ECLI:NL:HR:1993:ZC1016

• Datum uitspraak: 25 juni 1993
• Publicatiedatum: 8 april 2013
• Zaaknummer: 15047
• Instantie: Hoge Raad
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht
• Procedures: Cassatie
• Rechters: A. Mijnssen; H. Heemskerk; M. Swens-Donner; J. Davids
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Uitleg van een koopovereenkomst met betrekking tot een gebruikte Volkswagen Golf GTI en de gevolgen van dwaling en exoneratiebeding

In deze zaak heeft de Hoge Raad op 25 juni 1993 uitspraak gedaan in een cassatieprocedure over de koop van een gebruikte Volkswagen Golf GTI. De eiser, [eiser], had de auto verkocht aan de verweerder, [verweerder], die na de aankoop ontdekte dat de kilometerstand van de auto niet overeenkwam met de werkelijke gereden kilometers. De koopovereenkomst bevatte een clausule waarin stond dat de koper de auto op eigen risico kocht. De rechtbank had de koopovereenkomst vernietigd en de eiser veroordeeld tot terugbetaling van de koopprijs aan de verweerder. Het Hof bekrachtigde dit vonnis, waarbij het oordeelde dat de verkoper stilzwijgend garandeert dat de kilometerstand juist is. De Hoge Raad heeft het beroep van de eiser verworpen, waarbij het oordeelde dat de redelijkheid zich ertegen verzet om het exoneratiebeding in de koopovereenkomst te laten prevaleren boven de door het Hof aangenomen garantie van de verkoper. De Hoge Raad concludeerde dat de koper, [verweerder], met succes een beroep op dwaling kon doen, omdat zowel hij als de verkoper bij de koop uitgingen van een onjuiste veronderstelling over de kilometerstand. De Hoge Raad oordeelde dat het Hof niet onjuist had geoordeeld en dat het beroep van de eiser in alle onderdelen afstuit.

Uitspraak

25 juni 1993

Eerste Kamer

Nr. 15.047

HV

Hoge Raad der Nederlanden

Arrest

in de zaak van:

[eiser] ,

wonende te [plaats] ,

EISER tot cassatie,

advocaat: Mr. E. van Staden ten Brink,

t e g e n

[verweerder] ,

wonende te [plaats] ,

VERWEERDER in cassatie,

advocaat: Mr. P.J.L.J. Duijsens.

1. Het geding in feitelijke instanties

Verweerder in cassatie – verder te noemen [verweerder] – heeft bij exploit van 2 augustus 1988 eiser tot cassatie – verder te noemen [eiser] – gedagvaard voor de Rechtbank te ’s-Gravenhage en gevorderd te verklaren voor recht dat de tussen partijen gesloten koopovereenkomst met betrekking tot de gebruikte Golf GTI Volkswagen, [kenteken] , nietig is en dat [eiser] jegens [verweerder] een onrechtmatige daad heeft gepleegd, met veroordeling van [eiser] om tegen teruggave van voormelde personenauto de koopprijs van ƒ 18.000,-- plus de ingeruilde auto of de waarde daarvan te voldoen indien teruggave niet meer mogelijk is, in welk geval ƒ 25.950,-- door [eiser] voldaan dient te worden.

Nadat [eiser] tegen de vordering verweer had gevoerd, heeft de Rechtbank bij eindvonnis van 7 maart 1990 de ten processe bedoelde overeenkomst vernietigd en [eiser] veroordeeld om aan [verweerder] te betalen een bedrag van ƒ 25.950,-- tegen teruggave door [verweerder] van bovenvermelde Volkswagen en het meer of anders gevorderde afgewezen.
Tegen het eindvonnis heeft [eiser] hoger beroep ingesteld bij het Gerechtshof te ’s-Gravenhage.
Bij arrest van 18 december 1991 heeft het Hof het bestreden vonnis bekrachtigd.
Het arrest van het Hof is aan dit arrest gehecht.

2. Het geding in cassatie

Tegen het arrest van het Hof heeft [eiser] beroep in cassatie ingesteld. De cassatiedagvaarding is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.
[verweerder] heeft geconcludeerd tot verwerping van het beroep.
De zaak is voor partijen toegelicht door hun advocaten.
De conclusie van de Advocaat-Generaal Hartkamp strekt tot verwerping van het beroep.

3. Beoordeling van het middel

3.1 In cassatie kan van het volgende worden uitgegaan.
Op 23 januari 1988 heeft [verweerder] van [eiser] een gebruikte Volkswagen-Golf gekocht, bouwjaar 1985, voor ƒ 25.950,--, waarvan ƒ 18.000,-- contant werd betaald. Het restant werd voldaan door inruil van een andere auto. De gedrukte tekst van de koopovereenkomst houdt in: “Koper koopt de auto op eigen bate en schade”.
Bij de aflevering stond de kilometerteller van de gekochte auto op 45228. [verweerder] heeft in de auto een onderhoudsboekje aangetroffen waaruit bleek dat een ander garagebedrijf in december 1986 een onderhoudsbeurt had uitgevoerd bij een kilometerstand 61963. Daarna is hem gebleken dat de auto bij een kilometerstand van ongeveer 93000 is ingeruild bij laatstbedoeld garagebedrijf dat de auto vervolgens heeft doorverkocht aan een andere autohandelaar.
De Rechtbank heeft op vordering van [verweerder] de koopovereenkomst vernietigd en [eiser] veroordeeld om, tegen teruggave van de Golf, ƒ 25.950,-- aan [verweerder] te betalen. Het Hof heeft het vonnis van de Rechtbank bekrachtigd.

3.2 Het Hof heeft daartoe – in cassatie onbestreden en verkort weergegeven – geoordeeld dat het aantal met de auto gereden kilometers essentieel is voor de koper en dat de verkoper stilzwijgend garandeert dat de stand van de kilometerteller overeenstemt met het aantal kilometers dat ten tijde van de verkoop met de auto is gereden.
Daarin ligt besloten dat [eiser] ervoor instond dat de kilometerteller niet was teruggedraaid. Het Hof heeft voorts aangenomen dat [eiser] te goeder trouw was en dat het grote verschil tussen de stand van de kilometerteller en het werkelijk met de auto gereden aantal kilometers ook voor hem als een verassing kwam. Vervolgens heeft het Hof geoordeeld dat zulks niet wegneemt dat de koper een beroep op dwaling kan doen in een situatie zoals die zich hier voordoet.
Kennelijk heeft het Hof geoordeeld dat niet alleen [verweerder] maar ook [eiser] bij het sluiten van de koopovereenkomst van dezelfde onjuiste veronderstelling is uitgegaan dat de stand van de kilometerteller ten tijde van de koop het werkelijke met de auto gereden aantal kilometers weergaf alsmede dat [eiser] heeft begrepen dat een juiste voorstelling van het aantal met de auto gereden kilometers [verweerder] zou hebben afgehouden van het sluiten van de koopovereenkomst.

3.3 Anders dan in het middel wordt aangevoerd, behoefde het Hof zich van zijn oordeel dat [verweerder] met succes een beroep op dwaling kan doen niet te laten weerhouden door het in de koopovereenkomst opgenomen beding: “Koper koopt de auto op eigen bate en schade”. De gedachtegang van het Hof moet klaarblijkelijk aldus worden verstaan dat de door het Hof aangenomen garantie door [eiser] , dat de kilometerteller ten tijde van de verkoop het met de auto gereden aantal kilometers juist weergaf als een zo wezenlijk onderdeel van de koopovereenkomst moet worden beschouwd, dat de redelijkheid zich ertegen verzet aan het bedoelde beding, dat in algemene termen het instaan voor verborgen gebreken uitsluit, nu zij voorkomt in de gedrukte tekst van de koopovereenkomst, als standaard beding is te beschouwen, de betekenis toe te kennen dat het de door het Hof aangenomen garantie en daarmee het beroep op dwaling, uitsluit. Aldus oordelende heeft het Hof niet blijk gegeven van een onjuiste rechtsopvatting. De gedachtegang van het Hof is niet onbegrijpelijk en tot nadere motivering was het Hof niet verplicht. Daarop stuit het middel in al zijn onderdelen af.

4. Beslissing

De Hoge Raad:
verwerpt het beroep;
veroordeelt [eiser] in de kosten van het geding in cassatie, tot aan deze uitspraak aan de zijde van [verweerder] begroot op ƒ 557,20 aan verschotten en ƒ 2.500,-- voor salaris.

Dit arrest is gewezen door de raadsheren Mijnssen, als voorzitter, Heemskerk en Swens-Donner, en in het openbaar uitgesproken door de raadsheer Davids op
25 juni 1993.

Voor eensluidend afschrift,
De Griffier van de Hoge Raad der Nederlanden,