ECLI:NL:GHARL:2019:1539

• Datum uitspraak: 20 februari 2019
• Publicatiedatum: 19 februari 2019
• Zaaknummer: 21-000400-17
• Instantie: Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Strafrecht
• Procedures: Hoger beroep
• Rechters: H. Heins; J.D. den Hartog; H.L. Stuiver
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Vernietiging vonnis en strafoplegging in zaak van ontucht met minderjarige prostituee

In deze zaak heeft het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden op 20 februari 2019 uitspraak gedaan in hoger beroep tegen een vonnis van de rechtbank Midden-Nederland. De verdachte is beschuldigd van ontucht met een minderjarige prostituee, geboren in 1997. De rechtbank had de verdachte eerder veroordeeld tot een gevangenisstraf van 180 dagen, waarvan 179 dagen voorwaardelijk, en een taakstraf van 30 uur. Het hof heeft het vonnis van de rechtbank vernietigd en een andere straf opgelegd. Het hof oordeelde dat de verdachte niet wist of redelijkerwijs kon vermoeden dat het slachtoffer minderjarig was, waardoor het verwijt dat aan hem kon worden gemaakt minder groot was. De verdachte heeft zich schuldig gemaakt aan het gebruik maken van de diensten van een 17-jarige prostituee, maar het hof achtte de strafbaarheid minder ernstig omdat de verdachte niet op de hoogte was van de minderjarigheid van het slachtoffer. Het hof legde een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van één dag op, naast een taakstraf van 120 uren, subsidiair 60 dagen hechtenis. Het hof hield rekening met de ernst van het feit, de gevolgen voor het slachtoffer, en de omstandigheden van de verdachte, waaronder eerdere veroordelingen en zijn huidige situatie. De uitspraak benadrukt de bescherming van minderjarigen tegen seksuele exploitatie en de verantwoordelijkheden van klanten van prostituees.

Uitspraak

Afdeling strafrecht

Parketnummer: 21-000400-17

Uitspraak d.d.: 20 februari 2019

TEGENSPRAAK

Verkort arrest van de meervoudige kamer voor strafzaken

gewezen op het hoger beroep, ingesteld tegen het vonnis van de rechtbank Midden-Nederland van 17 januari 2017 met parketnummer 16-659382-16 in de strafzaak tegen

[verdachte] ,

geboren te [geboorteplaats] op [geboortedag] 1975,

wonende te [woonplaats] .

Het hoger beroep

De officier van justitie heeft tegen het hiervoor genoemde vonnis hoger beroep ingesteld.

Onderzoek van de zaak

Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzitting van het hof van 6 februari 2019 en, overeenkomstig het bepaalde bij artikel 422 van het Wetboek van Strafvordering, het onderzoek op de terechtzitting in eerste aanleg.

Het hof heeft kennisgenomen van de vordering van de advocaat-generaal, strekkende tot een voorwaardelijke gevangenisstraf voor de duur van drie maanden met een proeftijd van drie jaren onder algemene en bijzondere voorwaarden en een taakstraf van 150 uren, subsidiair 75 dagen hechtenis. Deze vordering is na voorlezing aan het hof overgelegd.

Het hof heeft voorts kennisgenomen van hetgeen door verdachte en zijn raadsman, mr. H.W. Bongers, naar voren is gebracht.

Het vonnis waarvan beroep

In eerste aanleg is verdachte – kort gezegd en zakelijk weergegeven – veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 180 dagen, waarvan 179 dagen voorwaardelijk met een proeftijd van drie jaren en een taakstraf van 30 uur, subsidiair 15 dagen hechtenis, wegens het gebruik maken van de diensten van een minderjarige prostituee.

Het hof zal het vonnis waarvan beroep vernietigen omdat het tot een andere strafoplegging komt en daarom opnieuw rechtdoen.

De tenlastelegging

Aan verdachte is ten laste gelegd dat:

hij op of omstreeks 21 januari 2015 te [plaats] , althans in het arrondissement Midden-Nederland, ontucht heeft gepleegd met [slachtoffer] , geboren op [geboortedag] 1997 die zich beschikbaar stelde tot het verrichten van seksuele handelingen met een derde tegen betaling en die de leeftijd van zestien jaren maar nog niet de leeftijd van achttien jaren had bereikt, door

- zijn penis in de mond van die [slachtoffer] te brengen en/of te houden en/of die [slachtoffer] zijn penis in haar mond te laten nemen en/of

- zijn penis in de vagina van die [slachtoffer] te duwen en/of te brengen en/of te houden.

Indien in de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zijn deze verbeterd. De verdachte is daardoor niet geschaad in de verdediging.

Bewezenverklaring

Door wettige bewijsmiddelen, waarin zijn vervat de redengevende feiten en omstandigheden waarop de bewezenverklaring steunt, acht het hof wettig en overtuigend bewezen dat verdachte het tenlastegelegde heeft begaan, met dien verstande dat:

hij op
of omstreeks 21 januari 2015 te [plaats] ,
althans in het arrondissement Midden-Nederland, ontucht heeft gepleegd met [slachtoffer] , geboren op [geboortedag] 1997 die zich beschikbaar stelde tot het verrichten van seksuele handelingen met een derde tegen betaling en die de leeftijd van zestien jaren maar nog niet de leeftijd van achttien jaren had bereikt, door

- zijn penis in de mond van die [slachtoffer] te brengen en
/of te houden en
/of die [slachtoffer] zijn penis in haar mond te laten nemen en
/of

- zijn penis in de vagina van die [slachtoffer] te duwen en
/of te brengen en
/of te houden.

Het hof acht niet bewezen hetgeen verdachte meer of anders is tenlastegelegd dan hierboven is bewezenverklaard, zodat deze daarvan behoort te worden vrijgesproken.

Strafbaarheid van het bewezenverklaarde

Het bewezen verklaarde levert op:

ontucht plegen met iemand die zich beschikbaar stelt tot het verrichten van seksuele handelingen met een derde tegen betaling en die de leeftijd van zestien jaren maar nog niet de leeftijd van achttien jaren heeft bereikt.

Strafbaarheid van de verdachte

Verdachte is strafbaar aangezien geen omstandigheid is gebleken of aannemelijk geworden die verdachte niet strafbaar zou doen zijn.

Oplegging van straf en/of maatregel

De rechtbank heeft verdachte veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 180 dagen, waarvan 179 dagen voorwaardelijk met een proeftijd van drie jaren en een taakstraf van 30 uur, subsidiair 15 dagen hechtenis.

De advocaat-generaal heeft geëist dat aan verdachte wordt opgelegd een gevangenisstraf van drie maanden voorwaardelijk met bijzondere voorwaarden en een proeftijd van drie jaar en een taakstraf van 150 uur te vervangen door 75 dagen hechtenis in geval die taakstraf niet wordt verricht.

Het hebben van seks met een minderjarige prostituee is strafbaar gesteld in artikel 248b van het Wetboek van Strafrecht (hierna: Sr). De ratio van voornoemde strafbaarstelling is een zo doeltreffend mogelijke strafrechtelijke bescherming van 16- en 17-jarigen kinderen tegen het zelf verrichten van prostitutiewerkzaamheden en voorts de bestrijding van seksuele exploitatie van kinderen. Minderjarigen moeten kunnen opgroeien in een veilige omgeving en zich veilig kunnen ontwikkelen, ook op seksueel gebied. Het zich prostitueren op deze leeftijd kan grote (psychische) gevolgen hebben voor de minderjarige op de langere termijn en, gezien de jeugdige leeftijd, kan niet worden verwacht dat de minderjarige de gevolgen ervan altijd tijdig kan overzien. De wetgever achtte de bescherming van de minderjarige (kennelijk) zo zwaarwegend dat ook tot een bewezenverklaring kan worden gekomen in geval niet is gebleken dat de klant wist of redelijkerwijze moest vermoeden dat het ging om een minderjarige prostituee.

Overtreding van artikel 248b Sr. wordt bedreigd met een maximale gevangenisstraf van vier jaar en een geldboete van de vierde categorie. Op grond van artikel 22b Sr. kan alleen in combinatie met oplegging van een (deels) onvoorwaardelijke gevangenisstraf een taakstraf worden opgelegd. De wettelijke regeling bevat verder geen gevallen waarin een bepaalde strafsoort dient te worden opgelegd of een speciale minimumstraf is voorgeschreven.

De Hoge Raad heeft inmiddels geoordeeld dat de opvatting dat artikel 22b, derde lid, Sr, de oplegging van een taakstraf uitsluitend toelaat indien een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van “substantiële” duur wordt opgelegd, onjuist is (ECLI:NL:HR:2018:202). Ook een taakstraf met een (zeer) korte onvoorwaardelijke gevangenisstraf behoort derhalve tot de wettelijke mogelijkheden die de rechter ter beschikking staan bij de bepaling van de op te leggen straf.

Voor een aantal type delicten worden binnen de rechtspraak oriëntatiepunten gehanteerd, die een vertrekpunt van denken over de in een concreet geval op te leggen strafmodaliteit en hoogte van de straf bieden. Deze zogeheten LOVS Oriëntatiepunten voor de straftoemeting zijn met betrekking tot artikel 248b Sr nog niet voorhanden. Het Openbaar Ministerie heeft wel Richtlijnen voor strafvordering inzake artikel 248b Sr.

In verschillende uitspraken van gerechten zijn wel uitgangspunten geformuleerd, echter die uitgangspunten variëren van (bijvoorbeeld) een werkstraf tussen de 120 en 200 uur (Hof Den Bosch 28 december 2016, ECLI:NL:GHSHE:2016:5683) en een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van drie maanden (Hof Den Haag 4 oktober 2018, ECLI:NL:GHDHA:2018:2605).

De straftoemeting in deze zaak

Bij het bepalen van de straf in deze zaak neemt het hof de strafdoeleinden als uitgangspunt, te weten de vergelding, generale en speciale preventie.

Bij de vergelding gaat het om de ernst van het feit, het verwijt dat de verdachte kan worden gemaakt en de gevolgen voor het slachtoffer.

Verdachte heeft zich schuldig gemaakt aan het gebruik maken van de diensten van een 17-jarige prostituee. Verdachte is met het minderjarige slachtoffer in contact gekomen via een advertentie op de website [naam website] . In de advertentie werd onder meer vermeld dat het meisje 18 jaar was. Haar werknaam was [werknaam] . Verdachte heeft een afspraak gemaakt en is op het afgesproken tijdstip naar een hotel gegaan. Hij is via de lobby van het hotel naar de hotelkamer gelopen. In de hotelkamer waren geen andere personen aanwezig. Verdachte en het meisje hebben seksueel contact gehad. Daarbij is onder meer sprake geweest van het seksueel binnendringen van het lichaam van het meisje. Ondanks dat het meisje op vragen van verdachte aangaf jonger dan 21 jaar te zijn heeft hij niet doorgevraagd naar haar leeftijd. Verdachte heeft aldus nagelaten zich ervan te vergewissen dat het meisje meerderjarig was. Door zijn handelen heeft verdachte inbreuk gemaakt op de lichamelijke en geestelijke integriteit van het minderjarige slachtoffer. Voorts heeft hij bijgedragen aan het in stand houden van jeugdprostitutie. Het 17-jarige meisje bleek slachtoffer te zijn van mensenhandel. De dader is inmiddels onherroepelijk veroordeeld.

Als het gaat om de ernst van het verwijt dat verdachte gemaakt kan worden, geldt dat als ‘ [werknaam] ’ (zoals verdachte dacht) 18 jaar (of ouder) was geweest, verdachte geen strafbaar feit zou hebben gepleegd. Verdachte is er pas achteraf achter gekomen dat ‘ [werknaam] ’ 17 jaar en negen maanden oud was en hij dus een strafbaar feit had gepleegd. Op het moment dat verdachte bij ‘ [werknaam] ’ in de hotelkamer was, wist hij niet dat ze minderjarig was, terwijl er verder geen aanwijzingen waren voor die minderjarigheid, dan wel voor het werken onder dwang.

Verdachte heeft er niet bij stil gestaan dat ‘ [werknaam] ’ minderjarig kon zijn. Dit had hij wel moeten doen. Het hof merkt daarbij op dat het contact met ‘ [werknaam] ’ aan de orde was nog voordat de Valkenburgse zedenzaak uitgebreid in het nieuws kwam en het dus duidelijk werd dat klanten van de minderjarige prostituees konden rekenen op een strafrechtelijke vervolging.

Nu verdachte niet wist of redelijkerwijs kon of moest vermoeden dat ‘ [werknaam] ’ minderjarig was (of werd uitgebuit), is het verwijt dat aan verdachte kan worden gemaakt minder groot. Vanwege dit geringere verwijt acht het hof een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van langer dan één dag niet aan de orde.

Uit oogpunt van speciale preventie is het niet nodig verdachte zwaar te bestraffen. Het hof gelooft verdachte als hij zegt dat hij nooit met ‘ [werknaam] ’ had afgesproken als hij had geweten dat ze minderjarig was. Het hof gaat er verder van uit dat verdachte door (onder andere) deze vervolging voldoende maatregelen in acht zal nemen om herhaling te voorkomen.

Het hof houdt bij de strafoplegging voorts rekening met het verdachte betreffende uittreksel uit de justitiële documentatie van 9 januari 2019, waaruit blijkt dat verdachte eerder is veroordeeld voor strafbare feiten. Het hof heeft eveneens gelet op de over verdachte opgestelde reclasseringsrapporten waaruit onder meer volgt dat verdachte een eigen bedrijf heeft.

Ten aanzien van de generale preventie is het hof eveneens van oordeel dat een zware straf, zoals een onvoorwaardelijke gevangenisstraf, niet nodig is, nu reeds de wetenschap van strafrechtelijke vervolging voor een dergelijk feit het nodige effect zal hebben gesorteerd.

Gelet op het voorgaande acht het hof een onvoorwaardelijke gevangenisstraf voor de duur van één dag en een taakstraf van 150 uren, subsidiair 75 dagen hechtenis, passend en geboden. Het hof ziet onvoldoende aanleiding verdachte een (deels) voorwaardelijke (gevangenis)straf op te leggen in combinatie met bijzondere voorwaarden.

Het hof is van oordeel – gelet op het procesverloop – dat de behandeling van de zaak niet binnen een redelijke termijn heeft plaatsgevonden en dat dit tot matiging van de op te leggen straf moet leiden.

Alles overwegende komt het hof tot oplegging van een onvoorwaardelijke gevangenisstraf voor de duur van één dag en een taakstraf van 120 uren, subsidiair 60 dagen hechtenis.

Toepasselijke wettelijke voorschriften

Het hof heeft gelet op de artikelen 22c, 22d, 63 en 248b van het Wetboek van Strafrecht.

Deze voorschriften zijn toegepast, zoals zij golden ten tijde van het bewezenverklaarde.

BESLISSING

Het hof:

Vernietigt het vonnis waarvan beroep en doet opnieuw recht:

Verklaart zoals hiervoor overwogen bewezen dat de verdachte het ten laste gelegde heeft begaan.

Verklaart niet bewezen hetgeen de verdachte meer of anders is ten laste gelegd dan hierboven is bewezen verklaard en spreekt de verdachte daarvan vrij.

Verklaart het bewezen verklaarde strafbaar, kwalificeert dit als hiervoor vermeld en verklaart de verdachte strafbaar.

Veroordeelt de verdachte tot een gevangenisstraf voor de duur van 1 (één) dag.

Veroordeelt de verdachte tot een
taakstraf voor de duur van
120 (honderdtwintig) uren , indien niet naar behoren verricht te vervangen door
60 (zestig) dagen hechtenis .

Aldus gewezen door

mr. H. Heins, voorzitter,

mr. J.D. den Hartog en mr. H.L. Stuiver, raadsheren,

in tegenwoordigheid van mr. I. Vugs, griffier,

en op 20 februari 2019 ter openbare terechtzitting uitgesproken.

mr. Stuiver is buiten staat dit arrest mede te ondertekenen.

Proces-verbaal van het in dezelfde zaak voorgevallene ter openbare terechtzitting van het gerechtshof van 20 februari 2019.

Tegenwoordig:

mr. H. Heins, voorzitter,

mr. J. Zeilstra, advocaat-generaal,

mr. W.B. Kok, griffier.

De voorzitter doet de zaak uitroepen.

De verdachte is niet in de zaal van de terechtzitting aanwezig.

De voorzitter spreekt het arrest uit.

Waarvan is opgemaakt dit proces-verbaal, dat door de voorzitter en de griffier is vastgesteld en ondertekend.