ECLI:NL:GHLEE:2012:BX6197

Gerechtshof Leeuwarden

Datum uitspraak
2 augustus 2012
Publicatiedatum
5 april 2013
Zaaknummer
200.102.809
Instantie
Gerechtshof Leeuwarden
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Civiel recht; Personen- en familierecht
Procedures
  • Hoger beroep
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Beroep tot onderbewindstelling van rechthebbende met ernstige psychiatrische problematiek

In deze zaak heeft het Gerechtshof Leeuwarden op 2 augustus 2012 uitspraak gedaan in hoger beroep over de afwijzing van een verzoek tot onderbewindstelling van een rechthebbende, die lijdt aan ernstige psychiatrische problematiek. De Forensisch Psychiatrische Kliniek (FPK) had in hoger beroep verzocht om de beschikking van de rechtbank Assen van 6 februari 2012 te vernietigen, waarin het verzoek tot onderbewindstelling was afgewezen. De rechtbank had geoordeeld dat niet was aangetoond dat de rechthebbende in staat was voldoende medewerking te verlenen aan de bewindvoerder, een afwijzingsgrond die het hof niet kon ondersteunen met de wet.

Het hof heeft vastgesteld dat de rechthebbende, die sinds 28 september 2010 in de FPK verblijft, door zijn geestelijke toestand niet in staat is zijn vermogensrechtelijke belangen zelf te behartigen. Dit werd onderbouwd door een verklaring van een psychiater, die aangaf dat de rechthebbende lijdt aan afhankelijkheid van opiaten en cocaïne, en dat hij een persoonlijkheidsstoornis heeft. De rechthebbende had in het verleden een aanzienlijke schuldenlast opgebouwd, die inmiddels was teruggebracht naar nihil, maar er was een risico dat hij opnieuw in de problemen zou komen door zijn drugsgebruik.

Het hof oordeelde dat de afwijzing van de kantonrechter op onjuiste gronden was gebaseerd en dat er voldoende redenen waren om een bewind in te stellen over de goederen en gelden van de rechthebbende. De beslissing van het hof was om de beschikking van de kantonrechter te vernietigen en Korrect Maatschappelijke Financiële Dienstverlening BV aan te stellen als bewindvoerder. Deze beschikking is uitvoerbaar bij voorraad verklaard, wat betekent dat de beslissing onmiddellijk van kracht is, ongeacht eventuele hoger beroep procedures.

Uitspraak

Beschikking d.d. 2 augustus 2012
Zaaknummer 200.102.809
HET GERECHTSHOF LEEUWARDEN
Beschikking in de zaak van
de Forensisch Psychiatrische Kliniek van de GGZ Drenthe,
gevestigd te Assen,
appellant,
hierna te noemen: de FPK,
advocaat mr. M. Arends, kantoorhoudende te Assen.
Belanghebbenden:
1. [de rechthebbende],
verblijvende te [woonplaats],
hierna te noemen: de rechthebbende,
2. het Openbaar Ministerie in het Arrondissement Assen,
gevestigd te Assen,
3. Korrect Maatschappelijke Financiële Dienstverlening BV,
gevestigd te Emmen,
4. [de moeder],
wonende te [woonplaats],
5. [de broer],
wonende te [woonplaats],
6. [zus 1],
wonende te [woonplaats],
7. [zus 2],
wonende te [woonplaats].
Het geding in eerste aanleg
Bij beschikking van 6 februari 2012 (zaaknummer 329873 EK VERZ 11-10611) heeft de rechtbank Assen, sector kanton, het verzoek van het OM tot instelling van een bewind over de goederen die aan [de rechthebbende], geboren op [geboortedatum] te [geboorteplaats] ([land]) als rechthebbende toebehoren of zullen toebehoren, afgewezen.
Het geding in hoger beroep
Bij beroepschrift, binnengekomen op de griffie op 1 maart 2012, heeft de FPK verzocht de beschikking van 6 februari 2012 te vernietigen en opnieuw beslissende te bepalen dat het verzoek tot onderbewindstelling alsnog wordt toegewezen met benoeming van de heer [bewindvoerder] van Korrect Maatschappelijke Financiële Dienstverlening BV tot bewindvoerder.
Hoewel daartoe in de gelegenheid gesteld is er van de zijde van de rechthebbende geen verweerschrift binnengekomen.
Het hof heeft kennisgenomen van de overige stukken, waaronder een brief van 6 april 2012 met bijlagen van mr. Arends.
Ter zitting van 26 juli 2012 is de zaak behandeld. Verschenen zijn mevrouw [X] namens de FPK, bijgestaan door mr. Arends en de rechthebbende, bijgestaan door zijn begeleider, de heer [begeleider].
De beoordeling
De vaststaande feiten
1. De rechthebbende is op 28 september 2010 met een maatregel ISD geplaatst in de FPK. Hij verblijft thans op basis van een rechterlijke machtiging - eerst op 9 december 2011 afgegeven en nadien verlengd - op de afdeling 'de Sluis' van de FPK.
2. Korrect Maatschappelijke Financiële Dienstverlening BV te Emmen heeft zich - bij verklaring ondertekend op 8 september 2011 - bereid verklaard om tot bewindvoerder van de rechthebbende te worden benoemd.
3. De directe familieleden, zijnde de moeder (te weten: [de moeder]), de broer (te weten: [de broer]) en de zussen (te weten: [zus 1] en [zus 2]), van de rechthebbende hebben allen een akkoordverklaring ondertekend waarin zij aangeven het er mee eens te zijn dat er voor de rechthebbende een onderbewindstelling wordt aangevraagd en instemmen met de benoeming van Korrect Maatschappelijke Financiële Dienstverlening BV te Emmen tot bewindvoerder.
4. De heer [psychiater], psychiater, heeft - bij schrijven van 19 oktober 2011 - verklaard dat de rechthebbende onvoldoende in staat is zijn eigen financiële belangen te behartigen op grond van ernstige psychiatrische problematiek. De psychiater is van mening dat er een medische indicatie bestaat voor een onderbewindstelling van de rechthebbende.
5. Het OM heeft de kantonrechter bij verzoek van 2 november 2011 - bij de griffie van de rechtbank binnengekomen op 7 november 2011 - verzocht de goederen die aan de rechthebbende toebehoren of zullen toebehoren onder bewind te stellen en daarbij Korrect Maatschappelijke Financiële Dienstverlening BV tot bewindvoerder te benoemen.
6. Bij de beschikking waarvan beroep heeft de kantonrechter beslist als hiervoor vermeld onder "Het geding in eerste aanleg". Het hoger beroep van de FPK richt zich tegen deze beslissing.
De ontvankelijkheid
7. Aangezien de FPK ter zitting in eerste aanleg is verschenen en een afschrift van de bestreden beschikking toegezonden heeft gekregen, kan zij op grond van artikel 806 lid 1 sub a Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering hoger beroep instellen tegen de beschikking waarvan beroep.
8. Het hof begrijpt dat de FPK in hoger beroep verzoekt het inleidend verzoek van het OM tot onderbewindstelling van de rechthebbende alsnog toe te wijzen, zodat de FPK naar het oordeel van het hof in haar verzoek in hoger beroep kan worden ontvangen.
Het verzoek tot onderbewindstelling
9. De kantonrechter heeft het verzoek tot onderbewindstelling afgewezen op grond van het feit dat niet is gebleken dat de rechthebbende in staat is voldoende medewerking te verlenen aan de door de kantonrechter te benoemen bewindvoerder, terwijl dit voor een adequate invulling van een bewind noodzakelijk is.
10. Het hof is van oordeel dat de kantonrechter het verzoek tot onderbewindstelling op onjuiste gronden heeft afgewezen, nu de door de kantonrechter gehanteerde afwijzingsgrond geen steun vindt in de wet. Immers, op grond van artikel 1:431 lid 1 BW kan, indien een meerderjarige als gevolg van zijn lichamelijke of geestelijke toestand tijdelijk of duurzaam niet in staat is ten volle zijn vermogensrechtelijke belangen zelf behoorlijk waar te nemen, een bewind worden ingesteld over één of meer goederen die hem als rechthebbende (zullen) toebehoren. Het hof dient derhalve te beoordelen of aan dit criterium is voldaan.
11. Uit de verklaring van de psychiater van 19 oktober 2011 en de daarbij behorende bijlage gedateerd op 22 september 2011 blijkt van de volgende diagnose:
'DSM-IV TR Classificatie (5 assen)
As I: Afhankelijkheid van opiaten, gedeeltelijk in remissie onder toezicht
Afhankelijkheid van cocaïne, in remissie onder toezicht
Psychotische kwetsbaarheid: DD drugsgerelateerde psychosen of schizofrenie DD: sociale angst
As II: persoonlijkheidsstoornis NAO met antisociale trekken
As III: astma
As IV: Problemen met justitie, beperkt sociaal netwerk, geen werk
As V: GAF-score: 30-40'
12. Op grond van de stukken en het verhandelde ter zitting is komen vast te staan dat door - onder meer - de drugsproblematiek van de rechthebbende in het verleden een schuldenlast is ontstaan van € 14.552,16. Deze schuldenlast is, onder de voortdurende begrenzende begeleiding van de Sociaal Juridische Dienstverlening van de FPK, inmiddels teruggebracht naar nihil. Echter, de FPK geeft aan dat de rechthebbende, wanneer hij daartoe de gelegenheid heeft, de hem beschikbare financiële middelen uitgeeft aan drugs. Het staat vast dat de rechthebbende reeds meer malen een terugval heeft gehad. Zo heeft de rechthebbende kort geleden - te weten: in juni 2012 - weer (hard)drugs gebruikt. Gelet op het vorenstaande is het hof van oordeel dat aan het criterium dat de rechthebbende als gevolg van zijn lichamelijke of geestelijke toestand tijdelijk of duurzaam niet in staat is ten volle zijn vermogensrechtelijke belangen zelf behoorlijk waar te nemen, is voldaan. De rechthebbende heeft ter zitting overigens verklaard dat honorering van het verzoek gelet op zijn situatie het beste zou zijn.
13. Hoewel de vermogensrechtelijke belangen van de rechthebbende thans door de Sociaal Juridische Dienstverlening van de FPK worden waargenomen, is dit in de toekomst bij een terugkeer van de rechthebbende in de maatschappij niet langer mogelijk. Dit maakt dat het naar het oordeel van het hof geboden is dat een bewind wordt ingesteld over de goederen en gelden die de rechthebbende toebehoren of zullen toebehoren.
Slotsom
14. Op grond van het voorgaande dient de beschikking waarvan beroep te worden vernietigd. Er zal opnieuw worden beslist als na te melden.
De beslissing
Het gerechtshof:
vernietigt de beschikking waarvan beroep;
en opnieuw beslissende:
stelt een bewind in over de goederen en gelden die toebehoren of zullen toebehoren aan [de rechthebbende], geboren op [geboortedatum] te [geboorteplaats] ([land]);
benoemt tot bewindvoerder Korrect Maatschappelijke Financiële Dienstverlening BV, postbus 1043, 7801 BA te Emmen;
verklaart deze beschikking uitvoerbaar bij voorraad.
Deze beschikking is gegeven door mrs. I.A. Vermeulen, voorzitter, G.M. van der Meer en A.W. Jongbloed, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van dit hof van 2 augustus 2012 in bijzijn van de griffier.