ECLI:NL:RBDHA:2021:15176

• Datum uitspraak: 4 november 2021
• Publicatiedatum: 11 januari 2022
• Zaaknummer: AWB - 20 _ 6249
• Instantie: Rechtbank Den Haag
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Bestuursrecht; Belastingrecht
• Procedures: Eerste aanleg - meervoudig
• Rechters: E.E. Schotte; S.E. Postema; B. Boom
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Belastingrechtelijke gevolgen van fusie en valutawinst bij vennootschapsbelasting

In deze zaak heeft de Rechtbank Den Haag op 4 november 2021 uitspraak gedaan in een geschil tussen X N.V. en de inspecteur van de Belastingdienst over de aanslag vennootschapsbelasting voor het jaar 2015. X N.V. had zich enkel beziggehouden met houdster- en financieringsactiviteiten en deed aangifte vennootschapsbelasting in USD. Na de juridische fusie met B.V. Y, waarbij X N.V. alle aandelen in Y verwierf, stelde X N.V. dat zij een valutawinst had gerealiseerd en dat deze onder de deelnemingsvrijstelling viel. De rechtbank oordeelde echter dat de valutawinst niet onder de deelnemingsvrijstelling viel en dat de voorfusieverliezen niet met de valutawinst konden worden verrekend. Het beroep van X N.V. werd ongegrond verklaard.

De rechtbank overwoog dat X N.V. op het fusietijdstip beschikte over voorwaarts te verrekenen houdster- en financieringsverliezen, maar dat Y geen compensabele verliezen had. De rechtbank concludeerde dat de feitelijke werkzaamheden van X N.V. in het jaar 2015 niet uitsluitend of nagenoeg uitsluitend bestonden uit het houden van deelnemingen, waardoor X N.V. niet meer als houdstermaatschappij kwalificeerde. Dit betekende dat verliesverrekening met de valutawinst niet mogelijk was. De rechtbank verwierp ook het argument van X N.V. dat de juridische fusie genegeerd moest worden voor de werkzaamhedentoets, en stelde vast dat de wetgever geen winstsplitsing had beoogd in dergelijke situaties.

De uitspraak benadrukt de strikte voorwaarden waaronder verliezen kunnen worden verrekend in het belastingrecht, vooral in het kader van fusies en de toepassing van de deelnemingsvrijstelling. De rechtbank verklaarde het beroep ongegrond en gaf geen aanleiding voor een proceskostenveroordeling.

Uitspraak

Rechtbank DEN HAAG

Team belastingrecht

zaaknummer: SGR 20/6249

uitspraak van de meervoudige kamer van 4 november 2021 in de zaak tussen

[eiseres] B.V., te [vestigingsplaats] , eiseres

(gemachtigde: mr. drs. R. van Scahrrenburg),

en

de inspecteur van de Belastingdienst, verweerder.

Procesverloop

Verweerder heeft aan eiseres voor het jaar 2015 een aanslag vennootschapsbelasting (de aanslag) opgelegd.

Verweerder heeft bij uitspraak op bezwaar de aanslag gehandhaafd.

Eiseres heeft daartegen beroep ingesteld.

Verweerder heeft een verweerschrift ingediend.

Eiseres heeft op 12 augustus 2021 nadere stukken ingediend. Verweerder heeft hier bij brief van 10 september 2021 op gereageerd.

Eiser heeft op 21 september 2021 een pleitnota ingediend.

Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 23 september 2021.

Namens eiseres zijn verschenen haar gemachtigde en mr. [A] . Verweerder heeft zich laten vertegenwoordigen door [B] , drs. [C] en
mr. drs. [D] .

Overwegingen

Feiten

1. Eiseres is op 22 oktober 2007 opgericht en maakt deel uit van de [groep] . Tot 1 januari 2014 hield eiseres zich enkel bezig met houdster- en/of financieringsactiviteiten. Eiseres doet vanaf het jaar 2014 aangifte vennootschapsbelasting in USD.

2. Eiseres heeft op 24 januari 2014 alle aandelen in [B.V.] B.V. ( [B.V.] B.V.) verworven. De prijs van de aandelen bedroeg MYR 24.493.878 (de koopsom). [B.V.] B.V. hield zich met name bezig met de handel in en marketing van ‘base oils’ (smeeroliën) van [groep] .

3. Eiseres is op 25 januari 2014 juridisch gefuseerd met [B.V.] B.V. Eiseres was daarbij de verkrijgende vennootschap en [B.V.] B.V. de verdwijnende vennootschap. Verweerder heeft met dagtekening 2 januari 2014 een beschikking op de voet van artikel 14b, derde lid, van de Wet op de vennootschapsbelasting 1969 (de Wet) afgegeven. In die beschikking heeft verweerder verklaard het verzoek om geen vennootschapsbelasting te heffen over het vermogen van de verdwijnende rechtspersoon in te willigen, onder het stellen van de voorwaarden als opgenomen in het Besluit van de Staatssecretaris van Financiën van 8 juli 1998 ^[1] (het Besluit). Het fusietijdstip is daarbij op 1 januari 2014 (het fusietijdstip) gesteld. In het Besluit staan onder meer de volgende voorwaarden:

“Verrekening van verliezen, buitenlandse resultaten en bronbelasting

2. Voor de toepassing van artikel 20 van de Wet Vpb op vóór het fusietijdstip geleden verliezen vindt verrekening plaats onder de navolgende voorwaarden:

Winstsplitsing

2a. De winst van de verkrijgende rechtspersoon wordt telkenjare gesplitst in delen die betrekking hebben op de vóór het fusietijdstip door elk van de fuserende rechtspersonen gedreven ondernemingen (hierna: winstsplitsing).

Deze winstsplitsing vindt plaats alsof de fusie niet heeft plaatsgevonden, waarbij slechts winst aan de onderneming van een fuserende rechtspersoon kan worden toegerekend voor zover deze als zodanig bij de verkrijgende rechtspersoon tot uitdrukking komt.”

en

“
Verticale verrekening van verliezen

2d. De vóór het fusietijdstip geleden verliezen van de verkrijgende rechtspersoon worden slechts verrekend met het overeenkomstig de onderdelen a en b bepaalde deel van de winst van de verkrijgende rechtspersoon dat betrekking heeft op de voor het fusietijdstip door de verkrijgende rechtspersoon gedreven onderneming, behalve voor zover de verrekening van deze verliezen uit anderen hoofde is beperkt.”

4. Op het fusietijdstip beschikte eiseres over een bedrag van ruim USD 68 miljoen aan voorwaarts te verrekenen houdster-en financieringsverliezen in de zin van artikel 20, vierde lid, van de Wet. [B.V.] B.V. beschikte op het fusietijdstip niet over compensabele verliezen.

5. Eiseres heeft een aangifte vennootschapsbelasting voor het jaar 2015 ingediend naar een belastbare winst van USD 1.902.913
. In die aangifte heeft eiseres een valutawinst van USD 1.282.086 (de valutawinst) als belastbare winst aangegeven. Het aangegeven belastbaar bedrag bedraagt, door verrekening van voorfusieverliezen van eiseres van USD 1.282.086, USD 620.827.

6. Bij het vaststellen van de aanslag vennootschapsbelasting voor het jaar 2015 heeft verweerder de belastbare winst vastgesteld op USD 1.902.913 (EUR 1.715.108) en geen verrekening van (houdster)verliezen in aanmerking genomen.

Geschil7.In geschil is de aanslag vennootschapsbelasting voor het jaar 2015. Meer specifiek in geschil is of de valutawinst onder de deelnemingsvrijstelling valt op grond van artikel 13, lid 6, van de Wet. Indien de valutawinst niet is vrijgesteld, is in geschil of eiseres tot het bedrag van de valutawinst voorfusieverliezen kan verrekenen.

8. Eiseres stelt dat zij de koopsom van [B.V.] B.V. in MYR schuldig is gebleven. Zij heeft die schuld op 29 oktober 2015 afgelost, waarbij zij een valutawinst heeft gerealiseerd. De valutawinst valt volgens eiseres op grond van artikel 13, lid 6, van de Wet onder de deelnemingsvrijstelling. Subsidiair stelt eiseres dat zij tot het bedrag van de valutawinst houdsterverliezen kan verrekenen. Voor de toepassing van de activiteitentoets van artikel 20, lid 4, van de Wet moet de juridische fusie op grond van voorwaarde 2a van het Besluit worden genegeerd en dient winstsplitsing plaats te vinden.

9. Verweerder stelt dat eiseres niet aannemelijk heeft gemaakt dat de koopsom van de aandelen [B.V.] B.V. schuldig is gebleven. In elk geval is artikel 13, lid 6, van de Wet volgens verweerder niet van toepassing en kan de belastbare winst van eiseres op grond van artikel 20, lid 4, van de Wet niet worden verrekend met houdsterverliezen. Eiseres is na de fusie met [B.V.] B.V. een operationele vennootschap die haar houdsterstatus heeft verloren. Aan winstsplitsing wordt dan niet meer toegekomen.

Beoordeling van het geschil

10. De rechtbank acht, gelet op de door eiseres overgelegde bewijsstukken (een betalingsopdracht, een bankafschrift en een balans van de verkoper) en de daarop door haar gegeven toelichting, aannemelijk dat zij de koopsom voor de aandelen [B.V.] B.V. (uiteindelijk) schuldig is gebleven. De door verweerder overgelegde en niet-ondertekende ‘Deed of sale, purchase and transfer [ [B.V.] B.V.]’, gedateerd 24 januari 2014, waarin staat dat de koopsom is betaald, acht de rechtbank onvoldoende om van het tegendeel uit te gaan.

11. Artikel 13, lid 6, van de Wet (tekst 2015) luidt - voor zover relevant - als volgt:

“Indien een deelneming of een deel daarvan is vervreemd of verkregen tegen een prijs welke geheel of ten dele bestaat uit een recht op een of meer termijnen waarvan het aantal of de omvang in het jaar van de vervreemding of de verkrijging nog niet vaststaat, behoren bij de vervreemder de waardeveranderingen van dat recht en bij de verkrijger de waardeveranderingen van de met dat recht corresponderende verplichting tot de voordelen uit hoofde van de deelneming.(...)”

12. Uit de parlementaire geschiedenis volgt dat artikel 13, lid 6, van de Wet is bedoeld voor situaties waarin een deelneming wordt verkocht of gekocht in het kader van een earn-outregeling. Een earn-outregeling geldt daarbij als een verkoopovereenkomst waarbij de prijs van de deelneming geheel of ten dele bestaat uit een recht op toekomstige uitkeringen waarvan het totale bedrag als zodanig onzeker is. ^[2] Uit de geschiedenis van de totstandkoming van deze bepaling is af te leiden dat de wetgever met de regeling heeft beoogd de waardeontwikkeling van het als tegenprestatie verkregen winstrecht onder de deelnemingsvrijstelling te brengen teneinde te voorkomen dat koper en verkoper van een verschillende schatting uitgaan, met langdurige discussies met de inspecteur tot gevolg. ^[3] Dit geldt ook bijvoorbeeld voor waardeveranderingen die het gevolg zijn van oprenting van de contant gemaakte termijnen en van valutawijzigingen. ^[4]

13. Naar het oordeel van de rechtbank is artikel 13, lid 6, van de Wet niet van toepassing op het valutaresultaat. Eiseres heeft de deelneming op 24 januari 2014 gekocht voor een afgesproken vaste prijs van MYR 24.493.878. De deelneming is dus niet verkregen tegen een prijs welke (geheel of ten dele) bestaat uit een recht op een of meer termijnen waarvan het aantal of de omvang in het jaar van de vervreemding of de verkrijging nog niet vaststaat. Uit de wetsgeschiedenis volgt evenmin dat de wetgever de bedoeling heeft gehad de onderhavige situatie, waarbij geen sprake is van een earn-outregeling maar van een onzekere valutafactor, ook onder de reikwijdte van artikel 13, lid 6, van de Wet te brengen.

Verliesverrekening mogelijk?

14. Artikel 20, lid 4, van de Wet (tekst 2015) luidt:

“Indien de feitelijke werkzaamheid van een belastingplichtige gedurende het gehele of nagenoeg het gehele jaar uitsluitend of nagenoeg uitsluitend bestaat uit het houden van deelnemingen of het direct of indirect financieren van met hem verbonden lichamen, is in afwijking van het tweede lid het verlies van dat jaar slechts verrekenbaar met de belastbare winsten, onderscheidenlijk de Nederlandse inkomens, van jaren waarin:

a. de feitelijke werkzaamheid van de belastingplichtige eveneens gedurende het gehele of nagenoeg het gehele jaar uitsluitend of nagenoeg uitsluitend bestaat uit het houden van deelnemingen of het direct of indirect financieren van met hem verbonden lichamen, [werkzaamhedentoets] (…)”

15. Vast staat dat de feitelijke werkzaamheden van eiseres in het onderhavige jaar gedurende het gehele of nagenoeg het gehele jaar niet uitsluitend of nagenoeg uitsluitend bestonden uit het houden van deelnemingen of het direct of indirect financieren van met haar verbonden lichamen, als bedoeld in artikel 20, lid 4, van de Wet. Eiseres voldoet dan ook niet aan de zogenoemde werkzaamhedentoets van dit artikel en zij kwalificeert hierdoor niet meer als houdster- dan wel financieringsmaatschappij. Gelet hierop kan eiseres geen houdster- en financieringsverliezen uit voorgaande jaren verrekenen met door haar in het jaar 2015 behaalde winsten. Standaardvoorwaarde 2a van het Besluit maakt dit niet anders. Het betoog van eiseres dat voor de toepassing van de werkzaamhedentoets de juridische fusie moet worden genegeerd, berust naar het oordeel van de rechtbank op een onjuiste rechtsopvatting. Uit de parlementaire geschiedenis ^[5] volgt duidelijk dat de werkzaamhedentoets dient plaats te vinden op het niveau van de belastingplichtige en dat de wetgever er bewust voor heeft gekozen geen winstsplitsing toe te passen, zoals wordt toegepast bij het fiscale eenheidsregime voor de vennootschapsbelasting. Dit geldt ook voor een situatie als de onderhavige waarbij er sprake is geweest van een juridische fusie. In het onderhavige geval wordt verliesverrekening beperkt op grond van artikel 20, lid 4 van de Wet. Artikel 14b, lid 4 van de Wet dwingt verweerder niet tot toepassing van de winstsplitsing zoals voorgeschreven in voorwaarde 2a van het Besluit. Dit volgt ook uit de in standaardvoorwaarde 2d van het Besluit opgenomen zinsnede “behalve voor zover de verrekening van deze verliezen uit anderen hoofde is beperkt”. Nu winstsplitsing zoals eiseres voorstaat op grond van artikel 20, lid 4, van de Wet niet mogelijk is, komt de rechtbank niet toe aan de beoordeling of de valutawinst geheel dan wel gedeeltelijk toerekenbaar is aan houdsteractiviteiten van eiseres.

16. Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen, dient het beroep ongegrond te worden verklaard.

Proceskosten

17. Voor een proceskostenveroordeling bestaat geen aanleiding.

Beslissing

De rechtbank verklaart het beroep ongegrond.

Deze uitspraak is gedaan door mr. E.E. Schotte, voorzitter, mr. S.E. Postema en

mr. B. Boom, leden, in aanwezigheid van mr. S.R.M. Dekker, griffier. De beslissing is in het openbaar uitgesproken op 4 november 2021.

griffier voorzitter

Afschrift verzonden aan partijen op:

Rechtsmiddel

Tegen deze uitspraak kunnen partijen binnen zes weken na verzending hoger beroep instellen bij het gerechtshof Den Haag (team belastingrecht), Postbus 20302,

2500 EH Den Haag.

Voetnoten

1. nr. DB99/1507M, zoals laatstelijk gewijzigd bij besluit van 19 december 2000,

2. Kamerstukken II, 2001-2002, 28 034, nr. 3, blz. 12.

3. Kamerstukken II 2001/02, 28 034, nr. 3, blz. 12.

4. Kamerstukken II 2001/02, 28 034, nr. 3, blz. 29 en zie ook r.o. 3.3.1. van ECLI:NL:HR:2013:BZ0731.

5. Kamerstukken II, 2003/2004, nr. 29 2010, nr. 8, blz. 23, Kamerstukken II, 2003/2004, nr. 29 2010, nr. 25, blz. 34 en Eerste Kamer, vergaderjaar 2003–2004, 29 210, C, blz. 23.