ECLI:NL:RBAMS:2022:7005

• Datum uitspraak: 29 november 2022
• Publicatiedatum: 29 november 2022
• Zaaknummer: 13/129413-22
• Instantie: Rechtbank Amsterdam
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Strafrecht; Europees strafrecht
• Procedures: Eerste en enige aanleg
• Rechters: M. van Mourik; M.T.C. de Vries; C.M. Delstra
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Overlevering op basis van Europees aanhoudingsbevel met betrekking tot Belgische detentieomstandigheden en grondrechten

In deze zaak heeft de Rechtbank Amsterdam op 11 augustus 2022 uitspraak gedaan over een vordering tot overlevering op basis van een Europees aanhoudingsbevel (EAB) dat was uitgevaardigd door het Parket bij het hof van beroep te Gent, België. De vordering was ingediend door de officier van justitie en betreft de overlevering van een opgeëiste persoon, geboren in België in 1967, die gedetineerd is in Nederland. De rechtbank heeft de identiteit van de opgeëiste persoon vastgesteld en de feiten die aan het EAB ten grondslag liggen, zijn onder andere seksuele uitbuiting van kinderen en verkrachting. De rechtbank heeft vastgesteld dat de opgeëiste persoon in België een vrijheidsstraf van zes jaar moet ondergaan, waarvan nog vijf jaar en 102 dagen resteren.

De verdediging heeft aangevoerd dat er een reëel gevaar bestaat dat de grondrechten van de opgeëiste persoon zullen worden geschonden, met name het recht op een eerlijk proces, en heeft verwezen naar uitspraken van de Belgische minister van justitie. De rechtbank heeft echter geoordeeld dat er geen bewijs is voor een reëel gevaar van schending van dit recht. Daarnaast heeft de rechtbank de detentieomstandigheden in België beoordeeld en geconcludeerd dat de algemene detentiegaranties voldoende zijn om te waarborgen dat de opgeëiste persoon niet in onmenselijke of vernederende omstandigheden zal worden behandeld.

Uiteindelijk heeft de rechtbank geoordeeld dat het EAB voldoet aan de eisen van de Overleveringswet en dat er geen weigeringsgronden zijn. De overlevering van de opgeëiste persoon aan België is derhalve toegestaan. De uitspraak is gedaan door een meervoudige kamer, waarbij de voorzitter en twee rechters aanwezig waren, en is openbaar uitgesproken.

Uitspraak

RECHTBANK AMSTERDAM

INTERNATIONALE RECHTSHULPKAMER

Parketnummer: 13/129413-22

RK nummer: 22/2843

Datum uitspraak: 11 augustus 2022

UITSPRAAK

op de vordering ex artikel 23 Overleveringswet (OLW), ingediend door de officier van justitie bij deze rechtbank. Deze vordering dateert van 27 mei 2022 en betreft onder meer het in behandeling nemen van een Europees aanhoudingsbevel (EAB).

Dit EAB is uitgevaardigd op 23 mei 2022 door het Parket bij het hof van beroep te Gent (België) en strekt tot de aanhouding en overlevering van:

[opgeëiste persoon] ,

geboren te [geboorteplaats] (België) op [geboortedag] 1967,

zonder vaste woon- of verblijfplaats in Nederland,

gedetineerd in de Penitentiaire Inrichting [plaats detentie] ,

hierna te noemen de opgeëiste persoon.

1. Procesgang

De vordering is behandeld op de openbare zitting van 28 juli 2022. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in tegenwoordigheid van de officier van justitie, mr. K. van der Schaft. De opgeëiste persoon is bijgestaan door zijn raadsman, mr. M.P.M. Balemans, advocaat te Amsterdam.

Op grond van artikel 22, derde lid, OLW heeft de rechtbank de termijn waarbinnen zij op grond van het eerste lid van dit artikel uitspraak moet doen met dertig dagen verlengd omdat zij die verlenging nodig heeft om over de verzochte overlevering te beslissen.

2. Identiteit van de opgeëiste persoon

De rechtbank heeft de identiteit van de opgeëiste persoon onderzocht. De opgeëiste persoon heeft ter zitting verklaard dat de bovenvermelde personalia juist zijn en dat hij de Belgische nationaliteit heeft.

3. Grondslag en inhoud van het EAB

In het EAB wordt melding gemaakt van een arrest van het hof van beroep te Gent (België) van 20 mei 2022 (referentie: 2020/PGG/2478 – Arrest C/716/22).

In het EAB staat vermeld dat de opgeëiste persoon in persoon is verschenen bij het proces dat tot de beslissing heeft geleid.

De overlevering wordt verzocht ten behoeve van de tenuitvoerlegging van een vrijheidsstraf voor de duur van 6 jaren, door de opgeëiste persoon te ondergaan op het grondgebied van de uitvaardigende lidstaat. Van deze straf resteren volgens het EAB nog 5 jaren en 102 dagen. De vrijheidsstraf is aan de opgeëiste persoon opgelegd bij het hiervoor genoemde arrest.

Dit arrest betreft de feiten zoals die zijn omschreven in onderdeel e) van het EAB.

4. Strafbaarheid

Feiten vermeld op bijlage 1 bij de OLW

Onderzoek naar de dubbele strafbaarheid van de feiten A, B en E waarvoor de overlevering wordt verzocht, moet achterwege blijven, nu de uitvaardigende justitiële autoriteit de strafbare feiten heeft aangeduid als feiten vermeld in de lijst van bijlage 1 bij de OLW. De feiten vallen op deze lijst onder nummers 4 en 27, te weten:

Seksuele uitbuiting van kinderen en kinderpornografie;

verkrachting.

Uit het EAB volgt dat op deze feiten naar het recht van België een vrijheidsstraf met een maximum van ten minste drie jaren is gesteld.

Feiten waarvoor dubbele strafbaarheid is vereist

De uitvaardigende justitiële autoriteit heeft de feiten C en F niet aangeduid als feiten waarvoor het vereiste van toetsing van dubbele strafbaarheid niet geldt. Overlevering kan in dat geval worden toegestaan, indien voldaan wordt aan de kaderbesluitconform uitgelegde eisen die in artikel 7, eerste lid, aanhef en onder b, OLW juncto artikel 7, eerste lid, onder a 2°, OLW zijn neergelegd.

De rechtbank stelt vast dat hieraan is voldaan.

De feiten leveren naar Nederlands recht op:

Mishandeling, terwijl de schuldige het misdrijf begaat tegen zijn levensgezel;

belaging.

5. Artikel 11 OLW: het recht op een eerlijk proces

De raadsman heeft zich op het standpunt gesteld dat een reëel gevaar bestaat dat de grondrechten van de opgeëiste persoon kunnen worden geschonden, zodat de overlevering moet worden geweigerd. De raadsman verwijst in dat kader naar een interview dat is afgegeven door de minister van justitie in België, waarin deze minister zou hebben gezegd dat er ten aanzien van de opgeëiste persoon “een zeer aanklampend beleid” zal worden gevolgd en dat de opgeëiste persoon “lange tijd achter de tralies” moet zitten. ^[1] Er is nog een cassatieprocedure aanhangig en het arrest van het hof van beroep te Gent is nog niet onherroepelijk, maar door de uitspraken van de minister zou de onafhankelijkheid van rechters kunnen worden aangetast.

De officier van justitie heeft zich op het standpunt gesteld dat de minister van justitie in België in het interview heeft aangegeven dat de “normale regels” zullen worden gevolgd. In het interview gaf de minister een uitleg over de veroordeling van de opgeëiste persoon en een weergave van de stand van zaken. Er is volgens de officier van justitie geen sprake van een reëel gevaar op grondrechtenschending.

De rechtbank overweegt als volgt.

Voor zover de raadsman heeft willen betogen dat een reëel gevaar bestaat dat het recht van de opgeëiste persoon op een onafhankelijk gerecht wordt geschonden, stelt de rechtbank allereerst vast dat ten aanzien van België geen sprake is van een
algemeen reëel gevaar van schending van dat grondrecht. Hetgeen de raadsman heeft aangevoerd leidt niet tot een ander oordeel. Ten aanzien van dat grondrecht in het
individuele geval van de opgeëiste persoon, stelt de rechtbank – met de officier van justitie – vast dat het interview waar de raadsman naar heeft verwezen niet tot de conclusie kan leiden dat dat grondrecht in de kern is of zal worden aangetast.

De rechtbank ziet geen aanleiding aanhouding om nadere vragen hierover te stellen en verwerpt het verweer.

6. Belgische detentieomstandigheden

Bij uitspraak van 22 juni 2021 ^[2] heeft de rechtbank in een andere zaak geconcludeerd dat in België een reëel gevaar bestaat op een onmenselijke of vernederende behandeling voor gedetineerden die terecht komen in een instelling waar sprake is van grondslapers, waardoor de minimale persoonlijke ruimte van 3m2 in een meerpersoonscel niet meer is gewaarborgd, alsmede waar sprake is van niet-afgeschermde toiletten in meerpersoonscellen. De detentie-instellingen waar hiervan sprake is, zijn: Antwerpen, Gent, Brugge, Oudenaarde, Hasselt, Dendermonde en Mechelen.

De rechtbank stelt vast dat er bij brief van 9 september 2021, afkomstig van de Directeur-generaal bij het Directoraat-generaal Wetgeving, Fundamentele Rechten en Vrijheden, te Brussel de volgende algemene detentiegarantie is gegeven:

Als algemene regel, kunnen in België de volgende algemene waarborgen gegeven worden bij een overlevering in het kader van de tenuitvoerlegging van een Europees aanhoudingsbevel:

- De overgeleverde persoon zal in een cel worden opgesloten waarvan de oppervlakte en de inrichting beantwoordt aan de normen van het CPT van de Europese Raad (minimum 3m2). Dit zowel wanneer hij alleen verblijft in een cel als wanneer hij een daarvoor aangepaste en grotere cel deelt met een andere persoon.

- De sanitaire blokken, doorgaans voorzien van een wasbak en toilet, zijn afgescheiden van de rest van de cel door een muur of door een scherm. Soms is er ook een douche voorzien. In dat geval is het sanitair complex afgescheiden van de rest van de cel.

Eerder in deze brief is ten aanzien van gevangenissen waar gedetineerden op een extra matras slapen, ofwel waar de ‘grondslapers-problematiek’ zich voordoet, over de celruimte en de sanitaire blokken de volgende opmerking gemaakt:

Bovendien garanderen wij dat in de gevangenissen waarin dit fenomeen zich voordoet, er zal op toegezien worden dat de overgeleverden niet zullen worden opgesloten in een dergelijke afdeling zodat de overgeleverde personen ten minste over 3m2 personal space beschikken exclusief de sanitaire blokken.

In haar uitspraak van 7 oktober 2021 ^[3] heeft de rechtbank overwogen dat de hiervoor genoemde brief van de Belgische autoriteiten van 9 september 2021 in elke overleveringszaak geldig is, zoals de Belgische autoriteiten in bedoelde brief hebben bevestigd, en dat het om die reden niet noodzakelijk is dat voor elke individuele opgeëiste persoon een detentiegarantie wordt opgevraagd.

Aan de hand van een globale beoordeling van alle gegevens waarover zij beschikt, gaat de rechtbank uit van de geboden zekerheid in de algemene detentiegarantie. ^[4] De rechtbank is van oordeel dat het reële gevaar op een onmenselijke of vernederende behandeling dat zij ten aanzien van voornoemde penitentiaire inrichtingen heeft aangenomen, hiermee voor de opgeëiste persoon is weggenomen.

7. Slotsom

Nu is vastgesteld dat het EAB voldoet aan de eisen van artikel 2 OLW, er ook overigens geen weigeringsgronden aan de overlevering in de weg staan en er geen sprake is van een geval waarin aan het EAB geen gevolg mag worden gegeven, dient de overlevering te worden toegestaan.

8. Toepasselijke wetsbepalingen

De artikelen 285b en 300 Wetboek van Strafrecht en 2, 5 en 7 OLW.

9. Beslissing

STAAT TOE de overlevering van
[opgeëiste persoon] aan het Parket bij het hof van beroep te Gent (België) voor de feiten zoals die zijn omschreven in onderdeel e) van het EAB.

Aldus gedaan door

mr. M. van Mourik, voorzitter,

mrs. M.T.C. de Vries en C.M. Delstra, rechters,

in tegenwoordigheid van mr. A.M. Rus, griffier,

en uitgesproken ter openbare zitting van 11 augustus 2022.

Ingevolge artikel 29, tweede lid, OLW staat tegen deze uitspraak geen gewoon rechtsmiddel open.

Voetnoten

1.

2. Rechtbank Amsterdam 22 juni 2021, ECLI:NL:RBAMS:2021:3243.

3. Rechtbank Amsterdam, 7 oktober 2021, ECLI:NL:RBAMS:2021:5759.

4. Hof van Justitie van de Europese Unie, 25 juli 2018, zaak