Uitspraak
vonnis
RECHTBANK ARNHEM
Sector civiel recht
zaaknummer / rolnummer: 110711 / HA ZA 04-432
Vonnis van 27 mei 2009
in de zaak van
[eiseres],
wonende te [woonplaats],
eiseres,
advocaat mr. R. Schoemaker,
tegen
1. de stichting
INTERCONFESSIONELE STICHTING GEZONDHEIDSZORG RIVIERENLAND,
gevestigd te Tiel,
gedaagden,
advocaat mr. W.A.J. Hagen.
Partijen zullen hierna [eiseres] en het ziekenhuis genoemd worden.
1. De procedure
1.1. Het verloop van de procedure blijkt uit:
- het tussenvonnis van 3 december 2008
- de akte van het ziekenhuis
- de antwoordakte van [eiseres].
1.2. Ten slotte is vonnis bepaald.
2. De verdere beoordeling
2.1. Gebleven wordt bij hetgeen in het vorige vonnis is overwogen en beslist.
In dat vonnis heeft de rechtbank allereerst overwogen dat het ziekenhuis zijn stelling dat het tijdens de operatie van [eiseres] uitsluitend met disposables in het oog van [eiseres] heeft gewerkt, met voldoende feitelijke gegevens aannemelijk dient te maken (rov. 2.5.). Verder heeft de rechtbank overwogen dat het ziekenhuis nader uiteen dient te zetten wat de betekenis voor de onderhavige zaak is van zijn stellingen dat bacteriën niet tegen de stroom kunnen opzwemmen en dat het om een póst-operatieve infectie gaat (rov. 2.6.).
2.2. Onder verwijzing naar het als productie 2 bij conclusie van antwoord overgelegde operatieverslag en het als productie 8 bij conclusie van antwoord overgelegde rapport van A.L. Boks heeft het ziekenhuis in zijn akte een uiteenzetting gegeven van het verloop van de operatie. Nadat het bindvlies is geopend zijn de rechte spieren geteugeld met disposable Mercylene draden, waarna een cerclagebandje rondom het oog is aangebracht dat door middel van Mercylene hechtdraad op de bulbus (Coëlho: oogbol) gehecht wordt. Het lokaliseren van de netvliesloslating is gebeurd door middel van een fundusscopie, waarna de oogrok is aangeprikt met een ‘Beverlance’ om zo het subretinale vocht te draineren. De Beverlance is een van disposable materiaal vervaardigd lansje dat eenmalig voor deze ingreep is gebruikt. Met de Beverlance is in het oog gewerkt uitsluitend om de oogrok aan te prikken zodat het subretinale vocht onder druk naar buiten stroomt waardoor de druk afneemt.
2.3. [eiseres] stelt zich op het standpunt dat er, zo volgt volgens haar ook uit het rapport van Boks, weldegelijk aan en in het oog is gewerkt met reusable instrumenten. Dat alleen met disposables aan en in het oog is gewerkt heeft het ziekenhuis volgens haar onvoldoende gestaafd. Dat er alleen met disposables ín het oog is gewerkt, heeft [eiseres] eveneens bestreden.
2.4. Zoals de rechtbank al eerder heeft overwogen (rov. 2.9. van het vonnis van 22 maart 2006) volgt uit het rapport van Boks dat bij de operatie ook met reusables is gewerkt. Kennelijk bedoelt het ziekenhuis dat met die reusables niet ín het oog is gewerkt nu (zie ook conclusie van antwoord onder 22 e.v.) het stelt dat het enige intra-oculaire moment tijdens de operatie van [eiseres] is geweest de sclerale punctie die is geschied met een disposable sikkelmesje. Met andere hulpmiddelen zou Copper niet in het oog zijn geweest, aldus het ziekenhuis.
2.5. Verder heeft het ziekenhuis toegelicht dat met het aanprikken van de oogrok het subretinale vocht eruit loopt en dat een bacterie daar niet tegen kan opzwemmen. De infectie kan dan ook niet bij of tijdens de operatie, terwijl dat subretinale vocht uit het oog loopt, in het oog zijn achtergebleven. Na de ingreep wordt met een disposable nog een antibioticum onder de conjuctiva gespoten om het risico op ontsteking zo gering mogelijk te maken. Nadien, post-operatief dus, kan wel, zoals prof. Voss ook heeft aangegeven, een infectie zijn ontstaan omdat dan geen sprake meer is van uitstroom van vocht. Dat kan het ziekenhuis echter niet worden verweten nu daaraan geen onzorgvuldig handelen van het ziekenhuis ten grondslag ligt, aldus het ziekenhuis. Het verwijst in dat kader ook nog naar het rapport van Voss waaruit volgt dat zich in andere gevallen geen infectie heeft voorgedaan en dat de meeste bacteriële infecties vanuit de eigen flora van de patiënt ontstaan.
2.6. [eiseres] heeft bij gebrek aan wetenschap betwist dat een bacterie niet tegen de stroom kan opzwemmen. Daarbij komt dat er op enig moment geen vocht meer uit het oog loopt en er zelfs sprake zou kunnen zijn van onderdruk en op dat moment zouden de bacteriën wel het oog kunnen inzwemmen, aldus [eiseres]. Verder stelt [eiseres] nog dat als de infectie niet tijdens de operatie is ontstaan, deze wel moet zijn ontstaan in de ‘tweede fase’ toen er met niet steriele apparatuur werd gewerkt.
2.7. Met zijn toelichting heeft het ziekenhuis duidelijk gemaakt dat het met de ingenomen stellingen heeft bedoeld dat de infectie volgens hem niet tijdens de operatie kán zijn ontstaan omdat er dan onder druk vocht uit het oog stroomt en bacteriën uit het oog stromen. De infectie moet dus wel ná de operatie (post-operatief) zijn ontstaan. [eiseres] heeft dit bestreden. Daarnaast stelt [eiseres] zich thans (subsidiair) op het standpunt dat de infectie moet zijn ontstaan in de tweede fase toen met niet steriele apparatuur aan het oog is gewerkt.
2.8. De stellingen en weren doen onder andere de vraag rijzen of er verschil is tussen werken aan en in het oog en, zo ja, wat het verschil is, welke handelingen precies aan en in het oog zijn verricht, met wat voor instrumenten, reusables of disposables, en welke kansen op infectie daarbij zijn opgetreden. Bij deze stand van zaken acht de rechtbank het geraden dat zij zich eerst laat voorlichten door deskundigen alvorens op enig punt verder te beslissen. De rechtbank denkt daarbij aan een oogarts en een microbioloog, bij voorkeur de eerder tot deskundige benoemde prof. dr. Voss. De rechtbank is voornemens om in ieder geval de volgende vragen aan de deskundigen voor te leggen:
1. Kunt u aan de hand van het operatieverslag, het rapport van Boks en de overige zich in het dossier bevindende informatie een beschrijving geven van het verloop van de operatie van [eiseres]?
2. Kunt u aan de hand van voornoemde gegevens aangeven met welke instrumenten ín het oog is gewerkt tijdens de ingreep? Wilt u definiëren wat u verstaat onder ‘ín’ het oog werken en wat u verstaat onder ‘oog’? Welke handelingen zijn met de instrumenten verricht? Kunt u daarbij aangeven of het reusable en/of disposable instrumenten betrof?
3. Kunt u aan de hand van voornoemde gegevens aangeven welke instrumenten daarnaast tijdens deze ingreep zijn gebruikt (waarmee dus niet ín het oog is gewerkt) en welke handelingen daarmee zijn verricht? Wilt u daarbij aangeven of het reusables en/of disposables betrof?
4. Is het mogelijk dat door het gebruik van niet steriele instrumenten waarmee niet ín het oog is gewerkt maar die tijdens de ingreep wel zijn gebruikt (zie uw antwoord op vraag 3) de onderhavige infectie is veroorzaakt? Wilt u dat antwoord motiveren?
5. Is het mogelijk dat tijdens deze operatie, waarbij na het aanprikken van de oogrok sprake is van uit het oog lopend vocht, de infectie zoals die zich bij [eiseres] heeft voorgedaan, is veroorzaakt? Wilt u bij de beantwoording van die vraag ingaan op de stelling dat bacteriën niet tegen de stroom kunnen opzwemmen?
6. Is het mogelijk dat er tijdens deze operatie een bacterie op het oog is gekomen die zich heeft weten te handhaven om na het tot stilstand komen van de stroom oogvocht alsnog een infectie als de onderhavige te veroorzaken?
7. Welke handelingen vinden er nog plaats na de ingreep? Wilt u daarbij erop ingaan met welke instrumenten wordt gewerkt? Is het mogelijk dat bij deze handelingen een infectie zoals die zich bij [eiseres] heeft voorgedaan, is veroorzaakt?
8. Hoe groot acht u de kans dat de infectie zoals die zich bij [eiseres] heeft voorgedaan is veroorzaakt door het gebruik van niet steriele instrumenten tijdens de operatie? Wilt u hierbij zo mogelijk een percentage noemen?
9. Hoe groot acht u de kans dat de infectie zoals die zich bij [eiseres] heeft voorgedaan is veroorzaakt vanuit de eigen flora van de patiënt? Wilt u hierbij zo mogelijk een percentage noemen?
2.9. Partijen mogen zich over de vraagstelling en de persoon van de te benoemen deskundigen bij akte nader uitlaten, waarbij het uit praktisch oogpunt de voorkeur verdient dat het twee personen betreft die werkzaam zijn in hetzelfde ziekenhuis. Het voorschot op de kosten van de deskundigen zal op grond van artikel 195 Rv voor rekening komen van [eiseres].
2.10. De rechtbank heeft in het vorige vonnis beslist (rov. 2.9.) dat [eiseres] zal worden toegelaten tot bewijslevering van haar stelling dat de dienstdoende oogartsen in het weekend na de oogoperatie onvoldoende bereikbaar waren en dat zij op zaterdag 5 december 1998 van een voor het ziekenhuis werkzame oogarts het advies heeft gekregen om op maandag 7 december 1998 contact met de dienstdoende oogarts op te nemen. [eiseres] heeft in haar akte kenbaar gemaakt dat bewijs te willen leveren door het horen van getuigen. Zij zal daartoe zo nodig op een later moment worden toegelaten.
2.11. De rechtbank heeft partijen tevens verzocht zich uit te laten over het causaal verband tussen de gestelde onbereikbaarheid in het weekend en het onjuiste verwijzingsadvies en de kort daarna opgetreden blindheid aan het rechteroog (rov. 2.10. van het vorige vonnis). Het ziekenhuis heeft in dat verband onder meer gewezen op een bij haar laatste akte overgelegde brief van [voorletters] [behandelend arts] van 31 december 2002 die [eiseres] vanaf 7 december 1998 heeft behandeld. Hij schrijft onder meer:
‘Bij een bacteriële ontsteking geldt dat hoe vroeger de behandeling gestart wordt hoe beter. Patiënte kreeg al antibiotica, blijkbaar was de verwekker van haar endophthalmitis hiervoor ongevoelig. Als patiënte zich op zaterdag 5-12-1998 bij ons had gemeld dan was gedaan wat nu op 7-12-1998 door ons is gedaan waarbij opgemerkt dient te worden dat de processen (USG, VOK en glasvochtbiopsie) in een weekend in het algemeen trager verlopen. Of het eindresultaat anders zou zijn geweest is niet te zeggen. Onze ervaring leert dat snel verlopende ontstekingen, zoals bij mevrouw [eiseres], eigenlijk altijd een bedroevend eindresultaat hebben.’
2.12. Volgens het ziekenhuis sluit deze conclusie van [behandelend arts] elk causaal verband uit. Volgens [eiseres] volgt uit het schrijven van [behandelend arts] dat zij een goede kans had gehad om volledig te genezen. De rechtbank is van oordeel dat de brief van [behandelend arts] onvoldoende houvast biedt voor de door ieder van partijen ingenomen standpunten. Zij is daarom voornemens aan de eerder genoemde te benoemen deskundigen de hierna te formuleren vragen voor te leggen. Daarbij zal ervan worden uitgegaan dat, de vermeende onbereikbaarheid weggedacht, [eiseres] op 5 december 1998 de behandeling had gekregen die zij in werkelijkheid op 7 december 1998 heeft gehad. Die aanname van [behandelend arts] hebben partijen immers niet bestreden.
Vragen:
10. Wanneer [eiseres] op 5 december 1998 de behandeling zou hebben gehad die zij in werkelijkheid op 7 december 1998 heeft gehad, hoe zou het [eiseres] dan zijn vergaan wat betreft haar gezichtvermogen? Wilt u de kans dat het haar beter zou zijn vergaan zo mogelijk in een percentage uitdrukken?
11. Heeft u verder nog vragen of opmerkingen die voor de beoordeling van de zaak van belang kunnen zijn?
Ook over deze vraag mogen partijen zich bij akte uitlaten.
2.13. Iedere verdere beslissing wordt aangehouden.
3. De beslissing
De rechtbank
verwijst de zaak naar de rol van 24 juni 2009 voor akte aan de zijde van beide partijen als bedoeld in rov. 2.8. en 2.12.;
houdt iedere verdere beslissing aan.
Dit vonnis is gewezen door mr. R.J.B. Boonekamp, mr. A.E.B. ter Heide en mr. S.C.P. Giesen en in het openbaar uitgesproken op 27 mei 2009.
cc: SG