Uitspraak
RECHTBANK NOORD-NEDERLAND
Afdeling strafrecht
Locatie Leeuwarden
parketnummer 18/720114-14
vonnis van de meervoudige kamer voor de behandeling van strafzaken d.d. 14 juli 2014 in de zaak van het openbaar ministerie tegen de verdachte
[verdachte],
geboren op [geboortedatum] 1993 te[geboorteplaats],
wonende te [adres].
Dit vonnis is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzitting van 30 juni 2014.
De verdachte is verschenen, bijgestaan door mr. E. Albayrak, advocaat te Leeuwarden.
Het openbaar ministerie is ter terechtzitting vertegenwoordigd door mr. T.H. Pitstra.
Tenlastelegging
Aan verdachte is ten laste gelegd dat:
1.
hij op of omstreeks 1 april 2014 te Leeuwarden met een ander of anderen, op of aan een of meerdere openbare weg(en), te weten de Insulindestraat en/of het Cambuurplein en/of de Coopmansstraat, openlijk in vereniging geweld heeft gepleegd tegen een of meerdere hek(ken) en/of deur(en) van het Cambuurstadion en/of (een) ander(e) goed(eren) en/of een of meerdere steward(s) van B.V.O. Cambuur Leeuwarden, althans (een) perso(o)n(en), welk geweld bestond uit het opzettelijk gewelddadig formeren van een (grote) groep personen (al dan niet volgens een vooraf gemaakte afspraak (via internet en/of telefoon)) en/of zich (gedeeltelijk) onherkenbaar maken door een/de capuchon(s) van de kleding over het hoofd te trekken en/of (een) sjaal(s) voor (een deel van) het gezicht te dragen en/of (een) bivakmuts(en) over/op het hoofd te dragen en/of (een) zonnebril(len) te dragen, in ieder geval gezichtsbedekking te dragen, en/of
A. (op of aan of bij de Insulindestraat/het Cambuurplein als voren omschreven groep)
- scanderen van de navolgende woorden: "Dwight(je) rot op!" en/of "Dwight NSB'er!", althans (telkens) woorden van gelijke dreigende en/of beledigende aard en/of strekking, en/of
- afsteken van (zwaar) vuurwerk en/of (vervolgens)
- optrekken/bewegen richting het Cambuurstadion en/of
- ( hard lopend) zich begeven naar het afgesloten toegangshek van het parkeerterrein van B.V.O. Cambuur Leeuwarden op of aan of bij de Coopmansstraat en/of
B. (op of aan of bij de Coopmansstraat als voren omschreven groep)
- bestormen en/of forceren en/of (met kracht) openduwen van het afgesloten toegangshek van het parkeerterrein van B.V.O. Cambuur Leeuwarden aan of bij de Coopmansstraat en/of
- ( met kracht) duwen tegen het lichaam en/of het vastpakken van de kleding en/of het lichaam van een of meerdere aldaar dienstdoende steward(s) van de B.V.O. Cambuur Leeuwarden en/of
- zich (rennend) begeven in de richting van het toegangshek dat toegang geeft tot spelersveld van het Cambuurstadion en/of
C. (op of aan of bij de Coopmansstraat als voren omschreven groep)
- scanderen van de navolgende woorden: "Dwight(je) rot op!" en/of "Dwight NSB'er!" en/of "Verrader" en/of "Leeuwarden Hooligans", althans (telkens) woorden van gelijke bedreigende en/of beledigende aard en/of strekking, en/of
- maken van hevige armbewegingen (richting het spelersveld) en/of het omhoog doen/houden van de/een arm(en) en/of het maken van provocerende en/of opruiende bewegingen/gebaren en/of
- ( met kracht) duwen en/of schoppen tegen en/of trekken en/of schudden aan en/of klimmen in een of meerdere toegangshek(ken) dat/welke toegang geeft/geven tot het spelersveld en/of een of meerdere ander(e) de(e)l(en) van het Cambuurstadion en/of
- afsteken van (zwaar) vuurwerk, althans het aansteken en/of (vervolgens) gooien van een (explosief) voorwerp, dat (vervolgens) afgaat/tot ontploffing komt en/of
- schreeuwen/roepen/zeggen: "We gaan naar de hoofdingang!" en/of "We gaan naar voren, we gaan naar voren!", althans (telkens) woorden van gelijke aard en/of strekking, en/of
D. (op of aan of bij het Cambuurplein als voren omschreven groep)
- zwaaien met de/een arm(en) en/of het omhoog doen/houden van de/een arm(en) en/of het maken van provocerende en/of opruiende bewegingen/gebaren en/of daarbij roepen: "Kom op dan!", althans woorden gelijke aard of strekking, en/of
- bestormen van de hoofdingang van het Cambuurstadion, althans (hard) rennend zich begeven in de richting van de hoofdingang van het Cambuurstadion en/of
- vastpakken van de kleding en/of het lichaam van een bij/voor de hoofdingang van dat Cambuurstadion dienstdoende steward van de B.V.O. Cambuur Leeuwarden en/of (met kracht) wegslepen en/of wegduwen/aan de kant duwen van die steward en/of
- binnendringen/binnengaan van het gebouwencomplex van het Cambuurstadion en/of
- vernielen/forceren van een of meerdere zich kort achter die hoofdingang van het Cambuurstadion bevindende deur(en), welke (onder meer) toegang geeft/geven tot het spelersveld van de B.V.O. Cambuur Leeuwarden en/of
- het betreden van het spelersveld en/of
- op het spelersveld uitvouwen en/of vasthouden en/of neerleggen van een spandoek met de tekst: "Dwight ROT OP!";
2.
hij op of omstreeks 1 april 2014 te Leeuwarden tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen,
A.
opzettelijk en wederrechtelijk
- een of meerdere hek(ken) en/of
- een of meerdere deur(en),
in elk geval (telkens) enig goed, geheel of ten dele toebehorende aan de B.V.O. Cambuur Leeuwarden, in elk geval aan een ander of anderen dan aan verdachte en/of zijn mededader(s), heeft vernield en/of beschadigd en/of onbruikbaar gemaakt en/of
B.
in een besloten lokaal/besloten erf, te weten het gebouwencomplex van Cambuurstadion (waar onder ook het spelersveld), gelegen aan of bij het Cambuurplein en in gebruik bij B.V.O. Cambuur Leeuwarden, althans bij een ander of anderen dan bij verdachte en/of zijn mededader(s), wederrechtelijk is binnengedrongen;
3.
hij op of omstreeks 1 april 2014 te Leeuwarden, in en/of bij het gebouwencomplex van het Cambuurstadion, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen,
voetbaltrainer Dwight Lodeweges heeft bedreigd met openlijk in vereniging geweld plegen tegen die Dwight Lodeweges en/of één of meer andere perso(o)n(en) en/of goederen, althans met enig misdrijf tegen het leven gericht, althans met zware mishandeling, immers is/heeft verdachte tezamen en in vereniging met zijn mededader(s), althans alleen, opzettelijk dreigend
- zich geformeerd tot een (grote) groep personen (Cambuursupporters) en/of
- zich (gedeeltelijk) onherkenbaar gemaakt door een/de capuchon(s) van de kleding over het hoofd te trekken en/of (een) sjaal(s) voor (een deel) van het gezicht te dragen en/of (een) bivakmuts(en) over/op het hoofd te dragen en/of (een) zonnebril(len) te dragen, in ieder geval gezichtsbedekking te dragen, en/of
- opgetrokken/bewogen in de richting van het toegangshek van het parkeerterrein van de B.V.O. Cambuur Leeuwarden aan of bij de Coopmansstraat, aldaar, en/of (vervolgens)
- dat toegangshek bestormd en/of geforceerd en/of open geduwd en/of (vervolgens)
- opgetrokken/bewogen in de richting van het toegangshek dat toegang geeft tot het spelersveld van de B.V.O. Cambuur Leeuwarden, alwaar voetbaltrainer Dwight Lodeweges en/of meerdere andere personen zich bevond(en) voor de training en/of
- ( zwaar) vuurwerk afgestoken, althans een (explosief) voorwerp aangestoken en/of (vervolgens) gegooid, dat (vervolgens) afging/tot ontploffing kwam en/of
- de navolgende woorden gescandeerd en/of geschreeuwd en/of geroepen: "Dwight(je) rot op!" en/of "Dwight NSB'er!" en/of "Dwight verrader!", althans (telkens) woorden van gelijke dreigend aard en/of strekking, en/of
- hevige armbewegingen, althans provocerende en/of opruiende bewegingen/gebaren (richting het spelersveld) gemaakt en/of
- getracht (door duwen en/of trekken en/of schudden) een of meerdere toegangshek(ken) dat/welke toegang geeft/geven tot het spelersveld en/of een of meerdere ander(e) de(e)l(en) van het Cambuurstadion, te forceren/openen en/of (vervolgens)
- opgetrokken/bewogen in de richting van de hoofdingang van het gebouwencomplex van de B.V.O. Cambuur Leeuwarden aan of bij het Cambuurplein en/of (vervolgens)
- ( wederrechtelijk) (via de hoofdingang) binnengedrongen in het gebouwencomplex van de B.V.O. Cambuur Leeuwarden en/of (vervolgens)
- ( wederrechtelijk) (rennend) het spelersveld van de B.V.O. Cambuur Leeuwarden betreden en/of (vervolgens) aldaar verbleven, en/of
- geroepen en/of geschreeuwd: "Dwight is een NSB-er!" en/of "Dwight rot op!" en/of "Leeuwarden Hooligans!" en/of "Waar is Dwight, we willen Dwight!" en/of "Dwight moet weggaan!", althans (telkens) woorden van gelijke dreigende aard en/of strekking, en/of
- op het spelersveld een spandoek uitgevouwen en/of vastgehouden en/of neergelegd met de tekst: "Dwight ROT OP!",
waardoor die Dwight Lodeweges zich genoodzaakt achtte en/of mocht achtten (rennend) weg te vluchten om zo zijn lijf en leden te redden, althans een veilig heenkomen te zoeken.
In de tenlastelegging voorkomende schrijffouten of kennelijke misslagen worden verbeterd gelezen. De verdachte is hierdoor niet in zijn belangen geschaad.
Interpretatie van de tenlastelegging
De onder 1. ten laste gelegde openlijke geweldpleging kent onder de letters A. tot en met D. verschillende beschrijvingen van gebeurtenissen. Mede gelet op de inhoud van het procesdossier verstaat de rechtbank de tenlastelegging zo dat niet beoogd is meerdere afzonderlijke gedragingen ten laste te leggen, maar dat het de bedoeling van de steller van de tenlastelegging is geweest een opvolgende reeks van gebeurtenissen ten laste te leggen die als een geheel beschouwd dient te worden en die ten behoeve van de begrijpelijkheid en overzichtelijkheid in onderdelen is uitgeschreven.
Vordering officier van justitie
De officier van justitie heeft ter terechtzitting gevorderd:
- vrijspraak van het onder 2.A. ten laste gelegde;
- veroordeling voor het onder 1., 2.B. en 3. ten laste gelegde;
- oplegging van een gevangenisstraf voor de duur van vier maanden, waarvan twee maanden voorwaardelijk met een proeftijd van drie jaren;
- oplegging van de bijzondere voorwaarden van reclasseringstoezicht, een meldplicht bij de reclassering, het deelnemen aan een intakegesprek ten behoeve van de training "Voetbal gerelateerd geweld" en - bij gebleken geschiktheid - het deelnemen aan deze training;
- oplegging van de maatregelen ex artikel 38v van het Wetboek van Strafrecht voor de duur van twee jaar inhoudende:
1.
dat verdachte wordt bevolen zich op geen enkel moment op te houden in het Cambuurstadion en op het spelersveld behorende bij dat Cambuurstadion;
2.
dat verdachte wordt bevolen zich niet op te houden in het stadiongebied, dat wordt omsloten door de volgende straten: Noordvliet, Archipelweg (tot en met rotonde Esdoornstraat), Schieringerweg, Eikenstraat, vervolg Archipelweg (tot en met rotonde Vrijheidsplein), Groningerstraatweg, Bleeklaan (tot en met rotonde Noordvliet), waarbij deze wegen zelf ook mee tellen en dit gedurende de dagen waarop de B.V.O. SC Cambuur Leeuwarden thuiswedstrijden speelt en dan vanaf twee uren voor aanvang van de wedstrijd tot vier uren na de wedstrijd;
3.
dat verdachte wordt bevolen zich een half uur voor het einde van elke thuiswedstrijd van de B.V.O. SC Cambuur te melden bij het Crimeteam van de politie Leeuwarden, gevestigd in het politiebureau te Leeuwarden aan de Holstmeerweg 3;
- dat twee weken vervangende hechtenis wordt opgelegd voor iedere keer dat niet aan deze maatregelen wordt voldaan;
- dadelijke uitvoerbaarheid van deze maatregelen;
- hoofdelijke toewijzing van de vordering van de benadeelde partij Cambuur Leeuwarden tot een bedrag van € 1.602,78, alsmede oplegging van de schadevergoedingsmaatregel voor dat bedrag.
Beoordeling van het bewijs
Vrijspraak van het onder 2.A. ten laste gelegde feit
De rechtbank is -met de verdediging en de officier van justitie- van oordeel dat het onder 2.A. ten laste gelegde feit niet wettig en overtuigend kan worden bewezen, nu op grond van de stukken niet blijkt dat verdachte hekken of deuren heeft vernield, dan wel dat sprake is geweest van een nauwe en bewuste samenwerking tussen verdachte en de plegers van de vernielingen. De rechtbank zal verdachte daarom vrijspreken van dit feit.
Bewijsmiddelen
De rechtbank stelt op grond van de hierna te noemen bewijsmiddelen [1] die de daartoe redengevende feiten en omstandigheden bevatten, het volgende vast.
Op 31 maart 2014 maakt de voetbalclub SC Cambuur via een persbericht op haar website bekend dat de trainer van het eerste elftal, Dwight Lodeweges, na afloop van het voetbalseizoen overstapt naar de voetbalclub en aartsrivaal SC Heerenveen. [2] Kort na de bekendmaking verschijnt er op internet een bericht waarin supporters worden opgeroepen om zich de volgende dag om 11.00 uur te verzamelen bij de Cambuurbar, gevestigd aan de Insulindestraat te Leeuwarden. Er zal dan een training plaatsvinden van SC Cambuur. [3] Verdachte leest deze oproep. [4] Ook wordt via telefonisch contact door supporters een tijdstip afgesproken. [5] De bedoeling van verdachte is om met andere supporters naar het stadion te gaan om bij de training te kijken en verhaal te halen bij Dwight Lodeweges. [6]
De volgende dag, op 1 april 2014 verzamelt een grote groep supporters zich bij de Cambuurbar. Verdachte is daar ook bij aanwezig. Er heerst een stemming van ongeloof en verraad. Op enig moment vertrekt de groep en loopt men vanaf de Insulindestraat over het Cambuurplein in de richting van de Coopmansstraat. Verdachte maakt deel uit van de groep. Hij draagt een zwarte zonnebril. Ook andere leden van de groep dragen bivakmutsen, capuchons, sjaals, zonnebrillen, mutsen of andere middelen om herkenning te voorkomen. [7] Er worden leuzen gescandeerd als: "Dwightje rot op" en "Dwight NSB-er". Tevens wordt zwaar vuurwerk afgestoken. De groep begint steeds harder te lopen en bereikt het hek dat toegang geeft tot het parkeerterrein aan de Coopmansstraat, aan de noordzijde van het Cambuurstadion, in gebruik bij B.V.O. Cambuur Leeuwarden. [8] Het afgesloten hek wordt door de groep met kracht opengeduwd. [9] Verdachte maakt deel uit van de groep die het terrein oploopt. De groep rent vervolgens naar het volgende hek dat toegang geeft tot de Noord-tribune en het speelveld. [10] Verdachte begrijpt dat het niet de bedoeling is dat hij en de andere supporters op het speelveld komen, omdat het tweede hek dicht blijft. Enkele leden uit de groep duwen en schoppen tegen het hek en beginnen krachtig aan het hek te trekken dat hierdoor hevig heen en weer beweegt, kennelijk met het doel dat hek te forceren. Ook klimmen leden van de groep in het hek dat toegang heeft tot het speelveld. Verdachte klimt tweemaal in het hek dat toegang geeft tot de West-tribune en beweegt dit hek beide malen heen en weer, waarvan eenmaal hevig. [11] Er worden vanuit de groep nog steeds leuzen gescandeerd als: "Dwight rot op", "Dwightje rot op", "Verrader", "Dwight NSB-er" en "Leeuwarden Hooligans". [12] Verdachte roept iets in de trant van: "Dwight oprotten." [13] Tevens worden er door meerdere personen uit de groep hevige armgebaren gemaakt in de richting van het speelveld. [14] Opnieuw wordt zwaar vuurwerk afgestoken. [15] Lodeweges, die op dat moment training geeft op het speelveld, ziet dat er meerdere personen in de hekken hangen en hoort dat er (onder meer "iets van NSB") wordt geschreeuwd en wordt gescholden. Hij blijft aan de kant van het speelveld bij de Oost-tribunes, zodat hij snel weg kan komen voor eventuele vervelende supporters. [16] Op enig moment wordt geroepen: "Kom, we gaan naar de hoofdingang" en "We gaan naar voren, we gaan naar voren". [17] De groep, onder wie verdachte, verlaat vervolgens het terrein tussen de Noord- en West-tribune en verplaatst zich in de richting van de Coopmansstraat. Vanaf de Coopmansstraat loopt de groep in versnelde pas richting de hoofdingang van het Cambuurstadion aan het Cambuurplein. Verdachte bevindt zich nog steeds in die groep. Een persoon uit de groep zwaait met zijn linkerarm naar achteren. Een andere persoon uit de groep zwaait met twee armen omhoog en roept: "Kom op dan". De groep bestormt vervolgens de hoofdingang van het Cambuurstadion. Enkele leden van de groep pakken de voor de ingang staande steward vast en slepen hem met kracht voor de ingang van het stadion weg. Vervolgens gaat verdachte achter de groep aan het gebouw van het Cambuurstadion binnen. [18] De groep forceert de deur die leidt naar het hoofdgebouw. Vervolgens wordt een tweede deur, die toegang geeft tot het speelveld en die niet is afgesloten, vernield. [19] Daarna loopt de groep, inclusief verdachte, door en betreedt vervolgens het speelveld. Verdachte beseft dat dit niet de bedoeling is. [20] Lodeweges is op dat moment al weg. Nadat hem wordt verteld dat de supporters eraan komen, gaat hij al rennend richting het spelershome waar hij de deur achter zich op slot doet, vervolgens een kantoor inloopt en ook die deur op slot doet. De situatie voelt voor hem erg dreigend en hij bedenkt zich dat het niet goedkomt als het ‘los gaat’. [21] Op het speelveld wordt geschreeuwd: "Waar is Dwight, we willen Dwight". [22] Ook wordt meerdere keren geroepen dat Dwight op moet rotten, dat hij van de NSB is en dat hij weg moet gaan. [23] Op het veld wordt een spandoek uitgevouwen en neergelegd. Verdachte ziet dit gebeuren. Op het spandoek staat de tekst: "Dwight ROT OP!". Uiteindelijk verlaat de groep gezamenlijk het veld en het terrein. [24]
Bewijsoverwegingen ten aanzien van het onder 1. ten laste gelegde
Ten aanzien van het onder 1. ten laste gelegde overweegt de rechtbank het volgende.
Volgens vaste jurisprudentie van de Hoge Raad is van het "in vereniging" plegen van geweld sprake indien de betrokkene een voldoende significante of wezenlijke bijdrage levert aan het geweld, zij het dat deze bijdrage zelf niet van gewelddadige aard behoeft te zijn. De enkele omstandigheid dat iemand aanwezig is in een groep die openlijk geweld pleegt, is niet zonder meer voldoende om hem te kunnen aanmerken als iemand die "in vereniging" geweld pleegt (Hoge Raad 20 juni 2006, ECLI:NL:HR:2006:AV7266).
Uit de gebezigde bewijsmiddelen volgt dat verdachte vanaf de Cambuurbar onderdeel is geweest van de groep. Verdachte heeft door zijn aanwezigheid in de groep en door zich niet van die groep te distantiëren, terwijl hij daartoe wel de gelegenheid heeft gehad, bewust gekozen onderdeel uit te maken van de groep. Niet alleen heeft hij daarmee de groep getalsmatig versterkt, ook heeft hij zelf een bijdrage geleverd aan het geweld door in een hek te klimmen en het hek (hevig) heen en weer te bewegen. Hiermee heeft hij het geweld van de anderen ondersteund en goedgekeurd. Verdachte heeft door zijn handelen een aandeel gehad in het creëren van een sfeer van ontremming. Op grond van hetgeen hiervoor is overwogen, bezien in samenhang met de overige bewijsmiddelen, is de rechtbank van oordeel dat verdachte een significante en wezenlijke bijdrage heeft geleverd aan het geweld, zodat hij dat geweld in vereniging heeft gepleegd. Dat verdachte niet alle ten laste gelegde handelingen zelf heeft uitgevoerd, doet daaraan niet af.
Van openlijke geweldpleging is sprake bij geweld dat zich door onverholen, niet-heimelijk bedreven daden heeft geopenbaard, zodat daardoor de openbare orde is aangerand, zonder dat is vereist dat ten tijde en ter plaatse van het plegen van het geweld publiek aanwezig was of dat er toen en daar feitelijk vrije toegang en zicht op wat er gebeurde bestond (Hoge Raad 12 juli 2011, ECLI:NL:HR:2011:BQ3681).
Het geweld tegen de hekken en de steward heeft plaatsgevonden op en aan de openbare weg en was voor het publiek zichtbaar. Dit geweld is zelfs vastgelegd door de camera's van lokale en landelijke media. Dit geldt niet voor het geweld tegen de deuren in het hoofdgebouw. Desalniettemin kan dit naar het oordeel van de rechtbank eveneens worden aangemerkt als openlijke geweldpleging, omdat het een voortzetting was van het eerder gepleegde geweld en ook dit geweld onverholen en niet-heimelijk heeft plaatsgevonden, zodat de openbare orde daardoor is aangerand.
Bewijsoverwegingen ten aanzien van het onder 2.B. ten laste gelegde
Ten aanzien van het onder 2.B. ten laste gelegde overweegt de rechtbank het volgende.
Van wederrechtelijk binnendringen is sprake wanneer een woning, of een besloten lokaal of erf tegen de wil van de bewoner/gebruiker wordt betreden (Hoge Raad 19 juni 2012, ECLI:NL:HR:2012:BW8685).
In dit geval gaat het om een voetbalstadion, zijnde een besloten lokaal, inclusief het daarbij behorende speelveld. Gelet op de feiten en omstandigheden die uit de bewijsmiddelen blijken is de rechtbank van oordeel dat het voor verdachte duidelijk moet zijn geweest dat hij en de andere leden van de groep niet gerechtigd waren om op dat moment het stadion binnen te treden. Zo was sprake van een vijandige, chaotische situatie, waardoor besloten werd om de hekken niet te openen voor het bijwonen van de training. Verdachte heeft hieruit af kunnen leiden dat hij en de overige leden van de groep op dat moment niet welkom waren. Uit de verklaring die verdachte ter terechtzitting heeft afgelegd, blijkt dat verdachte die conclusie ook inderdaad heeft getrokken. Desondanks is verdachte samen met andere groepsleden het stadion binnengetreden en is hij via het hoofdgebouw doorgelopen naar het speelveld. Het moet voor verdachte duidelijk zijn geweest dat het hoofdgebouw en het speelveld locaties betreffen die enkel mogen worden betreden door spelers, de trainer, overige medewerkers van SC Cambuur en andere mensen die daarvoor toestemming hebben gekregen. Nu hiervan geen sprake was, heeft verdachte zich samen met anderen schuldig gemaakt aan lokaalvredebreuk.
Bewijsoverwegingen ten aanzien van het onder 3. ten laste gelegde
Ten aanzien van het onder 3. ten laste gelegde overweegt de rechtbank het volgende.
Op grond van de hiervoor (samengevat) weergegeven bewijsmiddelen is de rechtbank van oordeel dat tussen de leden van de groep een nauwe en bewuste samenwerking bestond, gericht op het doen ontstaan van een voor Lodeweges bedreigende situatie. Zoals de rechtbank hiervoor heeft overwogen heeft verdachte door zijn aanwezigheid in de groep en door zich niet van die groep te distantiëren, terwijl hij daartoe wel de gelegenheid heeft gehad, bewust gekozen onderdeel uit te maken van die groep. Verdachte en de andere leden van de groep hebben gedragingen verricht die er, mede gelet op de omstandigheden waaronder deze gedragingen hebben plaatsgevonden, toe hebben geleid dat bij Lodeweges de redelijke vrees kon ontstaan, dat hij slachtoffer zou worden van openlijk geweld. Uit de verklaring van Lodeweges blijkt dat deze vrees ook daadwerkelijk is ontstaan. Door ervoor te kiezen onderdeel uit te maken van de groep en mee te doen aan de gedragingen van de groep heeft verdachte - evenals de andere leden van de groep - bewust de aanmerkelijke kans aanvaard dat Lodeweges op de hoogte zou raken van de gedragingen van de groep en dat Lodeweges zich daardoor bedreigd zou voelen. Daarom acht de rechtbank bewezen dat verdachte zich tezamen en in vereniging met anderen schuldig heeft gemaakt aan de bedreiging van Lodeweges.
Dat de gedragingen deels hebben plaatsgevonden in het stadion, waarin op dat moment geen publiek werd toegelaten, betekent niet dat geen sprake was van bedreiging met openlijke geweldpleging. Zoals de rechtbank hiervoor heeft overwogen is voor openlijke geweldpleging niet vereist dat ten tijde en ter plaatse van het plegen van het geweld publiek aanwezig was of dat er toen en daar feitelijk vrije toegang en zicht op wat er gebeurde bestond. Bovendien kon het geweld waarmee werd gedreigd evengoed plaatsvinden op een plaats die wel voor het publiek toegankelijk of in ieder geval zichtbaar was.
Bewezenverklaring
De rechtbank acht het onder 1., 2.B. en 3. ten laste gelegde bewezen, met dien verstande dat:
1.
hij op 1 april 2014 te Leeuwarden met anderen op of aan meerdere openbare wegen, te weten op of aan de Insulindestraat, het Cambuurplein en de Coopmansstraat, openlijk in vereniging geweld heeft gepleegd tegen meerdere hekken en deuren van het Cambuurstadion en een steward van B.V.O. Cambuur Leeuwarden, welk geweld bestond uit het opzettelijk gewelddadig formeren van een grote groep personen (volgens een vooraf gemaakte afspraak via internet en telefoon) en zich (gedeeltelijk) onherkenbaar maken door capuchons van de kleding over het hoofd te trekken en sjaals voor een deel van het gezicht te dragen en bivakmutsen over het hoofd te dragen en zonnebrillen te dragen en
A. (op de Insulindestraat/het Cambuurplein als vorenomschreven groep)
- scanderen van de navolgende woorden: "Dwightje rot op!" en "Dwight NSB'er!" en
- afsteken van zwaar vuurwerk en vervolgens
- optrekken/bewegen richting het Cambuurstadion en
- hard lopend zich begeven naar het afgesloten toegangshek van het parkeerterrein van B.V.O. Cambuur Leeuwarden aan de Coopmansstraat en
B. (aan de Coopmansstraat als vorenomschreven groep)
- bestormen en met kracht openduwen van het afgesloten toegangshek van het parkeerterrein van B.V.O. Cambuur Leeuwarden aan de Coopmansstraat en
- zich rennend begeven in de richting van het toegangshek dat toegang geeft tot het speelveld van het Cambuurstadion en
C. (aan de Coopmansstraat als vorenomschreven groep)
- scanderen van de navolgende woorden: "Dwight(je) rot op!" en "Dwight NSB'er!" en "Verrader" en "Leeuwarden Hooligans" en
- maken van hevige armbewegingen richting het speelveld en
- met kracht duwen en schoppen tegen en trekken en schudden aan en klimmen in meerdere toegangshekken welke toegang geven tot het speelveld en meerdere andere delen van het Cambuurstadion en
- afsteken van zwaar vuurwerk en
- roepen: "We gaan naar de hoofdingang!" en "We gaan naar voren, we gaan naar voren!" en
D. (op het Cambuurplein als vorenomschreven groep)
- zwaaien met een arm en het omhoog houden van de armen en daarbij roepen: "Kom op dan!" en
- bestormen van de hoofdingang van het Cambuurstadion en
- vastpakken van de kleding en/of het lichaam van een voor de hoofdingang van dat Cambuurstadion dienstdoende steward van de B.V.O. Cambuur Leeuwarden en met kracht wegslepen van die steward en
- binnendringen van het gebouwencomplex van het Cambuurstadion en
- vernielen van meerdere zich kort achter die hoofdingang van het Cambuurstadion bevindende deuren, welke onder meer toegang geven tot het speelveld van de B.V.O. Cambuur Leeuwarden en
- het betreden van het speelveld en
- op het speelveld uitvouwen en neerleggen van een spandoek met de tekst: "Dwight ROT OP!";
2.
hij op 1 april 2014 te Leeuwarden tezamen en in vereniging met anderen
B.
in een besloten lokaal, te weten het gebouwencomplex van het Cambuurstadion (waar onder ook het speelveld), gelegen aan het Cambuurplein en in gebruik bij B.V.O. Cambuur Leeuwarden, wederrechtelijk is binnengedrongen;
3.
hij op 1 april 2014 te Leeuwarden, in en bij het gebouwencomplex van het Cambuurstadion,
tezamen en in vereniging met anderen voetbaltrainer Dwight Lodeweges heeft bedreigd met openlijk in vereniging geweld plegen tegen die Dwight Lodeweges, immers heeft verdachte tezamen en in vereniging met zijn mededaders, opzettelijk dreigend
- zich geformeerd tot een grote groep personen (Cambuursupporters) en
- zich (gedeeltelijk) onherkenbaar gemaakt door de capuchons van de kleding over het hoofd te trekken en sjaals voor een deel van het gezicht te dragen en bivakmutsen over het hoofd te dragen en zonnebrillen te dragen en
- opgetrokken/bewogen in de richting van het toegangshek van het parkeerterrein van de B.V.O. Cambuur Leeuwarden aan de Coopmansstraat en vervolgens
- dat toegangshek bestormd en vervolgens
- opgetrokken/bewogen in de richting van het toegangshek dat toegang geeft tot het speelveld van de B.V.O. Cambuur Leeuwarden, alwaar voetbaltrainer Dwight Lodeweges en meerdere andere personen zich bevonden voor de training en
- zwaar vuurwerk afgestoken en
- de navolgende woorden gescandeerd: "Dwight(je) rot op!" en "Dwight NSB'er!" en "Dwight verrader!" en
- hevige armbewegingen richting het speelveld gemaakt en
- getracht door duwen en trekken en schudden meerdere toegangshekken welke toegang geven tot het speelveld en meerdere andere delen van het Cambuurstadion, te forceren en vervolgens
- opgetrokken/bewogen in de richting van de hoofdingang van het gebouwencomplex van de B.V.O. Cambuur Leeuwarden aan het Cambuurplein en vervolgens
- wederrechtelijk via de hoofdingang binnengedrongen in het gebouwencomplex van de B.V.O. Cambuur Leeuwarden en vervolgens
- wederrechtelijk het speelveld van de B.V.O. Cambuur Leeuwarden betreden en vervolgens aldaar verbleven en
- geroepen: "Dwight NSB-er!" en "Dwight rot op!" en "Leeuwarden Hooligans!" en "Waar is Dwight, we willen Dwight!" en "Dwight moet weggaan!" en
- op het speelveld een spandoek uitgevouwen en neergelegd met de tekst: "Dwight ROT OP!",
waardoor die Dwight Lodeweges zich genoodzaakt achtte en mocht achten rennend weg te vluchten om zo zijn lijf en leden te redden.
De verdachte zal van het meer of anders ten laste gelegde worden vrijgesproken, aangezien de rechtbank dat niet bewezen acht.
Strafbaarheid van het bewezen verklaarde
Het bewezen verklaarde levert op:
1.
Openlijk in vereniging geweld plegen tegen personen en goederen.
2.B. In het besloten lokaal bij een ander in gebruik, wederrechtelijk binnendringen, terwijl het feit wordt gepleegd door twee of meer verenigde personen.
3.
Medeplegen van bedreiging met openlijk in vereniging geweld plegen tegen personen.
Deze feiten zijn strafbaar nu geen omstandigheden aannemelijk zijn geworden die de strafbaarheid uitsluiten.
Strafbaarheid van verdachte
De rechtbank acht verdachte strafbaar nu niet van enige strafuitsluitingsgrond is gebleken.
Strafmotivering
Bij de bepaling van de straf heeft de rechtbank rekening gehouden met de aard en de ernst van de bewezen en strafbaar verklaarde feiten, de omstandigheden waaronder deze zijn begaan, de persoon van verdachte zoals deze naar voren is gekomen uit het onderzoek op de terechtzitting en het reclasseringsadvies, het hem betreffende uittreksel uit de justitiële documentatie, alsmede de vordering van de officier van justitie en het pleidooi van de raadsman.
De rechtbank heeft in het bijzonder het volgende in aanmerking genomen.
Verdachte is betrokken geweest bij de ernstige ongeregeldheden in en om het Cambuurstadion op 1 april 2014, de dag nadat de club bekend had gemaakt dat de toenmalige trainer van Cambuur, Dwight Lodeweges, na het einde van het seizoen over zou stappen naar SC Heerenveen. Op de bewuste dag is een grote groep supporters naar het stadion getrokken, waar onder leiding van Lodeweges een training plaatsvond, met de bedoeling om daar bij de trainer verhaal te halen over zijn beslissing om Cambuur te verruilen voor juist die club waarmee de meeste rivaliteit bestaat.
De sfeer in de groep, die aanvankelijk door de meeste betrokkenen als rustig en gemoedelijk werd beschreven, sloeg al tijdens het lopen naar het stadion om, toen een deel van de supporters zijn gezicht bedekte met bivakmutsen, sjaals en capuchons en er beledigende en opruiende teksten werden geroepen, waarin Lodeweges onder meer werd vergeleken met een NSB-er en hij in niet mis te verstane bewoordingen werd opgeroepen om onmiddellijk bij Cambuur te vertrekken. Toen bleek dat de hekken die toegang gaven tot het stadion en de tribunes gesloten bleven, werd de sfeer agressief en is door een aantal supporters geweld gepleegd tegen deze hekken. Vervolgens is een groep van ongeveer 30 tot 40 supporters, onder wie verdachte, naar de hoofdingang opgetrokken, waar men zich met geweld de toegang tot het stadion heeft verschaft. Eenmaal in het stadion heeft deze groep enkele deuren geforceerd en heeft zo uiteindelijk de spelerstunnel, en daarmee vrije toegang tot het speelveld, weten te verkrijgen. Toen Lodeweges gewaarschuwd werd dat een flinke groep geweldplegers dreigde het speelveld op te komen, heeft hij zich uit de voeten gemaakt.
De gebeurtenissen op 1 april 2014 hebben op diegenen die daarvan rechtstreeks getuige waren, zoals het kantoorpersoneel van Cambuur en de stewards, diepe en beangstigende indruk gemaakt. Maar ook landelijk hebben de beelden van de bestorming van het stadion het nodige stof doen opwaaien. In brede kring, binnen en buiten de voetbalwereld, is terecht schande gesproken van het gedrag van deze groep supporters, die eigenlijk die naam niet waard zijn, nu zij hun club geen steun, maar alleen schade hebben toegebracht.
Kort na de gebeurtenissen hebben het bestuur van Cambuur en Lodeweges in onderling overleg besloten dat de trainer per direct zijn taken zou neerleggen, omdat gevreesd werd voor verdere ongeregeldheden als hij zou aanblijven. In feite is Lodeweges het werken onmogelijk gemaakt. Verdachte is, als één van degenen die het stadion is binnengedrongen, daar mede verantwoordelijk voor.
De rechtbank neemt verdachte zijn rol in al het bovenstaande zeer kwalijk. Een forse bestraffing is daarom zonder meer op zijn plaats.
Op grond van artikel 22b, tweede lid, Wetboek van Strafrecht (hierna ook: Sr) wordt een taakstraf niet opgelegd in geval van veroordeling voor een misdrijf indien aan de veroordeelde in de vijf jaren voorafgaand aan het door hem begane feit wegens een soortgelijk misdrijf een taakstraf is opgelegd en de veroordeelde deze taakstraf heeft verricht dan wel op grond van artikel 22g Sr de tenuitvoerlegging van de vervangende hechtenis is bevolen. Verdachte is op 18 februari 2010 door de kinderrechter in verband met het openlijk en in vereniging geweld plegen tegen personen veroordeeld tot het verrichten van een taakstraf van 40 uren. De officier van justitie heeft zich op het standpunt gesteld dat om die reden het opleggen van een taakstraf niet meer mogelijk is. Anders dan de officier van justitie is de rechtbank van oordeel dat artikel 22b Sr in dit geval niet in de weg staat aan het opleggen van een taakstraf. Verdachte, die meerderjarig is, is weliswaar in de periode van vijf jaar voorafgaand aan de bewezenverklaarde feiten al eens veroordeeld tot een taakstraf en heeft deze ook verricht, maar deze taakstraf is opgelegd door de kinderrechter wegens een strafbaar feit dat verdachte heeft gepleegd toen hij net 16 jaar oud en dus nog minderjarig was. Naar het oordeel van de rechtbank is het ongerechtvaardigd en disproportioneel om een eerdere veroordeling op grond van het jeugdstrafrecht, dat andere strafdoelen kent dan het volwassenenstrafrecht en waar bovendien eerder dan in het volwassenenstrafrecht een taakstraf dan een geldboete zal worden opgelegd, in de recidiveregeling van artikel 22b Sr te betrekken. De rechtbank acht het aannemelijk dat de wetgever niet heeft beoogd de beperking van de mogelijkheden om een taakstraf op te leggen, neergelegd in artikel 22b Sr, van toepassing te doen zijn op een geval als dit. Daartoe overweegt de rechtbank dat de wetgever in de memorie van toelichting bij het Wetsvoorstel minimumstraffen voor recidive bij zware misdrijven - dat eveneens een recidiveregeling bevatte - heeft overwogen dat de eerste veroordeling in het geheel niet meetelt indien het misdrijf is gepleegd voor het bereiken van de leeftijd van achttien jaar (Tweede Kamer, vergaderjaar 2011-2012, 33 151, nr. 3, p. 40). Dat dit wetsvoorstel inmiddels is ingetrokken, doet naar het oordeel van de rechtbank niet af aan de uit deze memorie van toelichting blijkende bedoeling van de wetgever.
In de omstandigheden dat de voormelde veroordeling door de kinderrechter dateert van ruim vier jaar vóór het plegen van de bewezenverklaarde feiten en dat verdachte verder nooit is veroordeeld wegens geweldsdelicten ziet de rechtbank aanleiding om geen onvoorwaardelijke gevangenisstraf, maar een werkstraf op te leggen. Verder werkt enigszins matigend dat verdachte direct zijn betrokkenheid bij de ongeregeldheden heeft toegegeven en duidelijk en, voor zover de rechtbank kan inschatten, oprecht zijn spijt heeft betuigd.
De reclassering heeft geadviseerd verdachte - bij gebleken geschiktheid - de training "Voetbal gerelateerd geweld" op te leggen, teneinde hem bewust te maken van groepsprocessen en zijn aandeel daarin. De rechtbank ziet (mede) in dit advies aanleiding om naast een werkstraf ook een voorwaardelijke gevangenisstraf op te leggen, zodat hieraan de door de reclassering gevraagde voorwaarden kunnen worden gekoppeld.
De rechtbank zal verdachte niet de door de officier van justitie geëiste stadion- en omgevingsverboden en daaraan gekoppelde meldplicht opleggen. Niet is gebleken dat verdachte zich eerder schuldig heeft gemaakt aan voetbal gerelateerd geweld of dat hem eerder een stadion(omgevings)verbod is opgelegd. Het enkel zijn van een (fanatieke) supporter en het eenmalig deelnemen aan voetbalgerelateerd geweld, acht de rechtbank onvoldoende aanleiding om naast de reeds opgelegde civiele en bestuursrechtelijke verboden ook nog deze ingrijpende, vrijheidsbeperkende, strafrechtelijke maatregelen op te leggen.
Alles overziend komt de rechtbank tot de navolgende strafoplegging.
Benadeelde partij
Cambuur Leeuwarden heeft zich voor de aanvang van de terechtzitting als benadeelde partij in het strafproces gevoegd door middel van indiening van het voorgeschreven formulier bevattende de opgave van een vordering tot vergoeding van door haar geleden schade ten gevolge van het aan verdachte onder 1. ten laste gelegde en bewezen verklaarde feit alsmede de gronden waarop deze berust.
De rechtbank is van oordeel dat de gestelde schade voldoende aannemelijk is geworden en in zodanig verband staat met het door verdachte gepleegde strafbare feit, dat deze aan hem als een gevolg van zijn handelen kan worden toegerekend. De schade is veroorzaakt door leden van de groep waarvan verdachte deel uitmaakte. Verdachte heeft zich niet gedistantieerd van deze groep en heeft een actieve bijdrage geleverd aan het handelen van de groep, onder meer door tweemaal in een hek te klimmen en dit (hevig) heen en weer te schudden. Verdachte had moeten begrijpen dat het groepsoptreden (en zijn bijdrage daaraan) het gevaar met zich meebracht dat schade zou ontstaan aan de deuren van het hoofdgebouw van het stadion. Daarom is hij mede aansprakelijk voor deze door andere groepsleden veroorzaakte schade. De rechtbank acht de vordering derhalve gegrond en voor hoofdelijke toewijzing vatbaar.
De rechtbank acht daarnaast oplegging van de schadevergoedingsmaatregel aangewezen nu verdachte jegens de benadeelde partij naar burgerlijk recht aansprakelijk is voor de schade.
Toepassing van wetsartikelen
De rechtbank heeft gelet op de artikelen 14a, 14b, 14c, 14d, 22c, 22d, 36f, 47, 57, 138, 141 en 285 van het Wetboek van Strafrecht, zoals deze artikelen golden ten tijde van het bewezen verklaarde.
DE UITSPRAAK VAN DE RECHTBANK LUIDT:
Verklaart niet bewezen hetgeen verdachte onder 2.A. is ten laste gelegd en spreekt verdachte daarvan vrij.
Verklaart het onder 1., 2.B. en 3. ten laste gelegde bewezen, te kwalificeren en strafbaar zoals voormeld en verdachte daarvoor strafbaar.
Veroordeelt verdachte tot:
Een taakstraf, bestaande uit het verrichten van 120 uren onbetaalde arbeid.
Beveelt dat voor het geval de veroordeelde de taakstraf niet naar behoren verricht, vervangende hechtenis voor de duur van 60 dagen zal worden toegepast.
Een gevangenisstraf voor de duur van één maand.
Bepaalt dat deze gevangenisstraf niet zal worden ten uitvoer gelegd, tenzij de rechter later anders mocht gelasten, op grond dat de veroordeelde voor het einde van de proeftijd, welke hierbij wordt vastgesteld op drie jaren, de hierna te noemen algemene of bijzondere voorwaarden niet heeft nageleefd.
Stelt als algemene voorwaarden:
1.
dat de veroordeelde zich voor het einde van de proeftijd niet schuldig maakt aan een strafbaar feit;
2.
dat de veroordeelde ten behoeve van het vaststellen van zijn identiteit medewerking verleent aan het nemen van een of meer vingerafdrukken of een identiteitsbewijs als bedoeld in artikel 1 van de Wet op de identificatieplicht ter inzage aanbiedt;
3.
dat de veroordeelde medewerking verleent aan het reclasseringstoezicht als bedoeld in artikel 14d, tweede lid, van het Wetboek van Strafrecht, de medewerking aan huisbezoeken daaronder begrepen.
Stelt als bijzondere voorwaarden:
1.
dat de veroordeelde zich binnen 14 dagen na het onherroepelijk worden van de uitspraak meldt bij de reclassering van het Leger des Heils op het adres Floris Versterstraat 2 in Leeuwarden of bij Verslavingszorg Noord Nederland op het adres Oostergoweg 6 in Leeuwarden en zich vervolgens gedurende de proeftijd van drie jaren blijft melden zo frequent en zolang de reclassering dit nodig acht;
2.
dat de veroordeelde deelneemt aan een intakegesprek ten behoeve van de training "Voetbal gerelateerd geweld" en dat veroordeelde, bij gebleken geschiktheid, deelneemt aan deze training, zolang de reclassering dat gedurende de proeftijd van drie jaren nodig acht.
Draagt de reclassering op toezicht te houden op de naleving van de voorwaarden en de veroordeelde ten behoeve daarvan te begeleiden.
Verklaart niet bewezen hetgeen aan verdachte meer of anders is ten laste gelegd dan het bewezen verklaarde en spreekt verdachte daarvan vrij.
Wijst de vordering van de benadeelde partij Cambuur Leeuwarden toe en veroordeelt verdachte mitsdien tot betaling aan deze benadeelde partij van een bedrag van € 1.602,78 (zegge: duizend zeshonderd en twee euro en achtenzeventig eurocent), in dier voege, dat indien dit bedrag door de mededaders van verdachte geheel of gedeeltelijk is of wordt betaald, verdachte in zoverre is of zal zijn bevrijd.
Veroordeelt verdachte in de kosten van het geding door de benadeelde partij gemaakt en ten behoeve van de tenuitvoerlegging van deze uitspraak alsnog te maken, tot heden begroot op nihil.
Legt aan verdachte de verplichting op aan de staat, ten behoeve van de benadeelde partij Cambuur Leeuwarden, te betalen een bedrag van € 1.602,78 (zegge: duizend zeshonderd en twee euro en achtenzeventig eurocent), bij gebreke van betaling en verhaal te vervangen door hechtenis voor de duur van 26 dagen, met dien verstande dat de toepassing van de vervangende hechtenis de hiervoor opgelegde verplichting niet opheft en in dier voege, dat indien dit bedrag door de mededaders van verdachte geheel of gedeeltelijk is of wordt betaald, verdachte in zoverre is of zal zijn bevrijd. Dit bedrag betreft materiële schade.
Bepaalt daarbij dat, indien verdachte heeft voldaan aan de verplichting tot betaling aan de staat ten behoeve van de benadeelde partij Cambuur Leeuwarden, daarmee de verplichting van verdachte om aan de benadeelde partij dit bedrag te betalen komt te vervallen en omgekeerd, dat, indien verdachte aan de benadeelde partij het opgelegde bedrag heeft betaald, daarmee de verplichting tot betaling aan de staat van dit bedrag komt te vervallen.
Dit vonnis is gewezen door mr. J. van Bruggen, voorzitter, mr. Th.A. Wiersma en mr. W.S. Sikkema, rechters, bijgestaan door mr. F.F. van Emst, griffier, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van deze rechtbank op 14 juli 2014.
w.g.
Van Bruggen
VOOR EENSLUIDEND AFSCHRIFT
Wiersma
de griffier van de rechtbank Noord-Nederland,
Sikkema
locatie Leeuwarden,
Van Emst