Uitspraak
uitspraak
COLLEGE VAN BEROEP VOOR HET BEDRIJFSLEVEN
zaaknummer: 21/697R
uitspraak van de meervoudige kamer van 12 maart 2024 in de zaak tussen partijen en uitspraak op het verzoek om veroordeling tot vergoeding van schade in verband met overschrijding van de redelijke termijn
[naam 1] V.O.F., te [plaats] (V.O.F.)
(gemachtigde: mr. ing. A.N.M. van Bavel)
en
de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit
(gemachtigden: mr. M. van den Brink en mr. L. Anvelink)
en
de Staat der Nederlanden (minister van Justitie en Veiligheid)
Procesverloop
Het College heeft vastgesteld dat zijn uitspraak van 20 februari 2024 met zaaknummer 21/697 na onderdeel 6 en onder “Beslissing” een kennelijke onjuistheid bevat.
Overwegingen
1. Na onderdeel 6 en onder “Beslissing” ontbreekt een oordeel over het beroep dat is ingesteld tegen het besluit van de minister van 28 mei 2021 (het bestreden besluit). Nagelaten is het verzoek van de V.O.F. om immateriële schadevergoeding toe te wijzen. Nu de uitspraak kennelijke en voor een eenvoudig herstel vatbare onjuistheden bevat, bestaat aanleiding de uitspraak op deze punten te rectificeren.
2 Het College wijzigt de uitspraak van 20 februari 2024 als volgt. In de aanhef wordt de uitspraak op het verzoek om veroordeling tot vergoeding van schade in verband met overschrijding van de redelijke termijn toegevoegd. Ook wordt de Staat der Nederlanden (minister van Justitie en Veiligheid) als partij toegevoegd. Vervolgens wordt na onderdeel 6 het volgende toegevoegd.
”7 De V.O.F. heeft voorts in een nader ingezonden aanvullend beroep van
14 november 2023 verzocht om vergoeding van immateriële schade wegens overschrijding van de redelijke termijn als bedoeld in artikel 6 van het Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden.
8 In een procedure als deze geldt als uitgangspunt dat de bezwaar- en beroepsfase samen niet langer mogen duren dan twee jaar. Daarbij mag de behandeling van het bezwaar ten hoogste een half jaar en de behandeling van het beroep ten hoogste anderhalf jaar duren, tenzij er sprake is van factoren die aanleiding geven overschrijding van deze behandelingsduur gerechtvaardigd te achten.
9 De redelijke termijn begint met de ontvangst van het bezwaarschrift door de minister. De minister heeft het bezwaarschrift op 1 februari 2021 ontvangen. Het College stelt vast dat op het moment van deze uitspraak de termijn van twee jaar met meer dan zes maanden is overschreden. Van factoren die aanleiding geven om de overschrijding van de behandelingsduur gerechtvaardigd te achten is geen sprake. Uitgaande van een tarief van
€ 500,- per half jaar dat de redelijke termijn is overschreden, waarbij het totaal van de overschrijding naar boven wordt afgerond, brengt dit mee dat de V.O.F. recht heeft op
€ 1.000,- schadevergoeding. Het College stelt vast dat de overschrijding volledig is toe te rekenen aan het College, nu de behandeling van het bezwaar bijna vier maanden in beslag heeft genomen, terwijl de behandeling van het beroep meer dan anderhalf jaar (namelijk twee jaar en zeven maanden) heeft geduurd. Het College zal daarom met toepassing van artikel 8:88 van de Awb de Staat der Nederlanden (minister van Justitie en Veiligheid) veroordelen tot betaling van een bedrag van € 1.000,- aan de V.O.F..
Slotsom
(…)
12 Omdat het College het verzoek om schadevergoeding wegens schending van de redelijke termijn heeft toegewezen, komen voorts de proceskosten die de V.O.F. in verband met het indienen van dit verzoek heeft gemaakt, voor vergoeding in aanmerking. Deze kosten stelt het College op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vast op € 437,50 (1 punt voor het indienen van het verzoekschrift met een wegingsfactor 0,5 en een waarde per punt van € 875,-).
Beslissing
Het College:
(…)
- wijst het verzoek om immateriële schadevergoeding toe.
- veroordeelt de Staat der Nederlanden (minister van Justitie en Veiligheid) om aan de V.O.F. een vergoeding voor immateriële schade van € 1.000,- te betalen.
- veroordeelt de Staat der Nederlanden (minister van Justitie en Veiligheid) in de proceskosten van de V.O.F. tot een bedrag van € 437,50.”
3 Aan deze uitspraak tot rectificatie is een gerectificeerd exemplaar van de oorspronkelijke uitspraak gehecht. De gerectificeerde uitspraak zal worden gepubliceerd op rechtspraak.nl.
Beslissing
Het College rectificeert zijn uitspraak van 20 februari 2024 als in de overwegingen is weergegeven.
Deze uitspraak is gedaan door mr. R.C. Stam, mr. T. Pavićević en mr. H.G. Rottier, in aanwezigheid van mr. M.Y. Douglas-Hamilton, griffier. De beslissing is in het openbaar uitgesproken op 12 maart 2024.
R.C. Stam M.Y. Douglas-Hamilton
De voorzitter/rechter is verhinderd deze uitspraak mede te ondertekenen.
uitspraak
COLLEGE VAN BEROEP VOOR HET BEDRIJFSLEVEN
zaaknummer: 21/697G
Herstelde uitspraak van de meervoudige kamer van 20 februari 2024 in de zaak tussen partijen en uitspraak op het verzoek om veroordeling tot vergoeding van schade in verband met overschrijding van de redelijke termijn
[naam 1] V.O.F., te [plaats] (V.O.F.)
(gemachtigde: mr. ing. A.N.M. van Bavel)
en
de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit
(gemachtigden: mr. M. van den Brink en mr. L. Anvelink)
en
de Staat der Nederlanden (minister van Justitie en Veiligheid)
Procesverloop
Met het besluit van 22 december 2020 heeft de minister de uitbetaling van de betalingsrechten (basisbetaling) en vergroeningsbetaling van de V.O.F. voor het jaar 2020 vastgesteld en de aanvraag extra betaling voor jonge landbouwers 2020 afgewezen op grond van de Uitvoeringsregeling rechtstreekse betalingen GLB (Uitvoeringsregeling).
Met het besluit van 28 mei 2021 (het bestreden besluit) heeft de minister het bezwaar hiertegen ongegrond verklaard.
De V.O.F. heeft tegen het bestreden besluit beroep ingesteld.
De minister heeft een verweerschrift ingediend.
De zitting was op 28 november 2023. Aan de zitting hebben de gemachtigden van partijen deelgenomen.
Overwegingen
1. De V.O.F. exploiteert een landbouwbedrijf en bestaat uit drie vennoten, namelijk
[naam 2] , [naam 3] en [naam 1] B.V.. De vennootschap [naam 1] B.V. (opgericht door [naam 2] om fiscale reden) is op 23 april 2020 tot de V.O.F. toegetreden. Het geschil gaat om de vraag of haar vennoot [naam 3] kan worden aangemerkt als een jonge landbouwer. Volgens de minister kan [naam 3] niet worden aangemerkt als een jonge landbouwer, omdat zij geen blokkerende zeggenschap heeft ter zake van ondernemingsbeslissingen met een financieel belang van meer dan € 25.000,-.
2 De V.O.F. voert aan dat [naam 3] wel beschikt over blokkerende zeggenschap. Zij heeft daartoe gewezen op artikel 8 van de V.O.F.-akte van 20 november 2018 (oude akte) en van 29 april 2020 (nieuwe akte), de rectificatie akte van 6 januari 2021 (rectificatie akte) en enkele uittreksels uit het handelsregister van na de toetreding van [naam 1] B.V. tot de V.O.F. op 23 april 2020. In artikel 8 van de nieuwe akte is per abuis een gedeelte weggevallen, hetgeen volgens de V.O.F. een kennelijke fout is.
3 De minister stelt zich op het standpunt dat uit artikel 8 van de nieuwe akte niet kan worden afgeleid dat [naam 3] blokkerende zeggenschap heeft.
4 De toegang van natuurlijke personen tot de betaling voor jonge landbouwers is geregeld in de artikelen 50 en 49 van Verordening 639/2014 [1] . Een van de eisen om als jonge landbouwer te kunnen worden aangemerkt, is – kort gezegd – dat deze daadwerkelijk, langdurige zeggenschap over het bedrijf moet kunnen uitoefenen (artikel 49, eerste lid, aanhef en onder b, van Verordening 639/2014). In artikel 5, eerste lid, aanhef en onder a, van de Beleidsregel Uitvoeringsregeling rechtstreekse betalingen GLB (de Beleidsregel) is bepaald dat van daadwerkelijke langdurige zeggenschap als bedoeld in
artikel 49, eerste lid, aanhef en onder b, van Verordening 639/2014 sprake is indien de jonge landbouwer ten minste een blokkerende zeggenschap heeft ter zake van ondernemingsbeslissingen met een financieel belang van meer dan € 25.000,-.
5 Het College onderschrijft niet het standpunt van de minister dat [naam 3] niet beschikt over blokkerende zeggenschap zoals vereist in artikel 49, eerste lid, aanhef en onder b, van Verordening 639/2014 en artikel 5, eerste lid, aanhef en onder a, van de Beleidsregel.
6 Niet in geschil is tussen partijen dat in artikel 8 van de nieuwe akte per abuis een zinsnede is weggevallen. In de oude akte is in artikel 8, eerste lid, bepaald dat medewerking van alle vennoten is vereist voor bepaalde rechtshandelingen zoals vermeld onder a tot en met m, en voor alle rechtshandelingen die een bedrag van € 10.000,- overschrijden, zoals vermeld onder n. In de nieuwe akte is de aan de opsomming a tot en met n voorafgaande zinsnede dat de medewerking van alle vennoten is vereist, weggevallen. Dat betekent echter niet dat de blokkerende zeggenschap kwam te vervallen. Zonder de weggevallen zinsnede is artikel 8 immers onlogisch en onbegrijpelijk. De nieuwe akte moet naar de bedoeling van partijen worden uitgelegd (zie ook het arrest van de van de Hoge Raad van 13 maart 1981, ECLI:NL:HR:1981:AG4158, Haviltex). Naar het oordeel van het College blijkt niet dat partijen de bedoeling hadden in de nieuwe akte een wijziging op het punt van de blokkerende zeggenschap aan te brengen. Het gaat om een bestaande situatie waarbij twee dezelfde natuurlijke personen bleven betrokken en die alleen is gewijzigd vanwege de toetreding van de fiscale partner (waarin de beide betrokken natuurlijke personen gezamenlijk de volledige zeggenschap hebben). Bovendien is de inschrijving in het handelsregister niet gewijzigd. Uit de uittreksels uit het handelsregister van na 23 april 2020 blijkt verder dat alle vennoten bevoegd zijn tot een bedrag van € 10.000,- en dat er overige beperkende bepalingen zijn. De rectificatie akte bracht de bewoordingen van de samenwerkingsovereenkomst in overeenstemming met de bedoeling van partijen zoals deze vóór de nieuwe akte bestond en deze naar het standpunt van de V.O.F. ook steeds is geweest. Ook is in de Gecombineerde opgave uitdrukkelijk verzocht om extra betaling jonge landbouwers. Het College is gelet op het voorgaande dan ook van oordeel dat er in dit geval voldoende aanknopingspunten zijn om uit te gaan van het standpunt van de V.O.F. dat er sprake is van blokkerende zeggenschap van [naam 3] . Het beroep slaagt reeds om die reden zodat de overige beroepsgronden geen bespreking behoeven.
7 De V.O.F. heeft voorts in een nader ingezonden aanvullend beroep van
14 november 2023 verzocht om vergoeding van immateriële schade wegens overschrijding van de redelijke termijn als bedoeld in artikel 6 van het Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden.
8 In een procedure als deze geldt als uitgangspunt dat de bezwaar- en beroepsfase samen niet langer mogen duren dan twee jaar. Daarbij mag de behandeling van het bezwaar ten hoogste een half jaar en de behandeling van het beroep ten hoogste anderhalf jaar duren, tenzij er sprake is van factoren die aanleiding geven overschrijding van deze behandelingsduur gerechtvaardigd te achten.
9 De redelijke termijn begint met de ontvangst van het bezwaarschrift door de minister. De minister heeft het bezwaarschrift op 1 februari 2021 ontvangen. Het College stelt vast dat op het moment van deze uitspraak de termijn van twee jaar met meer dan zes maanden is overschreden. Van factoren die aanleiding geven om de overschrijding van de behandelingsduur gerechtvaardigd te achten is geen sprake. Uitgaande van een tarief van
€ 500,- per half jaar dat de redelijke termijn is overschreden, waarbij het totaal van de overschrijding naar boven wordt afgerond, brengt dit mee dat de V.O.F. recht heeft op € 1.000,- schadevergoeding. Het College stelt vast dat de overschrijding volledig is toe te rekenen aan het College, nu de behandeling van het bezwaar bijna vier maanden in beslag heeft genomen, terwijl de behandeling van het beroep meer dan anderhalf jaar (namelijk twee jaar en zeven maanden) heeft geduurd. Het College zal daarom met toepassing van artikel 8:88 van de Awb de Staat der Nederlanden (minister van Justitie en Veiligheid) veroordelen tot betaling van een bedrag van € 1.000,- aan de V.O.F..
Slotsom
10 Het beroep is gegrond en het College zal het bestreden besluit vernietigen. De minister zal een nieuw besluit moeten nemen met inachtneming van deze uitspraak. Het College zal hiervoor een termijn stellen van zes weken vanaf de openbaarmaking van deze uitspraak.
11 Het College veroordeelt de minister in de door de V.O.F. gemaakte proceskosten in beroep. Deze kosten stelt het College op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vast op € 1.750,- (1 punt voor het indienen van het beroepschrift en 1 punt voor het verschijnen ter zitting, met een waarde per punt van € 875,- en wegingsfactor 1).
12 Omdat het College het verzoek om schadevergoeding wegens schending van de redelijke termijn heeft toegewezen, komen voorts de proceskosten die de V.O.F. in verband met het indienen van dit verzoek heeft gemaakt, voor vergoeding in aanmerking. Deze kosten stelt het College op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vast op € 437,50 (1 punt voor het indienen van het verzoekschrift met een wegingsfactor 0,5 en een waarde per punt van
€ 875,-).
Beslissing
Het College:
- verklaart het beroep gegrond;
- vernietigt het bestreden besluit;
- draagt de minister op binnen zes weken een nieuw besluit te nemen op het bezwaar van de V.O.F. met inachtneming van deze uitspraak;
- draagt de minister op het betaalde griffierecht van € 360,- aan de V.O.F. te vergoeden;
- draagt de minister op het betaalde griffierecht van € 360,- aan de V.O.F. te vergoeden;
- veroordeelt minister in de proceskosten van de V.O.F. tot een bedrag van € 1.750,-.
- wijst het verzoek om immateriële schadevergoeding toe.
- veroordeelt de Staat der Nederlanden (minister van Justitie en Veiligheid) om aan de V.O.F. een vergoeding voor immateriële schade van € 1.000,- te betalen.
- veroordeelt de Staat der Nederlanden (minister van Justitie en Veiligheid) in de proceskosten van de V.O.F. tot een bedrag van € 437,50.
Deze uitspraak is gedaan door mr. R.C. Stam, mr. T. Pavićević en mr. H.G. Rottier, in aanwezigheid van mr. M.Y. Douglas-Hamilton, griffier. De beslissing is in het openbaar uitgesproken op 20 februari 2024.
R.C. Stam M.Y. Douglas-Hamilton