ECLI:NL:RBAMS:2020:3146

• Datum uitspraak: 25 juni 2020
• Publicatiedatum: 26 juni 2020
• Zaaknummer: 13/751740-19
• Instantie: Rechtbank Amsterdam
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Strafrecht; Internationaal strafrecht
• Procedures: Eerste en enige aanleg
• Rechters: H.J. Fehmers; M. van Mourik; M. Snijders Blok-Nijensteen
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Vervolgings-EAB Polen, gelijkstellingsverweer verworpen, levenslange gevangenisstraf, heropening onderzoek i.v.m. Poolse rechtsstaat

Op 25 juni 2020 heeft de Rechtbank Amsterdam een tussenuitspraken gedaan in een zaak betreffende een Europees aanhoudingsbevel (EAB) dat was uitgevaardigd door de Regional Court in Radom, Polen. De zaak betreft de opgeëiste persoon, geboren in 1985 in Polen, die wordt verdacht van verschillende strafbare feiten, waaronder moord en mishandeling. De rechtbank heeft de vordering tot overlevering behandeld op een openbare zitting op 11 juni 2020, waarbij de opgeëiste persoon werd bijgestaan door zijn raadsman en een tolk. De rechtbank heeft de termijn voor uitspraak verlengd, omdat zij meer tijd nodig had om te beslissen over de overlevering. De rechtbank heeft het verzoek tot schorsing van de overleveringsdetentie afgewezen, omdat er groot vluchtgevaar bestond.

De rechtbank heeft de identiteit van de opgeëiste persoon bevestigd en vastgesteld dat de overlevering kan plaatsvinden zonder dat de dubbele strafbaarheid hoeft te worden getoetst voor bepaalde feiten. De opgeëiste persoon heeft verklaard niet schuldig te zijn aan de feiten, maar de rechtbank heeft geoordeeld dat hij dit niet heeft aangetoond. De raadsman heeft betoogd dat de opgeëiste persoon gelijkgesteld kan worden met een Nederlander, omdat hij meer dan vijf jaar in Nederland woont en werkt. De rechtbank heeft echter geoordeeld dat niet is aangetoond dat de opgeëiste persoon over een duurzaam verblijfsrecht beschikt.

De rechtbank heeft ook overwogen dat de opgeëiste persoon mogelijk een levenslange gevangenisstraf kan krijgen in Polen, maar dat er geen algemeen risico is op schending van artikel 4 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie. De rechtbank heeft besloten het onderzoek te heropenen en voor onbepaalde tijd aan te houden, in afwachting van antwoorden op vragen over de Poolse rechtsstaat en de onafhankelijkheid van de rechterlijke instanties in Polen. De rechtbank heeft de oproeping van de opgeëiste persoon en een Poolse tolk bevolen voor een nader te bepalen datum.

Uitspraak

RECHTBANK AMSTERDAM

INTERNATIONALE RECHTSHULPKAMER

Parketnummer: 13/751740-19

RK nummer: 20/1722

Datum uitspraak: 25 juni 2020

TUSSENUITSPRAAK

op de vordering ex artikel 23 Overleveringswet (OLW), ingediend door de officier van justitie bij deze rechtbank. Deze vordering dateert van 31 maart 2020 en betreft onder meer het in behandeling nemen van een Europees aanhoudingsbevel (EAB).

Dit EAB is uitgevaardigd op 11 april 2019 door de
Regional Court in Radom (Polen) en strekt tot de aanhouding en overlevering van:

[opgeëiste persoon] ,

geboren te [geboorteplaats] (Polen) op [geboortedag] 1985,

ingeschreven in de Basisregistratie Personen op het adres:

[adres] ,

gedetineerd in het Justitieel Complex [locatie te plaats] ,

hierna te noemen de opgeëiste persoon.

1. Procesgang

De vordering is behandeld op de openbare zitting van 11 juni 2020. Het verhoor heeft via videoverbinding plaatsgevonden in tegenwoordigheid van de officier van justitie mr. N.R. Bakkenes. De opgeëiste persoon is bijgestaan door zijn raadsman, mr. H. Blaauw, advocaat te Haarlem en door een tolk in de Poolse taal.

De rechtbank heeft de termijn waarbinnen zij op grond van artikel 22, eerste lid, OLW uitspraak moet doen met dertig dagen verlengd en heeft vervolgens de termijn waarbinnen zij op grond van artikel 22, derde lid, OLW uitspraak moet doen voor onbepaalde tijd verlengd omdat zij die verlengingen nodig heeft om over de verzochte overlevering te beslissen. Onder verwijzing naar de beslissing van het Gerechtshof Amsterdam van 5 maart 2019 (ECLI:NL:GHAMS:2019:729) waarin is geoordeeld dat het mogelijk is om iemand langer dan de 90 dagentermijn gedetineerd te houden, is het verzoek tot schorsing van de overleveringsdetentie afgewezen wegens het bestaan van zeer groot vluchtgevaar.

2. Identiteit van de opgeëiste persoon

De rechtbank heeft de identiteit van de opgeëiste persoon onderzocht. De opgeëiste persoon heeft ter zitting verklaard dat de bovenvermelde personalia juist zijn en dat hij de Poolse nationaliteit heeft.

3. Grondslag en inhoud van het EAB

In het EAB wordt melding gemaakt van een
decision of the District Court in Radom of 30 January 2017 in case no. II Kp 334/16 .

De overlevering wordt verzocht ten behoeve van een door de justitiële autoriteiten van de uitvaardigende lidstaat ingesteld strafrechtelijk onderzoek ter zake van het vermoeden dat de opgeëiste persoon zich schuldig heeft gemaakt aan naar Pools recht strafbare feiten.

Deze feiten zijn omschreven in onderdeel e) van het EAB. Een door de griffier gewaarmerkte fotokopie van dit onderdeel is als bijlage aan deze uitspraak gehecht.

4. Strafbaarheid

4.1.

Feit vermeld op bijlage 1 bij de OLW

Onderzoek naar de dubbele strafbaarheid van
feit 1 waarvoor de overlevering wordt verzocht, moet achterwege blijven, nu de uitvaardigende justitiële autoriteit het strafbare feit heeft aangeduid als een feit vermeld in de lijst van bijlage 1 bij de OLW. Het feit valt op deze lijst onder nummer 14, te weten:

moord en doodslag, zware mishandeling .

Volgens de in rubriek c) van het EAB vermelde gegevens is op dit feit naar Pools recht een vrijheidsstraf met een maximum van ten minste drie jaren gesteld.

4.2.

Feiten waarvoor dubbele strafbaarheid is vereist

De uitvaardigende justitiële autoriteit heeft de
feiten 2 tot en met 4 niet aangeduid als feiten waarvoor het vereiste van toetsing van dubbele strafbaarheid niet geldt. Overlevering kan in dat geval alleen worden toegestaan indien voldaan wordt aan de kaderbesluitconform uitgelegde eisen die in artikel 7, eerste lid, aanhef en onder a 2°, OLW zijn neergelegd.

De rechtbank stelt vast dat hieraan is voldaan.

De feiten leveren naar Nederlands recht op:

feit 2 :
mishandeling ;

feit 3 :
handelen in strijd met artikel 26, eerste lid, van de Wet wapens en munitie en het feit begaan met betrekking tot een wapen van categorie II of vuurwapen van categorie III ;

feit 4 :
opzettelijk en wederrechtelijk enig goed dat geheel of ten dele aan een ander toebehoort, vernielen .

5. Onschuldverweer

De opgeëiste persoon heeft verklaard niet schuldig te zijn aan de feiten. Hij heeft dit echter tijdens het verhoor ter zitting niet aangetoond.

De onschuldbewering kan dan ook niet leiden tot weigering van de overlevering.

6. Artikel 6, tweede lid, in samenhang met het vijfde lid, OLW

6.1.

Standpunt van de raadsman

De raadsman heeft betoogd dat de opgeëiste persoon kan worden gelijkgesteld met een Nederlander. Hiertoe is aangevoerd dat de opgeëiste persoon meer dan vijf jaar onafgebroken in Nederland woont en werkt en rechtmatig verblijf heeft gehad. Ter onderbouwing heeft de raadsman op voorhand stukken aan de rechtbank overgelegd, waaronder inkomensverklaringen van de Belastingdienst over de jaren 2016 tot en met 2019 en een inschrijving in de Basisregistratie Personen van de gemeente [gemeente].

6.2.

Oordeel van de rechtbank

Om in aanmerking te komen voor gelijkstelling met een Nederlander moet op grond van artikel 6, vijfde lid, van de OLW zijn voldaan aan drie vereisten, te weten:

bezit van een verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd;

vervolgingsmogelijkheid in Nederland voor de feiten die aan het Europees aanhoudingsbevel ten grondslag liggen;

ten aanzien van de opgeëiste persoon bestaat de verwachting dat hij niet zijn recht van verblijf in Nederland verliest ten gevolge van een hem na overlevering opgelegde straf of maatregel.

Ad 1.

Wat betreft de eerstgenoemde voorwaarde geldt dat volgens vaste jurisprudentie van deze rechtbank:

• een duurzaam verblijfsrecht als Unieburger wordt gelijkgesteld met een verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd;
• een duurzaam verblijfsrecht als Unieburger niet hoeft te worden aangetoond door overlegging van een verblijfsdocument, dit kan ook door het aantonen dat aan de materiële voorwaarden voor een dergelijk verblijfsrecht wordt voldaan.

De rechtbank is – met de officier van justitie – van oordeel dat de opgeëiste persoon niet kan worden gelijkgesteld met een Nederlander. Op basis van de door de raadsman overgelegde stukken kan niet worden geconcludeerd dat de opgeëiste persoon over een duurzaam verblijfsrecht beschikt.

De opgeëiste persoon heeft aangevoerd dat hij meer dan vijf jaar in Nederland woont en werkt. In het Unierecht is een werknemer iemand die reële en daadwerkelijke arbeid verricht die niet louter marginaal en bijkomstig is. Van reële en daadwerkelijke arbeid is in ieder geval sprake als de inkomsten uit arbeid meer bedragen dan 50 procent van de toepasselijke bijstandsnorm, naar blijkt uit het door de Immigratie- en Naturalisatiedienst gehanteerde beleid (hoofdstuk B10/2.2 van de Vreemdelingencirculaire 2000).

Door de verdediging zijn stukken overgelegd ter onderbouwing van het inkomen in de jaren 2016 tot en met 2019. Op basis daarvan kan niet worden vastgesteld dat de opgeëiste persoon gedurende vijf jaar een inkomen van minimaal 50 procent van de bijstandsnorm heeft genoten. Evenmin zijn stukken overgelegd op grond waarvan kan worden vastgesteld dat de opgeëiste persoon gedurende vijf jaar onafgebroken in Nederland heeft verbleven. Een inschrijving in de Basisregistratie Personen is in beginsel leidend om het verblijf in Nederland aan te tonen. Uit de Informatiestaat SKDB-persoon volgt dat de opgeëiste persoon in de periode van 28 juni 2012 tot 5 juli 2018 niet ingeschreven heeft gestaan in dit register. Andere stukken die zijn verblijf in Nederland onderbouwen, zijn niet overgelegd.

Daarom is de rechtbank van oordeel dat niet is gebleken dat de opgeëiste persoon gedurende vijf jaar aan de materiële voorwaarden voor een duurzaam verblijfsrecht heeft voldaan.

Gelet op deze conclusie komt de rechtbank niet toe aan de beoordeling van de overige in het kader van het gelijkstellingsverweer aangevoerde standpunten.

7. Artikel 4 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie

Uit onderdeel c) van het EAB volgt dat voor
feit 1 waarvoor de overlevering van de opgeëiste persoon wordt verzocht, mogelijk een levenslange gevangenisstraf kan worden opgelegd.

De rechtbank verwijst in dit kader naar haar uitspraak van 26 november 2018 (ECLI:NL:RBAMS:2018:8508) waarin zij – kort gezegd – heeft geoordeeld dat geen sprake is van een algemeen risico dat opgeëiste personen die in Polen tot een levenslange gevangenisstraf worden veroordeeld, het risico lopen op een schending van artikel 4 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie (het Handvest). Gebleken is namelijk dat in Polen een wettelijke mogelijkheid bestaat om na vijfentwintig jaar te verzoeken om een vervroegde invrijheidsstelling.

Uit de e-mail van de
Regional Court in Radom van 10 juni 2020 volgt dat deze procedure tot op heden bestaat.

8.
Artikel 47 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie: heropening van het onderzoek

Na sluiting van het onderzoek in onderhavige zaak heeft deze rechtbank op 12 juni 2020 in een andere zaak een tussenuitspraak gewezen (ECLI:NL:RBAMS:2020:2938). In deze tussenuitspraak is de officier van justitie verzocht een aantal vragen aan de uitvaardigende justitiële autoriteit te stellen die – kort gezegd – betrekking hebben op de recente ontwikkelingen met betrekking tot de Poolse rechtsstaat en in het verlengde daarvan de onafhankelijkheid van de rechterlijke instanties in Polen.

De rechtbank is van oordeel dat de beantwoording van die vragen ook in onderhavige zaak relevant is. De rechtbank zal derhalve het onderzoek ter zitting heropenen en voor onbepaalde tijd aanhouden, teneinde de beantwoording van de in voornoemde zaak gestelde vragen af te wachten.

Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen, komt de rechtbank tot de volgende beslissing.

9. Beslissing

HEROPENT en SCHORST het onderzoek voor onbepaalde tijd, teneinde de antwoorden op de gestelde vragen in voornoemde tussenuitspraak (ECLI:NL:RBAMS:2020:2938) af te wachten;

BEVEELT de oproeping van de opgeëiste persoon tegen een nader te bepalen datum en tijdstip, met tijdige kennisgeving daarvan aan zijn raadsman;

BEVEELT de oproeping van een tolk Pools tegen voornoemd nader te bepalen datum en tijdstip.
Aldus gedaan door

mr. H.J. Fehmers, voorzitter,

mrs. M. van Mourik en M. Snijders Blok-Nijensteen, rechters,

in tegenwoordigheid van mr. N. Wijkman, griffier,

en uitgesproken ter openbare zitting van 25 juni 2020.

Ingevolge artikel 29, tweede lid, OLW staat tegen deze uitspraak geen gewoon rechtsmiddel open.