ECLI:NL:RBAMS:2022:8153

Uitspraak

RECHTBANK AMSTERDAM

INTERNATIONALE RECHTSHULPKAMER

Parketnummer: 13/751116-22

RK-nummer: 22/3184

Datum uitspraak: 13 december 2022

UITSPRAAK

op de vordering ex artikel 23 Overleveringswet (OLW), ingediend door de officier van justitie bij deze rechtbank. Deze vordering dateert van 14 juni 2022 en betreft onder meer het in behandeling nemen van een Europees aanhoudingsbevel (EAB).

Dit EAB is uitgevaardigd op 23 december 2021 door
the Circuit Court in Warsaw, VIII Criminal Division(Polen) en strekt tot de aanhouding en overlevering van:

[opgeëiste persoon],

geboren te [geboorteplaats] (Polen) op [geboortedag] 1986

Verblijfadres: [adres],

hierna te noemen de opgeëiste persoon.

1.Procesgang

Zitting 20 oktober 2022

De vordering is behandeld op de openbare zitting van 20 oktober 2022. De opgeëiste persoon was niet ter zitting aanwezig. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in tegenwoordigheid van de officier van justitie, M. Diependaal en de advocaat van de opgeëiste persoon, mr. R. Malewicz, advocaat te Amsterdam.

De rechtbank heeft het onderzoek voor bepaalde tijd geschorst, omdat de opgeëiste persoon positief was getest op corona.

De rechtbank heeft vastgesteld dat in deze zaak de termijn van 90 dagen waarbinnen de rechtbank ex artikel 22, eerste en derde lid, OLW op het overleveringsverzoek moet beslissen, reeds is verstreken. Dat betekent dat de rechtbank de beslistermijn niet meer kan verlengen en dat als gevolg daarvan geen grondslag meer bestaat voor overleveringsdetentie.

Zitting 29 november 2022

De rechtbank heeft het onderzoek op 29 november 2022 – met instemming van partijen in gewijzigde samenstelling – hervat in de stand waarin het onderzoek zich bevond op het moment van de schorsing op 20 oktober 2022. Het verhoor heeft plaatsgevonden in tegenwoordigheid van de officier van justitie, mr. K. van der Schaft. De opgeëiste persoon is bijgestaan door zijn raadsman, mr. R. Malewicz, advocaat te Amsterdam, en door een tolk in de Poolse taal.

2.Identiteit van de opgeëiste persoon

De rechtbank heeft de identiteit van de opgeëiste persoon onderzocht. De opgeëiste persoon heeft ter zitting verklaard dat de bovenvermelde personalia juist zijn en dat hij de Poolse nationaliteit heeft.

3.Grondslag en inhoud van het EAB

In het EAB wordt melding gemaakt van een
enforceable decision on temporary arrestuitgevaardigd door
the District Court in Białystok(Polen) op 21 oktober 2021.

De overlevering wordt verzocht ten behoeve van een door de justitiële autoriteiten van de uitvaardigende lidstaat ingesteld strafrechtelijk onderzoek ter zake van het vermoeden dat de opgeëiste persoon zich schuldig heeft gemaakt aan naar Poolse recht strafbare feiten.

Deze feiten zijn omschreven in onderdeel e) van het EAB.

3.1

Genoegzaamheid

Standpunt van de raadsman

De raadsman heeft ten aanzien van het eerste feit aangevoerd dat een omschrijving van de individuele rol van de opgeëiste persoon ontbreekt in het EAB, omdat de feitsomschrijving van de opgeëiste persoon en een medeverdachte, zijn broer, exact hetzelfde zijn. De verdenking zoals omschreven in het EAB ziet normaliter op de rol van één persoon, in plaats van die van twee personen. De raadsman heeft verzocht om aanhouding, zodat nadere informatie kan worden opgevraagd bij de uitvaardigende justitiële autoriteit over de individuele rol van de opgeëiste persoon.

Standpunt van de officier van justitie

Het EAB is genoegzaam en de overlevering kan worden toegestaan. Een verdenking kan twee keer hetzelfde zijn. Het is immers niet ondenkbaar dat twee personen - als medeverdachten - exact dezelfde handelingen hebben uitgevoerd, zoals is omschreven in het EAB. De officier van justitie heeft zich verzet tegen het verzoek van de raadsman om de behandeling van de zaak aan te houden.

Oordeel van de rechtbank

De rechtbank overweegt dat het EAB gegevens dient te bevatten op basis waarvan het voor de opgeëiste persoon duidelijk is waarvoor zijn overlevering wordt verzocht en het voor de rechtbank duidelijk is of het verzoek voldoet aan de in de Overleveringswet geformuleerde vereisten. Daartoe dient het EAB een beschrijving te bevatten van de omstandigheden waaronder de strafbare feiten zijn gepleegd, met vermelding van, in ieder geval, het tijdstip, de plaats en de mate van betrokkenheid van de opgeëiste persoon bij de strafbare feiten. Bovendien dient die beschrijving de naleving van het specialiteitsbeginsel te kunnen waarborgen.

In de onderhavige zaak geldt het volgende. Naar het oordeel van de rechtbank is met de omschrijving in het EAB duidelijk voor de opgeëiste persoon waarvoor zijn overlevering wordt verzocht. Uit het EAB onder e) blijkt dat de opgeëiste persoon - kort gezegd - wordt verdacht van het in vereniging plegen van een diefstal op de openbare weg door op 2 mei 2013 in
Dębówka(Polen) een vrachtwagen te stoppen door zich voor te doen als politieagent, geweld te gebruiken tegen de inzittenden en hen op te sluiten in de vrachtwagen. Hierbij is een grote hoeveelheid geld gestolen. Dat de feitsomschrijving hetzelfde is voor een medeverdachte, doet geen afbreuk aan de genoegzaamheid van het EAB. Het is mogelijk dat twee verschillende personen dezelfde rol hebben gehad bij het plegen van het feit, aangezien de opgeëiste persoon het feit in vereniging met anderen zou hebben gepleegd. Bovendien verkeert de zaak nog in de vervolgingsfase en hoeft de verdenking en rol van de opgeëiste persoon nog niet helemaal uitgekristalliseerd te zijn.

De rechtbank is dan ook, met de officier van justitie, van oordeel dat het feit genoegzaam is omschreven en dat het specialiteitsbeginsel voldoende is gewaarborgd. Daarnaast stelt de rechtbank vast dat het verzoek voldoet aan de in de Overleveringswet geformuleerde vereisten.

Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen, ziet de rechtbank geen reden om de zaak aan te houden. Het verweer van de raadsman wordt verworpen.

4.Strafbaarheid: feiten waarvoor dubbele strafbaarheid is vereist

De uitvaardigende justitiële autoriteit heeft het feit niet aangeduid als feiten waarvoor het vereiste van toetsing van dubbele strafbaarheid niet geldt. Overlevering kan in dat geval worden toegestaan, indien voldaan wordt aan de eisen die in artikel 7, eerste lid, aanhef en onder a 2°, OLW zijn neergelegd.

De rechtbank stelt vast dat hieraan is voldaan.

De feiten leveren naar Nederlands recht op:

diefstal, vergezeld van geweld tegen personen, gepleegd met het oogmerk om die diefstal gemakkelijk te maken, terwijl het feit wordt op de openbare weg en terwijl het feit wordt gepleegd door twee of meer verenigde personen

opzetheling

witwassen

5.Proportionaliteitsbeginsel

De raadsman heeft gesteld dat toewijzing van het overleveringsverzoek in strijd is met het proportionaliteitsbeginsel. De raadsman heeft ter onderbouwing van zijn standpunt verschillende stukken merendeels in de Poolse taal overgelegd. De raadsman heeft daarover ter zitting gezegd dat het gerechtshof in Warschau inmiddels heeft geoordeeld dat de voorlopige hechtenis van de medeverdachten van de opgeëiste persoon die zich in Polen bevinden, moet worden opgeheven. De reden hiervoor is het ontbreken van collusiegevaar, wat de grondslag vormt van het nationale aanhoudingsbevel. De opgeëiste persoon heeft in een andere zaak bij de reclassering in Polen zijn Nederlandse adres opgegeven, waardoor de Poolse autoriteiten wisten waar hij zich bevond. De Poolse advocaat van de opgeëiste persoon heeft een verzoek ingediend bij de Poolse rechtbank (een zogenoemde ‘iron letter’) om op een alternatieve manier te verschijnen en gehoord te worden, in plaats van gedwongen via een EAB. Dit verzoek is ingediend op
28 november 2022 en er zal naar verwachting binnen één maand een beslissing op dit verzoek worden genomen. De raadsman verzoekt daarom primair om aanhouding van de zaak, om de uitkomsten van dit verzoek af te wachten. De raadsman heeft subsidiair verzocht om de overlevering te weigeren, omdat het EAB te lichtvaardig is uitgevaardigd, gelet op het ontbreken van vluchtgevaar en de vaststelling van het Poolse gerechtshof dat geen sprake is van collusiegevaar tussen de medeverdachten.

Met de officier van justitie is de rechtbank van oordeel dat het verweer, dat naar de rechtbank begrijpt inhoudt dat de overlevering onevenredig zou zijn, niet slaagt. Het EAB is op
23 december 2021 uitgevaardigd door een Poolse rechter en niet ingetrokken. Het feit dat de voorlopige hechtenis van medeverdachten in Polen is opgeheven en de reclassering wist waar de opgeëiste persoon zich bevond, maakt niet dat het uitvaardigen van een EAB disproportioneel is. Gelet op het vertrouwensbeginsel moet de rechtbank ervan uitgaan dat de Poolse rechter niet lichtvaardig van het instrument van het EAB gebruik maakt en bij de uitvaardiging van het EAB in het bijzonder de evenredigheid van de uitvaardiging daarvan heeft getoetst. Slechts in uitzonderlijke omstandigheden kan dit uitgangspunt worden verlaten. Hetgeen door de raadsman naar voren is gebracht is daarvoor niet voldoende. De rechtbank verwerpt daarom dit verweer.

6.Artikel 11: Recht op een eerlijk proces

Standpunt van de raadsman

De raadsman heeft aangevoerd dat de opgeëiste persoon de gerechtvaardigde vrees heeft dat zijn recht op een eerlijk proces zal worden geschonden in Polen. De raadsman heeft ter onderbouwing van zijn standpunt twee stukken overhandigd: een klacht die de opgeëiste persoon in Polen heeft ingediend en een stuk van de Poolse advocaat over de procedure in Polen. De officier van justitie in Polen, die ook betrokken was bij het uitvaardigen van dit EAB, heeft zich laatdunkend uitgelaten naar de opgeëiste persoon. Het Openbaar Ministerie in Polen is betrokken bij de samenstelling van het bewijs, het dossier en de benadering van getuigen en verdachten. Dat een officier van justitie bij de aanloop van deze procedure zich niet correct heeft gedragen, versterkt het gevoel van de opgeëiste persoon dat hij geen eerlijk proces zal krijgen in Polen.

Standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft hiertegen aangevoerd dat er geen aanwijzingen zijn dat de opgeëiste persoon geen eerlijk proces zou krijgen in Polen. Zowel het nationale aanhoudingsbevel als het EAB wordt in Polen uitgevaardigd door een rechter. Onbehoorlijk gedrag van een officier van justitie heeft dan ook geen invloed op de eerlijkheid van het proces.

Oordeel van de rechtbank

De rechtbank heeft eerder vastgesteld dat, vanwege structurele of fundamentele gebreken in de Poolse rechtsorde, in Polen een algemeen reëel gevaar bestaat van schending van het grondrecht op een eerlijk proces voor een onafhankelijk en onpartijdig gerecht dat vooraf bij wet is ingesteld.^[1]

De rechtbank is, met de officier van justitie, van oordeel dat het verweer niet kan slagen. De raadsman heeft geen elementen aangevoerd waaruit blijkt of die doen vermoeden dat die structurele of fundamentele gebreken een concrete invloed zullen hebben op de behandeling van zijn strafzaak, waardoor niet is aangetoond dat sprake is van een individueel reëel gevaar van schending van het grondrecht op een eerlijk proces voor een onafhankelijk en onpartijdig gerecht dat vooraf bij wet is ingesteld.^[2]De opgeëiste persoon heeft bovendien een klacht ingediend tegen de Poolse officier van justitie. Deze klacht is behandeld en op onderdelen gegrond verklaard.

7.Slotsom

Nu is vastgesteld dat het EAB voldoet aan de eisen van artikel 2 OLW, er ook overigens geen weigeringsgronden aan de overlevering in de weg staan en er geen sprake is van een geval waarin aan het EAB geen gevolg mag worden gegeven, dient de overlevering te worden toegestaan.

8.Toepasselijke wetsartikelen

De artikelen 312, 416 en 420bis Wetboek van Strafrecht en de artikelen 2, 5 en 7 OLW.

9.Beslissing

STAAT TOEde overlevering van
[opgeëiste persoon]aan
the Circuit Court in Warsaw, VIII Criminal Division(Polen) voor de feiten zoals die zijn omschreven in onderdeel e) van het EAB.

Aldus gedaan door

mr. J.P.W. Helmonds, voorzitter,

mrs. J.G. Vegter en L. Sanders, rechters,

in tegenwoordigheid van mr. V.D. Reinders, griffier,

en uitgesproken ter openbare zitting van 13 december 2022.

Ingevolge artikel 29, tweede lid, OLW staat tegen deze uitspraak geen gewoon rechtsmiddel open.