ECLI:NL:HR:2019:1221

• Datum uitspraak: 19 juli 2019
• Publicatiedatum: 16 juli 2019
• Zaaknummer: 18/03217
• Instantie: Hoge Raad
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Bestuursrecht; Belastingrecht
• Procedures: Cassatie
• Rechters: G. de Groot; M.A. Fierstra; J. Wortel; A.F.M.Q. Beukers-van Dooren; P.A.G.M. Cools
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Cassatie over de vermindering van de algemene heffingskorting voor EU-ambtenaren en de strijdigheid met het Protocol betreffende de voorrechten en immuniteiten van de EU

In deze zaak heeft de Hoge Raad op 19 juli 2019 uitspraak gedaan in een cassatieprocedure die was aangespannen door de Staatssecretaris van Financiën tegen een uitspraak van het Gerechtshof Den Haag. De zaak betreft de vraag of de vermindering van de algemene heffingskorting in strijd is met artikel 12 van het Protocol betreffende de voorrechten en immuniteiten van de EU. De belanghebbende, die in 2015 in loondienst was bij een agentschap van de EU, had een salaris genoten dat hij als vrijgesteld inkomen aangemerkte in zijn aangifte inkomstenbelasting. De Inspecteur had de algemene heffingskorting verminderd, rekening houdend met het door de EU betaalde salaris. Het Hof oordeelde dat deze vermindering in strijd was met het Protocol, omdat het een indirecte belastingheffing op het vrijgestelde salaris zou betekenen. De Hoge Raad bevestigde dit oordeel en verklaarde het beroep in cassatie ongegrond, waarbij hij oordeelde dat de algemene heffingskorting moet worden beschouwd als onderdeel van het tarief van de Wet IB 2001. De Staatssecretaris werd veroordeeld in de proceskosten van de belanghebbende.

Uitspraak

Hoge Raad der Nederlanden

Derde Kamer

Nr. 18/03217

19 juli 2019

Arrest

gewezen op het beroep in cassatie van
de Staatssecretaris van Financiën tegen de uitspraak van het
Gerechtshof Den Haag van 15 juni 2018, nr. BK-18/00404, op het hoger beroep van
[X] te
[Z] (hierna: belanghebbende) tegen een uitspraak van de Rechtbank Den Haag van 25 januari 2018, nr. SGR 17/5517 betreffende de aan belanghebbende voor het jaar 2015 opgelegde aanslag in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen. De uitspraak van het Hof is aan dit arrest gehecht.

1. Geding in cassatie

De Staatssecretaris heeft tegen de uitspraak van het Hof beroep in cassatie ingesteld. Het beroepschrift in cassatie is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.

Belanghebbende heeft een verweerschrift ingediend.

De Advocaat-Generaal R.E.C.M. Niessen heeft op 7 maart 2019 geconcludeerd tot ongegrondverklaring van het beroep in cassatie (ECLI:NL:PHR:2019:216).

2. Beoordeling van het middel

2.1.

In cassatie kan van het volgende worden uitgegaan.

2.1.1.

Belanghebbende woont in Nederland en was in 2015 in loondienst werkzaam bij een agentschap van de Europese Unie (hierna: de EU). Belanghebbende heeft in 2015 een salaris genoten van € 95.331. In zijn aangifte inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen (hierna: IB/PVV) voor het jaar 2015 heeft belanghebbende dat salaris als vrijgesteld inkomen aangemerkt en heeft hij verder in Nederland belastbare winst uit onderneming en negatieve inkomsten uit eigen woning aangegeven, samen tot een bedrag van € 6.663.

2.1.2.

De Inspecteur heeft bij het vaststellen van de aanslag de algemene heffingskorting van € 2.203 met toepassing van artikel 8.10, lid 2, Wet IB 2001 verminderd met € 861 en vastgesteld op € 1.342. De Inspecteur heeft bij de vermindering van de algemene heffingskorting rekening gehouden met het van het agentschap genoten inkomen.

2.2.1.

Bij het Hof was in geschil of de in 2.1.2 vermelde vermindering van de algemene heffingskorting in strijd is met artikel 12 van het Protocol betreffende de voorrechten en immuniteiten van de EU bij het Verdrag betreffende de werking van de EU (hierna: het Protocol).

2.2.2.

Het Hof heeft, onder verwijzing naar het arrest van het Hof van Justitie van de Europese Unie van 5 juli 2012, Bourgès-Maunoury, C-558/10, ECLI:EU:C:2012:418, als volgt overwogen. Wanneer het standpunt van de Inspecteur wordt gevolgd, heeft het enkele gegeven dat belanghebbende inkomsten geniet uit werkzaamheden voor het agentschap, rechtstreeks tot gevolg dat die inkomsten (indirect) worden getroffen door een nationale (progressieve) heffing. Dan vindt bij belanghebbende een substantieel hogere heffing van Nederlandse IB/PVV plaats over de overige door belanghebbende in dat jaar voor de heffing in aanmerking te nemen inkomsten. Naar het oordeel van het Hof is de vermindering van de algemene heffingskorting in strijd met artikel 12 Protocol. Het Hof heeft het hoger beroep gegrond verklaard en de aanslag vernietigd.

2.3.

Het middel bestrijdt het hiervoor in 2.2.2 weergegeven oordeel met het betoog dat de algemene heffingskorting een belastingvoordeel is en geen onderdeel is van het tarief van de Wet IB 2001.

2.4.1.

Ingevolge artikel 12 van het Protocol worden de ambtenaren en overige personeelsleden van de EU vrijgesteld van nationale belastingen op de door de EU betaalde salarissen, lonen en emolumenten.

2.4.2.

Uit de rechtspraak van het Hof van Justitie blijkt dat in het Unierecht, waartoe artikel 12 van het Protocol behoort, een duidelijk onderscheid wordt gemaakt tussen enerzijds inkomsten van nationale herkomst, waarover door nationale autoriteiten belasting mag worden geheven, en anderzijds de door de EU aan haar ambtenaren en overige personeelsleden betaalde salarissen, lonen en emolumenten, die wat betreft de belastbaarheid uitsluitend aan het recht van de EU zijn onderworpen. Door deze verdeling van belastingbevoegdheden tussen de lidstaten en de EU wordt elke - niet alleen rechtstreekse maar ook indirecte - heffing van belasting door nationale autoriteiten over de door de EU betaalde en niet aan de bevoegdheid van de lidstaten onderworpen inkomsten uitgesloten (zie o.a. HvJ 21 mei 2015, Pazdziej, C-349/14, ECLI:EU:C:2015:338, punten 15 en 17).

2.4.3.

Artikel 12 van het Protocol verplicht de lidstaten echter niet aan de ambtenaren en andere personeelsleden van de EU dezelfde voordelen toe te kennen als aan begunstigden in de zin van de toepasselijke nationale bepalingen. Dit artikel eist alleen dat wanneer een dergelijke persoon aan bepaalde belastingen is onderworpen en voldoet aan de voorwaarden van de toepasselijke nationale wettelijke regeling, hij in aanmerking komt voor elk belastingvoordeel waarop belastingplichtigen normaal recht hebben, om te vermijden dat hij zwaarder wordt belast of dat hij wordt gediscrimineerd ten opzichte van alle andere belastingplichtigen (zie o.a. HvJ 21 mei 2015, Pazdziej, C-349/14, ECLI:EU:C:2015:338, punt 19).

2.5.1.

Op grond van artikel 8.10, lid 1, Wet IB 2001 geldt de algemene heffingskorting voor iedere belastingplichtige. Uit de totstandkomingsgeschiedenis van de Wet IB 2001 blijkt, dat de wetgever de algemene heffingskorting zag als onderdeel van de tariefstructuur (Kamerstukken II 1998/99, 26 727 (Belastingherziening 2001), nr. 3, blz. 59, 60 en 65). Er zijn geen aanknopingspunten om te veronderstellen dat de wetgever die zienswijze heeft verlaten bij de invoering van de inkomensafhankelijke afbouw van de algemene heffingskorting in 2014. Daarom moet worden aangenomen dat ook na 2014 de algemene heffingskorting moet worden beschouwd als onderdeel van het tarief van de IB/PVV.

2.5.2.

Uit het voorgaande volgt dat, indien voor de toepassing van artikel 8.10, lid 2, Wet IB 2001 rekening zou worden gehouden met het door de EU aan belanghebbende betaalde, van belastingheffing vrijgestelde salaris, dat zou neerkomen op een indirecte heffing van belasting door Nederland over dat vrijgestelde salaris. Dat zou in strijd zijn met artikel 12 van het Protocol. Het middel moet derhalve worden verworpen.

3. Proceskosten

De Staatssecretaris zal worden veroordeeld in de kosten van het geding in cassatie.

4. Beslissing

De Hoge Raad:

verklaart het beroep in cassatie ongegrond, en

veroordeelt de Staatssecretaris van Financiën in de kosten van het geding in cassatie aan de zijde van belanghebbende, vastgesteld op € 1.536 voor beroepsmatig verleende rechtsbijstand.

Dit arrest is gewezen door de vice-president G. de Groot als voorzitter, en de raadsheren M.A. Fierstra, J. Wortel, A.F.M.Q. Beukers-van Dooren en P.A.G.M. Cools, in tegenwoordigheid van de waarnemend griffier F. Treuren, en in het openbaar uitgesproken op 19 juli 2019.

Van de Staatssecretaris van Financiën wordt een griffierecht geheven van € 508.