ECLI:NL:RBGEL:2024:8735

Uitspraak

RECHTBANK GELDERLAND

Strafrecht

Zittingsplaats Zutphen

raadkamernummer : 24-018980 (vordering officier van justitie) en
24-021325 (klaagschrift beslag)

datum zitting : 21 november 2024

datum uitspraak : 5 december 2024

beslissing van de enkelvoudige raadkamer op

de vordering van de officier van justitie tot onttrekking aan het verkeer op grond van de artikelen 36d Wetboek van Strafrecht en 552f Wetboek van Strafvordering (Sv), van een personenauto en
op het beklag op grond van artikel 552a van het Wetboek van Strafvordering (Sv) van:

[klager] ,

wonende op het adres [adres] , [postcode] [woonplaats] (Duitsland),

hierna te noemen klager.

Advocaat van klager mr. N. Claassen, advocaat te Rotterdam.

1.Feiten

1.1.

Uit de kennisgeving van inbeslagneming blijkt dat op 5 juni 2024 onder [naam 1] een Duitse personenauto, Audi RS3, kenteken [kenteken] (hierna: de auto) in beslag is genomen. [naam 1] had de auto gehuurd van [verhuurbedrijf] uit [plaats] . De inbeslagname vond plaats op de autosnelweg A1 in de gemeente Apeldoorn.

De kennisgeving van inbeslagname vermeldt als grond voor de inbeslagname:
“Overtreding van artikel 70M Wegenverkeerswet en artikel 3 lid 2 besluit voertuigen, (aanwezigheid van km-blocker)”

1.2.

De eigenaar van verhuurbedrijf [verhuurbedrijf] is [naam 2] . De politie heeft hem gehoord over de door zijn bedrijf verhuurde auto. Uit de daarvan opgemaakte proces-verbalen van 6 en 15 juni 2024 volgt dat [naam 2] onder meer verklaarde dat hij de eigenaar van de auto ( [klager] ) had gesproken. Die zou hebben toegegeven dat hij via zijn GPS tracker en een los kastje de kilometers kon blokken en dat hij dit aan de politie kan laten zien en dan zelf kan verwijderen.

[naam 2] verklaarde verder dat hij in totaal € 6.500,- aan [klager] had betaald om de auto twee maanden te kunnen verhuren. Volgens de verklaring van [naam 2] hield hij de kilometerstand zelf niet bij, omdat hij deze auto ‘kilometervrij’ had gehuurd en deze zelf ook zo verhuurde.

1.3.

Uit onderzoek door de politie volgde dat [klager] (klager) de eigenaar van deze Duitse auto is.

1.4.

Op 10 juni 2024 heeft de politie de auto onderzocht. Uit het daarvan opgemaakte proces-verbaal FO Verkeer blijkt het volgende.

Een kilometer blocker is een elektrische voorziening om de kilometerstand van het voertuig te manipuleren. Dit apparaat zorgt ervoor dat de kilometerstand gemanipuleerd kan worden zodat de kilometerstand, weergegeven op het instrumentenpaneel, niet overeenkomt met de daadwerkelijk gereden kilometers. Hierdoor is het dus mogelijk om bijvoorbeeld 100 kilometer te rijden terwijl het instrumentpaneel maar 10 kilometer registreert. Met

dit apparaat wordt kilometerstand fraude gepleegd.

Uit het onderzoek van de auto bleek dat er in deze auto een niet fabrieksmatige kabel was

aangebracht achter het instrumentenpaneel. Tussen de fabrieksmatige kabelboom en het instrumentpaneel was een extra kabel aangebracht. In het midden van deze zogeheten 'plug and play” kabelboom zat een ingesealde printplaat met daarop de tekst VAG+. De verbalisant herkende dit apparaat als een kilometerblocker.

De versnellingsbak van deze auto houdt ook zelf een kilometerstand bij. Deze bleek 128.660,2 km aan te geven. De kilometerstand die het dashboard weergaf, was 80.652 km.

Ook werd een GPS tracker aangetroffen. Deze module kon verschillende functies hebben, waarbij ook op afstand communicatie met het voertuig zelf mogelijk was en

waarbij het ook mogelijk was om op afstand een voertuig uit te schakelen.

2.Procedure

2.1.

De ongedateerde vordering van de officier van justitie tot onttrekking aan het verkeer is op 30 juli 2024 ter griffie van deze rechtbank ontvangen.

2.2.

Tegen de beslissing tot inbeslagneming heeft bezwaarde [klager] op 27 augustus 2024 een klaagschrift ingediend.

2.3.

De rechtbank heeft op 5 september 2024 de vordering en het klaagschrift tezamen in openbare raadkamer behandeld. De rechtbank stelde vast dat klager wel op de juiste wijze was opgeroepen, maar de raadsman van klager niet. Vervolgens is een nieuwe zittingsdatum bepaald.

2.4.

De rechtbank heeft op 21 november 2024 de vordering en het klaagschrift in openbare raadkamer behandeld. De rechtbank heeft klager (bijgestaan door een tolk Duits), de advocaat van bezwaarde, mr. N. Claassen en de officier van justitie op zitting gehoord.

3.Standpunt van de officier van justitie

3.1.

Het gaat hier om een voertuig dat is voorzien van een zogenaamde kilometerblokker, waardoor de kilometerstand een valse c.q. vervalste, in ieder geval een onjuiste, want gemanipuleerde, stand aangeeft.

Aldus kunnen kopers en instanties niet meer vertrouwen op de weergegeven kilometerstand van dit voertuig. Om dit bedrog te stoppen, dient dit voertuig te worden onttrokken aan het verkeer.

De inbeslaggenomen auto is vatbaar voor onttrekking aan het verkeer, omdat het inbeslaggenomene van zodanige aard is, dat het ongecontroleerde bezit daarvan in strijd is met de wet of het algemeen belang.

4.Standpunt van klager

4.1.

Klager is eigenaar van de auto. Hij betwist nadrukkelijk dat hij de kilometerblokker in de auto heeft geplaatst. Hij had daar ook helemaal geen belang bij, omdat hij de auto niet kilometervrij aan [naam 2] verhuurd heeft.

Daar komt bij dat een verbeurdverklaring volgens klager, gelet op de waarde van de auto, buitenproportioneel is.

Er kan een parallel getrokken worden naar zaken waarin een geheim compartiment in een auto ingebouwd is. Dergelijke auto’s worden, nadat het compartiment uitgebouwd is, weer teruggegeven. Ook in dit geval zou de auto weer teruggegeven kunnen worden, nadat de kilometerstanden gecorrigeerd zijn.

4.2.

Klager meent dat er geen strafvorderlijk belang meer bestaat om het beslag te laten voortduren en verzoekt daarom teruggave van zijn inbeslaggenomen auto.

Ten overvloede merkt klager op dat hij ook meent dat zijn belangen boven eventuele strafrechtelijke belangen dienen te prevaleren.

5.Beoordeling door de rechtbank

Ontvankelijkheid

5.1.

Het klaagschrift is binnen drie maanden na de inbeslagname ingediend en klager is daarom ontvankelijk in zijn verzoek.

5.2.

De rechtbank dient daarnaast ook te beoordelen of de officier van justitie ontvankelijk is in zijn vordering. Ter zitting heeft de officier van justitie nadrukkelijk verklaard dat klager niet zal worden vervolgd. Er zijn ook geen andere verdachten tegen wie vervolging zal worden ingesteld. Ter toelichting heeft de officier van justitie zich op het standpunt gesteld dat op dit moment niet te bewijzen is wie de kilometerblokker in de auto heeft ingebouwd of heeft laten inbouwen.

Dat betekent dat ook de officier van justitie ontvankelijk is in zijn vordering.^[1]

Inhoudelijke beoordeling

5.3.

Bij de beoordeling van het beklag door klager stelt de rechtbank voorop dat het onderzoek in raadkamer naar aanleiding van een beklag als bedoeld in artikel 552a Sv een summier karakter draagt. Dat betekent dat van de rechter niet kan worden gevergd ten gronde in de mogelijke uitkomst van een nog te voeren hoofdzaak of ontnemingsprocedure te treden.

De rechtbank dient te beoordelen of het belang van strafvordering het voortduren van het beslag vordert. Als dat zo is, wordt geen teruggave gelast. Een van die belangen van strafvordering is de onttrekking aan het verkeer van de auto. Met andere woorden, als de auto zal moeten worden onttrokken aan het verkeer, zal het klaagschrift ongegrond moeten worden verklaard. De rechtbank zal daarom eerst de vordering van de officier van justitie tot onttrekking aan het verkeer beoordelen.

Onttrekking aan het verkeer

5.4.

In deze zaak staat vast dat in de auto een kilometerblokker was ingebouwd.
De daarop van toepassing zijnde verboden zijn vastgelegd in de volgende artikelen:

- Artikel 2, derde lid Besluit Voertuigen:

Het is verboden om apparaten die geschikt zijn om de teller van een motorrijtuig stil te zetten of op andere wijze te manipuleren, te vervaardigen, in te voeren, in voorraad te hebben, te koop aan te bieden, af te leveren of te vervoeren.

- Artikel 3, lid 2 Besluit Voertuigen:

Het is de bestuurder van een motorrijtuig verboden met dat motorrijtuig te rijden, en de eigenaar of houder van een motorrijtuig verboden met dat motorrijtuig te laten rijden, indien in of aan het motorrijtuig een apparaat aanwezig is als bedoeld in artikel 2, derde lid.

Het wijzigen van een kilometerteller is strafbaar gesteld in
artikel 70m Wegenverkeerswet 1994:

Het is eenieder verboden om de tellerstand van bij algemene maatregel van bestuur

vastgestelde categorieën motorrijtuigen die dienen te zijn ingeschreven en

tenaamgesteld zodanig te wijzigen of te doen wijzigen of de werking van de

kilometerteller zodanig te beïnvloeden of te doen beïnvloeden dat de op de teller

aangegeven afstand niet overeenkomt met de door dat motorrijtuig werkelijk afgelegde

afstand.

- Artikel 23j Besluit voertuigen:

De in artikel 70m van de wet bedoelde categorieën motorrijtuigen zijn motorrijtuigen van de rijbewijs categorieën A, A1, A2 en B, voor zover deze harder kunnen en mogen rijden dan 25 km/u.

Onrechtmatige controle?

5.5.

De raadsman van klager heeft ter zitting allereerst betoogd dat er in deze zaak sprake is van oneigenlijk gebruik van de controlebevoegdheden die aan de Wegenverkeerswet ontleend kunnen worden, zodat de auto teruggegeven moet worden.

5.5.1.

Het onderzoek in raadkamer naar aanleiding van een klaagschrift als bedoeld in art. 552a Sv draagt daarbij een summier karakter, mede omdat voorkomen moet worden dat de beklagrechter vooruitloopt op het in de hoofd- of ontnemingszaak te geven oordeel.^[2]

5.5.2.

In een geval van beslag dient de vraag of ten tijde van de inbeslagneming een redelijk vermoeden van schuld aan enig strafbaar feit bestond, beoordeeld te worden met het oog op beantwoording van de vraag of een belang van strafvordering aanwezig is voor het voortduren van het beslag.^[3]

5.5.3.

Dat betekent dat de beklagrechter moet beoordelen of op basis van het dossier en wat in raadkamer door de officier van Justitie en door of namens de klager is aangevoerd - en derhalve uitgaande van de stand van zaken ten tijde van de behandeling van het klaagschrift - jegens de klager een redelijk vermoeden van schuld aan de verweten gedraging kan volgen.^[4]

Overigens brengt de omstandigheid dat bij de inbeslagneming van voorwerpen waarvan het ongecontroleerd bezit in strijd is met de wet of het algemeen belang onregelmatigheden zijn begaan, niet mee dat die voorwerpen niet vatbaar zouden zijn voor onttrekking aan het verkeer.^[5]

5.6.

Het betoog van de raadsman wordt daarom verworpen.

Wat moet er verder met de auto gebeuren?

5.7.

De vraag in deze zaak is vervolgens wat er met de auto moet gebeuren, nadat de kilometerblokker uit de auto is verwijderd (wat de politie al op 10 juni 2024 heeft gedaan).

5.8.

De officier van justitie heeft in zijn vordering verwezen naar een (sfeer)proces-verbaal van bevindingen van de politie van 29 oktober 2024. Hierin wordt onder meer het volgende vermeld:

“Het gebruik van een km-blocker kan leiden tot misleiding bij de verkoop of het

onderhoud van een voertuig en wordt beschouwd als fraude. Voertuigen met

gemanipuleerde kilometertellers kunnen onderhoudsintervallen missen, wat tot ernstige

mechanische problemen kan leiden. Daarnaast biedt het een oneerlijk voordeel bij het

leasen van een voertuig. Bijvoorbeeld, een leaser kan een contract afsluiten voor

20.000 kilometer per jaar en hiervoor een passend tarief betalen, maar door het

gebruik van een km-blocker kan de gebruiker in werkelijkheid aanzienlijk meer

kilometers rijden zonder een hoger leasetarief te betalen.(…)

Redenen voor volledige vernietiging van het voertuig:

1. Onherstelbare Manipulatie: De km-blocker beïnvloedt de kilometerstand op een

manier die niet gemakkelijk te detecteren of te corrigeren is. Zelfs als de

kilometer-blocker wordt verwijderd, blijft de betrouwbaarheid van de kilometerstand

twijfelachtig. Dit maakt het voertuig fundamenteel onbetrouwbaar.

2. Risico voor Veiligheid: Voertuigen met een gemanipuleerde kilometerstand kunnen

ernstige mechanische problemen ontwikkelen, omdat essentiële onderhoudsintervallen

worden gemist. Het risico op defecten aan cruciale onderdelen, zoals remmen en

distributieriemen, maakt het voertuig potentieel gevaarlijk op de weg.

3. Juridische en Ethische Overwegingen: Door het voertuig te vernietigen, wordt de

integriteit van de voertuigregistratie beschermd. Het voorkomt dat een gemanipuleerd

voertuig opnieuw op de markt komt, waardoor potentiële kopers worden beschermd tegen

misleiding.”

5.9.

De officier van justitie heeft ter nadere onderbouwing van dit standpunt ter zitting nog het volgende aangevoerd:

[naam 2] , de huurder van de auto, heeft verklaard dat het onderhoud van de auto niet goed was. De remblokken, voor en achter, moesten vervangen worden en hij heeft er vier nieuwe banden opgezet. Dit betroffen zichtbare gebreken. Onduidelijk zal blijven wat de onzichtbare gebreken zijn.

Elke vorm van softwarematige aanpassing die niet door de fabrikant is uitgevoerd, leidt tot het vervallen van de garantie op die componenten. En door de manipulatie van de kilometerstand en software is het consumentenrecht niet meer van toepassing. De verkoper kan geen garantie bieden op een product dat niet voldoet aan de wettelijke eisen. Daarom zal een gerenommeerde dealer of fabrikant nooit de kilometerstand van een voertuig opnieuw programmeren.

Onduidelijk blijft wat de werkelijke kilometerstand is, nu deze op verschillende (soms wel vijf) plekken in de auto wordt bijgehouden. Het terugzetten van de kilometerstand naar een vermoedelijke waarde of het verkrijgen van een nieuwe RDW-keuring kan voornoemde gevolgen van de softwarematige manipulatie niet ongedaan maken. Een RDW-keuring biedt dan ook geen oplossing.

Door het voertuig te vernietigen, wordt de integriteit van voertuigregistratie beschermd. Het voorkomt dat een gemanipuleerd voertuig opnieuw op de markt komt. Potentiële kopers worden door de maatregel beschermd tegen misleiding. Aldus, om het bedrog te stoppen en de verkeersveiligheid te waarborgen, dient het betreffende voertuig te worden onttrokken aan het verkeer.

5.10.

De raadsman heeft aangevoerd dat er diverse rechterlijke uitspraken zijn gedaan, waarbij naar aanleiding van kilometerfraude koopovereenkomsten van auto’s zijn ontbonden en waarbij de auto gewoon is teruggegaan naar de verkoper.
De rechtbank gaat aan dat argument voorbij, omdat die civiele zaken een heel ander toetsingskader hebben dan een beslag in een strafzaak, dat hier aan de orde is.

5.11.

De rechtbank is het eens met wat de officier van justitie heeft aangevoerd (hierboven onder 5.8 en 5.9 weergegeven) en komt daarom tot de conclusie dat de vordering tot onttrekking aan het verkeer moet worden toegewezen. Het strafbare feit van artikel 70m Wegenverkeerswet 1994 is met de auto begaan; de kilometerstand beïnvloeden is met de auto gedaan. De auto kan met deze onjuiste kilometerstand niet terug in het verkeer worden gebracht.

5.12.

Klager heeft ter zitting nog het volgens hem toepasselijke contract overgelegd.

Anders dan wat in het klaagschrift wordt aangevoerd, blijkt uit de door klager overgelegde stukken dat hij de auto niet had
verhuurdaan [verhuurbedrijf] , maar dat hij de auto aan dat bedrijf heeft
uitgeleend(met een kilometerbeperking van 4.000 km, die in het contract is opgenomen). Ter zitting verklaarde klager dat dat zo was gedaan omdat hij met [verhuurbedrijf] in de toekomst mogelijk een vaste handelsrelatie wilde aangaan. Het betrof dus eigenlijk een proef.

5.13.

De rechtbank beschikt op deze wijze over een schriftelijk contract, waaruit volgt dat de auto met een kilometerbeperking van 4.000 km wordt uitgeleend aan [naam 2] . En over de verklaring van [naam 2] dat hij de auto kilometervrij tegen een prijs van € 6.500,- van klager heeft gehuurd.

Gelet op het feit dat de officier van justitie heeft verklaard geen van beide personen te zullen gaan vervolgen, laat de rechtbank de juistheid van een en ander verder in het midden.

5.14.

Hiervóór heeft de rechtbank onder 5.11 overwogen dat de auto moet worden onttrokken aan het verkeer. In zo een geval kan het niet tot een belangenafweging komen en ook niet tot een toets of die maatregel proportioneel is. De auto mag gewoon niet meer het economische verkeer in. De standpunten van klager over deze twee aspecten worden daarom ook verworpen.

5.15.

De raadsman van klager heeft ter zitting ten slotte nog aangevoerd dat het mogelijk zou moeten zijn dat de kilometerstand van de auto wordt gecorrigeerd, waarna de auto wel weer in het verkeer zou kunnen worden gebracht.

De officier van justitie heeft daartegen ingebracht dat – anders dan bij auto’s met een verborgen ruimte – het niet alleen om de kilometerstand op het dashboard van de auto gaat, maar dat de kilometerstand ook op andere plaatsen in de auto wordt geregistreerd. Niet valt vast te stellen wat de juiste kilometerstand zou moeten zijn.

Gelet op de betwisting van deze mogelijkheid door de officier van justitie, ziet de rechtbank geen aanleiding de beslissing aan te houden, totdat nader onderzoek zal kunnen worden gedaan.

5.16.

Omdat de vordering van de officier van justitie toewijsbaar is, moet het klaagschrift van klager tot teruggave van de auto ongegrond worden verklaard.

5.17.

De rechtbank geeft de officier van justitie nadrukkelijk in overweging (nog) niet tot vernietiging van de auto over te gaan, maar in ieder geval de cassatietermijn af te wachten, en – indien cassatie zal worden ingesteld – de beslissing van de Hoge Raad af te wachten.

6.Beslissing

De rechtbank

raadkamernummer 24-018980

6.1.

wijst de vordering toe en bepaalt dat de inbeslaggenomen auto Audi RS3, kenteken [kenteken] , wordt onttrokken aan het verkeer;

raadkamernummer 24-021325

6.2.

verklaart het klaagschrift van klager ongegrond.

Deze beslissing is gegeven door mr. L.J. Saarloos, rechter, in tegenwoordigheid van
J.G. Heebink, griffier, en in het openbaar uitgesproken op 5 december 2024.

Tegen de beslissing van de staat voor klager/belanghebbende beroep in cassatie bij de Hoge Raad open, in te stellen bij de griffie van deze rechtbank, binnen veertien (14) dagen na de betekening van deze beslissing.