ECLI:NL:PHR:2024:1319

Conclusie

PROCUREUR-GENERAAL

BIJ DE

HOGE RAAD DER NEDERLANDEN

Nummer24/01705

Zitting6 december 2024

CONCLUSIE

T. Hartlief

In de zaak

[eiser](hierna: ‘ [eiser] ’)

tegen

Gemeente De Ronde Venen

(hierna: ‘Gemeente’)

[eiser] heeft van de Gemeente vergoeding gevorderd van schade aan een woonwagen die zou zijn ontstaan door verzakking. De rechtbank heeft deze vordering afgewezen, omdat niet is komen vast te staan dat [eiser] eigenaar van de woonwagen is. In hoger beroep heeft het hof geoordeeld dat de vordering van [eiser] om meerdere redenen moet worden afgewezen, waaronder het falen van een beroep van [eiser] op verkrijgende verjaring ten aanzien van de woonwagen. In cassatie valt [eiser] dit oordeel aan.

1.Feiten

1.1

In cassatie kan van de volgende feiten worden uitgegaan.^[1]

1.2

De Gemeente is eigenaar van een aantal percelen aan [a-straat] in [plaats] waar in 1986 een woonwagencentrum is opgericht. Sinds in ieder geval 2013/2014 zijn er negen standplaatsen in gebruik die bestaan uit zes legale standplaatsen, twee gedoogde standplaatsen en een illegale standplaats. Zij worden bewoond door [familie 1] en [familie 2] en door de [familie 3] . [eiser] is lid van [familie 1]^[2]en huurt de standplaats [a-straat 1] .

1.3

De families en de Gemeente zijn al geruime tijd in overleg over revitalisering van het woonwagencentrum. In de loop van de tijd is er een aantal woonwagens bijgeplaatst, waardoor zij erg dicht op elkaar staan. De woonwagens zijn ook groter en zwaarder gebouwd dan waar de ondergrond op is berekend. De aanleg van de nutsvoorzieningen voldoet ook niet meer aan de eisen van deze tijd.

1.4

De Gemeente heeft in haar raadsvergadering van 21 november 2013 het gemeentelijke woonwagenbeleid en een revitaliseringsplan vastgesteld. In essentie houdt het revitaliseringsplan in dat het aan het woonwagencentrum grenzende perceel door de Gemeente wordt verworven, dat daar zes standplaatsen worden gecreëerd, dat [familie 1] en [familie 2] naar deze nieuwe locatie zullen verhuizen, dat zij deze standplaatsen zullen huren van de woningstichting GroenWest en dat er tegemoetkomingen beschikbaar zijn voor de verhuizing naar de nieuwe locatie.

1.5

[familie 2] heeft op 18 december 2013 een verklaring tot medewerking ondertekend, waarin zij zich verbindt om medewerking te verlenen aan de uitvoering van het revitaliseringsplan. [familie 1] heeft de verklaring tot medewerking ondertekend op 27 januari 2015.

1.6

De Gemeente heeft in de zomer van 2015 het aangrenzende perceel verworven en in de zomer van 2017 het bestemmingsplan vastgesteld dat de oprichting van de standplaatsen op het nieuwe perceel mogelijk maakt.

1.7

In 2018 is een aantal nulmetingen naar de staat van de woonwagens uitgevoerd. Die waren vereist in verband met de verplaatsing van de woonwagens naar de nieuwe locatie. Vanaf ongeveer dat moment zijn de bewoners eisen gaan verbinden aan hun medewerking aan de realisering van de standplaatsen op de nieuwe locaties. Met name wensten zij dat de schade aan hun woonwagens door verzakking op de oude locatie eerst zou worden vergoed en dat er ook standplaatsen voor een aantal andere personen zouden worden gecreëerd, alvorens zij hun verdere medewerking zouden verlenen. Over deze punten hebben partijen geen overeenstemming bereikt.

2.Procesverloop

Eerste aanleg

2.1

[eiser] heeft op 18 juni 2019 de Gemeente voor de kantonrechter van de rechtbank Midden-Nederland gedagvaard en onder meer gevorderd dat de Gemeente de schade aan zijn woonwagen (€ 42.000) vergoedt. De kantonrechter heeft in het vonnis van 27 oktober 2021 de vordering van [eiser] afgewezen.^[3]De kantonrechter heeft daartoe in de kern overwogen dat in rechte ervan moet worden uitgegaan dat de woonwagen niet [eiser] ’ eigendom is:

“4.1. Partijen zijn het erover eens dat [eiser] [ [eiser] ,
A-G] in 2008 met instemming van de Gemeente de huur van de standplaats van zijn vader, [vader van eiser] , heeft overgenomen. Hij is gaan wonen in de woonwagen die op de standplaats stond, waarin eerder zijn vader woonde. Ook zijn partijen het erover eens dat [vader van eiser] met de Gemeente een huurkoopovereenkomst voor die woonwagen heeft gesloten. Volgens de Gemeente is niet [vader van eiser] maar de Gemeente eigenaar van de woonwagen, omdat het overgrote deel van de termijnen die [vader van eiser] op grond van de huurkoopovereenkomst aan de Gemeente verschuldigd is, onbetaald is gebleven. Volgens [eiser] had zijn vader in 2008 ruim de helft van het afgesproken bedrag afbetaald, maar hij betwist dat de Gemeente eigenaar van de woonwagen is. Wie van hen beiden eigenaar van de woonwagen is, de Gemeente of [vader van eiser] , doet voor de beoordeling van de vordering van [eiser] echter niet ter zake. [vader van eiser] is namelijk geen partij in deze rechtszaak en [eiser] , die in deze rechtszaak van de Gemeente schadevergoeding vordert, heeft niet gesteld op grond waarvan hij als eigenaar van de woonwagen zou moeten worden aangemerkt. Hij vordert dat de Gemeente de schade aan de door hem gebruikte woonwagen zal vergoeden die (volgens hem) het gevolg is van de verzakking van de standplaats. Hij vordert dus vermogensschade als bedoeld in artikel 6:96 BW, terwijl er in rechte van uit moet worden gegaan dat de woonwagen niet zijn eigendom is. Zijn vordering moet om die reden worden afgewezen. Wat hij verder nog heeft aangevoerd ter onderbouwing van zijn vordering hoeft niet meer besproken te worden.”

Hoger beroep

2.2

[eiser] heeft op 9 november 2021 bij het hof Arnhem-Leeuwarden hoger beroep ingesteld. Het hof heeft in zijn arrest van 30 januari 2024, het bestreden arrest, geoordeeld dat de vordering van [eiser] door de kantonrechter terecht is afgewezen.^[4]Daartoe heeft het hof als volgt overwogen en geoordeeld.

2.3

Het hof heeft allereerst geoordeeld dat de gevorderde herstelkosten door [eiser] (alleen zijn vordering is in cassatie aan de orde) niet voor vergoeding in aanmerking komen, omdat zij ver boven de dagwaarde van de woonwagen uitstijgen:

“3.25. Verder volgt het hof VBIT^[5]in haar constatering dat de herstelkosten de dagwaarde van de woonwagens verre overschrijden, zodat herstel van de woonwagens economisch niet verantwoord is. In het rapport over de woonwagen van [eiser] is weliswaar vermeld dat herstel verantwoord is ten opzichte van de huidige dagwaarde (p. 6), maar daar moet het woord “niet” zijn weggevallen. De uitkomst van de berekening van de dagwaarde van zijn woonwagen is immers gelijk aan die van de andere woonwagens, terwijl de door [eiser] gevorderde herstelkosten in dezelfde orde van grootte liggen als die van de anderen. Verder is van belang dat de woonwagens, afgezien van die van [eiser] , inmiddels behoorlijk oud zijn (1985, 1996, 1998), (…). De VNG hanteert een afschrijftermijn voor traditionele woonwagens als die van [familie 1] en [familie 2] van 20 jaar en voor luxe woonwagens een van 20-35 jaar (§ 7.2 van de Taxatiewijzer en kengetallen, deel 3, woonwagens, 2020) die het hof zal volgen. VBIT heeft voor alle woonwagens de dagwaarde op de peildatum van 1 januari 2018 bepaald op € 11.115. Dat is opmerkelijk, maar partijen hebben die uitkomst niet in twijfel getrokken, zodat het hof daarvan moet uitgaan. Uitgaande van deze dagwaarde komen de gevorderde herstelkosten niet voor vergoeding in aanmerking, omdat zij ver boven deze dagwaarde uitstijgen. Omdat de woonwagens aan het einde van hun levensduur zijn, is het economisch niet verantwoord om zo’n omvangrijk bedrag uit te geven voor herstel van de woonwagens. Van [eiser] (…) [en anderen,
A-G] kan daarom verwacht worden dat zij op zoek gaan naar een nieuwe woonwagen. Die conclusie wordt versterkt door het feit dat uit de rapportages van [betrokkene 1] blijkt dat de herstelkosten in 2020 nog verder zijn opgelopen. Dit betekent dat het maximale bedrag dat per woonwagen voor vergoeding in aanmerking komt € 11.115 is.”

2.4

Het hof heeft hierna de feitelijke grondslag van de vordering van [eiser] uitgelegd:

“
De vordering van [eiser]

3.27.

[eiser] stelt dat hij door verkrijgende verjaring eigenaar is geworden van de door hem bewoonde woonwagen. [vader van eiser] heeft op 16 juli 1999 met de gemeente een huurkoopovereenkomst gesloten voor deze woonwagen. [vader van eiser] is in 2002 toegelaten tot de WSNP en heeft op 24 november 2005 een schone lei gekregen. De gemeente heeft op 29 mei 2007 besloten af te zien van verdere invorderingsmaatregelen. [eiser] heeft in 2006/2007 zijn intrek genomen in de woonwagen en heeft daarin geïnvesteerd door deze op te knappen, wat bekend was bij de gemeente en ook met haar was besproken. [eiser] heeft vanaf deze tijd de woonwagen in bezit gehad. Daarom meent hij door verkrijgende verjaring eigenaar van de woonwagen te zijn geworden.”

2.5

Het hof heeft geoordeeld dat het beroep van [eiser] op verkrijgende verjaring (ten aanzien van de woonwagen) faalt:

“3.28. Het hof volgt [eiser] niet in zijn stellingen. Op grond van de tussen de gemeente en [vader van eiser] gesloten huurkoopovereenkomst van 16 juli 1999 bleef de gemeente eigenaar van de woonwagen totdat [vader van eiser] 210 maandelijkse termijnen van ƒ 350 had betaald (art. 6 en 7). Toen [vader van eiser] op 24 november 2005 een schone lei kreeg, waren deze termijnen nog niet alle verstreken en betaald en was [vader van eiser] dus geen eigenaar van de woonwagen. [eiser] stelt overigens ook niet dat [vader van eiser] bij het verlenen van de schone lei eigenaar is geworden van de woonwagen. Hij stelt dat hij de woonwagen in 2006/2007 in bezit heeft genomen en door verkrijgende verjaring eigenaar is geworden. In het licht van de eigen stelling van [eiser] dat hij met medeweten van de gemeente de huur van de standplaats heeft overgenomen en in de woonwagen is gaan wonen en deze heeft gerenoveerd, heeft [eiser] onvoldoende uitgelegd op welke manier hij de woonwagen in bezit heeft genomen. De gemeente heeft er kennelijk in toegestemd dat [eiser] [vader van eiser] opvolgde als huurkoper van de woonwagen. Dat betekent dat [eiser] houder van de woonwagen is geworden voor de gemeente. Dit houderschap kan slechts overgaan in bezit als [eiser] het recht van de gemeente tegenspreekt (artikel 3:111 BW). Daarvan is echter niet gebleken. De gemeente heeft bovendien onweersproken gesteld dat [eiser] niet te goeder trouw was. Dat brengt mee dat [eiser] pas door verkrijgende verjaring eigenaar zou kunnen worden na een periode van bezit van twintig jaar (artikelen 3:104, 3:306 en 3:314 lid 2 BW). Deze periode is niet verstreken, zodat ook om die reden er geen sprake is van verkrijgende verjaring.”

2.6

Ook heeft het hof geoordeeld dat [eiser] zijn stellingen dat er sprake was van een schenking van de Gemeente van de woonwagen aan hem en dat de Gemeente haar recht heeft verwerkt niet voldoende heeft uitgewerkt:

“3.29. [eiser] heeft verder gesteld dat er sprake is van een schenking van de gemeente aan hem en dat de gemeente haar recht heeft verwerkt, omdat zij zich heeft gedragen in strijd met het geldend maken van haar recht. Deze stellingen zijn niet voldoende uitgewerkt. Zo heeft [eiser] niet toegelicht waarom en wanneer de gemeente de woonwagen aan hem zou hebben geschonken en met welke gedragingen de gemeente in strijd heeft gehandeld met het geldend maken van haar recht als eigenaar van de woonwagen. De enkele vermelding in § 6.2 van het Woonwagenbeleid dat op het woonwagencentrum negen “eigendomswoonwagens” zijn geplaatst is daarvoor onvoldoende. De gemeente heeft zich immers nog bij brief van 14 februari 2013 op het standpunt gesteld dat de woonwagen haar eigendom is. Een en ander betekent dat de grief van [eiser] tegen de beslissing van de kantonrechter niet slaagt.”

2.7

Verder heeft het hof nog geoordeeld dat de Gemeente zich terecht op verrekening heeft beroepen:

“3.30. Ook al zou de vordering van [eiser] op zichzelf wel voor vergoeding in aanmerking komen, dan moet het verrekeningsverweer van de gemeente worden beoordeeld, waarop [eiser] niet heeft gereageerd. In de huurkoopovereenkomst van 16 juli 1999 heeft de gemeente aan [vader van eiser] een bedrag van ƒ 73.500 (€ 33.352,83) ter beschikking gesteld voor de (af)bouw van een woonwagen. De gemeente heeft onbetwist gesteld dat [vader van eiser] alleen in de eerste jaren de huurkooptermijnen heeft betaald en dat verdere betalingen niet zijn verricht, ook niet door [eiser] . Uit het door [eiser] overgelegde vonnis van de rechtbank Utrecht van 8 november 2005 blijkt dat [vader van eiser] op 5 november 2002 is toegelaten tot de schuldsanering en dat de schuldsaneringsregeling op 8 november 2005 is beëindigd. In een door [eiser] overgelegde bladzijde van een brief heeft een gemachtigde van de bewindvoerder van [vader van eiser] vermeld dat [vader van eiser] vanaf november 2002 de huurkooptermijnen niet meer heeft betaald en dat de restschuld uit de huurkoop op het moment van het schrijven van die brief, waarvan de datum niet is te vinden op de overgelegde bladzijde, € 27.180^[6]bedraagt en dat dit bedrag niet kan worden meegenomen in de schuldsanering, omdat de schuld pas opeisbaar wordt als de huurkooptermijnen opeisbaar worden. [eiser] heeft verder een brief van de gemeente aan mr. Ronday van 14 maart 2012 overgelegd, waarin de gemeente heeft beschreven dat de huurkoop buiten de schuldsanering is gebleven en dat de gemeente indertijd heeft besloten de inning van de huurkooptermijnen stop te zetten. Dit brengt mee dat de gemeente een vordering op [eiser] heeft die in ieder geval hoger dan de eventuele vordering van [eiser] op de gemeente is. Dit komt overeen met de opmerking in nr. 22 van de memorie van grieven van [familie 1] dat de gemeente heeft besloten af te zien van verdere invorderingsmaatregelen en om de restantschuld van € 27.000^[7]mee te nemen in de revitalisering van het woonwagenkamp. Door de verrekeningsverklaring vervallen de vorderingen over en weer tot hun gemeenschappelijke beloop. Het hof hoeft daarom niet precies vast te stellen hoe hoog de vordering van [eiser] wegens schade door verzakking is voor het geval zou worden aangenomen dat hij toch een vordering op de gemeente heeft. Dit alles betekent dat de vordering van [eiser] terecht is afgewezen.”

2.8

Het hof heeft ten slotte de vordering van [eiser] afgewezen (rov. 4.2.5.).

Cassatieberoep

2.9

Bij procesinleiding van 26 april 2024 heeft [eiser] , tijdig, cassatieberoep ingesteld tegen het bestreden arrest. Tegen de Gemeente is verstek verleend. [eiser] heeft zijn standpunt schriftelijk toegelicht.

3.Bespreking van het cassatiemiddel

Inleiding

3.1

Het cassatiemiddel bestaat uit een inleiding die geen klachten bevat en vier onderdelen. Elk onderdeel valt uiteen in verschillende subonderdelen (die vaak ook weer bestaan uit verschillende onderdelen). Het cassatieberoep is gericht tegen rov. 3.25. en 3.28.-3.30. van het bestreden arrest.

3.2

Voordat ik de verschillende subonderdelen bespreek, zet ik eerst uiteen hoe het bestreden arrest wat mij betreft moet worden uitgelegd.

3.3

Het hof heeft in rov. 3.28. geoordeeld dat het de stellingen van [eiser] over verkrijgende verjaring niet volgt (zie ook rov. 3.27.). Dit oordeel betreft een goederenrechtelijk vraagstuk, en geen verbintenissenrechtelijk vraagstuk. Daarom staat in rov. 3.28. niet centraal of tussen [eiser] en de Gemeente een verbintenissenrechtelijke rechtsverhouding bestond, en zo ja,
welkedan precies. De vragen die in rov. 3.28. wél centraal staan, zijn of [eiser] bezitter was van de woonwagen en, zo ja, of [eiser] te goeder trouw was in verband met zijn beroep op verkrijgende verjaring.

3.4

Voor de duidelijkheid herhaal ik hier de overwegingen van het hof in rov. 3.28. Zij houden het volgende in: (1) [eiser] wordt niet gevolgd in zijn stellingen over verkrijgende verjaring (zie voor deze stellingen rov. 3.27.), (2) [vader van eiser] is geen eigenaar van de woonwagen geworden omdat niet alle huurkooptermijnen zijn betaald, ook niet na het verlenen van een schone lei aan hem, (3) [eiser] stelt ook niet dat [vader van eiser] bij het verlenen van de schone lei eigenaar van de woonwagen is geworden, (4) [eiser] stelt dat hij de woonwagen in 2006/2007 in bezit heeft genomen en dat hij door verkrijgende verjaring eigenaar is geworden, (5) in het licht van de eigen stelling van [eiser] dat hij met medeweten van de Gemeente de huur van de standplaats heeft overgenomen en in de woonwagen is gaan wonen en deze heeft gerenoveerd, heeft [eiser] onvoldoende uitgelegd op welke manier hij de woonwagen in bezit heeft genomen, (6) de Gemeente heeft er kennelijk in toegestemd dat [eiser] [vader van eiser] opvolgde als huurkoper van de woonwagen, (7) dat dit betekent dat [eiser] houder van de woonwagen is geworden voor de Gemeente, (8) dit houderschap kan slechts overgaan in bezit als [eiser] het recht van de Gemeente tegenspreekt (art. 3:111 BW), (9) van dit laatste is echter niet gebleken, (10) de Gemeente heeft bovendien onweersproken gesteld dat [eiser] niet te goeder trouw was, (11) dat brengt mee dat [eiser] pas door verkrijgende verjaring eigenaar zou kunnen worden na een periode van bezit van twintig jaar, en (12) deze periode is niet verstreken, zodat ook om die reden geen sprake is van verkrijgende verjaring.

3.5

Rov. 3.28. lees ik als volgt.^[8]Deze overweging komt erop neer dat het hof de stellingen van [eiser] over verjaring die zijn weergegeven in rov. 3.27. om twee redenen niet heeft gevolgd (1). Ten eerste, [eiser] werd in 2006/2007 houder van de woonwagen voor de Gemeente (7), nu vast is komen te staan dat [vader van eiser] geen eigenaar van de woonwagen is geworden (2)-(3), [eiser] in het licht van een eigen stelling onvoldoende heeft uitgelegd op welke manier hij de woonwagen in bezit heeft genomen (4)-(5), en de Gemeente er kennelijk in heeft toegestemd dat [eiser] [vader van eiser] opvolgde als huurkoper van de woonwagen (6). Dit houderschap is daarna niet overgegaan in bezit gelet op het in art. 3:111 BW bepaalde en het niet blijken van een tegenspraak van recht (8)-(9). Ten tweede, en ten overvloede, nu de Gemeente onweersproken heeft gesteld dat [eiser] niet te goeder trouw was, is [eiser] ook om die reden niet gevolgd in de stellingen over verkrijgende verjaring die zijn weergegeven in rov. 3.27. (10)-(12). Ik licht dit alles nu nog wat nader toe.

3.6

Het hof heeft overwogen dat [eiser] op het moment dat hij in de woonwagen is ingetrokken en die heeft gerenoveerd de woonwagen niet in bezit heeft genomen (anders dan [eiser] heeft gesteld, zie ook rov. 3.27.) en de woonwagen op dat moment voor de Gemeente krachtens
eenrechtsverhouding hield, en daarna is blijven houden omdat geen sprake is geweest van een tegenspraak als bedoeld in art. 3:111 BW. Ik lees het oordeel dat [eiser] onvoldoende heeft uitgelegd op welke manier hij de woonwagen in bezit heeft genomen, in verbinding met het oordeel van het hof dat het [eiser] niet volgt in zijn stellingen over verkrijgende verjaring (zie voor deze stellingen, rov. 3.27.) en dat [eiser] houder van de woonwagen voor de Gemeente was (rov. 3.28.), dus zo dat het hof heeft geoordeeld dat inbezitneming niet aannemelijk is (een waardering van ingenomen stellingen door partijen; niet (enkel) een oordeel over de stelplicht). In rov. 3.28. valt verder niet met zoveel woorden te lezen dat het hof heeft geoordeeld dat tussen de Gemeente en [eiser] een huurkoopovereenkomst bestond: het hof heeft weliswaar geoordeeld dat de Gemeente
toestemming heeft gegevenvoor opvolging door [eiser] van [vader van eiser] als huurkoper van de woonwagen, maar het hof heeft in rov. 3.28. in het midden gelaten of deze opvolging daadwerkelijk is gerealiseerd (en of aan de daarvoor geldende voorwaarden is voldaan).^[9]Wel heeft het hof in rov. 3.28. aan art. 3:111 BW toepassing gegeven, waaruit blijkt dat het hof (impliciet) heeft geoordeeld dat [eiser] de woonwagen krachtens
eenrechtsverhouding hield voor de Gemeente. Onder meer het bestaan van een rechtsverhouding is dus dragend voor het oordeel van het hof dat [eiser] houder van de woonwagen voor de Gemeente is.

3.7

Ten overvloede heeft het hof geoordeeld dat is komen vast te staan dat [eiser] niet te goeder trouw was (zie nader randnummer 3.17 hierna). Het hof heeft in dit verband in rov. 3.28. als gezegd overwogen dat de Gemeente onweersproken heeft gesteld dat [eiser] niet te goeder trouw was. Deze overweging, in verbinding met het direct hieropvolgende “[d]
at brengt mee dat [eiser] pas door verkrijgende verjaring eigenaar zou kunnen worden na een periode van bezit van twintig jaar (artikelen 3:104, 3:306 en 3:314 lid 2 BW). Deze periode is niet verstreken, zodat ook om die reden er geen sprake is van verkrijgende verjaring” en het oordeel dat het hof [eiser] niet volgt in zijn stellingen over verkrijgende verjaring (rov. 3.27.-3.28.), lees ik zo dat het hof heeft geoordeeld dat het niet aannemelijk is dat [eiser] te goeder trouw was (een waardering van ingenomen stellingen door partijen; niet (enkel) een oordeel over de stelplicht).

3.8

Omdat bezit (ten overvloede: evenals goede trouw) ontbreekt, kan geen sprake zijn geweest van verkrijgende verjaring. Daarom heeft [eiser] niet de eigendom van de woonwagen verkregen en komt hem geen vergoeding van schade aan de woonwagen toe, aldus het hof.

3.9

Ten slotte vermeld ik nog dat het hof ook nog ten overvloede – in het kader van een verrekeningsverweer – enigszins impliciet ervan is uitgegaan dat de Gemeente een vordering op [eiser] had die voortvloeit uit een huurkoopovereenkomst (rov. 3.30.).

Onderdeel 1: gebrekkig oordeel dat [eiser] [vader van eiser] is opgevolgd als huurkoper

3.1

Subonderdeel 1.1voert aan dat het hof in rov. 3.28. heeft miskend dat (i) de in rov. 3.28. weergegeven stelling van [eiser] dat hij met medeweten van de Gemeente de huur van de standplaats heeft overgenomen en in de woonwagen is gaan wonen en (ii) de omstandigheid dat de Gemeente er kennelijk in heeft toegestemd dat [eiser] [vader van eiser] opvolgde als huurkoper van de woonwagen niet de conclusie kunnen dragen dat [eiser] [vader van eiser] daadwerkelijk is opgevolgd als huurkoper van de woonwagen.

3.11

Dit subonderdeel kan niet tot cassatie leiden.

3.12

Het subonderdeel gaat ervan uit dat (een beweerdelijk oordeel van het hof over) het bestaan van een huurkoopovereenkomst dragend is (of zou moeten zijn geweest) voor het oordeel van het hof dat [eiser] houder was van de woonwagen voor de Gemeente en géén bezitter. Dit is echter niet het geval. Daarom mist het subonderdeel belang (en/of feitelijke grondslag). Het hof heeft in rov. 3.28. als gezegd niet geoordeeld dat tussen [eiser] en de Gemeente een huurkoopovereenkomst bestond. En dat was ook niet nodig, omdat de
preciezerechtsverhouding voor het zijn van houder voor een ander niet relevant hoeft te zijn. Zie randnummer 3.6 hiervoor en randnummer 3.13 hierna. Het hof heeft in rov. 3.28. onder andere de vraag beantwoord of [eiser] bezitter was. Het oordeel van het hof komt erop neer dat [eiser] de woonwagen hield voor de Gemeente. In dit kader heeft het hof gewezen op hetgeen ik hiervoor in randnummer 3.4 heb genoemd in verband met de houderschapsdiscussie.

3.13

Het oordeel van het hof dat [eiser] de woonwagen hield voor de Gemeente getuigt niet van een onjuiste rechtsopvatting en is ook niet onbegrijpelijk.^[10]Of een persoon bezitter is – het houden van een goed voor zichzelf (met de intentie om dat te doen)^[11]zoals beschreven in art. 3:107 lid 1 BW – wordt beoordeeld naar verkeersopvatting, met inachtneming van de regels die zijn neergelegd in art. 3:109 BW e.v., en overigens op grond van uiterlijke feiten (art. 3:108 BW).^[12]Weliswaar heeft het hof in rov. 3.28., zoals ik hiervoor in randnummer 3.6 aangaf, in het midden gelaten krachtens welke
preciezerechtsverhouding [eiser] de woonwagen hield voor de Gemeente (eigenaar en (middellijk) bezitter) – bijvoorbeeld: bewaarneming, bruikleen of huur(koop) – maar duidelijk is wél dat het hof in rov. 3.28. (impliciet) heeft geoordeeld dat [eiser] van meet af aan de woonwagen hield voor de Gemeente krachtens
eenrechtsverhouding en dat [vader van eiser] daarvóór krachtens een huurkoopovereenkomst de woonwagen hield voor de Gemeente.^[13]Dit oordeel is niet onbegrijpelijk: in het licht van (i) de kennelijke toestemming van de Gemeente voor opvolging door [eiser] van [vader van eiser] als huurkoper (rov. 3.28.), (ii) de stelling van [eiser] dat hij met medeweten van (en dus in overleg met) de Gemeente de huur van de standplaats heeft overgenomen en in de woonwagen is gaan wonen en deze heeft gerenoveerd (zie rov. 3.27.-3.28.), en (iii) de in randnummers 3.3.-3.4. van de memorie van antwoord opgenomen stellingen van de Gemeente dat de eigendom van de woonwagen nooit is overgedragen aan [vader van eiser] omdat de huurkooptermijnen niet volledig zijn voldaan, dat nergens uit blijkt dat [vader van eiser] de woonwagen aan [eiser] zou hebben overgedragen en dat er in 2007 nog is gesproken over de openstaande schuld ten aanzien van de woonwagen,^[14]is het niet onbegrijpelijk dat het hof van het bestaan van
eenrechtsverhouding tussen [eiser] en Gemeente is uitgegaan op grond waarvan [eiser] houder van de woonwagen was. Zie volledigheidshalve nog het bepaalde in art. 3:111 BW. Daaruit volgt dat wanneer men heeft aangevangen krachtens een rechtsverhouding voor een ander te houden, men daarmee voortgaat zolang niet blijkt dat hierin verandering is gebracht, hetzij ten gevolge van een handeling van hem voor wie men houdt, hetzij ten gevolge van een tegenspraak van diens recht, en zie in dit verband ook randnummer 3.6 hiervoor.^[15]Ten overvloede vermeld ik nog dat de
preciezerechtsverhouding voor het zijn van houder niet relevant hoeft te zijn.

3.14

Voorts kan worden aangenomen dat van (niet-dubbelzinnig) bezit geen sprake is om de reden dat blijkens rov. 3.27.-3.28. en tegen de achtergrond van de gedingstukken de Gemeente (eigenaar) uit de gedragingen van [eiser] iets anders heeft kunnen afleiden dan dat hij pretendeert eigenaar te zijn.^[16]

3.15

Inbezitneming (art. 3:112-113 BW) door [eiser] deed zich, uitgaande van wat ik hiervoor heb genoemd, dus niet voor.^[17]Een eventuele machtsuitoefening van [eiser] is, gezien hetgeen waaraan ik hiervoor in randnummers 3.4-3.6 (en ook in voetnoot 8) heb gerefereerd, met name (i) de eigen stelling van [eiser] dat hij met medeweten van (en dus in overleg met) de Gemeente de huur van de standplaats heeft overgenomen en in de woonwagen is gaan wonen en deze heeft gerenoveerd (rov. 3.27.-3.28.), (ii) dat de Gemeente er kennelijk in heeft toegestemd dat [eiser] [vader van eiser] opvolgde als huurkoper (rov. 3.28.), en (iii) de in randnummers 3.3.-3.4. van de memorie van antwoord opgenomen stellingen van de Gemeente dat de eigendom van de woonwagen nooit is overgedragen aan [vader van eiser] omdat de huurkooptermijnen niet volledig zijn voldaan, dat nergens uit blijkt dat [vader van eiser] de woonwagen aan [eiser] zou hebben overgedragen en dat er in 2007 nog is gesproken over de openstaande schuld ten aanzien van de woonwagen,^[18]niet zodanig geweest dat deze naar verkeersopvatting het bezit van de oorspronkelijke bezitter (de Gemeente) teniet doet.^[19]Het hof heeft in rov. 3.28. niet ten onrechte en ook niet onbegrijpelijk geoordeeld dat inbezitneming niet aannemelijk is (zie randnummer 3.6 hiervoor).

3.16

Het voorgaande leidt tot de conclusie dat het niet onbegrijpelijk of onjuist is dat het hof heeft geoordeeld dat [eiser] geen bezitter was, net zomin als [vader van eiser] dat was. Aangenomen moet worden dat de Gemeente dus (middellijk) bezitter van de woonwagen was (art. 3:107 lid 3 BW), ook toen [eiser] de woonwagen bewoonde.

3.17

Ten slotte is het gezien het voorgaande niet onjuist of onbegrijpelijk dat het hof – enigszins impliciet – heeft geoordeeld dat vast is komen te staan dat [eiser] niet te goeder trouw was (art. 3:118 BW).^[20]Het hof heeft tegen de achtergrond van de gedingstukken tot dit oordeel kunnen komen, met name in het licht van (i) dat de Gemeente er kennelijk in heeft toegestemd dat [eiser] [vader van eiser] opvolgde als huurkoper van de woonwagen (rov. 3.28.), (ii) de stellingen van de Gemeente dat de eigendom van de woonwagen nooit is overgedragen aan [vader van eiser] omdat de huurkooptermijnen niet volledig zijn voldaan, dat nergens uit blijkt dat [vader van eiser] de woonwagen aan [eiser] zou hebben overgedragen en dat er in 2007 nog is gesproken over de openstaande schuld ten aanzien van de woonwagen, en (iii) de stelling van [eiser] dat hij met medeweten van (en dus in overleg met) de Gemeente de huur van de standplaats heeft overgenomen en in de woonwagen is gaan wonen en deze heeft gerenoveerd.^[21]Immers: uit het voorgaande kan worden afgeleid dat [eiser] zich in ieder geval niet redelijkerwijs als rechthebbende mocht beschouwen.^[22]Zie voorts randnummer 3.7 hiervoor. Bij subonderdeel 1.1 bestaat (ook) daarom geen belang. Bij ontbreken van goede trouw kan in de onderhavige zaak namelijk geen succesvol beroep op verkrijgende verjaring worden gedaan (rov. 3.28.).

3.18

Op het voorgaande stuit het subonderdeel af.

3.19

Subonderdeel 1.1.1 voert aan dat het hof zijn oordeel in rov. 3.28. in ieder geval ontoereikend heeft gemotiveerd omdat zonder nadere motivering niet valt in te zien dat de stelling van [eiser] dat hij met medeweten van de Gemeente de huur van de standplaats heeft overgenomen en in de woonwagen is gaan wonen en de omstandigheid dat de Gemeente er kennelijk in heeft toegestemd dat [eiser] [vader van eiser] opvolgde als huurkoper van de woonwagen tot de conclusie leiden dat [eiser] [vader van eiser] opvolgde als huurkoper.

3.2

Het subonderdeel mist feitelijke grondslag, omdat het er ten onrechte van uitgaat dat het hof in rov. 3.28. heeft geoordeeld dat [eiser] [vader van eiser] is opgevolgd als huurkoper. Zie randnummer 3.6 hiervoor. Dat [eiser] [vader van eiser] zou zijn opgevolgd
als huurkoper(althans een beweerdelijk oordeel van het hof met die strekking) is verder op zich niet dragend voor het oordeel van het hof in rov. 3.28. dat [eiser] houder van de woonwagen voor de Gemeente was. Ik verwijs naar randnummer 3.12 hiervoor om herhaling te voorkomen. Het subonderdeel kan ook om andere redenen niet tot cassatie leiden: de oordelen van het hof dat [eiser] onvoldoende heeft uitgelegd dat sprake was van inbezitneming en dat – al is het dan wat impliciet door het hof geoordeeld – is komen vast te staan dat [eiser] niet te goeder trouw was, blijven ook dan overeind. Zie randnummers 3.15 en 3.17 hiervoor en randnummers 3.41, 3.47 en 3.54 hierna. Bij klachten over het (beweerdelijk) aanwezig achten van een huurkoopovereenkomst tussen [eiser] en de Gemeente bestaat daarom geen belang.

3.21

Subonderdeel 1.1.2 voert aan dat het hof heeft miskend dat voor de opvolging als huurkoper in beginsel vereist is dat daarover wilsovereenstemming bestaat bij de betrokken partijen. Het hof zou dit hebben miskend omdat het bij zijn oordeel dat [eiser] [vader van eiser] opvolgde als huurkoper van de woonwagen niet heeft betrokken of daarover wilsovereenstemming bestond bij [eiser] en [vader van eiser] , en evenmin omstandigheden heeft vastgesteld die in weerwil van het ontbreken van wilsovereenstemming tot de conclusie kunnen leiden dat [eiser] als rechtsopvolger van [vader van eiser] als huurkoper geldt.

3.22

Subonderdeel 1.1.3 voert aan dat het hof zijn oordeel in ieder geval ontoereikend heeft gemotiveerd omdat het niet, althans niet voldoende kenbaar heeft vastgesteld dat er bij [eiser] en [vader van eiser] wilsovereenstemming bestond over de opvolging door [eiser] van [vader van eiser] als huurkoper van de woonwagen, en evenmin andere omstandigheden heeft vastgesteld die tot de conclusie kunnen leiden dat [eiser] als rechtsopvolger van [vader van eiser] als huurkoper geldt.

3.23

Subonderdelen 1.1.2-1.1.3 stuiten af op wat ik schreef in randnummer 3.20 hiervoor.

3.24

Subonderdeel 1.1.4 voert aan dat voor zover het oordeel dat de Gemeente er kennelijk in heeft toegestemd dat [eiser] [vader van eiser] opvolgde als huurkoper van de woonwagen aldus moet worden begrepen dat er bij [eiser] en [vader van eiser] wilsovereenstemming bestond over de opvolging door [eiser] van [vader van eiser] als huurkoper van de woonwagen of dat sprake is van omstandigheden die tot de conclusie kunnen leiden dat [eiser] als rechtsopvolger van [vader van eiser] als huurkoper geldt, dan zou dat oordeel onjuist en onvoldoende (begrijpelijk) gemotiveerd zijn. Dit oordeel zou immers niet tot (één van) deze conclusies leiden, en zou bovendien geen grondslag vinden in het (door het hof in rov. 3.27.-3.28. weergegeven) partijdebat waarmee het hof art. 24 Rv heeft miskend.

3.25

Het subonderdeel is tevergeefs voorgesteld, omdat het hof in rov. 3.28. met het oordeel dat de Gemeente er kennelijk in heeft toegestemd dat [eiser] [vader van eiser] opvolgde als huurkoper van de woonwagen niet heeft geoordeeld dat er bij [eiser] en [vader van eiser] wilsovereenstemming bestond over de opvolging door [eiser] van [vader van eiser] als huurkoper van de woonwagen en ook niet dat sprake is van omstandigheden die tot de conclusie kunnen leiden dat [eiser] als rechtsopvolger van [vader van eiser] als huurkoper geldt. Het subonderdeel gaat aldus uit van een onjuiste lezing van het bestreden arrest. Zie verder randnummer 3.20 hiervoor.

3.26

Subonderdeel 1.1.5 voert aan dat het hof een onbegrijpelijke uitleg aan de stelling van [eiser] heeft gegeven voor zover het de in rov. 3.28. weergegeven stelling van [eiser] dat hij met medeweten van de Gemeente de huur van de standplaats heeft overgenomen en in de woonwagen is gaan wonen en deze heeft gerenoveerd aldus heeft uitgelegd dat [eiser] heeft gesteld dat er bij [eiser] en [vader van eiser] wilsovereenstemming bestond over de opvolging door [eiser] van [vader van eiser] als huurkoper van de woonwagen of dat sprake is van omstandigheden die tot de conclusie kunnen leiden dat [eiser] als rechtsopvolger van [vader van eiser] als huurkoper geldt. Deze stelling zou betrekking hebben op de huur van de standplaats en op de bewoning en renovatie van de woonwagen door [eiser] en laat zich volgens het subonderdeel niet aldus uitleggen dat er bij [eiser] en [vader van eiser] wilsovereenstemming bestond over de opvolging door [eiser] van [vader van eiser] als huurkoper van de woonwagen of dat sprake is van omstandigheden die tot de conclusie kunnen leiden dat [eiser] als rechtsopvolger van [vader van eiser] als huurkoper geldt.

3.27

Dit subonderdeel gaat er ten onrechte van uit dat het hof in rov. 3.28. de bedoelde stelling van [eiser] aldus heeft uitgelegd dat [eiser] hiermee heeft gesteld dat er bij [eiser] en [vader van eiser] wilsovereenstemming bestond over de opvolging door [eiser] van [vader van eiser] als huurkoper van de woonwagen of dat sprake is van omstandigheden die tot de conclusie kunnen leiden dat [eiser] als rechtsopvolger van [vader van eiser] als huurkoper geldt. Het subonderdeel kan daarom niet tot cassatie leiden. Zie verder randnummer 3.20 hiervoor.

3.28

Subonderdeel 1.2voert aan dat voor zover het hof meent dat sprake is van contractoverneming in de zin van art. 6:159 BW het oordeel dat [eiser] [vader van eiser] op deze grond is opgevolgd als huurkoper van de woonwagen bovendien getuigt van een onjuiste rechtsopvatting op grond van het volgende. Het hof heeft miskend dat voor het rechtsgeldig tot stand brengen van contractoverneming een akte vereist is, opgemaakt tussen overnemer (in dit geval: [eiser] ) en overdrager (in dit geval: [vader van eiser] ). Het hof zou het voorgaande hebben miskend omdat het aan zijn oordeel dat [eiser] [vader van eiser] opvolgde als huurkoper niet ten grondslag heeft gelegd dat tussen [eiser] en [vader van eiser] een akte is opgemaakt die strekt tot overname door [eiser] van de door [vader van eiser] met de Gemeente gesloten huurkoopovereenkomst. Begrepen in het kader van contractoverneming zou het oordeel van het hof dus onjuist of onvoldoende (begrijpelijk) gemotiveerd zijn.

3.29

Subonderdeel 1.2.1 voert aan dat bovendien geen andere conclusie mogelijk is dan dat de Gemeente – door zich niet te beroepen op een akte die strekt tot overname door [eiser] van de door [vader van eiser] met de Gemeente gesloten huurkoopovereenkomst – onvoldoende heeft gesteld voor contractoverneming, zodat het oordeel van het hof ook om die reden zou getuigen van een onjuiste rechtsopvatting of ontoereikend zou zijn gemotiveerd.

3.3

Subonderdeel 1.3voert aan dat voor zover het hof heeft gemeend dat [eiser] en de Gemeente (stilzwijgend) huurkoop van de woonwagen zijn overeengekomen, het oordeel dat [eiser] [vader van eiser] is opgevolgd als huurkoper van de woonwagen bovendien getuigt van een onjuiste rechtsopvatting op grond van het volgende. Het hof zou hebben miskend dat een huurkoop op papier of op een andere duurzame drager moet worden aangegaan (art. 7:84 in verbinding met art. 7:86 BW). Als de woonwagen moet worden aangemerkt als onroerende zaak, dan zou zelfs een notariële akte vereist zijn (art. 7:113 in verbinding met art. 7:114 BW). Het hof zou het voorgaande hebben miskend omdat het zijn oordeel dat [eiser] huurkoper is van de woonwagen niet zou hebben gebaseerd op een daartoe strekkende huurkoopovereenkomst tussen [eiser] en de Gemeente die ofwel op papier of op een andere duurzame drager is aangegaan ofwel is aangegaan bij een notariële akte, en evenmin zou hebben onderzocht of van een dergelijke vastlegging sprake is. Begrepen in het kader van huurkoop zou het oordeel van het hof dus onjuist of onvoldoende (begrijpelijk) gemotiveerd zijn.

3.31

Subonderdeel 1.3.1 voert aan dat bovendien geen andere conclusie mogelijk zou zijn dan dat de Gemeente – door zich niet te beroepen op een huurkoopovereenkomst tussen [eiser] en de Gemeente die ofwel op papier of op een andere duurzame drager is aangegaan ofwel is aangegaan bij een notariële akte – onvoldoende zou hebben gesteld voor huurkoop, zodat het oordeel van het hof ook om die reden zou getuigen van een onjuiste rechtsopvatting of ontoereikend zou zijn gemotiveerd.

3.32

Subonderdeel 1.4voert aan dat het hof met zijn oordeel bovendien 24 Rv zou hebben miskend omdat beide partijen niet, althans niet voldoende kenbaar hebben gesteld dat [eiser] [vader van eiser] opvolgde als huurkoper.

3.33

Ik kan subonderdelen 1.2-1.4 gezamenlijk bespreken: deze subonderdelen kunnen niet tot cassatie leiden, gelet op wat ik hiervoor in randnummer 3.20 heb uiteengezet. Daarbij kan in het midden blijven welke wetsbepalingen een (beweerdelijke) huurkoopovereenkomst tussen [eiser] en de Gemeente zouden kunnen beheersen.^[23]

3.34

Subonderdeel 1.4.1 voert aan dat voor zover het hof de stellingen van de Gemeente dat (i) voor zover [eiser] een vordering heeft, wat (in het oordeel van het hof) niet zo is, verrekening kan plaatsvinden met de nog openstaande huurkooptermijnen^[24]en (ii) de Gemeente heeft ingestemd met de opvolging van de huur van de standplaats door [eiser]^[25]aldus heeft uitgelegd dat de Gemeente heeft gesteld dat [eiser] [vader van eiser] opvolgde als huurkoper van de woonwagen, het hof een onbegrijpelijke uitleg heeft gegeven van de stellingen van de Gemeente. Stelling (i) zou de blote stelling betreffen dat de Gemeente gerechtigd zou zijn openstaande huurkooptermijnen te verrekenen met [eiser] . Deze stelling zou zich niet aldus laten uitleggen dat [eiser] [vader van eiser] opvolgde als huurkoper en de Gemeente op die grond gerechtigd zou zijn openstaande huurkooptermijnen te verrekenen. Stelling (ii) zou enkel betrekking hebben op huur van de standplaats. Deze stelling zou zich niet aldus laten uitleggen dat [eiser] [vader van eiser] (ook) opvolgde als huurkoper van de woonwagen.

3.35

Het hof heeft in rov. 3.28. niet stellingen van de Gemeente zo uitgelegd dat de Gemeente heeft gesteld dat [eiser] [vader van eiser] opvolgde als huurkoper van de woonwagen. Het subonderdeel is daarom tevergeefs voorgesteld. Zie verder randnummer 3.20 hiervoor.

3.36

Subonderdeel 1.4.2 voert aan dat voor zover het hof de in rov. 3.28. weergegeven stelling van [eiser] dat hij met medeweten van de Gemeente de huur van de standplaats heeft overgenomen en in de woonwagen is gaan wonen en deze heeft gerenoveerd aldus heeft uitgelegd dat [eiser] heeft gesteld dat hij [vader van eiser] opvolgde als huurkoper van de woonwagen, het hof een onbegrijpelijke uitleg van de stelling van [eiser] zou hebben gegeven. Deze stelling zou betrekking hebben op de huur van de standplaats en op de bewoning en renovatie van de woonwagen door [eiser] . Deze stelling zou zich niet aldus laten uitleggen dat [eiser] [vader van eiser] opvolgde als huurkoper van de woonwagen.

3.37

Het subonderdeel faalt. Het hof heeft in rov. 3.28. niet stellingen van [eiser] zo uitgelegd dat [eiser] heeft gesteld dat [eiser] [vader van eiser] opvolgde als huurkoper van de woonwagen. Het subonderdeel kan daarom niet tot cassatie leiden. Zie verder randnummer 3.20 hiervoor.

3.38

Subonderdeel 1.5voert aan dat het slagen van (één van) de voorgaande klachten eveneens de oordelen in rov. 3.28. dat [eiser] , omdat hij zijn vader is opgevolgd als huurkoper, houder en niet bezitter van de woonwagen is en rov. 3.30. dat de Gemeente een vordering (bestaande uit resterende huurkooptermijnen) heeft op [eiser] en (aldus) een geslaagd beroep kan doen op verrekening als [eiser] een vordering heeft op de Gemeente, vitieert.

3.39

Subonderdelen 1.1-1.4 zijn tevergeefs voorgesteld. Ook subonderdeel 1.5 is daarom tevergeefs voorgesteld.

Onderdeel 2: gebrekkig oordeel dat geen sprake is van verkrijgende verjaring

3.4

Subonderdeel 2.1voert aan dat wie een goed houdt, vermoed wordt dit voor zichzelf te houden (art. 3:109 BW). Het hof zou dit wettelijke vermoeden hebben miskend in rov. 3.28. van het bestreden arrest. Niet ter discussie zou staan dat [eiser] de woonwagen bewoont.^[26]Daarmee zou [eiser] zodanige feitelijke macht uitoefenen over de woonwagen dat hij als houder moet worden aangemerkt, aldus het subonderdeel. Het hof zou hebben miskend dat [eiser] als houder van de woonwagen, wordt vermoed de woonwagen voor zichzelf te houden. Hieraan doet de stelling van [eiser] dat hij met medeweten van de Gemeente de huur van de standplaats heeft overgenomen en in de woonwagen is gaan wonen niet af, aldus de procesinleiding. Als de Gemeente al zou hebben betwist dat [eiser] de woonwagen voor zichzelf houdt, zou het gelet op het wettelijke vermoeden aan de Gemeente zijn om te bewijzen dat [eiser] de woonwagen niet voor zichzelf houdt maar voor de Gemeente, althans zou het aan de Gemeente zijn om tegenbewijs te leveren door het wettelijke vermoeden te ontzenuwen. Het hof zou aldus ten onrechte nadere uitleg van [eiser] hebben verlangd over de manier waarop hij de woonwagen in bezit heeft genomen. Het zou immers (eerst) aan de Gemeente zijn om tegen(deel)bewijs te leveren tegen het wettelijke vermoeden dat [eiser] bezitter is.

3.41

Het oordeel van het hof dat [eiser] houder van de woonwagen voor de Gemeente was is niet onjuist of onbegrijpelijk. Ik verwijs naar randnummers 3.3 e.v. hiervoor om herhaling te voorkomen. Het hof heeft in dit kader het vermoeden van art. 3:109 BW niet miskend. Het hof heeft in rov. 3.27.-3.28. de stellingen en (vaststaande) feiten en omstandigheden van het onderhavige geval onderzocht en gewaardeerd, en is in het licht daarvan niet ten onrechte en ook niet onbegrijpelijk tot het oordeel gekomen dat het [eiser] niet volgt in zijn stellingen over verkrijgende verjaring en dat [eiser] houder van de woonwagen voor de Gemeente was (gebleven). Dit betreft als gezegd een waardering van ingenomen stellingen door partijen; niet (enkel) een oordeel over de stelplicht. Zie met name randnummers 3.4, 3.6, en 3.13-3.16 hiervoor. Het hof heeft hiermee niet geoordeeld (of verlangd) dat [eiser] meer had moeten stellen of dat [eiser] zijn stellingen, al dan niet in het licht van de stellingen van de Gemeente, beter had moeten onderbouwen, om te kunnen aannemen dat [eiser] bezitter en geen houder was. In zoverre lijkt het subonderdeel van een onjuiste lezing van het bestreden arrest uit te gaan. Wél heeft het hof in rov. 3.28. terecht en niet onbegrijpelijk (ook) geoordeeld dat [eiser] in het licht van zijn eigen stelling dat hij met medeweten van de Gemeente de huur van de standplaats heeft overgenomen en in de woonwagen is gaan wonen en deze heeft gerenoveerd onvoldoende heeft uitgelegd op welke manier hij de woonwagen in bezit heeft genomen. Maar dit is iets anders dan een oordeel dat [eiser] meer had moeten stellen (of één en ander beter had moeten onderbouwen) om te kunnen aannemen dat sprake was van bezit (en inbezitneming). Zie nogmaals randnummers 3.3 e.v. hiervoor, met name randnummers 3.4, 3.6 en 3.15. Kortom: met rov. 3.28. heeft het hof in wezen geoordeeld dat in het onderhavige geval vaststaat dat het vermoeden van art. 3:109 BW is ontzenuwd.^[27]Het hof heeft dit vermoeden aldus niet miskend.

3.42

Subonderdeel 2.1.1 voert aan dat voor zover in het oordeel van het hof besloten ligt dat de Gemeente is geslaagd in het leveren van tegen(deel)bewijs door aannemelijk te maken dat [eiser] [vader van eiser] is opgevolgd als huurkoper en als gevolg daarvan de woonwagen voor de Gemeente is gaan houden, dat oordeel niet in stand zou kunnen blijven op grond van de klachten van onderdeel 1.

3.43

Ik verwijs naar mijn bespreking van de klachten van onderdeel 1, waaruit volgt dat ook subonderdeel 2.1.1 tevergeefs is voorgesteld. Ik verwijs tevens naar randnummer 3.41 hiervoor.

3.44

Subonderdeel 2.1.2 voert aan dat voor zover in het oordeel van het hof besloten ligt dat [eiser] geen houder van de woonwagen is, dat oordeel ofwel onjuist ofwel onvoldoende (begrijpelijk) gemotiveerd is. [eiser] zou hebben gesteld dat hij zijn intrek heeft genomen in de woonwagen en dat hij in de woonwagen heeft geïnvesteerd en de woonwagen heeft opgeknapt.^[28]Niet ter discussie zou staan dat [eiser] de woonwagen bewoont.^[29]Het hof zou aldus (i) ofwel miskend hebben dat de stellingen van [eiser] en het feit dat hij de woonwagen bewoont tot de conclusie moeten leiden dat [eiser] zodanige feitelijke macht over de woonwagen zou hebben verkregen dat hij als houder zou moeten worden aangemerkt (ii) ofwel zijn oordeel onvoldoende (begrijpelijk) hebben gemotiveerd. Niet, althans niet zonder nadere motivering, zou immers vallen in te zien waarom de aangehaalde stellingen en het vaststaande feit dat [eiser] de woonwagen bewoont niet tot de conclusie zouden leiden dat [eiser] zodanige feitelijke macht over de woonwagen heeft verkregen dat hij houder is.

3.45

Het subonderdeel mist feitelijke grondslag. Het hof heeft in rov. 3.28. geoordeeld dat [eiser] houder van de woonwagen voor de Gemeente was. Zie verder randnummers 3.3 e.v. hiervoor.

3.46

Subonderdeel 2.1.3 voert aan dat voor zover in het oordeel van het hof besloten ligt dat [eiser] in het licht van zijn eigen stelling dat hij met medeweten van de Gemeente de huur van de standplaats heeft overgenomen en in de woonwagen is gaan wonen onvoldoende heeft gesteld dat/hoe hij bezitter is geworden, dat oordeel ofwel onjuist ofwel onvoldoende (begrijpelijk) zou zijn gemotiveerd. [eiser] zou hebben gesteld dat hij de woonwagen in bezit heeft genomen en hij zou de wijze waarop dit gebeurde hebben toegelicht.^[30]Hij zou hebben gesteld dat hij zijn intrek heeft genomen in de woonwagen en dat hij in de woonwagen heeft geïnvesteerd en de woonwagen heeft opgeknapt.^[31]Vanaf die tijd heeft [eiser] de woonwagen bewoond.^[32]Deze stellingen zouden leiden, althans in beginsel, tot de conclusie dat [eiser] bezitter is. Daaraan zou niet afdoen, althans niet zonder nadere motivering, de stelling van [eiser] dat hij met medeweten van de Gemeente de huur van de standplaats heeft overgenomen en in de woonwagen is gaan wonen. De Gemeente zou de aangehaalde stellingen niet hebben betwist. Door [eiser] ’ betoog dat hij eigenaar is geworden op grond van verkrijgende verjaring te verwerpen op de grond dat [eiser] onvoldoende heeft gesteld dat/hoe hij bezitter is geworden, zou het hof – in het licht van het partijdebat en/of de omstandigheid dat [eiser] als houder wordt vermoed bezitter te zijn – ofwel te strenge eisen hebben gesteld aan de stelplicht van [eiser] , ofwel een onbegrijpelijke uitleg van de stellingen van [eiser] hebben gegeven. Niet, althans niet zonder nadere motivering, zou immers vallen in te zien dat de aangehaalde stellingen niet inhouden dat [eiser] heeft toegelicht dat/hoe hij de woonwagen in bezit heeft genomen, en dus tot de conclusie nopen dat [eiser] bezitter is.

3.47

Het hof heeft in rov. 3.28. niet geoordeeld dat [eiser] onvoldoende heeft gesteld dat/hoe hij bezitter is geworden en daarom geen sprake is van verkrijgende verjaring. Het hof heeft geoordeeld dat [eiser] houder van de woonwagen voor de Gemeente was en is gebleven. In het kader van zijn oordeel dat [eiser] houder van de woonwagen voor de Gemeente was, heeft het hof onder meer overwogen dat [eiser] in het licht van zijn eigen stelling dat hij met medeweten van de Gemeente de huur van de standplaats heeft overgenomen en in de woonwagen is gaan wonen en deze heeft gerenoveerd onvoldoende heeft uitgelegd op welke manier hij de woonwagen in bezit heeft genomen en dat de Gemeente er kennelijk in heeft toegestemd dat [eiser] [vader van eiser] opvolgde als huurkoper van de woonwagen. Dit is evenwel iets anders dan een oordeel dat [eiser] meer had moeten stellen (of één en ander beter had moeten onderbouwen) om te kunnen aannemen dat sprake was van bezit (en inbezitneming). Zie verder randnummer 3.41 hiervoor. Op het voorgaande stuit het subonderdeel af.

3.48

Daarnaast bestaat er geen belang bij dit subonderdeel, omdat is komen vast te staan dat [eiser] niet te goeder trouw was, zodat van verkrijgende verjaring geen sprake kan zijn in de onderhavige zaak. Zie randnummers 3.7 en 3.17 hiervoor.

3.49

Subonderdeel 2.1.4 voert aan dat voor zover in het oordeel van het hof besloten ligt dat de in subonderdeel 2.1.3 aangehaalde stellingen niet tot de conclusie kunnen leiden dat [eiser] bezitter is, dat oordeel ofwel onjuist ofwel onvoldoende (begrijpelijk) gemotiveerd is. Of iemand een zodanige feitelijke macht over het goed verkregen heeft, dat hij als bezitter moet worden aangemerkt, zou moeten worden beoordeeld aan de hand van de in het verkeer geldende opvattingen (art. 3:108 in verbinding met art. 3:113 BW). Het hof zou aldus (i) ofwel deze maatstaf hebben miskend omdat de aangehaalde stellingen tot de conclusie zouden kunnen leiden dat [eiser] zodanige feitelijke macht over de woonwagen heeft verkregen dat hij als bezitter moet worden aangemerkt (ii) ofwel zijn oordeel onvoldoende (begrijpelijk) hebben gemotiveerd. Niet, althans niet zonder nadere motivering, zou immers vallen in te zien waarom de aangehaalde stellingen niet tot de conclusie kunnen leiden dat [eiser] zodanige feitelijke macht over de woonwagen heeft verkregen dat hij als bezitter moet worden aangemerkt.

3.5

Het (gemotiveerde) oordeel van het hof dat [eiser] houder van de woonwagen voor de Gemeente was (en dat – voor het geval toch van bezit sprake zou zijn – vast is komen te staan dat [eiser] niet te goeder trouw was), is niet onjuist of onbegrijpelijk. Ik verwijs naar randnummers 3.3 e.v. hiervoor om herhaling te voorkomen. Op het voorgaande stuit het subonderdeel af (bij gebrek aan belang).

3.51

Subonderdeel 2.2voert aan dat het oordeel van het hof dat [eiser] de woonwagen voor de Gemeente is gaan houden (en van bezit dus geen sprake is), niet in stand zou kunnen blijven op grond van de klachten van onderdeel 1.

3.52

Dit is een herhaling van de klacht in subonderdeel 1.5 onder (i). Ik verwijs naar mijn bespreking van de klachten van onderdeel 1, waaruit volgt dat ook subonderdeel 2.2 tevergeefs is voorgesteld.

3.53

Subonderdeel 2.3geeft aan dat een bezitter te goeder trouw is, wanneer hij zich als rechthebbende beschouwt en zich ook redelijkerwijze als zodanig mocht beschouwen (art. 3:118 lid 1 BW). [eiser] zou hebben gesteld dat hij zich vanaf het moment dat hij de woonwagen introk als rechthebbende beschouwde en zich, gelet op de geschetste gang van zaken, ook redelijkerwijs als rechthebbende mocht beschouwen.^[33]In het licht van deze stelling zou de overweging van het hof dat de Gemeente onweersproken heeft gesteld dat [eiser] niet te goeder trouw was, onvoldoende (begrijpelijk) zijn gemotiveerd. De aangehaalde stelling van [eiser] zou immers niet anders kunnen worden begrepen dan dat hij heeft gesteld dat hij te goeder trouw is. Voor zover in het oordeel van het hof besloten ligt dat de stelling van [eiser] niet tot de conclusie kan leiden dat [eiser] te goeder trouw is, zou dat oordeel getuigen van een onjuiste rechtsopvatting. Het hof zou in dat geval hebben miskend dat een bezitter te goeder trouw is wanneer hij zich als rechthebbende beschouwt en zich ook redelijkerwijze als zodanig mocht beschouwen.

3.54

Dit subonderdeel faalt bij gebrek aan belang.^[34]In cassatie wordt, ten eerste, niet succesvol opgekomen tegen het oordeel van het hof dat [eiser] houder van de woonwagen voor de gemeente was, en dus niet bezitter. Ik verwijs naar mijn bespreking van subonderdelen 1.1-2.2 om herhaling te voorkomen. Dat betekent dat art. 3:118 lid 1 BW geen bespreking behoeft. Ten tweede meen ik dat het oordeel van het hof – in mijn (welwillende) lezing: een waardering van ingenomen stellingen door partijen, niet (enkel) een oordeel over de stelplicht – dat in het onderhavige geval is komen vast te staan dat [eiser] niet te goeder trouw was hoe dan ook niet onjuist of onbegrijpelijk is, ook niet in het licht van de regel van art. 3:118 lid 3 BW dat goede trouw wordt vermoed aanwezig te zijn en het ontbreken van goede trouw moet worden bewezen.^[35]Dat volgt uit hetgeen ik in dit verband heb geschreven in randnummers 3.4, 3.7 en 3.17 hiervoor. Wat mij betreft is tegen de achtergrond van de gedingstukken en in het licht van de inhoud van rov. 3.27.-3.28. een andere uitkomst dan dat goede trouw ontbrak niet goed denkbaar.

3.55

Subonderdeel 2.4voert aan dat voor zover in het oordeel van het hof besloten ligt dat [eiser] onvoldoende heeft gesteld dat hij te goeder trouw is, dat oordeel ofwel onjuist ofwel onvoldoende (begrijpelijk) gemotiveerd zou zijn op grond van het volgende. [eiser] zou hebben gesteld dat hij zich vanaf het moment dat hij de woonwagen introk (en daarmee in bezit nam) als rechthebbende beschouwde en zich, gelet op de geschetste gang van zaken, ook redelijkerwijs als rechthebbende mocht beschouwen.^[36]De Gemeente zou zonder nadere onderbouwing hebben gesteld dat [eiser] niet te goeder trouw was en zou daarmee de stelling van [eiser] (bloot) hebben betwist.^[37]Goede trouw wordt vermoed aanwezig te zijn; het ontbreken van goede trouw moet worden bewezen (art. 3:118 lid 3 BW). Door het betoog dat [eiser] eigenaar is geworden op grond van verkrijgende verjaring te verwerpen op de grond dat [eiser] onvoldoende heeft gesteld dat hij te goeder trouw is, zou het hof – in het licht van het partijdebat en/of de omstandigheid dat [eiser] als bezitter wordt vermoed te goeder trouw te zijn – ofwel te strenge eisen hebben gesteld aan de stelplicht van [eiser] , ofwel een onbegrijpelijke uitleg van de stellingen van [eiser] hebben gegeven. De aangehaalde stelling van [eiser] zou immers niet anders kunnen worden begrepen dan dat hij heeft gesteld dat hij te goeder trouw is.

3.56

Subonderdeel 2.5voert aan dat voor zover in het oordeel van het hof besloten ligt dat [eiser] onvoldoende aannemelijk heeft gemaakt dat hij te goeder trouw is, het hof het wettelijke vermoeden van art. 3:118 lid 3 BW dat goede trouw wordt vermoed aanwezig te zijn en het ontbreken van goede trouw moet worden bewezen, zou hebben miskend. Nu [eiser] zou hebben gesteld dat hij bezitter te goeder trouw is,^[38]en de Gemeente zou hebben betwist dat [eiser] te goeder trouw is,^[39]zou het gelet op het wettelijke vermoeden aan de Gemeente zijn om te bewijzen dat [eiser] niet te goeder trouw is, althans zou het aan de Gemeente zijn om tegenbewijs te leveren door het wettelijke vermoeden te ontzenuwen. Het hof zou dit hebben miskend door direct van [eiser] te verlangen dat hij zijn stelling dat hij te goeder trouw is voldoende aannemelijk maakt. Het hof zou namelijk eerst van de Gemeente hebben moeten verlangen dat zij tegen(deel)bewijs levert tegen het wettelijke vermoeden dat [eiser] te goeder trouw is.

3.57

Ook deze subonderdelen kunnen niet tot cassatie leiden. Ik kan hier volstaan met een verwijzing naar randnummer 3.54 hiervoor. De subonderdelen missen overigens feitelijke grondslag waar zij ervan uitgaan dat het oordeel van het hof (slechts) inhoudt dat [eiser] onvoldoende heeft gesteld (of onderbouwd) en/of meer had moeten stellen (of onderbouwen) of dat het hof van [eiser] heeft verlangd dat hij zijn stelling dat hij te goeder trouw is voldoende aannemelijk maakt. In mijn (welwillende) lezing heeft het hof als gezegd (ook) geoordeeld dat vast is komen te staan dat [eiser] niet te goeder trouw was.

Onderdeel 3: gebrekkig oordeel dat de Gemeente een vordering heeft op [eiser]

3.58

Subonderdeel 3.1voert aan dat het oordeel van het hof in rov. 3.30. dat de Gemeente een vordering heeft op [eiser] (bestaande uit de openstaande huurkooptermijnen/restschuld) en de vordering van [eiser] moet worden afgewezen omdat de Gemeente een beroep kan doen op verrekening, niet in stand kan blijven op grond van de klachten van onderdeel 1.

3.59

Subonderdeel 3.2voert aan dat voor zover het hof zijn in rov. 3.30. weergegeven oordeel op een andere grondslag zou baseren dan dat [eiser] [vader van eiser] opvolgde als huurkoper van de woonwagen, dit oordeel van een onjuiste rechtsopvatting getuigt en het ontoereikend gemotiveerd is. Het hof zou in dat geval namelijk geen feiten hebben vastgesteld die (zonder nadere motivering) de conclusie kunnen dragen dat [eiser] gehouden is de openstaande huurkooptermijnen/restschuld te betalen aan de Gemeente en de Gemeente aldus een beroep zou kunnen doen op verrekening als [eiser] een vordering zou hebben op de Gemeente.

3.6

Subonderdeel 3.2.1 voert aan dat (een deel van) het in rov. 3.30. weergegeven oordeel van het hof de vaststelling van de omvang van de openstaande huurkooptermijnen/hoogte van de restschuld zou betreffen. Voor zover dit oordeel (ook) aldus zou moeten worden begrepen dat het hof op basis daarvan oordeelt dat de Gemeente een vordering zou hebben op [eiser] , zou dit oordeel van een onjuiste rechtsopvatting getuigen en zou het ontoereikend gemotiveerd zijn. De in rov. 3.30. weergegeven feiten en omstandigheden zouden namelijk (zonder nadere motivering) niet de conclusie kunnen dragen dat [eiser] gehouden is de openstaande huurkooptermijnen/restschuld te betalen aan de Gemeente.

3.61

Subonderdeel 3.2.2 voert aan dat (een deel van) het oordeel van het hof in rov. 3.30. een aanvullende onderbouwing van de omvang van de openstaande huurkooptermijnen/hoogte van de restschuld betreft. Voor zover dit oordeel (ook) aldus moet worden begrepen dat het hof op basis daarvan oordeelt dat de Gemeente een vordering heeft op [eiser] , zou dit oordeel van een onjuiste rechtsopvatting getuigen en zou het ontoereikend gemotiveerd zijn. Hetgeen in de memorie van grieven, randnummer 22., is gesteld, zou namelijk (zonder nadere motivering) niet de conclusie kunnen dragen dat [eiser] gehouden is de openstaande huurkooptermijnen/restschuld te betalen aan de Gemeente.

3.62

Subonderdeel 3.3voert aan dat het in rov. 3.30. weergegeven oordeel van het hof dat de Gemeente een vordering heeft op [eiser] (bestaande uit de openstaande huurkooptermijnen/restschuld) bovendien onvoldoende (begrijpelijk) gemotiveerd is. [eiser] zou namelijk hebben gesteld dat de Gemeente heeft besloten om de restschuld van € 27.000 mee te nemen in de revitalisering van het woonwagenkamp.^[40]In cassatie zou (in ieder geval veronderstellenderwijs) moeten worden uitgegaan van de juistheid van deze stelling. Deze stelling zou tot de conclusie kunnen leiden dat de Gemeente de restschuld niet op [eiser] kan verhalen omdat deze al is meegenomen in de revitalisering van het woonwagenkamp. Nu het hof deze stelling niet zou hebben betrokken bij zijn oordeel dat de Gemeente een vordering – bestaande uit de restschuld – heeft op [eiser] , zou zijn oordeel onvoldoende (begrijpelijk) gemotiveerd zijn.

3.63

Ik bespreek subonderdelen 3.1-3.3 gezamenlijk.

3.64

Subonderdelen 3.1-3.3 stuiten af op het volgende. Rov. 3.30. is een overweging ten overvloede nu volgens het hof van verkrijgende verjaring geen sprake is (rov. 3.28.). Omdat in cassatie niet succesvol tegen laatstgenoemd oordeel wordt opgekomen, bestaat er geen belang bij subonderdelen 3.1-3.3. Het hof heeft in rov. 3.30. in het midden gelaten krachtens welke (precieze) rechtsverhouding tussen de Gemeente en [eiser] de Gemeente een vordering heeft op [eiser] in verband met de achterstallige huurkooptermijnen. Dat levert inderdaad een motiveringsgebrek op, maar dit gebrek kan dus niet tot cassatie leiden. Hetzelfde geldt voor het door subonderdeel 3.3 gesignaleerde motiveringsgebrek.

Onderdeel 4: onjuist oordeel dat hof moet uitgaan van dagwaarde VBIT -rapport

3.65

Subonderdeel 4.1voert aan dat het hof in rov. 3.25. oordeelt dat VBIT voor alle woonwagens de dagwaarde op de peildatum heeft bepaald op € 11.115 en dat dit opmerkelijk is, maar partijen deze uitkomst niet in twijfel hebben getrokken, zodat het hof daarvan moet uitgaan. Dit oordeel zou van een onjuiste rechtsopvatting getuigen. Onjuist zou namelijk zijn dat het hof moet uitgaan van de door VBIT bepaalde dagwaarde omdat partijen deze dagwaarde niet in twijfel hebben getrokken (partijen zouden over de dagwaarde niets hebben gesteld). Het hof zou vrij zijn om bij de begroting van schade af te wijken van de bevindingen van een deskundige. Daarbij zou gelden dat er voor het hof meer aanleiding is om van de bevindingen van de deskundige af te wijken als er voor het hof reden bestaat om aan de bevindingen van de deskundige te twijfelen. Daarvan zou in dit geval sprake zijn nu het, zoals het hof zelf terecht constateert, opmerkelijk is dat de deskundige de dagwaarde van alle woonwagens op hetzelfde bedrag heeft bepaald.

3.66

Het subonderdeel kan om verschillende redenen niet tot cassatie leiden.

3.67

Het hof heeft in rov. 3.25. geoordeeld dat het van de uitkomst van VBIT voor wat betreft de dagwaarde van de woonwagens op de peildatum van 1 januari 2018 moet uitgaan, nu partijen deze uitkomst niet in twijfel hebben getrokken. Daarbij heeft het hof aangetekend dat het opmerkelijk is dat alle woonwagens op de peildatum dezelfde dagwaarde hebben (volgens VBIT ). Het hof heeft in rov. 3.25. voorts geoordeeld dat de gevorderde herstelkosten niet voor vergoeding in aanmerking komen, omdat zij ver boven de dagwaarde van VBIT uitstijgen (en omdat de woonwagens aan het einde van hun levensduur zijn). Verder heeft het hof geoordeeld dat uit rapportages van [betrokkene 1] blijkt dat de herstelkosten in 2020 nog verder zijn opgelopen. Dit versterkt de conclusie dat (onder meer) van [eiser] kan worden verwacht dat hij op zoek gaat naar een nieuwe woonwagen. Gezien het voorgaande heeft het hof in rov. 3.25. niet geoordeeld dat het hof niet vrij is om bij de begroting van schade af te wijken van de bevindingen van een deskundige of dat er reden bestaat om aan de bevindingen van de deskundige te twijfelen. Aldus mist het subonderdeel feitelijke grondslag voor zover het subonderdeel daarvan wel uitgaat.

3.68

Daarnaast bestaat er geen belang bij subonderdeel 4.1, omdat in cassatie niet succesvol wordt opgekomen tegen het oordeel van het hof dat van verkrijgende verjaring geen sprake is.

3.69

Het oordeel van het hof dat het moet uitgaan van de uitkomst van VBIT voor wat betreft de dagwaarde van de woonwagens op de peildatum van 1 januari 2018 nu partijen deze uitkomst niet in twijfel hebben getrokken, ook al is volgens het hof opmerkelijk dat alle woonwagens op deze peildatum dezelfde dagwaarde hebben (volgens VBIT ), is ten slotte niet onjuist of onbegrijpelijk. Met dit oordeel heeft het hof volgens mij niet iets anders willen oordelen dan dat er voor het hof in de onderhavige zaak geen (voldoende concrete) aanknopingspunten waren om aan te sluiten bij een andere dagwaarde dan de VBIT -dagwaarde. Praktisch gezien ‘moest’ het hof daarom wel aansluiten bij de VBIT -dagwaarde. Dit neemt niet weg dat het hof in theorie (i) nadere instructies in het kader van schadebegroting had
kunnengeven, (ii) al dan niet als gevolg daarvan van een andere dagwaarde had
kunnenuitgaan, en/of (iii) het uitgaan van de VBIT -dagwaarde nader had
kunnenmotiveren. Maar hiertoe was het hof in het onderhavige geval gezien het partijdebat niet zonder meer verplicht (althans het is niet onjuist of onbegrijpelijk dat het hof zich daartoe niet verplicht heeft gevoeld), ook niet in het licht van zijn vaststelling dat het opmerkelijk is dat alle woonwagens op de genoemde peildatum dezelfde dagwaarde hebben (volgens VBIT ).^[41]De stellingen van partijen gaven hiertoe geen aanleiding. Bij de begroting van schade heeft de rechter in het algemeen een grote vrijheid die zich maar beperkt laat toetsen in cassatie.^[42]

3.7

Subonderdeel 4.2voert aan dat het slagen van subonderdeel 4.1 de oordelen in rov. 3.25. dat (i) de gevorderde herstelkosten niet voor vergoeding in aanmerking komen uitgaande van de vastgestelde dagwaarde, (ii) het economisch niet verantwoord is over te gaan tot herstel van de woonwagen en van [eiser] daarom verwacht kan worden dat hij op zoek gaat naar een nieuwe woonwagen en (iii) € 11.115 het maximale bedrag is dat voor vergoeding in aanmerking komt, vitieert.

3.71

Omdat subonderdeel 4.1 niet tot cassatie kan leiden, kan subonderdeel 4.2 dat ook niet.

3.72

Subonderdeel 4.3voert aan dat het slagen van subonderdeel 4.1 eveneens het oordeel in rov. 3.30. dat (i) de Gemeente een vordering op [eiser] heeft die in ieder geval hoger is dan de eventuele vordering van [eiser] op de Gemeente en (ii) het hof niet precies hoeft vast te stellen hoe hoog de vordering van [eiser] is voor het geval zou moeten worden aangenomen dat hij toch een vordering op de Gemeente heeft, vitieert.

3.73

Voor subonderdeel 4.3 geldt hetzelfde als voor subonderdeel 4.2.

Slotsom

3.74

Nu geen van de subonderdelen slaagt, is de slotsom dat het cassatieberoep tevergeefs is ingesteld.

4.Conclusie

De conclusie strekt tot verwerping van het cassatieberoep.

De Procureur-Generaal bij de

Hoge Raad der Nederlanden

A-G