.
Beveelt dat de tijd die door veroordeelde voor de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in verzekering is doorgebracht, bij de uitvoering van deze straf geheel in mindering zal worden gebracht naar de maatstaf van twee uren per dag.
Verklaart de benadeelde partijen [benadeelde partij 1] , [benadeelde partij 2] en [benadeelde partij 3]
niet-ontvankelijkin hun respectievelijke vorderingen en bepaalt dat zij hun vorderingen bij de burgerlijke rechter kunnen aanbrengen.
niet-ontvankelijkin hun respectievelijke vorderingen en bepaalt dat zij hun vorderingen bij de burgerlijke rechter kunnen aanbrengen.
Bepaalt dat de benadeelde partijen en verdachte ieder hun eigen kosten dragen.
Dit vonnis is gewezen door
mr. R.A. Overbosch, voorzitter,
mrs. J. Thomas en I. Mannen, rechters,
in tegenwoordigheid van mr. M. Cordia, griffier,
en uitgesproken op de openbare terechtzitting van deze rechtbank van 9 november 2022.