ECLI:NL:RBGEL:2017:5952

• Datum uitspraak: 21 november 2017
• Publicatiedatum: 20 november 2017
• Zaaknummer: AWB - 17 _ 1328
• Instantie: Rechtbank Gelderland
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Bestuursrecht; Socialezekerheidsrecht
• Procedures: Eerste aanleg - meervoudig
• Rechters: Y. van Wezel; B.J. Zippelius; J.W.A. Fleuren
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Toepassing van de kostendelersnorm in het kader van bijstandsverlening aan statushouders

In deze zaak heeft de Rechtbank Gelderland op 21 november 2017 uitspraak gedaan in een geschil tussen een eiser, een statushouder afkomstig uit Syrië, en het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Barneveld. De eiser had een bijstandsuitkering aangevraagd op grond van de Participatiewet (PW), maar het college had de kostendelersnorm toegepast, waardoor zijn uitkering werd verlaagd. Eiser betoogde dat hij een commerciële huurprijs betaalde voor zijn woonruimte, wat een uitzondering op de kostendelersnorm zou betekenen. De rechtbank heeft vastgesteld dat eiser een huurprijs van € 229,- per maand betaalt voor een kamer in een woning die hij deelt met andere statushouders. De rechtbank heeft de argumenten van eiser gevolgd, waarbij werd gekeken naar de huurovereenkomst en de vergelijkbaarheid van de huurprijs met andere woningen. De rechtbank oordeelde dat de door eiser betaalde huurprijs in het economisch verkeer gebruikelijk is en in verhouding staat tot de geleverde diensten. De rechtbank heeft het bestreden besluit van het college vernietigd en geoordeeld dat eiser recht heeft op bijstand naar de norm van een alleenstaande, met terugwerkende kracht vanaf 10 juni 2016. Tevens is het college veroordeeld tot vergoeding van de proceskosten en het griffierecht.

Uitspraak

RECHTBANK GELDERLAND

Zittingsplaats Arnhem

Bestuursrecht

zaaknummer: 17/1328

uitspraak van de meervoudige kamer van21 november 2017

in de zaak tussen

[eiser] , te [woonplaats] , eiser

(gemachtigde: mr. J.W. van der Sloot),

en

het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Barneveld te Barneveld, verweerder.

Procesverloop

Bij besluit van 7 september 2016 (het primaire besluit) heeft verweerder eiser per 10 juni 2016 een uitkering toegekend op grond van de Participatiewet (PW).

Bij besluit van 18 januari 2017 (het bestreden besluit) heeft verweerder het bezwaar van eiser ongegrond verklaard.

Eiser heeft tegen het bestreden besluit beroep ingesteld.

Verweerder heeft een verweerschrift ingediend.

Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 12 oktober 2017. Eiser is verschenen, bijgestaan door zijn gemachtigde, zijn broer [naam 1] en vestigingscoaches [naam 2] en [naam 3] . Verweerder heeft zich laten vertegenwoordigen door H.M. van de Bos en J. Brink.

Overwegingen

1. De rechtbank gaat uit van de volgende feiten. Eiser is afkomstig uit Syrië. Hij woont met andere statushouders (waaronder zijn broer, [naam 1] ) in een woning aan de [adres] in [woonplaats] . De zes kamers in deze woning worden verhuurd door gemeente Barneveld. Uit de huurovereenkomst van eiser blijkt dat hij in kamer 6 woont en dat zijn huur € 229,- per maand bedraagt.

2. Eiser heeft een bijstandsuitkering aangevraagd. Verweerder heeft deze aanvraag toegekend. Omdat er vijf medebewoners zijn, is volgens verweerder de kostendelersnorm van artikel 22a van de PW van toepassing. Daarmee zou eiser recht hebben op een bijstandsuitkering ter hoogte van € 509,51 per maand. Verweerder heeft de bijstand van eiser vervolgens op grond van artikel 18, eerste lid, van de PW afgestemd op zijn individuele situatie en verhoogd naar € 694,79.

3. Eiser stelt zich op het standpunt dat verweerder ten onrechte de kostendelersnorm op zijn uitkering heeft toegepast. Eiser voert aan dat hij een commerciële huurprijs betaalt, waardoor de uitzondering van artikel 19a, eerste lid, onder c, van de PW van toepassing is. Verweerder had volgens hem moeten onderzoeken of zijn huurprijs in verhouding staat tot zijn specifieke huurgenot. Volgens eiser is sprake van een voor de betreffende woonruimte in het economisch verkeer gebruikelijke prijs, die in verhouding staat tot de geleverde diensten en die periodiek wordt aangepast. Hij wijst erop dat zijn huurprijs is gebaseerd op het puntentellingssysteem van de Huurcommissie (huurprijscheck) en dus in het economisch verkeer gebruikelijk is. Bovendien gaat het om onzelfstandige woonruimte die minder ruim is dan verweerder stelt, gelegen in het buitengebied, nabij de vuilnisbelt en het spoor en met een keuken en woonkamer die alleen via buiten bereikbaar zijn. Eiser voert verder aan dat de door verweerder gebruikte referentieobjecten ongeschikt zijn voor een vergelijking, nu het daar bijvoorbeeld gaat om zelfstandige woonruimte in het centrum van [woonplaats] . Door eiser is informatie aangeleverd van een woning aan de [adres] . Op dit adres worden volgens hem kamers die met de zijne vergelijkbaar zijn tegen een vergelijkbare prijs verhuurd.

4. Uit artikel 22a van de PW blijkt dat voor de ongehuwde die ouder is dan 21 jaar en die een of meer kostendelende medebewoners heeft, de norm per kalendermaand is:

((40% + A × 30%) / A) × B

Hierbij staat A voor het totaal aantal kostendelende medebewoners plus de belanghebbende zelf en B voor de norm van artikel 21, aanhef en onder b van de PW.

5. Op grond van artikel 19a, eerste lid, van de Pw wordt onder kostendelende medebewoner verstaan de persoon van 21 jaar of ouder die in dezelfde woning als de belanghebbende zijn hoofdverblijf heeft. Uit artikel 19a, eerste lid, onder c, van de PW blijkt dat de kostendelersnorm niet van toepassing is op degene die met medebewoners hoofdverblijf heeft in dezelfde woning, maar die daar woont op basis van een schriftelijke overeenkomst, waarbij een commerciële prijs is overeengekomen.

6. Uit de rechtspraak van de Centrale Raad van Beroep (CRvB, bijvoorbeeld de uitspraak van 17 januari 2017, ECLI:NL:CRVB:2017:243) blijkt dat om aan te kunnen nemen dat sprake is van een commerciële huurprijs in ieder geval sprake moet zijn van een voor de betreffende woonruimte in het economisch verkeer gebruikelijke huurprijs, die in verhouding staat tot de geleverde diensten en die periodiek wordt aangepast.

7. Uit artikel 15a, eerste lid, van de Participatiebeleidsregels van de gemeente Barneveld blijkt dat verweerder als commerciële huurprijs voor een kamer aanmerkt een bedrag voor kale huur dat minimaal gelijk is aan € 230,-. Dit is een afgerond bedrag, afgeleid van het bedrag van de basishuur als bedoeld in de Wet op de huurtoeslag (basishuur Wht). In zijn uitspraak van 22 augustus 2017 (ECLI:NL:CRVB:2017:3120) heeft de CRvB geoordeeld dat dit als forfaitair aan te merken systeem de grenzen van een redelijke wetsuitleg niet te buiten gaat en geen onjuiste maatstaf is voor zover de betaalde huurprijs met dit systeem als een commerciële huurprijs wordt aangemerkt.

8. De rechtbank volgt verweerder niet in het standpunt dat uit de uitspraak van de CRvB van 22 augustus 2017 volgt dat bij toepassing van dit systeem in onderhavig geval een individuele afweging niet meer aan de orde is. Immers, anders dan in de genoemde uitspraak ligt de huurprijs van eiser niet boven, maar juist onder het bedrag van de basishuur Wht. Dit betekent naar het oordeel van de rechtbank dat in het geval van eiser juist wel een individuele afweging moet plaatsvinden van alle van belang zijnde, specifieke omstandigheden. Vastgesteld moet worden of sprake is van een voor de woonruimte in het economisch verkeer gebruikelijke huurprijs, die in verhouding staat tot de geleverde diensten en die periodiek wordt aangepast. In essentie gaat het dan om de vraag of de huurprijs van € 229,- gelet op de individuele woonruimte van eiser, marktconform is.

9. Daarbij is allereerst van belang dat de huurprijs van eiser gebaseerd is op het puntentellingssysteem van de Huurcommissie (huurprijscheck). Deze huurprijscheck is bedoeld om de maximale huurprijs van een woning vast te stellen. J. Brink heeft in haar rol van projectleider huisvesting statushouders van de gemeente Barneveld opgemerkt dat zij van mening is dat de puntenberekening op de juiste wijze tot stand gekomen is en dat de berekende huurprijs voor de woonruimte van eiser een reële huurprijs is. De rechtbank stelt vast dat de huurprijs van eiser op de maximale huurprijs van de huurprijscheck is vastgesteld. Naar het oordeel van de rechtbank vormt dit een belangrijke indicatie dat sprake is van een commerciële huurprijs in de zin van artikel 19a, eerste lid, onder c, van de PW.

10. Voor het bestaan van een commerciële huurrelatie is verder essentieel dat de huurprijs daadwerkelijk wordt betaald. Door verweerder is niet betwist dat eiser maandelijks de verschuldigde huurprijs voldoet.

11. Verweerder stelt dat uit een vergelijking met zes referentieobjecten blijkt dat eiser geen commerciële huurprijs betaalt. De rechtbank volgt dit standpunt niet. De door verweerder gebruikte referentieobjecten bieden naar het oordeel van de rechtbank geen goede vergelijkingsmogelijkheid. Eiser woont immers in onzelfstandige woonruimte in het buitengebied van Barneveld, vlakbij het spoor, terwijl vijf van de zes referentieobjecten van verweerder zelfstandige woonruimten zijn in de kern van [woonplaats] . Het zesde referentieobject heeft, in tegenstelling tot de huurprijs van eiser, een huurprijs inclusief de kosten van gas, water en licht. De rechtbank is van oordeel dat de referentieobjecten van verweerder zo zeer van de woonruimte van eiser verschillen dat aan een vergelijking geen doorslaggevende waarde kan worden toegekend. De stelling van verweerder dat het voor hen alleen mogelijk was om een vergelijking uit te voeren op basis van destijds beschikbare panden en dat er geen geschikte(re) referentieobjecten beschikbaar waren, maakt dit niet anders.

12. Door eiser is informatie overgelegd van een woning aan de [adres] Het gaat om onzelfstandige woonruimte, vlakbij de woning van eiser. De rechtbank ziet geen reden om te twijfelen aan de geloofwaardigheid en betrouwbaarheid van de door eiser overgelegde informatie over de vergelijkbaarheid van de woonruimte en de genoemde huurprijzen, die niet al te zeer verschillen van de huurprijs van eiser. Deze informatie biedt dan ook steun voor het standpunt van eiser dat hij een huurprijs betaalt die marktconform is.

13. De rechtbank is gelet op het voorgaande van oordeel dat voldoende is gebleken dat de door eiser betaalde huurprijs van € 229,- voor zijn woonruimte in het economisch verkeer gebruikelijk is en in verhouding staat tot de aan hem geleverde diensten. Tenslotte blijkt uit artikel 5.2 van de huurovereenkomst dat de kale huurprijs jaarlijks automatisch per 1 januari wordt aangepast aan de hand van de Consumentenprijsindexcijfers. De toelichting van verweerder ter zitting dat dit een standaardbepaling is die in de praktijk niet wordt toegepast, doet daar niet aan af.

14. De rechtbank is van oordeel dat voldoende is komen vast te staan dat eiser voor de huur van zijn woonruimte een commerciële prijs betaalt in de zin van artikel 19a, eerste lid, onder c, van de PW. Dit betekent dat verweerder in de situatie van eiser ten onrechte per 10 juni 2016 de kostendelersnorm heeft toegepast.

15. Het beroep is gegrond. De rechtbank vernietigt het bestreden besluit voor zover het gaat om de toepassing van de kostendelersnorm en het individueel maatwerk per 10 juni 2016.

De rechtbank ziet aanleiding om met toepassing van artikel 8:72, derde lid, onder b, van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) zelf in de zaak te voorzien, door het primaire besluit te herroepen. Dit betekent dat eiser met ingang van 10 juni 2016 alsnog recht heeft op bijstand naar de norm van een alleenstaande.

16. Omdat de rechtbank het beroep gegrond verklaart, dient verweerder aan eiser het door hem betaalde griffierecht te vergoeden. De rechtbank veroordeelt verweerder ook in de door eiser gemaakte proceskosten. Deze kosten stelt de rechtbank op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vast op € 1.980,- (1 punt voor het indienen van het bezwaarschrift, 1 punt voor het verschijnen bij de hoorzitting, 1 punt voor het indienen van het beroepschrift, 1 punt voor het verschijnen bij de zitting met een waarde per punt van € 495,- en een wegingsfactor 1).

Beslissing

De rechtbank:

-
verklaart het beroep gegrond;
- vernietigt het bestreden besluit voor zover het gaat om de toepassing van de kostendelersnorm en het individueel maatwerk per 10 juni 2016;

- herroept het primaire besluit en bepaalt dat aan eiser met ingang van 10 juni 2016 bijstand wordt verleend naar de norm van een alleenstaande;

- bepaalt dat deze uitspraak in zoverre in de plaats treedt van het vernietigde bestreden besluit;

- draagt verweerder op het betaalde griffierecht van € 46,- aan eiser te vergoeden;

- veroordeelt verweerder in de proceskosten van eiser tot een bedrag van € 1.980,-.

Deze uitspraak is gedaan door mr. Y. van Wezel, voorzitter, mr. B.J. Zippelius en mr. drs. J.W.A. Fleuren, rechters, in tegenwoordigheid van mr. M. Kool, griffier.

De beslissing is in het openbaar uitgesproken op: 21 november 2017

griffier

voorzitter

Afschrift verzonden aan partijen op:

Rechtsmiddel

Tegen deze uitspraak kan binnen zes weken na de dag van verzending daarvan hoger beroep worden ingesteld bij de Centrale Raad van Beroep. Als hoger beroep is ingesteld, kan bij de voorzieningenrechter van de hogerberoepsrechter worden verzocht om het treffen van een voorlopige voorziening of om het opheffen of wijzigen van een bij deze uitspraak getroffen voorlopige voorziening.