ECLI:NL:RBNNE:2014:4615

• Datum uitspraak: 18 september 2014
• Publicatiedatum: 22 september 2014
• Zaaknummer: LEE AWB - 13 _ 282
• Instantie: Rechtbank Noord-Nederland
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Bestuursrecht; Belastingrecht
• Procedures: Eerste aanleg - meervoudig
• Rechters: G.B.A. Brummer; J.W. Keuning; M. Chin-Oldenziel
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Intrekking ANBI-status van een stichting gericht op Transcendente Meditatie

In deze zaak heeft de Rechtbank Noord-Nederland op 18 september 2014 uitspraak gedaan over de intrekking van de ANBI-status van eiseres, een stichting die zich richt op het bevorderen van Transcendente Meditatie. De verweerder, de inspecteur van de Belastingdienst Oost-Brabant, heeft op 6 maart 2012 de ANBI-status van eiseres ingetrokken, omdat hij van mening was dat de stichting niet uitsluitend of nagenoeg uitsluitend het algemeen belang diende. Eiseres heeft hiertegen bezwaar gemaakt, maar dit werd ongegrond verklaard. Vervolgens heeft eiseres beroep ingesteld bij de rechtbank.

Tijdens de zitting op 11 maart 2014 heeft eiseres haar standpunt toegelicht, waarbij zij stelde dat haar activiteiten wel degelijk het algemeen belang dienen. Eiseres verwees naar eerdere uitspraken van het gerechtshof en de Hoge Raad om haar standpunt te onderbouwen. De rechtbank heeft echter geoordeeld dat, hoewel eiseres statutair het algemeen belang beoogt, de feitelijke uitvoering van haar activiteiten voornamelijk gericht is op de particuliere belangen van de deelnemers aan de meditatieprogramma's. De rechtbank concludeerde dat de activiteiten van eiseres niet voldoen aan de kwantitatieve toets die vereist is voor het behoud van de ANBI-status.

De rechtbank heeft vastgesteld dat de activiteiten van eiseres voornamelijk gericht zijn op het bevorderen van de persoonlijke ontwikkeling van de deelnemers, en dat de ondersteuning van huisvesting slechts een ondersteunende rol speelt. Hierdoor is niet aangetoond dat het algemene belang voor 90% of meer wordt gediend. De rechtbank heeft daarom het beroep van eiseres ongegrond verklaard en de intrekking van de ANBI-status door de verweerder bevestigd. De uitspraak is openbaar uitgesproken en er is geen aanleiding voor een proceskostenveroordeling.

Uitspraak

RECHTBANK NOORD-NEDERLAND

Zittingsplaats Groningen

Bestuursrecht

zaaknummer: LEE 13/282

uitspraak van de meervoudige belastingkamer van 18 september 2014 in de zaak tussen

[eiseres], te [vestigingsplaats], eiseres

(gemachtigde: [gemachtigde eiseres]),

en

De inspecteur van de Belastingdienst Oost-Brabant, verweerder

(gemachtigde: [gemachtigde verweerder]).

Procesverloop

Verweerder heeft bij beschikking van 6 maart 2012 de status van eiseres als een algemeen nut beogende instelling (hierna: ANBI) als bedoeld in artikel 5b van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (tekst 2012) per 1 juli 2012 ingetrokken.

Bij uitspraak op bezwaar van 27 november 2012 heeft verweerder het bezwaar van eiseres ongegrond verklaard.

Eiseres heeft tegen de uitspraak op bezwaar beroep ingesteld.

Verweerder heeft een verweerschrift ingediend.

Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 11 maart 2014. Eiseres is daar vertegenwoordigd door haar gemachtigde. Verweerder is daar vertegenwoordigd door zijn gemachtigde, bijgestaan door [bijstand].

Overwegingen

Feiten

1.

De rechtbank neemt de volgende, door partijen niet betwiste, feiten als vaststaand aan.

1.1.

Eiseres is bij notariële akte van [datum] 1988 opgericht.

1.2.

Volgens artikel 2 van de statuten van eiseres luidt haar doel:

“1. De stichting heeft ten doel: het scheppen van mogelijkheden voor minimaal vierhonderd personen om gezamenlijk tweemaal per dag het TM- (rechtbank: Transcendente Meditatie)
en TM-sidhiprogramma, zoals geleerd door Maharishi Mahesh Yogi, te beoefenen, om op deze wijze een zodanige invloed uit te oefenen op het collectieve bewustzijn van de Nederlandse bevolking, dat negatieve tendenzen gaan verdwijnen en worden omgebogen in positieve ontwikkelingen.

2.

De stichting tracht haar doel onder meer te verwezenlijken door:

A) projecten te ontwikkelen, die bovengenoemde doelstellingen doen realiseren, zoals:

a. woongelegenheid voor een dergelijke groep;

b. huisvesting om het gezamenlijke meditatieprogramma te beoefenen;

c. werkgelegenheid;

d. het voorwaarden scheppen voor onderwijs op basis van de systematische ontwikkeling van het bewustzijn voor de betrokkenen;

e. het voorwaarden scheppen voor mogelijkheden voor recreatie en

gezondheidszorg.

B) Het verstrekken van informatie over de genoemde doelstelling.”.

1.3

In het beleidsplan van eiseres voor de periode 2011-2021 van oktober 2011 staat onder meer:

“Er is derhalve alle reden om de activiteiten van de Stichting (rechtbank: eiseres)
uit te breiden, om te komen tot verdere groei van het aantal beoefenaars van de TM sidhi-techniek in Nederland. De Stichting zal hiertoe de komende jaren de volgende activiteiten ontplooien:

(1) Publiciteit genereren over het nut van de transcendente meditatie en TM sidhi-techniek voor de maatschappij

(2) Ondersteuning van de bouw van nieuwe huizen door de Stichting [stichting]

(3) Professionalisering van beoefenaars van de TM sidhi-techniek

(4) Ondersteuning voor de activiteiten in het huidige [woonwijk]”.

1.4

Eiseres schrijft in haar beroepschrift onder meer:

“In 1988 is [eiseres] (rechtbank: eiseres)
begonnen met het realiseren van [woonwijk]; een wijk in [woonplaats].

(…)

De huidige activiteiten van [eiseres] bestaan uit het onderhouden van [woonwijk] en haar voorzieningen door het verstrekken van subsidies aan de basisschool, de biologische winkel en het vegetarische restaurant. Daarnaast organiseert en ondersteunt [eiseres] TM-activiteiten die ook vanuit het buitenland worden bezocht.”.

1.5

Verweerder heeft een brief overgelegd van ‘[X]’ van 4 februari 2008 inzake de inschrijving voor een woning. In deze brief staat onder meer:

“Wij danken u voor uw aanvraag tot inschrijving en hopen op korte termijn aan uw woonwensen te kunnen voldoen. [woonwijk] huisvest momenteel ca. 300 huishoudens van merendeel mediterenden en sidha’s.

(…)

Voordat u zich bij ons inschrijft is het nodig dat u een overeenkomst hebt gesloten met [eiseres]. [eiseres] regelt, als bewonersorganisatie, de toelating tot [woonwijk].”.

1.6

Verweerder heeft een ‘Deelnemersovereenkomst [eiseres]’ overgelegd. Daarin staat onder meer:

“Deze overeenkomst regelt de deelname van bewoners aan [woonwijk].

2.

Partijen

2.1

Partijen in deze overeenkomst zijn: 1. de deelnemer inclusief de tot zijn/haar huishouden behorende leden en 2. [eiseres] (verder genoemd [eiseres]) of haar rechtsopvolgers.

3.

Ingang van de overeenkomst

3.1

De overeenkomst gaat in op de dag dat, voor het huishouden waartoe de deelnemer behoort, een huurovereenkomst voor een woning in [woonwijk] ingaat, dan wel het eigendom van een woning in [woonwijk] wordt verkregen.

(…)

6.

Financiële bijdrage

6.1

Deelnemers en alle personen die tot zijn of haar huishouden behoren (als ingeschreven in de gemeentelijke basisadministratie) zijn een maandelijkse bijdrage verschuldigd aan [eiseres] voor de duur van deze overeenkomst.”.

Geschil en beoordeling

2.

In geschil is het antwoord op de vraag of verweerder de status van ANBI van eiseres terecht heeft ingetrokken. Het geschil spitst zich toe op de vraag of eiseres uitsluitend of nagenoeg uitsluitend het algemeen belang beoogt en dient.

3.

Eiseres is van mening dat zij het algemeen belang beoogt en dient. Onder verwijzing naar de uitspraak van het gerechtshof ’s-Hertogenbosch van 9 juni 2011 (ECLI:NL:GHSHE: 2011:BT6822) en het arrest van de Hoge Raad van 22 juni 2012 (ECLI:NL:HR:2012: BW9055) onderscheidt zij de zogeheten ‘doelgroeptoets’ en de ‘quid-pro-quo toets’. Eiseres is van mening dat zij aannemelijk heeft gemaakt dat ze aan beide criteria voldoet.

4.

Verweerder is van mening dat eiseres statutair wel het algemene belang dient (verweerder heeft dit standpunt ter zitting ingenomen in afwijking van zijn verweerschrift), maar dat zij feitelijk voor 100% particuliere belangen dient. Verweerder voert daartoe aan dat de Transcendente Meditatie (TM) primair is gericht op de persoonlijke ontwikkeling van de beoefenaar van TM. Feitelijk is derhalve van een rechtstreeks uitsluitend of nagenoeg uitsluitend dienen van een algemeen belang niet gebleken. Overigens is verweerder van mening dat eiseres niet voldoet aan de in de Uitvoeringsregeling Algemene wet inzake rijksbelastingen 1994 nader gestelde voorwaarden ter verkrijging of ter behoud van de ANBI-status.

5.

De rechtbank overweegt dat tussen partijen niet (meer) in geschil is dat eiseres volgens haar doelstelling het algemeen nut beoogt en derhalve aan de zogeheten ‘kwalitatieve toets’ voldoet. Deze gezamenlijke mening van partijen geeft naar het oordeel van de rechtbank geen blijk van een onjuiste rechtsopvatting. Dan blijft over de vraag of de activiteiten van de instelling voor 90% of meer op het realiseren van die doelstelling zijn gericht (hierna: de kwantitatieve toets; vergelijk Kamerstukken II, 2011/12, 33 006, nr. 6, blz. 10).

6.

Uit de activiteiten van eiseres, zoals blijkt uit het onder het 1.3 opgenomen gedeelte van het Beleidsplan 2011, uit hetgeen eiseres daarover zelf stelt (1.4) en uit de overgelegde stukken (1.5 en 1.6), leidt de rechtbank af dat eiseres’ activiteiten in hoofdzaak er op zien dat zoveel mogelijk mensen deelnemen aan TM en dat het aanbieden van huisvesting één van de ondersteunende activiteiten is. Gelet hierop worden, naar het oordeel van de rechtbank, met de activiteiten van eiseres in hoofdzaak de particuliere consumptieve belangen van de deelnemers gediend. Eiseres heeft niet, althans onvoldoende, aannemelijk gemaakt of en in welke mate andere belangen dan het persoonlijke welzijn en/of de persoonlijke ontwikkeling van de deelnemers worden gediend. Weliswaar kan het persoonlijke welzijn en de persoonlijke ontwikkeling van de deelnemers een gunstig effect hebben op hun omgeving, maar dat effect, wat daar overigens ook van zij, is, naar het oordeel van de rechtbank, indirect en ondergeschikt aan het individuele belang van de deelnemers. Derhalve is niet aannemelijk geworden dat met de activiteiten van eiseres het algemene belang voor 90% of meer wordt gediend.

7.

Gelet op het voorgaande is eiseres, naar het oordeel van de rechtbank, met hetgeen zij heeft gesteld en overgelegd niet geslaagd in haar bewijslast. Verweerder heeft eiseres daarom terecht niet langer als ANBI aangemerkt. Nu de rechtbank reeds op deze gronden tot deze conclusie komt, gaat zij voorbij aan de overigens door partijen aangevoerde standpunten.

8.

Gelet op het voorgaande dient het beroep ongegrond te worden verklaard.

9.

Voor een proceskostenveroordeling bestaat geen aanleiding.

Beslissing

De rechtbank verklaart het beroep ongegrond.

Deze uitspraak is gedaan door mr. G.B.A. Brummer, voorzitter, en mr. J.W. Keuning en

mr. M. Chin-Oldenziel, leden, in aanwezigheid van mr. H.J. Haanstra, griffier. De beslissing is in het openbaar uitgesproken op 18 september 2014.

w.g. griffier

w.g. voorzitter

Rechtsmiddel

Tegen deze uitspraak kan binnen zes weken na de dag van verzending daarvan hoger beroep worden ingesteld bij het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden.