5.1.De verzekeringsarts b&b heeft gerapporteerd dat zij de conclusie van de verzekeringsarts dat sprake is van onvermogen op micro-, meso- en macroniveau niet kan volgen. Op microniveau is eiseres ADL-zelfstandig, ondanks dat zij er langer over doet. Voor wat betreft het mesoniveau geldt dat zij thuis woont bij haar ouders. En op macroniveau komt zij buiten, zij laat de hond twee keer per dag uit, geeft één keer per week turnles, en gaat naar de afspraken met haar behandelaar. Bij eiseres is sprake van een autismespectrumstoornis, depressie, angststoornis en een eetstoornis. Daardoor zijn er beperkingen in diverse activiteiten, met name ten aanzien van persoonlijk en sociaal functioneren
.Als gevolg van een beperkt energieniveau zijn er ook beperkingen ten aanzien van fysiek zware werkzaamheden. Hoewel de medische problemen invoelbaar zijn, heeft eiseres volgens de verzekeringsarts b&b op medische gronden arbeidsvermogen. Er is namelijk geen sprake van volledige arbeidsongeschiktheid (geen benutbare mogelijkheden) omdat zij niet behoort tot een van de categorieën genoemd in het Schattingsbesluit: er is geen opname, er is geen sprake van onvermogen tot persoonlijk en sociaal functioneren op alle niveaus als gevolg van een ernstige psychiatrische stoornis, er is geen sprake van niet ADL-zelfstandig zijn en er is geen aandoening met een op korte termijn infauste prognose. Eiseres wordt geacht met haar beperkingen een uur aaneengesloten te kunnen werken. Het concentratievermogen is niet dermate verstoord dat zij niet een uur met een (eenvoudige) taak bezig zou kunnen zijn. Er is verder geen aanleiding bij geheel passende arbeid onder de juiste omstandigheden een urenbeperking aan te geven van meer dan vier uur per dag (al dan niet verspreid over de dag). De indicatiegebieden genoemd in de Standaard Duurbelastbaarheid in Arbeid (energetische beperkingen, beschikbaarheid, preventief) zijn hier niet in die mate aan de orde dat tenminste vier uur arbeid per dag niet mogelijk is, aldus de verzekeringsarts b&b.
6. De arbeidsdeskundige b&b heeft gerapporteerd dat eiseres arbeidsvermogen heeft. Zij kan een taak uitvoeren in een arbeidsorganisatie. Er worden wel voorwaarden gesteld aan de fysieke en sociale werkomgeving om goed te kunnen functioneren. De arbeidsdeskundige b&b heeft als voorbeeldtaak scannen geselecteerd. Dit is een routinematige vorm van digitaal archiveren. Het werk is fysiek licht, niet stressvol. Het betreft een eigen deeltaak in een rustige werkomgeving. Er is een leidinggevende en/of collega’s aanwezig waarop zij kan terugvallen. Daarnaast beschikt eiseres over basale werknemersvaardigheden.
7. Eiseres heeft zich op het standpunt gesteld dat zij duurzaam geen arbeidsvermogen heeft. Zij heeft een ernstige vorm van autisme en ernstige psychische klachten. Er is sprake van chronische gedachten aan suïcide. Zij is hiervoor al jaren onder behandeling en haar behandelaars maken zich ernstig zorgen vanwege de suïcidaliteit en het gebrek aan vooruitgang in de behandeling. Het standpunt van de verzekeringsarts b&b dat geen sprake is van een infauste prognose is dan ook onjuist. Volgens de behandelaars is eiseres niet ADL-zelfstandig en is het hoogst haalbare een vorm van begeleid wonen. Eiseres stelt dat er sprake is van onvermogen tot persoonlijk en sociaal functioneren op alle niveaus. Volgens eiseres en haar behandelaars is er binnen afzienbare tijd geen mogelijkheid tot verbetering.
De verzekeringsarts b&b stelt dat eiseres op micro-, meso- en macroniveau kan functioneren, terwijl de verzekeringsarts op basis van dezelfde omstandigheden concludeerde dat arbeidsvermogen geheel ontbreekt. In 2018 concludeerde de verzekeringsarts al dat weliswaar geen sprake was van onvermogen tot persoonlijk en sociaal functioneren, maar dat sprake was van een ‘evident beperkte belastbaarheid’ van dien aard dat ook toen geconcludeerd werd dat eiseres niet voor vier uur per dag belastbaar is. De motivering van de verzekeringsarts b&b overtuigt volgens eiseres niet, de voorbeelden die zij noemt van het functioneren van eiseres zijn wel heel marginaal. Zelfs als wel geconcludeerd moet worden dat eiseres tot enig sociaal functioneren in staat is, dan is zij niet in staat vier uur per dag te werken. Eiseres stelt dat zij volkomen overbelast raakt als zij dit vijf dagen per week zou moeten doen. Verwezen wordt naar de brieven van haar behandelaars van 13 juli 2022 en 14 maart 2023. Gezien de inhoud van de brieven is de conclusie van de verzekeringsarts b&b onnavolgbaar.
De conclusie van de verzekeringsarts dat het ontbreken van arbeidsvermogen niet duurzaam is, wordt gebaseerd op de brief van haar behandelaars van 14 maart 2023. Volgens eiseres blijkt uit die brief echter niet dat er verbetering van de belastbaarheid te verwachten is. Er is sprake van het zoeken naar mogelijkheden, met name gericht op stabilisatie en het bijdragen en vormgeven van de toekomst, het leven inrichten met wat waardevol en belangrijk is. Een en ander wordt ook nogal aftastend geformuleerd. Sinds die brief van 14 maart 2023 is al bijna een jaar verstreken en de behandelaars zijn inmiddels tot de conclusie gekomen dat de behandeling van eiseres vooral gericht moet zijn op het stabiliseren van haar situatie, het omgaan met de beperkte belastbaarheid zoals die er nu is, en op het inrichten van het leven met wat belangrijk en van waarde is: niet op het vergroten van de belastbaarheid. Zij overlegt daartoe een brief van haar behandelaars van 21 februari 2024. Ook heeft zij een recente brief van haar behandelaars van 21 januari 2025 overgelegd waarin de voortgang van de behandeling wordt beschreven.
8. In reactie op wat eiseres heeft aangevoerd, heeft het UWV een aanvullende rapportage van de verzekeringsarts b&b van 9 april 2024 overgelegd. De verzekeringsarts b&b herhaalt daarin dat eiseres tenminste een uur aaneengesloten per dag kan werken en/of dat zij tenminste vier uur per dag belastbaar is. De brief van de behandelaars van eiseres van 21 februari 2024 bevat geen nieuwe medische gegevens welke nog niet bekend waren en waarmee rekening gehouden moet worden bij het aangeven van de beperkingen van eiseres.
Verder stelt het UWV dat de aanvraag inhoudelijk beoordeeld is per datum aanvraag. Er is sprake van een herhaalde aanvraag die inhoudelijk als laattijdige aanvraag is beoordeeld, omdat eiseres toen 24 jaar oud was. De aanvraag in 2018 is afgewezen omdat er geen arbeidsvermogen was, maar de verwachting was dat dit zich nog kon ontwikkelen. Daarom is er inhoudelijk gekeken naar deze laattijdige aanvraag en is de aanvraag niet afgewezen op grond van 4:6 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Omdat het een laattijdige aanvraag is, is beoordeeld of sprake was van ziekte of gebrek op de 18e verjaardag (al vastgesteld bij de aanvraag in 2018) en is per datum aanvraag een beoordeling gedaan van de vier voorwaarden voor arbeidsvermogen. Geconcludeerd is dat er sprake is van arbeidsvermogen. Daarom bestaat geen recht op een Wajong-uitkering.
9. Recht op een Wajong-uitkering ontstaat pas indien de betrokkene duurzaam geen mogelijkheden tot arbeidsparticipatie (arbeidsvermogen) heeft. Het UWV moet daarom eerst beoordelen of eiseres voldoet aan tenminste een van de volgende voorwaarden:
- eiseres kan geen taak uitvoeren in een arbeidsorganisatie
- eiseres beschikt niet over basale werknemersvaardigheden
- eiseres kan niet een uur aangesloten werken
- eiseres is niet tenminste vier uur per dag belastbaar (dan wel twee uur per dag belastbaar en in staat het minimumloon te verdienen).
Wordt aan tenminste een van de hiervoor genoemde voorwaarden voldaan dan ontbreekt arbeidsvermogen. Vervolgens moet het UWV dan beoordelen of deze situatie duurzaam is.
10. De rechtbank kan de stelling van de verzekeringsarts b&b dat eiseres vier uur per dag belastbaar is en daarmee beschikt over arbeidsvermogen niet volgen. Daarbij is van belang dat in het kader van de aanvraag voor een Wajong-uitkering in 2018 door een verzekeringsarts is geconcludeerd dat er bij eiseres gelet op de aard en ernst van haar klachten sprake is van een evident beperkte belastbaarheid. Hierdoor werd eiseres niet alle dagen van de week vier uur per dag belastbaar geacht. In het kader van de onderhavige aanvraag is door de verzekeringsarts op 6 april 2023 op basis van de beschikbare informatie op dat moment geconcludeerd dat bij eiseres vanaf de datum van de aanvraag arbeidsvermogen geheel ontbreekt. Ook uit de door eiseres overgelegde brieven van haar behandelaars blijkt naar het oordeel van de rechtbank dat er geen sprake is van arbeidsvermogen bij eiseres. De behandelaars benadrukken in die brieven dat eiseres beperkt belastbaar is, dat haar lijdensdruk zeer groot is en dat eiseres veel wanhoop en uitzichtloosheid ervaart. Ter zitting is dit nogmaals bevestigd. De psychiater van eiseres heeft verklaard dat de belastbaarheid van eiseres minimaal is en dat zij eiseres niet in staat acht tot de regelmaat die een baan vereist. Gelet op hetgeen door de verzekeringsarts in 2018 is overwogen in samenhang met de rapportage van de verzekeringsarts van 6 april 2023 en de (ter zitting gegeven) toelichting van de behandelaars van eiseres is de rechtbank van oordeel dat eiseres niet tenminste vier uur per dag belastbaar is. Het UWV heeft zich dan ook ten onrechte op het standpunt gesteld dat eiseres beschikt over arbeidsvermogen.
11. Het UWV hanteert bij de beoordeling van de duurzaamheid van het ontbreken van arbeidsvermogen een beoordelingskader, dat is opgenomen in Bijlage 1 van het ‘Compendium Participatiewet’ (Compendium). Volgens het beoordelingskader spreekt de verzekeringsarts zich uit over de ontwikkeling van de mogelijkheden van betrokkene, uitgaande van de medische situatie zoals die is op het moment waarop de beoordeling betrekking heeft. Voor zover de verzekeringsarts, overeenkomstig het stappenplan, niet zelfstandig over het duurzaam ontbreken van arbeidsvermogen kan besluiten, spreken verzekeringsarts en arbeidsdeskundige zich gezamenlijk uit over de te verwachten ontwikkeling van betrokkene en of die al dan niet tot arbeidsvermogen kan leiden.Voor een positieve beantwoording van de vraag of de participatiemogelijkheden zich kunnen ontwikkelen hoeft niet vast te staan dat eiseres in de toekomst in staat zal zijn arbeidsvermogen te genereren.
Een zorgvuldige besluitvorming brengt volgens vaste rechtspraakmee dat de inschatting van de verzekeringsarts en/of de arbeidsdeskundige van de ontwikkeling van de mogelijkheden tot arbeidsparticipatie moet berusten op een concrete en deugdelijke afweging van de feiten en omstandigheden die bij de betrokkene aan de orde zijn, voor zover die feiten en omstandigheden betrekking hebben op de situatie van de betrokkene op de datum in geding. In het geval de inschatting van de mogelijkheden tot ontwikkeling berust op een (ingezette) medische behandeling, is een onderbouwing vereist die ziet op het mogelijke resultaat daarvan voor de betrokkene.
12. Uit het rapport van de verzekeringsarts leidt de rechtbank af dat hij nog mogelijkheden tot verbetering van de belastbaarheid van eiseres zag vanwege het feit dat in de brief van 14 maart 2023 door de behandelaars aanmelding bij een FACT-team is geopperd. Uit de door eiseres in beroep overgelegde brief van haar behandelaars van 21 februari 2024 blijkt echter dat eiseres in april 2023 kennis heeft gemaakt met het FACT-team maar dat het traject moeizaam verliep en het eiseres meer stress gaf dan ondersteuning. Ter zitting hebben de behandelaars van eiseres aangegeven dat de ondersteuning door het FACT-team uiteindelijk helemaal niet van de grond is gekomen. [ambulant begeleider] is de enige vanuit het FACT-team die nog begeleiding biedt, zij wandelt elke week een uur met eiseres. Dit is door het UWV niet betwist. Verder blijkt naar het oordeel van de rechtbank uit de door eiseres overgelegde brieven van haar behandelaars en de toelichting ter zitting dat het al jarenlang constant slecht gaat met eiseres. De behandelaars geven aan dat er geen doelen zijn gesteld aan de behandeling en dat er geen perspectief is op verbetering. De behandeling wordt voortgezet om eiseres te steunen en de situatie te controleren ter voorkoming van verdere verslechtering. Gelet op de gegeven toelichting ziet de rechtbank niet in dat op termijn arbeidsvermogen zal kunnen ontstaan. Daarom moet er naar het oordeel van de rechtbank vanuit worden gegaan dat het ontbreken van arbeidsvermogen in het geval van eiseres duurzaam is te achten.