ECLI:NL:GHDHA:2021:1609

Uitspraak

GERECHTSHOF DEN HAAG

Afdeling Civiel recht

Zaaknummer : 200.276.102/01

Zaak-rolnummer rechtbank : C/09/548723 / HA ZA 18-228
Vindplaats tussenvonnis : ECLI:NL:RBDHA:2018:14171
Vindplaats eindvonnis : ECLI:NL:RBDHA:2019:13759

Arrest (uitspraak) van 7 september 2021 (bij vervroeging)in de zaak van:

1.Arenborg Beheer B.V.,

gevestigd te Amsterdam,

appellante in het principaal beroep,

verweerster in het incidenteel beroep,

hierna te noemen: Arenborg,
en (na voeging)

2. Ik Verkoop Verhuur B.V.,

gevestigd te Haarlemmermeer,

gevoegd in hoger beroep aan de zijde van Arenborg,

appellante in het principaal beroep,

verweerster in het incidenteel beroep,

hierna te noemen: IVV,
hierna 1 en 2 samen te noemen Arenborg c.s.,

advocaat voor beide partijen: mr. J. Jusufovic te Amsterdam,

tegen:

1.[geïntimeerde 1]en2. [geïntimeerde 2],

beiden wonende te [woonplaats],

geïntimeerden in het principaal beroep,
appellanten in het incidenteel beroep,

hierna samen te noemen: [geïntimeerde 1] (mannelijk enkelvoud),

advocaat: mr. B.K.M. Thuijs te Amsterdam.

De zaak in het kort

De zaak gaat om de vraag of de voormalig eigenaar van een woonark door verjaring eigenaar is geworden van het perceel water onder deze woonark. Volgens de rechtbank is dat niet zo. De rechtbank geeft een verklaring voor recht van deze strekking en veroordeelt Arenborg als opvolgend eigenaar tot verwijdering van de woonark.

Het hof is het eens met de beslissing van de rechtbank dat er geen sprake is van verjaring en veroordeelt Arenborg c.s. (als opvolgende eigenaars van de woonark), uitvoerbaar bij voorraad, om de woonark te verwijderen. Tevens wordt een verklaring voor recht gegeven over de kans op schade.

De procedure

3. Het verloop van de procedure blijkt uit de volgende stukken:

- de tussen [geïntimeerde 1] en Arenborg gewezen vonnissen van de rechtbank Den Haag, respectievelijk van 21 november 2018 (hierna: het tussenvonnis) en van 4 december 2019 (hierna: het eindvonnis);

- het procesdossier bij de rechtbank;

- de dagvaarding van 3 maart 2020, waarmee door Arenborg hoger beroep is ingesteld tegen het eindvonnis;

- de memorie van grieven;

- de memorie van antwoord in het principaal hoger beroep, tevens memorie van grieven in het incidenteel hoger beroep, tevens houdende akte wijziging c.q. vermeerdering van eis, tevens houdende memorie van grieven in incidenteel hoger beroep (met producties);

- de memorie van antwoord in het incidenteel hoger beroep.

4. Op 23 augustus 2021 is de zaak mondeling behandeld ter zitting. IVV was aanwezig in de persoon van haar bestuurder, de heer [bestuurder IVV], die gemachtigd was tevens namens Arenborg op te treden, met mr. J. Jusufovic als advocaat van beide partijen. IVV heeft zich aan het begin van de zitting (mede gelet op de voor het pleidooi als productie 1 overgelegde procesvolmacht), met instemming van de advocaten en partijen, vrijwillig gevoegd aan de zijde van Arenborg. Daarbij hebben partijen en hun raadslieden te kennen gegeven het zinvol te vinden wanneer alle betrokkenen bij dit geschil (de materiële partijen) mee procederen zodat de uiteindelijke beslissing van het hof niet alleen geldt tussen [geïntimeerde 1] en Arenborg maar ook jegens IVV (hoe deze beslissing ook uitvalt). Vervolgens hebben de advocaten de zaak toegelicht aan de hand van pleitnotities. Voor het pleidooi heeft Arenborg nog de producties 1 tot en met 5 overgelegd en [geïntimeerde 1] de producties 8 tot en met 13. Aan het slot van de zitting is arrest bepaald.

De feiten

5. De rechtbank is in het tussenvonnis van een aantal feiten uitgegaan. Deze feiten zijn niet bestreden. Ook het hof gaat er daarom van uit.

6. Samengevat gaat het om het volgende.

a) [geïntimeerde 1] heeft in 2003 een perceel water gekocht van de heer [verkoper] (hierna: [verkoper]), groot 23 are en 5 centiare. Het perceel water is gelegen langs [adres 1], destijds kadastraal bekend [kadasternummer 1] (thans kadastraal bekend als [kadasternummer 2]). Het perceel water is op 16 april 2003 in eigendom overgedragen aan [geïntimeerde 1] en is als zodanig geregistreerd bij het kadaster.
b) [verkoper] was sinds 7 september 1984 eigenaar van dit perceel water. Hij had het toen gekocht van het waterschap De Oude Veenen, die het op zijn beurt had gekocht van de Googer Polder.
c) Bij aankoop door [geïntimeerde 1] in 2003 lagen drie woonarken in het perceel water met de adressen [adres 2], [adres 3] en [adres 4]. Een hiervan was de woonark ‘Notre Consolation’ (hierna: de woonark), gelegen aan de [adres 2]. Deze woonark was eigendom van de heer [eigenaar woonark] (hierna: [eigenaar woonark]), die daar van 1962 tot in november 2016 met zijn echtgenote heeft gewoond. Op enig moment heeft [eigenaar woonark] een drijvende schuur gebouwd die bij zijn woonark kwam te liggen.
d) [eigenaar woonark] heeft zijn woonark verkocht en op 8 juni 2017 in eigendom overgedragen aan IVV. IVV heeft de woonark vervolgens doorverkocht en op 11 september 2017 geleverd aan Arenborg. Op 8 augustus 2019 heeft Arenborg de woonark weer terug geleverd aan IVV.

e) Arenborg c.s. stellen zich op het standpunt dat [eigenaar woonark] door verjaring eigenaar is geworden van het deel van het perceel water onder en rondom zijn woonark (hierna het waterperceelsgedeelte), zodat zij als rechtsopvolgers van [eigenaar woonark] niet alleen de woonark in eigendom hebben verworven maar ook het waterperceelsgedeelte (dus onder en rond nummer 15). Zij hebben geweigerd om de woonark op verzoek van [geïntimeerde 1] te verwijderen.
f) IVV is sinds juli 2019 eigenaar van het aan het waterperceel grenzende dijkperceel met nummer 6206. De rechtsvoorganger van IVV was Arenborg, die het dijkperceel in 2018 heeft gekocht van de erven van de oorspronkelijke eigenaar Hulsenbosch.

De vorderingen van [geïntimeerde 1] en Arenborg en de beslissing van de rechtbank

7. [geïntimeerde 1] heeft bij de rechtbank (samengevat) gevorderd, uitvoerbaar bij voorraad,

I. een verklaring voor recht dat [geïntimeerde 1] eigenaar is van het perceel water [kadasternummer 2], althans dat [eigenaar woonark], noch IVV, noch Arenborg door verjaring eigenaar is geworden van het perceel water, en dat Arenborg als eigenaar van de woonark dus inbreuk maakt op het eigendomsrecht van [geïntimeerde 1] en onrechtmatig jegens hem handelt;

II. veroordeling van Arenborg tot verwijdering van de woonark, op straffe van een dwangsom;

III. machtiging van [geïntimeerde 1] om de woonark zelf te doen verwijderen, op kosten van Arenborg;

IV. veroordeling van Arenborg in de proceskosten.

8. [geïntimeerde 1] heeft deze vordering gebaseerd op zijn eigendomsrecht van het perceel water waar Arenborg inbreuk op maakt.

9. Arenborg heeft de vordering bestreden. Zij stelt dat de voormalige eigenaar van de woonark ([eigenaar woonark]) al in 1993, althans 1994, door verjaring eigenaar is geworden van het waterperceelsgedeelte. [eigenaar woonark] heeft, aldus nog steeds Arenborg, hiervan immers vanaf 1962 het onafgebroken bezit gehad. Subsidiair heeft zij gesteld dat de rechtsvordering tot opheffing van de gestelde onrechtmatige toestand op grond van artikel 3:314 BW in verbinding met artikel 3:306 BW is verjaard.

10. De rechtbank heeft bij het tussenvonnis Arenborg toegelaten tot het bewijs dat [eigenaar woonark] vanaf 1962 gedurende ten minste dertig jaar het onafgebroken bezit heeft gehad van het perceel water, zonder afspraak met [verkoper] en zonder aan [verkoper] gevraagd te hebben of hij (een deel van) het perceel water mocht kopen.

11. In het eindvonnis heeft de rechtbank geoordeeld dat Arenborg niet in haar bewijsopdracht is geslaagd. De rechtbank heeft juist bewezen geacht dat [eigenaar woonark] aan [verkoper] heeft gevraagd om zijn deel van het waterperceel te mogen kopen. Dit verdraagt zich niet met een bezitspretentie van [eigenaar woonark]. [eigenaar woonark] had een stilzwijgende bruikleenovereenkomst met [verkoper] en later met [geïntimeerde 1], aldus nog steeds de rechtbank. Vervolgens heeft de rechtbank voor recht verklaard dat [geïntimeerde 1] eigenaar is van het perceel water [kadasternummer 2], althans dat [eigenaar woonark] noch IVV noch Arenborg door verjaring eigenaar is geworden van voornoemd perceel, en dat Arenborg inbreuk maakt op het eigendomsrecht van [geïntimeerde 1] en onrechtmatig handelt jegens [geïntimeerde 1] door het aanwezig hebben van de woonark met toebehoren in voornoemd perceel water. Door de rechtbank is afgewezen (i) de gevorderde dwangsom en (ii) de gevorderde uitvoerbaarverklaring bij voorraad.

Het hoger beroep

12. Arenborg c.s. vorderen (in het principaal beroep) vernietiging van het eindvonnis en alsnog afwijzing van de vorderingen van [geïntimeerde 1], met veroordeling van [geïntimeerde 1] in de proceskosten bij de rechtbank en bij het hof. In de memorie van grieven zijn vier grieven aangevoerd. Het hof begrijpt dat met grief I wordt gesteld dat de rechtbank ten onrechte heeft aangenomen dat [eigenaar woonark] houder (en dus geen bezitter) was van het waterperceelsgedeelte. Grief II bouwt hier op voort. Volgens Arenborg c.s. heeft de rechtbank ten onrechte aangenomen dat de ligplaatsvergunning als civielrechtelijke toestemming (van de toenmalige eigenaar van het perceel water) moet worden gezien. Grief III bevat een klacht over het oordeel van de rechtbank dat [eigenaar woonark] vraag aan [geïntimeerde 1] in 2003 om het waterperceelsgedeelte te mogen kopen, betekent dat [eigenaar woonark] niet als bezitter kan worden aangemerkt. Grief IV gaat over het oordeel van de rechtbank dat er sprake was van een stilzwijgende bruikleenovereenkomst. Dit oordeel wordt onjuist gevonden.

12. [geïntimeerde 1] heeft de grieven bestreden en van zijn kant incidenteel beroep ingesteld en zijn vorderingen aangepast (de aanpassingen zijn vermeld in de cursieve gedeelten), waarbij het hof de vorderingen leest volgens de bedoeling van partijen om de materiële procespartijen bij het geschil te betrekken. [geïntimeerde 1] vordert nu, naar het hof begrijpt, bekrachtiging van het vonnis met inachtneming van de cursieve aanpassingen en de gevorderde uitvoerbaarverklaring bij voorraad. [geïntimeerde 1] vordering luidt nu als volgt:

te verklaren voor recht dat [geïntimeerde 1] eigenaar is van het hele perceel kadastraal bekend als Gemeente Alkemade [kadasternummer 2]
inclusief het gedeelte waarin de ligplaats van de woonark aan de [adres 2] Oude Wetering is gelegen, althans dat [eigenaar woonark] noch IVV noch Arendorp door verjaring eigenaar is geworden van
(een deel van)voornoemd perceel en dat Arenborg c.s. inbreuk maken op het eigendomsrecht van [geïntimeerde 1] c.q. onrechtmatig handelen door het aanwezig hebben van de woonark met toebehoren in voornoemd perceel water;

Arenborg c.s. te veroordelen om de woonark te verwijderen en verwijderd te houden binnen drie maanden na de datum van dit arrest;

met machtiging om deze veroordeling op kosten van Arenborg c.s. te realiseren als Arenborg c.s. niet aan b) voldoen;

te verklaren voor recht dat [geïntimeerde 1] door het onrechtmatige gebruik van Arenborg c.s. schade heeft geleden als gevolg waarvan Arenborg c.s. dienen te worden veroordeeld tot betaling van een gebruiksvergoeding c.q. schadevergoeding nader op te maken bij staat voor de periode vanaf 8 juni 2017 totdat het onrechtmatige gebruik is geëindigd;

Arenborg c.s. te veroordelen in de proceskosten, inclusief het nasalaris advocaat;

het te wijzen arrest alsnog uitvoerbaar bij voorraad te verklaren.

14. [geïntimeerde 1] heeft nog benadrukt dat uit de opeenvolgende leveringsakten niet blijkt van levering van het waterperceelsgedeelte. Immers alleen de woonark van [eigenaar woonark] is in eigendom overgedragen aan IVV, Arenborg en weer IVV (dus niet het onderliggende waterperceelsgedeelte).

Beoordeling van het hoger beroep

15. De grieven in het principaal en incidenteel beroep lenen zich voor gezamenlijke behandeling. In de kern gaat het hierbij om de vraag of [eigenaar woonark] door verjaring eigenaar is geworden van het waterperceelsgedeelte (dus onder en rondom de woonark met adres [adres 2]). Arenborg c.s., die een beroep doen op deze verjaring, moeten in dit verband feiten stellen, en bij betwisting bewijzen, die de conclusie kunnen rechtvaardigen dat [eigenaar woonark] gedurende de relevante periode als bezitter van het waterperceelsgedeelte moet worden aangemerkt (artikel 3:105 BW). Het hof zal deze kwestie opnieuw beoordelen.
Beroep op verjaring

15. Voor een beroep op verjaring is bezit (het houden van een goed voor zichzelf) een essentieel vereiste. Houderschap (het houden van een goed voor een ander; dus uitoefening van de feitelijke macht over een goed voor een ander) is niet voldoende.

De maatstaf voor bezit

17. Als degene die de feitelijke macht uitoefent over een goed van een ander (over een goed van de eigenaar), zélf denkt dat hij het goed voor zichzelf houdt, dan is hij er nog niet. Er moet sprake zijn van uiterlijk waarneembare feiten, waardoor de eigenaar van het goed kan begrijpen dat de vermeende bezitter vindt dat het goed van hem is, zodat de eigenaar daar maatregelen tegen kan nemen. De ‘interne wil van de vermeende bezitter om als rechthebbende op te treden’ is dus niet bepalend.
Beoordeling van de bezitspretentie van [eigenaar woonark]

17. In het licht van deze maatstaf oordeelt het hof over het gestelde bezit van [eigenaar woonark] als volgt.

17. Vast staat dat de woonark en drijvende schuur steeds hebben gelegen in het perceel water dat volgens de inschrijving in het kadaster in eigendom toebehoorde aan een ander (namelijk aanvankelijk aan de Googer Polder, daarna aan het waterschap De Oude Veenen, daarna aan [verkoper] en daarna aan [geïntimeerde 1]).

17. Weliswaar oefende [eigenaar woonark] de feitelijke macht uit over het waterperceelsgedeelte waarin zijn woonark lag, maar hij kan dit evengoed hebben gedaan voor de eigenaar van het waterperceel (thans [geïntimeerde 1]) als voor zichzelf. Arenborg c.s. hebben onvoldoende feiten gesteld waaruit [geïntimeerde 1] en/of zijn rechtsvoorgangers konden begrijpen dat [eigenaar woonark] het waterperceelsgedeelte ‘voor zichzelf hield’. De omstandigheid dat [eigenaar woonark] op enig moment een drijvende schuur in het water heeft gelegd, is daartoe onvoldoende, zeker nu er geen aanwijzing is dat deze schuur gevolgen had voor de reeds bestaande feitelijke machtsuitoefening over het water door [eigenaar woonark]. Ook het regelmatig opruimen van drijfvuil, het opruimen van iets om de woonboot dicht bij de kant te leggen en het (eenmalig?) meebetalen aan het uitbaggeren door Rijnland (een bedrag van € 50,--) kan niet als een toereikende, kenbare bezitspretentie gelden. Reeds hierom is geen sprake van bezitsuitoefening door [eigenaar woonark].

17. Hier komt nog het volgende bij. [eigenaar woonark] heeft als getuige verklaard dat toen hij in 1962 in de woonark kwam wonen, het water eigendom van de Googer Polder was. [eigenaar woonark] erkent verder als getuige dat [verkoper] hem heeft gevraagd wat hem de sloot (het waterperceelsgedeelte) waard was en dat hij ([eigenaar woonark]) toen een bedrag heeft genoemd. Als [eigenaar woonark] had gedacht dat het water (inmiddels) van hem was, dan was er geen enkele reden om aan [verkoper] een bedrag voor het water te bieden. In ieder geval heeft [verkoper] hier zeker niet uit af hoeven te leiden dat [eigenaar woonark] zich als rechthebbende gedroeg en het waterperceelsgedeelte ‘voor zichzelf hield’. Dat geldt ook voor het contact met [geïntimeerde 1]. [eigenaar woonark] verklaart als getuige dat hij [geïntimeerde 1] heeft aangesproken over de koop van het waterperceelsgedeelte, nadat [geïntimeerde 1] het perceel water van [verkoper] had gekocht. Ook dit wijst niet op een bezitspretentie van [eigenaar woonark]. Als [eigenaar woonark] werkelijk had gedacht dat het betreffende deel van het aan [geïntimeerde 1] verkochte water (inmiddels) van hem was of [eigenaar woonark] zich als rechthebbende had willen gedragen, dan zou hij [geïntimeerde 1] niet hebben gevraagd of hij het waterperceelsgedeelte zou kunnen kopen. Daarnaast heeft [eigenaar woonark] als getuige verklaard dat de familie [geïntimeerde 1] eigenaar was van het water en dat hij de familie [geïntimeerde 1] nodig had om zijn woonark samen met het water te verkopen aan een ander, omdat de ligplaats niet van hem ([eigenaar woonark]) was. Het hof kan uit het voorgaande niets anders afleiden dan dat [eigenaar woonark] helemaal niet dacht dat het waterperceelsgedeelte van hem was en dat hij zich tegenover de opvolgende eigenaars ook niet kenbaar als rechthebbende heeft gedragen. In ieder geval is niet komen vast te staan dat het voor [geïntimeerde 1] of zijn rechtsvoorgangers kenbaar kon zijn dat [eigenaar woonark] zich bezitter van het waterperceelsgedeelte beschouwde.

17. Het voorgaande brengt het hof tot de conclusie dat [eigenaar woonark] geen bezitter is geweest van het waterperceelsgedeelte (laat staan van het hele waterperceel B 6179), zodat hij reeds hierom geen eigenaar door verjaring is geworden. De overige argumenten die door de rechtbank zijn beoordeeld en waarover wordt geklaagd, zijn in dit verband niet relevant en kunnen onbesproken blijven. De grieven van Arenborg c.s. falen.

17. Omdat [eigenaar woonark] nooit eigenaar is geweest van het waterperceelsgedeelte, konden de rechtsopvolgers Arenborg c.s. ook geen eigenaar ervan worden. Dit overigens nog afgezien van het feit dat er ook geen leveringshandeling jegens hen ten aanzien van het waterperceelsgedeelte heeft plaatsgevonden. Bij notariële akten is immers steeds slechts de woonark in eigendom overgedragen (en niet meer dan dat).
Gevolgen voor de vorderingen van [geïntimeerde 1]

17. Het voorgaande betekent dat [geïntimeerde 1] nog steeds eigenaar is van het waterperceelsgedeelte onder en rondom de woonark Molenweg 15. Arenborg c.s. handelen daarom onrechtmatig jegens [geïntimeerde 1] door al vele jaren (sinds 8 juni 2017) hun woonark in het waterperceelsgedeelte te hebben liggen en te weigeren om deze te verwijderen. Het bestreden vonnis zal daarom op hoofdlijnen in stand worden gelaten. Hierbij zal een verduidelijking en aanvulling plaatsvinden, gelet op de gewijzigde eis in hoger beroep en de inmiddels vaststaande feiten en omstandigheden. Daarnaast ziet het hof reden om de veroordelingen uitvoerbaar bij voorraad te verklaren, zodat zo snel mogelijk een eind gemaakt kan worden aan de onrechtmatige situatie. Tijdens het pleidooi hebben Arenborg c.s. overigens verklaard geen bezwaar te hebben tegen uitvoerbaarverklaring bij voorraad van de uitspraak van het hof.
De door [geïntimeerde 1] gestelde schade (nieuwe vordering in hoger beroep)

17. Omtrent de door [geïntimeerde 1] in hoger beroep gevorderde verklaring voor recht ten aanzien van de geleden schade oordeelt het hof als volgt. Het hof acht de mogelijkheid aanwezig dat [geïntimeerde 1] schade heeft geleden door het onrechtmatig handelen van Arenborg c.s.. Deze verklaring zal daarom in de hierna te melden zin worden toegewezen. Omtrent de precieze aard en omvang van deze schade kan het hof nu geen beslissing nemen. Daarom volgt verwijzing naar de schadestaatprocedure.

17. Tijdens het pleidooi hebben Arenborg c.s. het verweer gevoerd dat zij, als zij de woonark moeten verwijderen, hun nieuwe woonark op de ligplaats ter plaatse van het waterperceel [adres 3] zullen leggen, en dat [geïntimeerde 1] zijn waterperceel [adres 2] dan niet meer zal kunnen verhuren (vanwege publiekrechtelijke regels) en dus geen schade zal lijden. Het hof is van oordeel dat dit onvoldoende is - wat er verder ook van zij - om nu te concluderen dat [geïntimeerde 1] geen schade kan hebben geleden als gevolg van het feit dat de woonark vanaf medio 2017 onrechtmatig in het waterperceelsgedeelte heeft gelegen.

27. Het hof heeft hiernaast uit uitlatingen van partijen bij pleidooi begrepen dat er ook een dispuut bestaat omtrent het recht op het waterperceelsgedeelte [adres 3]. Hier zal het hof niet verder op ingaan. Deze kwestie is nu niet aan het hof voorgelegd.
Diversen

27. Voor de volledigheid overweegt het hof nog dat de rechtsvordering van [geïntimeerde 1] tot opheffing van de onrechtmatige toestand niet is verjaard. Deze termijn begint immers op grond van artikel 3:314 lid 1 BW pas te lopen de dag nadat opheffing kan worden gevorderd. Nu pas vanaf 2017 sprake was van onrechtmatig handelen (inbreuk op het eigendomsrecht van [geïntimeerde 1]), is er geen sprake van verjaring. Lid 2 van dit artikel is helemaal niet van toepassing, omdat er geen sprake is van bezit.

Conclusie

29. Het eindvonnis zal in feite grotendeels worden bekrachtigd, met inachtneming van hetgeen hiervoor is overwogen. Hierbij zal het dictum op onderdelen worden aangepast, terwijl ook de uitvoerbaarverklaring bij voorraad zal worden toegewezen. Om de leesbaarheid van deze uitspraak te vergroten zal het eindvonnis worden vernietigd en zal het hof opnieuw beslissen, zoals in het dictum zal worden vermeld.

30. Met deze uitspraak hoopt het hof duidelijk gemaakt te hebben dat niemand anders dan [geïntimeerde 1] als eigenaar mag bepalen wie het waterperceelsgedeelte [adres 2] mag gebruiken.
Arenborg c.s. (en hun mogelijke rechtsopvolgers) mogen dit dus niet gebruiken.

30. Bij deze beslissing past een veroordeling van Arenborg in de proceskosten in eerste aanleg en Arenborg c.s. in de proceskosten in hoger beroep.

Beslissing

Het hof:

vernietigt het bestreden eindvonnis, en
opnieuw rechtdoende:

verklaart voor recht dat [geïntimeerde 1] eigenaar is van het gedeelte van het waterperceel, kadastraal bekend als Gemeente Alkemade [kadasternummer 2], waar de woonark met toebehoren aan de [adres 2] Oude Wetering zich bevindt, en dat Arenborg c.s. inbreuk maken op het eigendomsrecht van [geïntimeerde 1] en dus onrechtmatig handelen door het aanwezig hebben van de woonark met toebehoren in dit waterperceelsgedeelte;

veroordeelt Arenborg c.s. om binnen drie maanden na dit arrest de woonark, ingeschreven in het scheepsregister onder nummer 1820 B LEID 1962, uit het onder 2 bedoelde waterperceelsgedeelte te verwijderen en verwijderd te houden, met al hetgeen dat en al diegenen die bij de woonark behoren;

bepaalt dat [geïntimeerde 1], indien Arenborg c.s. niet voldoen aan deze veroordeling onder 3, gemachtigd is deze veroordeling op kosten van Arenborg c.s. te realiseren;

verklaart voor recht dat [geïntimeerde 1] door het onrechtmatig gebruik door Arenborg c.s. van het waterperceelsgedeelte ([adres 2]) schade kan hebben geleden als gevolg waarvan Arenborg c.s. dient te worden veroordeeld tot betaling van schadevergoeding, op te maken bij staat en te vereffenen volgens de wet;

veroordeelt Arenborg in de kosten van het geding in eerste aanleg, aan de zijde van [geïntimeerde 1] tot op 4 december 2019 begroot op € 291,-- aan griffierecht, € 103,81 aan deurwaarderskosten, € 2.172,-- aan salaris advocaat en € 157,-- aan nog te maken nakosten te vermeerderen met € 82,-- in geval van betekening, deze proceskosten te vermeerderen met de wettelijke rente als bedoeld in artikel 6:119 BW met ingang van veertien dagen na 4 december 2019 tot de dag van volledige betaling;

veroordeelt Arenborg c.s. in de kosten van het geding in hoger beroep, aan de zijde van [geïntimeerde 1] tot op heden in het principaal appel begroot op € 332,-- aan griffierecht en € 3.342,-- aan salaris advocaat en in het incidenteel appel op € 557,-- aan salaris advocaat, vermeerderd met € 163,-- aan nasalaris advocaat, nog te verhogen met € 85,-- indien niet binnen veertien dagen na aanschrijving in der minne aan dit arrest is voldaan en vervolgens betekening van dit arrest heeft plaatsgevonden;

verklaart dit arrest ten aanzien van de beslissingen onder 3, 4, 6 en 7 uitvoerbaar bij voorraad;

wijst af het meer of anders gevorderde.

Dit arrest is gewezen door mrs. M.A.F. Tan-de Sonnaville, H.J.M. Burg en A.J. Swelheim en getekend en in het openbaar uitgesproken op 7 september 2021 door de rolraadsheer mr. J.E.H.M. Pinckaers in aanwezigheid van de griffier.