Uitspraak
RECHTBANK DEN HAAG
Bestuursrecht
zaaknummer: NL24.46047
uitspraak van de enkelvoudige kamer in de zaak tussen
[eiser] , V-nummer: [v-nummer] , eiser
(gemachtigde: mr. W.M. Blaauw),
en
de Minister van Asiel en Migratie, verweerder
(gemachtigde: M.F. Aly).
Procesverloop
Bij besluit van 13 november 2024 (het bestreden besluit) is aan eiser met toepassing van artikel 6, derde lid, van de Vreemdelingenwet 2000 (Vw) een vrijheidsontnemende maatregel opgelegd.
Eiser heeft tegen het bestreden besluit beroep ingesteld. Dit beroep moet tevens worden aangemerkt als een verzoek om toekenning van schadevergoeding.
Partijen hebben toestemming verleend om de zaak buiten zitting af te doen. [1] De gemachtigde van eiser heeft op 25 november 2024 de gronden van het beroep ingediend. De maatregel is op 26 november 2024 opgeheven. Verweerder heeft op 28 november 2024 een verweerschrift ingediend. De rechtbank heeft op 29 november 2024 het onderzoek gesloten.
Overwegingen
1. Als de rechtbank bij de beoordeling van het beroep van oordeel is dat de toepassing of tenuitvoerlegging van de maatregel in strijd is met de Vw dan wel bij afweging van alle daarbij betrokken belangen niet gerechtvaardigd is, verklaart zij het beroep gegrond. [2]
2. Een vrijheidsontnemende maatregel op grond van artikel 6, derde lid, van de Vw wordt opgelegd in het kader van het grensbewakingsbelang. [3] Deze wordt niet opgelegd of voortgezet indien sprake is van bijzondere individuele omstandigheden die vrijheidsontneming onevenredig bezwarend maken.
3. Omdat de maatregel is opgeheven, beperkt de beoordeling zich in deze zaak tot de vraag of aan eiser schadevergoeding moet worden toegekend. In dit verband moet de vraag worden beantwoord of de tenuitvoerlegging van de maatregel op enig moment voorafgaande aan de opheffing daarvan onrechtmatig is geweest. Op grond van artikel 106 van de Vw kan de rechtbank indien de bewaring al is opgeheven vóór de behandeling van het verzoek om opheffing van de bewaring aan eiser een schadevergoeding ten laste van de Staat toekennen.
4. De gemachtigde van eiser voert aan dat eiser al op 11 november 2024 in Nederland is aangekomen. Pas op 13 november 2024 is aan hem de toegang geweigerd en de vrijheidsontnemende maatregel opgelegd. Het is niet duidelijk op welke juridische grond eiser tussen 11 en 13 november 2024 op Schiphol heeft verbleven. Daarnaast mag grensdetentie niet langer duren dan noodzakelijk. Verweerder moet daarom voortvarend handelen. In het geval van eiser blijkt dat hij op 11 november 2024 in Nederland is aangekomen en hij tot op heden geen aanmeldgehoor heeft gehad. Tot slot is de situatie waarin eiser in het detentiecentrum Schiphol verblijft in strijd met het Reglement regime grenslogies. In dit reglement staat dat de vreemdeling gedurende voor de nachtrust bestemde uren gehouden is in een aan hem toegewezen verblijfsruimte te verblijven. Momenteel wordt eiser tussen 16:30 uur en 08:00 uur de volgende ochtend in zijn kamer opgesloten. Deze tijd dat eiser opgesloten is, is te lang. Het gegeven dat er sprake is van personeelskrapte in het detentiecentrum kan niet voor rekening en risico van eiser komen. Eiser stelt dat de rechtbank bevoegd is om te oordelen over de wijze van tenuitvoerlegging van de maatregel op grond van het arrest Landkreis Gifhorn. [4]
5. De rechtbank overweegt als volgt.
6. Uit het dossier blijkt dat eiser op 11 november 2024 om 16:15 uur op Schiphol is aangekomen. Op 11 november 2024 om 22:30 uur is eiser de toegang tot Nederland geweigerd (processtuk 25). Op 12 november 2024 in de ochtend is aan hem een vrijheidsbeperkende maatregel opgelegd. Uit het proces-verbaal bij de aanvraag asiel blijkt dat eiser op 12 november 2024 om 15:55 uur aan de grens te kennen heeft gegeven een asielaanvraag in te willen dienen. De volgende ochtend heeft de asielintake plaatsgevonden. Ook op dezelfde dag is eiser in de grensprocedure opgenomen en is hem de vrijheidsontnemende maatregel op grond van artikel 6, derde lid, van de Vw opgelegd.
6.1.
De rechtbank stelt vast dat eiser, nadat hij te kennen heeft gegeven asiel te willen aanvragen, niet langer dan 24 uur in de lounge heeft verbleven. Alleen wanneer het verblijf in de lounge van Schiphol langer dan 24 uur voortduurt, is sprake van vrijheidsontneming en is de rechtbank bevoegd om hierover te oordelen. [5] De vrijheidsbeperking voorafgaand aan het moment dat eiser zijn asielwens kenbaar heeft gemaakt, telt niet mee bij deze 24 uur omdat de omstandigheden waaronder hij in de lounge verbleef wezenlijk anders zijn. [6] Hij had nog geen asiel aangevraagd en verweerder was daarom niet gehouden om te zorgen voor voorzieningen in de vorm van ‘bed, bad, brood’. Ook was er al een besluit over de toegangsweigering genomen en kon eiser op elk moment gebruik maken van de mogelijkheid om te vertrekken naar zijn land van herkomst of een ander land waar zijn toegang gewaarborgd was. De rechtbank acht zich daarom niet bevoegd om in deze procedure, die gaat over de vrijheidsontnemende maatregel, te oordelen over de vrijheidsbeperking in de lounge. Tegen de vrijheidsbeperking staat een aparte procedure open.
7. Grensdetentie moet zo kort mogelijk duren, en daarom moet verweerder het asielverzoek in de grensprocedure voldoende voortvarend behandelen. [7] De rechtbank ziet geen aanleiding om te oordelen dat verweerder in deze zaak onvoldoende voortvarend handelt. Uit het dossier blijkt dat eiser op 17 november 2024 een aanmeldgehoor heeft gehad en op 24 november 2024 een nader gehoor. Op 26 november 2024 heeft verweerder vervolgens de vrijheidsontnemende maatregel opgeheven omdat de zaak zich niet langer leent voor afdoening in de grensprocedure.
8. De rechtbank kan niet oordelen over de wijze waarop feitelijk uitvoering wordt gegeven aan het regime binnen het detentiecentrum waar eiser in bewaring is gesteld. Volgens vaste rechtspraak van de hoogste bestuursrechter staat hier een andere rechtsgang voor open. Het arrest Landkreis Gifhorn is voor de hoogste bestuursrechter geen reden geweest om van deze vaste rechtspraak af te wijken. [8]
9. Nu ook anderszins niet gebleken is dat de maatregel van bewaring onrechtmatig is geweest, is het beroep ongegrond. Daarom wordt ook het verzoek om schadevergoeding afgewezen.
10. Voor een proceskostenveroordeling bestaat geen aanleiding.
Beslissing
De rechtbank:
- verklaart het beroep ongegrond;
- wijst het verzoek om schadevergoeding af.
Deze uitspraak is gedaan door mr. C.I.H. Kerstens-Fockens, rechter, in aanwezigheid van mr. M.C. Bakker, griffier.
De beslissing is uitgesproken in het openbaar en bekendgemaakt op:
Rechtsmiddel
Tegen deze uitspraak kan hoger beroep worden ingesteld bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State binnen één week na de dag van bekendmaking.