Uitspraak
RECHTBANK MIDDEN-NEDERLAND
Afdeling Strafrecht
Zittingslocatie Lelystad
Parketnummer: 07.662354-12 (P)
Vonnis van de meervoudige kamer d.d. 17 december 2013
in de strafzaak tegen
[verdachte],
geboren op [geboortedatum] te [geboorteplaats] (Afghanistan),
wonende [adres 1] ([postcode]) te[woonplaats 1],
thans verblijvende in de P.I. Achterhoek, locatie Huis van Bewaring De Kruisberg te Doetinchem.
1.HET ONDERZOEK TER TERECHTZITTING
Dit vonnis is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzitting in eerste aanleg.
Het onderzoek heeft laatstelijk plaatsgevonden ter openbare terechtzittingen van 27, 28 en 29 november en 2 en 3 december 2013 te Lelystad, waarbij de verdachte telkens is verschenen, telkens, met uitzondering van 2 december 2013, bijgestaan door mr. P.J. Roelse, advocaat te Amsterdam.
De rechtbank heeft kennisgenomen van de vordering van de officier van justitie
mr. M. Kamper en van de standpunten door de raadsman van verdachte naar voren gebracht.
2.DE TENLASTELEGGING
De verdachte is, na een nadere omschrijving van de tenlastelegging d.d. 11 oktober 2012, ten laste gelegd dat:
1.
hij op of omstreeks 13 september 2011 te Almere, althans in Nederland, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, opzettelijk (en met voorbedachten rade) [slachtoffer] van het leven heeft beroofd, immers heeft/hebben verdachte en/of (een of meer van) zijn mededader(s) met dat opzet, met een vuurwapen een of meer kogels (van korte afstand en/of gericht) afgevuurd op en/of in de richting van die [slachtoffer], waardoor die [slachtoffer] door een of meerdere van die kogels in het lichaam en/of het hoofd is getroffen, tengevolge waarvan voornoemde [slachtoffer] is overleden;
2.
hij op een of meer tijdstip(pen) in of omstreeks de periode van 12 september 2011 tot en met 6 maart 2012 te Apeldoorn en/of Almere en/of elders in Nederland en/of in Frankrijk, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, en/of alleen, meermalen, althans eenmaal, (telkens) opzettelijk heeft bereid en/of bewerkt en/of verwerkt en/of verkocht en/of afgeleverd en/of verstrekt en/of vervoerd, in elk geval (telkens) opzettelijk aanwezig heeft gehad,
een hoeveelheid van een materiaal bevattende heroïne (diacetylmorfine) en/of
een hoeveelheid van een materiaal bevattende cocaïne en/of
een hoeveelheid van een materiaal bevattende MDMA
zijnde heroïne en/of cocaïne en/of MDMA (telkens) een middels als bedoeld in de bij de Opiumwet behorende lijst I, dan wel aangewezen krachtens het vijfde lid van artikel 3a van die wet;
3.
hij op een of meer tijdstip(pen) in of omstreeks de periode van 12 september 2011 tot en met 6 maart 2012 te Apeldoorn en/of Almere en/of elders in Nederland en/of Frankrijk, tezamen in vereniging met een ander of anderen, en/of alleen, meermalen, althans eenmaal, (telkens) opzettelijk heeft bewerkt en/of verwerkt en/of verkocht en/of afgeleverd en/of verstrekt en/of vervoerd, in elk geval opzettelijk aanwezig heeft gehad
een hoeveelheid van een materiaal bevattende 4-hydroxybutaanzuur (GHB),
in elk geval een hoeveelheid van meer dan 30 gram van een materiaal bevattende 4-hydroxybutaanzuur,
zijnde 4-hydroxybutaanzuur een middel vermeld op de bij de Opiumwet behorende lijst I en/of lijst II, dan wel aangewezen krachtens artikel 3a, vijfde lid van die wet;
4.
hij op een of meer tijdstip(pen) in of omstreeks de periode van 12 september 2011 tot en met 6 maart 2012 te Almere en/of Apeldoorn en/of elders in Nederland, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, en/of alleen, meermalen althans eenmaal, (telkens) opzettelijk in voorraad heeft/hebben gehad en/of verkocht en/of afgeleverd en/of ter hand gesteld en/of ingevoerd en/of anderszins binnen of buiten het Nederlands grondgebied gebracht, een (grote) hoeveelheid anabole steroïden (telkens verpakt/gedoseerd in ampullen en/of pillenstrips en/of flesjes en/of doosjes en/of potjes), zijnde een geneesmiddel, waarvoor geen handelsvergunning geldt;
De rechtbank verbetert in de tenlastelegging een aantal kennelijke schrijffouten. De verdachte wordt daardoor niet in zijn verdediging geschaad.
3.DE VOORVRAGEN
De rechtbank heeft vastgesteld dat de dagvaarding geldig is, dat zijzelf bevoegd is tot kennisneming van de zaak, dat de officier van justitie ontvankelijk is in haar vervolging en dat er geen redenen zijn voor schorsing van de vervolging.
4.DE BEWIJSMIDDELEN EN DE BEOORDELING DAARVAN
De [straatnaam] betreft een lange doodlopende weg met aan de linkerzijde van de weg parkeervakken en aan de rechterzijde van de weg een drietal appartementencomplexen. [3]
Als verbalisanten omstreeks 6.30 uur ter plaatse zijn, treffen verbalisanten een man op de grond aan die verwondingen aan het hoofd heeft die lijken op schotwonden. De man wordt aangetroffen op de stoep naast de parkeervakken bij het laatste appartementencomplex aan de [straatnaam] te Almere. [4]
Na het aantreffen van het stoffelijk overschot is door de Regiopolitie Flevoland het ‘Team Grootschalig Onderzoek 32’ geformeerd, dat vervolgens het onderzoek heeft verricht naar de dood van het slachtoffer. Er is een groot aantal onderzoekshandelingen verricht, waaronder de sectie op het lichaam van het slachtoffer, forensische onderzoeken, de inzet van een stelselmatige informatie inwinner werkend onder de naam [naam 1]’ (hierna: [naam 1]’) en het horen van diverse getuigen.
Oorzaak van het overlijden van het slachtoffer.
Uit de rapportage van het Nederlands Forensisch Instituut (hierna: NFI) blijkt dat het slachtoffer is overleden als gevolg van meermalen bij het leven opgelopen uitwendig inwerkend perforerend geweld (schotverwondingen) op het lichaam. [9]
Bij sectie zijn zeven schotverwondingen gevonden passend bij zes doorschoten en één inschotletsel. Van deze zeven schotverwondingen waren er drie doorschoten door het hoofd. [10] Blijkens de tekening [11] , foto’s [12] en de bijbehorende toelichting bevonden zich drie inschotverwondingen op een rij rechts van de slaap. [13] Verder is een onderhuids verlopend doorschot in de nek aangetroffen, twee doorschoten door en één inschot in de romp en een kogel in de borst. [14] Voorts is geconcludeerd dat de schoten door de romp ernstig en levensbedreigend waren, maar het slachtoffer daardoor niet direct handelingsonbekwaam hoeft te zijn geweest; hij zou nog naar buiten hebben kunnen lopen. [15]
Tijdstip van overlijden van het slachtoffer.
Uit camerabeelden blijkt dat het slachtoffer op 13 september 2011 om 00.18.46 uur de sportschool aan de Markerkant 10-56 te Almere verlaat. [16] De bus van het bedrijf van het slachtoffer rijdt vervolgens om 00.26 uur vanuit de richting van de sportschool in de richting van [straatnaam]. Omstreeks 00.27 uur rijdt de bus richting de rotonde gelegen voor [straatnaam]. [17] De getuige [getuige 2] hoort diezelfde dag omstreeks 00.30 uur drie geluiden achter elkaar. Hierna is het even stil en vervolgens hoort voornoemde getuige de rest van de geluiden. Het aantal geluiden is tussen de zes en acht. [18]
De rechtbank leidt uit het vorenstaande af dat het slachtoffer omstreeks 00.30 uur is beschoten en vrijwel direct daarna is overleden.
Forensisch sporenonderzoek.
Op 13 september 2011 treft politiespeurhond Diva op ongeveer vijf meter van de plaats delict een lege patroonhouder aan. [19] De patroonhouder blijkt te behoren bij een pistool van het merk Makarov. [20] De patroonhouder is onderdeel van een vuurwapen in de zin van artikel 1, onder 3, gelet op artikel 2, eerste lid, categorie III onder 1 van de Wet wapens en munitie. [21]
De binnenzijde van voornoemde patroonhouder is bemonsterd. Van deze bemonstering is een DNA-mengprofiel verkregen van minimaal twee personen, waarvan tenminste één man. Het DNA-profiel van [medeverdachte 1] matcht met dat DNA-mengprofiel. De hypothese dat dit mengprofiel wordt verklaard door het mengsel van DNA van [medeverdachte 1] en een willekeurig persoon is meer dan 1 miljard maal waarschijnlijker dan dat het een mengsel van DNA betreft van twee willekeurig gekozen personen. [22]
Op de plaats delict zijn onder meer 10 hulzen aangetroffen bij en in de buurt van het lichaam van het slachtoffer [23] en in de centrale hal van het appartementencomplex [24] . Het NFI heeft onderzoek verricht naar deze 10 hulzen en concludeert dat gezien de op de hulzen aanwezige bodemstempels en hun afmetingen de hulzen van het kaliber 9mm Browning Kort zijn. De conclusie ten aanzien van het onderzoek op de in de hulzen aangetroffen sporen is dat de waargenomen overeenkomsten tussen de sporen in de hulzen passen bij de hypothese dat deze met hetzelfde vuurwapen zijn verschoten. [25]
Op 11 oktober 2012 is een vuurwapen met daarop bevestigd een demper in het water van [straatnaam] aangetroffen. [26] Het pistool was doorgeladen. In de kamer zat een patroon en in de patroonhouder zaten twee patronen. [27] Het betrof een pistool met het opschrift ‘CARL WALTHER SPEC AUSF’. [28] Het pistool is waarschijnlijk een Makarov. Het pistool is een vuurwapen in de zin van artikel 1 sub 3, gelet op artikel 2, eerste lid, categorie III sub 1 van de Wet wapens en munitie. [29]
De eerder aangetroffen patroonhouder past in het vuurwapen. Met het vuurwapen met daarin de patroonhouder kunnen patronen van het kaliber 9mm Browning Kort worden verschoten. [30]
Uit nader onderzoek blijkt voorts dat het waarschijnlijk is dat drie op de plaats delict aangetroffen hulzen waarschijnlijk zijn verschoten met het in het water aangetroffen vuurwapen. Er is een kleine kans om deze mate van overeenkomst waar te nemen als de hulzen zijn verschoten met een ander vuurwapen dan het aangetroffen vuurwapen. [31]
De rechtbank concludeert uit het voorgaande dat het in het water aangetroffen vuurwapen het wapen is geweest waarmee het slachtoffer is beschoten en dat de op en rond de plaats delict aangetroffen hulzen met dat wapen zijn verschoten.
Nadere verloop van het onderzoek.
Naar aanleiding van het onderzoek zijn de verdachten [medeverdachte 1], [verdachte], [medeverdachte 2], [medeverdachte 3], [medeverdachte 4] en [medeverdachte 5] aangehouden. [medeverdachte 2] en [medeverdachte 3] hebben uitgebreide verklaringen afgelegd. Verdachte heeft eveneens uitgebreide verklaringen afgelegd, maar heeft daarin iedere betrokkenheid bij de dood van het slachtoffer ontkend. [medeverdachte 1] heeft zich bij de politie beroepen op zijn zwijgrecht, maar heeft bij de rechter-commissaris op 16 maart 2013 een uitgebreide verklaring afgelegd. [medeverdachte 1] heeft, kort gezegd, verklaard dat hij het slachtoffer heeft neergeschoten op 13 september 2011 en vervolgens het wapen in het water achter het appartementencomplex aan de [straatnaam] te Almere heeft gegooid. [32]
Gelet op al het voorgaande is de rechtbank van oordeel dat (in voldoende mate) vaststaat dat [medeverdachte 1] met het in het water gevonden vuurwapen het slachtoffer heeft beschoten, ten gevolge waarvan het slachtoffer is overleden.
Het standpunt van de officier van justitie
Feit 1.
De officier van justitie acht het medeplegen van de onder 1 ten laste gelegde moord wettig en overtuigend bewezen en acht daartoe het volgende van belang.
Uit de verklaringen van [medeverdachte 1] in samenhang met het onderzoek van de forensische opsporing, de rapportages van het NFI en de resultaten van het tactisch onderzoek blijkt dat het slachtoffer opzettelijk door het hoofd is geschoten door [medeverdachte 1] ten gevolge waarvan het slachtoffer is overleden.
Uit de verklaringen van [medeverdachte 3] en [medeverdachte 2], de stelselmatig informatie-inwinner [naam 1]’, de verklaringen van de getuigen [getuige 3] en [getuige 4] en de telefoongegevens van verdachte kan worden geconcludeerd dat [medeverdachte 1] samen met verdachte ter plaatse het slachtoffer heeft opgewacht. De voorbedachte raad is geconstrueerd uit het meermalen posten vanuit het appartement van [medeverdachte 2] aan de [straatnaam], het wisselen van diensten in de sportschool in Apeldoorn om te kunnen posten, de aanschaf van het wapen met een demper, het voorafgaand oefenen van het schieten met het wapen, het meenemen van een geladen wapen met demper en een extra patroonhouder op 12 september 2011, het wachten op het slachtoffer gedurende een aantal uren in avond van 12 op 13 september 2011, het in de hal van het appartementencomplex beschieten van het slachtoffer en vervolgens het achtervolgen van het slachtoffer naar buiten en hem vervolgens van korte afstand driemaal door het hoofd schieten.
De officier van justitie is van oordeel dat in het geval van verdachte en [medeverdachte 2] sprake is van het medeplegen van de moord op het slachtoffer.
Beiden wisten dat verdachte het slachtoffer wilde terugpakken nadat verdachte was beschoten. Verdachte heeft op de uitkijk gestaan bij het appartementencomplex op de avond van de moord en heeft voorafgaand aan de moord diverse keren gepost. Nadien is verdachte met [medeverdachte 1] naar Apeldoorn gereden zonder hulp in te schakelen voor het slachtoffer.
[medeverdachte 2] heeft doorgegeven waar het slachtoffer woonde en geeft de sleutel van zijn appartement aan de [straatnaam] voor het posten op het slachtoffer. Voorts heeft [medeverdachte 2] een situatietekening van het appartementencomplex aan verdachte en [medeverdachte 1] gegeven en hen uitgelegd hoe de beschieting diende te verlopen. [medeverdachte 2] heeft met verdachte schietoefeningen in het bos bij Apeldoorn gedaan en een schietoefening in zijn sportschool. [medeverdachte 2] heeft zich niet van het voornemen van [medeverdachte 1] om het slachtoffer te doden gedistantieerd en heeft het slachtoffer dan wel de politie niet gewaarschuwd. Nadien heeft [medeverdachte 2] aan [medeverdachte 1] getracht een alibi te verschaffen.
Feit 2, 3 en 4.
De officier van justitie acht de onder 2, 3 en 4 ten laste gelegde feiten wettig en overtuigend bewezen. In de woning van [medeverdachte 1] ([adres 2] te [woonplaats 1]) zijn op
6 maart 2012 flesjes anabole steroïden aangetroffen, evenals 395 ml GHB en 3,61 gram cocaïne. De hoeveelheid aangetroffen anabolen duiden op een handelsvoorraad, waarvan het bezit zonder vergunning verboden is.
Op 21 december 2011 is in de woning van verdachte ([adres 3] te [woonplaats 1]) een grote hoeveel anabole steroïden aangetroffen. Ook in dit geval duidt de hoeveelheid aangetroffen anabole steroïden op een handelsvoorraad, waarvan het bezit zonder vergunning verboden is. In de woning van verdachte is een hoeveelheid MDMA aangetroffen. Uit diverse tapgesprekken, OVC-gesprekken en verklaringen blijkt dat verdachte en [medeverdachte 1] handelen in anabole steroïden, cocaïne en MDMA.
Het standpunt van de verdediging
Feit 1.
Algemeen.
De raadsman heeft bepleit verdachte integraal van het ten laste gelegde vrij te spreken wegens het ontbreken van wettig en overtuigend bewijs. Er is onvoldoende bewijs voorhanden voor opzet, al dan niet in voorwaardelijke zin, op het medeplegen van moord c.q. doodslag.
Gelet op de inhoud van het dossier kan een alternatief scenario worden geschetst dat op basis van dezelfde bewijsmiddelen even reëel is en niet door de bewijsmiddelen wordt weerlegd, te weten het scenario dat verdachte in de omgeving van het plaats delict aanwezig was, maar geen (strafbare) rol speelde bij het strafbare feit.
Uit de zendmastgegevens volgt enkel dat verdachte nabij de plaats delict was, maar niet dat hij op de plaats delict is geweest.
De raadsman heeft bepleit de verklaringen van [medeverdachte 2] niet voor het bewijs te bezigen, nu uit de beelden blijkt dat de voorbehouden die [medeverdachte 2] maakt ten aanzien van de rol van verdachte zijn weggelaten in de betreffende processen-verbaal van verhoor. In de processen-verbaal van verhoor wordt - ten onrechte - de indruk gewekt dat [medeverdachte 2] zeker is over de betrokkenheid van verdachte. Voorts zijn de verhoren op momenten één groot gis- en invulwerk.
De raadsman heeft voorts bepleit de verklaringen van [medeverdachte 3] niet voor het bewijs te bezigen, gelet op het Vidgen-arrest van het EHRM. Ook stelt de raadsman dat haar verklaringen op wezenlijke onderdelen onduidelijk zijn en tegenstrijdigheden bevatten. De verklaring van stelselmatig informatie-inwinner [naam 1]’ staat op essentiële onderdelen diametraal tegenover de verklaringen van [medeverdachte 3]. Uit de verklaring van [medeverdachte 3] kan bovendien geen betrokkenheid van verdachte worden afgeleid bij de moord/doodslag op het slachtoffer. Dat verdachte ‘aanwezig’ is geweest, zonder deze aanwezigheid nader te duiden, is onvoldoende. Uit de bevindingen van [naam 1] blijkt ook niet van enige rol van verdachte.
Medeplegen
Het enkele aanwezig zijn en non-distantie, alsmede het louter instemmen, zijn (afzonderlijk en in onderling verband en samenhang beschouwd) onvoldoende om van medeplegen te kunnen spreken. Uit niets blijkt van enig plan waarvan verdachte vooraf zou hebben geweten en dat gericht zou moeten zijn geweest op het om het leven brengen van het slachtoffer. Een ‘medepleeghandeling’ kan niet worden vastgesteld. Een nauwe en bewuste samenwerking met [medeverdachte 1] kan aldus niet worden bewezen.
Voorbedachte raad
De raadsman heeft betoogd dat sinds het arrest van de Hoge Raad van 28 februari 2012,
LJN: BR2342 over het begrip ‘voorbedachte raad’, en diverse door de Hoge Raad gewezen arresten nadien, de bewijsdrempel voor het aannemen van voorbedachte raad aanmerkelijk hoger ligt. Uit de bewijsmiddelen kan niet worden afgeleid dat verdachte ervan op de hoogte was dat het slachtoffer om het leven zou worden gebracht en dat verdachte opzettelijk en met voorbedachte raad zou hebben gehandeld. De raadsman heeft verzocht ook dit deel van het ten laste gelegde niet bewezen te achten.
Feit 2, 3 en 4:
Gelet op de inhoud van het dossier heeft de raadsman verzocht verdachte vrij te spreken van het gestelde bereiden, bewerken, verwerken, verkopen, afleveren, verstrekken, vervoeren of aanwezig hebben van heroïne, cocaïne, GHB of anabole steroïden.
Het oordeel van de rechtbank
Feit 1.
Betrouwbaarheid/bruikbaarheid van de verklaringen.
De rechtbank ziet zich voor de vraag gesteld of, en in hoeverre, de verklaringen van [medeverdachte 2] en [medeverdachte 3] voor het bewijs kunnen worden gebezigd.
De verklaring(en) van [medeverdachte 2].
De rechtbank overweegt ten aanzien van de verklaringen van [medeverdachte 2] dat zich op enig moment, in zijn vierde verhoor bij de politie, een ‘omslagpunt’ heeft voorgedaan waarbij hij over diverse personen, alsmede zichzelf, een belastende verklaring heeft afgelegd. Tijdens het onderzoek ter terechtzitting zijn (delen van) de audiovisueel vastgelegde beelden van dat verhoor, alsmede van nadere verhoren, beluisterd en bekeken. Voorafgaande aan de processen-verbaal van de verhoren hebben verbalisanten weliswaar opgemerkt dat die processen-verbaal geen letterlijke weergave betreffen, echter de rechtbank was onaangenaam verrast toen zij constateerde dat in delen van die in proces-verbaal vervatte verhoren nuances/voorbehouden ontbraken die [medeverdachte 2] wel had gemaakt, maar die niet zijn geverbaliseerd. De rechtbank zal hieraan geen conclusies verbinden, nu zij uitgaat van de audiovisuele verhoren, die deel uitmaken van het dossier en die deels op zitting zijn bekeken.
De rechtbank acht de verklaring die [medeverdachte 2] na het hiervoor benoemde omslagpunt heeft afgelegd, betrouwbaar. In aanloop naar dat ‘omslagpunt’ is [medeverdachte 2] terughoudend in zijn verklaringen, heeft hij ontkend de sleutel van zijn appartement aan [medeverdachte 1] te hebben gegeven en wil hij op bepaalde vragen - mede op advies van zijn advocaat - geen antwoord geven. Het proces-verbaal houdt in dat [medeverdachte 2] bang is dat één en ander van zijn verklaring afhangt. Op enig moment zegt [medeverdachte 2] “laten we het doen maar het verhaal”, waarop hij openheid van zaken lijkt te geven. De verklaring die dan volgt komt op de rechtbank authentiek over, indachtig het bekeken audiovisuele verhoor van [medeverdachte 2]. Daarbij komt dat [medeverdachte 2] heeft verklaard over hetgeen [medeverdachte 1] hem heeft verteld en dit ook op dergelijke wijze aanduidt. Voorts acht de rechtbank die verklaring in zijn vierde verhoor betrouwbaar op grond van het begin van het vijfde verhoor, in welk verhoor [medeverdachte 2] heeft verklaard dat zijn advocaat had gezegd dat het niet zo verstandig is geweest wat hij heeft gezegd en dat hij zich realiseert wat hij heeft gezegd en wat de consequenties daarvan kunnen zijn. In de verhoren die volgen, is [medeverdachte 2] minder stellig. De rechtbank acht echter hetgeen [medeverdachte 2] in zijn vierde verhoor heeft verklaard, gelet op het hiervoor overwogene, betrouwbaar en naar het oordeel van de rechtbank kan die verklaring dan ook voor het bewijs worden gebezigd.
De verklaring(en) van [medeverdachte 3].
Door de verdediging is aangevoerd dat de verklaringen van [medeverdachte 3] en - in het kielzog daarvan - hetgeen [medeverdachte 3] aan [naam 1]’ heeft verteld omtrent de mogelijke rol van verdachte, niet voor het bewijs gebezigd mogen worden, onder meer omdat de verdenking tegen verdachte enkel en alleen stoelt op hetgeen [medeverdachte 3] heeft verklaard en de verdediging haar niet op deze punten heeft kunnen bevragen. Gelet op de uitspraak van het Europees Hof voor de bescherming van de Rechten van de Mens (hierna: EHRM) d.d.
10 juli 2012, appl. no. 29353/06, inzake Vidgen tegen Nederland, dienen de verklaringen van [medeverdachte 3] dan ook van het bewijs te worden uitgesloten.
De rechtbank overweegt dat uit het arrest van het EHRM inzake Vidgen tegen Nederland volgt dat een verklaring slechts tot het bewijs gebezigd mag worden indien:
a. a) het ontbreken van de mogelijkheid op enig moment de getuige te kunnen ondervragen een
gerechtvaardigde reden heeft en het absoluut noodzakelijk is geweest om de verdediging de ondervragingsgelegenheid te onthouden
en mits
b) de mate waarin de getuigenverklaring beslissend is geweest voor de veroordeling in verhouding tot
c) de compensatie voor het nadeel waarin de verdediging door het niet kunnen ondervragen van de getuigen is geplaatst,
de balans niet zodanig door doet slaan in het nadeel van de verdediging dat niet meer gesproken kan worden van een eerlijk proces.
Met betrekking tot de vraag of het ontbreken van de mogelijkheid op enig moment de getuige [medeverdachte 3] te kunnen ondervragen een gerechtvaardigde reden heeft en het absoluut noodzakelijk is geweest om de verdediging de ondervragingsgelegenheid te onthouden, stelt de rechtbank vast dat op 24 januari 2013 bij de rechter-commissaris een getuigenverhoor van [medeverdachte 3] heeft plaatsgevonden. Tijdens dit verhoor heeft [medeverdachte 3] aangegeven niet bereid te zijn een verklaring af te leggen en daarom te zwijgen. Ook ter terechtzitting van 27 november 2013 is [medeverdachte 3] als getuige gehoord en bij die gelegenheid heeft zij wederom te kennen gegeven op geen enkele vraag antwoord te zullen geven omdat zij zich wenste te beroepen op het haar als verdachte toekomende verschoningsrecht. De rechter-commissaris respectievelijk de rechtbank kon niet anders dan dit beroep honoreren, omdat er anders sprake zou zijn geweest van een schending van de fundamentele rechten van de getuige. Hieruit volgt naar het oordeel van de rechtbank dan ook dat het absoluut noodzakelijk is geweest de verdediging de ondervragingsgelegenheid te onthouden.
Ten aanzien van de vraag of de verklaringen van [medeverdachte 3], voor zover die zien op hetgeen zij over de mogelijke rol van verdachte heeft verklaard, uitsluitend en in beslissende mate (“sole and decisive”) het belastende bewijs in de zaak van verdachte vormen concludeert de rechtbank dat zulks niet het geval is. Immers, naast de verklaringen van [medeverdachte 3] bestaan ook als betrouwbaar aangemerkte belastende verklaringen van [medeverdachte 2] over de rol van verdachte bij de dood van het slachtoffer, alsmede de telecomgegevens en verkeersgegevens van telefoons van verdachte, die door de rechtbank geduid worden zoals hierna is aangegeven. Bovendien is de verdediging juist op het punt van deze telecomgegevens in de gelegenheid gesteld een tweetal deskundigen over de duiding van deze gegevens nadere vragen te stellen, zodat het eventuele ontstane nadeel voortvloeiende uit het feit dat [medeverdachte 3] als getuige geen nadere vragen van de verdediging heeft willen beantwoorden daarmee naar het oordeel van de rechtbank in voldoende mate is gecompenseerd. Reeds daarom al kan niet gesteld worden dat de verklaringen van [medeverdachte 3] “sole and decisive” het belastende bewijs in de zaak van verdachte vormen. De verklaringen van [medeverdachte 3] kunnen daarom in de zaak tegen verdachte wel als bewijs worden gebruikt. Hetzelfde geldt voor de door haar aan [naam 1]’ verstrekte informatie.
[medeverdachte 3] heeft de stelselmatige informatie-inwinner [naam 1]’ in vertrouwen genomen. Tijdens gesprekken met [naam 1]’ heeft [medeverdachte 3] hem bepaalde zaken verteld met betrekking tot de dood van het slachtoffer. Uit de verklaringen van [medeverdachte 3] tegenover de politie volgt dat zij zeer angstig is een verklaring af te leggen over diverse personen, te weten verdachte, [medeverdachte 2] en [medeverdachte 1] met betrekking tot de dood van het slachtoffer. Desondanks heeft zij, op enig moment, een verklaring afgelegd over diverse personen die als belastend gezien kan worden. De rechtbank acht het afleggen van een verklaring, ondanks de grote angst die er bij [medeverdachte 3] naar eigen zeggen bestaat, een belangrijke indicatie dat die verklaring als betrouwbaar moet worden gezien. Haar verklaring komt op belangrijke punten bovendien overeen met de inhoud van het proces-verbaal van bevindingen dat door [naam 1]’ is opgemaakt met betrekking tot hetgeen [medeverdachte 3] hem heeft verteld tijdens een motorrit op 14 juni 2012. Voorts wordt haar verklaring op diverse punten ondersteund door – met name – de verklaring van [medeverdachte 2] in zijn vierde verhoor, alsmede de verklaring van [medeverdachte 1] tegenover de rechter-commissaris. Daarbij komt dat haar verklaring deels wordt ondersteund door de objectieve gegevens met betrekking tot de twee telefoons van verdachte. De rechtbank acht de verklaring van [medeverdachte 3] tegenover de politie en hetgeen zij [naam 1]’ heeft verteld, gelet op het voorgaande, geloofwaardig en betrouwbaar en naar het oordeel van de rechtbank kunnen haar verklaringen in die zin daarom voor het bewijs worden gebezigd.
Voorbedachten rade.
De rechtbank ziet zich voorts voor de vraag gesteld of verdachte met voorbedachten rade het slachtoffer heeft gedood. De Hoge Raad heeft in het arrest van 28 februari 2012, LJN: BR2342 overwogen dat:
“Voor een bewezenverklaring van het bestanddeel met voorbedachten rade moet komen vast te staan dat verdachte zich gedurende enige tijd heeft kunnen beraden op het te nemen/genomen besluit en dat hij niet heeft gehandeld in een ogenblikkelijke gemoedsopwelling, zodat hij de gelegenheid heeft gehad na te denken over de betekenis en de gevolgen van zijn voorgenomen daad en zich daarvan rekenschap te geven. Bij de vraag of sprake is van voorbedachte raad gaat het bij uitstek om een weging en waardering van de omstandigheden van het concrete geval door de rechter, waarbij deze het gewicht moet bepalen van de aanwijzingen die voor of tegen het bewezen verklaren van voorbedachte raad pleiten. De vaststelling dat verdachte voldoende tijd had om zich te beraden op het te nemen/genomen besluit vormt weliswaar een belangrijke objectieve aanwijzing dat met voorbedachte raad is gehandeld, maar behoeft de rechter niet ervan te weerhouden aan contra-indicaties een zwaarder gewicht toe te kennen. Daarbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan de omstandigheid dat de besluitvorming en uitvoering in plotselinge hevige drift plaatsvinden, dat slechts sprake is van een korte tijdspanne tussen besluit en uitvoering of dat de gelegenheid tot beraad eerst tijdens de uitvoering van het besluit ontstaat.”
De Hoge Raad heeft voornoemde uitgangspunten in diverse nadien gewezen arresten herhaald. De rechtbank zal voornoemde uitgangspunten toepassen op de vraag of verdachte in casu met voorbedachten rade het slachtoffer heeft gedood.
Verdachte heeft in zijn diverse verklaringen ontkend het slachtoffer met voorbedachte raad te hebben gedood.
[medeverdachte 2] heeft verklaard “Het is gaan rollen toen ik op een gegeven moment wist dat hij op [straatnaam] woonde. Ik was daar toevallig en ik kwam hem tegen. Ik wist dat hij daar woonde. Dat heb ik tegen [medeverdachte 1] gezegd. Dat hij daar zat. Daarop heeft hij actie ondernomen en ik heb hem de sleutel gegeven.” [33] [medeverdachte 2] heeft voorts verklaard dat als hij een aandeel zou hebben, dat het toegang geven tot het appartement zou zijn. Op de vraag waarom [medeverdachte 2] daaraan heeft meegewerkt heeft hij geantwoord: “Omdat ik ook wel van hem af wilde, eigenlijk.” [34] Uit het voorgaande volgt dat [medeverdachte 2] wetenschap had van de plannen van [medeverdachte 1]. Over het appartement heeft [medeverdachte 2] verklaard “dat ‘ze’ (daar) echt heel veel zijn geweest. Het posten was altijd in de avonden. Nooit overdag.” [medeverdachte 2] heeft voorts verklaard dat verdachte ook mee ging om te posten. [medeverdachte 2] heeft over het posten verklaard dat verdachte en [medeverdachte 1] dit deden. Wanneer hij later over ‘ze’ spreekt, volgt uit het eerdere deel van het verhoor dat hij over verdachte en [medeverdachte 1] verklaart met betrekking tot het posten op het slachtoffer vanuit het appartement van [medeverdachte 2].
[medeverdachte 2] heeft verklaard, nadat duidelijk was geworden dat het slachtoffer bij het appartement verbleef: “dat het een vrij rustige plek was en dat hij, [medeverdachte 2], het appartement daar had. Dat vergemakkelijkt wel. En de sportschool was daar om de hoek en dat zijn ze gaan afleggen volgens mij. [verdachte] (uit het dossier volgt dat dit verdachte betreft) is daar een paar keer wezen kijken. Dat hebben ze samen opgezet. Ik moest de sleutel dan gaan geven nadat moeder (uit het dossier volgt dat dit de moeder van [medeverdachte 2] betreft) was geweest zodat ze vanaf de sportschool die kant op konden…het speelde al heel lang. Maanden!” [35]
[medeverdachte 2] heeft voorts een verklaring afgelegd over het doodschieten van het slachtoffer en de aanloop naar die schietpartij. [medeverdachte 1] heeft op de uitkijk gestaan op de tweede verdieping van zijn,[medeverdachte 2]’, appartement. Ze zijn binnen geweest en hebben geen lichten aangedaan, dat heeft [medeverdachte 1] verteld. Ze hebben het slachtoffer zien aankomen en zijn toen naar beneden gegaan. [medeverdachte 1] heeft het slachtoffer bij de lift/trap opgewacht. Het slachtoffer liep om de hoek en [medeverdachte 1] heeft toen geschoten op hem. Het slachtoffer is toen gaan rennen, [medeverdachte 1] is achter hem aangerend en bij de auto is het slachtoffer door zijn hoeven gezakt. Daar heeft [medeverdachte 1] van dichtbij op zijn hoofd geschoten. [36]
[medeverdachte 3] heeft tegen [naam 1]’ verteld over de schietpartij op het slachtoffer. Zij heeft [naam 1]’ onder meer verteld dat zij van [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] had gehoord dat [medeverdachte 1] het slachtoffer had doodgeschoten. [37] Voorts heeft zij hem verteld dat er een demper was gebruikt en dat er een houder was achtergelaten. [medeverdachte 1] was de enige die geschoten had. [verdachte] (uit het dossier volgt dat dit verdachte betreft) had niet geschoten, maar hij was er wel bij geweest. [38] Over het daadwerkelijke schieten heeft [medeverdachte 3] tegen [naam 1]’ verteld dat verdachte en [medeverdachte 1] al lange tijd hadden gepost in het appartement aan [straatnaam] en dat ze het eigenlijk al bijna hadden opgegeven. [medeverdachte 1] heeft vanuit de lift op het slachtoffer geschoten, die de hal van de flat was binnen komen lopen. Het slachtoffer was de flat uit gerend. [medeverdachte 1] is hem achterna gerend, waarop hij op straat enkele malen op het slachtoffer heeft geschoten om het af te maken. Voorts heeft zij verklaard dat verdachte zo dom was geweest zijn GSM mee te nemen. [39]
[medeverdachte 3] heeft tegenover de politie ook een verklaring afgelegd en hetgeen zij tegen [naam 1]’ heeft verteld heeft zij op belangrijke punten herhaald. Zij heeft verklaard dat [medeverdachte 1] heeft verteld dat hij het slachtoffer heeft vermoord. [40] [medeverdachte 1] vertelde dat hij met[verdachte] (hierna: verdachte) had gepost en dat het voor, bij de deur van de flat, was gebeurd. [medeverdachte 1] was samen met verdachte en het wapen is in het water gegooid. [medeverdachte 3] weet dat verdachte erbij was en dat hij regelmatig postte. [medeverdachte 3] heeft begrepen dat het slachtoffer bij de deur is beschoten en nog heeft gerend en toen op het voetpad is gevallen. [41] Voorts maakt zij duidelijk dat zij van [medeverdachte 1], in het eerste gesprek met hem na de dood van het slachtoffer, heeft gehoord dat hij een magazijn heeft laten liggen. Ook heeft zij van verdachte of [medeverdachte 1] gehoord dat er wat verkeerd was gegaan, namelijk dat verdachte zijn telefoons had meegenomen. [42] [medeverdachte 3] heeft verklaard dat zij weet dat er vanuit het appartement van [medeverdachte 2] werd gepost. Verdachte en [medeverdachte 1] zijn in het appartement geweest, dat heeft zij van hen gehoord. [43] [medeverdachte 1] heeft haar verteld dat hij heeft geschoten met een wapen met een demper. [44] Voorts heeft hij haar verteld dat toen het slachtoffer op het voetpad was gevallen, [medeverdachte 1] nog eens van dichtbij heeft geschoten. [medeverdachte 1] heeft verteld dat [medeverdachte 1] in het hoofd of in de borst van het slachtoffer schoot. [45]
Naar het oordeel van de rechtbank volgt uit voornoemde verklaringen van [medeverdachte 2] en [medeverdachte 3] dat zij beschikten over daderwetenschap. Beiden hebben verklaard dat verdachte hun heeft verteld dat hij het slachtoffer heeft gedood en beiden hebben details naar voren gebracht die zij enkel kunnen hebben vernomen van de dader(s). Bovendien hebben zij beiden verklaard dat zij dit van verdachte hebben gehoord. Daarnaast hebben beiden verklaard over twee schietmomenten, dat er van dichtbij nogmaals is geschoten toen het slachtoffer op de grond lag (waarbij [medeverdachte 2] heeft verklaard dat er van dichtbij door het hoofd is geschoten), dat er een patroonhouder is blijven liggen en dat het wapen in het water is gegooid. Derhalve ondersteunen die verklaringen elkaar, maar vinden die verklaringen voorts steun in de verklaring van [medeverdachte 1], alsmede de bevindingen van, kort gezegd, het (forensisch) sporenonderzoek (zoals opgenomen onder de vaststaande feiten).
Uit voornoemde verklaringen volgt naar het oordeel van de rechtbank dat er sprake was van een vooropgezet plan om het slachtoffer te doden. Met name uit de verklaring van [medeverdachte 2] volgt dat het appartement van [medeverdachte 2] een centrale rol speelde in de aanloop op het doden van het slachtoffer, waaruit ook het planmatige karakter volgt. Vanuit dat appartement werd er al een langere periode gepost op het slachtoffer. Uit de verklaring van [medeverdachte 2] volgt voorts dat hij wist waarvoor dat appartement gebruikt werd en dat hij zijn appartement ter beschikking heeft gesteld ‘omdat hij ook wel van hem af wilde’. Vervolgens wordt het appartement ook daadwerkelijk gebruikt in de avond van het doden van het slachtoffer. Het slachtoffer werd vanuit het appartement opgewacht. Daarbij komt dat er door [medeverdachte 1] een extra patroonhouder is meegenomen en dat [medeverdachte 1] een wapen met demper heeft gebruikt en dat wapen op enig moment heeft herladen. [46]
Gelet op het voorgaande heeft [medeverdachte 1] het slachtoffer naar het oordeel van de rechtbank met voorbedachten rade gedood en heeft [medeverdachte 1] zich derhalve schuldig gemaakt aan moord. Dat [medeverdachte 1] de betreffende avond naar het slachtoffer ging om met hem het gesprek aan te gaan in verband met de dreigbrief die zijn schoonouders hadden ontvangen en dat hij vervolgens in paniek heeft gehandeld nadat hij door het slachtoffer werd geslagen en geschopt, acht de rechtbank niet geloofwaardig. De rechtbank wijst in dit verband op het feit dat uit het dossier blijkt dat de schoonouders van [medeverdachte 1] op 12 september 2011 na 21.00 uur zijn thuisgekomen en pas daarna de dreigbrief hebben kunnen openen terwijl uit de bewijsmiddelen onder meer blijkt dat [medeverdachte 1] omstreeks 21.50 uur samen met verdachte in de lift van het appartementengebouw contact heeft gehad met getuige [getuige 3]. Daarnaast volgt uit de vaststaande feiten, zoals hiervoor reeds weergegeven, dat op 13 september 2011 het slachtoffer omstreeks 00.27 uur in zijn bus richting de rotonde gelegen voor [straatnaam] rijdt. [47] De getuige [getuige 2] hoorde diezelfde dag omstreeks 00.30 uur drie geluiden achter elkaar. Hierna was het even stil en vervolgens hoorde hij de rest van de geluiden. Het aantal geluiden was tussen de zes en acht. [48] Naar het oordeel van de rechtbank sluit dit tijdsverloop uit dat [medeverdachte 1], zoals hij zelf heeft verklaard, en het slachtoffer voorafgaand aan de beschieting van het slachtoffer door [medeverdachte 1] een uitgebreid gesprek hebben gevoerd gedurende tien tot twintig minuten.
[medeverdachte 3] heeft verklaard dat er geen worsteling of gevecht is geweest, hetgeen [medeverdachte 1] haar heeft verteld. [49] Uit de verklaring van [medeverdachte 2] volgt dat [medeverdachte 1] eerst heeft geschoten en dat het slachtoffer toen nog naar verdachte toe is gerend, waarbij het slachtoffer tegen [medeverdachte 1] aan heeft geduwd, waarop het slachtoffer naar buiten rende. [50] Derhalve volgt uit deze verklaringen dat er geen worsteling heeft plaatsgevonden voorafgaande aan het schieten. Dat er mogelijk een worsteling is geweest, zoals de Forensische Opsporing heeft geconcludeerd uit de aangetroffen sporen op en nabij de plaats delict, past in hetgeen [medeverdachte 2] daarover heeft verklaard.
De rechtbank overweegt ten overvloede voorts dat wanneer er wel een worsteling aan het schieten vooraf zou zijn gegaan, [medeverdachte 1] dat had mogen verwachten bij een door hem zelf gezochte confrontatie met het slachtoffer, gelet op de voorgeschiedenis tussen hen. Het slachtoffer is eerst beschoten in de hal van het appartement. Het slachtoffer is vervolgens weggerend en buiten nogmaals beschoten. Toen het slachtoffer op de grond lag, is hij van dichtbij door het hoofd geschoten. De rechtbank kan hieruit niet anders concluderen dan dat het slachtoffer is geliquideerd. [medeverdachte 1] is daarbij, gelet op het voorgaande, planmatig te werk gegaan.
Naar het oordeel van de rechtbank zijn er geen contra-indicaties aannemelijk geworden waaraan een zwaarder gewicht toegekend zou kunnen worden, nu de plannen om het slachtoffer te doden geruime tijd tevoren zijn gemaakt en er gedurende die tijd is gepost op het slachtoffer. Ook het handelen op de plaats delict duidt op de vastberadenheid om de gemaakte plannen uit te voeren. Immers, [medeverdachte 1] heeft het slachtoffer eerst in de hal beschoten, is achter het slachtoffer aan gerend toen hij naar buiten ging en heeft het slachtoffer – toen deze op de grond lag – nog driemaal door het hoofd geschoten, waarbij [medeverdachte 1] tussentijds nog heeft herladen. Het besluit om het slachtoffer te doden was reeds gemaakt vòòrdat [medeverdachte 1] naar het appartementencomplex aan [straatnaam] is gereden en de confrontatie met het slachtoffer heeft plaatsgevonden. Dat [medeverdachte 1] in de tussentijd voldoende tijd en gelegenheid heeft gehad om na te denken over de betekenis en de gevolgen van zijn voorgenomen daad en zich daarvan rekenschap te geven, wordt door de door de verdediging aangevoerde contra-indicaties niet ontkracht. De rechtbank verwijst daarbij naar het arrest van de Hoge Raad van 5 november 2013, ECLI:NL:PHR:2013:1126.
Medeplegen
De rechtbank ziet zich vervolgens voor de vraag gesteld of [medeverdachte 1] de moord op het slachtoffer tezamen en in vereniging met verdachte en/of één of meer anderen heeft gepleegd en zo ja, of verdachte dan als medepleger kan worden aangemerkt. De rechtbank overweegt daartoe als volgt.
Uit de reeds uitvoerig besproken verklaringen van [medeverdachte 2] en [medeverdachte 3] is reeds gebleken dat verdachte met [medeverdachte 1] heeft gepost vanuit het appartement van [medeverdachte 2], hetgeen volgens [medeverdachte 2] al maanden voorafgaande aan de moord plaatsvond. Uit voornoemde verklaringen volgt voorts dat verdachte aanwezig is geweest op/nabij de plaats delict ten tijde van de moord. [medeverdachte 1] heeft tegenover de rechter-commissaris op de vraag of hij daar met iemand anders was, verklaard ‘dat wil ik niet zeggen’. Een dergelijk antwoord heeft [medeverdachte 1] steeds gegeven wanneer hem werd gevraagd naar de mogelijke betrokkenheid van andere personen, aangezien hij anderen niet wil belasten. Derhalve sluit de verklaring van [medeverdachte 1] geenszins uit dat hij daar met een ander of anderen was.
Over het posten heeft [medeverdachte 2] onder meer verklaard dat “het een soort procedure was geworden. Dan gingen ze weer de mannen. [verdachte] (verdachte) kwam dan binnen. Het was een gewoonte geworden om naar [straatnaam] te rijden.” [51] Uit de reeds aangehaalde verklaring van [medeverdachte 2] is gebleken dat [medeverdachte 2] wist van het plan om het slachtoffer te doden en dat het posten vanuit het appartement daarbij een rol speelde. Staffford heeft voorts verklaard dat hij “zijn twijfels had of [medeverdachte 1] het zou durven. [verdachte] (verdachte) gaf ook al een keer aan dat het hem niet ging worden want dat gaat toch steeds niet goed.” [52] Uit voorgaande verklaring volgt dat ook verdachte wist van het plan het slachtoffer te doden en bovendien maakte hij, gelet op het voorgaande, deel uit van dat plan door meermalen mee te gaan posten en volgt tevens dat hij uiteindelijk aanwezig was op de plaats delict, zoals mede volgt uit het navolgende.
De verklaringen van [medeverdachte 2] en [medeverdachte 3], kort gezegd inhoudende dat verdachte op de plaats delict aanwezig was, vinden steun in het onderzoek naar de onder verdachte inbeslaggenomen telefoons. Er is gebruik gemaakt van het verkeersmeetsysteem van de Verkeersinformatiedienst. Met behulp van Bluetooth antennes wordt ‘verkeer’ opgevangen door Bluetooth signalen van (mobiele) apparaten. Elk apparaat zendt een eigen uniek adres (Mac adres) uit. Van de Nokia N70 van verdachte, waarvan hij heeft verklaard dat hij deze nooit uitleent, is het Mac adres vastgesteld. Op 12 september 2011 verplaatst die mobiele telefoon zich in de richting van [straatnaam] (te weten de plaats delict). Om 21.34.35 uur bevindt de telefoon zich op de locatie Hogering S101, afslag Rijksweg A6; om 21.36.44 uur op de locatie Hogering, kruising Hollandsedreef; om 21.38.27 uur op de locatie Hogering, kruising Muziekdreef en om 21.40.48 uur op de locatie Hogering, Kruising [straatnaam]. Vervolgens worden er tot 13 september 2011 om 00.37.57 uur geen metingen gedaan op het meetsysteem van het betreffende Mac adres. Het voorgaande wordt ondersteund door de historische printgegevens van de onder verdachte inbeslaggenomen Blackberry, waarmee op 12 september om 22.28.08 uur en 22.30.01 uur wordt gebeld en welke telefoongesprekken op de telefoonmast gevestigd op de locatie Sint Janskruidplantsoen/Hogering werden geregistreerd. [53]
Voornoemde tijdstippen passen voorts in de verklaring van getuige [getuige 3]. Zij kwam op
12 september 2011 omstreeks 21.45 uur bij haar flat aan. Zij is naar de tweede verdieping van de flat gegaan en ging vervolgens haar hondje uitlaten. De lift ging open op de tweede etage en toen stonden er twee mannen in. Voornoemde getuige dacht dat het twee Turkse mannen waren. De twee mannen liepen naar de deur van nummer [nummer] (te weten het appartement van [medeverdachte 2]). Eén van de mannen maakte een beweging alsof hij een sleutel in het slot stak. Toen de getuige buiten was, zag zij geen licht branden in het appartement met nummer [nummer]. Voornoemde getuige denkt dat het rond 21.50 uur was toen zij de mannen tegenkwam. [54]
Uit de verklaring van getuige [getuige 4] volgt dat er daadwerkelijk twee mannen in het betreffende pand zijn geweest. Tussen 22.00 uur en 22.30 uur zag zij opeens het licht aangaan en zag voorts twee mannen in het appartement. Na vijf minuten ging het licht weer uit. [55]
Uit de verklaringen van [medeverdachte 3], [medeverdachte 2], getuige [getuige 3] en getuige [getuige 4], alsmede de hiervoor omschreven tijdstippen van de verplaatsing van de mobiele telefoon van verdachte, in onderling verband en samenhang bezien, volgt dat [medeverdachte 1] en verdachte samen zijn aangekomen op/nabij de plaats delict en dat zij samen - met de lift - naar het appartement van [medeverdachte 2] zijn gegaan.
[medeverdachte 2] heeft verklaard dat [medeverdachte 1] in het appartement op de uitkijk heeft gestaan, dat ze het slachtoffer aan zagen komen en dat ze via de trap naar beneden zijn gelopen. Verdachte was volgens [medeverdachte 2] bij de garage gaan staan en [medeverdachte 1] heeft het slachtoffer bij de lift/trap opgewacht. [56] Uit de verklaring van getuige [getuige 3] volgt dat je vanuit de (parkeer)garage naar haar deel van de flat kunt. [57] Dat betekent logischerwijs, zo concludeert de rechtbank, dat het omgekeerd eveneens mogelijk is om vanuit dat deel van de flat rechtstreeks naar de parkeergarage te gaan is. Daarbij is van belang dat het appartement van getuige [getuige 3] op dezelfde verdieping is als van [medeverdachte 2]. [58] Uit het voorgaande leidt de rechtbank af dat verdachte een welbewuste en strategisch van belang zijnde positie heeft ingenomen, aangezien het slachtoffer mogelijk via de garage het appartementencomplex zou binnengaan.
Uit de camerabeelden van ‘Bo Rent Markerkant’ volgt dat de bedrijfsbus van het slachtoffer omstreeks 00.26.07 uur en 00.26.10 uur uit de richting van de sportschool [naam 1] is gereden (te weten de sportschool van het slachtoffer). Rond 00.27.13 uur rijdt de bus richting de rotonde gelegen voor [straatnaam]. [59]
Getuige [getuige 2] heeft verklaard dat hij om 00.30 uur ‘een dof bonkend geluid hoorde, zes tot acht keer’. [60] Hij verklaarde voorts dat het mogelijk schoten geweest kunnen zijn, maar dat hij op het moment zelf niet aan schoten heeft gedacht.
Uit de Mac gegevens van de telefoon (Nokia) van verdachte is reeds gebleken dat deze tot
13 september 2011 om 00.37.57 niet is geregistreerd. Vervolgens is er vanaf voornoemd tijdstip een verplaatsing zichtbaar, met als laatste meting een meting op de locatie Tussenring, kruising oprit Rijksweg A6 om 00.41.33 uur. [61]
De rechtbank leidt uit het samenstel van voorgaande gegevens af dat de telefoon van verdachte zich die avond/nacht tussen 22.30.01 uur en 00.37.57 uur niet vanaf de plaats delict heeft verplaatst. Immers, uit het niet registreren van de telefoon op het VID meetsysteem in die periode, gevolgd door het weer wel registreren vanaf het laatst genoemde tijdstip kan gevoeglijk worden geconcludeerd dat de Bluetooth van de telefoon tussentijds niet uitgeschakeld is geweest en dus dat bij tussentijdse verplaatsing registratie wèl zou hebben plaatsgevonden.
Uit voorgaande tijdstippen volgt naar het oordeel van de rechtbank voorts dat het slachtoffer op 13 september 2011 na 00.27 uur en voor 00.37 uur is doodgeschoten, mede gelet op de verklaring van getuige [getuige 2].
Naar het oordeel van de rechtbank kan uit het voorgaande worden vastgesteld dat er tussen [medeverdachte 1] en verdachte sprake was van een nauwe en bewuste samenwerking bij de moord op het slachtoffer. Weliswaar heeft verdachte niet op het slachtoffer geschoten, maar hij heeft naar het oordeel van de rechtbank een substantiële bijdrage geleverd aan het plegen van de moord. Verdachte heeft veelvuldig met [medeverdachte 1] gepost op het slachtoffer, wetende van het plan om het slachtoffer te doden. Verdachte was, als goede vriend van [medeverdachte 1], op de hoogte van de voorgeschiedenis met het slachtoffer. Dat blijkt onder meer uit de verklaring van [medeverdachte 1] tegenover de rechter-commissaris. Immers, [medeverdachte 1] heeft verklaard dat verdachte direct de volgende dag nadat [medeverdachte 1] zelf was beschoten bij hem was en verdachte wist dat het slachtoffer daar achter zat. Op het moment dat [medeverdachte 1] in Frankrijk was, is verdachte bovendien door de straat van de vrouw van [medeverdachte 1] gereden om de boel ‘een soort van’ in de gaten te houden. [62] Verdachte was daarnaast aanwezig op de plaats delict voorafgaande aan en ten tijde van het doden van het slachtoffer, heeft daarbij een strategisch van belang zijnde positie ingenomen en heeft daarmee bovendien gezorgd voor een getalsmatige versterking en heeft zich niet gedistantieerd van het handelen van [medeverdachte 1]. Gelet op voornoemde tijdstippen en de hiervoor omschreven verklaringen is verdachte bovendien steeds in de buurt van [medeverdachte 1] geweest en is hij na de moord met [medeverdachte 1] van de plaats delict vertrokken.
Verdachte was op de hoogte van het plan om het slachtoffer te doden en maakte ook deel uit van dat vooropgezette plan. Enerzijds door veelvuldig met [medeverdachte 1] te posten op het slachtoffer in het kader van het plan om het slachtoffer om het leven te brengen, anderzijds door met [medeverdachte 1] mee te gaan voor de uitvoering van dat plan, waarbij verdachte op de plaats delict ook een belangrijke rol heeft gespeeld, zoals hiervoor omschreven.
Naar het oordeel van de rechtbank heeft [medeverdachte 2] eveneens een aandeel gehad in het ombrengen van het slachtoffer. Hij heeft immers zijn appartement beschikbaar gesteld en medegedeeld dat het slachtoffer in datzelfde appartementencomplex woonachtig was. De rechtbank ziet [medeverdachte 2] echter niet als medepleger van de moord op het slachtoffer. Wel kan volgens de rechtbank worden vastgesteld dat hij daar medeplichtig aan is geweest, gelet op de hiervoor genoemde rol die hij in het geheel heeft gehad.
Feit 2.
Bij de doorzoeking van de woning van verdachte aan [adres 1]te [woonplaats 1] zijn op
6 maart 2012 een zakje met paars poeder (netto 1,31 gram) en een zakje met groene brokjes (netto 0,37 gram) aangetroffen. [63] Uit indicatietesten blijkt dat deze middelen positief zijn getest op MDMA. [64] Uit nader onderzoek van het NFI blijkt dat de hiervoor genoemde middelen inderdaad MDMA bevatten. [65]
De bij verdachte aangetroffen hoeveelheid MDMA is naar het oordeel van de rechtbank geen handelsvoorraad. De rechtbank acht dan ook enkel het opzettelijk aanwezig hebben van MDMA wettig en overtuigend bewezen.
De rechtbank stelt vast dat uit het dossier niet blijkt dat er bij verdachte heroïne dan wel cocaïne is aangetroffen. Uit de in het dossier aanwezige tap- en OVC-gesprekken rijzen vermoedens omtrent mogelijke handel in vereniging met anderen van cocaïne, heroïne en MDMA (XTC). De rechtbank is van oordeel dat deze tap- en OVC-gesprekken, in combinatie met de geringe hoeveelheid MDMA die bij verdachte is aangetroffen, onvoldoende wettig en overtuigend bewijs opleveren om te komen tot een bewezenverklaring van het handelen met (een) ander(en) in cocaïne, heroïne en MDMA, en evenmin van het aanwezig hebben met (een) ander(en) van MDMA. De rechtbank zal verdachte derhalve van deze delen van de tenlastelegging vrijspreken.
Feit 3.
De rechtbank stelt allereerst vast dat er geen GHB bij verdachte is aangetroffen. Uit de in het dossier aanwezige tap- en OVC-gesprekken rijzen vermoedens omtrent mogelijke handel in vereniging met anderen van GHB. De rechtbank is van oordeel dat deze tap- en OVC-gesprekken, nu ook geen GHB bij verdachte is aangetroffen, onvoldoende wettig en overtuigend bewijs opleveren om te komen tot een bewezenverklaring van het handelen met (een) ander(en) in GHB. De rechtbank zal verdachte derhalve van het onder 3 ten laste gelegde vrijspreken.
Feit 4.
Op 21 december 2011 is de woning en de daarbij behorende schuur van verdachte aan de [adres 3] te [woonplaats 1] ontruimd. [66] In de schuur is een grote hoeveelheid middelen aangetroffen waarvan werd vermoed dat dit verboden geneesmiddelen zijn. Er zijn 33 verschillende soorten middelen in 9.672 [67] doseereenheden in de vorm van pillen, tabletten en flesjes aangetroffen. [68]
Uit het proces-verbaal van de inspecteur van de Inspectie voor de Gezondheidszorg blijkt het volgende. De hiervoor genoemde doseereenheden voldoen aan het kenmerk “geneesmiddel” ex artikel 1, kleine letter b onder sub 3 van de Geneesmiddelenwet. [69] Voor alle middelen geldt dat door het College ter beoordeling van geneesmiddelen nimmer een vergunning is afgegeven. De middelen mogen derhalve niet in voorraad gehouden worden. De middelen behoren in hoofdzaak tot de groep spierversterkende middelen ook wel anabole steroïden genoemd. [70] Deze bevindingen worden ondersteund door het NFI dat een gedeelte van de middelen heeft onderzocht. Het NFI heeft geconcludeerd dat de aangetroffen vloeistoffen met de etiketten “Boldone 250”, “Testoverone 300”, “Deca 300”, “Parabolan 100” en “Masteron 150” anabole steroïden bevatten. [71] De hoeveelheid middelen was van zodanige omvang dat er geen sprake is van geneesmiddelen voor ‘eigen gebruik’, maar van een handelsvoorraad. [72] Voorts blijkt dat aan verdachte geen vergunning is verleend voor het voorhanden hebben van geneesmiddelen. [73]
Nadat de politie de anabole steroïden bij verdachte heeft aangetroffen, belt verdachte met [medeverdachte 1]. Uit dit tapgesprek (d.d. 21 december 2011 om 11.01 uur) volgt dat verdachte vertelt dat de deurwaarder met de politie is gekomen en spullen uit huis en de schuur halen. [medeverdachte 1] noemt dat kut. [74] Zes minuten later belt verdachte wederom met [medeverdachte 1] om te zeggen dat [medeverdachte 1] niet moet komen, want de politie is er, waarop [medeverdachte 1] zucht en zegt ‘kut jongen’. [75]
Diezelfde dag omstreeks 22.53 uur belt [medeverdachte 1] met [A] en vertelt dat er een groot probleem is. Op de plek waar alles is opgeslagen heeft namelijk een inval plaats gevonden. [76]
Op 6 maart 2012 is de woning van [medeverdachte 1] aan de [adres 2] te [woonplaats 1] doorzocht. Er zijn onder meer de volgende goederen in beslag genomen:
- 1 doosje Proviron (25 mg)
- 1 aangebroken flesje testosteron
- 11 doosjes Gonasi
- 9 doosjes rhGH groeihormonen
- 1 potje wit Clenbuterol
- 2x flesje testosterone
- 7x flesje mt groene dop anabolen, 26x flesje met zwarte dop anabolen
- 20x flesje met rode dop anabolen, 23x flesje met grijze dop anabolen, 22x flesje met donkerbruine dop anabolen
Uit het proces-verbaal van de inspecteur van de Inspectie voor de Gezondheidszorg blijkt het volgende. De hiervoor genoemde middelen voldoen aan het kenmerk “geneesmiddel” ex artikel 1, kleine letter b onder sub 3 van de Geneesmiddelenwet. [78] Voor alle middelen geldt dat door het College ter beoordeling van geneesmiddelen nimmer een vergunning is afgegeven. De middelen mogen derhalve niet in voorraad gehouden worden. De middelen behoren in hoofdzaak tot de groep spierversterkende middelen ook wel anabole steroïden genoemd. [79] De hoeveelheid middelen was van zodanige omvang dat er geen sprake is van geneesmiddelen voor ‘eigen gebruik’, maar van een handelsvoorraad. [80] Voorts blijkt dat aan [medeverdachte 1] geen vergunning is verleend voor het voorhanden hebben van geneesmiddelen. [81]
Uit de verklaring van [B], afgelegd op 14 december 2011, blijkt dat het slachtoffer van het onder 1 ten laste gelegde feit ruzie met [medeverdachte 1] had omtrent de handel in anabole steroïden. [82]
Uit de verklaring van [medeverdachte 2], afgelegd op 24 juli 2012, blijkt het volgende. [medeverdachte 2] heeft wel eens anabole steroïden gebruikt en kreeg dat tot een half jaar geleden geleverd door [medeverdachte 1]. De levering stopte door iets wat met verdachte te maken had. Er was iets opgeslagen, maar dat was gevonden. Het had ook te maken met de woning van verdachte waar hij uit werd gezet. Bij het leeghalen van de woning van verdachte zijn de spullen gevonden en in beslag genomen. [medeverdachte 2] heeft voorts verklaard dat [medeverdachte 1] de spullen thuis bewaarde. [83]
Uit de verklaring van [medeverdachte 3] blijkt dat [medeverdachte 1] tot november 2011 heeft gehandeld in anabole steroïden. Voorts heeft zij verklaard dat zij heeft gehoord van verdachte en dat daar spullen thuis zijn aangetroffen. [84]
Uit het OVC-gesprek d.d. 13 oktober 2011 tussen [medeverdachte 1] en[naam 2] blijkt dat [medeverdachte 1] aan [naam 2] vraagt of hij anabolen doet, waarop [naam 2] ontkennend antwoordt. [medeverdachte 1] zegt daarop dat de prijs bij hem een tientje goedkoper is. [85] Uit een OVC-gesprek twee dagen later tussen [medeverdachte 1] en [naam 3] blijkt dat [medeverdachte 1] verdachte wil laten mee doen als jouw “werk/handel” goed gaat, omdat hij een goede jongen is. [86] Uit een ander OVC-gesprek blijkt dat [medeverdachte 1] zegt dat een vriend aan wie hij medicijnen/anabolen verkoopt door de politie is gehoord. [87] Uit een ander OVC-gesprek d.d. 15 december 2011 blijkt dat [medeverdachte 1] een klant had die altijd 30 aan anabolen afnam, maar dat deze klant geen medicijnen/anabolen meer afneemt. [88] Uit een OVC-gesprek blijkt dat [medeverdachte 1] wordt geïnstrueerd de anabolen/medicijnen uit de woning weg te halen. [89]
Gelet op de verklaringen van [medeverdachte 3], [medeverdachte 2], [benadeelde 1] en [B], het aantreffen van grote hoeveelheden anabole steroïden, de datum van het overlijden van [slachtoffer] op 13 september 2011 en de benoemde tap- en OVC-gesprekken blijkt genoegzaam dat [medeverdachte 1] en verdachte zich gedurende de ten laste gelegde periode bezig hielden met de handel in anabole steroïden.
5.BEWEZENVERKLARING
De rechtbank acht wettig en overtuigend bewezen dat:
1.
hij op 13 september 2011 te Almere, tezamen en in vereniging met een ander, opzettelijk (en met voorbedachten rade) [slachtoffer] van het leven heeft beroofd, immers heeft zijn mededader met dat opzet, met een vuurwapen kogels (van korte afstand en gericht) afgevuurd op en in de richting van die [slachtoffer], waardoor die [slachtoffer] door meerdere van die kogels in het lichaam en het hoofd is getroffen, ten gevolge waarvan voornoemde [slachtoffer] is overleden;
2.
hij op 6 maart 2012 te Apeldoorn opzettelijk aanwezig heeft gehad,
een hoeveelheid van een materiaal bevattende MDMA
zijnde MDMA een middel als bedoeld in de bij de Opiumwet behorende lijst I;
4.
hij op tijdstippen in de periode van 12 september 2011 tot en met 6 maart 2012 te Apeldoorn en/of elders in Nederland, tezamen en in vereniging met een ander (telkens) opzettelijk in voorraad heeft gehad en/of verkocht en/of afgeleverd en/of ter hand gesteld een (grote) hoeveelheid anabole steroïden (telkens verpakt/gedoseerd in ampullen en/of pillenstrips en/of flesjes en/of doosjes en/of potjes), zijnde een geneesmiddel, waarvoor geen handelsvergunning geldt.
Van het onder 1, 2 en 4 meer of anders ten laste gelegde zal verdachte worden vrijgesproken, aangezien de rechtbank dat niet wettig en overtuigend bewezen acht.
6.KWALIFICATIE
Het bewezene levert op:
Feit 1.
Medeplegen van moord.
Feit 2.
Opzettelijk handelen in strijd met het in artikel 2, onder C, van de Opiumwet gegeven verbod.
Feit 4.
Medeplegen van overtreding van een voorschrift gesteld bij artikel 40, tweede lid, van de Geneesmiddelenwet, opzettelijk begaan, meermalen gepleegd.
7.STRAFBAARHEID
De feiten en verdachte zijn strafbaar, nu geen feiten of omstandigheden zijn gebleken die die strafbaarheid zouden opheffen of uitsluiten.
8.STRAFOPLEGGING
Het standpunt van de officier van justitie
De officier van justitie neemt een gevangenisstraf tussen de 15 en 20 jaar als uitgangspunt voor de bepaling van de hoogte van de straf, gelet op recente jurisprudentie in moordzaken. In het algemeen wordt nabestaanden groot leed toegebracht en is de rechtsorde ernstig geschokt. Verdachte heeft zich opgeworpen als beveiliger van [medeverdachte 1]. Verdachte ging mee met [medeverdachte 1] en heeft ervoor gekozen om zich in te laten met de problemen tussen [medeverdachte 1] en het slachtoffer.
De officier van justitie heeft gevorderd dat verdachte ter zake van de door haar bewezen geachte feiten zal worden veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 19 jaar met aftrek overeenkomstig artikel 27 van het Wetboek van Strafrecht.
Het standpunt van de verdediging
De raadsman heeft geen strafmaatverweer gevoerd.
Het oordeel van de rechtbank
Gelet op de aard en de ernst van het bewezen en strafbaar verklaarde, op de omstandigheden waaronder verdachte zich daaraan heeft schuldig gemaakt en op de persoon van de verdachte, zoals van een en ander uit het onderzoek ter terechtzitting is gebleken, acht de rechtbank de na te noemen beslissing passend.
Verdachte heeft zich in vereniging met een ander schuldig gemaakt aan moord. Daarbij is tevens een derde als medeplichtige betrokken geweest. De verdachte is met [medeverdachte 1] planmatig te werk gegaan, wat uiteindelijk heeft geresulteerd in het doodschieten van het slachtoffer door [medeverdachte 1].
De rechtbank overweegt dat verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan een van de zwaarste misdrijven die het Wetboek van Strafrecht kent. Door het plegen van dit feit heeft verdachte het slachtoffer het meest fundamentele recht, namelijk het recht op leven, ontnomen. Moord is een misdrijf dat de rechtsorde bijzonder schokt en veroorzaakt sterke gevoelens van onrust en onveiligheid in de maatschappij. Daarbij is bovendien veel leed aan de nabestaanden van het slachtoffer toegebracht.
De wetgever heeft voor moord als strafmaximum levenslange gevangenisstraf of tijdelijke gevangenisstraf van dertig jaren vastgesteld. Voor moord zijn landelijk geen oriëntatiepunten vastgesteld. De rechtbank heeft gekeken naar uitspraken zoals die door de diverse rechterlijke colleges in Nederland in soortgelijke zaken zijn gedaan. Daarbij is gebleken dat het bewezenverklaarde feit zich moeilijk laat vergelijken met andere soortgelijke feiten, omdat elke moord een aantal specifieke elementen in zich draagt.
De rechtbank overweegt dat verdachte het feit in vereniging heeft begaan en dat een derde persoon als medeplichtige bij de moord was betrokken. Daarbij komt dat de verdachte maanden heeft meegewerkt aan het plan om het slachtoffer van het leven te beroven. Dit terwijl uit het dossier niet blijkt dat er sprake was van ruzie of onmin tussen verdachte en het slachtoffer. Deze omstandigheden werken in het nadeel van verdachte. Verdachte blijft bovendien tegen beter weten in zijn rol bij de moord ontkennen.
Verdachte heeft zich daarnaast schuldig gemaakt aan het bezit van verboden middelen en handel in anabole steroïden. De rechtbank is van oordeel dat het aanwezig hebben van harddrugs een ernstig feit is. Harddrugs zijn immers stoffen die schadelijk voor de gezondheid en sterk verslavend zijn.
Verder heeft de rechtbank in aanmerking genomen dat verdachte heeft gehandeld in anabole steroïden. Gelet op de mogelijke schadelijke bijwerkingen zijn deze middelen in Nederland alleen op doktersvoorschrift verkrijgbaar. Het valt verdachte te verwijten dat de gebruikers van die middelen, die via het illegale circuit worden verkregen, aanzienlijke gezondheidsrisico’s kunnen lopen.
De rechtbank overweegt dat zij verdachte een gevangenisstraf op zal leggen van gelijke duur als de gevangenisstraf die zij [medeverdachte 1] zal opleggen, ondanks dat hij het slachtoffer niet heeft doodgeschoten. Een eventuele voorgeschiedenis met het slachtoffer, zoals gesteld door [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2], heeft verdachte immers niet. De rechtbank rekent het verdachte daarom extra zwaar aan dat hij klaarblijkelijk mee is gegaan in de voorgeschiedenis en de daaruit voortvloeiende plannen van [medeverdachte 1], hetgeen heeft geresulteerd in het overlijden van het slachtoffer. Daarbij komt dat de overige bewezenverklaarde feiten voor verdachte en [medeverdachte 1] nagenoeg hetzelfde zijn.
Alles afwegend acht de rechtbank een gevangenisstraf voor de duur van vijftien jaar passend en geboden. Deze straf is lager dan de officier van justitie heeft geëist omdat de rechtbank van oordeel is dat de gevorderde straf niet in overeenstemming is met de straf die in vergelijkbare zaken wordt opgelegd.
9.DE BENADEELDE PARTIJ
Voor aanvang van de terechtzitting hebben respectievelijk [benadeelde 1] (de vrouw van het slachtoffer) en [benadeelde 2] (de broer van het slachtoffer) – beiden daartoe vertegenwoordigd door mr. D. Moszkowicz en E. Julius – zich als benadeelde partij in dit geding gevoegd en een vordering ingediend tot vergoeding van schade ten gevolge van het aan verdachte onder 1 ten laste gelegde feit. De hoogte van die schade wordt door de benadeelde partijen begroot op een bedrag van respectievelijk € 2.269.995,50 ([benadeelde 1]) en € 11.200,00 ([benadeelde 2]).
Het standpunt van de officier van justitie
De officier van justitie heeft bepleit de vordering van de benadeelde partij [benadeelde 1] toe te wijzen tot een bedrag van € 5.000,00 (begrafeniskosten en kosten voor rechtsbijstand) en de vordering voor het overige niet-ontvankelijk te verklaren.
De officier van justitie heeft bepleit de vordering van de benadeelde partij [benadeelde 2] toe te wijzen tot een bedrag van € 400,00 (reiskosten in verband met de begrafenis) en de vordering voor het overige niet-ontvankelijk te verklaren.
In geval van toewijzing van een deel van de vorderingen van de benadeelde partijen heeft de officier van justitie gevorderd tot toepassing van de schadevergoedingsmaatregel ex artikel 36f van het Wetboek van Strafrecht en de hoofdelijke aansprakelijkheidsstelling van de verdachten.
Het standpunt van de verdediging
De raadsman heeft bepleit de benadeelde partijen in hun vordering niet-ontvankelijk te verklaren, dan wel die vorderingen af te wijzen, vanwege de bepleite vrijspraak.
Het oordeel van de rechtbank
Ten aanzien van de door de benadeelde partijen [benadeelde 1] en [benadeelde 2] gevorderde immateriële schadevergoeding.
Uit bestendige jurisprudentie, waarbij de rechtbank zich met name baseert op het Taxibus-arrest [90] , blijkt het volgende.
“Indien iemand door overtreding van een veiligheids- of verkeersnorm een ernstig ongeval veroorzaakt, handelt hij in een geval als hier bedoeld niet alleen onrechtmatig jegens degene die dientengevolge is gedood of gekwetst, maar ook jegens degene bij wie door het waarnemen van het ongeval of door de directe confrontatie met de ernstige gevolgen ervan , een hevige emotionele schok wordt teweeggebracht, waaruit geestelijk letsel voortvloeit, hetgeen zich met name zal kunnen voordoen indien iemand tot wie de aldus getroffene in een affectieve relatie staat, bij het ongeval is gedood of gewond, de daardoor ontstane immateriële schade komt op grond van het bepaalde in artikel 6:106 lid 1, aanhef en onder b, BW voor vergoeding in aanmerking. Daarvoor is dan wel vereist dat het bestaan van geestelijk letsel, waardoor iemand in zijn persoon is aangetast, in rechte kan worden vastgesteld, hetgeen in het algemeen slechts het geval zal zijn indien sprake is van een in de psychiatrie erkend ziektebeeld.”.
[benadeelde 1] en [benadeelde 2] hebben beiden het slachtoffer, respectievelijk haar echtgenote en zijn broer, in de vroege ochtend dood op straat zien liggen. De rechtbank oordeelt dat deze omstandigheid aangemerkt kan worden als een directe confrontatie. Niet, althans in onvoldoende mate, is door een van de benadeelde partijen onderbouwd wat de precieze psychische problemen zijn en of er enig causaal verband bestaat tussen deze psychische problemen en het zien van het overleden slachtoffer op straat.
De behandeling van de vorderingen van de benadeelde partijen leveren derhalve naar het oordeel van de rechtbank voor wat betreft de gevorderde immateriële schade een onevenredige belasting van het strafgeding op. De rechtbank zal derhalve bepalen dat de benadeelde partijen in die vordering niet-ontvankelijk zijn en dat de vorderingen slechts bij de burgerlijke rechter kunnen worden aangebracht.
[benadeelde 2]
De rechtbank maakt een tweedeling in de door de benadeelde partij gevraagde kosten, te weten de reiskosten in verband met de begrafenis van het slachtoffer in Tunesië en de immateriële schade in de vorm van shockschade.
De rechtbank zal de benadeelde partij ten aanzien van de gevraagde reiskosten niet-ontvankelijk verklaren. Gelet op artikel 51f, tweede lid, van het Wetboek van Strafvordering kunnen erfgenamen en personen bedoeld in artikel 108, eerste en tweede lid, van Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek ter zake van de daar bedoelde vorderingen zich als benadeelde partij in een strafgeding voegen. Artikel 6:108, tweede lid, van het Burgerlijk Wetboek bepaalt dat alleen degene die de kosten van de lijkbezorging voor zijn of haar rekening heeft genomen voor vergoeding van die schade in aanmerking komt. In casu is dat [benadeelde 1].
[benadeelde 1]
De behandeling van de vordering van de benadeelde partij wat betreft de schade wegens gederfde levensonderhoud (begroot op € 2.202.689,69) levert naar het oordeel van de rechtbank een onevenredige belasting van het strafgeding op. De rechtbank zal derhalve bepalen dat de benadeelde partij in die vordering kennelijk niet-ontvankelijk is en dat de vordering slechts bij de burgerlijke rechter kan worden aangebracht.
Gelet op het hiervoor reeds aangehaalde artikel 51f, tweede lid, van het Wetboek van Strafvordering juncto artikel 6:108, eerste en tweede lid, van het Burgerlijk Wetboek komen de begrafeniskosten voor toewijzing in aanmerking. Hoewel deze niet op juiste wijze in de Nederlandse taal, zijn onderbouwd met stukken, zal de rechtbank de gevorderde begrafeniskosten van € 4.304,98 toewijzen, nu het de rechtbank niet onredelijk voorkomt dat deze kosten daadwerkelijk zijn gemaakt en de hoogte daarvan de rechtbank ook niet als onredelijk voorkomt.
De verhuiskosten en de kosten voor woon-werkverkeer komen blijkens artikel 6:108, eerste lid, van het Burgerlijk Wetboek niet voor vergoeding in aanmerking. De rechtbank zal de benadeelde partij voor wat betreft dat deel van de vordering niet-ontvankelijk verklaren.
Op grond van artikel 592a van het Wetboek van Strafvordering kan de benadeelde partij de kosten voor rechtsbijstand verhalen. Mr. E. Julius heeft ter terechtzitting verklaard dat de kosten voor rechtsbijstand zijn voldaan door de benadeelde partij. De rechtbank ziet geen aanleiding om aan deze mededeling te twijfelen. De rechtbank zal de hoogte van de kosten beperken, aangezien de vordering van [benadeelde 2] niet-ontvankelijk zal worden verklaard en de vordering grotendeels is opgesteld ten behoeve van de gederfde levensonderhoud en de rechtbank die schadepost eveneens niet-ontvankelijk zal verklaren. In redelijkheid stelt de rechtbank dit bedrag op € 1.000,00.
De verdachte is voor de schade, voor zover toegewezen, naar burgerlijk recht hoofdelijk aansprakelijk.
Als extra waarborg voor betaling aan de benadeelde partij zal de rechtbank overeenkomstig artikel 36f van het Wetboek van Strafrecht de verdachte de verplichting opleggen tot betaling aan de Staat van bovengenoemde geldsom ten behoeve van de benadeelde partij, met uitzondering van de vergoeding wegens de kosten voor de rechtsbijstand, aangezien deze kosten niet in aanmerking komen voor de oplegging van de schadevergoedingsmaatregel.
10.TOEPASSELIJKHEID WETTELIJKE VOORSCHRIFTEN
De beslissing berust op de artikelen 10, 27, 36f, 47, 57, 91 en 289 van het Wetboek van Strafrecht, de artikelen 2 en 10 van de Opiumwet, de artikelen 1, 2 en 6 van de Wet op de economische delicten en de artikelen 1 en 40 van de Geneesmiddelenwet, zoals deze artikelen luidden ten tijde van het bewezen verklaarde.
11.BESLISSING
De rechtbank:
Vrijspraak
- verklaart niet bewezen hetgeen onder 3 aan verdachte is ten laste gelegd en spreekt hem daarvan vrij;
Bewezenverklaring
- verklaart het onder 1, 2 en 4 ten laste gelegde bewezen, zodanig als hierboven onder 5 is omschreven;
- spreekt verdachte vrij van wat onder 1, 2 en 4 meer of anders is ten laste gelegd;
Strafbaarheid
- verklaart de bewezen verklaarde feiten strafbaar en kwalificeert deze zodanig als hierboven onder 6 is omschreven;
- verklaart verdachte strafbaar;
Strafoplegging
- veroordeelt de verdachte tot een
gevangenisstrafvoor de duur van
15 jaar;
gevangenisstrafvoor de duur van
15 jaar;
- bepaalt dat de tijd, door de verdachte vóór de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in verzekering en voorlopige hechtenis doorgebracht, bij de tenuitvoerlegging van de opgelegde gevangenisstraf in mindering zal worden gebracht;
Benadeelde partijen
[benadeelde 1]
- veroordeelt de verdachte tot betaling aan de benadeelde partij [benadeelde 1], wonende te [woonplaats 2], van een bedrag van € 5.304,98 (zegge: vijfduizend driehonderdenvier euro en achtennegentig cent), hoofdelijk met dien verstande dat indien en voor zover verdachtes mededader/mededaders betaalt/betalen, verdachte in zoverre van deze verplichting zal zijn bevrijd, vermeerderd met de wettelijke rente sinds de dag waarop het thans bewezen verklaarde feit jegens de benadeelde partij werd gepleegd, te weten 13 september 2011, tot die van de voldoening;
- veroordeelt de verdachte voorts in de kosten, door de benadeelde partij gemaakt, tot op heden begroot op nihil, en ten behoeve van de tenuitvoerlegging nog te maken;
- legt op aan de verdachte de verplichting tot betaling aan de Staat van een bedrag groot
€ 4.304,98 ten behoeve van het slachtoffer [benadeelde 1] voornoemd, bij gebreke van betaling en verhaal te vervangen door 53 dagen hechtenis;
- bepaalt dat, indien de verdachte en/of zijn mededader/mededaders (gedeeltelijk) heeft/hebben voldaan aan de verplichting tot betaling aan de Staat, daarmee verdachtes verplichting tot betaling aan de benadeelde partij [benadeelde 1] (in zoverre) komt te vervallen en andersom dat, indien de verdachte en/of zijn mededader/mededaders (gedeeltelijk) heeft/hebben voldaan aan de verplichting tot betaling aan de benadeelde partij [benadeelde 1], daarmee verdachtes verplichting tot betaling aan de Staat (in zoverre) komt te vervallen;
- bepaalt dat de benadeelde partij [benadeelde 1] voor wat het meer gevorderde betreft in haar vordering (kennelijk) niet-ontvankelijk is en dat zij haar vordering voor dat deel slechts bij de burgerlijke rechter kan aanbrengen;
[benadeelde 2]
- bepaalt dat de benadeelde partij [benadeelde 2] in zijn vordering niet-ontvankelijk is en dat hij zijn vordering slechts bij de burgerlijke rechter kan aanbrengen.
Dit vonnis is gewezen door mr. D.A.C. Koster, voorzitter, mr. Z.J. Oosting en
mr. L.G. Wijma, rechters, in tegenwoordigheid van mr. D.J. Laanstra en mr. R.G. Dees, griffiers, en is uitgesproken ter openbare terechtzitting van 17 december 2013.