Uitspraak
RECHTBANK MIDDEN-NEDERLAND
Zittingsplaats Utrecht
Bestuursrecht
zaaknummers: UTR 21/ 3311
uitspraak van de enkelvoudige kamer van 26 mei 2023 in de zaak tussen
[eiseres] B.V., te [vestigingsplaats] , eiseres,
(gemachtigde: mr. D.A.N. Bartels),
en
de heffingsambtenaar van de gemeente [gemeente] , verweerder,
(gemachtigde: dhr. M.C.M. van Roon).
(verder heeft als partij aan de zaak deelgenomen:
De Staat der Nederlanden (de minister voor Rechtsbescherming))
Procesverloop
Deze uitspraak gaat over het beroep dat eiseres heeft ingediend tegen de uitspraak op bezwaar van verweerder van 23 juni 2021.
De zitting heeft middels een MSTeams verbinding plaatsgevonden op 25 mei 2023. Eiseres is zelf niet verschenen, maar haar gemachtigde wel.
Verweerder is verschenen.
Overwegingen
1. Iemand die beroep instelt, moet op grond van artikel 8:41, eerste lid van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) griffierecht betalen. De griffier stelt op grond van artikel 8:41, vierde en vijfde lid, van de Awb een termijn waarbinnen het griffierecht moet worden betaald. Dat betekent in dit verband dat het hele bedrag binnen die termijn is bijgeschreven op de rekening van de rechtbank of dat het binnen die termijn is betaald op de griffie van de rechtbank. Als het griffierecht niet (op tijd) wordt betaald, verklaart de rechtbank op grond van artikel 8:41, zesde lid, van de Awb het beroep niet-ontvankelijk. Dat is alleen anders als eiseres een geldige reden heeft waarom zij het griffierecht niet (op tijd) heeft betaald. Het gaat dan om omstandigheden waar eiseres niets aan kan doen.
2. Beoordeeld moet worden of aan het niet (op tijd en/of volledig) betalen van het griffierecht omstandigheden ten grondslag hebben gelegen op grond waarvan moet worden geoordeeld dat eiseres ter zake niet in verzuim is geweest.
3. Bij brief van 4 oktober 2021 is door de gemachtigde een beroep op betalingsonmacht gedaan en verzocht om uitstel van het betalen van griffierecht. Ter onderbouwing hiervan heeft hij verschillende brieven van rechtbanken en een draagkrachtverklaring van zijn vennootschap [vennootschap] B.V. overlegd. Ondertussen heeft eiseres € 36,- griffierecht betaald. Dit is op 21 oktober 2021 teruggestort omdat gedurende de behandeling van het beroep op betalingsonmacht geen griffierecht wordt geheven. Dit verzoek is naar het oordeel van de rechtbank terecht bij brief van 21 oktober 2021 afgewezen. Aangezien gemachtigde namens eiseres beroep heeft ingesteld, is de financiële positie van eiseres van belang. Een onderbouwing daarvan is achterwege gebleven.
4. In beroep is – voor zover van belang – verder het volgende aangevoerd:
De griffierechtnota’s staan op naam van de B.V. van de gemachtigde in plaats van op naam van eiseres (p/a het postadres van de B.V. van de gemachtigde);
Het adres van het desbetreffende object staat niet op de griffierechtnota’s.
Ad a) en b) tenaamstelling en gegevens griffierechtnota
5. Eiseres heeft aangevoerd dat de griffierechtnota op haar naam gesteld had moeten
worden en niet op naam van de B.V. van haar gemachtigde. De gemachtigde heeft in de beroepsprocedure verzocht om de nota aan te passen. Volgens de gemachtigde willigen andere rechtbanken verzoeken om aanpassing van de griffierechtnota’s wel in.
6. De rechtbank overweegt dat de griffierechtnota en de betalingsherinnering aan
mr. D.A.N. Bartels zijn verzonden naar het postadres van zijn B.V. Wanneer een beroepschrift wordt ingediend door een gemachtigde loopt de correspondentie van de rechtbank via de gemachtigde. Dit geldt ook voor de griffierechtnota en de betalingsherinnering. Nu [vennootschap] B.V. in de persoon van mr. D.A.N. Bartels optreedt voor eiseres, acht de rechtbank de tenaamstelling en adressering van zowel de nota als de herinnering juist.
7.1
De rechtbank overweegt verder dat op zowel de griffierechtnota als de betalingsherinnering onder “kenmerk van uw zaak” het zaaknummer van het ingestelde beroep is vermeld en de namen van eiseres en verweerder. In de griffierechtnota en de betalingsherinnering is verder vermeld dat beroep is ingesteld bij de rechtbank Midden-Nederland en is – voor zover mogelijk – het object waar het om gaat vermeld
7.2
De rechtbank oordeelt dat er voldoende informatie op de griffierechtnota en de
betalingsherinnering staat om vast te kunnen stellen om welk(e) object(en) en welke za(a)k(en) het gaat. Dat het voor de bedrijfsvoering van gemachtigde van eiseres beter uit zou komen als de nota anders zou zijn vormgegeven of meer informatie zou bevatten of dat eiseres vindt dat de nota op haar naam moet worden gesteld, maakt niet dat de nota onjuist is. Het is de verantwoordelijkheid van de gemachtigde, die namens eiseres het beroep heeft ingesteld om voor de betaling van het griffierecht zorg te dragen en eiseres alle daarvoor benodigde informatie te verschaffen. Dat de gemachtigde dat heeft nagelaten komt voor zijn rekening en risico. Dat andere rechtbanken mogelijk een andere praktische werkwijze hebben, betekent niet dat deze rechtbank gehouden is deze zonder meer te volgen.
8. De griffier heeft bij aangetekende brief van 1 november 2021 eiseres in de gelegenheid gesteld het griffierecht van € 360,- te betalen binnen vier weken na de dagtekening van die brief. De rechtbank heeft via de Track&Trace van PostNL vastgesteld dat de brief door of namens de gemachtigde van eiseres op 3 november 2021 is afgehaald bij een PostNL-locatie. Ter zitting heeft eiseres aangegeven de herinneringsnota niet te hebben ontvangen. Het postkantoor gaat ook pas om 8:30 uur open, dus hij kan nooit om 7:19 uur hebben getekend voor ontvangst.
9. Het is de rechtbank ambtshalve bekend dat in bijna alle aangetekende poststukken die naar gemachtigde van eiseres worden gestuurd om iets over 7 uur ’s ochtends wordt getekend voor ontvangst. Aangezien er (meestal) wel wordt gereageerd als er een aangetekend poststuk is verstuurd en gemachtigde van eiseres ook op zitting verschijnt en dus de aangetekende uitnodigingen ontvangt, acht de rechtbank het niet geloofwaardig dat gemachtigde van eiseres de aangetekende herinnering niet heeft ontvangen. Het griffierecht is niet betaald.
10. Gelet op het voorstaande is het beroep niet-ontvankelijk. Dit betekent dat het beroep niet inhoudelijk wordt behandeld.
Overschrijding redelijke termijn
11. De gemachtigde heeft verzocht om een vergoeding voor immateriële schade wegens overschrijding van de redelijke termijn.
12. De rechtbank gaat bij de beoordeling van dit verzoek uit van de regels die de Hoge Raad hiervoor heeft gegeven in het overzichtsarrest van 19 februari 2016 [1] en in zijn latere uitspraken.
13. Het is niet uitgesloten dat in een procedure over een niet-ontvankelijk beroep een vergoeding kan worden toegekend voor geleden immateriële schade. Op grond van artikel 6 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM) moeten belastinggeschillen immers binnen een redelijke termijn worden berecht. Er geldt dan wel als voorwaarde dat sprake is van een situatie waarin het geschil inhoudelijk aan de rechter is voorgelegd. Aan die voorwaarde is niet voldaan als er geen toereikende machtiging is overlegd. De rechtbank verwijst hiervoor naar een arrest van de Hoge Raad van 2 december 2016 [2] . Uit dat arrest volgt dat er in beginsel geen uitspraak hoeft te worden gedaan over een verzoek tot toekenning van immateriële schadevergoeding wegens een overschrijding van de redelijke termijn, als het beroep niet-ontvankelijk wordt verklaard wegens het niet-betalen van griffierecht. Dat is slechts anders als de rechtbank uitspraak doet op het beroep nadat sinds het instellen van het beroep meer dan anderhalf jaar is verstreken.
14. In deze zaak ving de redelijke termijn aan op 4 augustus 2021, toen het beroepschrift door de rechtbank was ontvangen. De rechtbank had binnen anderhalf jaar, dus uiterlijk op
4 februari 2023 uitspraak moeten doen. De termijn is met ongeveer vier maanden overschreden.
4 februari 2023 uitspraak moeten doen. De termijn is met ongeveer vier maanden overschreden.
15. De vraag die vervolgens voorligt is hoe hoog de schadevergoeding zou moeten zijn. Voor iedere periode van zes maanden overschrijding van de redelijke termijn mort volgens vaste rechtspraak van de Hoge Raad een immateriële schadevergoeding van € 500,- worden toegekend, waarbij het totaal van de termijnoverschrijding naar boven wordt afgerond. [3]
16. In de uitspraak van 12 mei 2023 [4] heeft deze rechtbank geoordeeld dat de bestuursrechter, binnen de ruimte die de rechtspraak van het EHRM daarvoor biedt, moet differentiëren bij de toekenning van een schadevergoeding vanwege het overschrijden van de redelijke termijn. Daarbij is geoordeeld dat de huidige door de hoogste bestuursrechter toegepaste forfaitaire vergoeding van € 500,- per half jaar te grofmazig is, omdat dit uitgangspunt geen recht doet aan de grote verscheidenheid van zaken die door de bestuursrechter wordt behandeld en aan de daarmee samenhangende diversiteit van belangen die voor betrokkenen met die zaken gepaard gaan. Voor de nadere onderbouwing van dir oordeel verwijst de rechtbank nar de overwegingen 16 tot en met 31 in de genoemde uitspraak van 12 mei 2023. De rechtbank komt in deze uitspraak tot een vergoeding van de immateriële schade van € 50,- per half jaar dat de redelijke termijn is overschreden. Daarbij is in algemene zin overwogen dat het bij een WOZ-procedure gaat om een eenmalige belastingaanslag die niet doorwerkt in de toekomst. De WOZ-waarde wordt immers ieder kalenderjaar opnieuw vastgesteld door de heffingsambtenaar, waarna daartegen ieder jaar rechtsmiddelen kunnen worden aangewend. De rechtbank verwijst hiervoor naar overweging 33 van de uitspraak van 12 mei 2023.
17. De rechtbank sluit zich aan bij de hiervoor genoemde overwegingen en maakt die tot de hare. Net als in de uitspraak van 12 mei 2023 oordeelt de rechtbank niet over een nieuw forfaitair tarief, maar beoordeelt zij waar de overschrijding van de redelijke termijn in de nu voorliggende zaak toe moet leiden.
18. In deze zaak is eiseres een rechtspersoon en zijn de belangen naar het oordeel van de rechtbank enkel financieel van aard. De bij eiseres betrokken personen kunnen in afwachting van uitsluitsel over de aanslagen spanning en stress ervaren, maar de rechtbank vindt dat sprake is van een relatief gering belang bij de uitkomst van de procedure. De rechtbank vindt die spanning en stress niet opwegen tegen de stress en spanning van iemand die in afwachting is van een bestuursrechtelijke procedure over bijvoorbeeld een verblijfsvergunning of een uitkering. Daarbij komt – zoals hiervoor overwogen – dat het gaat om een eenmalige belastingaanslag van een relatief beperkte omvang die niet doorwerkt in de toekomst. Alles afwegend vindt de rechtbank een schadevergoeding van € 50,- per half jaar dat de redelijke termijn is overschreden in deze zaak billijk.
19. In dit geval is de redelijke termijn met ruim vier maanden overschreden. Dit leidt tot een aanspraak op schadevergoeding van € 50,-. De termijnoverschrijding is geheel te wijten aan de rechtbank, zodat de rechtbank de Staat hiervoor zal veroordelen.
De proceskosten
20. Eiseres heeft verzocht om de heffingsambtenaar te veroordelen in haar proceskosten die bestaan uit de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand.
21. Omdat het beroep niet-ontvankelijk is, zal de rechtbank dit verzoek afwijzen, voor zover die bijstand is verleend voor het beroep.
22. Omdat de rechtbank een schadevergoeding vanwege een overschrijding van de redelijke termijn toekent, is er in beginsel wel aanleiding om de heffingsambtenaar en/of de Staat te veroordelen in de rechtsbijstandskosten die met het oog op het verzoek om schadevergoeding zijn gemaakt. De rechtbank oordeelt dat bij een beslissing over proceskosten kan worden afgeweken van het systeem van forfaitaire vergoeding uit het Besluit proceskosten bestuursrecht, in gevallen waarin het alleen nog gaat over de kosten die zijn gemaakt vanwege het verzoek om schadevergoeding wegens het overschrijden an de redelijke termijn. De rechtbank zal de gevraagde vergoeding voor rechtsbijstandskosten daarom beoordelen aan de hand van de vraag welke kosten redelijkerwijs gemaakt moesten worden door de gemachtigde van eiseres. Voor een nadere onderbouwing van dit oordeel verwijst de rechtbank opnieuw naar overgingen 47 tot en met 49 van de eerder genoemde uitspraak van 12 mei 2023. De rechtbank sluit zich aan bij deze overwegingen.
24. De gemachtigde van eiseres hoefde in dit geval vrijwel geen werkzaamheden te verrichten om het verzoek om immateriële schadevergoeding te laten beoordelen door de rechtbank. Het enkele verzoek daartoe volstaat. Uit de dossierstukken blijkt ook dat hij niet meer dan dat heeft gedaan. tegen die achtergrond oordeelt de rechtbank dat geen sprake is van daadwerkelijke kosten die eiseres redelijkerwijs heeft moeten maken voor rechtsbijstand in de procedures over het verzoek om vergoeding van immateriële schade. Er is daarom geen aanleiding voor een proceskostenveroordeling.
Beslissing
De rechtbank;
- verklaart het beroep niet-ontvankelijk;
- veroordeelt de Staat tot het betalen van een immateriële schadevergoeding aan eiseres tot een bedrag van € 50,-.
Deze uitspraak is gedaan door mr. R.C. Stijnen, rechter, in aanwezigheid van
P.W. Hogenbirk, griffier. De beslissing is in het openbaar uitgesproken op 26 mei 2023.
griffier rechter
Afschrift verzonden aan partijen op:
Bent u het niet eens met deze uitspraak?
Als u het niet eens bent met deze uitspraak, kunt u een brief sturen naar het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden waarin u uitlegt waarom u het er niet mee eens bent. Dit heet een beroepschrift. U moet dit beroepschrift indienen binnen 6 weken na de dag waarop deze uitspraak is verzonden. U ziet deze datum hierboven.