ECLI:NL:RBDHA:2020:12602

• Datum uitspraak: 19 augustus 2020
• Publicatiedatum: 11 december 2020
• Zaaknummer: NL20.11534 en NL20.11536
• Instantie: Rechtbank Den Haag
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Bestuursrecht; Vreemdelingenrecht
• Procedures: Eerste aanleg - enkelvoudig
• Rechters: Y. Sneevliet
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Beroep tegen niet tijdig beslissen op asielaanvragen en dwangsom

In deze zaak heeft de Rechtbank Den Haag uitspraak gedaan over de beroepen van eisers, die zich beklaagden over het niet tijdig beslissen door de Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid op hun aanvragen voor een verblijfsvergunning asiel. De rechtbank heeft vastgesteld dat de beroepen kennelijk gegrond zijn, omdat verweerder niet binnen de wettelijk voorgeschreven termijn heeft beslist. De rechtbank verwijst naar artikel 4:17 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb), waarin is bepaald dat een bestuursorgaan een dwangsom moet betalen voor elke dag dat het in gebreke blijft, tot een maximum van 42 dagen. De dwangsom bedraagt in de eerste veertien dagen € 23,- per dag, de daaropvolgende veertien dagen € 35,- per dag en de overige dagen € 45,- per dag. Verweerder heeft in zijn verweerschrift aangevoerd dat hij door de coronamaatregelen niet in staat was om tijdig te beslissen, maar de rechtbank heeft dit standpunt verworpen. De rechtbank heeft verweerder opgedragen om alsnog binnen een termijn van zes weken te beslissen op de aanvragen van eisers en heeft een dwangsom van € 100,- per dag opgelegd voor elke dag dat deze termijn wordt overschreden. Daarnaast zijn de proceskosten van eisers vergoed, waarbij de rechtbank een lager bedrag heeft toegekend omdat de zaak enkel betrekking had op de overschrijding van de beslistermijn. De uitspraak is gedaan door mr. Y. Sneevliet, rechter, en is bekendgemaakt op 19 augustus 2020.

Uitspraak

uitspraak buiten zitting

RECHTBANK DEN HAAG

Zittingsplaats Utrecht Bestuursrecht

zaaknummers: NL20.11534 en NL20.11536

uitspraak van de enkelvoudige kamer in de zaak tussen

[eiser] en
[eiseres] , eisers V-nummers: [V-nummer] en [V-nummer]

(gemachtigde: mr. F. Khodajoo-Aziz Maleki), en

de Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid , verweerder (gemachtigde: Y.W.M. Schrijver).

Procesverloop

Deze uitspraak gaat over de beroepen die eisers hebben ingediend omdat verweerder niet op tijd heeft beslist op hun aanvragen tot het verlenen van een verblijfsvergunning asiel voor bepaalde tijd.

Overwegingen

De rechtbank nodigt partijen niet uit voor een zitting, omdat dat in deze zaak niet nodig is (artikel 8:54 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb)). Hieronder legt de rechtbank dat verder uit.

Als een bestuursorgaan niet op tijd beslist op een aanvraag of bezwaarschrift kan de betrokkene daartegen in beroep gaan. Wel moet de betrokkene dan eerst een ‘ingebrekestelling’ aan het bestuursorgaan sturen. Dat wil zeggen dat de betrokkene per brief aan het bestuursorgaan moet laten weten dat er binnen twee weken alsnog beslist moet worden op zijn aanvraag of bezwaar. Dit staat (onder andere) in de artikelen 6:2, 6:12 en 7:1 van de Awb.

Partijen zijn het met elkaar eens dat verweerder te laat is met het beslissen op de aanvragen van eisers. In zijn verweerschrift van 4 juni 2020 geeft verweerder dit ook aan. De rechtbank stelt vast dat eisers verweerder op 17 februari 2020 in gebreke hebben gesteld en dat sindsdien twee weken zijn verstreken.

Verweerder stelt zich in het verweerschrift primair op het standpunt dat de beroepen niet-ontvankelijk zijn. Volgens verweerder kan op dit moment, gelet op de geldende maatregelen rondom het coronavirus, niet worden bepaald wat een redelijke termijn is voor het nemen van een besluit op de asielaanvragen.

De rechtbank volgt verweerder niet in deze stelling en verwijst daarbij naar de uitspraak van 3 juli 2020 van deze rechtbank, zittingsplaats Arnhem1, waarin de rechtbank heeft overwogen dat een beroep (niet tijdig) alleen niet-ontvankelijk is als de wet daartoe noopt, het procesbelang is vervallen, sprake is van misbruik van procesrecht of eerdere dwangsommen nog lopen. De rechtbank ziet geen aanleiding een nieuwe, buitenwettelijke ontvankelijkheidsgrond hieraan toe te voegen, te meer omdat de rechtbank altijd een termijn kan bepalen of een andere maatregel kan treffen als bedoeld in artikel 8:55d van de Awb en daarbij rekening kan houden met de moeilijkheden die verweerder ondervindt en met eventuele onzekere omstandigheden. Daarom verwerpt de rechtbank dit primaire standpunt van verweerder.

5. De beroepen zijn kennelijk gegrond.

6. In artikel 4:17 van de Awb staat dat als een bestuursorgaan niet op tijd een besluit neemt, het bestuursorgaan een dwangsom moet betalen voor elke dag dat het in gebreke is, voor maximaal 42 dagen. De dwangsom bedraagt de eerste veertien dagen € 23,- per dag, de daaropvolgende veertien dagen € 35,- per dag en de overige dagen € 45,- per dag. Het bestuursorgaan stelt de dwangsom vast binnen twee weken na de laatste dag waarover de dwangsom betaald moet worden (artikel 4:18, lid 1, van de Awb).

7. Verweerder stelt zich in het verweerschrift op het standpunt dat hij vanaf 16 maart 2020, in verband met de vanaf die datum geldende maatregelen rondom het coronavirus, wegens overmacht niet in staat was om te beslissen op de asielaanvragen. Verweerder is daarom van mening dat vanaf laatstgenoemde datum de bestuurlijke dwangsom niet of niet langer is verbeurd en beroept zich op analoge toepassing van artikel 5:34, eerste lid, van de Awb, waarin is opgenomen dat dat bij een onmogelijkheid om aan de last te voldoen, deze kan worden opgeheven.

8. De rechtbank stelt vast dat eisers niet op grond van artikel 8:55c van de Awb hebben gevraagd om de hoogte van de dwangsom vast te stellen die is verschuldigd op grond van afdeling 4.1.3 van de Awb. De rechtbank ziet daarom geen aanleiding de bestuurlijke dwangsom vast te stellen en laat het standpunt van verweerder verder onbesproken.

9. Omdat verweerder nog geen besluiten heeft genomen bepaalt de rechtbank dat verweerder dit alsnog moet doen.

10. De rechtbank geeft daarvoor normaal een termijn van twee weken. Er kunnen omstandigheden zijn die ervoor zorgen dat de rechtbank een langere termijn geeft (artikel 8:55d, lid 3, van de Awb).

11. In zijn verweerschrift stelt verweerder dat er achterstanden zijn in de behandeling van de asielaanvragen. Dit komt doordat er meer zaken zijn en de samenstelling van de zaken anders is dan verwacht. Verweerder geeft aan dat de doorlooptijden van de asielaanvragen nog steeds stijgt en noemt in zijn verweerschrift de maatregelen die hij neemt om de doorlooptijden te verminderen. Verweerder is namelijk extra personeel aan het werven. In het specifieke geval van eisers wijst verweerder erop dat hij geen concrete termijn kan geven, waarbinnen hij op de aanvraag van eiser kan beslissen. Verweerder geeft daarbij aan

1. ECLI:NL:RBDHA:2020:6088.

dat hij geen voorrang kan verlenen aan zaken waarin beroep is ingesteld tegen het niet tijdig beslissen op een aanvraag. Dit laatste zou volgens verweerder ten koste gaan van aanvragen die eerder zijn ingediend dan die van eisers. Verweerder stelt voorts dat een ‘standaard’ dwangsom op overschrijding van de termijn van € 100,- per dag onevenredig is en verzoekt de rechtbank dit bedrag te verlagen.

12. Uit de beschikbare stukken blijkt dat eisers hun asielaanvragen hebben kunnen onderbouwen. Eisers hebben meerdere gehoren gehad en zijn in de gelegenheid gesteld om hun correcties en aanvullingen hierop in te dienen. Ook heeft verweerder op 27 mei 2020 de voornemens bekend gemaakt om de asielaanvragen af te wijzen.

13. De rechtbank ziet onder de gegeven omstandigheden aanleiding om aan verweerder een langere beslistermijn dan twee weken op te leggen. Om zowel recht te doen aan het belang van eisers bij een duidelijke beslistermijn, als het belang van verweerder om tot een zorgvuldige besluitvorming te kunnen komen, zal de rechtbank een uiterlijke beslistermijn opleggen van zes weken. Daarbij houdt de rechtbank rekening met het feit dat eisers nog hun zienswijze op de voornemens mogen geven, voordat verweerder besluiten neemt.

14. De rechtbank bepaalt dat verweerder een dwangsom van € 100,- moet betalen voor elke dag waarmee de beslistermijn nu nog wordt overschreden door verweerder. De rechtbank ziet geen aanleiding om een lager bedrag toe te kennen, zoals door verweerder is verzocht. Daarbij verwijst de rechtbank naar de uitspraak van de ABRvS van 8 juli 20202.

In overeenstemming met het beleid voor vreemdelingenzaken, dat door het Landelijk Overleg Vakinhoud Bestuursrecht (LOVB) per 25 maart 2020 is gewijzigd, wordt het maximum bepaald op € 7.500,-. Deze dwangsom geldt voor eisers gezamenlijk. Verweerder moet wel afzonderlijk op de aanvragen beslissen, maar de beslissingen die moeten worden genomen hangen nauw met elkaar samen3.

15. De beroepen zijn gegrond.

16. Dat betekent ook dat eisers een vergoeding krijgen voor de proceskosten die zij hebben gemaakt. Verweerder moet dit betalen. Volgens het Besluit proceskosten bestuursrecht (Bpb) is dit een vast bedrag omdat eisers een professionele (juridische) hulpverlener hebben ingeschakeld om voor hun een beroepschrift in te dienen. Omdat de zaak alleen gaat over de vraag of de beslistermijn is overschreden wordt een lager bedrag toegekend (wegingsfactor 0,5). Verder zijn er geen kosten gemaakt die vergoed kunnen worden. Toegekend wordt

€ 262,50. Verder beschouwt de rechtbank deze zaken vanwege de inhoud als samenhangende zaken. Daarom blijft de hoogte van de vergoeding beperkt tot het bedrag dat in een zaak zou worden toegekend (artikel 3 van het Bpb).

2. ECLI:NL:RVS:2020:1560.

3 ABRvS 3 december 2018 (ECLI:NL:RVS:2018:3934).

Beslissing

De rechtbank:

- verklaart de beroepen gegrond;

- vernietigt het, met een besluit gelijk te stellen, niet tijdig nemen van besluiten;

• draagt verweerder op om binnen zes weken na de dag van verzending van deze uitspraak alsnog besluiten bekend te maken;
• bepaalt dat verweerder aan eiser een dwangsom van € 100,- moet betalen voor elke dag waarmee hij de hiervoor genoemde termijn overschrijdt, met een maximum van

€ 7.500,-;

- veroordeelt verweerder tot betaling van € 262,50 aan proceskosten. Verweerder moet dit bedrag betalen aan eisers.

Deze uitspraak is gedaan door mr. Y. Sneevliet, rechter, in aanwezigheid van L.S. Lodder, griffier. Als gevolg van maatregelen rondom het coronavirus is deze uitspraak niet uitgesproken op een openbare uitsprakenzitting. Zodra het openbaar uitspreken weer mogelijk is, wordt de uitspraak alsnog, voor zover nodig, in het openbaar uitgesproken.

De uitspraak is bekendgemaakt op:

19 augustus 2020

Documentcode: [documentcode]

Bent u het niet eens met deze uitspraak?

Als u het niet eens bent met deze uitspraak kunt een brief sturen naar de rechtbank waarin u uitlegt waarom u het er niet mee eens bent. Dit heet een verzetschrift. U moet dit verzetschrift indienen binnen zes weken na de dag waarop deze uitspraak is verzonden. Als u graag een zitting wilt waarbij u persoonlijk uw mening aan de rechter kunt geven, kunt u dit in uw verzetschrift aangeven.