ECLI:NL:HR:2011:BT1514

• Datum uitspraak: 9 december 2011
• Publicatiedatum: 5 april 2013
• Zaaknummer: 10/01409
• Instantie: Hoge Raad
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Bestuursrecht; Belastingrecht
• Procedures: Cassatie
• Rechters: J.W. van den Berge; C. Schaap; A.H.T. Heisterkamp; M.W.C. Feteris; R.J. Koopman
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Cassatie over heffingvrij vermogen in de inkomstenbelasting voor belastingplichtigen woonachtig in het buitenland

In deze zaak gaat het om een beroep in cassatie van een belastingplichtige, hierna aangeduid als belanghebbende, die in Duitsland woont en een aanslag in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen voor het jaar 2007 heeft ontvangen. Na bezwaar tegen deze aanslag, dat door de Inspecteur is gehandhaafd, heeft belanghebbende beroep ingesteld bij de Rechtbank te Breda. De Rechtbank heeft het beroep ongegrond verklaard, waarop belanghebbende in cassatie is gegaan. De Staatssecretaris van Financiën heeft een verweerschrift ingediend, en belanghebbende heeft gereageerd op de conclusie van de Advocaat-Generaal, die tot ongegrondverklaring van het beroep in cassatie heeft geconcludeerd.

De Hoge Raad heeft in zijn arrest van 9 december 2011 de zaak beoordeeld. De kern van het geschil betreft de vraag of belanghebbende recht heeft op toepassing van het heffingvrije vermogen, dat hij in zijn aangifte voor de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen in mindering heeft gebracht. De Inspecteur heeft dit heffingvrije vermogen niet in aanmerking genomen, wat leidde tot de rechtsvraag of dit heffingvrije vermogen moet worden aangemerkt als een brongebonden aftrekpost of als een algemene aftrekpost.

De Hoge Raad oordeelt dat het heffingvrije vermogen een belastingvoordeel is dat voortvloeit uit de in aanmerkingneming van de persoonlijke en gezinssituatie van de belastingplichtige. Dit betekent dat het heffingvrije vermogen niet kan worden aangemerkt als een brongebonden aftrekpost, zoals belanghebbende betoogde. De Hoge Raad verklaart het beroep in cassatie ongegrond, en bevestigt daarmee de uitspraak van de Rechtbank. De proceskosten worden niet toegewezen, omdat de Hoge Raad geen termen aanwezig acht voor een veroordeling in de proceskosten.

Uitspraak

Nr. 10/01409

9 december 2011

Arrest

wezen op het beroep in cassatie van X te Z, Duitsland (hierna: belanghebbende) tegen de uitspraak van de Rechtbank te Breda van 8 september 2010, nr. AWB 09/1556, betreffende een aanslag in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen.

1. Het geding in feitelijke instantie

Aan belanghebbende is voor het jaar 2007 een aanslag in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen opgelegd, welke aanslag, na daartegen gemaakt bezwaar, bij uitspraak van de Inspecteur is gehandhaafd.

Belanghebbende is tegen die uitspraak in beroep gekomen bij de Rechtbank.

De Rechtbank heeft het tegen die uitspraak ingestelde beroep ongegrond verklaard. De uitspraak van de Rechtbank is aan dit arrest gehecht.

2. Geding in cassatie

Belanghebbende heeft tegen de uitspraak van de Rechtbank beroep in cassatie ingesteld. Het beroepschrift in cassatie is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.

De Staatssecretaris van Financiën heeft een verweerschrift ingediend.

Belanghebbende heeft een conclusie van repliek ingediend.

De Advocaat-Generaal R.E.C.M. Niessen heeft op 2 augustus 2011 geconcludeerd tot ongegrondverklaring van het beroep in cassatie.

Belanghebbende heeft schriftelijk op de conclusie gereageerd.

3. Beoordeling van het middel

3.1. In cassatie kan van het volgende worden uitgegaan.

3.1.1. Belanghebbende woont in Duitsland. Hij bezit een aantal participaties in transparante beleggingsfondsen door middel waarvan wordt belegd in Nederlands vastgoed.

3.1.2. Voor het jaar 2007 heeft belanghebbende aangifte voor de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen gedaan. Hij heeft daarbij geen gebruik gemaakt van de in artikel 2.5, lid 1, van de Wet inkomstenbelasting 2001 neergelegde mogelijkheid om te worden aangemerkt als binnenlands belastingplichtige.

3.1.3. Belanghebbende heeft in 2007 minder dan 90 percent van zijn gezinsinkomen in Nederland genoten.

3.1.4. Bij de berekening van het belastbare inkomen uit sparen en beleggen heeft belanghebbende bij zijn aangifte het heffingvrije vermogen op de gemiddelde rendementsgrondslag in mindering gebracht.

3.1.5. Bij het vaststellen van de aanslag heeft de Inspecteur het heffingvrije vermogen niet in aanmerking genomen.

3.2. Voor de Rechtbank was in geschil of belanghebbende recht heeft op toepassing van het heffingvrije vermogen. Belanghebbende deed zijn aanspraak hierop steunen op artikel 56 EG (thans artikel 63 VWEU). Daartoe stelde hij zich op het standpunt dat het heffingvrije vermogen moet worden aangemerkt als een brongebonden aftrekpost.

3.3. De Rechtbank heeft dit betoog van belanghebbende verworpen. Daartoe heeft de Rechtbank overwogen dat het heffingvrije vermogen een algemene aftrekpost is en niet een die betrekking heeft op bepaalde activiteiten of vermogensbestanddelen.

3.4. Het middel bestrijdt dit oordeel met het betoog dat het heffingvrije vermogen een brongebonden grondslagmaatregel is en daarmee niet behoort tot de belastingvoordelen die voortvloeien uit de inaanmerkingneming van de persoonlijke situatie en de gezinssituatie van de betrokkene, als bedoeld in arresten van het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen.

3.5. Dienaangaande heeft het volgende te gelden. De toepassing van het heffingvrije vermogen is afhankelijk van de omvang van het totale voor het vaststellen van de rendementsgrondslag in aanmerking te nemen vermogen van de betrokkene. Dit heffingvrije vermogen strekt ertoe dat belastingplichtigen niet vanaf de eerste euro in de heffing over een forfaitair rendement van dat vermogen worden betrokken. Deze tegemoetkoming heeft naar de bedoeling van de wetgever met name effect voor beleggers en spaarders met kleine vermogens (zie Kamerstukken II 1998/99, 26 727, nr. 3, blz. 237-238). Aldus knoopt deze aftrek niet aan bij (de aard van) enige activiteit van de belastingplichtige of bij (de exploitatie van) bepaalde vermogensbestanddelen, zodat zij niet rechtstreeks verband houdt met bepaalde inkomsten of met de bron waaruit deze afkomstig zijn in die zin dat zij daarmee onlosmakelijk is verbonden (vgl. HvJ EU 31 maart 2011, nr. C-450/09 (Schröder), V-N 2011/19.27). Door zijn koppeling aan het totale ter bepaling van de rendementsgrondslag in aanmerking te nemen vermogen, houdt het heffingvrije vermogen in algemene zin verband met de fiscale draagkracht van de belastingplichtige. Daarom moet worden aangenomen dat het een belastingvoordeel is dat voortvloeit uit de inaanmerkingneming van de persoonlijke situatie en de gezinssituatie van de betrokkene als hiervoor in 3.3 bedoeld. Het middel berust op een andere rechtsopvatting en faalt derhalve.

4. Proceskosten

De Hoge Raad acht geen termen aanwezig voor een veroordeling in de proceskosten.

5. Beslissing

De Hoge Raad verklaart het beroep in cassatie ongegrond.

Dit arrest is gewezen door de vice-president J.W. van den Berge als voorzitter, en de raadsheren C. Schaap, A.H.T. Heisterkamp, M.W.C. Feteris en R.J. Koopman, in tegenwoordigheid van de waarnemend griffier A.I. Boussak-Leeksma, en in het openbaar uitgesproken op 9 december 2011.