Uitspraak
vonnis
RECHTBANK GELDERLAND
Team kanton en handelsrecht
Zittingsplaats Arnhem
zaaknummer / rolnummer: C/05/393015 / HA ZA 21-462 / 1547
Vonnis van 12 oktober 2022
in de zaak van
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
VELDSTAAL BEHEER BV,
gevestigd te Velddriel,
eiseres,
advocaat mr. N. van Mook te Kerkdriel,
tegen
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
MACH 4 METAL B.V.,
gevestigd te Beek,
gedaagde,
advocaat mr. J.P. Brinkman te Nijmegen.
Partijen zullen hierna Veldstaal en Mach 4 Metal genoemd worden.
1.De procedure
1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- het tussenvonnis van 24 november 2021
- het proces-verbaal van mondelinge behandeling van 29 juni 2022.
1.2.
Ten slotte is vonnis bepaald.
2.Samenvatting
2.1.
Veldstaal heeft via de veilingsite van Troostwijk een metaalbewerkingsmachine gekocht van Mach 4 Metal. Nadien ontdekt Veldstaal dat een onderdeel van de machine, een spanentransporteur, ontbreekt. Daarnaast vertoont de machine volgens haar diverse gebreken waardoor deze niet in bedrijf kan worden gesteld. De rechtbank komt niet toe aan een inhoudelijke beoordeling van deze gebreken, nu de veilingvoorwaarden waarop Mach 4 Metal een beroep doet ontbinding en vernietiging van de koopovereenkomst tussen Veldstaal en Mach 4 Metal uitsluiten. De veilingvoorwaarden bepalen bovendien dat de machine ‘voetstoots’ is verkocht en Veldstaal geen aanspraak kan doen op de afwezigheid van gebreken of de bruikbaarheid van de machine. Hierop stuit ook de vordering tot schadevergoeding af. Ook al zijn deze veilingvoorwaarden door Troostwijk van toepassing verklaard, Mach 4 Metal kan hierop als derde een beroep doen nu de strekking van diverse bedingen uit de veilingvoorwaarden haar dit recht toekennen.
3.De feiten
3.1.
Veldstaal, althans een of meer aan haar gelieerde vennootschappen, houdt zich onder andere bezig met de handel in koolstofstalen buizen. Mach 4 Metal houdt zich onder andere bezig met de handel in metaalbewerkingsmachines.
3.2.
Via haar website heeft Mach 4 Metal enige tijd een metaalbewerkingsmachine van het merk Mazak, type Quick Turn 300 MS te koop aangeboden. Veldstaal heeft deze aanbieding wel gezien maar besloten de machine toen niet te kopen. In de online advertentie van deze machine stond 2018 als bouwjaar van de machine vermeld en in de lijst met specificaties stond onder andere ‘spanentransporteur’ opgesomd, met daarachter ‘yes preparation in control’. Onderaan de advertentie stond vermeld:
Belangrijk: De informatie op deze pagina is naar beste vermogen en overtuiging verkregen en waar nodig verkregen van de fabrikanten. De nauwkeurigheid kan niet worden gegarandeerd maar de informatie wordt te goeder trouw gegeven. Dienovereenkomstig vormt het geen vertegenwoordiging of contractuele voorwaarden. We raden u aan om alle essentiële details te controleren!
3.3.
Enige tijd later heeft Mach 4 Metal deze machine te koop aangeboden op de veilingsite van Troostwijk Auctions (hierna: Troostwijk). Veldstaal heeft gezien dat de machine via de veilingsite van Troostwijk te koop werd aangeboden. Hierop heeft zij een account aangemaakt op de website van Troostwijk, bij welke gelegenheid de algemene voorwaarden online veiling (hierna: de veilingvoorwaarden) van toepassing zijn verklaard.
3.4.
De veilingvoorwaarden maken onderscheid tussen ‘gebruiker’ (degene die zich registreert op de website met als doel een bod uit te brengen), ‘koper’ (de gebruiker aan wie de kavel is toegewezen waarvan het bod is aanvaard), ‘opdrachtgever’ (degene die Troostwijk opdracht heeft gegeven tot het bemiddelen bij de verkoop) en ‘verkoper’ (degene die via bemiddeling door Troostwijk zaken wenst te verkopen). De koopovereenkomst is ‘de koopovereenkomst tussen koper en opdrachtgever van Troostwijk c.q. verkoper’.
De veilingvoorwaarden bevatten daarnaast, voor zover hier relevant, de volgende bepalingen:
ARTIKEL 2: TOEPASSELIJKHEID
(…)
2.1
De Algemene Veilingvoorwaarden zijn van toepassing op de relatie tussen kopers respectievelijk gebruikers enerzijds en Troostwijk anderzijds bij het deelnemen aan veilingen.
2.2
De toepasselijkheid van andere Algemene voorwaarden dan de onderhavige, de Algemene Gebruiksvoorwaarden en (waar toepasselijk) de Algemene Veilingvoorwaarden is uitgesloten.
(…)
ARTIKEL 5. BIEDINGEN; KOOPOVEREENKOMST
(…)
5.7
Troostwijk is geen partij bij de koopovereenkomst, doch bemiddelt slechts bij het tot stand brengen van de koopovereenkomsten. (…)
ARTIKEL 6. GARANTIES, AANSPRAKEN EN VRIJWARINGEN
6.1
Troostwijk en/of verkoper verstrekken met betrekking tot de kavels en eventuele aanspraken van derden daarop, geen enkele garantie van welke aard dan ook. Koper doet afstand van alle rechten die niet op grond van dwingend recht aan koper toekomen.
6.2
Troostwijk en verkoper streven naar een zo groot mogelijke volledigheid, juistheid en duidelijkheid van de omschrijving en foto’s van een kavel op de website, andere veilingbrochures, advertenties en dergelijke, zonder enige aansprakelijkheid voor schade voortkomende uit onjuiste of onvolledige omschrijvingen of andere schade te aanvaarden.
(…)
6.4
De kavels worden voetstoots verkocht in de staat waarin ze op de datum van toewijzing verkeren met alle daaraan verbonden lusten en lasten. Troostwijk en / of verkoper geven generlei vrijwaring voor zichtbare of verborgen gebreken of garantie in verband met compleetheid, vereiste documentatie, aantallen, werking, bruikbaarheid, verkoopbaarheid, het al dan niet bestaan van rechten of aanspraken van derden en / of de mogelijkheid tot overdracht aan derden.
(…)
ARTIKEL 12. ONTBINDING
(…)
12.3
Na overgang van eigendom van de gekochte zaken op de koper kan de koper geen ontbinding of vernietiging van de koopovereenkomst meer vorderen. Indien een derde belang heeft bij de zorgvuldige verwijdering van de gehele of gedeeltelijke zaak en deze verwijdering naar de mening van Troostwijk het gebouw in gevaar zou brengen of blijvende schade zou berokkenen dan wel om een andere reden hebben verkoper en Troostwijk namens verkoper het recht de koopovereenkomst te ontbinden, zonder gehouden te zijn enige schadevergoeding te voldoen, door een schriftelijke verklaring aan de koper. Troostwijk en verkoper zijn in dat geval jegens de koper niet meer gehouden dan tot terugbetaling van de door Troostwijk ontvangen koopsom en – voor zover ter zake door Troostwijk een factuur is verzonden aan de koper – creditering daarvan door verzending van een creditnota.
(…)
ARTIKEL 13. AANSPRAKELIJKHEID
(…)
13.4
Onverminderd het bepaalde in artikel 6:89 van het Burgerlijk Wetboek, vervalt elk vorderingsrecht van de koper op Troostwijk en / of verkoper na verloop van 2 weken nadat de zaken volgens de overeenkomst aan de koper zijn geleverd of aan de koper ter beschikking zijn gesteld, tenzij de koper binnen deze termijn een procedure bij de bevoegde rechter aanhangig heeft gemaakt.
13.5
Troostwijk en / of verkoper geven geen vrijwaring aan koper voor zichtbare of verborgen verbreken of garantie in verband met compleetheid, aantallen, werking, bruikbaarheid, verkoopbaarheid, het doel waarvoor de koper de zaken heeft gekocht, het al dan niet bestaan van rechten of aanspraken van derden en / of de mogelijkheid tot overdracht van zaken aan derden. Gebreken, van welke aard dan ook, teleurgestelde verwachtingen van koper en / of de verkrijgende derden geven generlei recht op (schade)vergoeding en / of nakoming van koper of overige derden. Is sprake van non-conformiteit als bedoeld in artikel 7:17 lid 2 en / of 3 BW, dan geldt de in dit artikel 13.5 opgenomen uitsluiting van aansprakelijkheid voor zover betrekking hebbend op verkoper niet indien sprake is van een koopovereenkomst gesloten met een consument, tenzij sprake is van overmacht aan de zijde van verkoper en / of indien koper niet tijdig klaagt, een en ander met dien verstande dat artikel 7:19 BW van toepassing is.
(…)
13.7
Niettegenstaande het overige in dit artikel 13 bepaalde, geldt voor de aansprakelijkheid van Troostwijk en Verkoper het volgende:
(…)
Troostwijk en / of verkoper zijn niet aansprakelijk voor zichtbare en niet-zichtbare gebreken van de gekochte zaken. De koper zal hiernaar onderzoek moeten doen in het kader van de inspectie als bedoeld in artikel 7 van de onderhavige voorwaarden, terwijl koper voorts gehouden is omgaand na ontdekking van eventuele onvolkomenheden, gebreken, afwijkingen e.d. daarvan schriftelijk mededeling te doen aan Troostwijk. Laat de koper dit na, dan komen de gevolgen daarvan voor rekening van koper;
Troostwijk en / of verkoper zijn niet aansprakelijk voor zichtbare en niet-zichtbare gebreken van de gekochte zaken. De koper zal hiernaar onderzoek moeten doen in het kader van de inspectie als bedoeld in artikel 7 van de onderhavige voorwaarden, terwijl koper voorts gehouden is omgaand na ontdekking van eventuele onvolkomenheden, gebreken, afwijkingen e.d. daarvan schriftelijk mededeling te doen aan Troostwijk. Laat de koper dit na, dan komen de gevolgen daarvan voor rekening van koper;
(…)
Troostwijk en / of verkoper zijn niet aansprakelijk voor schade die het gevolg is van onjuiste, verouderde en / of onvolledige informatie al dan niet vermeld op de website van Troostwijk en / of op de websites die kunnen worden bezocht door te klikken op links naar andere websites vermeld op de website van Troostwijk; (…)
Troostwijk en / of verkoper zijn niet aansprakelijk voor schade die het gevolg is van onjuiste, verouderde en / of onvolledige informatie al dan niet vermeld op de website van Troostwijk en / of op de websites die kunnen worden bezocht door te klikken op links naar andere websites vermeld op de website van Troostwijk; (…)
3.5.
Op 7 december 2021 heeft een kijkdag plaatsgevonden waar geïnteresseerden onder meer de metaalbewerkingsmachine die Mach 4 Metal te koop aanbood konden bekijken en testen. Veldstaal heeft die kijkdag niet bezocht.
3.6.
Op 10 december 2020 heeft Veldstaal de metaalbewerkingsmachine via de veilingsite van Troostwijk gekocht voor een bedrag van € 165.165,00, inclusief btw, demontage- en laadkosten en 17% opgeld. De factuur, tevens afhaalbewijs en ‘pro forma koopovereenkomst’, bevat naast een specificatie van dit bedrag een omschrijving van de metaalbewerkingsmachine. In die omschrijving is ook de vermelding ‘spanentransporteur: ja’ opgenomen.
3.7.
Op 4 januari 2021 heeft Veldstaal de machine bij Troostwijk opgehaald en een dag later is deze bij haar afgeleverd. Op die dag, 5 januari 2021, heeft Veldstaal geconstateerd dat de spanentransporteur ontbrak.
3.8.
Veldstaal heeft vervolgens aan de producent van de metaalbewerkingsmachine, Mazak, opdracht gegeven om de machine vrij te geven en in werking te stellen. Uit zijn rapport van 24 februari 2021 blijkt dat de monteur van Mazak diverse metingen heeft verricht en de machine niet in werking heeft kunnen stellen. Hij heeft onder meer de turret, een gereedschapshouder die steeds draait naar de positie waar het desbetreffende bewerkingsgereedschap nodig is, gedemonteerd:
Hierna bleek dat er aan de turret gelast is 1 gat tbv gereedschapsopname is waarschijnlijk een nieuwe bus ingezet en deze vastgelast. Dit verklaart de grote afwijkingen. Ook geconstateerd dat 1 spacer tbv de Z as carrier geheel los ligt.
3.9.
Eveneens op 24 februari 2021 heeft Veldstaal Troostwijk bericht over de gebreken die zij heeft geconstateerd en de kosten die zij tot dan toe heeft gemaakt. Bij e-mail van 11 maart 2021 antwoordt Troostwijk onder meer als volgt:
De verkoper is een handelaar die de machine heeft aangekocht met als doel deze door te verkopen. Hij is niet een eindgebruiker geweest die ook regulier onderhoud en reparaties heeft uitgevoerd en ook niet bekend was met de reparatie van de turret.
De verkoper heeft de machine wel getest, zoals ook te zien is op de film die bij de kavelomschrijving was toegevoegd ten tijde van de veiling. Hier zijn geen onnauwkeurigheden of beperkingen uit gebleken.
De verkoper noch Troostwijk Veilingen waren niet op de hoogte van de reparatie van de turret en zijn in de veronderstelling dat de machine normaal gebruikt kan worden, anders was dit ook in de kavelomschrijving opgenomen.
3.10.
Ondertussen heeft Veldstaal via Troostwijk achterhaald dat Mach 4 Metal de verkoper is van de metaalbewerkingsmachine. Bij brief van 26 maart 2021 informeert Veldstaal Mach 4 Metal over het ontbreken van de spanentransporteur en de gebreken die zij tot dan aan de machine heeft geconstateerd. Veldstaal heeft zich daarbij primair beroepen op vernietiging van de overeenkomst wegens dwaling en Mach 4 Metal verzocht het aankoopbedrag en de herstelkosten die zij tot dan heeft gemaakt aan haar te vergoeden. Subsidiair heeft zij zich beroepen op ontbinding van de overeenkomst, op grond waarvan zij Mach 4 Metal eveneens aansprakelijk heeft gesteld voor de schade.
3.11.
In reactie hierop heeft Mach 4 Metal aansprakelijkheid van de hand gewezen en het gevorderde bedrag onbetaald gelaten. Veldstaal heeft de machine vooralsnog niet laten repareren of in bedrijf laten stellen.
4.Het geschil
4.1.
Veldstaal vordert – samengevat en vermeerderd met rente en kosten – bij uitvoerbaar bij voorraad te verklaren vonnis:
Primair:
- te verklaren voor recht dat Veldstaal de koopovereenkomst tussen Veldstaal en Mach 4 Metal ter zake de metaalbewerkingsmachine rechtsgeldig heeft vernietigd, dan wel deze koopovereenkomst alsnog te vernietigen op grond van wederzijdse dwaling;
- Mach 4 Metal te veroordelen tot betaling van een bedrag van € 165.165,00 aan Veldstaal;
- Mach 4 Metal te veroordelen tot betaling van een bedrag van € 14.837,64 aan Veldstaal.
Subsidiair:
- de koopovereenkomst tussen Veldstaal en Mach 4 Metal ter zake de metaalbewerkingsmachine te ontbinden;
- Mach 4 Metal te veroordelen tot betaling van een bedrag van € 165.165,00 aan Veldstaal, te vermeerderen met de door Veldstaal geleden schade ad € 14.837,64.
4.2.
Ter onderbouwing van haar vordering beroept Veldstaal zich primair op dwaling: partijen hebben een overeenkomst gesloten voor de koop van een metaalbewerkingsmachine die achteraf geen spanentransporteur maar wel diverse gebreken bleek te bevatten. Partijen waren hiervan beide niet op de hoogte. Veldstaal had de machine niet gekocht als zij op de hoogte was geweest van de gebreken. De overeenkomst is daarom vernietigbaar, als gevolg waarvan Mach 4 Metal is gehouden aan haar de koopsom ad € 165.165,00 terug te betalen en de ontstane schade te vergoeden. Deze bestaat uit de aanschaf van een spanentransporteur (€ 6.884,90), de kosten van het onderzoeksrapport (€ 4.397,25) en de transportkosten (€3.555,49), in totaal € 14.837,64. Subsidiair stelt Veldstaal zich op het standpunt dat Mach 4 Metal is tekortgeschoten in de nakoming van haar verbintenis tot het leveren van een deugdelijke machine. Mach 4 Metal heeft evenmin actie ondernomen nadat zij bekend is geworden met het ontbrekende onderdeel en het niet functioneren van de machine. Nu nakoming niet meer mogelijk is verkeert Mach 4 Metal in verzuim. Veldstaal heeft door de tekortkomingen van Mach 4 Metal schade geleden, zodat Mach 4 Metal is gehouden haar schade te vergoeden.
4.3.
Mach 4 Metal betwist de vorderingen van Veldstaal en stelt dat haar bij wijze van derdenbeding (artikel 6:235 BW) dan wel derdenwerking op basis van de aanvullende werking van de redelijkheid en billijkheid (artikel 6:248 BW) een beroep toekomt op de veilingvoorwaarden. Allereerst is de machine volgens haar al op 4 januari 2021 geleverd en heeft Veldstaal niet binnen de door artikel 13.4 vereiste twee weken geklaagd. Op grond van in het bijzonder artikel 12.3 is voorts het recht van Veldstaal op vernietiging en ontbinding van de overeenkomst uitgesloten nu de eigendom van de machine inmiddels op Veldstaal is overgegaan. Op grond van artikel 6.2 en 6.4 van deze veilingvoorwaarden is Mach 4 Metal daarnaast niet aansprakelijk voor het ontbreken van een spanentransporteur, nu geen garantie voor compleetheid is afgegeven en Veldstaal uit haar advertentie bovendien had moeten begrijpen dat dit onderdeel niet bij de machine zou zitten. Voorts vermelden de veilingvoorwaarden in artikel 6.4 en 13.5 dat geen vrijwaring voor gebreken of garantie voor bruikbaarheid wordt verstrekt, zodat de vorderingen van Veldstaal ook om die reden niet kunnen slagen. Voor zover sprake is van dwaling dient deze voor rekening en risico van Veldstaal te blijven, nu Veldstaal de machine via een veiling en daarmee voetstoots heeft gekocht. Tot slot stelt Mach 4 Metal ten aanzien van artikel 6:101 BW enerzijds dat de schade mede het gevolg is van de omstandigheid dat Veldstaal de machine niet heeft onderzocht en anderzijds dat Veldstaal haar schade niet heeft beperkt: Veldstaal had volgens haar de turret moeten vervangen en de machine in gebruik kunnen nemen.
4.4.
Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
5.De beoordeling
5.1.
Kern van het geschil tussen partijen is de vraag of Mach 4 Metal een ondeugdelijke machine heeft geleverd aan Veldstaal en Mach 4 Metal haar daarom bedragen dient te betalen bij wijze van ongedaanmaking dan wel schadevergoeding. Mach 4 Metal voert als meest verstrekkende verweer dat Veldstaal niet tijdig heeft geklaagd over de gebreken die Veldstaal aan de machine stelt te hebben ontdekt. Niet in geschil is dat Veldstaal Mach 4 Metal eerst bij brief van 26 maart 2021 heeft geïnformeerd over deze gebreken. Het is daarom aan Mach 4 Metal om te stellen en zo nodig te bewijzen dat Veldstaal daarmee niet tijdig heeft geklaagd (HR 12 december 2014, ECLI:NL:HR:2014:3593).
Tijdig geklaagd?
5.2.
Artikel 13.4 van de veilingvoorwaarden bepaalt dat elk vorderingsrecht van de koper op de verkoper vervalt na verloop van twee weken nadat de zaken volgens de overeenkomst aan de koper zijn geleverd of aan de koper ter beschikking zijn gesteld, tenzij de koper binnen deze termijn een procedure bij de bevoegde rechter aanhangig heeft gemaakt. Deze bepaling geldt volgens de eerste volzin echter onverminderd het bepaalde in artikel 6:89 BW. Artikel 6:89 BW bepaalt dat een schuldeiser op een gebrek in de prestatie geen beroep meer kan doen, indien hij niet binnen bekwame tijd nadat hij het gebrek heeft ontdekt of redelijkerwijze had moeten ontdekken, bij de schuldenaar heeft geprotesteerd.
5.3.
Het beroep van Mach 4 Metal op artikel 13.4 van de veilingvoorwaarden gaat niet op. Voor zover Mach 4 Metal stelt dat Veldstaal niet tijdig heeft geklaagd doordat zij niet binnen twee weken na levering van de machine op 4 januari 2021 een procedure aanhangig heeft gemaakt, gaat zij voorbij aan de toepasselijkheid van artikel 6:89 BW. Die bepaling is volgens artikel 13.4 immers onverkort van toepassing. Mach 4 Metal heeft daarnaast gesteld dat Veldstaal pas ruim twee maanden na de koop bij Mach 4 Metal heeft geprotesteerd en dat zij geen zicht heeft op wat er in de tussenliggende periode met de machine is gebeurd. Zonder nadere toelichting, die ontbreekt, volgt uit deze enkele stelling niet dat Veldstaal niet tijdig zou hebben geklaagd. Dit geldt temeer nu Veldstaal uitvoerig heeft toegelicht dat zij de machine eerst heeft moeten laten onderzoeken en vervolgens de contactgegevens van Mach 4 Metal via Troostwijk heeft moeten achterhalen voordat zij Mach 4 Metal op 26 maart 2021 per brief kon informeren over de gebreken die zij tot dan had ontdekt. Gelet op de uitvoerige motivering van Veldstaal had het op de weg van Mach 4 Metal gelegen haar stelling nader te onderbouwen. Nu zij dit heeft nagelaten is niet vast komen te staan dat Veldstaal niet tijdig heeft geklaagd in de zin van artikel 13.4. In het midden kan daarom blijven of de veilingvoorwaarden Mach 4 Metal bij wijze van derdenbeding het recht toekennen om een beroep te doen op artikel 13.4.
Toepasselijkheid veilingvoorwaarden
5.4.
Vervolgens is de vraag of Mach 4 Metal ter afwering van de vordering van Veldstaal een beroep toekomt op een of meer bepalingen uit de veilingvoorwaarden. Volgens Mach 4 Metal sluiten de veilingvoorwaarden ook jegens haar een beroep op vernietiging en ontbinding van de overeenkomst uit. Veldstaal betwist dat de veilingvoorwaarden van toepassing zijn op haar relatie met Mach 4 Metal; zij meent dat deze alleen zien op haar relatie met Troostwijk. Daarnaast brengt de beperkende werking van de redelijkheid en billijkheid volgens haar ofwel mee dat deze veilingvoorwaarden niet van toepassing zijn, ofwel dat de betreffende bedingen nietig zijn. Zij beroept zich daarbij op haar zelfbeschikkingsrecht, dat zij zou verliezen indien Mach 4 Metal met succes een beroep toekomt op deze voorwaarden.
5.5.
Uitgangspunt is dat een overeenkomst alleen partijen bindt. Artikel 6:253 lid 1 BW maakt daarop een uitzondering door te bepalen dat een overeenkomst voor een derde het recht schept een prestatie van een der partijen te vorderen of op andere wijze jegens een van hen een beroep op de overeenkomst te doen, indien de overeenkomst een beding van die strekking inhoudt en de derde dit beding aanvaardt. De vraag of een beding die strekking heeft is een vraag van uitleg van het desbetreffende beding, zodat de Haviltex-maatstaf van toepassing is. Op grond hiervan kan de vraag hoe in een schriftelijk contract de verhouding van partijen is geregeld en of dit contract een leemte laat die moet worden aangevuld, niet worden beantwoord op grond van alleen maar een zuiver taalkundige uitleg van de bepalingen van dat contract. Voor de beantwoording van die vraag komt het immers aan op de zin die partijen in de gegeven omstandigheden over en weer redelijkerwijs aan deze bepalingen mochten toekennen en op hetgeen zij te dien aanzien redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten. Daarbij kan mede van belang zijn tot welke maatschappelijke kringen partijen behoren en welke rechtskennis van zodanige partijen kan worden verwacht (Hoge Raad 13 maart 1981, ECLI:NL:HR:1981:AG4158). Bij deze uitleg dient eveneens rekening te worden gehouden met de gerechtvaardigde belangen van de betrokken derde (Hoge Raad 20 mei 1994, ECLI:NL:HR:1994:ZC1366).
Vernietiging en ontbinding uitgesloten?
5.6.
Mach 4 Metal doet in het bijzonder een beroep op artikel 12.3 van de veilingvoorwaarden. Volgens die bepaling kan de koper geen ontbinding of vernietiging van de koopovereenkomst meer vorderen na overgang van de eigendom van het verkochte op de koper. Deze eerste volzin van artikel 12.3 noemt de verkoper weliswaar niet met zoveel woorden, maar richt zich wel tot de verkoper door verwijzing naar de koopovereenkomst. Niet in geschil is dat de koopovereenkomst over de machine is gesloten tussen Veldstaal als koper en Mach 4 Metal als verkoper en Troostwijk daarbij, ook ingevolge artikel 5.7, geen partij is. Mach 4 Metal heeft daarnaast, zoals zij onweersproken heeft gesteld, belang bij deze bepaling nu voor haar als verkoper geen afzonderlijke gelegenheid bestaat haar eigen algemene voorwaarden van toepassing te verklaren op de overeenkomsten die zij met haar kopers sluit. Daarnaast richt ook het vervolg van artikel 12.3 zich tot de verkoper door haar het recht toe te kennen de overeenkomst te ontbinden in de daar voorziene situatie, als ook het recht om in die situatie terugbetaling van de koopsom te weigeren.
5.7.
Gelet op het voorgaande moet artikel 12.3 zo worden uitgelegd dat het de strekking heeft de verkoper te beschermen tegen een beroep van de koper op vernietiging en ontbinding van de koopovereenkomst. De veilingvoorwaarden scheppen hiermee het recht voor de verkoper om een beroep op artikel 12.3 te doen, welk recht Mach 4 Metal aanvankelijk stilzwijgend en later expliciet heeft aanvaard door daarop in deze procedure een beroep te doen. Niet in geschil is dat de eigendom van de metaalbewerkingsmachine op Veldstaal is overgegaan. Dit betekent dat de veilingvoorwaarden vernietiging en ontbinding van de overeenkomst door Veldstaal jegens Mach 4 Metal uitsluiten.
5.8.
Aan deze conclusie doet niet af dat de veilingvoorwaarden volgens artikel 2.1 van toepassing zijn op de relatie tussen kopers en gebruikers enerzijds en Troostwijk anderzijds. De aard van deze veilingkoop brengt immers mee dat Troostwijk via haar veilingsite optreedt als bemiddelaar bij de totstandkoming van koopovereenkomsten tussen kopers en verkopers. Zij verklaart haar veilingvoorwaarden van toepassing op het gehele proces van registratie tot koop, terwijl de toepasselijkheid van andere algemene voorwaarden wordt uitgesloten. Ter bescherming van de positie van de verkoper zijn in de veilingvoorwaarden diverse bepalingen opgenomen waarin de positie van de verkoper met Troostwijk wordt gelijk gesteld. Onder deze omstandigheden kan artikel 2.1 niet zo worden uitgelegd dat de veilingvoorwaarden in het geheel geen derdenbedingen kunnen bevatten waarop Mach 4 Metal als verkoper direct een beroep kan doen.
Beperkende werking redelijkheid en billijkheid
5.9.
Mach 4 Metal kan niet met succes een beroep doen op de uitsluiting van het wettelijke recht van Veldstaal op vernietiging en ontbinding van de koopovereenkomst voor zover dat in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn. Deze maatstaven verzetten zich er volgens Veldstaal tegen dat Mach 4 Metal aan aansprakelijkheid ontkomt door zich enerzijds niet op de hoogte te stellen van de staat van de door haar te koop aangeboden machines en anderzijds het risico dat zij machines verkoopt die niet blijken te werken geheel op haar kopers afwentelt. Dit verweer gaat echter niet op.
5.10.
De veilingvoorwaarden bevatten diverse bepalingen die de mogelijkheden voor Veldstaal als koper beperken om zich te verhalen op Mach 4 Metal als verkoper. Zo bepaalt artikel 6.1 dat de verkoper geen garanties verstrekt en de koper afstand doet van alle rechten die niet op grond van dwingend recht aan haar toekomen. Volgens artikel 6.4 worden de kavels voetstoots verkocht in de staat waarin ze op de datum van toewijzing verkeren. Zowel artikel 6.4 als artikel 13.5 bepalen daarnaast dat de verkoper geen vrijwaring geeft voor gebreken en geen garantie voor onder meer de werking en bruikbaarheid. Artikel 13.7 sluit tot slot aansprakelijkheid van verkoper voor zichtbare en onzichtbare gebreken uit. Aldus was voor Veldstaal op voorhand duidelijk, althans had dit voor haar duidelijk kunnen zijn, dat haar mogelijkheden om de verkoper aan te spreken machine zeer beperkt waren. Dit geldt evenzeer in de situatie waarin, zoals Veldstaal stelt, de machine geheel onbruikbaar is. De rechtbank volgt Mach 4 Metal in haar betoog dat dit past dit bij het geringe beschermingsniveau die de koop op een veiling kenmerkt. Veldstaal heeft immers zelf ook toegelicht dat zij had afgezien van de koop van de machine via de website van Mach 4 Metal, waar de machine voor een hogere prijs te koop stond dan later via de veilingsite van Troostwijk. Hiermee heeft zij echter het risico op de koop toegenomen dat ze voor gebreken aan de machine achteraf niet bij Mach 4 Metal terechtkan. Onder deze omstandigheden komt Veldstaal dan ook geen beroep toe op de beperkende werking van de redelijkheid en billijkheid.
5.11.
Voor zover Veldstaal heeft gesteld dat Mach 4 Metal haar niet heeft verteld dat de spanentransporteur ontbrak en het beroep van Mach 4 Metal op de veilingvoorwaarden om die reden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn geldt het volgende. Tijdens de mondelinge behandeling heeft Veldstaal toegelicht dat zij op de dag van levering van de machine ontdekte dat de spanentransporteur ontbrak, terwijl Mach 4 Metal heeft toegelicht dat op de foto’s en aan de machine zelf direct zichtbaar was dat dit onderdeel ontbrak en Veldstaal op de kijkdag het ontbreken van dit onderdeel had kunnen ontdekken. Veldstaal heeft dit niet weersproken. Daar komt bij dat Veldstaal tijdens de mondelinge behandeling heeft erkend de machine ook voor deze prijs te hebben gekocht als zij had geweten dat dit onderdeel ontbrak. Ook onder deze omstandigheden komt Veldstaal geen beroep toe op de beperkende werking van de redelijkheid en billijkheid.
5.12.
Gelet op het voorgaande kan Mach 4 Metal met succes een beroep doen op artikel 12.3 van de veilingvoorwaarden en kan Veldstaal geen vernietiging of ontbinding van de koopovereenkomst meer vorderen. De primair gevorderde verklaring voor recht en de subsidiair gevorderde ontbinding zullen daarom worden afgewezen. Voor zover Veldstaal haar vorderingen tot betaling van de door haar daarnaast gevorderde bedragen grondt op de ongedaanmakingsverbintenissen die ontstaan als gevolg van vernietiging dan wel ontbinding worden deze vorderingen om dezelfde reden eveneens afgewezen.
Schadevergoeding
5.13.
Voor zover Veldstaal stelt dat Mach 4 Metal onrechtmatig heeft gehandeld dan wel is tekortgeschoten in de nakoming van een of meer verbintenissen en Mach 4 Metal om die reden bij wijze van schadevergoeding is gehouden de door haar gevorderde bedragen aan haar te vergoeden, geldt dat zij deze stellingen onvoldoende heeft onderbouwd. Daarbij komt dat Mach 4 Metal ook naar de eigen stellingen van Veldstaal niet op de hoogte was van gebreken aan de machine en aansprakelijkheid voor gebreken in onder meer artikel 13.7 van de veilingvoorwaarden met zoveel woorden wordt uitgesloten. Op de afwezigheid van gebreken en de bruikbaarheid van de machine had Veldstaal gelet op artikel 6.4 en artikel 13.5 van de veilingvoorwaarden bovendien niet kunnen vertrouwen.
Conclusie
5.14.
De conclusie is dat de vorderingen van Veldstaal zullen worden afgewezen, nu Mach 4 Metal zich met succes op de veilingvoorwaarden kan beroepen. Dit betekent dat de rechtbank niet toekomt aan een inhoudelijke beoordeling van de vraag of de machine gebreken bevat en of Mach 4 Metal Veldstaal juist heeft geïnformeerd over de afwezigheid van de spanentransporteur.
5.15.
Veldstaal zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van Mach 4 Metal worden begroot op:
- griffierecht € 4.200,00
- salaris advocaat €
3.540,00(2,0 punten × tarief € 1.770,00)
3.540,00(2,0 punten × tarief € 1.770,00)
Totaal € 7.740,00
6.De beslissing
De rechtbank
6.1.
wijst de vorderingen af,
6.2.
veroordeelt Veldstaal in de proceskosten, aan de zijde van Mach 4 Metal tot op heden begroot op € 7.740,00, te vermeerderen met de wettelijke rente als bedoeld in art. 6:119 BW over dit bedrag met ingang van veertien dagen na de datum van dit vonnis tot aan de voldoening,
6.3.
veroordeelt Veldstaal in de na dit vonnis ontstane kosten, begroot op € 163,00 aan salaris advocaat, te vermeerderen, onder de voorwaarde dat Veldstaal niet binnen veertien dagen na aanschrijving aan het vonnis heeft voldaan en er vervolgens betekening van de uitspraak heeft plaatsgevonden, met een bedrag van € 85,00 aan salaris advocaat en de explootkosten van betekening van de uitspraak, en te vermeerderen met de wettelijke rente als bedoeld in art. 6:119 BW over de nakosten met ingang van veertien dagen na de betekening van dit vonnis tot aan de voldoening,
6.4.
verklaart dit vonnis wat betreft de kostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad.
Dit vonnis is gewezen door mr. I.W.M. Olthof en in het openbaar uitgesproken op 12 oktober 2022.