Conclusie
PROCUREUR-GENERAAL
BIJ DE
HOGE RAAD DER NEDERLANDEN
Nummer23/05052
Zitting8 juli 2025
CONCLUSIE
P.M. Frielink
In de zaak
[verdachte] ,
geboren in [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1987,
hierna: de verdachte
1.Het cassatieberoep
1.1
De verdachte is bij arrest van 20 december 2023 door het gerechtshof Amsterdam (parketnr. 23-001434-22) voor 1. medeplegen van voorbereiding van opzettelijke wederrechtelijke vrijheidsberoving en 2. deelneming aan een organisatie die tot oogmerk heeft het plegen van misdrijven, veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van zes jaren met aftrek van voorarrest als bedoeld in art. 27 lid 1 Sr. Verder heeft het hof de onttrekking aan het verkeer bevolen van een aantal in beslag genomen voorwerpen.
1.2
Er bestaat samenhang met de zaken 23/04982, 23/05005, 23/05054 en 24/00082. In de eerste drie zaken concludeer ik vandaag ook.
1.3
Het cassatieberoep is op 27 december 2023 ingesteld namens de verdachte. R.J. Baumgardt en M.J. van Berlo, beiden advocaat in Rotterdam, hebben één middel van cassatie voorgesteld. In het middel wordt ten aanzien van beide bewezenverklaarde feiten geklaagd over de bewijsvoering. Volgens de stellers van het middel “(is) de bewijsvoering van het onder 2 bewezenverklaarde (…) ten aanzien van door het hof voor het bewijs gebruikte en als redengevend voor het bewijs aangemerkte gesprekken tussen verdachte en een ander innerlijk tegenstrijdig/onbegrijpelijk (…) en (kunnen) redengevende feiten/omstandigheden niet uit de bewijsvoering worden afgeleid en bij feit 1 (…) (is) het oordeel van het hof dat de verdachte "moet hebben begrepen" dat er vuurwapens voorhanden waren onbegrijpelijk (…).”
1.4
Deze conclusie strekt tot vernietiging van de bestreden uitspraak, maar uitsluitend wat betreft de duur van de gevangenisstraf, tot vermindering daarvan aan de hand van de gebruikelijke maatstaf en tot verwerping van het beroep voor het overige.
2.De bewezenverklaring en de bewijsvoering
2.1
Ten laste van de verdachte is bewezen verklaard dat:
“1:
hij in de periode van 1 april 2020 tot en met 22 juni 2020 in Nederland, tezamen en in vereniging met anderen, ter voorbereiding van
- opzettelijke wederrechtelijke vrijheidsberoving van een of meer personen (als bedoeld in artikel 282 Wetboek van Strafrecht)
opzettelijk een of meer voorwerpen en vervoermiddelen te weten:
in een loods aan de [a-straat 1] te [plaats] :
- gestolen voertuigen, waaronder
* een Mercedes Viano voorzien van (valse), kentekenplaten [kenteken 1] ,
* een Opel Vivaro voorzien van (valse) kentekenplaten [kenteken 2] ,
* een Volkswagen Transporter voorzien van (valse) kentekenplaten [kenteken 3] ,
en
in een loods aan de [b-straat 1] te [plaats] :
- vuurwapens van categorie II en categorie III als bedoeld in artikel 2 Wet Wapens en Munitie, te weten:
* twee pistolen van het merk CZ, model 83, kaliber 7,65 mm,
* twee pistolen van het merk CZ, model 83, kaliber 7,65 mm,
* een pistool van het merk Glock, model 17,kaliber 9 mm,
* een pistool van het merk Glock, model 19, kaliber 9 mm,
* een revolver van het merk Zastava, model M83-84, kaliber .357 magnum,
* een revolver van het merk Zastava, model M83-92, kaliber .357, en/of
* een automatisch werkend aanvalsgeweer van het merk Norinco, model 57 (AK-47model), kaliber 7.62 x 39 mm,
- gestolen voertuigen, te weten
* een witte Volkswagen Transporter voorzien van (valse) kentekenplaten [kenteken 4] ,
* een grijze Fiat Ducato, met (valse) kentekenplaten [kenteken 5] ,
bestemd tot het begaan van één of meer van die misdrijven voorhanden heeft gehad.
2.
hij in de periode van 1 april 2020 tot en met 22 juni 2020 in Nederland, heeft deelgenomen aan een organisatie, bestaande uit verdachte, [betrokkene 1] , [betrokkene 2] , [betrokkene 3] , [betrokkene 4] , [medeverdachte 1] , [betrokkene 5] , [medeverdachte 2] , [medeverdachte 3] , [betrokkene 6] en [betrokkene 7] ,
welke organisatie tot oogmerk had het plegen van misdrijven, te weten:
- moord (artikel 289 Wetboek van Strafrecht),
- opzettelijke wederrechtelijke vrijheidsberoving (artikel 282 Wetboek van Strafrecht),
- gijzeling (artikel 282a Wetboek van Strafrecht),
- afpersing in vereniging, althans afpersing (artikel 317 jo. 312, tweede lid, onder 2, Wetboek van Strafrecht),
- zware mishandeling met voorbedachten rade (artikel 302 jo. 303 Wetboek van Strafrecht),
- opzetheling (artikel 416 Wetboek van Strafrecht),
- het voorhanden hebben van een of meer vuurwapens (artikel 26 jo. 55 Wet Wapens en Munitie).”
2.2
De bewezenverklaringen berusten op de door het hof gebezigde bewijsmiddelen, die in een bijlage achter het bestreden arrest zijn opgenomen. Voor de inhoud van de bewijsmiddelen verwijs ik naar die bijlage. Hier vermeld ik slechts de voor de bespreking van het middel relevante bewijsmiddelen of onderdelen daarvan. Deze zijn:
“
Gestolen voertuigen en kentekenplaten
Gestolen voertuigen en kentekenplaten
11. Een
proces-verbaal van bevindingen gestolen voertuigen en kentekenplatenvan 6 januari 2021, opgemaakt door de daartoe bevoegde opsporingsambtenaar (…).
proces-verbaal van bevindingen gestolen voertuigen en kentekenplatenvan 6 januari 2021, opgemaakt door de daartoe bevoegde opsporingsambtenaar (…).
Dit proces-verbaal houdt in, voor zover van belang en zakelijk weergegeven,
als relaas van deze opsporingsambtenaar:
als relaas van deze opsporingsambtenaar:
Op 22 juni 2020 werden tijdens de doorzoeking in loods 1 (het hof begrijpt: in [plaats] ) de volgende van diefstal afkomstige voertuigen aangetroffen:
- Mercedes Benz Viano voorzien van het vervalste kenteken [kenteken 1] ;
- Opel Vivaro voorzien van het vervalste kenteken [kenteken 2] en
- Volkswagen Transporter voorzien van het vervalste kenteken [kenteken 3] .
Op 22 juni 2020 werden tijdens de doorzoeking in loods 2 (het hof begrijpt: in [plaats] ) de volgende van diefstal afkomstige voertuigen aangetroffen:
- Fiat Ducato, voorzien van het vervalste kenteken [kenteken 5]
- Volkswagen Transporter, voorzien van het Vervalste kenteken [kenteken 4]
Er zijn sterke overeenkomsten tussen de voertuigen die worden omschreven in de EncroChats en de aangetroffen voertuigen in Loods 1 (het hof begrijpt: in [plaats] ) en Loods 2 (het hof begrijpt: in [plaats] ).
Uit EncroChat-gesprekken van [betrokkene 6] is het vermoeden ontstaan dat [betrokkene 6] met het laten maken van dubbele platen doelde op het laten maken van kentekenplaten. Deze kentekenplaten zijn afgegeven aan eenzelfde of soortgelijk voertuig, met als beoogd doel dat het voertuig deels is afgeschermd en niet blijkt dat het van diefstal afkomstig is. In loods 1 (het hof begrijpt: in [plaats] ) en in loods 2 (het hof begrijpt: in [plaats] ) zijn meerdere vervalste sets aangetroffen.
EncroChat-gesprekken:
1 april 2020 tussen [betrokkene 6] en [verdachte]
2020-04-01 [betrokkene 6] : Ik heb 3 arrestatie teams nu
2020-04-01 [betrokkene 6] : Zoek nog wat bussen
2020-04-01 [betrokkene 6] : Kijk jij ook ff
2020-04-01 [betrokkene 6] : Met subbele deur liefste
2020-04-01 [verdachte] : Moetje hebben kan ze zo bestellen maat alleennze vragen geld ervoor
2020-04-01 [betrokkene 6] : Hoeveel
2020-04-01 [verdachte] : Ik had voor die multivan van mij 6- ruggen betaald heb uitneindelijk
verkocht voor 4500
2020-04-01 [verdachte] : Moetje nog snelle autos hebben?
2020-04-01 [betrokkene 6] : Oke maar hoef geen dikke
2020-04-01 [betrokkene 6] : Alleen snel met dubbele deur
2020-04-01 [betrokkene 6] : Ja altijd welkom
2020-04-01 [betrokkene 6] : Onopvallende station ofzo
2020-04-01 [verdachte] : Jaa die gasten halen alleen dikke want die dikke hebben dubbele deuren ook
(…)
2020-04-01 [betrokkene 6] : Alleen moeten beetje groot zijn
2020-04-01 [betrokkene 6] : ivm meenemen
2020-04-01 [verdachte] : Jaa heb ook een a6 bit diesel met 400 pk staan alleen is wel een opvaller hahah
2020-04-01 [verdachte] : Ik kan vragen aan dienjongens wat ze weten tebstaan
2020-04-01 [verdachte] : Die multivans 200 pk chippen gaannook wel hoor
(…)
2020-04-01 [betrokkene 6] Mooie deze
2020-04-01 [betrokkene 6] Hoe duur?
2020-04-01 [betrokkene 6] 3500 vraagt die
2020-04-01 [verdachte] 2017 29k km
2020-04-01 [verdachte] 250 pk kan nog chippen
2020-04-01 [verdachte] Ik heb hem gepakt moet alleen even kijken voor platen die moet ik regelen want doe platen man van diejongen werkt niet ovm corona
(…)
2020-04-01 [betrokkene 6] Oh shit
2020-04-01 [betrokkene 6] Ik ha er ook rven achteraan
2020-04-01 [betrokkene 6] Is goed wanneer moeten we gels geven
2020-04-01 [betrokkene 6] En hebben ze ook bussen?
2020-04-01 [verdachte] Jaa ik denk dat ik wel kan regelen platen maar vraag jij ook even voor zekerheid
2020-04-01 [verdachte] Bussen is doe jongen uit den haag maar ga even vragen ook
2020-04-01 [betrokkene 6] Oke top
2020-04-01 [verdachte] Ga hem gelijk appe
(…)
Communicatie
13. Een
proces-verbaal van bevindingen verdenking [verdachte]van 28 februari 2021, opgemaakt door de daartoe bevoegde opsporingsambtenaar (…).
proces-verbaal van bevindingen verdenking [verdachte]van 28 februari 2021, opgemaakt door de daartoe bevoegde opsporingsambtenaar (…).
Dit proces-verbaal houdt in, voor zover van belang en zakelijk weergegeven, als
relaas van deze opsporingsambtenaar:
relaas van deze opsporingsambtenaar:
EncroChat- gesprek van 1 april 2020 tussen [betrokkene 6] en [verdachte] :
2020-04-01 [betrokkene 6] Bro
2020-04-01 [betrokkene 6] Ik heb ebi 2.0 gebouwd
2020-04-01 [verdachte] Luister die anderenwaar ze plakken ook hoor
2020-04-01 [betrokkene 6] Hele cellencplex met cipiers
2020-04-01 [betrokkene 6] En camera systemen
2020-04-01 [verdachte] Hahhahahaa
2020-04-01 [verdachte] Ik weet een werker van hem
2020-04-01 [betrokkene 6] Bro iedereen die meer dan 10 mil kan afrekenen en die hun helpt spoor ze op
2020-04-01 [verdachte] Waar die woont alles
2020-04-01 [verdachte] Waar ze tp aankomy
2020-04-01 [betrokkene 6] Top
2020-04-01 [betrokkene 6] Bro we gaan ze allemaal meenemen
(....) .
2020-04-01 [betrokkene 6] : Bro zoek die pannekoeken
2020-04-01 [betrokkene 6] : en ik zorg dat ze haar de ebi gaan
2020-04-01 [betrokkene 6] : En Afrekenen
2020-04-01 [betrokkene 6] : Afrekenen
2020-04-01 [verdachte] : jaa is goed maat ik heb er wel een paar
2020-04-01 [betrokkene 6] : hahaha mooi
2020-04-01 [betrokkene 6] : maak ik meer cellen
2020-04-01 [betrokkene 6] : ik heb 3 arrestatie teams nu
2020-04-01 [betrokkene 6] : zoek nog wat bussen
2020-04-01 [betrokkene 6] : kijk jij ook ff
2020-04-01 [betrokkene 6] : met subbele deur liefste
2020-04-01 [verdachte] : moet je hebben kan ze zo bestellen maat alleennze vragen geld ervoor
2020-04-01 [betrokkene 6] : hoeveel
(...)
2020-04-01 [verdachte] : moet je nog snelle auto’s hebben?
2020-04-01 [betrokkene 6] : oke maar hoef geen dikke
2020-04-01 [betrokkene 6] : alleen snel met dubbele deur
2020-04-01 [betrokkene 6] : ja altijd welkom
2020-04-01 [betrokkene 6] : onopvallende station ofzo
(...)
2020-04-01 [betrokkene 6] : alleen moeten een beetje groot zijn
2020-04-01 [betrokkene 6] : ivm meenemen
EncroChat-gesprek van 1 april 2020 tussen [verdachte] en [naam 1] (niet geïdentificeerd)
2020-04-01 [verdachte] Maat
2020-04-01 [naam 1] Directeur
2020-04-01 [verdachte] Kan je watvmet de prijs van die auto doen dat ik ook wat verdien dan kan ik hemnkwijt
2020-04-01 [naam 1] : Word denk zwz niks maat kan geen borde maken en zitte nu duitse op
2020-04-01 [verdachte] ik kan vragenbvoor borden
2020-04-01 [naam 1] Waar kun je hem voor hebben dan die auto?
2020-04-01 [verdachte] Kan ik hem pakken voor 2 zonder platen?
2020-04-01 [naam 1] Nee dat gaat niet maat dat kost die mij
2020-04-01 [verdachte] Wat wil je uiterlijk hebben dan zeg ik dat tegen hem
2020-04-01 [naam 1] 2250
2020-04-01 [verdachte] Oke is goed hou hem maar vast dan ga ik kijken voornplaten
2020-04-01 [verdachte] Heb je toevallig een kenteken?
2020-04-01 [naam 1] Nee nog niet naar gekeken maat
2020-04-01 [verdachte] Oke kannje even kijken ga ik ook kijken
2020-04-01 [verdachte] Kijken
2020-04-01 [naam 1] Doe ik
2020-04-01 [verdachte] Oke maat
2020-04-01 [verdachte] Hoeveel zal die krijgenbals je hem chipt
2020-04-01 [naam 1] Zou ik niet weten maat
2020-04-01 [verdachte] Komt goed haha
(…)
2020-04-01 [verdachte] Zijn er nog busjes te koop
2020-04-01 [naam 1] Nee maat
Pagina 4073 EncroChat-gesprek van 8 april 2020 tussen [verdachte] en [naam 2] (niet geïdentificeerd)
2020-04-08 [verdachte] Hey vriend had je nog wat gehoord van busjes met 2 schuifdeuren
2020-04-08 [naam 2] Nee ga ff vragen nu jebhoort me zo
2020-04-08 [verdachte] is goed maat
2020-04-08 [naam 2] L4 boxer
2020-04-08 [naam 2] Met 2 schuifdeuren
2020-04-08 [verdachte] Wat is dat voor 1 en wat kost die
2020-04-08 [naam 2] Denk pegeot
2020-04-08 [verdachte] Is een soort sprinter
2020-04-08 [verdachte] Vraag prijs even
2020-04-08 [verdachte] En kijk even voor transporter of vito iets kleiners met 2 schuifdeuren
Pagina 4075 EncroChat-gesprek van 8 april 2020 tussen [betrokkene 6] en [verdachte]
2020-04-08 [verdachte] Ik krijg nu een 14 boxer bus met 2 schuifdeuren
2020-04-08 [verdachte] Aangeboden
2020-04-08 [verdachte] Heb de prijs gevraagd
2020-04-08 [verdachte] Dat is soort sprinter
2020-04-08 [betrokkene 6] Oke top
2020-04-08 [verdachte] Dat is de overstapper dan
2020-04-08 [verdachte] Is zo lange bus
(…)
2020-04-08 [verdachte] Hey vriend
2020-04-08 [verdachte] Wanneer wil je die bus hebben
2020-04-08 [betrokkene 6] Wanneer.heb je m
2020-04-08 [verdachte] Morgen avond kan ik die station halennga nu vragen of bus ook morgen kan
2020-04-08 [verdachte] Welke stad moetennze zijn want die focus moet in oss gehaald worden en die bus denk den haag
2020-04-08 [betrokkene 6] Doe maar 1 tegelijk
2020-04-08 [betrokkene 6] Alsje ze richting roosendaal zet zou top zijn
2020-04-08 [betrokkene 6] Dan laat ik ze vanaf daar ophalen
2020-04-08 [betrokkene 6] Tussen roosendaal en rotterdam
(…)
17. Een
proces-verbaal van bevindingen beoogd slachtoffer [slachtoffer 1]van 19 april 2021, opgemaakt door de daartoe bevoegde opsporingsambtenaar (…).
proces-verbaal van bevindingen beoogd slachtoffer [slachtoffer 1]van 19 april 2021, opgemaakt door de daartoe bevoegde opsporingsambtenaar (…).
Dit proces-verbaal houdt in, voor zover van belang en zakelijk weergegeven, als
relaas van deze opsporingsambtenaar:
relaas van deze opsporingsambtenaar:
Pagina 3295:
EncroChat-gesprek van 31 mei 2020 tussen [betrokkene 6] en [verdachte]
2020-05-31 [betrokkene 6] Die [...] heeft die spullen nog ergens
2020-05-31 [betrokkene 6] Zou leuke bonus zijn haha
2020-05-31 [betrokkene 6] Als we dat vinden
2020-05-31 [betrokkene 6] Desnoods zn familie meenemen en zeggen maak 30 mii over naar colo anders krijg je ze niet terug
2020-05-31 [betrokkene 6] Denkt hij zijn hun
2020-05-31 [betrokkene 6] En wij hebben leuk vakantiegeld
2020-05-31 [betrokkene 6] Weetje waar die vrouwen kind bewegen?
2020-05-31 [betrokkene 6] Dit is zon anoniem jackpot gevalletje
2020-05-31 [verdachte] Jaa maat die zijn gewoon thuis hahaha
2020-05-31 [verdachte] Serieus die is wel lekker hoor
2020-05-31 [verdachte] Kankerhonden pakken gewoon he
2020-05-31 [verdachte] Hoe komen ze steeds bij dat soort mensen he
2020-05-31 [verdachte] Kanker strontvliegen
2020-05-31 [verdachte] Hoe kunnen we ze is even aanpakken
2020-05-31 [betrokkene 6] Maat
2020-05-31 [betrokkene 6] Waar zouden we die kunnen meenemen
2020-05-31 [betrokkene 6] En losgeld vragen die 1000 stuks
2020-05-31 [betrokkene 6] Zou lekker zijn
2020-05-31 [betrokkene 6] Die hoerenkind komt later wel haha
2020-05-31 [betrokkene 6] Werat ff snel 25 mil plus boete pakken
2020-05-31 [betrokkene 6] Ze geven die andere groep toch de schukd haha
2020-05-31 [betrokkene 6] Ik zeg doe je huiswerk haha
2020-05-31 [betrokkene 6] Team staat klaar om in te laden
2020-05-31 [betrokkene 6] Verblijf is er ook
2020-05-31 [verdachte] Jaa ze wijf en en kind ia geen hogere wiskunde he
2020-05-31 [betrokkene 6] Nee zeg maar
2020-05-31 [betrokkene 6] Wanneer kan ik inplannen
2020-05-31 [betrokkene 6] Plek en tijd dat ze getrokken kunnen worden
(…)
18. Een
proces-verbaal van bevindingen artikel 140 Wetboek van Strafrechtvan 29 april 2021, opgemaakt door de daartoe bevoegde opsporingsambtenaar (…).
proces-verbaal van bevindingen artikel 140 Wetboek van Strafrechtvan 29 april 2021, opgemaakt door de daartoe bevoegde opsporingsambtenaar (…).
Dit proces-verbaal houdt in, voor zover van belang en zakelijk weergegeven, als
relaas van deze opsporingsambtenaar:
relaas van deze opsporingsambtenaar:
(…)
Pagina 92:
EncroChat-gesprek van 4 april 2020 tussen [betrokkene 6] en [verdachte]
2020-04-04 [betrokkene 6] Had je al iets gehoord van die bussen?
2020-04-04 [betrokkene 6] Of ze hebben staab
2020-04-04 [betrokkene 6] Staan
(...)
2020-04-04 [verdachte] Hij zou laten weten als ze er 1 binnen hebben moet met 2 schuifdeuren dua evem zoeken voor ze
2020-04-04 [verdachte] Hoeveel wil je er hebben?
2020-04-04 [betrokkene 6] Dubbele deur
2020-04-04 [betrokkene 6] Sowieso 1
2020-04-04 [verdachte] is goed
2020-04-04 [betrokkene 6] En 1 andere 1 bus totaal anders
2020-04-04 [betrokkene 6] Voor overstap
2020-04-04 [betrokkene 6] Snap je
2020-04-04 [verdachte] Jaa snap het
2020-04-04 [verdachte] Dan 1 donkere kleur 1 witte
2020-04-04 [verdachte] Of zilver
2020-04-04 [betrokkene 6] Ja en ander model
2020-04-04 [verdachte] Zwart en zilver ofzo
2020-04-04 [betrokkene 6] Sprinter ofzp
2020-04-04 [betrokkene 6] Witte sprinter ofzo
2020-04-04 [betrokkene 6] Als 2e
2020-04-04 [verdachte] Jaa die worden regelmatig aangeboden als er 1 langs kom pak ik hem Moet alleen even kijken waar ze heen gebracht moeten worden ik heb nu geen plek ervoor
2020-04-04 [verdachte] Die ford heb ik gezegd wacht even tot ik platen heb amders staat die op straat
2020-04-04 [betrokkene 6] Als je m met goede platen ergens zet laat ik m ophalen
(…)
29. Een proces verbaal ter terechtzitting van de behandeling van het hoger beroep door het gerechtshof te Amsterdam op 3 november 2023.
Dit proces-verbaal houdt als
verklaring van [verdachte] , als verdachteafgelegd, zakelijk weergegeven in:
verklaring van [verdachte] , als verdachteafgelegd, zakelijk weergegeven in:
[...] is [betrokkene 6] .
Ik ken [...] , dat is [betrokkene 8] . [...] is [betrokkene 9] . [...] is [betrokkene 7] . Mensen noemden [betrokkene 7] [...] .
Ik denk dat met [...] [slachtoffer 1] wordt bedoeld.
Tijdens de berichtenwisseling op 13 mei 2020 dacht ik dat ik contact had met [betrokkene 7] .
Ik ga ervan uit dat wanneer mensen het over ’kankerpatiënt’ hebben dat ze het over mij hebben. Het klopt dat ik het EncroChat-account [e-mailadres 1] gebruikte.
(…)
Aanvullende bewijsmiddelen criminele organisatie
31. Een
proces-verbaal van bevindingen artikel 140 Wetboek van Strafrechtvan 29 april 2021, opgemaakt door de daartoe bevoegde opsporingsambtenaar (…).
proces-verbaal van bevindingen artikel 140 Wetboek van Strafrechtvan 29 april 2021, opgemaakt door de daartoe bevoegde opsporingsambtenaar (…).
Dit proces-verbaal houdt in, voor zover van belang en zakelijk weergegeven, als
relaas van deze opsporingsambtenaar:
relaas van deze opsporingsambtenaar:
Pagina’s 34 -36
Tijdens onderzoek 26Douglasville is gebleken dat een groep verdachten meerdere maanden op een gestructureerde manier hebben samengewerkt ter verwezenlijking van het doel van de organisatie, namelijk het in gereedheid brengen van de twee loodsen om meerdere personen te kunnen ontvoeren dan wel te gijzelen, af te persen, en zwaar te mishandelen. Elk van de verdachten heeft gedurende die periode in wisselende samenstellingen intensief contact met één of meer van de anderen onderhouden.
Er bestond een nauwe samenwerking tussen [betrokkene 6] met enkele van zijn chatcontacten, te weten [betrokkene 7] , [betrokkene 5] , [slachtoffer 2] , [medeverdachte 1] , [betrokkene 3] en [verdachte] enerzijds, en [betrokkene 3] met [betrokkene 2] , [medeverdachte 2] , P. [medeverdachte 3] , [betrokkene 4] , [betrokkene 1] en [verdachte] anderzijds. [betrokkene 7] op zijn beurtwerkte nauw samen met [betrokkene 6] , [betrokkene 5] en [slachtoffer 2] .
(…)
Ten aanzien van de rol van [verdachte]
EncroChat-gesprek van 1 april 2020 tussen [betrokkene 6] en [verdachte] (pagina 81)
2020-04-01 [verdachte] Goedemorgen maat
2020-04-01 [betrokkene 6] Goedemorgen maatje hoe is het
2020-04-01 [betrokkene 6] Al wat gevonden?
2020-04-01 [betrokkene 6]
2020-04-01 [verdachte] Jaa goed goed
2020-04-01 [verdachte] Nou ze laten der eigen weinig zien heb wel 2 autos van ze die bij die hoer hoort... Alleen vanmorgen begon die hoer haar nichtje ineens na mij te vragen...
(...)
2020-04-01 [verdachte] Ik rij natuurlijk steeds door haar buurt misch denken ze dat ik haar stalk
EncroChat-gesprek van 8 april 2020 tussen [betrokkene 6] en [verdachte] (pagina 84)
2020-04-08 [betrokkene 6] Die y zit dubai trouwens
2020-04-08 [betrokkene 6] Hoorde ik
2020-04-08 [verdachte] Jaa vond het al verdacht stil hier met dit weer
2020-04-08 [betrokkene 6] Samen met die kanker [...]
2020-04-08 [betrokkene 6] zit amsterdam
2020-04-08 [verdachte] Nee joh
2020-04-08 [verdachte] Jaa?
2020-04-08 [betrokkene 6] Ja
2020-04-08 [betrokkene 6] Maar waar weten we nog niet
2020-04-08 [betrokkene 6] Als je die vindt dikke bonus
2020-04-08 [betrokkene 6] Hahaha
2020-04-08 [verdachte] ik denk dat ik hem kan vinden
2020-04-08 [betrokkene 6] Bro vind hem en je hebt dikke bonus
2020-0408 [verdachte] Jaa ga me best doen
EncroChat-gesprek van 13 april 2020 tussen [betrokkene 3] en [verdachte] (pagina 119)
2020-04-13 [verdachte] Wanneer wil je die sleutel aanpakken
2020-04-13 [betrokkene 3] Morgen middag
2020-04-13 [betrokkene 3] Waar
2020-04-13 [verdachte] Zeg maar
2020-04-13 [betrokkene 3] Alleen sleutel of gelijk ook auto
2020-04-13 [verdachte] Ik heb sleutel voor je moeten even platen geregeld worden
2020-04-13 [verdachte] Maar auto moet wel weg daar staat er nu paar dagen alweer
(…)
37.
Een proces-verbaal van bevindingen verdenking [verdachte]van 28 februari 2021, opgemaakt door de daartoe bevoegde opsporingsambtenaar (…).
Een proces-verbaal van bevindingen verdenking [verdachte]van 28 februari 2021, opgemaakt door de daartoe bevoegde opsporingsambtenaar (…).
Dit proces-verbaal houdt in, voor zover van belang en zakelijk weergegeven, als
relaas van deze opsporingsambtenaar:
relaas van deze opsporingsambtenaar:
EncroChat-gesprek op 13 en 14 mei 2020 tussen [betrokkene 7] en [verdachte] (pagina’s 4088- 4093)
Bij de beoordeling van deze berichtenwisseling gaat het hof ervanuit dat het gesprek vanaf het EncroChat-account [betrokkene 7] is gevoerd door [betrokkene 7] , nu [betrokkene 5] (als getuige) dit heeft verklaard ter terechtzitting in hoger beroep en dit door of namens [betrokkene 7] (als getuige) niet is weersproken.
2020-05-13 [betrokkene 7] Neeee
2020-05-13 [betrokkene 7] We weten wie eigenaar is
2020-05-13 [betrokkene 7] Gaat om stal
2020-05-13 [verdachte] Jaa snap ik
2020-05-13 [verdachte] Ik leg je wel uit
2020-05-13 [betrokkene 7] Als we weten waar paard is
2020-05-13 [betrokkene 7] Vinden we eigenaae
2020-05-13 [verdachte] Moet ik even na je toe komen?
2020-05-13 [betrokkene 7] Eigenaar zit ondergedoken
2020-05-13 [verdachte] Zet even op papiertje de gegevens
2020-05-13 [verdachte] Dan ga ik uitzoeken
2020-05-13 [betrokkene 7] Natuurkijk hebben we alles nagetrokken
2020-05-13 [betrokkene 7] Ja ga achteraan
(…)
2020-05-13 [verdachte] In principe kan die overal heen zijn maar ik ga kijken of ik via dierem arts hoefsmit instagram wedstrijd uitslagen dingen kan vinden
2020-05-13 [verdachte] Misch dekkingen
2020-05-13 [betrokkene 7] Oke maat
2020-05-13 [verdachte] Ik ga wel uitzoeken
(…)
2020-05-13 [verdachte] Ik ga zoeken ga vanavond diebstallen in
2020-05-13 [verdachte] Maar denk dat die er niet staag
2020-05-13 [verdachte] Staat
2020-05-13 [betrokkene 7] Oke maar
2020-05-13 [betrokkene 7] Maat
2020-05-13 [betrokkene 7] Ja gewoon bellen
2020-05-13 [betrokkene 7] Namens...
2020-05-13 [betrokkene 7] Verzin maar wat
2020-05-13 [betrokkene 7] Arts
2020-05-13 [verdachte] Jaa namens de fiod
2020-05-13 [betrokkene 7] Inenter
2020-05-13 [verdachte] Dan schrikken ze
2020-05-13 [betrokkene 7] Of weet ik veel
2020-05-13 [verdachte] Zijn kakkers
2020-05-13 [betrokkene 7] Ja kan ook
2020-05-13 [betrokkene 7] Als maar achterkomt
2020-05-13 [betrokkene 7] En waar ze direct op antwoorden
2020-05-13 [verdachte] Jaa dat is een goeie
2020-05-13 [betrokkene 7] Een kans om te bellen
2020-05-13 [betrokkene 7] Daarna geloven ze niet
2020-05-13 [verdachte] Jaa maarje hebt ook hun fokker nog
2020-05-13 [verdachte] Die beschuldig ik van witwassen
2020-05-13 [betrokkene 7] Maat zoek maar uit
2020-05-13 [verdachte] Dan schrikken ze zich dood
2020-05-13 [verdachte] Jaa komt goed
(…)
2020-05-14 [verdachte] Gevonden
2020-05-14 [verdachte] Die zwarte is het
2020-05-14 [verdachte] Verzorger heeft bevestigd dat dat der is
2020-05-14 [betrokkene 7] Staat er dus
(…)
2020-05-14 [betrokkene 7] En eigenaar?
2020-05-14 [verdachte] Daar wist ze niks van maar hebben het nummer gehad van de
fokker mobiele nummer
2020-05-14 [betrokkene 7] Oke
EncroChat-gesprekken van 25, 27 en 28 mei 2020 tussen [verdachte] en [naam 2] (niet
geïdentificeerd) (pagina’s 4096- 4099)
2020-05-25 [verdachte] Maat
2020-05-25 [verdachte] Even een vraagkr
2020-05-25 [verdachte] Die gene die kentekens voor jou checkt kan die ook kijken wie
een bepaald kenteken in 2014 op naam had staan
2020-05-25 [verdachte] Ken je wat met een zilvere s4 sedan?
2020-05-25 [naam 2] Hoe bedoek je met die kenteken chrck
2020-05-25 [verdachte] Nou ik heb een kenteken van een auto die in 2014 op naam stond bij iemand ik heb die naam nodig waar die toen op naam stond zeg maar
2020-05-25 [naam 2] Oke ga ik vragen
2020-05-25 [verdachte] Top dank je
(…)
2020-05-25 [verdachte] En ik krijg zo 3 kentekens moeten gecheckt worde
2020-05-25 [verdachte] Is goed
2020-05-25 [naam 2] Oke
(…)
2020-05-27 [verdachte] Dat kenteken dat verkeerd was was 12 ttz I kutzooi
2020-05-27 [naam 2] Oke maat ga het door geven zo gelijk
2020-05-27 [naam 2] Graag gedaan
2020-05-27 [naam 2] Kijken opnaam vanaf welke datum ??
2020-05-27 [verdachte] De naam voor 22-2-2013 dus alsje de naam, van 18-2-2013
hebt is dat goed
2020-05-27 [naam 2] Ok
(…)
2020-05-28 [naam 2] Ja is goed ga nu ff vragen of die gege ens er al zijn
2020-05-28 [verdachte] Is goed
2020-05-28 [naam 2] Denk 15 min ongeveer heb ik info hij
2020-05-28 [verdachte] is goed
2020-05-28 [naam 2] Sorry maat zit nog steeds te wachten je hoort me zsm !
2020-05-28 [verdachte] Isvgoed maat
EncroChat-gesprek van 6 juni 2020 tussen [verdachte] en [betrokkene 5 of 7] ( [betrokkene 5] of [betrokkene 7] )
(pagina 4109)
2020-06-01 [betrokkene 5 of 7] Maat
2020-06-01 [betrokkene 5 of 7] Die gps?
2020-06-01 [betrokkene 5 of 7] Resultaat?
2020-06-01 [verdachte] Joo maat
2020-06-01 [verdachte] Jaa niet top maar wel prima
2020-06-01 [verdachte] En foking klein
2020-06-01 [verdachte] Zo groot als de helft van je duim
2020-06-01 [betrokkene 5 of 7] Oke maat
2020-06-01 [betrokkene 5 of 7] En met tel?
2020-06-01 [betrokkene 5 of 7] App ofzo?
2020-06-01 [verdachte] Jaa app
2020-06-01 [betrokkene 5 of 7] Kan je gewoon plakken?
2020-06-01 [betrokkene 5 of 7] En niet traceerbaar?
2020-06-01 [verdachte] Nee enige is even moment van aankoop dat die kerel niet kannzeggen heb hem aan die en die verkocht
2020-06-01 [betrokkene 5 of 7] Oke maat
2020-06-01 [verdachte] Maar alsje goed verstopt word die niet eens gevonden
2020-06-01 [betrokkene 5 of 7] Hoeveel heb je er?
2020-06-01 [verdachte] Nu 1 voor testen vam de week laat ik iemand even 10 halen
2020-06-01 [betrokkene 5 of 7] Ja morgen maat
2020-06-01 [betrokkene 5 of 7] Niet van de week
2020-06-01 [betrokkene 5 of 7] Je weet
2020-06-01 [betrokkene 5 of 7] Gas erop
2020-06-01 [verdachte] Jaa als die open is gelikk
2020-06-01 [verdachte] Gelijk”
2.3
Het hof heeft in zijn arrest in de paragraaf “Beoordeling van het bewijs” uitgebreide bewijsoverwegingen gewijd aan de voorbereidingshandelingen en aan de criminele organisatie. Deze houden onder meer in:
4.4
Voorbereidingshandelingen
(…)
Communicatie tussen verdachten
In de ten laste gelegde periode heeft tussen verschillende verdachten communicatie via EncroChat of Telegram plaatsgehad die van betekenis is voor de duiding van de bestemming van de voorwerpen die zijn aangetroffen in de loodsen in [plaats] en [plaats] . Het hof wijst in het bijzonder op de hieronder nader beschreven berichtenwisselingen.
In een bericht op 1 april 2020 schrijft [betrokkene 6] aan [verdachte] dat hij een ‘ebi 2.0' heeft gebouwd, een heel cellencomplex met cipiers en camerasystemen en dat ze allemaal meegenomen gaan worden. [medeverdachte 3] spoort [verdachte] aan die ‘pannekoeken’ te zoeken, dan zou hij ervoor zorgen dat ze naar de ebi gaan en afrekenen. [verdachte] schrijft dat hij er wel een paar heeft, waarop [medeverdachte 3] schrijft dat hij meer cellen zal maken en dat hij drie arrestatieteams heeft, waarvoor hij bussen zoekt. [verdachte] moet gaan kijken voor bussen, het liefst met een dubbele deur. [verdachte] vraagt daarop of [medeverdachte 3] ook nog snelle auto’s moet hebben. Volgens [medeverdachte 3] zijn die altijd welkom, een onopvallende station of zo, een beetje groot in verband met meenemen (het hof begrijpt: van personen). [verdachte] informeert vervolgens die dag bij een onbekend gebleven gebruiker van een EncroChat-account ( [naam 1] ) of deze een auto en busjes kan regelen en, zo ja, voor welke prijs.
(…)
Op 4 april 2020 informeert [betrokkene 7] bij [betrokkene 6] hoe ver deze is met de ebi en het vervoer. [medeverdachte 3] antwoordt dat de ebi volgende week dinsdag/woensdag helemaal af is; de ‘behandelkamer’ hebben ze vrijdag afgemaakt en maandag beginnen ze aan de verblijven. Wat het vervoer betreft zijn er nog steeds geen bussen, maar dat heeft [medeverdachte 3] bij vier leveranciers uitstaan. Verder merkt [medeverdachte 3] op dat hij ook al een ‘vaste cipier’ in dienst heeft die ook meebouwt. Die is het aanspreekpunt voor de eigenaar van het pand en ook cipier. Er is volgens [medeverdachte 3] dus 24/7 beveiliging. Diezelfde dag bericht [betrokkene 7] aan [betrokkene 5] dat hij een ‘obs bus’ (het hof begrijpt gelet op de verdere inhoud van de berichtenwisseling: een observatiebus) wil hebben, waarmee je tot op honderd meter kunt zien wie een huis in- en uitgaat. Er moet een bus worden gekocht op naam van een katvanger. [betrokkene 5] bericht vervolgens diezelfde dag aan [slachtoffer 2] dat er een busje en een auto moeten worden gehaald, met een camera erin en op naam van een goede katvanger. Verder vraagt [betrokkene 7] die dag aan [verdachte] of die al iets van die bussen heeft gehoord. [betrokkene 7] schrijft dat hij een bus met dubbele deuren wil hebben en een totaal andere bus, een ander model met een andere kleur, voor de ‘overstap’. [verdachte] schrijft dat die regelmatig worden aangeboden en dat hij er een zal pakken als die langskomt. Enige dagen later bericht [verdachte] met een onbekend gebleven gebruiker van een EncroChat-account ( [naam 2] ) over busjes met twee schuifdeuren, die – zo bericht hij vervolgens aan [betrokkene 6] – kunnen dienen als de 'overstapper'. [verdachte] bespreekt verder met [medeverdachte 3] dat de ‘station’ (het hof begrijpt: stationwagen) en de bus tussen Roosendaal en Rotterdam zullen worden neergezet, dan laat [medeverdachte 3] deze daar ophalen.
(…)
Op 31 mei 2020 heeft een berichtenwisseling plaats tussen [betrokkene 6] en [verdachte] , waarin wordt besproken dat [...] ( [slachtoffer 1] ) die spullen nog ergens heeft; het zou volgens [medeverdachte 3] een leuke bonus zijn als ze die vinden. [medeverdachte 3] schrijft dat desnoods zijn familie moet worden meegenomen en dan te zeggen dat 30 ‘mil' (het hof begrijpt: miljoen euro) moet worden overgemaakt naar colo (het hof begrijpt: Colombia), anders krijgt hij hen niet terug. Volgens [medeverdachte 3] is dit zo’n ‘anoniem jackpot gevalletje’. [verdachte] merkt op dat die (het hof begrijpt: de familie van [slachtoffer 1] ) gewoon thuis zijn. [medeverdachte 3] vraagt zich af waar ze die kunnen meenemen. Het zou lekker zijn om losgeld te vragen voor die 1000 stuks; dat ‘hoerenkind’ komt volgens [medeverdachte 3] later wel, om vervolgens losgeld – 25 miljoen plus boete – te vragen voor die 1000 stuks. [medeverdachte 3] draagt [verdachte] op zijn huiswerk te gaan doen: het team staat klaar om ‘in te laden’ en het ‘verblijf is er ook’. Volgens [verdachte] zijn ‘ze wijf en en kind geen hogere wiskunde'. [medeverdachte 3] eindigt met de opmerking dat [verdachte] maar moet zeggen wanneer hij kan inplannen: ‘plek en tijd dat ze getrokken kunnen worden’. ‘
(…)
Voorbereidingsmiddelen
In het licht van het voorgaande dient het hof vervolgens te beoordelen of kan worden bewezen dat de verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan het medeplegen van de voorbereiding van, kort gezegd, (a) wederrechtelijke vrijheidsberoving, (b) gijzeling, (c) afpersing in vereniging en (d) zware mishandeling met voorbedachte rade door het vervaardigen, verwerven en voorhanden hebben van de in de tenlastelegging genoemde voorbereidingsmiddelen.
Op grond van artikel 46, eerste lid, Sr is sprake van strafbare voorbereiding wanneer de dader opzettelijk middelen verwerft, vervaardigt, invoert, doorvoert of voorhanden heeft die bestemd zijn tot het begaan van een misdrijf waarop naar de wettelijke omschrijving een gevangenisstraf van 8 jaar of meer is gesteld. Bij de beantwoording van de vraag of de in het eerste lid vermelde voorwerpen, stoffen, informatiedragers, ruimten of vervoermiddelen (hierna gezamenlijk ook als ‘voorwerpen’ aan te duiden), afzonderlijk of gezamenlijk, naar hun uiterlijke verschijningsvorm ‘zijn bestemd tot het begaan van het misdrijf in de zin van deze bepaling, dient te worden beoordeeld of deze voorwerpen, afzonderlijk dan wel gezamenlijk, naar hun uiterlijke verschijningsvorm ten tijde van het handelen dienstig kunnen zijn voor het misdadige doel dat de verdachte met het gebruik van de voorwerpen voor ogen had.
Op basis van de hiervoor weergegeven berichtenwisselingen en de overige bewijsmiddelen, kan het volgende worden vastgesteld over het beoogde gebruik van de in beide loodsen aangetroffen voorwerpen:
(i) Er speelde een zeer ernstig conflict tussen de organisatie van [betrokkene 7] en [betrokkene 10] en diens aanhangers. Aanvankelijk werd [betrokkene 10] gezocht vanwege de door hem kennelijk gestolen miljoenen euro’s, in verband waarmee hij al eens eerder ‘op de stoel had gezeten’ en pok een (naar het hof aanneemt) geldkoerier tijdelijk van zijn vrijheid beroofd is gehouden. Later wilde men ook wraak vanwege de liquidatie van [slachtoffer 2] en was niet enkel [betrokkene 10] een beoogd doelwit, maar ook diens aanhangers en desnoods familieleden.
(ii) Uit de wijze waarop zes van de zeven zeecontainers waren ingericht blijkt dat het de bedoeling was om mensen hierin tegen hun wil vast te houden. De containers waren voorzien van een tussenwand met daarin een deur die op slot kon. De containers konden ook nog van buiten met een hangslot worden afgesloten. Uit het feit dat er een toilet in de binnenruimte was geplaatst volgt dat het de bedoeling was om personen langere tijd vast te houden, waarbij zij dan kennelijk met een camera in de gaten konden worden gehouden. Het was (behalve in container 5) mogelijk om personen vast te ketenen, met de voeten in voetboeien en de handen daarboven in handboeien geplaatst, waarbij zij dan in staande positie van het chemisch toilet gebruik zouden moeten maken.
(iii) Dat het de bedoeling was om personen in de zeecontainers tegen hun wil vast te zetten volgt ook onmiskenbaar uit de hiervoor genoemde berichtenwisselingen, waarbij van belang is dat uit de foto’s die [betrokkene 7] en [betrokkene 6] op 8 april 2020 uitwisselden blijkt dat de communicatie inderdaad betrekking heeft op de zeecontainers in de loods in [plaats] . Het hof wijst in het bijzonder op de berichten waarin wordt geschreven over:
• de bestemming van het loodsencomplex: de ene loods als gevangenis – een ‘ebi 2.0’, een ‘cellencomplex’ (berichten van 1 april 2020), een ‘bajes’ voor [betrokkene 10] en zijn ‘matties’, met containers die zo goed geïsoleerd zijn dat ‘je niets hoort, ook als je er naast staat, met plek voor een man of tien die ‘mogen schreeuwen’ (berichten van 8 april 2020) – en de andere loods als uitvalsbasis voor de ‘arrestatieteams’: een ‘AT hoofdkwartier’, een ‘uitval basis’ van waaruit je ‘gelijk kunt uitrukken’ (berichten van 7 mei 2020) en waar de mannen ook kunnen slapen (bericht van 12 mei 2020);
• de beveiliging: een 'cipier', '24/7 beveiliging’ (bericht van 4 april 2020);
• de teams die worden ingeschakeld om doelwitten op te pakken: ‘arrestatieteams’ (bericht van 1 april 2020) die zullen ‘ophalen en afleveren' (bericht van 15 mei 2020),
• de wijze waarop dat zal gebeuren: met het gebruik van ‘handwapens’ en ‘automatische’ vuurwapens (en als de arrestanten niet meewerken moeten ze ‘gelijk in de knie’ worden geschoten) (berichten van 8 april 2020), met het gebruik van politiekleding, kleding van het arrestatieteam en elektronische, stopborden (om aldus, zo begrijpt het hof, een doelwit te laten geloven dat hij met politieambtenaren te maken heeft) en door middel van ‘deur eruit en huis uittrekken’ (het hof begrijpt: met geweld een doelwit uit diens huis te halen) (berichten van 9 april 2020);
• de voertuigen die daarbij worden gebruikt: ‘snelle auto’s, 'bussen met een dubbele deur’ (berichten van 1 april 2020), een ‘totaal andere’ bus voor de ‘overstap’ (berichten van 4 april 2020).
Verschillende goederen waarover in de genoemde berichten wordt geschreven zijn in de loodsen aangetroffen: vuurwapens, politiekleding, -schoeisel, -koppels met toebehoren, kogelwerende vesten, zwaailampen en een stoptransparant.
(iv) Uit de berichten blijkt dat het ook de bedoeling was om personen zwaar te mishandelen. Het hof wijst in de eerste plaats op de berichten waarin wordt geschreven over:
• de 'behandelkamer" (het hof begrijpt: de container met de behandel/tandartsstoel) die gereed is (bericht van 4 april 2020);
• [betrokkene 10] die sowieso ‘op de stoel’ (het hof begrijpt: de behandel/tandartsstoel die in één van de zeecontainers is aangetroffen) zal komen (bericht van 5 april 2020);
• de wens om ‘een paar te kunnen martelen’ (bericht van 18 april 2020).
(v) Het voornemen om mensen te martelen blijkt ook uit de verschillende goederen die in de loodsen zijn aangetroffen. De tandartsstoel in container 5 had armleuningen en een voetsteun die waren voorzien van riemen, banden en de voetsteun ook van boeien. Er kon dus iemand op de stoel worden vastgezet. Kennelijk was de bedoeling om deze persoon (vervolgens) aan martelingen te onderwerpen, getuige de aangetroffen snoeischaar, takkenschaar, takkenzaag, scalpels, diverse tangen (die blijkens de op de telefoon van [betrokkene 3] aangetroffen aantekeningen van [medeverdachte 3] waren bestemd voor – het toepassen van geweld op – nagels, vingers en tenen), vingerboeien, gasbrander met navulfles en zwarte katoenen zakken met een trekkoord. Ook bevond zich in container 5 een speciekuip, die blijkens diezelfde aantekeningen van [betrokkene 6] zou worden gebruikt om personen te onderwerpen aan ‘waterboarden’, een martelmethode waarbij iemand een natte doek of zak over het hoofd krijgt waarover steeds opnieuw water wordt gegoten, waardoor diegene voortdurend het gevoel heeft te verdrinken.
(vi) Verder volgt uit de berichten dat geweld op personen zou moeten worden uitgeoefend om hen te bewegen geld te betalen. Het hof wijst daarbij in het bijzonder op de berichten van 2 april 2020, waarin wordt geschreven over 15 miljoen euro die moeten worden teruggepakt; als [betrokkene 6] ‘die hond’ op de stoel heeft zal er meer (het hof begrijpt: geld) volgen.
(vii) Tot slot volgt uit de berichten dat het voornemen was om geld te verkrijgen van personen door familieleden (vrouw en/of kinderen) in de zeecontainers vast te zetten. Het hof wijst in het bijzonder op de berichten van 31 mei 2020 waaruit volgt dat de partner en het kind van [slachtoffer 1] ( [...] of [...] ) zouden moeten worden opgepakt, die dan pas zouden worden vrijgelaten als [slachtoffer 1] dertig miljoen euro zou overmaken naar Colombia: een anoniem jackpot gevalletje’.
Medeplegen
De verdediging heeft betoogd, samengevat, dat [verdachte] van feit 1 moet worden vrijgesproken. [verdachte] werd ingeschakeld voor het leveren van bepaalde voertuigen, het ophalen van grote sommen geld en/of het opsporen van mensen, maar uit niets blijkt dat hij verder betrokken was bij de beide loodsen en de daarin aangetroffen voorwerpen.
Uit de wetsgeschiedenis van artikel 46 Sr volgt dat de term ‘voorhanden hebben’ is gekozen om aansluiting te vinden bij het destijds bij de Tweede Kamer aanhangige voorstel van wet tot aanvulling van het Wetboek van Strafrecht en het Wetboek van Strafvordering met voorzieningen ten behoeve van de bestrijding van heling (Kamerstukken II, 1989/90, 21 565, nrs. 1-3 en 1990/91, nrs. 4-7). Dit voorstel verstaat onder ‘voorhanden hebben’ ieder feitelijk aanwezig hebben met welk doel of krachtens welke titel dan ook. Voor dit ‘voorhanden hebben; is niet nodig dat de dader te allen tijde onverwijld over het goed kan beschikken. Het omvat ook het kunnen beschikken over een goed dat elders is opgeslagen; een directe fysieke beschikkingsmacht is dus niet nodig. Verder volgt uit de wetsgeschiedenis dat ook de voorbereidingshandeling van afzonderlijke personen onder de strafbaarstelling kan vallen, zolang het opzet van de voorbereider maar gericht is op het in vereniging begaan van het voorgenomen misdrijf.
Uit de hierboven aangehaalde EncroChat-berichten blijkt dat [verdachte] wist dat [betrokkene 6] een ‘ebi 2.0’ had gebouwd: een cellencomplex met cipiers en camerasystemen, dat slachtoffers zouden worden meegenomen die vervolgens zouden moeten ‘afrekenen’. [verdachte] was belast met het informatie verzamelen over en vinden van slachtoffers. Daarnaast hield hij zich ook bezig met het verwerven van voertuigen (busjes) om de slachtoffers daarin te kunnen vervoeren. [verdachte] wist dus van het plan dat er personen van hun vrijheid zouden worden beroofd, heeft daar een bijdrage aan geleverd en moet hebben begrepen dat voor het doen slagen van dat plan de gezamenlijke beschikbaarheid en de inzet van vuurwapens noodzakelijk was om personen tegen hun wil in een voertuig te kunnen meenemen en vast te zetten. Het is immers hoogst onwaarschijnlijk, mede gelet op de aard van het conflict en het milieu waarin zich dat afspeelde, dat de beoogde slachtoffers zich zonder dreiging van vuurwapens van hun vrijheid zouden laten beroven. [verdachte] moet dus hebben geweten dat degenen die de slachtoffers feitelijk moesten ontvoeren, behalve over busjes, ook over vuurwapens konden beschikken. Aldus heeft [verdachte] , tezamen en in vereniging met de medeverdachten, deze voorbereidingsmiddelen (de vuurwapens en de busjes) met die bedoeling – en dus opzettelijk – voorhanden gehad.
Van het voorhanden hebben van de overige voorbereidingsmiddelen wordt [verdachte] vrijgesproken.
4.5
Criminele organisatie
Beoordelingskader
Onder een 'organisatie' als bedoeld in artikel 140 Sr wordt volgens vaste jurisprudentie verstaan een samenwerkingsverband, met een zekere duurzaamheid en structuur, tussen de verdachte en ten minste één andere persoon.
Van 'deelneming' aan een organisatie als bedoeld in artikel 140 Sr is sprake als de verdachte behoort tot het samenwerkingsverband en een aandeel heeft in gedragingen die strekken tot of rechtstreeks verbandhouden met het oogmerk tot het plegen van de strafbare feiten, dan wel dat hij deze gedragingen ondersteunt. Het is niet vereist dat een deelnemer aan de criminele organisatie moet hebben samengewerkt of bekend moet zijn geweest met alle andere personen die deel uitmaakten van dat samenwerkingsverband of dat de samenstelling van het samenwerkingsverband steeds dezelfde is. De deelneming moet voor de verdachte op zichzelf worden beoordeeld. Het is dus bijvoorbeeld niet van belang of andere personen meer hebben gedaan of een belangrijker rol vervulden dan de verdachte. Voor 'deelneming' in de zin van artikel 140 Sr is voldoende dat de verdachte in zijn algemeenheid weet (in de zin van onvoorwaardelijk opzet) dat de organisatie het plegen van misdrijven tot oogmerk heeft. De verdachte hoeft geen wetenschap te hebben van één of meer concrete misdrijven die door de organisatie worden beoogd, maar wel moet hij een aandeel hebben gehad of ondersteuning hebben geboden aan gedragingen ter verwezenlijking van het oogmerk van de organisatie.
Het gaat bij het misdrijf van artikel 140 Sr niet om het daadwerkelijk gepleegd zijn van misdrijven, maar om het 'oogmerk' tot het plegen van misdrijven. Voor dat oogmerk kan ook het naaste doel van de organisatie volstaan. Het is niet vereist dat het plegen van misdrijven de voornaamste bestaansgrond van de organisatie is. Het oogmerk hoeft niet in de tenlastelegging nader te zijn omschreven, maar moet uit de bewijsvoering blijken. Daarbij kan onder meer betekenis toekomen aan misdrijven die in het kader van de organisatie al zijn gepleegd, aan het meer duurzaam of gestructureerde karakter van de samenwerking – zoals dat kan blijken uit de onderlinge verdeling van werkzaamheden of onderlinge afstemming van activiteiten van deelnemers binnen de organisatie met het oog op het bereiken van het gemeenschappelijke doel van de organisatie – en, meer algemeen, aan de planmatigheid of stelselmatigheid van de met het oog op dit doel verrichte activiteiten van deelnemers binnen de organisatie.
Voor het bewijs voor deelname aan de criminele organisatie zal, gelet op het hiervoor weergegeven beoordelingskader, dus moeten worden vastgesteld dat:
(i) sprake is geweest van een organisatie;
(ii) deze organisatie als oogmerk had het plegen van misdrijven;
(iii) het handelen van de verdachte kan worden aangemerkt als deelneming aan deze organisatie.
Organisatie
Op grond van de in de bijlage opgenomen bewijsmiddelen stelt het hof vast dat tussen de verdachten [betrokkene 2] , [betrokkene 3] , [betrokkene 4] , [medeverdachte 1] , [betrokkene 5] , [medeverdachte 2] , [betrokkene 1] , [betrokkene 6] , [medeverdachte 3] , [betrokkene 7] en [verdachte] een samenwerkingsverband heeft bestaan met een zekere duurzaamheid en structuur. Uit hetgeen is overwogen ten aanzien van feit 1 blijkt dat tussen de verdachten gedurende een langere periode veelvuldig communicatie plaatsvond. Uit deze communicatie blijkt dat sprake was van onderlinge afstemming om verschillende misdrijven, waaronder wederechtelijke vrijheidsberoving, gijzeling, afpersing in vereniging, zware mishandeling met voorbedachten rade, opzetheling en het voorhanden hebben van een of meer vuurwapens, voor te bereiden dan wel uit te voeren.
Hierbij was sprake van een structuur met een zekere hiërarchie en rolverdeling, waarbij in opdracht van [betrokkene 7] en [betrokkene 6] de loodsen in [plaats] en in [plaats] gereed werden gemaakt. [betrokkene 7] en [betrokkene 6] voerden veelvuldig overleg over de (voorgenomen) misdrijven, hoe de loodsen moesten worden ingericht en de stand van zaken van de kluswerkzaamheden. [betrokkene 7] had contact met [betrokkene 5] en [slachtoffer 2] , aan wie hij verschillende opdrachten, die eveneens verband hielden met deze (voorgenomen) misdrijven, gaf en die vervolgens weer werden uitgezet bij andere personen. [betrokkene 6] stuurde [betrokkene 2] aan om via witwasconstructies, waarbij [betrokkene 2] hulp kreeg van [betrokkene 1] en [medeverdachte 2] , de loodsen en een woning voor een medeverdachte te huren en containers te kopen en te huren. [verdachte] hield zich bezig met het achterhalen van informatie over en het zoeken naar beoogde slachtoffers en kreeg daartoe opdrachten van [betrokkene 5] en [betrokkene 6] . Daarnaast hield [verdachte] zich bezig met het regelen van auto’s en busjes voor het vervoer van slachtoffers. [medeverdachte 1] werd door [betrokkene 6] aangestuurd om de loods in [plaats] gereed te maken en daar op te gaan treden als de leider van ’het elite / A team’ (het hof begrijpt: arrestatieteam), dat tot taak had slachtoffers op te pakken en af te leveren. [betrokkene 3] had een prominente rol bij de kluswerkzaamheden in beide loodsen en hij is door de eigenaar van de loods in [plaats] herkend als ‘de voorman’ van de klussers. [betrokkene 3] stuurde [betrokkene 1] , [betrokkene 11] , [betrokkene 4] en [medeverdachte 3] aan tijdens de kluswerkzaamheden en daarnaast hield hij zich bezig met de uitbetaling van ‘salarissen’ aan verschillende leden van de criminele organisatie.
Oogmerk van de organisatie
Uit hetgeen is overwogen ten aanzien van de tenlastegelegde voorbereidingshandelingen blijkt dat de organisatie tot oogmerk had de opzettelijke wederrechtelijke vrijheidsberoving, gijzeling, afpersing in vereniging en zware mishandeling met voorbedachte rade.
Ten aanzien van het oogmerk ‘opzetheling’ wijst het hof in het bijzonder op de volgende EncroChat-berichten:
(…)
- Op 1 april 2020 vraagt [betrokkene 6] aan [verdachte] om nog ‘wat bussen te zoeken met dubbele deur het liefst’. [verdachte] antwoordt ‘moet je hebben kan ze zo bestellen maat alleennze vragen geld ervoor’. [betrokkene 6] schrijft dat hij alleen ‘snelle auto’s wil met een dubbele deur'. In een gesprek later op die dag informeert [verdachte] op verzoek van [betrokkene 6] bij een onbekend gebleven gebruiker van een EncroChat-account ( [naam 1] ) of deze een auto en busjes kan regelen en, zo ja, voor welke prijs.
(…)
- Op 4 april 2020 hebben [betrokkene 6] en [verdachte] gesprekken over het regelen van bussen. [betrokkene 6] vraagt aan [verdachte] of hij al ‘iets gehoord heeft van de bussen’. [verdachte] schrijft dat ‘hij het zou laten weten als ze er 1 binnen hebben moet met 2 schuifeuren dua evem zoeken voor ze’. [betrokkene 6] schrijft dat hij er ‘sowieso 1’ wil hebben 'en 1 andere bus totaal anders voor overstap'. [verdachte] vraagt ‘dan 1 donkere kleur 1 witte of zilver', [betrokkene 6] antwoordt ‘ja en ander model’ en ‘ witte sprinter ofzo als 2e'. [verdachte] schrijft dat hij het gaat regelen, maar dat hij alleen even moet kijken waar ze heen gebracht moeten worden omdat hij nu geen plek ervoor heeft. [verdachte] schrijft tevens ‘die ford heb ik gezegd wacht even tot ik platen heb amders staat die op straat’. [betrokkene 6] schrijft dat hij de Ford wil laten ophalen als [verdachte] deze auto ‘met goede platen ergens zet’.
(…)
In de loods in [plaats] zijn meerdere vuurwapens aangetroffen, te weten een automatisch wapen, vier pistolen en twee revolvers en patroonhouders. Zoals is overwogen ten aanzien van de aan de verdachte tenlastegelegde gelegde voorbereidingshandelingen blijkt uit verschillende EncroChat-berichten dat deze vuurwapens bedoeld waren om personen tegen hun wil van hun vrijheid te beroven en vervolgens in de zeecontainers in [plaats] vast te zetten. In één van de berichten wordt bijvoorbeeld geschreven dat als ‘de arrestanten’ niet meewerken ze ‘gelijk in de knie moeten krijgen’.
Gelet op de hierboven weergegeven EncroChat-berichten en het aantreffen van de vuurwapens in de loods in [plaats] komt het hof tot de conclusie dat de criminele organisatie tot oogmerk had het voorhanden hebben van vuurwapens.
(…)
Deelneming door de verdachte
Door de verdediging is niet bestreden dat [verdachte] heeft deelgenomen aan de tenlastegelegde criminele organisatie.
Uit hetgeen ten aanzien van feit 1 is overwogen volgt dat het voor [verdachte] duidelijk was dat hij meewerkte aan – en zijn opzet ook was gericht op – het plan slachtoffers tegen hun wil mee te nemen en van hun vrijheid te beroven. Hij wist immers dat [betrokkene 6] een ‘ebi 2.0’ had gebouwd: een cellencomplex met cipiers en camerasystemen, dat slachtoffers zouden worden meegenomen die vervolgens zouden moeten ‘afrekenen’. [verdachte] leverde hieraan een bijdrage door informatie in te winnen over beoogde slachtoffers en ze op te sporen, alsook door busjes te regelen waarmee de slachtoffers zouden worden vervoerd. Hij werd hierbij aangestuurd door [betrokkene 6] en [betrokkene 5] of [betrokkene 7] .
Op 1 april 2020 vraagt [betrokkene 6] via EncroChat aan [verdachte] ‘goedemorgen maatje hoe is het al wat gevonden?’, [verdachte] antwoordt ‘ nou ze later der eigen weinig zien heb wel 2 autos van ze die bij die hoer hoort’. Dat [verdachte] tijd besteedt aan het opsporen van doelwitten blijkt uit het bericht dat hij kort daarna stuurt, waarin hij schrijft ‘ik rij natuurlijk steeds door haar buurt misch denken ze dat ik haar stalk’. Vlak daarna verduidelijkt [betrokkene 6] waar het om gaat als hij schrijft ‘bro iedereen die meer dan 10 mil kan afrekenen en hun helpt spoor je ze op’ en ‘bro zoek die pannekoeken en ik zorg dat ze haar de ebi gaan en afrekenen’. [verdachte] lijkt hier wel wat in te zien en antwoordt ‘jaa is goed maat ik heb er wel een paar’, waarop [betrokkene 6] antwoordt ‘hahaha mooi maak ik meer cellen geen probleem’. Op 8 april 2020 houdt [betrokkene 6] voor dat [verdachte] veel geld kan verdienen met het opsporen van beoogde doelwitten en schrijft hij aan de verdachte ‘ [...] zit in amsterdam maar waar weten we nog niet als je die vindt dikke bonus’. [verdachte] antwoordt ‘ik denk dat ik hem kan vinden’. [betrokkene 6] benadrukt daarna nogmaals ‘bro vind hem en je hebt dikke bonus’. In het dossier bevinden zich ook berichten waarin [verdachte] wordt aangespoord om informatie te achterhalen over het paard van de dochter van ’A1’ om zo dichter bij dit doelwit te komen. [verdachte] heeft ook via de onbekend gebleven gebruiker van een EncroChat-account ' [naam 2] ’ meerdere kentekens laten bevragen van (het hof begrijpt: beoogde doelwitten). Daarnaast werd de verdachte gevraagd trackers te regelen. Op 1 juni 2020 wordt aan de verdachte gevraagd ‘maat’, ‘die gps?' en ‘resultaat?’, De verdachte antwoordt ‘joo maat jaa niet top maar wel prima en foking klein zo groot als de helft van je duim’. De verdachte verzekert later in het gesprek ‘als je goed verstopt wordt die niet eens gevonden’ en hij schrijft dat hij er ‘nu 1 voor testen’ heeft en dat hij later ‘van de week iemand even 10 laat halen’.
[verdachte] werd ook ingeschakeld om voertuigen te regelen. Zoals overwogen onder ‘oogmerk opzetheling’ blijkt uit berichtenwisselingen van 1 en 4 april 2020 dat [verdachte] van [betrokkene 6] de opdracht kreeg om ‘bussen te zoeken en het liefst met dubbele deur’, waarna de verdachte bij een andere EncroChat-gebruiker informeert naar bussen en vervolgens [betrokkene 6] op de hoogte houdt van de voortgang daarvan. Op 13 april 2020 maakt [verdachte] afspraken met [betrokkene 3] over het overdragen van een auto. De verdachte schrijft ‘ik heb sleutel voorn je moeten even platen geregeld worden maar auto moetbwel weg daar staat er nu paar dagen alweer’.
Naar het oordeel van het hof blijkt uit hetgeen hierboven is overwogen dat de verdachte behoorde tot het samenwerkingsverband en had de verdachte met zijn gedragingen een belangrijk aandeel in het verwezenlijken van het oogmerk van de organisatie”
3.Het middel
3.1
In het middel wordt – als gezegd – geklaagd over de bewijsvoering van beide bewezenverklaarde feiten. Ten aanzien van het onder feit 1 bewezenverklaarde medeplegen van voorbereidingshandelingen wordt geklaagd dat het oordeel van het hof dat de verdachte “moet hebben begrepen” dat er vuurwapens voorhanden waren, onbegrijpelijk is. Ten aanzien van feit 2 wordt geklaagd (i) dat de bewijsvoering van de onder 2 bewezenverklaarde deelname aan een criminele organisatie wat betreft voor het bewijs gebruikte gesprekken tussen de verdachte en een ander innerlijk tegenstrijdig/onbegrijpelijk is en (ii) dat redengevende feiten/omstandigheden niet uit de bewijsvoering kunnen worden afgeleid.
De klacht ten aanzien van feit 1
3.2
De toelichting op de klacht over de bewijsvoering
ten aanzien van het onder 1 bewezenverklaarde feitis kort. Volgens de stellers van het middel is het onbegrijpelijk dat het hof heeft geoordeeld dat de verdachte “moet hebben begrepen” dat er vuurwapens voorhanden waren omdat “voor het doen slagen van een plan personen van de vrijheid te beroven” een gezamenlijke beschikbaarheid en de inzet van vuurwapens niet noodzakelijk is. Gesteld wordt dat bijvoorbeeld een numerieke meerderheid al voldoende is om personen tegen hun wil in een voertuig te kunnen meenemen en vast te zetten. “Onvoldoende is dat degene die anderen behulpzaam is bij het regelen van vervoermiddelen meteen als medepleger moet worden beschouwd van een door die anderen voorgenomen plan en dus meteen ook maar allerlei andere voorwerpen zoals een loods en vuurwapens die de anderen voorhanden hebben gehad tezamen en in vereniging met die anderen aanwezig heeft gehad. Gelet hierop is de bewezenverklaring van feit 1 (…) onvoldoende met redenen omkleed.”
ten aanzien van het onder 1 bewezenverklaarde feitis kort. Volgens de stellers van het middel is het onbegrijpelijk dat het hof heeft geoordeeld dat de verdachte “moet hebben begrepen” dat er vuurwapens voorhanden waren omdat “voor het doen slagen van een plan personen van de vrijheid te beroven” een gezamenlijke beschikbaarheid en de inzet van vuurwapens niet noodzakelijk is. Gesteld wordt dat bijvoorbeeld een numerieke meerderheid al voldoende is om personen tegen hun wil in een voertuig te kunnen meenemen en vast te zetten. “Onvoldoende is dat degene die anderen behulpzaam is bij het regelen van vervoermiddelen meteen als medepleger moet worden beschouwd van een door die anderen voorgenomen plan en dus meteen ook maar allerlei andere voorwerpen zoals een loods en vuurwapens die de anderen voorhanden hebben gehad tezamen en in vereniging met die anderen aanwezig heeft gehad. Gelet hierop is de bewezenverklaring van feit 1 (…) onvoldoende met redenen omkleed.”
3.3
Art. 46 lid 1 Sr luidt:
“Voorbereiding van een misdrijf waarop naar de wettelijke omschrijving een gevangenisstraf van acht jaren of meer is gesteld is strafbaar, wanneer de dader opzettelijk voorwerpen, stoffen, informatiedragers, ruimten of vervoermiddelen bestemd tot het begaan van dat misdrijf verwerft, vervaardigt, invoert, doorvoert, uitvoert of voorhanden heeft.”
3.4
Ter beoordeling van een cassatieklacht dat de bewezenverklaring ten aanzien van het medeplegen van het voorhanden hebben van voorbereidingsmiddelen niet uit de bewijsvoering kan worden afgeleid heeft de Hoge Raad in zijn arrest van 13 februari 2024, ECLI:NL:HR:2024:193 het volgende vooropgesteld:
“3.4.1
Voor een veroordeling voor het – als pleger – voorhanden hebben van een voorwerp als bedoeld in artikel 46 Sr is vereist dat de verdachte het voorwerp opzettelijk aanwezig had. Dat houdt in dat de verdachte zich bewust was van de (waarschijnlijke) aanwezigheid van het voorwerp, zonder dat die bewustheid zich hoeft uit te strekken tot de specifieke eigenschappen en kenmerken van dat voorwerp of tot de exacte locatie daarvan. Voor het bewijs van dergelijke bewustheid geldt dat daarvan ook sprake kan zijn in een geval dat het niet anders kan dan dat de verdachte zulke bewustheid heeft gehad. Daarnaast vergt het voorhanden hebben van een voorwerp als bedoeld in artikel 46 Sr dat de verdachte feitelijke macht over het voorwerp kan uitoefenen in de zin dat hij daarover kan beschikken. Daarvoor hoeft het voorwerp zich niet noodzakelijkerwijs in de directe nabijheid van de verdachte te bevinden.
3.4.2
Als het medeplegen van het voorhanden hebben van een voorwerp als bedoeld in artikel 46 Sr is tenlastegelegd, moet komen vast te staan dat sprake is geweest van een nauwe en bewuste samenwerking door de verdachte met een of meer anderen die was gericht op het voorhanden hebben van zo’n voorwerp. Ook dan is vereist dat de verdachte zich bewust was van de (waarschijnlijke) aanwezigheid van dat voorwerp, zonder dat die bewustheid zich hoeft uit te strekken tot de specifieke eigenschappen en kenmerken van dat voorwerp of tot de exacte locatie daarvan. Daarnaast moet vaststaan dat de verdachte tezamen met de mededader(s) feitelijke macht over het voorwerp heeft kunnen uitoefenen in de hiervoor onder 3.4.1 weergegeven zin. (Vgl. over het medeplegen van het voorhanden hebben van een wapen of munitie, HR 21 december 2021, ECLI:NL:HR:2021:1938.)”
3.5
In zijn bewijsvoering heeft het hof – kort gezegd – overwogen dat de verdediging heeft betoogd dat de verdachte van feit 1 moet worden vrijgesproken omdat hij weliswaar werd ingeschakeld voor het leveren van bepaalde voertuigen, het ophalen van grote sommen geld en/of het opsporen van mensen, maar dat uit niets blijkt dat hij verder betrokken was bij de beide loodsen en de daarin aangetroffen voorwerpen. Het hof heeft dit verweer verworpen door – kort gezegd – te overwegen dat de verdachte wist van het plan dat er personen van hun vrijheid zouden worden beroofd, dat hij daaraan een bijdrage heeft geleverd – hij was belast met het verzamelen van informatie over en het vinden van slachtoffers en hij verwierf busjes om de slachtoffers te kunnen vervoeren – en dat hij moet hebben begrepen dat voor het doen slagen van dat plan de gezamenlijke beschikbaarheid en de inzet van vuurwapens noodzakelijk was om personen tegen hun wil in een voertuig te kunnen meenemen en vast te zetten. Daarbij heeft het hof overwogen dat het hoogst onwaarschijnlijk is, mede gelet op de aard van het conflict en het milieu waarin zich dat afspeelde, dat de beoogde slachtoffers zich zonder dreiging van vuurwapens van hun vrijheid zouden laten beroven en dat de verdachte daarom moet hebben geweten dat degenen die de slachtoffers feitelijk moesten ontvoeren, behalve over busjes, ook over vuurwapens konden beschikken. Daarmee heeft de verdachte volgens het hof, tezamen en in vereniging met de medeverdachten, met die bedoeling niet alleen de busjes maar ook de vuurwapens opzettelijk voorhanden gehad.
3.6
Door te overwegen dat het hoogst onwaarschijnlijk is, mede gelet op de aard van het conflict en het milieu waarin zich dat afspeelde, dat de beoogde slachtoffers zich zonder dreiging van vuurwapens van hun vrijheid zouden laten beroven en dat de verdachte daarom “moet hebben geweten dat degenen die de slachtoffers feitelijk moesten ontvoeren, behalve over busjes, ook over vuurwapens konden beschikken”, heeft het hof ontoereikend gemotiveerd dat de verdachte deze vuurwapens tezamen en in vereniging met zijn mededaders voorhanden heeft gehad als bedoeld in art. 46 Sr. In een dergelijk geval moet immers, zo blijkt uit het hiervoor geciteerde arrest van de Hoge Raad van 13 februari 2024, onder meer komen vast te staan dat sprake is geweest van een nauwe en bewuste samenwerking door de verdachte met een of meer anderen die was gericht op het voorhanden hebben van die vuurwapens. Van een dergelijke samenwerking gericht op het voorhanden hebben van vuurwapens is niet gebleken uit de bewijsoverwegingen en evenmin uit de gebezigde bewijsmiddelen. In het middel wordt dan ook terecht geklaagd dat het onder 1 bewezenverklaarde feit in zoverre ontoereikend is gemotiveerd.
3.7
Een andere vraag is of dit hiaat in de bewijsvoering tot cassatie moet leiden. Ik meen van niet. Onder 1 is – kort gezegd – bewezenverklaard dat de verdachte tezamen en in vereniging met anderen, ter voorbereiding van opzettelijke wederrechtelijke vrijheidsberoving van een of meer personen, opzettelijk gestolen voertuigen en vuurwapens voorhanden heeft gehad. Het hof heeft dit feit gekwalificeerd als “medeplegen van voorbereiding van opzettelijke wederrechtelijke vrijheidsberoving”. Deze kwalificatie – en daarmee de aard van het feit – wordt niet anders wanneer de vuurwapens uit de bewezenverklaring worden weggedacht. Naar mijn mening geldt datzelfde voor de uit de strafmotivering blijkende ernst van het feitencomplex. Hoewel het hof in de strafmotivering enerzijds niet alleen wijst op de betrokkenheid van de verdachte “bij het vinden van busjes om slachtoffers in te vervoeren”, maar ook vermeldt dat de verdachte “tezamen met de medeverdachten vuurwapens voorhanden (heeft) gehad die gebruikt zouden kunnen worden bij het gewelddadig ontvoeren van personen”, heeft het hof anderzijds "bij het bepalen van de strafmaat in ogenschouw (genomen) de deelname door de verdachte aan deze gewelddadige criminele organisatie en de aard van de voorbereiding van de wederrechtelijke vrijheidsberoving. Er is sprake geweest van een professionele, langdurige en vergevorderde voorbereiding van vrijheidsberoving, waarbij de uitvoering – mede gelet op de aangetroffen loods in [plaats] en de zich daar bevindende vuurwapens en gestolen busjes om slachtoffers in te kunnen vervoeren, in combinatie met de berichten – op een zeer gewelddadige wijze zou plaatshebben en een voorzien scenario was dat ook vrouwen en kinderen zouden worden meegenomen.” Uit deze strafmotivering blijkt niet op welke wijze het hof de ernst van de onder 1 en 2 bewezenverklaarde feiten bij de strafoplegging heeft meegewogen. Uit de strafmotivering blijkt evenmin dat het hof wat betreft het onder 1 bewezenverklaarde feit een afzonderlijke strafverzwarende betekenis heeft toegekend aan de bewezenverklaarde vuurwapens. Opgemerkt zij dat de Hoge Raad dat ook niet van de feitenrechter verlangt. Alles overziend ben ik van oordeel dat in dit specifieke geval geen reden is voor cassatie. [1]
De eerste klacht ten aanzien van feit 2
3.8
In de toelichting op het middel wordt
ten aanzien van het onder 2 bewezenverklaarde feitallereerst geklaagd dat het gesprek van de verdachte van 4 april 2020 door het hof enerzijds wordt beschreven als een gesprek tussen [betrokkene 7] en de verdachte maar anderzijds ook als een gesprek tussen [betrokkene 6] en de verdachte, zodat de bewijsvoering innerlijk tegenstijdig en onbegrijpelijk is.
ten aanzien van het onder 2 bewezenverklaarde feitallereerst geklaagd dat het gesprek van de verdachte van 4 april 2020 door het hof enerzijds wordt beschreven als een gesprek tussen [betrokkene 7] en de verdachte maar anderzijds ook als een gesprek tussen [betrokkene 6] en de verdachte, zodat de bewijsvoering innerlijk tegenstijdig en onbegrijpelijk is.
3.9
Het hof heeft overwogen dat [betrokkene 7] op 4 april 2020 bij [betrokkene 6] informeert naar de ebi en het vervoer. Het hof overweegt vervolgens dat [betrokkene 7] “die dag” aan de verdachte [verdachte] vraagt of die al iets van de bussen heeft gehoord, dat hij een bus met dubbele deuren wil hebben en een totaal andere bus voor de ‘overstap’. Het hof overweegt verderop in zijn bewijsoverweging dat [betrokkene 6] en de verdachte [verdachte] op 4 april 2020 gesprekken hebben over het regelen van bussen.
3.1
Hieruit blijkt dat het hof inderdaad heeft overwogen dat de verdachte op 4 april 2020 met zowel [betrokkene 7] als [medeverdachte 3] een gesprek heeft gehad. Tot het bewijs is echter slechts één chat-gesprek gebezigd dat de verdachte op 4 april 2020 heeft gevoerd, te weten bewijsmiddel 18 inhoudende een Encro-chatgesprek van de verdachte met [betrokkene 6] . In dat gesprek hebben zij het over het regelen van bussen. Anders dan de stellers van het middel menen is de bewijsvoering hierdoor niet innerlijk tegenstrijdig en onbegrijpelijk. Wat mij betreft is er overduidelijk sprake van een verschrijving. Het hof heeft in zijn overweging in plaats van de naam ‘ [medeverdachte 3] ’ abusievelijk de naam ‘ [betrokkene 7] ’ gebruikt. Het middel faalt in zoverre.
De tweede klacht ten aanzien van feit 2
3.11
In de toelichting op het middel wordt
ten aanzien van het onder 2 bewezenverklaarde feitin de tweede plaats geklaagd dat het hof ten aanzien van het bewijs heeft overwogen dat de verdachte zich bezighield met het achterhalen van informatie over en het zoeken naar beoogde slachtoffers en daartoe opdrachten kreeg van [betrokkene 5]
en[betrokkene 6] . Dat de verdachte “daartoe opdrachten” kreeg van [betrokkene 5] blijkt volgens de stellers van het middel niet uit de door het hof gebruikte bewijsmiddelen, terwijl het hof ook niet met voldoende mate van nauwkeurigheid de bewijsmiddelen heeft aangeduid waaraan het hof deze gevolgtrekking heeft ontleend.
ten aanzien van het onder 2 bewezenverklaarde feitin de tweede plaats geklaagd dat het hof ten aanzien van het bewijs heeft overwogen dat de verdachte zich bezighield met het achterhalen van informatie over en het zoeken naar beoogde slachtoffers en daartoe opdrachten kreeg van [betrokkene 5]
en[betrokkene 6] . Dat de verdachte “daartoe opdrachten” kreeg van [betrokkene 5] blijkt volgens de stellers van het middel niet uit de door het hof gebruikte bewijsmiddelen, terwijl het hof ook niet met voldoende mate van nauwkeurigheid de bewijsmiddelen heeft aangeduid waaraan het hof deze gevolgtrekking heeft ontleend.
3.12
Het hof heeft inderdaad overwogen: “ [verdachte] hield zich bezig met het achterhalen van informatie over en het zoeken naar beoogde slachtoffers en kreeg daartoe opdrachten van [betrokkene 5] en [betrokkene 6] ”. Verderop overweegt het hof: “ [verdachte] leverde hieraan een bijdrage door informatie in te winnen over beoogde slachtoffers en ze op te sporen, alsook door busjes te regelen waarmee de slachtoffers zouden worden vervoerd. Hij werd hierbij aangestuurd door [betrokkene 6]
en [betrokkene 5]of[betrokkene 7] [cursivering en onderstreping door mij A-G].”
en [betrokkene 5]of[betrokkene 7] [cursivering en onderstreping door mij A-G].”
3.13
Ik moet de stellers van het middel toegeven dat de overweging van het hof enigszins verwarrend is. Maar ook hier verschaffen de door het hof voor het bewijs gebezigde bewijsmiddelen helderheid. Als bewijsmiddel 37 heeft het hof een “proces-verbaal bevindingen verdenking [verdachte] ” gebezigd, inhoudende (onder meer) een op 13 mei 2020 gehouden EncroChat-gesprek tussen de verdachte en ‘ [betrokkene 7] ’, waarbij het hof opmerkt: “Bij de beoordeling van deze berichtenwisseling gaat het hof ervanuit dat het gesprek vanaf het EncroChat-account [betrokkene 7] is gevoerd door [betrokkene 7] , nu [betrokkene 5] (als getuige) dit heeft verklaard ter terechtzitting in hoger beroep en dit door of namens [betrokkene 7] (als getuige) niet is weersproken”. Als bewijsmiddel 29 is gebezigd een verklaring van de verdachte, inhoudende: “Tijdens de berichtenwisseling op 13 mei 2020 dacht ik dat ik contact had met [betrokkene 7] .” In dit gesprek heeft [betrokkene 7] het met de verdachte over het vinden van een bepaald slachtoffer en op welke manier de verdachte er achter kan komen waar deze persoon zich bevindt. Bewijsmiddel 37 bevat tevens een op 6 juni 2020 gehouden EncroChat-gesprek tussen de verdachte en ‘ [betrokkene 5 of 7] ’, welke gebruikersnaam het hof toekent aan “ [betrokkene 5] of [betrokkene 7] ”. In dit gesprek informeert ‘ [betrokkene 5 of 7] ’ bij de verdachte naar een door de verdachte aangeschaft tracking-gps apparaatje dat je “gewoon kan plakken” en “niet traceerbaar” is.
3.14
De overweging van het hof dat de verdachte opdrachten van [betrokkene 5] kreeg om informatie te achterhalen over slachtoffers en te zoeken naar beoogde slachtoffers volgt inderdaad niet met zoveel woorden uit de gebezigde bewijsmiddelen. Mijns inziens doet dit echter geen afbreuk aan de begrijpelijkheid en toereikendheid van de bewijsvoering van het onder 2 bewezenverklaarde feit. Uit de gebezigde bewijsmiddelen blijkt namelijk wel (i) dat de verdachte door zowel [medeverdachte 3] als [betrokkene 7] werd aangestuurd en (ii) dat de verdachte bovendien
mogelijkis aangestuurd door [betrokkene 5] . Ik meen dan ook dat het hof abusievelijk niet heeft vermeld dat niet vaststaat dat het ook [betrokkene 5] was die de verdachte heeft aangestuurd. De bestreden overwegingen van het hof kunnen in zoverre verbeterd worden gelezen. Het middel faalt ook in zoverre.
mogelijkis aangestuurd door [betrokkene 5] . Ik meen dan ook dat het hof abusievelijk niet heeft vermeld dat niet vaststaat dat het ook [betrokkene 5] was die de verdachte heeft aangestuurd. De bestreden overwegingen van het hof kunnen in zoverre verbeterd worden gelezen. Het middel faalt ook in zoverre.
Ten slotte
3.15
Anders dan de stellers van het middel menen, doen voorgaande verbeterde lezingen van de overwegingen van het hof geen afbreuk aan het bewezenverklaarde opzet op de deelname aan de criminele organisatie. Het middel faalt ook in zoverre.
4.Slotsom
4.1
Het middel is terecht voorgesteld voor zover daarin wordt geklaagd dat het onder 1 bewezenverklaarde feit ontoereikend is gemotiveerd. Tot cassatie behoeft dat evenwel niet te leiden. Het middel faalt voor zover het betrekking heeft op het onder 2 bewezenverklaarde feit en kan in zoverre worden afgedaan met een op art. 81 lid 1 RO gebaseerde overweging.
4.2
Ambtshalve merk ik nog het volgende op. De verdachte heeft op 27 december 2023 beroep in cassatie doen instellen. De Hoge Raad zal uitspraak doen nadat meer dan zestien maanden zijn verstreken na het instellen van het cassatieberoep. Dit brengt mee dat de redelijke termijn als bedoeld in artikel 6 lid 1 EVRM is overschreden.
4.3
Deze conclusie strekt tot vernietiging van het bestreden arrest, maar uitsluitend wat betreft de duur van de gevangenisstraf, tot vermindering daarvan aan de hand van de gebruikelijke maatstaf en tot verwerping van het beroep voor het overige.
De procureur-generaal
bij de Hoge Raad der Nederlanden
A-G