beschikking
___________________________________________________________________
GERECHTSHOF AMSTERDAM
ONDERNEMINGSKAMER
zaaknummer: 200.329.350/01 OK
beschikking van de Ondernemingskamer van 28 november 2023
[A],
wonende te [....] ,
VERZOEKSTER,
advocaat:
mr. M. van Schoonhoven, kantoorhoudende te Amsterdam,
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
TRENTOP INVESTMENTS B.V.,
gevestigd te Amsterdam,
VERWEERSTER,
advocaten:
mr. J.W. Leedekerkenen
mr. L. de Visser, beiden kantoorhoudende te Amsterdam,
[B],
wonende te [....] ,
BELANGHEBBENDE,
advocaten:
mr. J. F.F. M. Duynsteeen
mr. M.M.A Serphos, beiden kantoorhoudende te Amsterdam.
Verzoekster, verweerster en belanghebbende worden hierna respectievelijk aangeduid als [A] , Trentop en [B] .
1.
Het verloop van het geding
1.1 [A] heeft bij verzoekschrift van 10 juli 2023 de Ondernemingskamer verzocht, samengevat,
een onderzoek te bevelen naar het beleid en de gang van zaken van Trentop over de periode vanaf 23 april 2015, dan wel vanaf 14 februari 2022, althans een door de Ondernemingskamer vast te stellen datum;
als onmiddellijke voorzieningen voor de duur van de procedure
a. het (vermeende) bestuursbesluit van 30 juni 2023 van het bestuur van Trentop tot het ontslag van [A] als bestuurder van Mattoni te schorsen, althans de uitvoering van het ontslagbesluit op te schorten en het bestuur van Trentop — tenminste voor de duur van het onderzoek — te verbieden om uitvoering aan het ontslagbesluit te geven;
b. een tijdelijk bestuurder met beslissende stem te benoemen;
c. of een andere voorziening te treffen die de Ondernemingskamer juist acht;
3. Trentop te veroordelen in de kosten van de procedure.
1.2 Trentop heeft bij verweerschrift van 14 september 2023 de Ondernemingskamer verzocht het verzoek van [A] af te wijzen en haar te veroordelen in de kosten van de procedure.
1.3 [B] heeft bij verweerschrift van 14 september 2023 de Ondernemingskamer eveneens verzocht het verzoek van [A] af te wijzen en haar te veroordelen in de kosten van de procedure.
1.4 [A] heeft bij aanvullend verzoekschrift van 27 september 2023 haar verzoek om een enquête uitgebreid met een aantal aanvullende onderwerpen.
1.5 [B] heeft bij aanvullend verweerschrift zijn verzoek aldus gewijzigd dat hij verzoekt een onderzoek te gelasten naar de gang van zaken binnen Trentop voor zover betrekking hebbend op het gedrag van [A] vanaf mei 2023, en als onmiddellijke voorziening voor de duur van de procedure een onafhankelijke persoon tot functionaris van Trentop te benoemen, die zich toelegt op de adequate informatievoorziening aan [A] .
1.6 Trentop heeft op 3 oktober 2023 ook een aanvullend verweerschrift ingediend.
1.7 De verzoeken zijn behandeld op de zitting van de Ondernemingskamer van 5 oktober 2023. De advocaten hebben toen de standpunten van de verschillende partijen toegelicht aan de hand van overgelegde aantekeningen, onder overlegging van tevoren toegestuurde nadere producties. Partijen en hun advocaten hebben vragen van de Ondernemingskamer beantwoord en inlichtingen verstrekt. Ter zitting heeft [B] zijn verzoek gewijzigd, in dier voege dat hij zijn verzoek, dat hij onvoorwaardelijk deed, thans doet onder de voorwaarde dat de Ondernemingskamer het verzoek van [A] toewijst. Ter zitting zijn [A] en [B] mediation overeengekomen. Bij e-mail van mr. Van Schoonhoven van 16 oktober 2023 is de Ondernemingskamer bericht dat de mediation, die op 19 oktober 2023 zou aanvangen, door [A] niet zal worden aangevangen en heeft zij beschikking gevraagd. Uitspraak is bepaald op heden. Bij e-mail van 6 november 2023 heeft mr. Van Schoonhoven namens [A] aanvullende stukken ingediend. Bij e-mails van 7 november 2023 is daartegen namens [B] en Trentop bezwaar gemaakt. De Ondernemingskamer heeft partijen bericht dat zij deze aanvullende stukken als strijdig met de goede procesorde ontoelaatbaar acht.
2 Inleiding en feiten
2.1Deze zaak gaat over Trentop, houdster van alle aandelen in Mattoni. Mattoni is de grootste producent en distributeur van frisdrank en mineraalwater van Centraal-Europa met ongeveer 3350 werknemers en een jaarlijkse omzet van ongeveer € 700 miljoen. Mattoni is een familiebedrijf. [A] en [B] zijn broer en zus. Na uitvoering van een schenkingsovereenkomst van de vader van [B] en [A] houdt [B] 75 % van de aandelen in Trentop en [A] 25%.
2.2Trentop is op 18 januari 2013 opgericht. [B] houdt 75% van de aandelen in Trentop, [A] 25%. Trentop kent bestuurders A en B. [B] is (sedert 5 april 2017) enig bestuurder A. [A] en [C] (hierna: [C] ) zijn bestuurder B, [C] sinds 28 december 2017 en [A] sinds 23 januari 2018. Zij vormen samen het bestuur van Trentop en zijn als bestuurders gezamenlijk bevoegd Trentop te vertegenwoordigen. Vertegenwoordigingsbevoegdheid komt verder slechts toe aan een bestuurder A en een bestuurder B die gezamenlijk handelen.
2.3Trentop houdt alle aandelen in Mattoni 1893 a.s., een vennootschap naar Tsjechisch recht (hierna Mattoni). Mattoni heeft een
one tier board. [B] is de enige uitvoerende bestuurder en voorzitter van het bestuur; [A] , [D] , [E] (hierna: [E] ) en [F] (hierna: [F] ) zijn niet-uitvoerende bestuurders. Tot 5 juli 2023 was de vader van [B] en [A] , [G] (hierna: [G] ), eveneens bestuurder van Mattoni.
2.4In 2005 zijn [B] en [A] door hun vader tot non-executive bestuurders van Mattoni benoemd. Nadat was gebleken dat [A] ’s belangstelling meer uitging naar het vastgoed van haar ouders heeft [G] [B] in 2012 benoemd tot vice-voorzitter van het bestuur en in 2014 tot uitvoerend bestuurder en bestuursvoorzitter van Mattoni. [A] bleef non-executive bestuurder in Mattoni.
2.5Op grond van een schenkingsovereenkomst van 30 december 2014 heeft [B] alle aandelen in (de toenmalige houdstermaatschappij van) Trentop van zijn vader verkregen. Op grond van die overeenkomst moest [B] uiterlijk 30 juni 2015 een schenking doen aan [A] die ertoe zou leiden dat zij direct of indirect een aandelenbelang van 25% in Mattoni zou verkrijgen. In verband daarmee is tussen [B] en [A] onderhandeld over een aandeelhoudersovereenkomst (SHA). Daarover hebben zij geen overeenstemming bereikt.
2.6[A] heeft op 29 januari 2016 haar aandelen in Trentop geleverd gekregen.
2.7In november 2020 is [H] (hierna: [H] ) tot bestuurder van Mattoni benoemd. [H] is de ex-partner van [B] en moeder van twee van zijn kinderen. [A] heeft zich schriftelijk bij [B] beklaagd over die benoeming. Op 9 februari 2021 is [H] als bestuurder van Mattoni ontslagen. Kort nadien is zij benoemd tot niet-uitvoerend bestuurder van KMV BEZ Cz. S.R.O., een dochtervennootschap van Mattoni.
2.8Aan het eind van 2022 stonden de resultaten van Mattoni onder druk. In het kader van een herfinanciering werd door de banken aangedrongen op een aandeelhouderslening van Trentop aan Mattoni, ter grootte van circa €10 à €12 miljoen. De liquide middelen van Trentop van circa € 1 miljoen waren daarvoor onvoldoende. [B] heeft op 31 januari 2023 aan het bestuur van Mattoni voorgesteld Trentop om een aandeelhouderslening van € 10 miljoen te vragen, die op een geblokkeerde rekening zou worden gezet en slechts tot zekerheid voor de banken zou strekken.
2.9Op 19 januari 2023 werd de bestuurders van Mattoni gevraagd om buiten vergadering op zeer korte termijn Amendement nr. 1 op de financieringsovereenkomst te accorderen. Dat Amendement strekte tot omzetting van de helft van Mattoni’s openstaande schuld van Hongaarse forinten naar euro’s, wat tot een rentebesparing van € 2 miljoen per jaar zou moeten leiden. [A] heeft daarmee niet ingestemd. Op 31 januari 2023 heeft het bestuur van Mattoni in een bestuursvergadering alsnog besloten Amendement nr. 1 aan te nemen.
2.1In de bestuursvergadering van Trentop van 10 februari 2023 is het bestuursbesluit van Mattoni ter zake Amendement nr. 1 geaccordeerd. Verder is besloten dat [A] pro rata van haar aandelenbelang aan de onder 2.8 genoemde aandeelhouderslening zou bijdragen, derhalve (bij een benodigd extra kapitaal van € 9 miljoen) € 2,25 miljoen. [B] zou via een persoonlijke vennootschap € 6,75 miljoen bijdragen. De notulen van de vergadering vermelden dat het doel van de leningen is om ze als zekerheid te gebruiken en dat deze zullen worden geadministreerd op een “
deposit account maintained by the bank for Mattoni to secure financing for Mattoni…”.
2.11Op 21 februari 2023 is [A] met Trentop een leningsovereenkomst voor € 2,25 miljoen aangegaan. [B] heeft op die dag met Trentop twee leningsovereenkomsten gesloten voor een totaalbedrag van € 6,75 miljoen. Daarop is Trentop twee leningsovereenkomsten aangegaan met Mattoni, een voor een bedrag van € 2,25 miljoen en een voor € 7,75 miljoen.
2.12[A] heeft eveneens op 21 februari 2023 € 2,25 miljoen naar Trentop overgemaakt. [B] heeft op 27 en 28 februari 2023 in totaal € 4,5 miljoen overgemaakt naar Mattoni.
2.13Op 28 maart 2023 ontvingen de bestuurders van Mattoni het voorlopige onderhandelingsresultaat met de banken. Daaruit volgt dat het restant van de aandeelhoudersleningen van € 5,25 miljoen niet op een geblokkeerde rekening wordt gestort maar voor reguliere rentebetalingen wordt gebruikt en dat de geblokkeerde rekening pas eind mei 2023 hoeft te zijn aangevuld tot € 5,5 miljoen.
2.14Op 18 april 2023 vond een door [A] bijeengeroepen bestuursvergadering van Trentop plaats. Aan de door haar opgestelde agenda heeft [B] een punt toegevoegd, namelijk
“
Approval of the activities carried out so far within the financing process of the company Mattoni (…)”
Het voorstel is tijdens de vergadering aangenomen. [B] en [C] hebben voorgestemd, [A] tegen.
2.15Op 16 mei 2023 heeft [B] de resterende € 2,25 miljoen aan Trentop betaald uit hoofde van de door hem met Trentop gesloten aandeelhouderslening.
2.16Bij brief van 18 mei 2023 heeft [A] haar bezwaren tegen het beleid en de gang van zaken van Trentop kenbaar gemaakt. Daarop is namens Trentop op 6 juni 2023 gereageerd.
2.17Op 22 mei 2023 is Amendement nr. 2 aan de bestuurders van Mattoni voorgelegd, met het verzoek om dit de volgende dag te accorderen. Dit Amendement betrof de herfinanciering van Mattoni. Ondanks de onthouding van stemmen van [A] en een andere bestuurder is het besluit goedgekeurd.
2.18Na daartoe op 5 juni 2023 te zijn opgeroepen vond op 8 juni 2023 een bestuursvergadering van Trentop plaats. Op de agenda stond de goedkeuring van de herfinanciering en Amendement nr. 2. Het bestuur heeft de goedkeuring verleend. Ook [A] heeft voor gestemd. Op de agenda stond ook “
discussion on the possible resignation of a member of directors of Mattoni (…) [A] …”
2.19Bij brief van 6 juni 2023 is namens [A] aan Trentop bericht dat zij niet overweegt af te treden.
2.2De oproeping van 24 juni 2023 voor een Trentop-bestuursvergadering op 30 juni 2023 bevatte als agendapunt onder meer:
9. Decision on the dismissal of (…) [A] (…) from the board of directors of Mattoni (…)
Ook bevatte de agenda een voorstel tot volmachtverlening aan [I] , senior bedrijfsjurist en hoofd juridische afdeling en administratie van Trentop (hierna: [I] ), om onder andere het te nemen besluit tot ontslag van [A] ten uitvoer te leggen.
2.21Bij brief van 26 juni 2023 is toegelicht dat het voorstel tot ontslag van [A] is gedaan “
with a view to a further professionalization of Mattoni’s management”. Op 27 juni 2023 heeft Trentop aan [A] bevestigd dat zij de volmacht om [A] te ontslaan niet zou gebruiken als [A] uiterlijk op 10 juli 2023 een enquêteprocedure aanhangig zou maken.
2.22In de Trentop-bestuursvergadering van 30 juni 2023 heeft [C] gestemd voor het voorstel dat Trentop, als enig aandeelhouder van Mattoni, zal stemmen voor het ontslag van [A] als bestuurder van Mattoni; zowel [A] als [B] hebben op dat agendapunt vanwege een tegenstrijdig belang niet deelgenomen aan de beraadslaging en geen stem uitgebracht.
2.23Op 5 juli 2023 heeft [A] het bestuur van Mattoni onder meer gevraagd om haar alle contracten te verstrekken die Mattoni in het verleden met 43 met name genoemde bedrijven heeft gesloten. Daarop heeft het Mattoni bestuur zijn audit committee opdracht gegeven “
to perform the verifications required in your letter”. De resultaten zouden uiterlijk 15 september 2023 beschikbaar moeten zijn.
2.24Op 18 augustus 2023 heeft [A] het voorstel gedaan om in een Trentop-bestuursvergadering van 6 september 2023 te besluiten het bestuur van Mattoni te verzoeken om een aandeelhoudersvergadering van Mattoni bijeen te roepen. Strekking van haar verzoek was onder meer het verkrijgen van inzage door Trentop in alle contracten van Mattoni met 43 bedrijven, om te beoordelen of bij de besluitvorming daarover sprake is geweest van een tegenstrijdig belang van [B] , en het agenderen van het ontslag van [B] als bestuurder van Mattoni, omdat deze zou zijn tekortgeschoten. Ter bestuursvergadering op 6 september 2023 hebben [B] en [A] zich van beraadslaging en besluitvorming onthouden en heeft [C] (per punt gemotiveerd) tegen gestemd.
2.25Op 13 september 2023 heeft [A] het voorstel gedaan om buiten vergadering dan wel in een Trentop-bestuursvergadering van 21 september 2023 te besluiten het bestuur van Mattoni te verzoeken een aandeelhoudersvergadering van Mattoni bijeen te roepen. Strekking van dit verzoek was onder meer het verkrijgen door Trentop van een afschrift van de overeenkomst tussen Mattoni en [B] , een afschrift van de volmachten aan [I] , tal van “progress reports” over [I] ’s activiteiten onder de aan hem verleende volmachten in de periode 2019-2023, alsmede de verkrijging van financiële informatie over Mattoni. [C] en [B] waren op 21 september 2023 niet beschikbaar en bleken niet bereid om deze besluiten buiten vergadering te nemen; zij wensten een fysieke vergadering, waarvoor zij alternatieve data voorstelden. Deze vergadering had ten tijde van de behandeling ter zitting nog niet plaatsgehad.
2.26Bij brief van 26 september 2023 heeft Trentop [A] een voorstel tot informatieverstrekking gedaan voor de periode vanaf haar ontslag als bestuurder van Mattoni (“Information Protocol”). [A] heeft dit voorstel de volgende dag op formele gronden afgewezen.