ECLI:NL:GHAMS:2020:259

Uitspraak

GERECHTSHOF AMSTERDAM

afdeling civiel recht en belastingrecht, team I

zaaknummer: 200.247.666/01

zaak-/rolnummer rechtbank Amsterdam: C/13/631363/HA ZA 17-660

arrest van de meervoudige burgerlijke kamer van 4 februari 2020

inzake

1.FINANCIAL PERFORMANCE HOLDINGS B.V.,

gevestigd te Amsterdam,

2.
STICHTING ADMINISTRATIEKANTOOR YUKOS INTERNATIONAL,

gevestigd te Amsterdam,

3. de vennootschap naar vreemd recht
YUKOS CAPITAL LIMITED,

gevestigd te Road Town, Tortola, Britse Maagdeneilanden,

appellanten,

advocaat: mr. E.R. Meerdink te Amsterdam,

tegen

de vennootschap naar vreemd recht

OOO PROMNEFTSTROY B.V.,

gevestigd te Moskou, Russische Federatie,

geïntimeerde,

advocaat: mr. R.S. Meijer te Amsterdam.

1.Het geding in hoger beroep

Appellanten worden hierna gezamenlijk FPH c.s. genoemd en afzonderlijk FPH, StAK, Yukos International en Yukos Capital. Geïntimeerde wordt Promneftstroy genoemd.

FPH c.s. zijn bij dagvaarding van 5 september 2018 in hoger beroep gekomen van een vonnis van de rechtbank Amsterdam van 6 juni 2018, onder bovenvermeld zaak-/rolnummer gewezen tussen FPH c.s. als eiseressen en Promneftstroy als gedaagde.

Partijen hebben daarna de volgende stukken ingediend:

- memorie van grieven tevens houdende vermindering van eis, met producties;

- memorie van antwoord.

Vervolgens is arrest gevraagd.

FPH c.s. hebben geconcludeerd dat het hof het bestreden vonnis zal vernietigen en

- voor zover rechtens mogelijk uitvoerbaar bij voorraad - hun vorderingen zoals in de memorie van grieven verwoord alsnog zal toewijzen, met beslissing over de proceskosten, met nakosten en rente.

Promneftstroy heeft geconcludeerd tot bekrachtiging van het vonnis waarvan beroep, met - uitvoerbaar bij voorraad - hoofdelijke veroordeling van FPH c.s. in de proceskosten, met nakosten en rente.

2.Feiten

De rechtbank heeft in het bestreden vonnis onder 2.1 tot en met 2.8 de vaststaande feiten opgesomd die zij bij de beoordeling van het geschil van partijen tot uitgangspunt heeft genomen. Deze feiten zijn niet in geschil en dienen derhalve ook het hof als uitgangspunt. Waar nodig aangevuld met andere feiten die in hoger beroep zijn gebleken, komen zij neer op hetgeen hierna onder 3.1 is vermeld.

3.Beoordeling

3.1. (

i) Op 1 augustus 2006 is door een Russische rechter in staat van faillissement verklaard de te Moskou (Russische Federatie) gevestigde rechtspersoon naar Russisch recht OAO Yukos Oil Company (hierna: Yukos Oil). Daarbij is tot curator benoemd [naam curator] (hierna: [curator] ).

(ii) Yukos Oil was enig aandeelhouder van de in Amsterdam gevestigde vennootschap naar Nederlands recht Yukos Finance B.V. (hierna: Yukos Finance).

(iii) Op 10 augustus 2007 heeft de rechtsvoorgangster van Yukos Capital met verlof van de voorzieningenrechter in de rechtbank Amsterdam ten laste van Yukos Oil conservatoir (verhaals)beslag doen leggen op de aandelen Yukos Finance.

(iv) Op 14 augustus 2007 heeft de rechtsvoorgangster van FPH met verlof van de voorzieningenrechter van de rechtbank Amsterdam ten laste van Yukos Oil conservatoir (verhaals)beslag doen leggen op de aandelen Yukos Finance.

( v) In die tijd hebben ook andere schuldeisers ten laste van Yukos Oil conservatoir (verhaals)beslag doen leggen op de aandelen Yukos Finance.

(vi) Bij
Share Purchase Agreementvan 20 augustus 2007 heeft [curator] de aandelen Yukos Finance verkocht aan Promneftstroy. Deze
agreement(hierna: de koopovereenkomst) luidt, voor zover hier van belang:

8 Term and termination

(…)

8.3

It is the Parties’ explicit desire and intent that transfer of the Shares that will be made in the Deed of Transfer shall not be determined as an evasion (onttrekking aan
) of the Shares from the Admitted Dutch Creditors Attachments. The Parties believe that the contemplated transfer of the Shares under this Agreement is not an evasion of the Shares, since (i) the Admitted Dutch Creditors Attachments as made by the Bailiff remain in full force and effect and (ii) the rights of the Admitted Dutch Creditors in relation to the Shares and the Attachments will be respected in full as stipulated in article 474e DCCP and (iii) the Shares will continue to be in the Netherlands in the place of the registered seat of Yukos Finance and (iv) Yukos Finance will upon notice of the transfer be instructed to enter the transfer in the shareholders’ register such that it is subject to the Admitted Dutch Creditors Attachments and (v) the transfer of the Shares will be served by means of a notice thereof to Yukos Finance (by a bailiff), which notice will explicitly clarify the unaffected continuation of the Admitted Dutch Creditor Attachments, and (vi) a copy of this Agreement and of the Deed of Transfer and of this notice shall be submitted to the Amsterdam Court in the Executory Sales Proceedings and to the Bailiff, and (vii) the value or number of the Shares will not decrease as a result of this Agreement or of the Deed of Transfer.

8.4

If a Dutch competent court in a final decision in which the Purchaser is or may be a party would have determined that the transfer of the Shares must be regarded as an evasion of the Shares, then (i) the Shares will not be deemed to have been transferred under the Deed of Transfer, (ii) the Purchase Price will be deemed to have been given in full consideration for the sale and transfer of the Rights and (iii) the Purchaser shall not be entitled to any repayment of the Purchase Price or any part thereof or of any Purchaser Costs.

(…)

17 Governing law and Jurisdiction

17.1This Agreement and the Deed of Transfer and all transactions contemplated herein shall be exclusively governed by laws of the Netherlands.

(vii) De op 10 september 2007 verleden
Deed of Transfer of the Shares subject to the Attachments and of the Rights(hierna: de leveringsakte) luidt, voor zover hier van belang:

Article 6

Notice of transfer of Shares and existence of Agreement

6.1

Each Party is authorized to arrange for the service of notice by a bailiff to the Company of the transfer of the Shares -subject to the Admitted Dutch Creditors Attachments- by the Seller to the Purchaser within the meaning of Section 2:196b (3) of the DCC in conjunction with Section 2:196a (1) of the DCC.

6.2

Together with a true copy of this deed, the bailiff as above mentioned, will provide the Company with a copy of the Agreement.

6.3

Each Party agrees to notify each of the bailiffs, who made the Admitted Dutch Creditors Attachments, within five (5) working days after the service of notice as mentioned under 6.1 of the transfer of the Shares and to inform the Amsterdam Court in accordance with the Agreement.

6.4

Parties hereby authorize me, notary, who will execute this deed to take care on their behalf of the obligations as set forth in this article 6 if they are not taken care of within ten (10) working days after execution of this deed.

6.5

Each of the Parties is authorized to at any time notify each of the Rights’ debtors of the transfer of the Rights.

(…)

Article 8

Declaratory judgment of evasion from the Admitted Dutch Creditors Attachments

8.1

Parties hereby explicitly confirm that it is not their intention to evade (onttrekken aan het beslag
) the Shares.

8.2

Parties hereby repeat hereunder the language as set forth in article 8 paragraph 3 of the Agreement in which they declare that they are of the opinion that the Agreement and the transfer of the Shares as laid down in this deed is not to be regarded as an evasion of the Shares from the Admitted Dutch Creditors Attachments (onttrekken aan het beslag):

“8.3 It is the Parties’ explicit desire and intent that transfer of the Shares that will be made in the Deed of Transfer shall not be determined as an evasion (onttrekking aan) of the Shares from the Admitted Dutch Creditors Attachments. The Parties believe that the contemplated transfer of the Shares under this Agreement is not an evasion of the Shares, since (i) the Admitted Dutch Creditors Attachments as made by the Bailiff remain in full force and effect and (ii) the rights of the Admitted Dutch Creditors in relation to the Shares and the Attachments will be respected in full as stipulated in article 474e DCCP and (iii) the Shares will continue to be in the Netherlands in the place of the registered seat of Yukos Finance and (iv) Yukos Finance will upon notice of the transfer be instructed to enter the transfer in the shareholders’ register such that it is subject to the Admitted Dutch Creditors Attachments and (v) the transfer of the Shares will be served by means of a notice thereof to Yukos Finance (by a bailiff), which notice will explicitly clarify the unaffected continuation of the Admitted Dutch Creditor Attachments, and (vi) a copy of this Agreement and of the Deed of Transfer and of this notice shall be submitted to the Amsterdam Court in the Executory Sales Proceedings and to the Bailiff, and (vii) the value or number of the Shares will not decrease as a result of this Agreement or of the Deed of Transfer.”

8.3Parties explicitly accept the consequence that if and when a Dutch competent court in a final decision in which the Purchaser is or may be a party would have determined that the transfer of the Shares must be regarded as an evasion of the Shares, then (i) the Shares will not be deemed to have be transferred under the Deed of Transfer, (ii) the Purchase Price will be deemed to have been given in full consideration for the sale and transfer of the Rights and (iii) the Purchaser shall not be entitled to any repayment of the Purchase Price or any part thereof or of any Purchaser Costs.

Netherlands law. Forum

9.1

The transfer of the Shares and the Rights and the further obligations laid down in this deed shall be governed by Netherlands law.

(viii) Eerder, in 2005, heeft Yukos Finance de door haar gehouden aandelen in het kapitaal van Yukos International UK B.V. overgedragen aan StAK, die daartegenover certificaten van die aandelen heeft uitgegeven aan Yukos Finance.

(ix) Bij arrest van 18 januari 2019 (ECLI:NL:HR:2019:54) heeft de Hoge Raad het arrest van dit hof van 9 mei 2017 (ECLI:NL:GHAMS:2017:1695) bevestigd waarin (onder meer) is overwogen dat dat het Russische vonnis waarbij Yukos Oil failliet wordt verklaard in Nederland niet wordt erkend, dat [curator] nooit bevoegd is geweest om de aandelen in Yukos Finance te verkopen en te leveren aan Promnefstroy en voor recht wordt verklaard dat Promneftstroy geen rechthebbende op de aandelen in Yukos Finance is geworden.

3.2.

FPH c.s. vorderen in dit geding diverse verklaringen voor recht die betrekking hebben op de vraag of de verkoop en levering door [curator] van de aandelen in Yukos Finance aan Promneftstroy als onttrekking van die aandelen aan de hierboven onder 3.1 sub iii en iv bedoelde beslagen moet worden aangemerkt.

3.3.

Kort nadat FPH c.s. hun memorie van grieven hebben genomen is het hierboven onder 3.1 sub ix bedoelde arrest van de Hoge Raad uitgesproken. De beslissing dat geen rechtsgeldige overdracht van de aandelen aan Promnefstroy heeft plaatsgevonden is daarmee onaantastbaar geworden.

In het licht hiervan rijst de vraag welk belang nog bestaat bij de door FPH c.s. gevorderde verklaringen voor recht.

Promneftstroy heeft weliswaar aangevoerd dat de beslissingen van het hof Amsterdam en de Hoge Raad ernstige misslagen bevatten en dat zij overweegt een klacht aanhangig te maken bij het EHRM wegens schending van onder meer 6 EVRM en artikel 1 van het Eerste Protocol bij het EVRM, maar ook indien een dergelijke klacht zou slagen is de in Nederland in hoogste instantie genomen beslissing dat de overdracht van de aandelen niet rechtsgeldig heeft plaatsgevonden en Promneftstroy geen rechthebbende op de aandelen Yukos Finance is geworden niet van de baan.

3.4.

Het hof ziet in het voorgaande aanleiding om partijen (eerst FPH c.s. en daarna Promneftstroy) in de gelegenheid te stellen om zich bij akte uit te laten omtrent de betekenis van genoemde uitspraak van de Hoge Raad voor het geschil dat inzet is van het onderhavige geding.

4.Beslissing

het hof:

verwijst de zaak naar de rol van 3 maart 2020 voor het nemen door FPH c.s. van een akte als hierboven onder 3.4 bedoeld;

verstaat dat Promneftstroy in de gelegenheid zal zijn om vier weken nadien bij akte te reageren;

houdt iedere verdere beslissing aan.

Dit arrest is gewezen door mrs. E.E. van Tuyll van Serooskerken-Röell, A.L.M. Keirse en J.W.M. Tromp en is door de rolraadsheer in het openbaar uitgesproken op

4 februari 2020.

Hoger beroep inzake de rechtsgeldigheid van de overdracht van aandelen in Yukos Finance B.V. aan OOO Promneftstroy

Uitspraak

GERECHTSHOF AMSTERDAM

1.FINANCIAL PERFORMANCE HOLDINGS B.V.,

1.Het geding in hoger beroep

2.Feiten

3.Beoordeling

4.Beslissing