ECLI:NL:RBROT:2025:2027

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK ROTTERDAM

Team handel en haven

zaaknummer / rolnummer: C/10/679233 / HA ZA 24-421

Vonnis van 5 februari 2025

in de zaak van

ERASMUS UNIVERSITEIT MEDISCH CENTRUM ROTTERDAM,

zetelend te Rotterdam,

eiseres,

advocaat mr. E.H.M. Bieleveld te Amsterdam,

tegen

BEST THERATRONICS LTD,

gevestigd te Ottawa,

gedaagde,

advocaat mr. A. Das Gupta te Amsterdam.

Partijen worden hierna EMC en Best genoemd.

1.De zaak in het kort

EMC heeft op 9 oktober 2021 de Raycell MK1 X-ray Blood irradiator (hierna: Raycell MK1) van Best gekocht. De Raycell MK1 wordt ingezet voor het bestralen van bloed. Op 1 september 2022 heeft EMC de koopovereenkomst ontbonden. De vraag die voorligt is of EMC de koopovereenkomst rechtsgeldig heeft ontbonden. De rechtbank oordeelt dat dit het geval is. Als gevolg van de ontbinding moet Best de Raycell MK1 terugnemen en het aankoopbedrag aan EMC terugbetalen. Ten aanzien van de door EMC gevorderde schade verwijst de rechtbank partijen naar de schadestaatprocedure.

2.De procedure

2.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

de dagvaarding van 21 november 2024, met producties 1 tot en met 17;
de conclusie van antwoord, met producties 1 tot en met 9;
de brief van 26 augustus 2024 van de rechtbank, waarbij een mondelinge behandeling is bepaald op 18 november 2024;
de brief van 11 oktober 2024 van de rechtbank met de zittingsagenda voor de mondelinge behandeling;
de akte overlegging nadere producties met de producties 18 tot en met 26 van EMC;
de op de mondelinge behandeling voorgedragen en overgelegde spreekaantekeningen van EMC en Best;

2.2.

De zaak is na de mondelinge behandeling op 18 november 2024 aangehouden tot
4 december 2024 om partijen in de gelegenheid te stellen een schikking te onderzoeken. Partijen hebben bij brieven van 3 en 6 december 2024 aan de rechtbank meegedeeld dat zij de zaak niet hebben geschikt. Deze brieven maken deel uit van het procesdossier.

2.3.

Tenslotte is vonnis bepaald.

3.De feiten

3.1.

EMC is een universitair medisch centrum dat zich bezig houdt met patiëntenzorg, onderwijs, opleiding en onderzoek op medisch terrein.

3.2.

Best is een (Canadese) onderneming die medische apparatuur levert aan ziekenhuizen, medische centra en onderzoekscentra over de hele wereld.

3.3.

Best (verkoper) en EMC (koper) hebben op 9 augustus 2021 een koopovereenkomst (hierna: de koopovereenkomst) gesloten met betrekking tot de

Raycell MK1. Op de koopovereenkomst zijn van toepassing de General Terms and Conditions of Purchase of the Erasmus University Medical Centre Rotterdam,

September 2016 version (partijen gebruiken de aanduiding “algemene voorwaarden van de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra”; hierna: Algemene Voorwaarden). De Raycell MK1 is voor een bedrag van € 155.062,00 gekocht.

3.4.

De Raycell MK1 is bedoeld voor het bestralen van bloedproducten die aan patiënten met een indicatie daarvoor worden toegediend. Door middel van bestraling worden de cellen in het bloed die tot deling in staat zijn zodanig beschadigd, dat deze zich niet meer kunnen vermenigvuldigen. Hierdoor wordt voorkomen dat bij patiënten die immuun gecompromitteerd zijn bepaalde ziektes ontstaan indien zij donorbloed krijgen toegediend. In de Raycell MK1 wordt dus bloed afkomstig van donoren behandeld.

3.5.

Op 18 en 19 november 2021 is de Raycell MK1 geleverd aan en geïnstalleerd in EMC. In de periode nadien heeft EMC het apparaat getest.

3.6.

Bij e-mail van 17 februari 2022 heeft EMC onder meer het volgende aan Best gestuurd:

“
Hi [naam 1] and [naam 2] ,

Sorry to report you that we are having some (serious) problems with the Mkl

The Mkl is in production from the 11th of this month and we perform 23 irradiation cycles yet.

1. The most important issue is the one with the message "Cycle terminated abnormally"

• 150222, stop at 1:13 min

• 160222 IN55, Timer fault, stop at 0:51 min + IN25 hardware inhibit.

Blocking Event: If (as indicated by either the primary or secondary timer) the deviation is greater than the tolerance amount of the total time (5 sec).

In the attachment you will find the both print-outs from this cycles.

If this problem occurs during the irradiation of blood we cannot use the erythrocyte product for transfusion any more !

2. The next problem it is the scan option, (according to the user)

After a cycle stop, it is impossible to scan the product code and the blood group of a 2e en 3e product.

After scanning the unit number the question appears: "Are you done scanning this item?'. Answering yes or no makes no difference.

Only the first product appears on the print-out.

3. We had to do a reset for several of times.

• 080222 Watchdog fault active, when entering new employee:

• 090222 Type error, when entering new analyst without pidnr

• 090222 IN12 Watchdog fault active

• 090222 OP06 text in screen: Product data entry required (correct)

+Text in User Manuel 49: irridiationtimer not set

• 150222 Status faulted faulted locked, when powering on device

We are a little concerned about the lot of errors and resets in such a short time.

In the attachment I will send you the log files from the last 30 days.

There is also a few questions that I have been asked earlier about the "=" issue. Do you already know something about it?”

3.7.

Op 4 en 27 april 2022 en op 5 en 6 mei 2022 heeft een technicus van Best (herstel)werkzaamheden aan de Raycell MK1 verricht.

3.8.

Bij brief van 2 juni 2022 heeft EMC onder de kop “Notification of Default” Best in gebreke gesteld en een termijn van vier weken gesteld waarbinnen Best aan de voorwaarden van de koopovereenkomst dient te voldoen. EMC heeft Best tevens aansprakelijk gesteld voor alle door haar geleden en nog te lijden schade als gevolg van de gebreken aan de Raycell MK1.

3.9.

Tussen 13 en 15 juni 2022 heeft een technicus van Best de Raycell MK1 onderzocht en (herstel)werkzaamheden verricht.

3.10.

[naam 3] (coördinator techniek bij EMC) en [naam 1] (werkzaam bij Best) hebben meermaals contact gehad over de Raycell MK1. Op 15 en 23 juni 2022 hebben zij onder meer de volgende Whatsapp-correspondentie gevoerd:

“
15-06-2022 07:35 - [naam 3] : Hi [naam 1] ,

As you know I'm not in the hospital till Monday. I will inform [naam 4] and [naam 5] tot perform some test irradiation and aks [naam 6] to sent the logfiles.

15-06-2022 08:04 - [ [naam 1] ]: Ok that’s fine , how you feeling?

15-06-2022 08:10 - [naam 3] : I'm fine. Last night I had some fever and a bit snotty. That's it.. I will survive

15-06-2022 08:10 - [ [naam 1] ]: I’m sure , well take care of your self and let me know how it goes

15-06-2022 08:11 - [naam 3] : we keep in contact

15-06-2022 13:12 - [naam 3] : U hebt dit bericht verwijderd

15-06-2022 13:12 - [naam 3] : [naam 1] , do you have any idea where the usb stick is?

15-06-2022 13:13 [ [naam 1] ]: I didn’t see it , I just took the keys onto the cupboard

15-06-2022 13:13 - [naam 3] :

15-06-2022 13:13 - [naam 3] : The usb key was attached to the keys

15-06-2022 13:13 - [naam 3] : Dit you use it yesterday?

15-06-2022 13:13 - [ [naam 1] ]: Yeah those keys were together no usb drive

15-06-2022 13:13 - [ [naam 1] ]: No it wasn’t there [naam 3]

15-06-2022 13:14 - [ [naam 1] ]: Is why I asked if you could do it

15-06-2022 13:14 - [naam 3] : A okay. Then we ook further

15-06-2022 13:16 - [naam 3] : Found it. It was still in my computer. Had send the logfiles to [naam 2] last week. ...

15-06-2022 13:16 - [naam 3] : Put them back by the keys. .

15-06-2022 13:16 -[ [naam 1] ]: lol ok good

15-06-2022 13:16 - [naam 3] :

(…)

23-06-2022 14:26 - [ [naam 1] ]: Hi [naam 3] , any update yet ?

23-06-2022 14:30 - [naam 3] : I ask [naam 4] (twice today) and he promised me te send me an update today. As soon as I get the information I will send it to you.

23-06-2022 14:31 - [ [naam 1] ]: Ok [naam 3] many thanks

23-06-2022 16:40 - [naam 3] : Just waiting for [naam 4] . In advance I send you the logfiles by mail right now

23-06-2022 16:41 - [ [naam 1] ]: Send the mail to [naam 2] Thanks [naam 3]

23-06-2022 16:49 - [naam 3] : I already did

23-06-2022 16:50 - [ [naam 1] ]: Many thanks

23-06-2022 17:25 - [naam 3] : [naam 1] , see email

23-06-2022 17:25 - [naam 3] : Used Google translate

23-06-2022 17:28 - [ [naam 1] ]: Thanks [naam 3] , doesn’t seem as bad as before

Is there any confidence in the unit now ?

23-06-2022 18:36 - [naam 3] : I don't know. We will discuss that next Thursday. There were two broken long warm-ups. Isn't that strange?”

3.11.

Bij brief van 12 juli 2022 heeft EMC onder meer het volgende aan Best gestuurd:

“
As stipulated in aforementioned letter, Best Theratronics did indeed send a technician to

the Erasmus MC within the set period of four weeks i.e. before 24 June 2022. This

technician seems to have resolved the problem. However, taking earlier unsuccessful

attempts at resolving the problem into account, we would like written confirmation that

the problem with our Raycell Mkl X-ray blood irradiator has indeed been resolved. This

letter of confirmation must include:- A thorough explanation as to why the Raycell Mkl X-ray blood irradiator hadbroken down;

- A step-by-step plan of measures taken to resolve the problem;- A complete list of parts that had to be replaced/renewed;- A formal statement/guarantee confirming that the Raycell Mkl X-ray bloodirradiator can now be safely and sustainably used.”

3.12.

In reactie op bovengenoemde brief van EMC heeft Best bij brief van 26 juli 2022 aangegeven welke (herstel)werkzaamheden de technicus van Best heeft verricht aan de Raycell MK1 in de periode tussen november 2021 en juni 2022. Best heeft verder aangegeven dat EMC Best niet op de hoogte heeft gesteld van het feit dat de Raycell MK1 na de verrichte werkzaamheden niet werkte. Best was daarom in de veronderstelling dat EMC de Raycell MK1 in gebruik had. Best heeft aangegeven dat EMC nieuwe logbestanden aan Best ter beschikking moet stellen, zodat Best aan de hand van die logbestanden kan vaststellen welke problemen zich voordoen. Vervolgens kan Best technicus sturen die de problemen aan de Raycell MK1 kan verhelpen.

3.13.

Bij brief van 1 september 2022 heeft EMC de koopovereenkomst met Best ontbonden en Best gesommeerd tot terugbetaling van het aankoopbedrag binnen dertig dagen.

3.14.

Bij brief van 17 oktober 2022 heeft Best aangegeven niet te zullen overgaan tot terugbetaling van het aankoopbedrag van de Raycell MK1. Daarnaast heeft zij de door EMC gestelde aansprakelijkheid van de hand gewezen.

4.Het geschil

4.1.

EMC vordert – samengevat – dat de rechtbank bij vonnis, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad:

a. voor recht verklaart dat de koopovereenkomst op 1 september 2022 door EMC rechtsgeldig is ontbonden, dan wel de koopovereenkomst met Best alsnog te ontbinden;

Best veroordeelt tot nakoming van de uit de ontbinding voortvloeiende ongedaanmakingsverbintenissen, bestaande uit:
i. het terugnemen van de Raycell MK1, door het ophalen van de Raycell MK1 op het adres van EMC binnen uiterlijk veertien dagen na de datum van dit vonnis;
ii. de terugbetaling van het aankoopbedrag van de Raycell MK1 van € 155.062,00, vermeerderd met de wettelijke handelsrente, althans subsidiair de wettelijke rente, vanaf 30 september 2022, althans vanaf een door de rechtbank te bepalen termijn, tot aan de dag der algehele voldoening;

Best veroordeelt tot vergoeding van de door EMC geleden schade van
€ 215.482,95, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf 30 september 2022, althans vanaf een door de rechtbank te bepalen termijn, tot aan de dag der algehele voldoening;

Best veroordeelt tot betaling van de buitengerechtelijke incassokosten van
€ 3.627,72;

Best veroordeelt in de proceskosten, vermeerderd met de wettelijke rente, indien Best niet binnen één dag na dit vonnis hieraan voldoet, althans vanaf een door de rechtbank te bepalen termijn, tot aan de dag der algehele voldoening.

4.2.

Best concludeert tot afwijzing van de vordering, met veroordeling van EMC in de proceskosten, dit laatste bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad.

4.3.

Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

5.De beoordeling

Bevoegdheid en toepasselijk recht

5.1. Omdat Best in Ottawa te Canada is gevestigd kent deze zaak een internationaal karakter. Daarom onderzoekt de rechtbank ambtshalve haar internationale bevoegdheid en het toepasselijk recht. Onder verwijzing naar artikel 21.3 Algemene Voorwaarden (waarin staat dat geschillen “shall be referred to the competent court in the district where [EMC] is located”) is de Nederlandse rechter volgens EMC bevoegd. Best is overigens in de procedure verschenen en heeft de internationale bevoegdheid van de Nederlandse rechter niet betwist. De rechtbank is dan ook bevoegd kennis te nemen van het geschil.

5.2.

EMC grondt haar vorderingen op (nakoming van) de koopovereenkomst. Volgens artikel 21.1 Algemene voorwaarden is Nederlands recht van toepassing op het onderhavige geschil. De rechtbank gaat er vanuit dat partijen het eens zijn over de toepasselijkheid van Nederlands recht, nu beide partijen het debat op basis van dat recht hebben gevoerd. Op basis van deze rechtskeuze worden de vorderingen van EMC daarom beoordeeld naar Nederlands recht.

Nadere akte, aanvullende producties en de spreekaantekeningen van EMC

5.3.

Best heeft bezwaar gemaakt tegen de toevoeging aan het dossier van de door EMC overgelegde ‘akte overlegging nadere overlegging producties’ (hierna: de akte) en de daarbij behorende producties 18 tot en met 26. Volgens Best dateren de stukken in de producties van (ver) voor de datum van de dagvaarding. Daarom is het niet te billijken dat EMC deze pas tien dagen voor de mondelinge behandeling heeft overgelegd. Daarnaast bevat de akte een inhoudelijke uitbreiding van de dagvaarding. Best maakt tevens bezwaar tegen de toevoeging van de spreekaantekeningen van EMC aan het dossier omdat (de advocaat van) Best slechts gedeelten daarvan heeft voorgedragen op de mondelinge behandeling.

5.4.

De rechtbank wijst de bezwaren van Best af. De akte is op 8 november 2024 overgelegd. Daarmee is voldaan aan het voorschrift van artikel 87 lid 6 Rv. Gelet op de omvang van de akte moet Best geacht worden meer dan voldoende tijd te hebben gehad om deze voorafgaand aan de mondelinge behandeling te bestuderen, ook als een mogelijk tijd- en taalverschil tussen Best en haar advocaat in acht wordt genomen. De aanvullende producties zijn weliswaar omvangrijk wat betreft het aantal pagina’s, maar het overgrote deel van deze pagina’s betreft facturen ter onderbouwing van de door EMC gestelde schade. Over de schade kan Best zich in een volgende fase van de procedure uitlaten (zie nader hierna), zodat zij in zoverre niet in haar belang is geschaad. De overige producties zijn niet dusdanig omvangrijk dat deze niet ook voorafgaand aan de mondelinge behandeling bestudeerd hadden kunnen worden. Verder zal het oordeel van de rechtbank slechts worden gebaseerd op stellingen/onderwerpen die op de mondelinge behandeling dan wel in de stukken aan de orde zijn gekomen (vergelijk artikel 19 lid 1, tweede volzin, Rv), zodat de rechtbank geen aanleiding ziet om de spreekaantekeningen van EMC niet aan het dossier toe te voegen.

Kern geschil

5.5.

Kern van het geschil is de vraag of EMC bij brief van 1 september 2022 de koopovereenkomst rechtsgeldig heeft ontbonden.

5.6.

Voor de beoordeling stelt de rechtbank voorop dat wanneer iemand zijn verplichtingen uit een overeenkomst niet (volledig) of ondeugdelijk nakomt, de wederpartij op grond van artikel 6:265 lid 1 BW de bevoegdheid heeft om de overeenkomst geheel of gedeeltelijk te ontbinden, tenzij de tekortkoming, gezien haar bijzondere aard of geringe betekenis, deze ontbinding met haar gevolgen niet rechtvaardigt. Op grond van lid 2 van artikel 6:265 BW komt, voor zover nakoming niet blijvend of tijdelijk onmogelijk is, een schuldeiser die bevoegdheid pas toe, wanneer de schuldenaar in verzuim is. De rechtbank overweegt hieromtrent als volgt.

Non-conformiteit

5.7.

De vraag die allereerst voorligt is of Best tekort is geschoten in de nakoming van de tussen partijen gesloten koopovereenkomst. Voor de beantwoording van deze vraag moet vastgesteld worden of de Raycell MK1 al dan niet beantwoordt aan de koopovereenkomst, oftewel of er sprake is van non-conformiteit.

5.8.

Op grond van artikel 7:17 BW geldt dat een zaak niet aan de overeenkomst beantwoordt als zij, mede gelet op de aard van de zaak en de mededelingen die de verkoper daarover heeft gedaan, niet de eigenschappen bezit die de koper op grond van die overeenkomst mocht verwachten.

5.9.

De rechtbank is van oordeel dat EMC redelijkerwijs mocht verwachten dat de Raycell MK1 na de installatie zodanig zou functioneren dat deze, zonder zichzelf vaker dan incidenteel uit te schakelen, een betrouwbare bijdrage zou kunnen leveren aan de bedrijfsvoering van EMC. Dat volgt al uit de aard van de gekochte zaak. De Raycell MK1 is immers een apparaat dat bloed van donoren bestraalt dat vervolgens moet kunnen worden toegediend aan kwetsbare patiënten. Niet alleen ‘het product’ (donorbloed) is dus naar zijn aard kostbaar, ook het doel van de inzet van de Raycell MK1 (toediening van bestraald bloed aan kwetsbare patiënten), brengt naar zijn aard mee dat EMC op de betrouwbaarheid van de machine moet kunnen vertrouwen. De aard van de zaak brengt dus mee dat EMC redelijkerwijs mocht verwachten dat de Raycell MK1 na de installatie betrouwbaar is, naar behoren functioneert en niet herhaaldelijk moet worden gereset dan wel gerepareerd. EMC heeft hierop in haar dagvaarding gewezen en daarbij ook verwezen naar bepaalde eisen die volgen uit de documenten van de aanbesteding die aan de totstandkoming van de overeenkomst vooraf is gegaan. Best heeft daarop niet concreet gereageerd.

5.10.

De Raycell MK1 heeft niet geleverd wat EMC – gelet op het voorgaande – mocht verwachten. EMC heeft gesteld dat de Raycell MK1 vanaf kort na de feitelijke ingebruikname gebreken heeft vertoond. Zij heeft dit onderbouwd met de e-mail van 17 februari 2022 (zie 3.6) en de brief van 2 juni 2022 (3.8) en met een door haar zelf bijgehouden logboek. De inhoudelijke juistheid van dat logboek heeft Best niet (gemotiveerd) betwist. Uit een en ander volgt dat de geconstateerde problemen steeds van dezelfde orde waren: het apparaat schakelde zichzelf uit, vertoonde foutmeldingen en moest (langdurig) worden gereset. Uit het hiervoor overwogene volgt dat EMC dit redelijkerwijs niet behoefde te verwachten en zij behoefde daarmee dus ook geen genoegen te nemen. Daarmee staat in voldoende mate vast dat de Raycell MK1 niet de eigenschappen heeft die EMC op basis van de koopovereenkomst redelijkerwijs mocht verwachten. Best heeft dus in beginsel niet voldaan aan haar verplichting om een zaak te leveren die aan de overeenkomst beantwoordt.

5.11.

Hieruit volgt dat de precieze oorzaak van de problemen met de Raycell MK1 in het midden kunnen blijven. EMC behoefde eenvoudigweg niet te verwachten dat het apparaat om de haverklap in storing zou gaan en langdurig moest resetten, ongeacht waardoor die storing werd veroorzaakt. Dat zou alleen anders zijn als moet worden aangenomen dat de problemen zijn veroorzaakt door eigen toedoen van EMC. Best voert aan dat niet is uitgesloten dat de klachten aan de Raycell MK1 hun oorzaak vinden in een onjuiste bediening van de Raycell MK1 door EMC. De rechtbank verwerpt dit verweer op grond van het volgende.

5.12.

In reactie op het betoog van Best heeft EMC gesteld dat de Raycell MK1 alleen door daartoe opgeleide medewerkers is bediend. Een aantal medewerkers van EMC heeft een training gevolgd bij Best om de Raycell MK1 te kunnen gebruiken en te bedienen. Ter onderbouwing hiervan heeft EMC een inwerklijst van februari 2021 overgelegd. De ingewerkte medewerkers van EMC hebben vervolgens hun eigen collega’s getraind in het gebruik en bediening van de Raycell MK1. Alleen die getrainde medewerkers van EMC hebben de Raycell MK1 vervolgens bediend. Een en ander is, aldus EMC, in overeenstemming is met de vereisten voor kwaliteit en competentie in medische laboratoria op grond van de ISO-norm 15189. EMC heeft daarnaast aangevoerd dat de Raycell MK1 “inherent veilig” is, waarmee wordt bedoeld dat het apparaat simpelweg niet inschakelt als een bedieningsfout wordt gemaakt.

5.13.

Op dit concrete en onderbouwde betoog heeft Best niet voldoende concreet gereageerd. In feite zijn de stellingen van Best op dit punt niet verder gekomen dan speculatie. Zij heeft haar betwisting van de gestelde gebreken aan het apparaat daarmee onvoldoende gemotiveerd gehandhaafd. Hetzelfde geldt voor de ter zitting geuite suggestie dat de medewerkers van EMC de Raycell MK1 mogelijkerwijs te ruw hebben behandeld waardoor deze gebreken is gaan vertonen.

5.14.

Concluderend is de rechtbank van oordeel dat de Raycell MK1 niet voldeed aan hetgeen EMC op grond van de overeenkomst mocht verwachten en aldus non-conform was. Best is dus tekort gekomen in de nakoming van haar verbintenis uit de koopovereenkomst. Dit brengt met zich dat EMC in beginsel bevoegd was om tot ontbinding over te gaan, mits Best op dat moment in verzuim was (artikel 6:265 lid 2 BW).

Ingebrekestelling

5.15.

Voor het intreden van verzuim is in dit geval een ingebrekestelling vereist (artikel 6:82 BW). Op zichzelf staat – terecht – niet ter discussie dat de brief van EMC van 2 juni 2022 voldoet aan de vereisten die aan een ingebrekestelling worden gesteld. Best heeft echter aangevoerd dat, gelet op artikel 20.1.a. van de Algemene Voorwaarden, partijen zijn overeengekomen dat een ingebrekestelling per aangetekende brief verstuurd moet worden. Uit de brief van 2 juni 2022 volgt echter niet dat deze aangetekend is verzonden, zodat er geen formeel geldige ingebrekestelling is verstuurd door EMC. Zonder aangetekende ingebrekestelling behoefde Best niet te begrijpen dat die brief zou kunnen leiden tot verzuim, zo meent zij. Dit betoog faalt.

5.16.

Vast staat dat partijen zijn overeengekomen dat een ingebrekestelling aangetekend dient te worden verzonden aan de wederpartij. Het achterliggende doel van een dergelijke bepaling is in de regel te waarborgen dat de ingebrekestelling daadwerkelijk door de wederpartij wordt ontvangen. Niet gebleken is dat partijen in dit geval een andere bedoeling hebben gehad met dit voorschrift. Vast staat dat Best de brief van 2 juni 2022 heeft ontvangen. Gelet daarop valt niet in te zien welk redelijk belang nog is gediend met strikte naleving van het onderhavige vormvoorschrift. De rechtbank verwerpt het verweer van Best dat zij als Canadese partij, gelet op de Angelsaksische rechtscultuur, niet bedacht behoefde te zijn op de mogelijkheid dat zij in verzuim zou kunnen geraken zonder aangetekende brief. De brief van 2 juni 2022 is verzonden onder de expliciete kop dat het gaat om een “Notification of Default” en bevat uitdrukkelijk “
a final term of four consecutive weeks” om alsnog de koopovereenkomst correct na te komen. Als Best daadwerkelijk in de veronderstelling verkeerde dat deze brief geen juridische consequenties kon hebben, dan had van haar in redelijkheid verwacht mogen worden dit aan EMC te laten weten. Dat zij opereert in een andere rechtscultuur maakt dit niet anders en komt overigens – gelet op de rechtskeuze voor Nederlands recht – voor haar risico.

5.17.

De rechtbank is dan ook van oordeel dat de brief van 2 juni 2022 aangemerkt moet worden als een geldige ingebrekestelling. Het gevolg daarvan is dat, als komt vast te staan dat Best niet alsnog correct is nagekomen, verzuim is ingetreden.

Verzuim

5.18.

Vast staat dat naar aanleiding van de ingebrekestelling een monteur van Best van 13 tot en met 15 juni 2022 bij EMC aanwezig is geweest om werkzaamheden aan de Raycell MK1 te verrichten. Volgens Best is toen onder andere een nieuwe “pump current limiter” geïnstalleerd. EMC heeft gesteld dat het apparaat daarna aanvankelijk weer leek te werken, maar dat na enkele weken de problemen opnieuw begonnen. Ter onderbouwing hiervan heeft EMC het (door haarzelf bijgehouden) logboek overgelegd. In reactie hierop heeft Best gesteld dat de monteur de gebreken aan de Raycell MK1 binnen de gestelde termijn heeft verholpen. Dat blijkt ook uit de brief van EMC van 12 juli 2022 (zie 3.11), waarin zij meldt dat “
This technician seems to have resolved the problem”
.Door tijdige nakoming door Best is de ingebrekestelling dus tenietgegaan en is geen verzuim ingetreden. Daarna is Best niet opnieuw in gebreke gesteld. Er is dus geen verzuim ingetreden, aldus Best. De rechtbank overweegt hieromtrent als volgt.

5.19.

Best heeft de juistheid van de inhoud van het door EMC overgelegde logboek niet betwist. Daarvan gaat de rechtbank dus uit. Uit dat logboek volgt dat de Raycell MK1 in elk geval vanaf 28 juli 2022 en binnen een tijdsbestek van ongeveer drie weken opnieuw veelvuldig in storing is geraakt. Het logboek vermeldt onder andere het volgende:

28 juli “irradiation ended – fault […] IN20 [foutmelding, toevoeging rb] tube power not OK”

29 juli “fout op 1.00 min”

3 augustus “Error op 1.13 min”

9 augustus “IN20: Tube power not OK”

11 augustus “Inn 55 Time error”

12 augustus “IN20: Tube power not OK 1.38 m”

15 augustus “IN20/IN55/IN56”

16 augustus “Cycle terminated abnormally”

16 augustus “IN55: time error/failure”

21 augustus “IN20: tube power not OK”

30 augustus “IN20 IN55 IN56”

5.20.

Hieruit kan redelijkerwijs geen andere conclusie worden getrokken dan dat de Raycell MK1 ook na de werkzaamheden uit juni 2022 niet naar behoren heeft gefunctioneerd. Dit betekent dat de tekortkoming niet binnen de in de ingebrekestelling gestelde termijn door Best is hersteld. Best is dus in verzuim komen te verkeren. Hieraan doet niet af dat EMC op 12 juli 2022 in de veronderstelling verkeerde dat Best de problemen leek te hebben opgelost. Een dergelijke uitlating kan logischerwijs geen verder strekkende betekenis hebben dan de stand van zaken op dat moment. Het opnieuw ontstaan van de problemen binnen korte tijd nadien toont aan dat die stand van zaken niet duurzaam was.

Schuldeisersverzuim

5.21.

Best heeft aangevoerd dat er sprake is van schuldeisersverzuim aan de zijde van EMC. Om deugdelijk na te kunnen komen dient Best steeds te beschikken over de meest recente logbestanden. Best is niet door EMC op de hoogte gesteld van de beweerdelijke nieuwe gebreken en de aard daarvan na de ingebrekestelling van 2 juni 2022. EMC heeft nagelaten om de benodigde actuele logbestanden aan Best te verstrekken. Zonder recente logbestanden valt de oorzaak van een klacht niet te identificeren. EMC heeft Best daardoor belet in de nakoming. EMC betwist dat er sprake is van schuldeisersverzuim. Zij heeft aangevoerd dat zij, ook na de ingebrekestelling van 2 juni 2022, de logbestanden wel degelijk aan Best ter beschikking heeft gesteld waarmee Best werkzaamheden aan de Raycell MK1 kon verrichten.

5.22.

Op grond van artikel 6:58 BW komt een schuldeiser in verzuim, wanneer nakoming van de verbintenis verhinderd wordt doordat de schuldeiser de daartoe noodzakelijke medewerking niet verleent of doordat een ander beletsel van zijn zijde opkomt, tenzij de oorzaak van verhindering de schuldeiser niet kan worden toegerekend.

5.23.

Vast staat dat een technicus van Best gedurende de herstelwerkzaamheden tussen 13 en 15 juni 2022 een nieuwe ‘pump current limiter’ heeft geïnstalleerd. Best heeft ter zitting verklaard dat het engineering department van Best de opgestuurde logbestanden eerst moet analyseren voordat een technicus herstelwerkzaamheden kan verrichten dan wel onderdelen kan vervangen aan de Raycell MK1. Zonder die analyse kan de technicus dus niet aan het werk. Gelet hierop moet dus worden aangenomen dat EMC de logbestanden van de betreffende foutmeldingen na de ingebrekestelling van 2 juni 2022 aan Best beschikbaar heeft gesteld. Dat wordt bovendien bevestigd door de in 3.10 weergegeven Whatsapp-chat tussen Verbeek (van EMC) en Horler (van Best). De rechtbank is daarom van oordeel dat Best de ontvangst van de logbestanden in de maand juni 2022 onvoldoende gemotiveerd heeft betwist. Daarmee kan als vaststaand worden aangenomen dat EMC de logbestanden destijds aan Best ter beschikking heeft gesteld. Best is aldus in de gelegenheid gesteld om over te gaan tot herstel van gebreken aan de Raycell MK1, zodat er geen sprake is van schuldeisersverzuim aan de zijde van EMC. Schuldeisersverzuim staat daarom niet aan het schuldenaarsverzuim van Best in de weg. Voor zover zou komen vast te staan dat EMC na 30 juni 2022 geen logbestanden meer ter beschikking heeft gesteld, zoals Best aanvoert, maakt dit het voorgaande niet anders. Best was toen immers al in verzuim komen te verkeren.

5.24.

Het voorgaande leidt tot de conclusie dat EMC bevoegd was om de koopovereenkomst bij brief van 1 september 2022 te ontbinden.

Deugdelijkheid gronden in de ontbindingsverklaring

5.25.

Best heeft nog aangevoerd dat de ontbindingsverklaring van 1 september 2022 steunt op vage en reeds daardoor ondeugdelijke gronden waarvoor Best niet in gebreke is gesteld. Als Best hiermee bedoelt te betogen dat om die reden de ontbindingsverklaring geen rechtsgevolg heeft gehad, faalt dat standpunt. De rechtbank overweegt hieromtrent als volgt.

5.26.

Op grond van artikel 6:267 BW vindt ontbinding plaats door een schriftelijke verklaring van een daartoe gerechtigde. De ontbindingsverklaring behoeft in het algemeen niet de (grond)en voor ontbinding te vermelden teneinde rechtsgevolg te kunnen hebben. Aan de ontbinding kunnen ook andere gronden ten grondslag worden gelegd dan in de ontbindingsverklaring zijn vermeld (ECLI:NL:HR:2011:BP6997). Ook gebreken die later aan het licht komen en dus niet in de ontbindingsverklaring zijn opgenomen, kunnen worden meegewogen bij het oordeel over de gerechtvaardigdheid van de ontbinding (ECLI:NL:HR:2007:AZ4850). Hieruit volgt dat eventuele onvolledigheid of vaagheid van de ontbindingsverklaring niet afdoet aan de rechtskracht ervan.

Conclusie rechtsgeldige ontbinding

5.27.

Het voorgaande leidt tot de conclusie dat EMC de koopovereenkomst rechtsgeldig heeft ontbonden bij brief van 1 september 2022, zodat de hiertoe gevorderde verklaring voor recht zal worden toegewezen.

Ongedaanmakingsverbintenissen

5.28.

EMC vordert uit hoofde van de uit de ontbinding voortvloeiende ongedaanmakingsverbintenissen dat Best de Raycell MK1 dient terug te nemen en het aankoopbedrag van de Raycell MK1 aan EMC dient terug te betalen. De rechtbank overweegt hieromtrent als volgt.

5.29.

Op grond van artikel 6:271 BW zijn partijen door de ontbinding bevrijd van de door de ontbinding getroffen verbintenissen uit de overeenkomst en is voor partijen een verbintenis tot ongedaanmaking van de reeds door hen ontvangen prestaties ontstaan.

5.30.

Op Best rustte op grond van de koopovereenkomst de verbintenis om de Raycell MK1 te leveren. Vanwege de ontbinding van die overeenkomst is zij dus verplicht om die levering ongedaan te maken. Dit kan plaatsvinden door de Raycell MK1 bij EMC op te halen en terug te nemen. Best heeft geen feiten gesteld die op dit punt een ander licht op de zaak werpen. De daartoe strekkende vordering zal dus worden toegewezen. Best heeft subsidiair verzocht om een langere termijn dan de twee weken die EMC in haar vordering heeft opgenomen. Dit komt de rechtbank redelijk voor en hiertegen heeft EMC ook geen bezwaar gemaakt. De rechtbank zal Best hierin volgen.

5.31.

EMC vordert terugbetaling van het aankoopbedrag van de Raycell MK1 van
€ 155.062,00. Ter onderbouwing hiervan heeft EMC de factuur van 10 augustus 2021 overgelegd. Best heeft de hoogte van het gevorderde bedrag niet weersproken, zodat dit bedrag zal worden toegewezen. De gevorderde wettelijke handelsrente over dit bedrag is niet toewijsbaar nu artikel 6:119a BW niet van toepassing op een vordering tot ongedaanmaking van een overeenkomst. Daarom zal de gevorderde wettelijke rente als bedoeld in artikel 6:119 BW worden toegewezen, en wel vanaf 30 september 2022.

Schade

5.32.

EMC vordert op grond van artikel 19.1 Algemene Voorwaarden,
artikel 7:17 BW in verbinding met artikel 6:74 BW en artikel 6:277 BW een bedrag van in totaal € 215.482,94 aan geleden schade als gevolg van de tekortkomingen van Best. Bij het gebruik van de Raycell MK1 heeft EMC bloedproducten gebruikt. Door de gebreken aan de Raycell MK1 is een grote hoeveelheid bloedproducten verloren gegaan, zodat EMC de bloedproducten niet heeft kunnen gebruiken. De Raycell MK1 kon als gevolg van de gebreken niet (continu) bloedproducten bestralen, zodat EMC genoodzaakt was om de bestraling uit te besteden aan een externe partij, Sanquin, hetgeen hoge kosten met zich heeft gebracht. Ter onderbouwing van haar stellingen heeft EMC facturen van Sanquin en overzichten van de door EMC gemaakte kosten tot en met 21 september 2023 in het geding gebracht die zien op het uitbesteden en bestralen van bloedproducten.

5.33.

Best heeft aangevoerd dat EMC onvoldoende heeft gesteld ter onderbouwing van de gevorderde schade. Zo is niet gebleken dat EMC daadwerkelijk kosten heeft gemaakt voor uitbesteding aan een derde partij en of dit het gevolg was van een gebrek aan de Raycell MK1. Het ligt volgens Best voor de hand dat de kosten van de door Sanquin behandelde patiënten bij de zorgverzekeraar van de betreffende patiënten in rekening zijn gebracht en tevens zijn vergoed, zodat het niet aannemelijk is dat EMC hierdoor schade geleden heeft.

5.34.

EMC heeft in reactie op dit verweer betoogd dat de vergoeding van de behandeling door zorgverzekeraars wordt ingeperkt door een bepaald maximum en dat dus niet alle kosten worden vergoed, zodat EMC wel degelijk schade heeft geleden als gevolg van de gebreken aan de Raycell MK1. Als van de juistheid van dit betoog wordt uitgegaan, betekent dit dat bij de huidige stand van zaken onvoldoende duidelijk is wat precies de hoogte is van de (al dan niet) geleden schade. Dat is immers (in elk geval mede) afhankelijk van welk deel van de kosten is vergoed door de zorgverzekeraars. Begroting van de schade is dus op dit moment nog niet mogelijk. Niettemin is de mogelijkheid van schade als gevolg van de tekortkoming van Best wel aannemelijk. De rechtbank zal partijen daarom voor een debat over de vaststelling van de schade naar de schadestaatprocedure verwijzen, op grond van artikel 612 Rv. Hierbij speelt ook een rol dat met dit vonnis al wel definitieve knopen kunnen worden doorgehakt over de ontbinding van de koopovereenkomst en de verbintenissen die in het kader van de ongedaanmaking het gevolg daarvan zijn.

Buitengerechtelijke incassokosten

5.35.

EMC maakt aanspraak op de vergoeding van de buitengerechtelijke incassokosten van € 3.627,72. Best heeft niet weersproken dat EMC recht heeft op een vergoeding hiervan. Het gevorderde bedrag is, gelet op de hoogte van het toewijsbare bedrag, echter hoger dan in het Besluit vergoeding voor buitengerechtelijke incassokosten bepaalde tarief. De vordering wordt daarom toegewezen tot een bedrag van € 2.325,62.

Proceskosten

5.36.

Best is in het ongelijk gesteld en moet daarom de proceskosten (inclusief nakosten) betalen. De proceskosten van EMC worden begroot op:
- explootkosten € 129,14
- griffierecht € 6.617,00
- salaris advocaat € 3.858,00 (2 punten x tarief € 1.929,00)
- nakosten
€ 178,00(plus de verhoging zoals vermeld in de beslissing)
Totaal € 10.782,14

5.37.

De gevorderde wettelijke rente over de proceskosten wordt toegewezen zoals vermeld in de beslissing.

6.De beslissing

De rechtbank

6.1.

verklaart voor recht dat de koopovereenkomst op 1 september 2022 door EMC rechtsgeldig is ontbonden;

6.2.

veroordeelt Best tot het terugnemen van de Raycell MK1, door het ophalen van de Raycell MK1 op het adres van Erasmus MC ( [adres] , locatie NB-415) binnen uiterlijk acht weken na de datum van dit vonnis;

6.3.

veroordeelt Best tot terugbetaling van het aankoopbedrag van de Raycell van
€ 155.062,00, vermeerderd met wettelijke rente ex artikel 6:119 BW, vanaf 30 september 2022, tot aan de dag der algehele voldoening;

6.4.

veroordeelt Best tot vergoeding van de door EMC geleden schade, nader op te maken bij staat en te vereffenen volgens de wet;

6.5.

veroordeelt Best in de proceskosten van € 10.782,14, te betalen binnen veertien dagen na aanschrijving daartoe; als Best niet tijdig aan de veroordelingen voldoet en het vonnis daarna wordt betekend, dan moet Best € 92,00 extra betalen, plus de kosten van betekening;

6.6.

veroordeelt Best in de wettelijke rente als bedoeld in artikel 6:119 BW over de proceskosten als deze niet binnen veertien dagen na aanschrijving zijn voldaan;

6.7.

verklaart dit vonnis voor wat betreft de veroordelingen uitvoerbaar bij voorraad;

6.8.

wijst het meer of anders gevorderde af.

Dit vonnis is gewezen door mr. Th. Veling. Het is ondertekend door de rolrechter en in het openbaar uitgesproken op 5 februari 2025.

3894/1980