ECLI:NL:HR:2017:1132

• Datum uitspraak: 23 juni 2017
• Publicatiedatum: 22 juni 2017
• Zaaknummer: 13/02651
• Instantie: Hoge Raad
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Bestuursrecht; Belastingrecht
• Procedures: Uitspraak na prejudiciële beslissing
• Rechters: J.A.C.A. Overgaauw; E.N. Punt; P.M.F. van Loon; L.F. van Kalmthout; A.F.M.Q. Beukers-van Dooren
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Cassatie over omzetbelasting en recht op volledige aftrek bij verkoop onder kostprijs door gemeente

In deze zaak heeft de Hoge Raad op 23 juni 2017 uitspraak gedaan in een cassatieprocedure over de omzetbelasting. De gemeente Woerden had multifunctionele gebouwen gebouwd en deze tegen een prijs verkocht die lager was dan de kostprijs. Een deel van deze gebouwen werd om niet ter beschikking gesteld voor basisonderwijs, terwijl andere delen tegen vergoeding aan andere gebruikers werden verhuurd. De Hoge Raad heeft eerder een prejudiciële vraag gesteld aan het Hof van Justitie van de Europese Unie over de aftrekbaarheid van de omzetbelasting in deze situatie. Het Hof van Justitie oordeelde op 22 juni 2016 dat de gemeente recht heeft op volledige aftrek van de betaalde omzetbelasting, ongeacht het feit dat een gedeelte van het gebouw om niet werd ter beschikking gesteld. De Hoge Raad heeft deze uitspraak bevestigd en geoordeeld dat de gemeente als belastingplichtige voor de omzetbelasting moet worden aangemerkt. De Hoge Raad verklaarde het principale beroep van de gemeente gegrond en het voorwaardelijk incidentele beroep van de Staatssecretaris van Financiën ongegrond. De uitspraak van het Hof en de naheffingsaanslag werden vernietigd. Tevens werd de Staatssecretaris veroordeeld in de proceskosten van de gemeente, die werden vastgesteld op € 7054 voor rechtsbijstand in cassatie en € 2970 voor de procedure bij het Hof.

Uitspraak

23 juni 2017

nr. 13/02651bis

Arrest

gewezen op het beroep in cassatie van
Gemeente Woerden te
Woerden (hierna: belanghebbende) tegen de uitspraak van het
Gerechtshof Amsterdam van 25 april 2013, nr. 11/00356, na beantwoording van de door de Hoge Raad bij een arrest aan het Hof van Justitie van de Europese Unie gestelde vraag.

1. De loop van het geding in cassatie tot dusver

Voor een overzicht van het geding in cassatie tot aan het door de Hoge Raad in dit geding gewezen arrest van 29 mei 2015, nr. 13/02651, ECLI:NL:HR:2015:1355, BNB 2015/219, wordt verwezen naar dat arrest, waarbij de Hoge Raad aan het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft verzocht een prejudiciële beslissing te geven over de in dat arrest geformuleerde vraag.

Bij arrest van 22 juni 2016, Gemeente Woerden, C‑267/15, ECLI:EU:C:2016:466, BNB 2016/201, heeft het Hof van Justitie, uitspraak doende op die vraag, voor recht verklaard:

“Richtlijn 2006/112/EG van de Raad van 28 november 2006 betreffende het gemeenschappelijke stelsel van belasting over de toegevoegde waarde, moet aldus worden uitgelegd dat de belastingplichtige in omstandigheden zoals die van het hoofdgeding, waarin deze een gebouw heeft laten bouwen en tegen een beneden de bouwkosten liggende prijs heeft verkocht, recht heeft op volledige aftrek van de voor de bouw van dat gebouw betaalde belasting over de toegevoegde waarde, en niet slechts op gedeeltelijke aftrek van die belasting naar evenredigheid van de gedeelten van dat gebouw die de verkrijger voor economische activiteiten gebruikt. Het feit dat de verkrijger een gedeelte van het betrokken gebouw om niet aan een derde in gebruik geeft, is in dit verband zonder betekenis.”

Zowel belanghebbende als de Staatssecretaris heeft, daartoe in de gelegenheid gesteld, schriftelijk gereageerd op dit arrest.

De Advocaat-Generaal C.M. Ettema heeft op 8 maart 2017 nader geconcludeerd tot ongegrond verklaren van het principale beroep in cassatie en tot gegrond verklaren van het incidentele beroep in cassatie (ECLI:NL:PHR:2017:170).

Belanghebbende heeft schriftelijk gereageerd op de nadere conclusie van de Advocaat-Generaal.

2. Nadere beoordeling van ’s Hofs uitspraak naar aanleiding van de in het principale beroep voorgestelde middelen en ambtshalve

Uit het hiervoor in onderdeel 1 vermelde arrest van het Hof van Justitie volgt dat belanghebbende recht heeft op volledige aftrek van de ter zake van de bouw van de panden aan haar in rekening gebrachte omzetbelasting, en niet slechts op gedeeltelijke aftrek naar evenredigheid van de gedeelten van de panden die de koper van de panden voor verhuur tegen een vergoeding gebruikt.

3. Slotsom

3.1.

Gelet op hetgeen hiervoor in onderdeel 2 is overwogen alsmede op de rechtsoverwegingen 3.1, 3.2.3, en 3.4.3 van het hiervoor in onderdeel 1 vermelde arrest van de Hoge Raad, slagen de in het principale beroep voorgestelde middelen 1 en 2, en falen, gelet op hetgeen is overwogen in onderdeel 4 van datzelfde arrest, de in het voorwaardelijk incidenteel beroep aangevoerde klachten. In dit verband verdient opmerking dat het arrest van het Hof van Justitie van 12 mei 2016, Gemeente Borsele, C‑520/14, ECLI:EU:C:2016:334, BNB 2016/186, de Hoge Raad geen aanleiding geeft om met betrekking tot de in het voorwaardelijk incidenteel beroep aangevoerde tweede klacht anders te beslissen.

3.2. ’

s Hofs uitspraak kan niet in stand blijven. De in het principale beroep voorgestelde middelen voor het overige behoeven geen behandeling. De Hoge Raad kan de zaak afdoen. De naheffingsaanslag moet worden vernietigd.

4. Proceskosten

De Staatssecretaris zal worden veroordeeld in de kosten van het geding in cassatie en de Inspecteur in de kosten van het geding voor het Hof.

5. Beslissing

De Hoge Raad:

verklaart het principale beroep in cassatie van belanghebbende gegrond,

verklaart het voorwaardelijk incidenteel beroep in cassatie van de Staatssecretaris van Financiën ongegrond,

vernietigt de uitspraak van het Hof, de uitspraak van de Rechtbank behoudens de beslissingen omtrent het griffierecht en de proceskosten, en de uitspraak van de Inspecteur,

vernietigt de naheffingsaanslag,

gelast dat de Staatssecretaris van Financiën aan belanghebbende vergoedt het door deze ter zake van de behandeling van het beroep in cassatie betaalde griffierecht ten bedrage van € 478, en gelast dat de Inspecteur aan belanghebbende vergoedt het bij het Hof betaalde griffierecht ter zake van de behandeling van de zaak voor het Hof ten bedrage van € 454,

veroordeelt de Staatssecretaris van Financiën in de kosten van het geding in cassatie aan de zijde van belanghebbende, vastgesteld op € 7054 voor beroepsmatig verleende rechtsbijstand, en

veroordeelt de Inspecteur in de kosten van het geding voor het Hof aan de zijde van belanghebbende, vastgesteld op € 2970 voor beroepsmatig verleende rechtsbijstand.

Dit arrest is gewezen door de vice-president J.A.C.A. Overgaauw als voorzitter, en de raadsheren E.N. Punt, P.M.F. van Loon, L.F. van Kalmthout en A.F.M.Q. Beukers‑van Dooren, in tegenwoordigheid van de waarnemend griffier E. Cichowski, en in het openbaar uitgesproken op 23 juni 2017.