ECLI:NL:HR:2023:1460

• Datum uitspraak: 13 oktober 2023
• Publicatiedatum: 13 oktober 2023
• Zaaknummer: 23/01770
• Instantie: Hoge Raad
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht
• Procedures: Beschikking
• Rechters: A.E.B. ter Heide; S.J. Schaafsma; K. Teuben; F.J.P. Lock
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Machtiging tot voortzetting crisismaatregel op basis van Wvggz en de vereisten voor medische verklaring

In deze zaak heeft de Hoge Raad op 13 oktober 2023 uitspraak gedaan in een cassatieprocedure betreffende de voortzetting van een crisismaatregel op basis van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz). De betrokkene, die in deze procedure als verzoekster optreedt, had eerder een machtiging tot voortzetting van de crisismaatregel aangevraagd. De rechtbank Noord-Holland had op 3 februari 2023 een machtiging verleend voor drie weken, maar de betrokkene ging in cassatie tegen deze beschikking.

De Hoge Raad oordeelde dat de rechtbank ten onrechte had geoordeeld dat aan de wettelijke voorwaarden voor de afgifte van de machtiging was voldaan. De klacht van de betrokkene was dat de medische verklaring van de psychiater niet voldeed aan de eisen, omdat deze niet was gebaseerd op een persoonlijk onderzoek in de fysieke aanwezigheid van de betrokkene. De psychiater had betrokkene via beeldbellen beoordeeld, maar de verklaring gaf niet voldoende uitleg over waarom dit noodzakelijk was en waarom een fysiek onderzoek niet mogelijk was.

De Hoge Raad concludeerde dat de medische verklaring niet voldeed aan de wettelijke eisen en dat de rechtbank dit ambtshalve had moeten vaststellen. De beschikking van de rechtbank werd vernietigd en de zaak werd terugverwezen naar de rechtbank voor verdere behandeling en beslissing. Deze uitspraak benadrukt het belang van een adequaat en persoonlijk medisch onderzoek in het kader van de Wvggz, en de noodzaak voor zorgvuldige onderbouwing van afwijkingen van deze norm.

Uitspraak

HOGE RAAD DER NEDERLANDEN

CIVIELE KAMER

Nummer 23/01770

Datum 13 oktober 2023

BESCHIKKING

In de zaak van

[betrokkene] ,

wonende te [woonplaats] ,

VERZOEKSTER tot cassatie,

hierna: betrokkene,

advocaat: M.E. Bruning,

tegen

OFFICIER VAN JUSTITIE IN HET ARRONDISSEMENT NOORD-HOLLAND,

VERWEERDER in cassatie,

hierna: de officier van justitie,

niet verschenen.

1. Procesverloop

Voor het verloop van het geding in feitelijke instantie verwijst de Hoge Raad naar de beschikking in de zaak C/15/336295 / FA RK 23-434 van de rechtbank Noord-Holland van 3 februari 2023.

Betrokkene heeft tegen de beschikking van de rechtbank beroep in cassatie ingesteld.

De officier van justitie heeft geen verweerschrift ingediend.

De conclusie van de Advocaat-Generaal M.L.C.C. Lückers strekt vernietiging van de bestreden beschikking en tot terugwijzing.

2. Uitgangspunten en feiten

2.1

In deze procedure heeft de officier van justitie op de voet van art. 7:7 Wvggz verzocht een machtiging te verlenen tot voortzetting van de crisismaatregel die aan betrokkene is opgelegd.

2.2

Bij het verzoekschrift is onder meer een medische verklaring gevoegd van een onafhankelijke psychiater. Deze psychiater heeft de wijze van onderzoek als volgt toegelicht in de medische verklaring:

“Betrokkene werd fysiek beoordeeld door [de arts], arts en later via beeldbellen beoordeeld door ondergetekende. Dit is gekozen in verband met de noodzaak om snel te handelen. De beoordeling wordt betrouwbaar geacht.”

2.3

De rechtbank heeft een machtiging tot voortzetting van de crisismaatregel verleend voor drie weken.

3. Beoordeling van het middel

3.1

Onderdeel 1 van het middel klaagt onder meer dat de rechtbank ten onrechte van oordeel is dat aan de wettelijke voorwaarden voor afgifte van de machtiging tot voortzetting van de crisismaatregel is voldaan. De rechtbank had ambtshalve moeten vaststellen dat de medische verklaring niet is gebaseerd op een persoonlijk onderzoek in fysieke aanwezigheid van de betrokkene en dat deze verklaring geen toereikende toelichting bevat waarom dat onderzoek via beeldbellen heeft moeten plaatsvinden, aldus de klacht.

3.2

De psychiater dient het in de Wvggz voor de diverse vormen van verplichte zorg voorgeschreven medische onderzoek in beginsel aldus te verrichten dat hij de betrokkene in een direct contact, dat wil zeggen: in diens fysieke aanwezigheid, spreekt en observeert. Dit is slechts anders indien dat redelijkerwijs niet mogelijk is. Daarbij kan het bijvoorbeeld gaan om een weigering van de betrokkene om aan een onderzoek mee te werken, maar ook andere omstandigheden kunnen meebrengen dat onderzoek in fysieke aanwezigheid van de betrokkene niet of slechts beperkt mogelijk is. In die gevallen zal, met het oog op de beoogde maatregel, steeds op de best mogelijke manier moeten worden getracht inzicht te verkrijgen in de actuele gezondheidstoestand van de betrokkene en de noodzaak tot het treffen van de beoogde maatregel. ^[1]

3.3

In dit geval heeft de psychiater betrokkene niet in een direct contact onderzocht, maar via beeldbellen. In de medische verklaring wordt toegelicht dat voor beeldbellen is gekozen “in verband met de noodzaak om snel te handelen”. Uit de medische verklaring blijkt echter niet waarom de noodzaak om snel te handelen meebracht dat het redelijkerwijs niet mogelijk was om betrokkene in een direct contact te onderzoeken. De medische verklaring bevat daarom geen toereikende toelichting waarom de psychiater betrokkene via beeldbellen heeft onderzocht. Aan de wettelijke voorwaarden voor afgifte van de machtiging tot voortzetting van de crisismaatregel is derhalve niet voldaan. Dit had de rechtbank ambtshalve moeten constateren. ^[2]

De hiervoor in 3.1 weergegeven klacht slaagt.

3.4

De overige klachten van het middel behoeven geen behandeling.

4. Beslissing

De Hoge Raad:

- vernietigt de beschikking van de rechtbank Noord-Holland van 3 februari 2023;

- wijst het geding terug naar die rechtbank ter verdere behandeling en beslissing.

Deze beschikking is gegeven door de raadsheren A.E.B. ter Heide, als voorzitter, S.J. Schaafsma en K. Teuben, en in het openbaar uitgesproken door de raadsheer F.J.P. Lock op
13 oktober 2023 .

Voetnoten

1. Zie HR 21 april 2023, ECLI:NL:HR:2023:665, rov. 3.2; HR 21 april 2023, ECLI:NL:HR:2023:663, rov. 3.2; HR 11 december 2020, ECLI:NL:HR:2020:2015, rov. 3.2; HR 25 september 2020, ECLI:NL:HR:2020:1509, rov. 3.1.4.

2. Vgl. HR 12 februari 2021, ECLI:NL:HR:2021:226, rov. 3.4.