ECLI:NL:HR:2017:2959

Hoge Raad

Datum uitspraak
21 november 2017
Publicatiedatum
21 november 2017
Zaaknummer
16/00557
Instantie
Hoge Raad
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Strafrecht
Procedures
  • Cassatie
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Beoordeling van cassatieberoep inzake growshopverbod en bewijsvoering onder Opiumwet

In deze zaak heeft de Hoge Raad op 21 november 2017 uitspraak gedaan in een cassatieberoep tegen een arrest van het Gerechtshof Den Haag. De verdachte, eigenaar van een growshop, was veroordeeld voor het voorhanden hebben van voorwerpen die bestemd waren voor het plegen van strafbare feiten onder de Opiumwet. De Hoge Raad heeft de zaak beoordeeld op twee hoofdpunten: de beperking van het cassatieberoep ten aanzien van de vordering tot tenuitvoerlegging en de vraag of de aangetroffen goederen daadwerkelijk bestemd waren voor illegale hennepteelt.

De Hoge Raad oordeelde dat de beperking van het cassatieberoep niet in stand kon blijven, verwijzend naar eerdere jurisprudentie. Daarnaast werd vastgesteld dat de bewijsvoering van het Gerechtshof niet voldeed aan de eisen van de wet. De verdediging had aangevoerd dat de aangetroffen koolstoffilters en henneptent beschadigd waren en niet meer bestemd waren voor beroepsmatige hennepteelt. De Hoge Raad concludeerde dat de bestreden uitspraak niet naar de eisen der wet met redenen was omkleed, en vernietigde de uitspraak van het Gerechtshof. De zaak werd terugverwezen naar het Gerechtshof Den Haag voor een nieuwe behandeling.

Deze uitspraak benadrukt het belang van zorgvuldige bewijsvoering in strafzaken, vooral in het kader van de Opiumwet, en de noodzaak voor rechters om de omstandigheden waaronder goederen zijn aangetroffen in overweging te nemen bij het vaststellen van strafbaarheid.

Uitspraak

21 november 2017
Strafkamer
nr. S 16/00557
EC/NA
Hoge Raad der Nederlanden
Arrest
op het beroep in cassatie tegen een arrest van het Gerechtshof Den Haag van 24 december 2015, nummer 22/003375-15, in de strafzaak tegen:
[verdachte], geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1980.

1.Geding in cassatie

Het beroep is ingesteld door de verdachte. Blijkens de daarvan opgemaakte akten is het beroep niet gericht tegen"'s Hofs beslissing op de vordering tot tenuitvoerlegging (parketnummer 10-962032-12)". Aan deze beperking moet evenwel, gelet op HR 31 mei 2013, ECLI:NL:HR:2013:CA1610, worden voorbijgegaan. Namens de verdachte heeft L.E.G. van der Hut, advocaat te 's-Gravenhage, bij schriftuur een middel van cassatie voorgesteld. De schriftuur is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.
De Advocaat-Generaal G. Knigge heeft geconcludeerd tot vernietiging van het bestreden arrest en tot zodanige beslissing met betrekking tot terugwijzen of verwijzen als de Hoge Raad gepast zal doen voorkomen.

2.Beoordeling van het middel

2.1.
Het middel klaagt over de motivering van de bewezenverklaring.
2.2.1.
Ten laste van de verdachte is bewezenverklaard dat:
"hij op 19 maart 2015 te [plaats], in een (winkel)pand aan de [a-straat 1] voorwerpen, te weten:
- twee koolstoffilters en
- een henneptent (blauw)
bestemd tot het plegen van een of meer feiten strafbaar gesteld in artikel 11, derde en/of vijfde lid, van de Opiumwet,
voorhanden heeft gehad,
terwijl hij, verdachte, wist dat die voorwerpen bestemd waren tot het plegen van dat/die feit(en)."
2.2.2.
Deze bewezenverklaring steunt op de volgende bewijsmiddelen:
"1. De verklaring van de verdachte.
De verdachte heeft ter terechtzitting in hoger beroep van 10 december 2015 verklaard - zakelijk weergegeven - :
Op 19 maart 2015 lagen er op de begane grond in mijn winkelpand gelegen aan de [a-straat 1] te [plaats] nog twee koolstoffilters en een henneptent, kleur blauw. Ik wist eigenlijk wel dat ik deze goederen niet mocht hebben. Ik erken dat ik tekort ben geschoten in het afhandelen van mijn growshop.
2. Een proces-verbaal van bevindingen d.d. 19 maart 2015 van de politie Eenheid Den Haag met nr. PL1500-2015085970-6. Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 30-54):
als relaas van de betreffende opsporingsambtenaar:
Op 19 maart 2015 voerde ik samen met verbalisant [verbalisant 1] een growshopcontrole uit bij Growshop " [A] " gevestigd [a-straat 1] te [plaats] .
Dit pand betreft een bedrijfsloods en heeft een beneden en een bovenverdieping en is toegankelijk via een overhead deur.
Aan de buitenzijde van het pand werd reclame gemaakt voor deze winkel.
In het pand werden wij te woord gestaan door de eigenaar, [verdachte] . Na ons doel kenbaar te hebben gemaakt hebben wij een controle op grond van de Opiumwet uitgevoerd.
Op de begane grond zagen wij een tweetal koolstoffilters staan. Wij zagen een zogenaamde kweektent op de grond liggen.
3. Een proces-verbaal van bevindingen d.d. 9 maart 2015 van de politie Eenheid Den Haag met nr. PL1500-2015053879-2. Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 28-29):
als relaas van de betreffende opsporingsambtenaar:
Op 17 februari 2015 was verbalisant [verbalisant 2] op verzoek van ploegchef opsporing [verbalisant 3] op bezoek bij de growshop gevestigd aan de [a-straat 1] in [plaats] .
Dit om de eigenaar de veranderde wetgeving per 1-3-2015, waardoor het hebben van een growshop strafbaar wordt volgens artikel 11a Opiumwet (voorbereidingshandelingen illegale hennepteelt), mede te delen.
Daar werd verbalisant [verbalisant 2] aangesproken door een man die opgaf te zijn [verdachte] . [verdachte] vertelde de eigenaar te zijn van deze growshop.
Verbalisant [verbalisant 2] heeft duidelijk aan [verdachte] het doel van zijn komst uitgelegd en gezegd dat het hebben van een growshop strafbaar is met ingang van 1 maart 2015.
Op 18-2-2015 heeft verbalisant [verbalisant 2] teruggebeld met [verdachte] en hem duidelijk gemaakt dat alle voorbereidingshandelingen strafbaar zijn per 1-3-2015. Hierna heeft verbalisant [verbalisant 2] aan [verdachte] op het door hem gegeven e-mailadres een afschrift van het staatsblad gemaild.
Op 18 februari 2015 ben ik, verbalisant, samen met verbalisant [verbalisant 4] ook langs geweest op adres Growshop, [a-straat 1] te [plaats] . Daar ook gesproken met eigenaar [verdachte] en hem wederom verteld dat (...) met ingang van 1 maart 2015 growshops verboden zijn in verband met voorbereidingshandelingen volgens artikel 11a Opiumwet (illegale hennepteelt).
Betrokkene : [verdachte] , geboren op [geboortedatum] 1980 te [geboorteplaats]
Bedrijf : Growshop, [a-straat 1] , [plaats] ."
2.3.1.
Het proces-verbaal van de terechtzitting in hoger beroep houdt, voor zover voor de beoordeling van het middel van belang, het volgende in:
"De verdachte legt op vragen van de voorzitter een verklaring af, inhoudende:
(...)
Ik ben zelf aan de slag gegaan en was tot de conclusie gekomen dat ik dan maar met mijn growshop moest stoppen. (...) Voor mijn gevoel heb ik zoveel mogelijk gedaan om mij aan de wet te houden.
Op 19 maart 2015 lagen er op de begane grond in mijn winkelpand gelegen aan de [a-straat 1] te [plaats] nog twee koolstoffilters en een henneptent, kleur blauw, die uit elkaar was gehaald. De afvalverwerker wilde deze niet meenemen. Ik wist eigenlijk wel dat ik deze goederen niet mocht hebben, maar het was afval. De koolstoffilters waren beschadigd, daar kon je niets meer mee doen. Ik erken dat ik tekort ben geschoten in het afhandelen van mijn growshop. De kweektent lag, uit elkaar en met gaten erin, in een hoek met afval.
(...)
De raadsman voert het woord tot verdediging overeenkomstig zijn overgelegde en in het procesdossier gevoegde pleitaantekeningen."
2.3.2.
Blijkens voormelde pleitaantekeningen heeft de raadsman van de verdachte, voor zover voor de beoordeling van het middel van belang, het volgende aangevoerd:
"3. De verdediging is nog steeds van oordeel dat cliënt behoort te worden vrijgesproken nu, kort gezegd, geen strafbare bestemming van de aangetroffen goederen kan worden vastgesteld en evenmin een strafbare intentie bij cliënt kan worden vastgesteld. Daarnaast is de verdediging van oordeel dat (...) onvoldoende oog is geweest voor (...) het feit dat cliënt aantoonbaar inspanningen heeft verricht teneinde niet langer strafbaar te zijn onder het nieuwe artikel 11a OW.
4. Cliënt zal niet ontkennen dat de bij hem aangetroffen goederen kunnen worden gebruikt bij de hennepteelt in de zin van artikel 11, leden 3 en 5 OW, maar het gaat in het geval van artikel 11a OW om de omstandigheden waaronder hij de goederen aanwezig had. Het enkele feit dat de goederen ooit bestemd waren voor de grootschalige of bedrijfsmatige/beroepsmatige hennepteelt maakt niet dat deze goederen altijd die bestemming blijven behouden. De goederen zijn op zichzelf immers niet verboden en het bezit of verhandelen daarvan evenmin. Als de omstandigheden waaronder de goederen aanwezig zijn of te koop worden aangeboden wijzigen dan kan ook de bestemming wijzigen. Als uit deze omstandigheden en de handelingen van de verdachte geen criminele intentie blijkt dan is er geen sprake meer van handelen dat middels artikel 11a OW kan worden gesanctioneerd.
(...)
9. Cliënt heeft nagenoeg de gehele winkelruimte leeggehaald en zich ontdaan van goederen waarvan hij meende dat deze na inwerkintreding van artikel 11a OW in het geheel niet meer aanwezig mochten zijn.
(...)
10. Op facebook afficheert cliënt zich als exporteur en niet als growshopeigenaar. (...) Op pagina 77 is een screenprint opgenomen met een "post" van cliënt waaruit blijkt dat sprake is van een bedrijf dat licht, lucht en irrigatiesystemen exporteert. Expliciet staat vermeld dat niet aan klanten wordt geleverd waarvan het vermoeden bestaat dat zij de producten zullen gebruiken voor illegale doeleinden. Hieruit blijkt derhalve dat cliënt inderdaad zijn bedrijfsactiviteiten had aangepast aan de nieuwe situatie zoals hij ook telkens heeft verklaard."
2.4.
Aangezien de bewezenverklaring, voor zover inhoudende dat de verdachte voorwerpen "bestemd tot het plegen van een of meer feiten strafbaar gesteld in artikel 11, derde en/of vijfde lid, Opiumwet, voorhanden heeft gehad, terwijl hij, verdachte, wist dat die voorwerpen bestemd waren tot het plegen van dat/die feit(en)" - mede in het licht van hetgeen ter terechtzitting in hoger beroep door en namens de verdachte is aangevoerd als hiervoor onder 2.3 is vermeld - niet zonder meer kan worden afgeleid uit de inhoud van de door het Hof gebezigde bewijsmiddelen, is de bestreden uitspraak niet naar de eis der wet met redenen omkleed. De Hoge Raad neemt daarbij mede in aanmerking dat de verdediging onder meer heeft aangevoerd dat de koolstoffilters waren beschadigd en er gaten zaten in de kweektent en dat de desbetreffende goederen op de in de tenlastelegging genoemde datum niet (meer) bestemd waren voor beroepsmatige of bedrijfsmatige hennepteelt.
2.5.
Het middel is terecht voorgesteld.

3.Slotsom

Hetgeen hiervoor is overwogen brengt mee dat de bestreden uitspraak niet in stand kan blijven en als volgt moet worden beslist.

4.Beslissing

De Hoge Raad:
vernietigt de bestreden uitspraak;
wijst de zaak terug naar het Gerechtshof Den Haag, opdat de zaak op het bestaande hoger beroep opnieuw wordt berecht en afgedaan.
Dit arrest is gewezen door de vice-president W.A.M. van Schendel als voorzitter, en de raadsheren Y. Buruma en A.L.J. van Strien, in bijzijn van de waarnemend griffier A.C. ten Klooster, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van
21 november 2017.