Uitspraak
Rechtbank Rotterdam
Team Bestuursrecht 2
zaaknummer: ROT 16/8186
uitspraak van de enkelvoudige kamer van 9 augustus 2017 in de zaak tussen
[eiseres], te Rotterdam, eiseres,
gemachtigde: mr. W.E. Louwerse,
en
de minister van Defensie, verweerder,
gemachtigde: mr. R. van Arkel.
Procesverloop
Bij besluit van 3 februari 2012 (het primaire besluit) is eiseres op grond van het Wachtgeldbesluit burgerlijke ambtenaren defensie (Wbad) met ingang van 1 februari 2012 een wachtgelduitkering toegekend, tot 1 juli 2016.
Eiseres heeft tegen dit besluit bij mailbericht van 1 maart 2016 en brief van 11 maart 2016 bezwaar gemaakt.
Bij besluit van 25 november 2016 (het bestreden besluit) heeft verweerder het bezwaar van eiseres tegen het primaire besluit deels gegrond verklaard.
Eiseres heeft tegen het bestreden besluit op 19 december 2016 beroep ingesteld.
Op 31 mei 2017 heeft verweerder een aanvullend besluit genomen.
Bij brief van 7 juni 2017 heeft eiseres gereageerd.
Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 28 juni 2017. Eiseres is verschenen bij gemachtigde. Verweerder heeft zich laten vertegenwoordigen door mr. M.A. Schneider en mr. D.R. Stolwijk, kantoorgenoten van mr. R. van Arkel voornoemd.
Overwegingen
1.1.
Eiseres ([geboortedatum]) is van 1 september 1978 tot en met 31 januari 2012 als burgerambtenaar werkzaam geweest bij verweerder. Per 1 februari 2012 is haar overtolligheidsontslag verleend met toepassing van artikel 116, eerste lid, aanhef en onder b, van het Burgerlijk ambtenarenreglement defensie (BARD) en het Sociaal Beleidskader Defensie 2004.
1.2.
Bij het primaire besluit is eiseres aansluitend aan haar ontslag wachtgeld op grond van het Wbad toegekend tot 1 juli 2016, de eerste dag van de maand volgende op die waarin zij de leeftijd van 65 jaar heeft bereikt. In bezwaar tegen het primaire besluit heeft eiseres aangevoerd dat haar wachtgelduitkering moet doorlopen tot haar AOW-leeftijd. Met de toekenning van wachtgeld tot de leeftijd van 65 jaar maakt verweerder volgens eiseres een ongeoorloofd onderscheid naar leeftijd.
1.3.
Volgens de Wet verhoging AOW- en pensioenrichtleeftijd, Stb. 2012, 328 (Wet VAP), en de Wet van 4 juni 2015, Stb. 2015, 218, wordt de pensioengerechtigde leeftijd zoals bedoeld in de Algemene Ouderdomswet (AOW-leeftijd) vanaf 2013 in stappen verhoogd tot 67 jaar in 2021. Vanaf 2022 wordt de AOW-leeftijd gekoppeld aan de levensverwachting. Dit heeft voor eiseres onder andere tot gevolg dat zij niet vanaf 65-jarige leeftijd recht heeft op een AOW-uitkering, maar pas vanaf de voor haar geldende verhoogde AOW-leeftijd. Sinds 1 januari 2015 kent het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds (ABP) het ouderdomspensioen vanaf deze verhoogde AOW-leeftijd toe.
1.4.
Op 1 oktober 2015 is de Voorlopige voorziening tegemoetkoming inkomensderving als gevolg van ophoging AOW-leeftijd, Stcrt. 28 september 2015, nr. 31.772 (Voorlopige voorziening) in werking getreden. In artikel 2 van de Voorlopige voorziening is bepaald dat een gewezen defensieambtenaar die de leeftijd van 65 jaar bereikt, waardoor zijn uitkering eindigt, tot het bereiken van de voor hem geldende AOW-leeftijd aanspraak heeft op een maandelijkse tegemoetkoming die gelijk is aan de bruto AOW-uitkering (inclusief vakantiegeld) die voor hem volgens de AOW in de desbetreffende maand gegolden zou hebben indien daarop aanspraak zou hebben bestaan.
2. Bij uitspraken van 18 juli 2016 (ECLI:NL:CRVB:2016:2614 tot en met -2618 en ECLI:NL:CRVB:2016:2620 tot en met -2622) heeft de Centrale Raad van Beroep (CRvB) – voor zover hier van belang – geoordeeld dat de beëindiging van het wachtgeld op grond van artikel 17 van het Wbad bij het bereiken van de 65-jarige leeftijd, onder gelijktijdige toekenning van de tegemoetkoming op grond van de Voorlopige voorziening, en gegeven de mogelijkheid het door het ABP toe te kennen ouderdomspensioen vervroegd te laten ingaan bij het bereiken van die leeftijd, een verboden onderscheid naar leeftijd oplevert als bedoeld in de Wet gelijke behandeling op grond van leeftijd bij de arbeid (Wgbla).
3.1.
Bij het bestreden besluit heeft verweerder de beëindiging van het aan eiseres toegekende wachtgeld op grond van het Wbad bij het bereiken van de 65-jarige leeftijd gehandhaafd. Daarbij kent verweerder eiseres – met inachtneming van de uitspraken van de CRvB van 18 juli 2016 – voor de periode vanaf dat zij 65 jaar wordt totdat zij de AOW‑leeftijd heeft bereikt een maandelijkse bruto uitkering toe die een netto uitkering oplevert die gelijk is aan de netto AOW-uitkering inclusief vakantiegeld (tegemoetkoming AOW-hiaat). Daarnaast kent verweerder eiseres voor diezelfde periode een compensatie (bruto) toe in verband met het feit dat zij (mogelijk) haar ouderdomspensioen vervroegd laat ingaan bij het bereiken van de leeftijd van 65 jaar (compensatie). Daarvoor geeft verweerder als reden dat de vanaf 2014 opgebouwde pensioenaanspraken worden verlaagd als gebruik wordt gemaakt van de mogelijkheid het ouderdomspensioen vanaf 65 jaar te laten ingaan, omdat deze pensioenaanspraken overeenkomstig de Wet VAP een pensioenrichtleeftijd van 67 jaar hebben. De compensatie is in waarde (bruto) gelijk aan voornoemde verlaging van de pensioenaanspraken in vergelijking met de situatie vóór invoering van de Wet VAP.
3.2.
Bij nader besluit van 31 mei 2017 heeft verweerder het bestreden besluit aangevuld. Indien in de periode vanaf het bereiken van de leeftijd van 65 jaar tot aan het bereiken van de AOW-leeftijd het totaalbedrag van de tegemoetkoming AOW-hiaat en de compensatie, vermeerderd met het (vervroegd ingegane) ouderdomspensioen, netto minder bedraagt dan 90% van de gerechtvaardigde aanspraak van eiser, dan wordt dit bedrag bruto zodanig aangevuld dat deze in ieder geval gelijk is aan 90% van de gerechtvaardigde aanspraak van eiser (aanvullende maatregel).
4. De rechtbank stelt vast dat eiseres eerst na vier jaar tegen het primaire besluit bezwaar heeft gemaakt. Met partijen is de rechtbank van oordeel dat dit bezwaar moet worden aangemerkt als een verzoek terug te komen van het primaire besluit en dat het besluit van 25 november 2016 moet worden aangemerkt als primair besluit op dat verzoek. De rechtbank merkt het beroepschrift van 19 december 2016 aan als bezwaarschrift tegen het besluit van 25 november 2016, het besluit van 31 mei 2017 als beslissing op dat bezwaar en de brief van 7 juni 2017 als beroepschrift tegen het besluit van 31 mei 2017.
5. Bij uitspraak van 26 april 2017 (ECLI:NL:CRVB:2017:1473) heeft de CRvB geoordeeld dat met het pakket van de door verweerder geboden financiële voorzieningen (tegemoetkoming AOW-hiaat, compensatie en aanvullende maatregel) een toereikende oplossing is gevonden voor het gegeven dat als gevolg van de verhoging van de AOW‑leeftijd, de AOW- en pensioenaanspraken van burgerambtenaren Defensie niet meer aansluiten op het wachtgeld op grond van het Wbad, waardoor zij inkomensverlies lijden, en dat met de geboden voorzieningen niet langer sprake is van een verboden onderscheid naar leeftijd.
6. Eiseres blijft bij haar standpunt dat verweerder met het pakket aan compenserende maatregelen verboden onderscheid maakt naar burgerlijke staat als bedoeld in de Algemene wet gelijke behandeling (Awgb). Dit onderscheid wordt veroorzaakt doordat verweerder voor de hoogte van de tegemoetkoming AOW-hiaat en de aanvullende (90%-)maatregel aansluiting heeft gezocht bij de systematiek van de AOW, dus 70% van het minimumloon voor ongehuwden en 50% van het minimumloon voor gehuwden, of daarmee gelijkgestelden. Eiseres kan zich niet vinden in rechtsoverweging 2.5.1 van de uitspraak van 26 april 2017, waarin de CRvB heeft gemotiveerd waarom dit onderscheid volgens hem gerechtvaardigd is. Het betoog faalt.
6.1.
In de uitspraken van 26 april 2017 (rechtsoverweging 2.5.1) en 1 juni 2017 (ECLI:NL:CRVB:2017:1904, rechtsoverweging 6.4.2) heeft de CRvB geoordeeld dat het verschil in behandeling in de AOW tussen aan de ene kant gehuwden of daarmee gelijkgestelde ongehuwd samenwonenden en aan de andere kant ongehuwden die alleenstaand zijn en daarmee gelijkgestelden, waaraan de tegemoetkoming is gerelateerd, is terug te voeren op een niet vergelijkbare leefsituatie en daarmee samenhangende behoeften. Zo is sprake van besparende voordelen bij het voeren van een gezamenlijke huishouding ten opzichte van een eenpersoonshuishouden. In aanmerking genomen dat de geboden financiële voorzieningen ertoe strekken een oplossing te vinden voor het gegeven dat, als gevolg van de verhoging van de AOW-leeftijd, de AOW- en pensioenaanspraken van eiseres niet meer aansluiten op het wachtgeld op grond van het Wbad, waardoor zij inkomensverlies lijdt, staat de Awgb er volgens de CRvB niet aan in de weg dat verweerder voor van elkaar te onderscheiden gevallen verschillende voorzieningen treft, waarbij met dat onderscheid rekening wordt gehouden, zoals ook in de AOW geschiedt. De rechtbank ziet geen reden hierover anders te oordelen dan de CRvB.
7. Eiseres betoogt voorts dat verweerder met het pakket aan compenserende maatregelen een verboden onderscheid maakt in beloning naar arbeid/arbeidsvoorwaarden als bedoeld in artikel 5 van de Awgb en artikel 3 van de Wgbla, omdat voormalige burgerambtenaren van Defensie als gevolg van de compensatieregeling verschillend worden beloond. Zij die de leeftijd van 65 jaar nog niet hebben bereikt, ontvangen immers wachtgeld en zij die 65 jaar of ouder zijn, ontvangen tot het bereiken van de AOW-leeftijd een inkomen, bestaande uit de tegemoetkoming AOW-hiaat, compensatie en eventueel de aanvullende maatregel, en mogelijk een vervroegd ingegaan ouderdomspensioen. In beide gevallen is volgens eiseres sprake van beloning naar arbeid. Omdat voor de hoogte van de tegemoetkoming AOW-hiaat en de aanvullende maatregel aansluiting is gezocht bij de systematiek van de AOW, waarin - anders dan in de wachtgeldregeling - een onderscheid naar burgerlijke status is verdisconteerd, levert dit volgens eiseres een ongerechtvaardigd onderscheid op in beloning naar arbeid. Het betoog faalt.
7.1.
De rechtbank volgt eiseres niet in de stelling dat het geheel aan compenserende maatregelen, net als het wachtgeld, een beloning naar arbeid is. Naar het oordeel van de rechtbank is sprake een financiële compensatie voor het inkomensverlies dat voormalige burgerambtenaren bij Defensie, zoals eiseres, lijden als gevolg van het verhogen van de AOW-gerechtigde leeftijd door de Wet VAP, waardoor hun AOW- en pensioenaanspraken niet meer aansluiten op het wachtgeld op grond van het Wbad. Overigens heeft de CRvB in rechtsoverweging 2.6.1 van zijn uitspraak van 26 april 2017 in het midden heeft gelaten of het pakket aan compenserende maatregelen een beloning naar arbeid is, omdat een bevestigend antwoord op die vraag de gewezen defensieambtenaren naar zijn oordeel niet kan baten. De rechtbank verwacht niet dat de CRvB van dit oordeel zal terugkomen.
8. Het beroep is ongegrond.
9. Omdat verweerder in beroep een nader (begunstigend) besluit heeft genomen en zich ter zitting bereid heeft verklaard de in bezwaar en beroep door eiseres gemaakte proceskosten te vergoeden, ziet de rechtbank aanleiding voor een proceskostenveroordeling. De rechtbank stelt deze kosten op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vast op € 1.485,- (1 punt voor het indienen van het bezwaarschrift, 1 punt voor het indienen van het beroepschrift en 1 punt voor het verschijnen ter zitting, met een waarde per punt van € 495,- en wegingsfactor 1).
10. De rechtbank ziet tevens aanleiding te bepalen dat verweerder aan eiseres het door haar betaalde griffierecht – ten onrechte is het verlaagde griffierecht geheven – vergoedt.
Beslissing
De rechtbank:
- verklaart het beroep ongegrond;
- bepaalt dat verweerder aan eiseres het betaalde griffierecht van € 46,- vergoedt;
- veroordeelt verweerder in de proceskosten van eiseres tot een bedrag van € 1.485,-.
Deze uitspraak is gedaan door mr. B. van Velzen, rechter, in aanwezigheid van M.G. den Ambtman, griffier. De beslissing is in het openbaar uitgesproken op 9 augustus 2017.
griffier rechter
Afschrift verzonden aan partijen op:
Rechtsmiddel
Tegen deze uitspraak kan binnen zes weken na de dag van verzending daarvan hoger beroep worden ingesteld bij de Centrale Raad van Beroep.