ECLI:NL:GHARL:2023:1116

• Datum uitspraak: 7 februari 2023
• Publicatiedatum: 7 februari 2023
• Zaaknummer: 22/00093
• Instantie: Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Bestuursrecht; Belastingrecht
• Procedures: Hoger beroep
• Rechters: B.F.A. van Huijgevoort; R.A.V. Boxem; T.H.J. Verhagen
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Hoger beroep inzake inkomstenbelasting en box 3-heffing met betrekking tot onrealiseerd koersverlies

In deze zaak gaat het om een hoger beroep van belanghebbende tegen de uitspraak van de rechtbank Gelderland, die op 25 november 2021 het beroep ongegrond verklaarde. De zaak betreft een aanslag in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen (IB/PVV) voor het jaar 2018, waarbij belanghebbende bezwaar had gemaakt tegen de aanslag. De Inspecteur verklaarde het bezwaar ongegrond, waarna belanghebbende in beroep ging. De rechtbank oordeelde dat de aanslag terecht was opgelegd. Belanghebbende stelde dat de box 3-heffing, die is gebaseerd op een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen, leidt tot een individuele en buitensporige last, vooral omdat het in aanmerking genomen rendement hoger is dan het werkelijk behaalde rendement. Het Hof heeft de Inspecteur in de gelegenheid gesteld om te reageren op het kerstarrest van de Hoge Raad, dat van invloed kan zijn op de beoordeling van de box 3-heffing. Tijdens de zitting op 30 november 2022 is belanghebbende niet verschenen, maar de Inspecteur heeft zijn standpunt toegelicht. Het Hof heeft vastgesteld dat de box 3-heffing van € 4.790 niet in verhouding staat tot het werkelijk behaalde rendement van € 1.195. Het Hof concludeert dat er geen sprake is van een individuele en buitensporige last, gezien de financiële situatie van belanghebbende, die over aanzienlijke bank- en spaartegoeden beschikt. Het Hof heeft de aanslag verder verminderd en de Inspecteur veroordeeld in de proceskosten van belanghebbende.

Uitspraak

GERECHTSHOF ARNHEM - LEEUWARDEN

locatie Arnhem

nummer BK-ARN 22/00093

uitspraakdatum: 7 februari 2023

Uitspraak van de derde meervoudige belastingkamer

op het hoger beroep van

[belanghebbende] te
[woonplaats] (hierna: belanghebbende)

tegen de uitspraak van de rechtbank Gelderland van 25 november 2021, nummer AWB 20/1528, in het geding tussen belanghebbende en

de
inspecteur van de
Belastingdienst/Kantoor Arnhem (hierna: de Inspecteur)

1. Ontstaan en loop van het geding

1.1.

Aan belanghebbende is voor het jaar 2018 een aanslag in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen (hierna: IB/PVV; de aanslag) opgelegd.

1.2.

Bij uitspraak op bezwaar heeft de Inspecteur het bezwaar ongegrond verklaard.

1.3.

Belanghebbende is tegen die uitspraak in beroep gekomen bij de rechtbank Gelderland (hierna: de Rechtbank). De Rechtbank heeft het beroep ongegrond verklaard.

1.4.

Belanghebbende heeft tegen de uitspraak van de Rechtbank hoger beroep ingesteld.

1.5.

Naar aanleiding van het arrest van de Hoge Raad van 24 december 2021, ECLI:NL:HR:2021:1963 (hierna: het kerstarrest) heeft het Hof de Inspecteur in de gelegenheid gesteld zich hierover uit te laten. Bij brief van 4 augustus 2022 heeft de Inspecteur dat gedaan.

Belanghebbende heeft hierop op 16 augustus 2022 gereageerd. De Inspecteur heeft hierop op 16 september 2022 gereageerd.

1.6.

Belanghebbende heeft op 4 oktober 2022 nog een nader stuk ingediend.

1.7.

Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 30 november 2022. Daarbij zijn verschenen en gehoord, namens de Inspecteur, [naam1] en [naam2] . Belanghebbende is met bericht van verhindering niet verschenen. Van de zitting is een proces-verbaal opgemaakt, dat aan deze uitspraak is gehecht.

2. Vaststaande feiten

2.1.

Belanghebbende woont aan de [adres] te [woonplaats] . De WOZ-waarde van de woning bedroeg voor het kalenderjaar 2018 € 620.000. De woning is vrij van hypotheek.

2.2.

De aanslag is opgelegd naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 22.025 (UWV-uitkering € 22.731 -/- giften € 706) en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 53.131. De over het belastbare inkomen uit sparen en beleggen verschuldigde inkomstenbelasting (hierna: de box 3-heffing) bedraagt € 15.939.

2.3.

De rendementsgrondslag is als volgt bepaald:

€

€

Bank- en spaartegoeden

955.164

Aandelen, obligaties e.d.

284.505

Rendementsgrondslag

1.239.669

Heffingvrij vermogen

-/- 30.000

Grondslag sparen en beleggen

1.209.669

2.4.

Belanghebbende heeft bezwaar gemaakt tegen de aanslag. Het bezwaar betreft zowel de stelselvraag (of de box 3-heffing op stelselniveau in strijd is met artikel 14 van het Europees Verdrag voor de bescherming van de Rechten van de Mens en de fundamentele vrijheden (hierna: EVRM) of artikel 1 van het Eerste Protocol bij het EVRM (hierna: EP)) als de vraag of sprake is van een individuele en buitensporige last.

2.5.

De Inspecteur heeft het bezwaar gesplitst. Het bezwaar betreffende de stelselvraag is aangehouden in afwachting van het arrest van de Hoge Raad in de massaalbezwaarprocedure en de daarop volgende collectieve uitspraak op bezwaar. Het bezwaar betreffende de vraag of sprake is van een individuele en buitensporige last is verder in behandeling genomen.

2.6.

De Inspecteur heeft op 31 januari 2020 uitspraak op bezwaar gedaan, waarbij het bezwaar ongegrond is verklaard.

2.7.

De Rechtbank heeft het beroep ongegrond verklaard.

2.8.

Naar aanleiding van het kerstarrest heeft de Inspecteur de aanslag ambtshalve verminderd naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 20.324 en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 15.967. De box 3-heffing bedraagt € 4.790.

3. Geschil

In geschil is of belanghebbende in aanmerking komt voor een verdere vermindering van de box 3-heffing. Belanghebbende beantwoordt deze vraag bevestigend, de Inspecteur ontkennend.

4. Beoordeling van het geschil

4.1.

Belanghebbende betoogt in hoger beroep dat met de (overeenkomstig het Besluit rechtsherstel box 3) verminderde aanslag onvoldoende rechtsherstel wordt geboden, omdat het (na vermindering) in aanmerking genomen rendement hoger is dan het werkelijk door haar behaalde rendement. Daarnaast betoogt belanghebbende dat sprake is van een individuele en buitensporige last, omdat zij door de box 3-heffing na vermindering een negatief besteedbaar inkomen heeft en aldus moet interen op haar vermogen.

4.2.

Belanghebbende heeft het besteedbaar inkomen als volgt berekend:

€

Netto UWV-uitkering 13.609

Netto inkomsten bankrekeningen/effecten 1.195

Koersverlies -/-13.316

Box 3-heffing (na ambtshalve vermindering)
-/- 4.790

Saldo -/- 3.302

4.3.

Allereerst dient de vraag te worden beantwoord of de box 3-heffing (€ 4.790) hoger is dan het door belanghebbende werkelijk behaalde rendement op het aan die heffing onderworpen vermogen. Bij de beoordeling daarvan wordt uitgegaan van de belasting op het belastbare inkomen uit sparen en beleggen in de zin van artikel 2.13 van de Wet inkomstenbelasting 2001 (vgl. HR 14 juni 2019, ECLI:NL:HR:2019:816, r.o. 2.10.2).

4.4.

Belanghebbende heeft het werkelijk behaalde rendement wat betreft rente en dividend berekend op € 1.195 (zie 4.2). Dit heeft de Inspecteur ter zitting van het Hof bestreden omdat belanghebbende daarvoor onvoldoende gegevens zou hebben overgelegd. Het Hof is van oordeel dat belanghebbende met de door haar overgelegde gegevens aannemelijk heeft gemaakt dat het werkelijk behaalde rendement € 1.195 bedraagt. Hierbij heeft het Hof meegewogen dat de berekening van belanghebbende gedetailleerd is en dat de Inspecteur kan beschikken over renseignementen of andere informatie van derden maar daarvan geen gegevens heeft overgelegd waaruit volgt dat belanghebbendes berekening onjuist is.

4.5.

Belanghebbende heeft ook gesteld dat rekening moet worden gehouden met een koersverlies van € 13.316 (zie 4.2). Het Hof is van oordeel dat bij het belasten van inkomsten uit sparen en beleggen op basis van het werkelijk behaalde rendement geen plaats is voor het in aanmerking nemen van (ongerealiseerde) verliezen ter zake van aandelen waarvan het in het geheel niet zeker is dat een verlies zich daadwerkelijk voor zal doen (Hof Arnhem-Leeuwarden 29 maart 2022, nrs. 20/00002 en 20/00855, ECLI:NL:GHARL:2022:2509).

4.6.

Op grond van het voorgaande bedraagt de box 3-heffing (30% x € 1.195 =) € 358.

4.7.

Vervolgens moet worden beoordeeld of belanghebbende door de box 3-heffing van
€ 358 wordt geconfronteerd met een individuele en buitensporige last. De Hoge Raad heeft in het arrest van 2 juli 2021, ECLI:NL:HR:2021:1047, geoordeeld:

“4.3.2 Belastingheffing is te beschouwen als regulering van eigendom in de zin van artikel 1 EP bij het EVRM. Artikel 1 EP bij het EVRM brengt mee dat een inbreuk op het recht op ongestoord genot van eigendom slechts is toegestaan indien er een redelijke mate van evenredigheid bestaat tussen de gebruikte middelen en het doel dat ermee wordt nagestreefd. Dit vereist het bestaan van een redelijke verhouding (fair balance) tussen voormeld algemeen belang en de bescherming van individuele rechten. Van een dergelijke redelijke verhouding is geen sprake indien de betrokken persoon wordt getroffen door een individuele en buitensporige last. Waar het gaat om de beoordeling van wat in het algemeen belang is en de keus van de middelen om dit belang te dienen, komt de wetgever een ruime beoordelingsvrijheid toe.

4.3.3

Bij de beoordeling of de belastingplichtige door de box 3-heffing wordt geconfronteerd met een individuele en buitensporige last, moet de rechter die heffing bezien in samenhang met de gehele financiële situatie van de betrokkene. De rechter moet bij zijn onderzoek of de heffing een individuele en buitensporige last vormt, alle relevante feiten en omstandigheden in zijn oordeel betrekken. In een geval als dit, waarbij de vraag voorligt of de heffing van IB/PVV leidt tot een individuele en buitensporige last indien de heffing over het inkomen uit sparen en beleggen hoger is dan het werkelijke rendement, moet ook in aanmerking worden genomen of en in hoeverre een belastingplichtige een zodanig laag inkomen heeft dat hij op zijn vermogen moet interen om de belasting te voldoen. In het algemeen kan immers worden aangenomen dat de wetgever met een belasting naar inkomen geen heffing beoogt waardoor de belastingplichtige op zijn vermogen moet interen om de verschuldigde belasting te kunnen voldoen. Daarom kan de omstandigheid dat de belastingplichtige door de heffing inteert zoals hier bedoeld, een aanwijzing zijn dat hij door die heffing wordt geconfronteerd met een buitensporige last.”

4.8.

Het Hof is van oordeel dat, na vermindering van het belastbaar inkomen uit sparen en beleggen overeenkomstig 4.6, er geen sprake is van een individuele en buitensporige last. Uit het onder 4.7 opgenomen arrest volgt dat de rechter de box 3-heffing moet bezien in samenhang met de gehele financiële situatie van belanghebbende. Bij de beoordeling van de gehele financiële situatie heeft het Hof in aanmerking genomen dat (i) belanghebbende beschikte over bank- en spaartegoeden van € 955.164 en beleggingen van € 284.505, (ii) zij beschikte over een eigen woning (WOZ-waarde van € 620.000), (iii) haar woonlasten beperkt waren omdat zij geen eigenwoningschuld had, (iv) zij een schenking van € 21.626 heeft ontvangen en (v) het belastbare inkomen in box 1 € 20.324 bedroeg.

4.9.

Gelet op het voorgaande vermindert het Hof de aanslag verder tot een aanslag berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 20.324 en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 1.195.

Slotsom Op grond van het vorenstaande is het hoger beroep gegrond.

5. Griffierecht en proceskosten

Nu het Hof het hoger beroep gegrond verklaart, dient de Inspecteur aan belanghebbende de betaalde griffierechten te vergoeden.

Het Hof stelt de kosten die belanghebbende in verband met de behandeling van het beroep en het hoger beroep heeft moeten maken overeenkomstig het Besluit proceskosten bestuursrecht vast op € 837 voor de kosten in eerste aanleg (1 punt (beroepschrift)  wegingsfactor 1  € 837) en € 837 voor de kosten in hoger beroep (1 punt (hogerberoepschrift)  wegingsfactor 1  € 837), ofwel in totaal op € 1.674. Het Hof merkt nog op dat belanghebbende niet in aanmerking komt voor een proceskostenvergoeding voor de bezwaarfase omdat de gegrondheid van het hoger beroep voortvloeit uit de massaalbezwaarprocedure. Ingevolge artikel 25c, lid 4, van de Algemene wet inzake rijksbelastingen, is artikel 7:15 van de Algemene wet bestuursrecht niet van toepassing.

6. Beslissing

Het Hof:

– vernietigt de uitspraak van de Rechtbank,

– vernietigt de uitspraak van de Inspecteur,

– vermindert de aanslag tot een berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 20.324 en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 1.195,

– vermindert het verzamelinkomen tot € 21.519,

– veroordeelt de Inspecteur in de proceskosten van belanghebbende tot een bedrag van € 1.674, en

– gelast dat de Inspecteur aan belanghebbende de betaalde griffierechten vergoedt, te weten € 48 in verband met het beroep bij de Rechtbank en € 136 in verband met het hoger beroep bij het Hof.

Deze uitspraak is gedaan door mr. B.F.A. van Huijgevoort, voorzitter, mr. R.A.V. Boxem en mr. T.H.J. Verhagen, in tegenwoordigheid van mr. A. Vellema als griffier.

De beslissing is in het openbaar uitgesproken op 7 februari 2023.

De griffier is verhinderd de uitspraak te ondertekenen.

De voorzitter,

(B.F.A. van Huijgevoort)

Afschriften zijn aangetekend per post verzonden op 8 februari 2023.

Tegen deze uitspraak kunnen beide partijen binnen zes weken na de verzenddatum beroep in cassatie instellen bij
de Hoge Raad der Nederlanden via het webportaal van de Hoge Raad www.hogeraad.nl .

Bepaalde personen die niet worden vertegenwoordigd door een gemachtigde die beroepsmatig rechtsbijstand verleent, mogen per post beroep in cassatie instellen. Dit zijn natuurlijke personen en verenigingen waarvan de statuten niet zijn opgenomen in een notariële akte. Als zij geen gebruik willen maken van digitaal procederen kunnen deze personen het beroepschrift in cassatie sturen aan
de Hoge Raad der Nederlanden (belastingkamer), postbus 20303, 2500 EH Den Haag. Alle andere personen en gemachtigden die beroepsmatig rechtsbijstand verlenen, zijn in beginsel verplicht digitaal te procederen (zie
www.hogeraad.nl ).

Bij het instellen van beroep in cassatie moet het volgende in acht worden genomen:

1. bij het beroepschrift wordt een afschrift van deze uitspraak gevoegd;

2 - ( alleen bij procederen op papier) het beroepschrift moet ondertekend zijn;

3 - het beroepschrift moet ten minste het volgende vermelden:

a. de naam en het adres van de indiener;

b. de dagtekening;

c. een omschrijving van de uitspraak waartegen het beroep in cassatie is gericht;

d. de gronden van het beroep in cassatie.

Voor het instellen van beroep in cassatie is griffierecht verschuldigd. Na het instellen van beroep in cassatie ontvangt de indiener een nota griffierecht van de griffier van de Hoge Raad. In het cassatieberoepschrift kan de Hoge Raad verzocht worden om de wederpartij te veroordelen in de proceskosten.