ECLI:NL:HR:2006:AV0656

Hoge Raad

Datum uitspraak
28 april 2006
Publicatiedatum
4 april 2013
Zaaknummer
R05/113HR
Instantie
Hoge Raad
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Civiel recht; Personen- en familierecht
Procedures
  • Cassatie
Rechters
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Geschil over gezamenlijk gezag tussen ongehuwde ouders

In deze zaak gaat het om een geschil tussen een ongehuwde vader en moeder over het gezamenlijk gezag over hun minderjarig kind. De vader heeft op 2 augustus 2004 een verzoekschrift ingediend bij de rechtbank te Alkmaar, waarin hij verzocht om een aantekening van gezamenlijk gezag over hun kinderen. De moeder heeft dit verzoek bestreden. De kantonrechter heeft de vader ontvankelijk verklaard en het verzoek toegewezen. Echter, de moeder ging in hoger beroep bij het gerechtshof te Amsterdam, dat op 9 juni 2005 de beschikking van de kantonrechter vernietigde en de vader niet-ontvankelijk verklaarde in zijn verzoek om gezamenlijk gezag. De vader heeft hiertegen cassatie ingesteld.

De Hoge Raad heeft de beschikking van het gerechtshof vernietigd en de zaak verwezen naar het gerechtshof te 's-Gravenhage voor verdere behandeling. De Hoge Raad oordeelde dat de regel in artikel 1:252 BW, die vereist dat gezamenlijk gezag alleen op gezamenlijk verzoek van ouders kan worden toegekend, een ongeoorloofde beperking vormt van het recht van de vader op toegang tot de rechter, zoals gegarandeerd door artikel 6 lid 1 van het EVRM. De Hoge Raad bevestigde dat de vader niet alleen om toekenning van eenhoofdig, maar ook van gezamenlijk gezag kan verzoeken. Dit oordeel is in lijn met eerdere uitspraken van de Hoge Raad, waarbij werd vastgesteld dat de moeder, indien het verzoek van de vader tot gezamenlijk gezag wordt ingewilligd, dit voortaan gezamenlijk met de vader uitoefent.

De uitspraak van de Hoge Raad is gedaan door vice-president J.B. Fleers en de raadsheren E.J. Numann, J.C. van Oven, F.B. Bakels en W.D.H. Asser. De beschikking is openbaar uitgesproken op 28 april 2006.

Uitspraak

28 april 2006
Eerste Kamer
Rek.nr. R05/113HR
JMH/RM
Hoge Raad der Nederlanden
Beschikking
in de zaak van:
[De vader],
wonende te [woonplaats],
VERZOEKER tot cassatie,
advocaat: mr. L. van Hoppe,
t e g e n
[De moeder],
wonende te [woonplaats],
VERWEERSTER in cassatie,
niet verschenen.
1. Het geding in feitelijke instanties
Met een op 2 augustus 2004 ter griffie van de rechtbank te Alkmaar ingediend verzoekschrift heeft verzoeker tot cassatie - verder te noemen: de vader - zich gewend tot de kantonrechter aldaar en onder meer verzocht te bepalen (primair) dat hij gerechtigd is om namens verweerster in cassatie - verder te noemen: de moeder - als bedoeld in art. 1:252 BW "op beider verzoek" een aantekening van het gezamenlijk gezag over de twee in het verzoekschrift genoemde en uit een relatie van partijen geboren kinderen in het register als bedoeld in art. 1:244 BW te bewerkstelligen, althans (subsidiair) te bepalen dat de vader samen met de moeder het gezamenlijk gezag over beide kinderen zal hebben, met gelasting aan de griffier om daarvan aantekening te maken in het register als bedoeld in art. 1:244 BW.
De moeder heeft het verzoek bestreden.
De kantonrechter heeft bij beschikking van 19 oktober 2004 de vader ontvankelijk geoordeeld in zijn verzoek en het primaire verzoek toegewezen.
Tegen deze beschikking heeft de moeder hoger beroep ingesteld bij het gerechtshof te Amsterdam.
Bij beschikking van 9 juni 2005 heeft het hof - voor zover in cassatie van belang - de bestreden beschikking vernietigd en de vader niet-ontvankelijk verklaard in zijn verzoek om gezamenlijk gezag.
De beschikking van het hof is aan deze beschikking gehecht.
2. Het geding in cassatie
Tegen de beschikking van het hof heeft de vader beroep in cassatie ingesteld. Het cassatierekest is aan deze beschikking gehecht en maakt daarvan deel uit.
De moeder is in cassatie niet verschenen.
De conclusie van de Advocaat-Generaal L. Strikwerda strekt tot vernietiging van de bestreden beschikking van het gerechtshof te Amsterdam en tot verwijzing van de zaak naar een ander gerechtshof ter verdere behandeling en beslissing.
3. Beoordeling van het middel
3.1 In deze zaak, waarin kan worden uitgegaan van de feiten die zijn vermeld in de conclusie van de Advocaat-Generaal onder 2, gaat het om dezelfde vraag als die welke aan de orde was in de beschikking van de Hoge Raad van 27 mei 2005, nr. R04/088, NJ 2005, 485. Die vraag luidt of de in art. 1:252 BW besloten liggende regel dat de rechter het gezamenlijk gezag over een kind van ouders die niet met elkaar gehuwd zijn (geweest) en die nimmer het gezag over hun kind gezamenlijk hebben uitgeoefend, slechts op gezamenlijk verzoek van de ouders en niet enkel op verzoek van de vader kan toekennen, een ongeoorloofde beperking is van het door art. 6 lid 1 EVRM aan de vader gegarandeerde recht op toegang tot de rechter ter vaststelling van zijn aan art. 8 lid 1 EVRM ontleende recht op "the excercise of parental rights".
3.2 In die beschikking heeft de Hoge Raad geoordeeld (rov. 3.5) "dat in overeenstemming met art. 6 lid 1 EVRM art. 1:253c lid 1 BW aldus moet worden uitgelegd dat de vader niet alleen om toekenning van eenhoofdig, maar ook van gezamenlijk gezag over het kind kan verzoeken, en dat art. 1:253e BW aldus moet worden uitgelegd dat, indien het verzoek van de vader ingevolge art. 1:253c lid 1 BW tot toekenning van gezamenlijk gezag over het kind wordt ingewilligd, dit tot gevolg heeft dat, indien de moeder het gezag tot dusverre alleen uitoefende, zij dit voortaan gezamenlijk met de vader uitoefent."
3.3 De Hoge Raad ziet geen aanleiding van dit oordeel terug te komen. Het middel, dat onder verwijzing naar de hiervoor genoemde beschikking betoogt dat het hof de vader ten onrechte niet-ontvankelijk heeft verklaard in diens verzoek om gezamenlijk gezag, is dus gegrond.
4. Beslissing
De Hoge Raad:
vernietigt de beschikking van het gerechtshof te Amsterdam van 9 juni 2005;
verwijst het geding ter verdere behandeling en beslissing naar het gerechtshof te 's-Gravenhage.
Deze beschikking is gegeven door de vice-president J.B. Fleers als voorzitter en de raadsheren E.J. Numann, J.C. van Oven, F.B. Bakels en W.D.H. Asser, en in het openbaar uitgesproken door de raadsheer F.B. Bakels op 28 april 2006.