ECLI:NL:RBMNE:2022:3053

Uitspraak

RECHTBANK MIDDEN-NEDERLAND

Strafrecht

Zittingsplaats Utrecht

Parketnummer: 16/705045-17 (P)

Vonnis van de meervoudige kamer van 28 juli 2022

in de strafzaak tegen

[verdachte]

geboren op [1972] te [geboorteplaats] ,

wonende aan de [adres] te [woonplaats] ,

hierna te noemen: [verdachte] .

1.ONDERZOEK TER TERECHTZITTING

Dit vonnis is op tegenspraak gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzittingen gehouden op 18 november 2021, 30 mei 2022, 31 mei 2022, 2 juni 2022 en 9 juni 2022. Op 28 juli 2022 is het onderzoek ter terechtzitting gesloten en is direct uitspraak gedaan.

De rechtbank heeft kennisgenomen van de vordering en standpunten van de officieren van justitie mr. E.M. van den Burg en mr. B.S. Schnier (hierna in enkelvoud te noemen: de officier van justitie) en van hetgeen de raadsvrouw van [verdachte] , mevrouw mr. M. Veldman, advocaat te Utrecht, naar voren heeft gebracht en hetgeen de heer mr. M. Veldman, advocaat te Amsterdam, mede namens hem ten aanzien van [medeverdachte 1] heeft aangevoerd en mr. G.A.C. Beckers, advocaat te Maastricht, mede namens hem ten aanzien van het WOD-traject heeft aangevoerd.

2.TENLASTELEGGING

De tenlastelegging is op de zitting gewijzigd. De gewijzigde tenlastelegging is als bijlage aan dit vonnis gehecht.

De verdenking komt er op neer dat [verdachte] , samen met een ander, feitelijk leiding heeft gegeven aan verboden gedragingen van [medeverdachte 1] B.V. (hierna: [medeverdachte 1] ), er uit bestaande dat [medeverdachte 1] :

feit 1

in de periode van 1 maart 2015 tot en met 9 oktober 2018 in Nederland, elders in Europa, in

de Verenigde Staten en/of in Israël, samen met een of meer anderen stoffen en voorwerpen te

koop heeft aangeboden, heeft verkocht, afgeleverd en/of voorhanden heeft gehad, waarvan

[medeverdachte 1] en haar mededaders wisten of ernstige reden hadden te vermoeden dat deze bestemd

waren voor de professionele of grootschalige hennepteelt;

feit 2

op 9 oktober 2018 te Nieuwegein, Maarsen, Utrecht en/of elders in Nederland, samen met

een of meer anderen stoffen en voorwerpen te koop heeft aangeboden en/of voorhanden heeft

gehad, waarvan [medeverdachte 1] en haar mededaders wisten of ernstige reden hadden te vermoeden dat

deze bestemd waren voor de professionele of grootschalige hennepteelt;

feit 3

in de periode van 12 oktober 2012 tot 1 januari 2015 te Zoetermeer, Nieuwegein en/of elders

in Nederland, samen met een of meer anderen, heeft nagelaten om van meerdere contante

betalingen van € 15.000,- of meer melding te doen als ongebruikelijke transactie in de zin

van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (hierna: Wwft);

feit 4

in de periode van 1 januari 2015 tot en met 19 januari 2017 te Zoetermeer, Nieuwegein en/of

elders in Nederland, samen met een of meer anderen, heeft nagelaten om van meerdere

contante betalingen van € 15.000,- of meer melding te doen als ongebruikelijke transactie in

de zin van de Wwft en hiervan een gewoonte heeft gemaakt;

onder
feit 5is [verdachte] ten laste gelegd dat hij

op 9 oktober 2018 te Nieuwegein 49,05 gram hennep en/of 76,82 gram hennep aanwezig

heeft gehad.

3.VOORVRAGEN

3.1.

Ontvankelijkheid van de officier van justitie

Ten aanzien van het onder 5 ten laste gelegde heeft de raadsvrouw gesteld dat de officier van justitie niet-ontvankelijk dient te worden verklaard in de vervolging. De raadsvrouw heeft hiertoe aangevoerd dat voor de ten laste gelegde hoeveelheid hennep, kort gezegd verkregen uit eigen oogst van niet meer dan vijf planten, conform vaste jurisprudentie van de Hoge Raad uit 2011, 2012 en 2013 niet mag worden vervolgd.

De officier van justitie heeft zich op het standpunt gesteld dat zij wel ontvankelijk is in de vervolging en heeft hiertoe naar voren gebracht dat niet aannemelijk is gemaakt dat het inderdaad om eigen teelt ging. Daarbij heeft [verdachte] verklaard dat hij hennep in de tuin zou hebben geteeld, hetgeen in tegenspraak is met de wijze waarop thuistelers volgens hem telen. Dat de ten laste gelegde hoeveelheid hennep, om eigen teelt zou gaan is volgens de officier van justitie dan ook ongeloofwaardig.

De rechtbank overweegt dat de Aanwijzing Opiumwet op 1 maart 2015 is gewijzigd. De jurisprudentie van de Hoge Raad waar door de verdediging op is gewezen, heeft betrekking op een eerdere, andersluidende, versie van deze aanwijzing.

Onder 3.2.1. van de Aanwijzing Opiumwet, geldend vanaf 1 maart 2015, staat vermeld dat wanneer er sprake is van een niet bedrijfsmatige teelt van een geringe hoeveelheid hennep voor eigen gebruik door een volwassene, de vervolging geen prioriteit heeft. Gelet hierop is de rechtbank van oordeel dat de officier van justitie ontvankelijk is in de vervolging van [verdachte] . De Aanwijzing verzet zich immers niet (langer) tegen vervolging, het heeft alleen geen prioriteit.

3.2

Conclusie ten aanzien van de voorvragen

De dagvaarding is geldig, de rechtbank is bevoegd tot kennisneming van het ten laste gelegde, de officier van justitie is ontvankelijk in de vervolging van [verdachte] en er zijn geen redenen voor schorsing van de vervolging.

4.WAARDERING VAN HET BEWIJS

4.1

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie acht het ten laste gelegde wettig en overtuigend te bewijzen.

4.2

Het standpunt van de verdediging

De raadsvrouw heeft vrijspraak bepleit van het onder 1, 2, 3 en 4 ten laste gelegde en heeft hiertoe onder meer het volgende naar voren gebracht. De gevoerde verweren zien uitsluitend op de vraag of [medeverdachte 1] zich schuldig heeft gemaakt aan strafbare feiten. Door de verdediging is niet betwist dat [verdachte] feitelijk leiding heeft gegeven aan de aan [medeverdachte 1] ten laste gelegde gedragingen.

In de eerste plaats bevat het dossier onvoldoende bewijsmiddelen waaruit zich een illegale bestemming van de op de tenlastelegging vermelde stoffen en voorwerpen laat vaststellen. De indicatoren uit de Aanwijzing Opiumwet, waarnaar door het Openbaar Ministerie wordt verwezen, rechtvaardigen niet de conclusie dat de daarin genoemde stoffen en voorwerpen zonder meer een illegale bestemming hebben. De stoffen en voorwerpen zoals door [medeverdachte 1] verkocht, waren voornamelijk bestemd voor de kleinschalige, hobbymatige en medicinale hennepteelt en dat is niet strafbaar gesteld in artikel 11a Opiumwet. Bovendien verkocht [medeverdachte 1] de stoffen en voorwerpen aan andere bedrijven, die de stoffen en voorwerpen vervolgens in hun winkel of webshop verkochten aan particulieren. [medeverdachte 1] kan volgens de raadsman niet strafrechtelijk worden verweten, hoe de voor [medeverdachte 1] onbekende klanten van deze winkels en webshops de stoffen en voorwerpen gebruikten. De stoffen en producten die [medeverdachte 1] verkocht, zijn ook bij andere winkels zoals bouwbedrijven en webshops te koop.

Daarnaast bevat het dossier volgens de verdediging geen bewijsmiddelen waaruit kan worden afgeleid dat [medeverdachte 1] wist of ernstige reden had te vermoeden dat sprake was van een illegale bestemming. De criminele intentie ontbreekt. [medeverdachte 1] heeft nooit betwist dat de stoffen en voorwerpen kunnen worden gebruikt voor de illegale hennepteelt, maar de bestemming was de kleinschalige, hobbymatige en medicinale hennepteelt. Bovendien heeft [medeverdachte 1] er alles aan gedaan om te voorkomen dat de stoffen en voorwerpen werden gebruikt voor de illegale hennepteelt. De verdediging heeft hiertoe onder meer naar voren gebracht dat [medeverdachte 1] , om te voorkomen dat ze de wet zou overtreden, vanaf maart 2015 werkte volgens een handboek dat samen met de raadsman mr. Veldman was opgesteld en zich hieraan hield. Als er al van het handboek is afgeweken, was dat incidenteel en/of gebeurde dat buiten de invloedssfeer van [medeverdachte 1] . Tot slot heeft de verdediging bepleit dat alle verkooptransacties naar het buitenland niet onder het bepaalde in artikel 11a van de Opiumwet vallen.

Ten aanzien van het onder 3 en 4 ten laste gelegde heeft de raadsman naar voren gebracht dat de meldplicht op grond van artikel 16 van de Wwft voor [medeverdachte 1] niet gold. Op grond van de subjectieve indicator moesten contante transacties waarbij contante betalingen plaatsvonden van € 15.000,- of meer alleen dan worden gemeld als bij de rechtspersoon het vermoeden bestond dat er sprake zou kunnen zijn van witwassen of het financieren van terrorisme. [medeverdachte 1] had geen reden om te vermoeden dat hiervan sprake zou kunnen zijn. De transacties waren namelijk gebruikelijk in de branche waarin [medeverdachte 1] opereerde en door te werken volgens het handboek werd de kans op witwassen gemarginaliseerd.

Door de verdediging zijn meer verweren gevoerd. Voor zover ter zake doend, zijn deze weergegeven bij de bespreking daarvan.

4.3

Het oordeel van de rechtbank

4.3.1.

Inleiding ten aanzien van feiten 1 en 2

[verdachte] is ten laste gelegd dat hij aan [medeverdachte 1] feitelijk leiding heeft gegeven, terwijl [medeverdachte 1] het in artikel 11a van de Opiumwet strafbaar gestelde heeft begaan. Artikel 11a van de Opiumwet is op 1 maart 2015 in werking getreden en stelt de (rechts)persoon strafbaar die stoffen of voorwerpen te koop aanbiedt, verkoopt, aflevert en/of voorhanden heeft, waarvan hij/zij weet of ernstige reden heeft om te vermoeden dat zij bestemd zijn tot het telen van hennep in de uitoefening van een beroep of bedrijf als bedoeld in artikel 11, derde lid, van de Opiumwet, dan wel tot het telen van een grote hoeveelheid hennep (grootschalige hennepteelt) als bedoeld in artikel 11, vijfde lid, van de Opiumwet. Onder een grote hoeveelheid wordt verstaan ‘een hoeveelheid die meer bedraagt dan de bij algemene maatregel van bestuur bepaalde hoeveelheid van een middel.’ Die algemene maatregel van bestuur is het Opiumwetbesluit. Op grond van artikel 1, tweede lid, van het Opiumwetbesluit betreft een grote hoeveelheid, voor zover hier relevant, meer dan 500 gram hennep of 200 hennepplanten.

Tijdens de parlementaire behandeling van het wetsvoorstel dat tot de invoering van artikel 11a van de Opiumwet leidde, is door de wetgever uitgebreid ingegaan op de reikwijdte van de strafrechtelijke aansprakelijkheid uit hoofde van artikel 11a van de Opiumwet.

In de Nota naar aanleiding van het Verslag is daarover onder meer het volgende aangegeven:

“Voor een veroordeling ter zake van overtreding van het nieuwe artikel 11a zal het Openbaar Ministerie moeten bewijzen dat betrokkene wist dat of ernstige redenen had om te vermoeden dat de door hem verrichte handelingen bestemd waren voor het beroeps- of bedrijfsmatig telen, bereiden, bewerken, verwerken, verkopen, afleveren, verstrekken of vervoeren van lijst II middelen of van grote hoeveelheden van die middelen. (…) Van strafbare voorbereiding is sprake indien ten aanzien van de dader wetenschap of een ernstig vermoeden kan worden bewezen bij de verrichting van handelingen die strekken tot voorbereiding of vergemakkelijking van de genoemde illegale hennepteelt. Het gaat met andere woorden steeds om de criminele intentie van de dader en de daaruit voortvloeiende handeling. Deze twee bestanddelen van de strafbaarstelling moeten zijn vervuld, wil er sprake zijn van strafbare voorbereidingshandelingen. De werking van deze bestanddelen is vergelijkbaar met communicerende vaten. Indien de verrichte handeling onmiskenbaar bestemd is voor de hennepteelt zal de criminele intentie grotendeels kunnen worden afgeleid uit aard en bedoeling van die handeling, terwijl wanneer de handeling meer alledaags is, hogere eisen zullen gelden voor het bewijs van hetgeen de verdachte wist of redelijkerwijs had moeten vermoeden over het uiteindelijk doel ten behoeve waarvan de handeling werd verricht.”^[1]

In de brief van de minister van Veiligheid en Justitie van 7 december 2012 met een schriftelijke reactie op de in eerste termijn bij de plenaire behandeling in de Tweede Kamer gestelde vragen schrijft de minister over de reikwijdte van de strafrechtelijke aansprakelijkheid verder onder meer nog:

‘Het gaat in dit wetsvoorstel in het geheel niet om een omslag van legale producten in illegale producten. Het gaat erom dat voorwerpen (…) ter beschikking worden gesteld terwijl men ernstige redenen heeft om te vermoeden of weet dat met die voorwerpen strafbare handelingen zullen worden begaan. Het gaat dus om het “ter beschikking stellen van de voorwerpen” en niet om de voorwerpen die ter beschikking worden gesteld. De kern van de strafbare voorbereiding is de verstrekking onder bepaalde omstandigheden. De verstrekking onder die omstandigheden is strafbaar, maar de voorwerpen blijven doorgaans legaal.’^[2]

De wetgever heeft tijdens de parlementaire behandeling voor de vraag wanneer sprake is van beroepsmatige of bedrijfsmatige teelt van hennepplanten verwezen naar wat hierover staat in de Aanwijzing Opiumwet van het Openbaar Ministerie. In de Nota naar aanleiding van het Verslag staat:

‘Bij beroeps- en bedrijfsmatige teelt wordt gekeken naar de wijze van telen, zoals blijkt uit de Aanwijzing Opiumwet van het OM (Staatscourant 2011, nr. 11 134 van 27 juni 2011), paragraaf 3.2.1 en bijlage 1. Paragraaf 3.2.1 vermeldt, voor zover hier van belang, dat voor de beoordeling van het al dan niet beroeps- of bedrijfsmatige karakter van teelt wordt gekeken naar de omstandigheden waaronder de teelt plaatsvindt. Bij het aantreffen van een hoeveelheid van vijf planten of minder wordt in het algemeen aangenomen dat er geen sprake is van beroeps- of bedrijfsmatig handelen. Het aantal planten is echter niet altijd de doorslaggevende factor voor het bepalen van het al dan niet beroeps- of bedrijfsmatige karakter van de teelt. Ook bij vijf planten of minder kan sprake zijn van beroeps- of bedrijfsmatige teelt. Dit geldt in situaties waarin aan twee of meer indicatoren voor professionele teelt, zoals opgenomen in bijlage I van de Aanwijzing is voldaan en indien er sprake is van teelt voor geldelijk gewin.’^[3]

In de Aanwijzing Opiumwet wordt aangegeven dat aan de hand van doel en mate van professionaliteit moet worden beoordeeld of sprake is van beroeps- of bedrijfsmatige teelt, waarbij bij een schaalgrootte van vijf planten of minder in beginsel aangenomen kan worden dat geen sprake is beroeps- of bedrijfsmatige teelt. Doel (geldelijk gewin) en mate van professionaliteit van de teelt van een hoeveelheid kan echter maken dat ook in een dergelijk geval sprake is van beroeps- of bedrijfsmatige teelt. Bijlage 1 van de Aanwijzing Opiumwet bevat een niet-limitatieve opsomming van indicatoren om de mate van professionaliteit van de hennepkweek te beoordelen.

Blijkens de hiervoor weergegeven wetsgeschiedenis is voor een bewezenverklaring van de bestemming als bedoeld in artikel 11a Opiumwet vereist dat de gedragingen strekken tot voorbereiding of vergemakkelijking van hennepteelt, waarbij het uiteindelijke doel ten behoeve waarvan de handeling wordt verricht van belang is^[4].

4.3.3.

Bewijsmiddelen ten aanzien van feiten 1 tot en met 5

De bewijsmiddelen worden telkens gebruikt tot het bewijs van het feit of de feiten, waarop zij blijkens hun inhoud uitdrukkelijk betrekking hebben. Sommige onderdelen van de bewijsmiddelen hebben niet betrekking op alle feiten, maar op één of meerdere feiten.

Vandaag wordt door deze rechtbank ook het vonnis uitgesproken in de zaak tegen [medeverdachte 1] . Daaruit blijkt dat [medeverdachte 1] is veroordeeld voor het strafbaar gestelde in artikel 11a van de Opiumwet. De in dat vonnis opgenomen bewijsmiddelen maken ook onderdeel uit van dit vonnis. Dit vonnis is als bijlage II toegevoegd aan dit vonnis.

[verdachte] heeft ter zitting verklaard dat hij en [medeverdachte 2] de leiding binnen [medeverdachte 1] hadden en de beslissingen namen. Daarnaast heeft [verdachte] ter terechtzitting over de in beslag genomen gripzakjes met inhoud verklaard dat deze hennep van hem was.^[5]

Op 9 oktober 2018 vond er een doorzoeking plaats in de woning gelegen aan de [adres] te [woonplaats] .^[6]Tijdens de doorzoeking zijn in de woning onder meer 21 zakjes met hennep aangetroffen en in beslag genomen onder IBN-code A.02.03.001^[7]en 28 zakjes met hennep met IBN-code A.08.03.001.^[8]

Op 10 oktober 2018 heeft verbalisant [verbalisant] de inhoud van in beslag genomen zakjes getest. Hij zag dat tijdens het testen een duidelijke rode kleurreactie optrad. Deze reactie gaf een positieve indicatie op de aanwezigheid van THC. Uit de determinatie en de drugstest mag gesteld worden, dat de genoemde henneptopjes afkomstig zijn van het geslacht Cannabis.

4.3.4.

Overwegingen ten aanzien van feit 1 en 2

Algemeen

Gelet op de hiervoor besproken bewijsmiddelen staat vast dat [medeverdachte 1] de op de ten laste gelegde genoemde artikelen heeft verkocht (feit 1) en in voorraad heeft gehad (feit 2). Dat wordt door de verdediging ook niet betwist. Het gaat om de vragen of deze artikelen bestemd waren voor de grootschalige dan wel professionele hennepteelt en of [medeverdachte 1] bekend was met die bestemming.

Hierna komt eerst de vraag aan de orde of de strafbare gedragingen aan [medeverdachte 1] kunnen worden toegerekend. Daarna wordt beschreven waarom [medeverdachte 1] zich schuldig heeft gemaakt aan artikel 11a van de Opiumwet, inclusief de bespreking van de verweren. Tot slot komt de vraag aan de orde of [verdachte] feitelijk leiding heeft gegeven aan de door [medeverdachte 1] gepleegde strafbare gedragingen.

Toerekening gedragingen aan [medeverdachte 1]

Bij de beoordeling of [medeverdachte 1] zich schuldig heeft gemaakt aan artikel 11a van de Opiumwet, dient allereerst te worden bepaald of de gedragingen van de (indirecte) bestuurders van [medeverdachte 1] , [medeverdachte 2] en [verdachte] , en het personeel waaronder de vertegenwoordiger buitenland van [medeverdachte 1] , [medeverdachte 3] en de vertegenwoordiger binnenland van [medeverdachte 1] , [medeverdachte 4] , kunnen worden toegerekend aan de rechtspersoon [medeverdachte 1] .

De rechtbank stelt voorop dat een rechtspersoon als dader van een strafbaar feit kan worden aangemerkt, indien de gedraging in redelijkheid aan de rechtspersoon kan worden toegerekend^[9]. Die toerekening is afhankelijk van de concrete omstandigheden van het geval, waartoe mede behoort de aard van de (verboden) gedraging. Een belangrijk oriëntatiepunt daarbij is of de gedragingen hebben plaatsgevonden, dan wel zijn verricht in de sfeer van de rechtspersoon. Dergelijke gedragingen kunnen in beginsel worden toegerekend aan de rechtspersoon. Volgens de Hoge Raad zal van een gedraging in de sfeer van de rechtspersoon sprake kunnen zijn indien zich een of meer van de navolgende omstandigheden voordoen:

• het gaat om een handelen of nalaten van iemand die hetzij uit hoofde van een dienstbetrekking hetzij uit anderen hoofde werkzaam is ten behoeve van de rechtspersoon;

• de gedraging past in de normale bedrijfsvoering van de rechtspersoon;

• de gedraging is de rechtspersoon dienstig geweest in het door hem uitgeoefende bedrijf;

• de rechtspersoon vermocht erover te beschikken of de gedraging al dan niet zou plaatsvinden en zodanig of vergelijkbaar gedrag werd blijkens de feitelijke gang van zaken door de rechtspersoon aanvaard of placht te worden aanvaard, waarbij onder bedoeld aanvaarden mede is begrepen het niet betrachten van de zorg die in redelijkheid van de rechtspersoon kon worden gevergd met het oog op het voorkomen van de gedraging.

Op basis van het strafdossier en het verhandelde ter terechtzitting stelt de rechtbank de volgende feiten en omstandigheden vast. [medeverdachte 1] was ten tijde van de ten laste gelegde feiten een groothandel in producten die geschikt zijn voor het telen van hennep. [medeverdachte 1] leverde artikelen aan andere bedrijven. Via hun holdingmaatschappijen - [medeverdachte 5] ( [medeverdachte 2] ), [medeverdachte 6] ( [verdachte] ) en [medeverdachte 7] (beiden) – waren [medeverdachte 2] en [verdachte] enig aandeelhouders en bestuurders van [medeverdachte 1] . Ter terechtzitting hebben [medeverdachte 2] en [verdachte] verklaard dat zij beiden directeur van [medeverdachte 1] waren en bevoegd tot het nemen van beslissingen. Zij bepaalden het beleid binnen [medeverdachte 1] . [medeverdachte 3] was als vertegenwoordiger buitenland werkzaam bij [medeverdachte 1] .

De ten laste gelegde gedragingen, inhoudende de verkoop van artikelen die bestemd waren voor de hennepteelt, passen naar het oordeel van de rechtbank in de normale bedrijfsvoering van [medeverdachte 1] . Immers, [medeverdachte 1] verdiende zijn geld met de verkoop van deze producten en daar was de bedrijfsvoering op gericht. De verkoopprijs van de artikelen maakte onderdeel uit van de omzet en was bedoeld als winst van [medeverdachte 1] .

Ook de verkoop van artikelen aan de undercoveragenten zijn naar het oordeel van de rechtbank aan [medeverdachte 1] toe te rekenen. [medeverdachte 3] was als vertegenwoordiger buitenland werkzaam voor [medeverdachte 1] en in die hoedanigheid heeft hij artikelen verkocht aan de undercoveragenten ten behoeve van de illegale hennepteelt. De verkoop van deze artikelen is de kernactiviteit van [medeverdachte 1] . Daarnaast heeft het volgende te gelden. De undercoveragenten hebben op de beurs in Spanje niet alleen contact gehad met [medeverdachte 3] , maar ook met andere medewerkers, waaronder [verdachte] en [medeverdachte 4] . Hetgeen de undercoveragenten daarover hebben geverbaliseerd - te weten dat [medeverdachte 1] een groothandel is voor (hennep) kwekerij-apparatuur, dat de hennepteelt illegaal is en je met een lamp die [medeverdachte 1] verkoopt ongeveer 16 planten kan laten groeien - bevestigen dat het handelen van [medeverdachte 3] paste in de normale bedrijfsvoering. [medeverdachte 3] handelde ook niet alleen. [verdachte] heeft het telefoonnummer van [medeverdachte 3] aan de undercoveragenten gegeven zodat zij zaken konden doen met [medeverdachte 1] via [medeverdachte 3] . De verkoop verliep vervolgens volgens de normale bedrijfsvoering binnen [medeverdachte 1] , waarbij [medeverdachte 3] de protocollen en het handboek van [medeverdachte 1] grotendeels heeft gevolgd.

De verdediging heeft aangevoerd dat [medeverdachte 3] in dit geval op eigen houtje heeft gehandeld en dat [verdachte] het [medeverdachte 3] zelfs had verboden om zaken te doen met de undercoveragenten. De rechtbank overweegt dat het dossier geen steun biedt voor deze laatste stelling. Wel zou uit het contact tussen de undercoveragent en [medeverdachte 3] kunnen worden afgeleid dat [verdachte] niet (volledig) op de hoogte mocht zijn van de verkoop. De rechtbank stelt evenwel vast dat er binnen [medeverdachte 1] kennelijk geen of onvoldoende waarborgen zijn ingebouwd om deze verkoop tegen te houden. [medeverdachte 3] kon daarin ook niet geheel zelfstandig handelen, meerdere andere personen binnen [medeverdachte 1] moeten betrokken zijn geweest bij de verkoop en levering. [medeverdachte 3] vraagt immers anderen binnen [medeverdachte 1] de bestelling in orde te maken.

Op grond van vorenstaande is de rechtbank van oordeel dat de ten laste gelegde gedragingen zijn verricht in de sfeer van de rechtspersoon. Die gedragingen kunnen daarom in redelijkheid aan [medeverdachte 1] worden toegerekend.

Artikel 11a Opiumwet

Zoals eerder uiteengezet, stelt artikel 11a van de Opiumwet de (rechts)persoon strafbaar die stoffen of voorwerpen te koop aanbiedt, verkoopt, aflevert en/of voorhanden heeft, waarvan zij weet of ernstige reden heeft om te vermoeden dat zij bestemd zijn tot het telen van hennep in de uitoefening van een beroep of bedrijf, dan wel tot het telen van een grote hoeveelheid hennep (grootschalige hennepteelt). De rechtbank vat de beroepsmatige, bedrijfsmatige en de grootschalige hennepteelt samen als de “illegale hennepteelt”.

De rechtbank is van oordeel dat [medeverdachte 1] in de periode van 1 maart 2015 tot en met 9 oktober 2018 stoffen en voorwerpen (hierna: artikelen) te koop heeft aangeboden, heeft verkocht, afgeleverd en voorhanden heeft gehad, terwijl zij wist dat deze artikelen mede bestemd waren tot de illegale hennepteelt. Als hierna wordt gesproken over het verkocht hebben van artikelen, dan bedoelt de rechtbank daar ook mee het te koop hebben aangeboden, het afleveren en het voorhanden hebben van de artikelen.

Bestemming en wetenschap

[medeverdachte 2] en [verdachte] hebben ter terechtzitting onder meer verklaard dat de artikelen die [medeverdachte 1] heeft verkocht, gebruikt konden worden voor de illegale hennepteelt, maar bestemd waren voor de hobbymatige/kleinschalige hennepteelt. Daarnaast hebben zij verklaard dat zij er alles aan hebben gedaan om te voorkomen dat de artikelen de bestemming “illegale hennepteelt” kregen. Zo werkte [medeverdachte 1] vanaf 1 maart 2015 volgens het daartoe opgestelde handboek en de protocollen waaraan afnemers moesten voldoen, heeft [medeverdachte 1] al haar werknemers hierover geïnstrueerd, werd een aantal artikelen uit het assortiment van [medeverdachte 1] gehaald en is de verkoopbalie in de winkel gesloten. Het handboek en de protocollen stelden eisen aan de klanten. Dit mochten alleen bedrijven zijn met een identificatie, BTW nummer en een KvK inschrijving. [medeverdachte 1] controleerde of de klanten daadwerkelijk een winkel of website hadden en leverde de goederen alleen op een afgesproken adres af. Bij afwijking moest daar een melding van worden gedaan, net als bij iedere indicatie van illegale hennepteelt. In dat geval werd de relatie bevroren. Er was een gedegen en inzichtelijke administratie waardoor de naleving van de regels controleerbaar was. Dat daadwerkelijk overeenkomstig het handboek en de protocollen werd gehandeld, blijkt volgens [medeverdachte 2] en [verdachte] ook uit de opgenomen tapgesprekken.

Gelet op de aard van het grootste deel van de verkochte artikelen, de hoeveelheden per klant en de samenstelling van de goederen per klant, de bevindingen die zijn gedaan met betrekking tot klanten van [medeverdachte 1] , de bevindingen tijdens het WOD-traject, de aangetroffen instructie voor het opzetten van een illegale hennepkwekerij en het feit dat een groot deel van de betalingen contant werd verricht, alles in samenhang met elkaar bezien, kan het naar het oordeel van de rechtbank niet anders zijn dan dat [medeverdachte 1] wist dat de artikelen mede bestemd waren voor de illegale hennepteelt. De rechtbank acht het onaannemelijk dat de door [medeverdachte 1] verkochte artikelen enkel bestemd waren voor de hobbymatige/kleinschalige hennepteelt of andersoortige teelt. en. De rechtbank licht dit oordeel hieronder nader toe.

Aard van de artikelen

Uit de analyses van de artikelen door verbalisanten met ‘hennepteelt’ als expertise, blijkt dat een deel van de artikelen
alleengebruikt wordt in de illegale hennepteelt. Voorbeelden hier van zijn: grote groeitenten van 3x3x1.5 meter, slakhuisventilatoren met een capaciteit van 5.000 m3, lampen tot en met 1000 Watt, relaiskasten en schakelkasten, watervaten tot en met 1.000 liter water, sproeisystemen, elektrische klimaat- en luchtvochtigheidsregelaars en droognetten tot acht lagen. De rechtbank acht het onaannemelijk dat dit soort artikelen, gelet op bijvoorbeeld de grootte of de capaciteit van het artikel, bestemd zijn voor de hobbymatige/kleinschalige hennepteelt.

Voorts overweegt de rechtbank dat [medeverdachte 1] producten is blijven verkopen na inwerkingtreding van 11a Opiumwet, waarvan zij zelf kennelijk meende dat deze enkel bestemd waren voor de illegale hennepteelt. De rechtbank wijst dan op de aanpassingen ie [medeverdachte 1] in het assortiment zou aanbrengen, terwijl is gebleken dat die producten toch nog zijn verkocht na inwerkingtreding van 11a Opiumwet.

Klanten

Naast de aard van de artikelen waaruit naar het oordeel van de rechtbank blijkt dat deze artikelen mede tot de illegale hennepteelt bestemd zijn, acht de rechtbank de bevindingen met betrekking tot een aantal klanten van belang. Zo is er 17,45 kilogram hennep aangetroffen in een pand van een klant van [medeverdachte 1] , zijn er zeven hennepkwekerijen aangetroffen die in verband kunnen worden gebracht met de eigenaar van een klant van [medeverdachte 1] , is er 169 gram hennep aangetroffen bij de eigenaar van een klant van [medeverdachte 1] , zijn er meerdere hennepkwekerijen aangetroffen bij de zakenpartner van de eigenaar van een klant van [medeverdachte 1] en is er in een woning van een eigenaar van een klant een hennepkwekerij aangetroffen. De artikelen en voorwerpen die [medeverdachte 1] aan deze klanten heeft verkocht, waren geschikt voor het opzetten van een hennepkwekerij en het is aannemelijk dat deze, gelet op de overige bevindingen, daar dus ook voor zijn gebruikt. Daarnaast is [medeverdachte 1] artikelen blijven verkopen aan klanten die enige tijd gesloten zijn geweest vanwege hennepteelt zoals [klant 1] en [klant 2] en aan de klant [klant 3] , terwijl [medeverdachte 1] wist dat deze klant was veroordeeld voor artikel 11a van de Opiumwet. De rechtbank leidt hieruit af dat [medeverdachte 1] hiermee willens en wetens de aanmerkelijke kans heeft aanvaard en daarmee het voorwaardelijk opzet had dat de door [medeverdachte 1] verkochte artikelen bestemd waren tot de illegale hennepteelt.

WOD-traject

Uit de bevindingen van het WOD-traject blijkt dat [medeverdachte 1] artikelen heeft verkocht die bestemd waren tot de illegale hennepteelt. De vertegenwoordiger buitenland van [medeverdachte 1] , [medeverdachte 3] , heeft artikelen verkocht aan undercoveragenten, terwijl hij wist dat zij de artikelen wilden gebruiken voor het opzetten van illegale hennepkwekerijen in Portugal.

Instructie hennepkwekerij

Aan de overtuiging van de rechtbank dat de door [medeverdachte 1] verkochte artikelen mede bestemd waren tot de illegale hennepteelt en dat [medeverdachte 1] daarvan wist, draagt bij dat in één van de computers van [medeverdachte 1] drie documenten zijn aangetroffen, die niet anders kunnen worden beoordeeld dan als een instructie voor het opzetten van een hennepkwekerij. Dat het hier gaat over de illegale hennepteelt en niet over de hobbymatige/kleinschalige hennepteelt, blijkt onder meer uit het aantal planten dat in de instructie staat vermeld, namelijk tot en met 350 planten.

Betalingen in contanten

Verder acht de rechtbank van belang dat een groot deel van de betalingen door klanten aan [medeverdachte 1] contant werd gedaan. Dit blijkt ook uit het onder 4 bewezen verklaarde. Het is een feit van algemene bekendheid dat de handel in verdovende middelen, waaronder de handel in cannabis, gepaard gaat met grote hoeveelheden contant geld.

Indicatoren Aanwijzing Opiumwet

Aan de overtuiging van de rechtbank dat de door [medeverdachte 1] verkochte artikelen bestemd waren tot de illegale hennepteelt, draagt ook bij dat 92,39 % van de totale omzet van [medeverdachte 1] ziet op artikelen met de professionaliteitsfactor ‘Hoog’. Daarnaast blijkt uit analyses dat 26 % van alle klanten van [medeverdachte 1] artikelen kocht die binnen alle 12 de indicatoren uit de Aanwijzing Opiumwet vallen. Deze klanten hebben samen de hoogste omzet voor [medeverdachte 1] geleverd. De rechtbank is het met de verdediging eens dat niet enkel de indicatoren uit de Aanwijzing Opiumwet genoeg zijn om af te leiden dat artikelen bestemd zijn tot de illegale hennepteelt. Naast de indicatoren, acht de rechtbank de overige feiten en omstandigheden, zoals hiervoor uiteen gezet, ook van belang.

Handboek en protocollen

[medeverdachte 1] was deskundig op het gebied van hennepteelt en was zich er blijkens haar beleid van bewust dat met de artikelen die zij verkocht, illegale hennepkwekerijen konden worden opgezet. Zij beschikte over een handboek en protocollen om - naar eigen zeggen - te voorkomen dat zij de wet overtraden. Zoals door de verdediging betoogd, blijkt uit de aan het dossier toegevoegde tapgesprekken dat er daadwerkelijk werd gecontroleerd of klanten aan de inschrijvingsvoorwaarden voldeden. Verder blijkt uit het dossier dat [medeverdachte 4] de klanten in Nederland bezocht. Uit de bewijsmiddelen blijkt echter anderzijds dat het handboek en de protocollen niet afdoende waren om wetsovertredingen te voorkomen. Immers, meerdere afnemers van [medeverdachte 1] zijn in verband gebracht met illegale hennepteelt. Ook is gebleken dat de voorschriften niet altijd (volledig) werden nageleefd.

Het opstellen van het handboek en werken conform dit handboek zoals [medeverdachte 1] dit heeft gedaan, heeft niet voorkomen dat deze artikelen uitsluitend een andere bestemming kregen (zoals de kleinschalige/hobbymatige hennepteelt).

Anders dan de officier van justitie meent, beschouwt de rechtbank het handboek en de daarin opgenomen werkwijze niet zozeer als een rookgordijn. Wel is de rechtbank van oordeel dat deze onvoldoende zijn om de risico’s in te perken die de handel van [medeverdachte 1] met zich brengt; wanneer een bedrijf nagenoeg alle goederen verkoopt die gebruikt kunnen worden voor illegale hennepteelt en haast geen andere soorten goederen te koop aanbiedt, loopt dat bedrijf een enorm risico dat die verkochte goederen gebruikt zullen gaan worden voor die illegale hennepteelt. Grote waakzaamheid is dan geboden. Het volstaat dan niet om, kort gezegd, te controleren of de kopende partij op papier (en internet) aan bepaalde voorwaarden voldoet, om te controleren of er iets is wat op een (web)winkel lijkt en het volstaat ook niet om de koper te laten verklaren dat geen illegale kwekerijen zullen worden opgezet met de gekochte goederen. Voor de afnemers van [medeverdachte 1] is eenvoudig aan deze eisen te voldoen, om vervolgens toch illegaal hennep te telen of met dat doel door te verkopen.

De vergelijking met andere (web)winkels die ook goederen verkopen die gebruikt kunnen worden voor illegale hennepteelt, gaat niet op. Die tuincentra of (web)winkels richten zich niet op hennepteelt en hebben een veel breder assortiment dan [medeverdachte 1] . Ook voor hen geldt dat waakzaamheid is geboden, maar in veel mindere mate dan bij [medeverdachte 1] het geval was.

Voorts overweegt de rechtbank dat zelfs als [medeverdachte 1] concrete aanwijzingen had dat een klant in verband kon worden gebracht met illegale hennepteelt, [medeverdachte 1] de artikelen bleef verkopen. Tot slot acht de rechtbank nog van belang dat [medeverdachte 1] een aantal artikelen ten tijde van de inwerkingtreding van artikel 11a van de Opiumwet in maart 2015 uit het assortiment heeft gehaald, maar deze artikelen na maart 2015 nog heeft verkocht. Dat dit nog bestaande voorraad was, maakt dit niet anders.

Taps

De rechtbank maakt voor het bewijs gebruik van een aantal verslagen van tapgesprekken. De verdediging had de rechtbank verzocht om de taps ook zelf te beluisteren, maar heeft niet betoogd dat de weergave van de gesprekken onjuist is. De rechtbank heeft een aantal taps beluisterd en acht de verslagen van de taps betrouwbaar.

Conclusie

Gelet op vorenstaande kan het naar het oordeel van de rechtbank niet anders zijn dat [medeverdachte 1] de onder 1 ten laste gelegde genoemde artikelen heeft verkocht, met het voorwaardelijk opzet dat deze artikelen mede bestemd waren voor de illegale hennepteelt. De rechtbank acht dan ook wettig en overtuigend bewezen dat [medeverdachte 1] in de periode van 1 maart 2015 tot en met 9 oktober 2018 te Nieuwegein, Maarssen, Utrecht, Portugal en Spanje artikelen heeft verkocht, terwijl zij het voorwaardelijk opzet had dat deze artikelen mede bestemd waren voor de illegale hennepteelt.

Anders dan de officier van justitie heeft gesteld, kan naar het oordeel van de rechtbank niet worden vastgesteld dat de door [medeverdachte 1] verkochte artikelen uitsluitend bestemd waren voor de illegale hennepteelt. Immers, gebleken is wel dat [medeverdachte 1] ook aan winkels verkocht die de artikelen op hun beurt hebben doorverkocht aan eindgebruikers. Onder die eindgebruikers zitten ongetwijfeld ook klanten die op legale (kleinschalige en niet professionele) wijze hennep hebben geteeld of artikelen hebben gebruikt voor de teelt van andere gewassen. Om die reden kan dan ook niet worden bewezen dat alle verkochte artikelen bestemd waren voor de illegale hennepteelt. Daarom verklaart de rechtbank de in de tenlastelegging onder 1 genoemde aantallen niet bewezen.

Gelet op het onder 1 bewezen verklaarde in samenhang met de aard van een deel van de artikelen, acht de rechtbank ook bewezen dat [medeverdachte 1] op 9 oktober 2018 te Nieuwegein, Utrecht en Maarssen de in beslag genomen voorraad van [medeverdachte 1] – de onder feit 2 genoemde artikelen – voorhanden had en te koop heeft aangeboden met het voorwaardelijk opzet dat deze artikelen bestemd waren tot de illegale hennepteelt.

De rechtbank ziet in het dossier geen aanknopingspunten voor medeplegen, zodat [medeverdachte 1] bij alle feiten van dit onderdeel wordt vrijgesproken.

Te bespreken verweren

Bestemming medicinale hennepteelt

De verdediging heeft onder meer aangevoerd dat [medeverdachte 1] ook aan klanten leverde ten behoeve van de medicinale hennepteelt. Daarmee dient [medeverdachte 1] volgens de verdediging te worden vrijgesproken, nu de medicinale hennepteelt niet behoort tot de illegale hennepteelt.

Uit het strafdossier blijkt dat het bedrijf Bedrocan het enige bedrijf in Nederland is met een vergunning voor de grootschalige teelt van medicinale hennep. Uit het strafdossier blijkt voorts dat [medeverdachte 1] niet (direct) artikelen heeft verkocht aan Bedrocan. Personen die thuis een kleine hoeveelheid hennep telen in het kader van hun gezondheid, rekent de rechtbank onder de kleinschalige hennepteelt. Zoals de rechtbank hiervoor heeft overwogen, acht de rechtbank het niet aannemelijk dat alle artikelen bestemd waren voor de kleinschalige/hobbymatige hennepteelt. Het verweer wordt dan ook verworpen.

WOD-traject

De verdediging heeft zich op het standpunt gesteld dat aan de inzet van het WOD-traject, op de wijze zoals deze in de onderhavige zaak is toegepast, zodanige gebreken kleven dat sprake is van onherstelbare vormverzuimen in de zin van artikel 359a van het Wetboek van Strafvordering (hierna: Sv). Deze verzuimen zouden volgens de verdediging moeten leiden tot bewijsuitsluiting van alle bevindingen in het WOD-traject. De verdediging heeft hierover het volgende naar voren gebracht.

In het Europese Onderzoeksbevel (hierna: EOB) aan Spanje en het EOB aan Portugal is aangekruist dat de verdenkingen zien op de illegale handel in verdovende middelen en psychotrope stoffen. Hiervan was echter geen sprake, het onderzoek heeft altijd gezien op overtreding van 11a Opiumwet. Daarnaast wordt in het EOB gericht aan Spanje niet gevraagd om toestemming voor de inzet van een WOD-traject (artikel 126j van het Wetboek van Strafvordering, hierna: Sv) en is het bevel ex artikel 126j Sv niet gevoegd bij het EOB. Verder is bij het EOB gericht aan Portugal niet het bevel ex artikel 126 i Sv betreffende de pseudokoop gevoegd, terwijl in Portugal de pseudokoop is voltooid. Volgens de verdediging hebben Spanje en Portugal op basis van onjuiste dan wel onvolledige informatie toestemming verleend voor de inzet van een WOD-traject, waaronder het voltooien van de pseudokoop.

De rechtbank verwerpt het verweer en overweegt als volgt. In onderdeel G van het EOB aan zowel Spanje als Portugal staat beschreven waar onder meer [verdachte] , [medeverdachte 4] en [medeverdachte 3] van werden verdacht. In dat onderdeel staat artikel 11a van de Opiumwet beschreven en zijn in het kort de onderzoeksbevindingen tot dan toe weergegeven. Daarmee was het voor Spanje en Portugal duidelijk in het kader van welke verdenking zij toestemming verleenden. Daarnaast is door de officier van justitie het EOB gericht aan Spanje overgelegd, waarin uitdrukkelijk toestemming wordt gevraagd voor het WOD-traject. Met het EOB gericht aan Portugal wordt toestemming gevraagd voor de voortzetting van het WOD-traject. De voorbesprekingen met betrekking tot de pseudokoop, waaronder het bespreken van de bedoelingen van de undercoveragenten en hetgeen [medeverdachte 1] daarin kon betekenen, vonden ten dele plaats in Portugal. De rechtbank ziet deze activiteiten als onderdeel van het WOD-traject en vallen daarom binnen het uitgevaardigde EOB.

De verdediging heeft daarnaast naar voren gebracht dat het WOD-traject niet zorgvuldig is uitgevoerd en geverbaliseerd. De resultaten van het WOD-traject zijn volgens de verdediging onbetrouwbaar en het WOD-traject voldoet niet aan de criteria die de Hoge Raad aan Mr. Big trajecten heeft gesteld. Ook is volgens de verdediging niet voldaan aan het Tallon-criterium, nu met name [medeverdachte 3] tot andere handelingen is gebracht dan waar zijn opzet op was gericht.

Voor de beoordeling van het verloop van het WOD-traject zoekt de rechtbank aansluiting bij hetgeen de Hoge Raad heeft overwogen in zijn arresten van 17 december 2019^[10]. Gelet daarop en de bevindingen uit het WOD-traject in onderhavige zaak, is de rechtbank van oordeel dat er geen sprake is geweest van een zogenaamde ‘Mr. Big-methode’. Deze methode kenmerkt zich door langdurige stelselmatige infiltratie en ‘befriending’. Hiervan is in het contact tussen de undercoveragenten en [verdachte] , [medeverdachte 3] en [medeverdachte 4] geen sprake geweest. Het ging om contact op de Spannabis beurs in Barcelona waar een verkooptransactie startte, welke verkooptransactie daarna middels een aantal contactmomenten tussen de undercoveragenten en [medeverdachte 3] is voltooid. Dat de undercoveragenten [verdachte] , [medeverdachte 3] en/of [medeverdachte 4] één keer in een club hebben gesproken en [medeverdachte 3] hooguit een paar keren in een restaurant hebben gesproken, is onvoldoende om te spreken van een ‘Mr. Big-methode’. Het verweer wordt dan ook verworpen.

Een beroep op het zogenoemde Tallon-criterium^[11]kan slagen wanneer de betrokken verdachte door de politieambtenaar, in dit geval de undercoveragenten, is gebracht tot andere handelingen, dan die waarop zijn opzet reeds was gericht. Naar het oordeel van de rechtbank is dat in de onderhavige zaak niet aan de orde. Uit de processen-verbaal van de undercoveragenten blijkt onder meer dat [verdachte] , [medeverdachte 3] en [medeverdachte 4] zich hebben voorgesteld aan de undercoveragenten en hebben verteld wat [medeverdachte 1] is. Zo vertelde [verdachte] dat hij de baas is, dat zij “groothandelaren zijn in kwekerij-apparatuur” en dat zij op de beurs (
Spannabis)zijn om te netwerken. [medeverdachte 4] vertelde dat zij “groothandelaren waren in apparatuur voor het opzetten van hennepkwekerijen” en [medeverdachte 3] heeft de undercoveragenten verteld dat “ze een groothandel” zijn en leveren aan growshops of bedrijven. Door zich als koper van apparatuur ten behoeve van een illegale hennepkwekerij voor te doen en daar naar te informeren bij [verdachte] , [medeverdachte 3] en [medeverdachte 4] , hebben naar het oordeel van de rechtbank de undercoveragenten [medeverdachte 1] niet bewogen tot een handeling die niet al in haar bedoeling lag, namelijk de verkoop van artikelen ten behoeve van hennepkwekerijen.

Met inachtneming van al het voorgaande komt de rechtbank tot de conclusie dat de bevindingen van het WOD-traject rechtmatig zijn verkregen en gebruikt kunnen worden voor het bewijs.

Verkoop buitenland

De verdediging heeft zich op het standpunt gesteld dat het telen van hennep in het buitenland niet op dezelfde wijze strafbaar is gesteld als in Nederland. [medeverdachte 1] dient volgens de verdediging dan ook te worden vrijgesproken van alle leveringen aan klanten in het buitenland.

De rechtbank stelt voorop dat artikel 11a Opiumwet strafbaar stelt het in Nederland te koop aanbieden, verkopen, vervoeren en voorhanden hebben van stoffen of voorwerpen met de bestemming tot illegale grootschalige en/of bedrijfsmatige hennepteelt. Dat de teelt niet in Nederland zou plaatsvinden, maakt niet dat de goederen daarom niet bestemd kunnen zijn tot het plegen van één van de in artikel 11, derde en vijfde lid, strafbaar gestelde feiten^[12].

De rechtbank stelt vast dat een deel van de verkochte en geleverde artikelen zag op leveringen aan klanten in het buitenland. Uit het strafdossier kan niet worden opgemaakt in hoeverre en op welke wijze de hennepteelt in de ten laste gelegde periode in de betreffende landen illegaal was. De rechtbank kan dan ook niet uitsluiten dat een deel van de leveringen aan het buitenland bestemd was voor vormen van hennepteelt die in dat land zijn toegestaan. De politie heeft in dit dossier daarnaar geen onderzoek gedaan. [medeverdachte 1] zal dan ook worden vrijgesproken van de verkoop en leveringen aan het buitenland, omdat de rechtbank geen concrete aanknopingspunten heeft om vast te stellen welke buitenlandse afnemers de goederen bestemden voor de illegale hennepteelt. Dit met uitzondering van de verkoop van artikelen in het kader van het WOD-traject, omdat in dat traject concreet is komen vast te staan dat de goederen bestemd waren voor en illegale vorm van hennepteelt.

De verkoop aan de undercoveragenten tijdens het WOD-traject startte in Spanje en heeft zich vervolgens in Nederland en Portugal voortgezet en was ten behoeve van hennepteelt die in Portugal verboden is. De rechtbank acht het aanbieden en de verkoop van artikelen in Spanje en Portugal om die reden wel bewezen.

Feitelijk leidinggeven

De rechtbank stelt voorop dat bij de beantwoording van de vraag of een verdachte strafrechtelijk aansprakelijk kan worden gesteld ter zake van het feitelijke leidinggeven aan een door een rechtspersoon verrichte verboden gedraging, eerst moet worden vastgesteld of die rechtspersoon een strafbaar feit heeft begaan. Als die vraag bevestigend wordt beantwoord, komt de vraag aan de orde of kan worden bewezen dat de verdachte aan die gedraging feitelijke leiding heeft gegeven. De rechtbank heeft hierboven reeds overwogen dat de onder feit 1, 2, 3 en 4 ten laste gelegde gedragingen aan [medeverdachte 1] kunnen worden toegerekend. Deze zijn in de zaak tegen [medeverdachte 1] dan ook bewezen verklaard.

Bij de beoordeling of kan worden bewezen dat de verdachte aan die gedraging feitelijke leiding heeft gegeven, moet niet uitsluitend de juridische positie worden betrokken, maar ook de feitelijke positie van de verdachte bij de rechtspersoon en het gedrag dat de verdachte heeft vertoond of nagelaten op grond waarvan hij geacht moet worden aan die verboden gedraging feitelijke leiding te hebben gegeven.

Feitelijk leidinggeven zal vaak bestaan uit actief en effectief gedrag dat onmiskenbaar binnen de gewone betekenis van het begrip valt. Van feitelijke leidinggeven kan ook sprake zijn als de verboden gedraging het onvermijdelijke gevolg is van het algemene, door de verdachte gevoerde beleid. Ook kan worden gedacht aan het leveren van een zodanige bijdrage aan een complex van gedragingen dat heeft geleid tot de verboden gedraging en het daarbij nemen van een zodanig initiatief dat de verdachte geacht moet worden aan die verboden gedraging feitelijke leiding te hebben gegeven.

Gelet op vorenstaande acht de rechtbank van belang dat [medeverdachte 2] en [verdachte] via hun holdingmaatschappijen [medeverdachte 7] , [medeverdachte 5] en [medeverdachte 6] , in de periode van 1 maart 2015 tot en met 9 oktober 2018 bestuurders en enig aandeelhouders waren van [medeverdachte 1] . Naar het oordeel van de rechtbank hadden [medeverdachte 2] en [verdachte] gedurende die periode de feitelijke leiding over [medeverdachte 1] en haar activiteiten, zodat zij verantwoordelijk kunnen worden gehouden voor de gedragingen van [medeverdachte 1] . Naast dat [medeverdachte 2] en [verdachte] via hun holdingmaatschappijen de juridisch bestuurders waren van [medeverdachte 1] , heeft [verdachte] ter terechtzitting verklaard dat hij en [medeverdachte 2] de directeuren waren van [medeverdachte 1] , het beleid hebben uitgezet en alle beslissingen binnen [medeverdachte 1] namen. [verdachte] was dus samen met [medeverdachte 2] de eindverantwoordelijke en zij hebben samen feitelijke leiding aan [medeverdachte 1] gegeven.

Het standpunt van de verdediging dat [medeverdachte 2] en [verdachte] aantoonbare maatregelen hebben getroffen om een overtreding van artikel 11a van de Opiumwet door [medeverdachte 1] te voorkomen, doet niet af aan het voorgaande. De getroffen maatregelen waren in het licht van het voorgaande onvoldoende, zoals hiervoor reeds overwogen.

4.3.5.

Overwegingen ten aanzien van feiten 3 en 4

Toerekening gedragingen aan [medeverdachte 1]

Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen, is de rechtbank van oordeel dat ook het niet melden van de transacties, zoals genoemd in de tenlastelegging onder 3 en 4, kan worden toegerekend aan [medeverdachte 1] . Het was namelijk staand beleid binnen [medeverdachte 1] om de contante transacties niet te melden, dat is nooit gebeurd, terwijl [medeverdachte 1] op grond van de Wwft de aangewezen instelling was om dit te melden in voorkomende gevallen.

Meldplicht artikel 16 Wwft

[medeverdachte 1] is een instelling zoals genoemd in artikel 1 lid 1 onder a, punt 15 van de Wwft, zoals dit artikel gold ten tijde van de ten laste gelegde periodes betreffende feiten 3 en 4, te weten een:

beroeps- of bedrijfsmatig handelende verkoper van goederen, voor zover betaling van deze goederen in contanten plaatsvindt voor een bedrag van € 15 000 of meer, ongeacht of de transactie plaatsvindt in een handeling of door middel van meer handelingen waartussen een verband bestaat.

Op grond van artikel 16 Wwft diende [medeverdachte 1] ongebruikelijke transacties te melden aan de Financiële inlichtingen eenheid. Artikel 15 Wwft bepaalt dat indicatoren werden vastgesteld bij algemene maatregel van bestuur aan de hand waarvan kon worden beoordeeld of een transactie moest worden aangemerkt als een ongebruikelijke transactie. De bedoelde algemene maatregel van bestuur betreft het Uitvoeringsbesluit Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (hierna: Uitvoeringsbesluit Wwft), met de daarbij behorende Indicatorenlijst.

Uitvoeringsbesluit Wwft

In de ten laste gelegde periode betreffende feiten 3 en 4 gold voor [medeverdachte 1] als indicator, aan de hand waarvan zij kon beoordelen of een transactie moest worden aangemerkt als een ongebruikelijke transactie, het volgende:

Transacties waarbij de meldingsplichtige aanleiding heeft om te veronderstellen dat ze verband kunnen houden met witwassen of financiering van terrorisme.

De inhoud van deze (subjectieve) indicator is in de ten laste gelegde periode betreffende feiten 3 en 4 niet gewijzigd. De vraag die moet worden beantwoord is: “Had [medeverdachte 1] aanleiding om te veronderstellen dat de in de onder 3 en 4 ten laste gelegde genoemde transacties verband konden houden met witwassen?”

Te bespreken verweer: [medeverdachte 1] had geen meldplicht

De verdediging heeft zich op het standpunt gesteld dat de contante transacties in de branche waarin [medeverdachte 1] opereerde gebruikelijk waren en dat [medeverdachte 1] hierdoor geen aanleiding had om te veronderstellen dat die transacties in verband konden worden gehouden met witwassen. Dit betekent dat [medeverdachte 1] in de ten laste gelegde periode betreffende feiten 3 en 4 geen meldplicht had.

Gelet op het onder 1 en 2 bewezen verklaarde, betrof de branche waarin [medeverdachte 1] opereerde de kleinschalige, dan wel de beroepsmatige-, bedrijfsmatige- en/of de grootschalige hennepteelt. Elke transactie in contanten hoger dan € 15.000,- is hierdoor naar het oordeel van de rechtbank automatisch ongebruikelijk nu deze transacties in verband kunnen worden gebracht met witwassen. Illegale hennepteelt levert namelijk grote contante geldbedragen op. Het verweer dat [medeverdachte 1] geen meldplicht had, wordt gelet op het vorenstaande dan ook verworpen.

Conclusie

Op grond van de aangifte, de facturen die zien op transacties die gelijk aan of hoger dan
€ 15.000,- zijn en die contant zijn betaald en de verklaringen van [medeverdachte 2] ter terechtzitting, dat [medeverdachte 1] nooit een transacties heeft gemeld bij de Financiële inlichtingen eenheid, acht de rechtbank het onder 3 en 4 ten laste gelegde wettig en overtuigend bewezen. Nu [medeverdachte 1] vanaf 1 januari 2015 tot en met 19 januari 2017 geen enkele ongebruikelijke transactie heeft gemeld, heeft [medeverdachte 1] daarmee voldaan aan het een gewoonte maken daarvan. De rechtbank merkt hierbij op dat dit ook geldt voor de periode van 12 oktober 2012 tot 1 januari 2015. Echter tijdens die periode was het gewoonte maken van het niet melden van ongebruikelijke transacties nog niet afzonderlijk strafbaar gesteld.

Feitelijk leidinggeven

Gelet op hetgeen de rechtbank hiervoor heeft overwogen ten aan van het feitelijk leidinggeven betreffende feiten 1 en 2, is de rechtbank van oordeel dat [verdachte] - samen met [medeverdachte 2] - ook feitelijk leiding heeft gegeven aan de door [medeverdachte 1] gepleegde strafbare gedragingen betreffende het niet melden van ongebruikelijke transacties.

5.BEWEZENVERKLARING

De rechtbank acht het onder 1, 2, 3, 4 en 5 wettig en overtuigend bewezen. De volledige bewezenverklaring is opgenomen in Bijlage III van dit vonnis.

Voor zover in het bewezen verklaarde deel van de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zijn deze in de bewezenverklaring verbeterd. [verdachte] is daardoor niet in de verdediging geschaad.

Hetgeen meer of anders is ten laste gelegd is niet bewezen. [verdachte] wordt hiervan vrijgesproken.

6.STRAFBAARHEID VAN DE FEITEN

Er is geen omstandigheid aannemelijk geworden die de strafbaarheid van het bewezen verklaarde uitsluit, zodat dit strafbaar is.

Het bewezen verklaarde levert volgens de wet de volgende strafbare feiten op:

feit 1

medeplegen van het feitelijke leiding geven aan en opdracht geven tot:

stoffen/voorwerpen te koop aanbieden, verkopen, afleveren, verstrekken, vervoeren en voorhanden hebben, waarvan zij weet of ernstige reden heeft om te vermoeden dat zij bestemd zijn tot het plegen van een van de in artikel 11, derde lid/vijfde lid, van de Opiumwet strafbaar gestelde feiten;

feit 2

medeplegen van het feitelijke leiding geven aan en opdracht geven tot:

stoffen/voorwerpen te koop aanbieden en voorhanden hebben, waarvan zij weet dat zij bestemd zijn tot het plegen van een van de in artikel 11, derde lid/vijfde lid, van de Opiumwet strafbaar gestelde feiten;

feit 3

medeplegen van het feitelijke leiding geven aan en opdracht geven tot:

opzettelijke overtreding van een voorschrift, gesteld bij artikel 16 van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme, begaan door een rechtspersoon, meermalen gepleegd;

feit 4

medeplegen van het feitelijke leiding geven aan en opdracht geven tot:

opzettelijke overtreding van een voorschrift, gesteld bij artikel 16 van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme, begaan door een rechtspersoon, meermalen gepleegd, terwijl het feit wordt gepleegd door een rechtspersoon die daarvan een gewoonte maakt;

feit 5

opzettelijk handelen in strijd met het in artikel 3 onder C van de Opiumwet gegeven verbod.

7.STRAFBAARHEID VAN [verdachte]

Er is geen omstandigheid gebleken of aannemelijk geworden die de strafbaarheid van [verdachte] uitsluit. [verdachte] is dan ook strafbaar.

8.OP TE LEGGEN STRAF

8.1

De vordering van de officier van justitie

De officier van justitie heeft gevorderd [verdachte] - naast verbeurdverklaring van een aantal voorwerpen– een gevangenisstraf voor de duur van 18 maanden waarvan 6 maanden voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaren op te leggen en daarbij een geldboete ter hoogte van € 81.000,-.

8.2

Het standpunt van de verdediging

Namens [verdachte] is verzocht toepassing te geven aan artikel 9a Sr: schuldigverklaring zonder oplegging van straf of maatregel. De raadsvrouw heeft hiertoe onder meer voren gebracht dat [verdachte] reeds voldoende is gestraft. Door het faillissement van [medeverdachte 1] , is zijn levenswerk verloren gegaan. Daarnaast is zijn gezin kapot en is hij zijn goede naam verloren. Tevens is verzocht bij de strafoplegging rekening te houden met de negatieve berichtgevingen in de pers en trial by media.

8.3

Het oordeel van de rechtbank

De ernst van de feiten

[verdachte] heeft feitelijk leiding gegeven aan [medeverdachte 1] , welk bedrijf een grote hoeveelheid voorwerpen en stoffen, die bestemd waren voor de grootschalige beroeps- of bedrijfsmatige hennepteelt, voorhanden had, te koop heeft aangeboden, verkocht, afgeleverd, verstrekt en vervoerd. Hiermee heeft [verdachte] leiding gegeven aan een bedrijf dat zich ruim drie en een half jaar schuldig gemaakt aan overtreding van artikel 11a van de Opiumwet.

De bestrijding van hennepteelt is een prioriteit van de Nederlandse overheid, aldus de wetgever. Volgens het kabinet levert de illegale hennepteelt door haar omvang en professionaliteit een reëel veiligheidsrisico op ‘waartegen doortastend en effectief moet worden opgetreden’. Met artikel 11a van de Opiumwet wil de wetgever optreden tegen activiteiten van ondersteunende aard rond de illegale hennepteelt, in het bijzonder de activiteiten die strekken ter voorbereiding of bevordering van die teelt.

De rechtbank rekent het [verdachte] aan dat zijn bedrijf goederen voorhanden heeft gehad, te koop heeft aangeboden, heeft verkocht en afgeleverd, die bijdragen aan het in stand houden van de illegale hennepteelt en hierbij kennelijk enkel gedacht heeft aan zijn eigen financiële gewin. Hennep bevat de voor de volksgezondheid schadelijke stof THC en is daarom door de wetgever op lijst II van de Opiumwet geplaatst. Het is een feit van algemene bekendheid dat hennepteelt en de handel in en het gebruik van verdovende middelen vaak gepaard gaan met verschillende vormen van (ernstige) criminaliteit, waardoor de samenleving schade wordt berokkend.

Daarnaast heeft [verdachte] feitelijk leiding gegeven aan [medeverdachte 1] , die in een periode van ruim vier jaar heeft nagelaten meerdere ongebruikelijke transacties, zoals bedoeld in artikel 16 Wwft, te melden bij de FIU-NL. De wetgever heeft aan instellingen, zoals [medeverdachte 1] , een poortwachtersfunctie toegekend. Op grond daarvan heeft [verdachte] een belangrijke maatschappelijke verantwoordelijkheid bij de bestrijding van witwassen. [verdachte] heeft door zijn handelen de overheid de mogelijkheid ontnomen zicht te krijgen op geldstromen die kunnen duiden op criminaliteit en achterliggende strafbare feiten op te sporen. [verdachte] heeft daarmee in ernstige mate haar verantwoordelijkheid miskend.

Tot slot is in de woning van [verdachte] 49,05 gram en 76,82 gram hennep aangetroffen. Daarmee heeft [verdachte] een meer dan de toegestane hoeveelheid hennep voorhanden gehad.

Gelet op het bovenstaande is de rechtbank van oordeel dat op deze ernstige feiten niet anders kan worden gereageerd dan met een onvoorwaardelijke gevangenisstraf.

In zijn hoedanigheid als indirect bestuurder en aandeelhouder heeft [verdachte] veel geld verdiend. Gelet op de geldstroom die van [medeverdachte 1] is gelopen naar de persoonlijke holding van [verdachte] , heeft hij over de ten laste gelegde periode miljoenen verdiend met zijn rol binnen [medeverdachte 1] .

De persoon van [verdachte]

De rechtbank heeft acht geslagen op een uittreksel van de justitiële documentatie betreffende [verdachte] van 20 april 2022, waaruit blijkt dat hij niet eerder is veroordeeld.

Het tijdsverloop

Bij de strafoplegging houdt de rechtbank voorts rekening met het tijdsverloop. De bewezen verklaarde feiten zien op de periode van 1 maart 2015 tot en met 9 oktober 2018. [verdachte] is op 9 oktober 2018 bij de politie gehoord en het strafdossier is op 15 november 2019 gesloten. Vervolgens zijn door de rechter-commissaris en de politie op verzoek van de verdediging verschillende getuigen gehoord. De zaak stond op 18 november 2021 gepland ten behoeve van de inhoudelijke behandeling, maar vanwege coronagerelateerde en privé omstandigheden van één van de medeverdachten kon die zitting niet doorgaan. De zaak is daarna gepland op 30 en 31 mei en 2 en 9 juni 2022. Door deze gang van zaken is de redelijke termijn waarbinnen een strafzaak moet worden behandeld met een jaar en negen maanden overschreden. De rechtbank neemt deze overschrijding in het voordeel van [verdachte] mee bij de bepaling van de strafoplegging.

De straf

Alles overwegende acht de rechtbank een gevangenisstraf voor de duur van 12 maanden waarvan 6 maanden voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaren, met aftrek van het voorarrest, en een geldboete ter hoogte van € 81.000,- passend en geboden. Dit is lager dan de eis van de officier van justitie gelet op het tijdsverloop, zoals hiervoor is overwogen, en het feit dat een aanzienlijk deel van het vermogen van [verdachte] (of aan hem toebehorende vennootschappen) verbeurd zal worden verklaard.

Anders dan medeverdachte [medeverdachte 2] , wordt [verdachte] naast feiten die betrekking hebben op [medeverdachte 1] ook nog veroordeeld voor een ander strafbaar feit; het aanwezig hebben van een hoeveelheid hennep. Gelet op de geringe ernst van dat feit en de straf die de andere feiten reeds rechtvaardigen, ziet de rechtbank geen aanleiding om [verdachte] een hogere straf op te leggen.

Tenuitvoerlegging van de op te leggen gevangenisstraf zal volledig plaatsvinden binnen de penitentiaire inrichting, tot het moment dat de verdachte in aanmerking komt voor deelname aan een penitentiair programma als bedoeld in artikel 4 van de Penitentiaire beginselenwet.

9.BESLAG

Onder [verdachte] zijn de volgende voorwerpen in beslag genomen op grond van artikel 94 van het Wetboek van Strafvordering:

1. Blauwe AH tas met 4 ordners met voorwerpnummer MDRBB16018_481459.

2. Stapeltje administratie met voorwerpnummer MDRBB16018_481460.

3. Sealbag ABNAMRO met telstrook (tekst was: en contant geld) met voorwerpnummer MDRBB16018_481461.

4. Mapje administratie met voorwerpnummer MDRBB16018_481462.

5. Rode map met administratie met voorwerpnummer MDRBB16018_481464.

6. Stapeltje administratie met voorwerpnummer MDRBB16018_481465.

7. Groene ordner met administratie met voorwerpnummer MDRBB16018_481466.

8. Visitekaartje [verdachte] met voorwerpnummer MDRBB16018_481469.

9. Administratie rechtspersoon en bank met voorwerpnummer MDRBB16018_481471.

10. Aankoopbewijzen met voorwerpnummer MDRBB16018_481472.

11. Stapeltje en ordner administratie [medeverdachte 6] BV met voorwerpnummer MDRBB16018_481477.

12. TABLET - Samsung wit met SIN AAMT4505NL en voorwerpnummer MDRBB16018_481458.

13. LAPTOP (I8D134254SSSCG701R01CDUB) – Toshiba zwart met voorwerpnummer MDRBB16018_481468.

14. DESKTOP (R301D4SU) + snoer met SIN AAJT6947NL en voorwerpnummer MDRBB16018_481470.

15. TABLET in zwarte omslag met SIN AAMT4504NL en voorwerpnummer MDRBB16018_481473.

16. HARDE SCHIJF (WD10EZEX-00RKKA0) met voorwerpnummer MDRBB16018_481467.

17. GSM - Iphone goudkleurig met SIN AALM0223NL en voorwerpnummer MDRBB16018_481456.

18. GSM - Iphone zwart met SIN AALM0224NL en voorwerpnummer MDRBB16018_481457.

19. 21 zakjes met hennep, 7 zakjes hasj met voorwerpnummer MDRBB16018_481463.

20. 28 zakjes met hennep met voorwerpnummer MDRBB16018_481476.

21. Handgeschreven briefjes met codes en wachtwoorden en een briefje met gebruikersgegevens met voorwerpnummer MDRBB16018_481271.

22. Sleutel met briefje ' [naam] ' met voorwerpnummer MDRBB16018_481273.

23. Zakje met sleutelsetjes met briefje ' [medeverdachte 1] '. Sleutels lijken identiek en hebben allen opschrift 'EHSN met voorwerpnummer MDRBB16018_481277.

24. Elektronische afstandsbediening met voorwerpnummer MDRBB16018_481279.

9.1

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft verzocht de voorwerpen onder nummer 19 en 20 te onttrekken aan het verkeer. Ten aanzien van de overige in beslag genomen voorwerpen heeft de officier van justitie verzocht deze verbeurd te verklaren, nu met betrekking tot deze voorwerpen de onder 1 en 2 ten laste gelegde strafbare feiten (artikel 11a Opiumwet) zijn begaan.

9.2

Het standpunt van de verdediging

De raadsvrouw heeft geen standpunt ingenomen ten aanzien van de beslissing over de in beslag genomen voorwerpen.

9.3

Het oordeel van de rechtbank

Onttrekking aan het verkeer

De rechtbank zal de volgende in beslag genomen voorwerpen onttrekken aan het verkeer:

19. 21 zakjes met hennep, 7 zakjes hasj met voorwerpnummer MDRBB16018_481463.

20. 28 zakjes met hennep met voorwerpnummer MDRBB16018_481476.

Deze zakjes met hennep en hasj zijn bij gelegenheid van het onderzoek naar de door [verdachte] begane strafbare feiten aangetroffen en zijn van zodanige aard dat het ongecontroleerde bezit daarvan in strijd is met de wet of met het algemeen belang.

Verbeurdverklaring

De rechtbank zal de volgende in beslag genomen voorwerpen verbeurd verklaren:

9. Administratie rechtspersoon en bank met voorwerpnummer MDRBB16018_481471.

11. Stapeltje en ordner administratie [medeverdachte 6] BV met voorwerpnummer MDRBB16018_481477.

Het gaat om administratie van de holdingmaatschappij van [verdachte] . Met behulp van deze stukken zijn de onder 1, 2, 3 en 4 bewezen verklaarde feiten begaan.

Teruggave aan verdachte

De rechtbank zal de teruggave gelasten aan [verdachte] van de volgende in beslag genomen voorwerpen.