ECLI:NL:RBAMS:2023:375

• Datum uitspraak: 24 januari 2023
• Publicatiedatum: 30 januari 2023
• Zaaknummer: 13/287057-22
• Instantie: Rechtbank Amsterdam
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Strafrecht; Europees strafrecht
• Procedures: Eerste en enige aanleg
• Rechters: M. van Mourik; J.A.A.G. de Vries; H.G. van der Wilt
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Toestemming voor overlevering op basis van Europees aanhoudingsbevel met waarborg voor detentieomstandigheden

Op 24 januari 2023 heeft de Rechtbank Amsterdam uitspraak gedaan in een zaak betreffende de overlevering van een opgeëiste persoon op basis van een Europees aanhoudingsbevel (EAB) dat door België was uitgevaardigd. De opgeëiste persoon, geboren in Suriname in 1997, heeft de Nederlandse nationaliteit en is verdacht van deelname aan een criminele organisatie. De rechtbank heeft de behandeling van het EAB op 10 januari 2023 gehouden, waarbij het openbaar ministerie werd vertegenwoordigd door officier van justitie mr. C.L.E. McGivern en de opgeëiste persoon werd bijgestaan door haar raadsvrouw, mr. M.H. Aalmoes.

De rechtbank heeft vastgesteld dat de detentieomstandigheden in België een algemeen gevaar voor onmenselijke of vernederende behandeling met zich meebrengen, maar dat dit gevaar kan worden weggenomen door de individuele garantie die door de Belgische autoriteiten is verstrekt. Deze garantie houdt in dat de opgeëiste persoon na overlevering in Nederland zal worden gedetineerd onder omstandigheden die voldoen aan de fundamentele rechten en internationale standaarden. De rechtbank heeft de garantie als voldoende beoordeeld en heeft geoordeeld dat er geen weigeringsgronden zijn voor de overlevering.

De rechtbank heeft de overlevering toegestaan, waarbij zij zich baseerde op de artikelen 2, 5, 6 en 7 van de Overleveringswet (OLW). De uitspraak is gedaan door de voorzitter en twee andere rechters, en er staat geen gewoon rechtsmiddel open tegen deze beslissing. De zaak benadrukt de noodzaak van waarborgen voor detentieomstandigheden bij internationale overleveringen, vooral in het licht van de mensenrechten.

Uitspraak

RECHTBANK AMSTERDAM

INTERNATIONALE RECHTSHULPKAMER

Parketnummer: 13/287057-22

RK nummer: 22/4795

Datum uitspraak: 24 januari 2023

UITSPRAAK

op de vordering van de officier van justitie van 11 november 2022 bij deze rechtbank tot het in behandeling nemen van een Europees aanhoudingsbevel (EAB). ^[1] Dit EAB is uitgevaardigd op
6 november 2022 door
de rechtbank van eerste aanleg te Antwerpen, afdeling Antwerpen (België) (hierna: de uitvaardigende justitiële autoriteit) en strekt tot de aanhouding en overlevering van:

[naam opgeëiste persoon] ,

geboren te [geboorteplaats] (Suriname) op [geboortedag] 1997,

verblijfadres: [adres] ,

hierna ‘de opgeëiste persoon’.

1. Procesgang

De behandeling van het EAB heeft plaatsgevonden op de zitting van 10 januari 2023. Het openbaar ministerie heeft zich laten vertegenwoordigen door mr. C.L.E. McGivern, officier van justitie. De opgeëiste persoon is verschenen en bijgestaan door haar raadsvrouw, mr. M.H. Aalmoes, advocaat in Amsterdam.

De rechtbank heeft de termijn waarbinnen zij op grond van de Overleveringswet (hierna: OLW) uitspraak moet doen over de verzochte overlevering met 30 dagen verlengd. ^[2]

2. Identiteit van de opgeëiste persoon

Ter zitting heeft de opgeëiste persoon verklaard dat de bovenvermelde persoonsgegevens juist zijn en dat zij de Nederlandse nationaliteit heeft.

3. Grondslag en inhoud van het EAB

Het EAB vermeldt een
bij verstek uitgevaardigd aanhoudingsbevel door een onderzoeksrechter bij de rechtbank van eerste aanleg te Antwerpen, afdeling Antwerpen , met dossiernummer
2022/134 OR G. Franssens en
not.nr. AN45.LB.76253-22 .

De uitvaardigende justitiële autoriteit verzoekt de overlevering vanwege het vermoeden dat de opgeëiste persoon zich schuldig heeft gemaakt aan een naar Belgisch recht strafbaar feit. Dit feit is omschreven in het EAB. ^[3]

4. Strafbaarheid: feit vermeld op bijlage 1 bij de OLW

De uitvaardigende justitiële autoriteit wijst het strafbare feit aan als een feit vermeld in de lijst van bijlage 1 bij de OLW. Het feit valt op deze lijst onder nummer 1, te weten:

deelneming aan een criminele organisatie

Uit het EAB volgt dat op dit feit naar het recht van België een vrijheidsstraf met een maximum van ten minste drie jaren is gesteld.

Dit betekent dat een onderzoek naar de dubbele strafbaarheid van het feit waarvoor de overlevering wordt verzocht, achterwege moet blijven.

5. De garantie als bedoeld in artikel 6, eerste lid, OLW

De opgeëiste persoon heeft de Nederlandse nationaliteit. Haar overlevering kan daarom worden toegestaan, wanneer is gewaarborgd dat de opgeëiste persoon, in geval van veroordeling in de uitvaardigende lidstaat tot een onvoorwaardelijke vrijheidsstraf na overlevering, deze straf in Nederland mag ondergaan.

Het
Parket van de procureur des Konings Antwerpen, afdeling Turnhout heeft op
19 december 2022 de volgende garantie gegeven:

“Met verwijzing naar uw verzoek van 14/12/2022, inzake het Europees aanhoudingsbevel dd. 06-11-2022, uitgaande van G. Franssens, onderzoeksrechter te Antwerpen - afdeling Antwerpen, lastens de genaamde [naam opgeëiste persoon] (˚ [geboortedag] -1997) heb ik de eer u volgende garantie te verstrekken:

Overeenkomstig artikel 5 §3 van het kaderbesluit van 13 juni 2002 betreffende het Europees aanhoudingsbevel, bied ik u de garantie voor de terugkeer naar Nederland van de door u over te leveren Nederlandse onderdaan of ingezetene, in casu [naam opgeëiste persoon] .

Deze garantie houdt in dat, eens betrokkene in België onherroepelijk tot een vrijheidsbenemende straf of maatregel is veroordeeld, deze persoon naar Nederland zal terugkeren om zijn straf of maatregel aldaar te ondergaan. De terugkeer zal gebeuren op basis van het Europees Kaderbesluit inzake de toepassing van het beginsel van wederzijdse erkenning op de vrijheidsbenemende straffen of maatregelen uitgesproken in een lidstaat van de Europese Unie (2008/909/JBZ).”

Naar het oordeel van de rechtbank is deze garantie voldoende.

6. Artikel 11 OLW: detentieomstandigheden

In een uitspraak van 14 december 2022 ^[4] heeft de rechtbank geoordeeld dat er voor alle gevangenissen in België een algemeen gevaar bestaat op een onmenselijke of vernederende behandeling in de zin van artikel 4 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie en dat de door België afgegeven algemene detentiegarantie niet langer voldoet.

Op 9 januari 2023 heeft het
Directoraat-generaal Wetgeving, Fundamentele rechten en Vrijheden, dienst internationale samenwerking in strafzaken, centrale autoriteit , de volgende garantie gegeven:

“Ter beantwoording van het verzoek om een individuele detentiegarantie uitgaande van Arrondissementsparket Amsterdam (dd. 2 januari 2023) betreffende de detentieomstandigheden waaraan [naam opgeëiste persoon] (° [geboortedag] 1997) zal worden onderworpen na overlevering ingevolge het Europees aanhoudingsbevel (dd. 6 november 2022; ref. 2022/134) met oog op strafvervolging uitgaande de Belgische gerechtelijke autoriteiten, verstrek ik u de volgende informatie.

1. In welke detentie-instelling zal de opgeëiste persoon gedetineerd worden?

[naam opgeëiste persoon] zal worden opgesloten in de gevangenis van Antwerpen indien na overlevering door de bevoegde gerechtelijke autoriteit wordt beslist dat de persoon in voorlopige hechtenis dient te blijven.

2. Welke waarborgen worden gegarandeerd inzake de detentieomstandigheden in de detentie-instelling?

België garandeert dat de opgeëiste persoon na overlevering zal worden opgesloten in een instelling en op een wijze die in overeenstemming is met de fundamentele rechten en in het bijzonder relevante internationale standaarden (o.a. CPT standaarden) met in begrip van voldoende individuele leefruimte, afgescheiden sanitair en dagactiviteiten buiten de cel.

In deze zaak garandeert België de volgende waarborgen inzake de detentieomstandigheden waar [naam opgeëiste persoon] aan zal worden onderworpen na overlevering:

- De opgeëiste persoon zal niet worden opgesloten in een cel met minder dan 3m2 individuele levensruimte, zoals vereist door de CPT standaarden. Dit geldt zowel indien de opgeëiste persoon in een eenpersoons- als in een meerpersoonscel zou worden opgesloten.

- De gemiddelde minimum leefruimte van elke cel is 9m2 inclusief vast meubilair. De gemiddelde minimum leefruimte van elke cel inclusief vast meubilair en sanitair is 11m2.

o De sanitair blokken omvatten een wasbak en een toilet dat is afgescheiden van de rest van de cel door een muur of scherm.

o Het vast meubilair omvat onder andere een tafel, kast, bed en bureau.

- De opgeëiste persoon zal een bed ter beschikking hebben en zal bijgevolg niet op grond hoeven te slapen.

- Er worden verschillende dagactiviteiten buiten de cel voorzien. Deze activiteiten omvatten in ieder geval regelmatige wandelingen in een open koer en familiebezoeken alsook toegang tot gemeenschappelijke ruimtes. Aanvullende activiteiten zoals sport en arbeid zijn onderhevig aan aanzienlijke wachtlijsten.

3. Sanitaire en hygiëne omstandigheden

Als algemene regel, voorziet de Basiswet van 12 januari 2005 betreffende het gevangeniswezen en de rechtspositie van de gedetineerden in algemene rechten en plichten voor gedetineerden, o.a. het recht op dagelijkse persoonlijke hygiëne, het recht op toegang tot gezondheidszorg en -bescherming evenredig aan dewelke wordt voorzien buiten de gevangenismuren. In dit verband, is een penitentiaire gezondheidsraad opgericht bij wet die adviseert bij het verbeteren van de kwaliteit de gezondheidszorg binnen de gevangenismuren. De medische zorg binnen de gevangenismuren is van gelijke kwaliteit als de medische zorg die wordt verstrekt buiten de gevangenismuren.”

De raadsvrouw is van mening dat de door België afgegeven detentiegarantie niet voldoende is om een reëel gevaar op een onmenselijke of vernederende behandeling voor de opgeëiste persoon weg te nemen. Zij stelt zich daarom primair op het standpunt om geen gevolg te geven aan het EAB. Subsidiair verzoekt zij om aanhouding, zodat nadere garanties opgevraagd kunnen worden bij de Belgische autoriteiten.

De officier van justitie heeft zich op het standpunt gesteld dat de bovenstaande garantie het reële gevaar op een onmenselijke of vernederende behandeling voor de opgeëiste persoon wegneemt. Zij verwijst in dat kader naar een uitspraak van de rechtbank Amsterdam van
28 december 2022, waarin een gelijkluidende garantie ook als afdoende is beschouwd. ^[5]

Aan de hand van een globale beoordeling van alle gegevens waarover zij beschikt, gaat de rechtbank uit van de geboden zekerheid in voorgaande garantie. ^[6] Op grond van het vertrouwensbeginsel gaat de rechtbank uit van de juistheid van de informatie uit de verstrekte detentiegarantie. De rechtbank is daarom van oordeel dat het vastgestelde algemene reële gevaar van onmenselijke of vernederende detentieomstandigheden hiermee voor de opgeëiste persoon is weggenomen. Het algemene gevaar dat de rechtbank heeft aangenomen, wordt door deze garantie namelijk uitgesloten ten aanzien van de opgeëiste persoon nu zij zal worden geplaatst in een instelling op een wijze die in overeenstemming is met de fundamentele rechten en in het bijzonder relevante internationale standaarden (o.a. CPT standaarden).

7. Slotsom

De rechtbank stelt vast dat het EAB voldoet aan de eisen van artikel 2 OLW. Verder staan geen weigeringsgronden aan de overlevering in de weg en is geen sprake van een geval waarin aan het EAB geen gevolg mag worden gegeven. Om die reden staat de rechtbank de overlevering toe.

8. Toepasselijke wetsartikelen

De artikelen 2, 5, 6 en 7 OLW.

9. Beslissing

STAAT TOE de overlevering van
[naam opgeëiste persoon] aan
de rechtbank van eerste aanleg te Antwerpen, afdeling Antwerpen (België) voor het feit zoals dat is omschreven in onderdeel e) van het EAB.

Aldus gedaan door

mr. M. van Mourik, voorzitter,

mrs. J.A.A.G. de Vries en H.G. van der Wilt, rechters,

in tegenwoordigheid van mr. L.J.F. Ceelie, griffier,

en uitgesproken ter openbare zitting van 24 januari 2023.

Ingevolge artikel 29, tweede lid, OLW staat tegen deze uitspraak geen gewoon rechtsmiddel open.

Voetnoten

1. Zie artikel 23 Overleveringswet.

2. Zie artikel 22, eerste en derde lid, OLW.

3. Zie onderdeel e) van het EAB.

4. ECLI:NL:RBAMS:2022:7536, rechtsoverweging 5.

5. ECLI:NL:RBAMS:2022:7937, rechtsoverweging 6.

6. Hof van Justitie van de Europese Unie, 25 juli 2018,