ECLI:NL:GHAMS:2023:2260

Gerechtshof Amsterdam

Datum uitspraak
25 juli 2023
Publicatiedatum
4 oktober 2023
Zaaknummer
23-002858-21
Instantie
Gerechtshof Amsterdam
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Strafrecht
Procedures
  • Hoger beroep
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Vrijspraak van feitelijk leidinggeven aan valsheid in geschrift en faillissementsfraude

In deze zaak heeft het gerechtshof Amsterdam op 25 juli 2023 uitspraak gedaan in hoger beroep tegen een vonnis van de rechtbank Den Haag. De verdachte was eerder vrijgesproken van valsheid in geschrift en faillissementsfraude. Het hof heeft de zaak opnieuw beoordeeld na de hoger beroep zittingen op 19 januari 2022 en 11 juli 2023. De advocaat-generaal had gevorderd tot bewezenverklaring van de tenlastegelegde feiten en een gevangenisstraf van 21 maanden. De verdediging voerde aan dat de verdachte niet schuldig was, onderbouwd met verschillende stukken en verklaringen. Het hof oordeelde dat de verdediging voldoende bewijs had geleverd dat er wel degelijk activiteiten hadden plaatsgevonden die de stellingen van de verdediging ondersteunden. Het hof concludeerde dat het openbaar ministerie niet voldoende had gereageerd op de onderbouwde stellingen van de verdediging. Daarom kon niet met de vereiste mate van zekerheid worden vastgesteld dat de verdachte de tenlastegelegde feiten had begaan. Het hof sprak de verdachte vrij van alle tenlastegelegde feiten, met uitzondering van de niet-ontvankelijkheid in het hoger beroep voor de vrijspraak van de rechtbank.

Uitspraak

afdeling strafrecht
parketnummer: 23-002858-21
datum uitspraak: 25 juli 2023
TEGENSPRAAK
Arrest van het gerechtshof Den Haag, zitting houdend te Amsterdam, gewezen op het hoger beroep, ingesteld tegen het vonnis van de rechtbank Den Haag van 20 november 2017 in de strafzaak onder parketnummer 09-997354-11 tegen:
[verdachte],
geboren te [geboorteplaats] ([geboorteland]) op [geboortedag] 1969,
adres: [adres].

Onderzoek van de zaak

Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek ter terechtzittingen in hoger beroep van 19 januari 2022 en 11 juli 2023 en, overeenkomstig het bepaalde bij artikel 422, tweede lid, van het Wetboek van Strafvordering, naar aanleiding van het onderzoek ter terechtzitting in eerste aanleg.
Namens de verdachte is hoger beroep ingesteld tegen voormeld vonnis.
Het hof heeft kennisgenomen van de vordering van de advocaat-generaal en van hetgeen de raadsvrouw en de verdachte naar voren hebben gebracht.

Ontvankelijkheid van de verdachte in het hoger beroep

De verdachte is door de rechtbank vrijgesproken van hetgeen aan hem onder 3 primair en 3 subsidiair is ten laste gelegd. Het hoger beroep is door de verdachte onbeperkt ingesteld en is derhalve mede gericht tegen de in eerste aanleg gegeven beslissing tot vrijspraak. Gelet op hetgeen is bepaald in artikel 404, vijfde lid, van het Wetboek van Strafvordering staat voor de verdachte tegen deze beslissing geen hoger beroep open. Het hof zal de verdachte mitsdien niet-ontvankelijk verklaren in het ingestelde hoger beroep, voor zover dat is gericht tegen de in het vonnis waarvan beroep gegeven vrijspraak.

Tenlastelegging

Aan de verdachte is – voor zover in hoger beroep nog aan de orde – tenlastegelegd dat:
1. primair
[bedrijf 1] B.V. op een of meer tijdstippen in of omstreeks de periode van 1 januari 2008 tot en met 30 maart 2011 in de gemeente Rijpwetering en/of in de gemeente Hoofddorp en/of in de gemeente Leiden, (in elk geval) in Nederland (telkens) tezamen en in vereniging met [bedrijf 2] en/of [bedrijf 1]
B.V. en/of (een) ander(en), althans alleen, (telkens) opzettelijk gebruik heeft/hebben gemaakt van en/of heeft/hebben afgeleverd en/of voorhanden heeft/hebben gehad, een vals of vervalst contract van [bedrijf 1] B.V. met [bedrijf 2] (D-010) en/of een vals of vervalst Agenturvertrag van [bedrijf 1] B.V. met [bedrijf 2]) (D-21), zijnde (een) geschrift(en), dat/die bestemd is/zijn om tot bewijs van enig feit te dienen, bestaande die valsheid of vervalsing (telkens) hierin dat -zakelijk weergegeven- met het valse of vervalste contract van [bedrijf 1] B.V. met [bedrijf 2]) de suggestie werd gewekt dat er door [bedrijf 1] B.V. bij [bedrijf 2]) vliegtuigstoelen werden ingekocht en/of bestaande die valsheid of vervalsing (telkens) hierin dat -zakelijk weergegeven- met het valse of vervalste Agenturvertrag van [bedrijf 1] B.V. met [bedrijf 2]) de suggestie werd gewekt dat er door [bedrijf 1] B.V. bij [bedrijf 2]) accommodaties en/of transfers werden ingekocht terwijl aan het voorgenoemde valse of vervalste contract van [bedrijf 1] B.V. met [bedrijf 2]) en/of het voorgenoemde valse of vervalste Agenturvertrag van [bedrijf 1] B.V. met [bedrijf 2]) (telkens):
- geen reële overeenkomst(en) tot verlening van een of meer dienst(en) ten grondslag heeft/hebben gelegen en/of
- de vereiste wilsovereenkomst voor een rechtsgeldige overeenkomst (telkens)
heeft/hebben ontbroken,
en/of
bestaande het gebruik maken van het voorgenoemde valse of vervalste contract van [bedrijf 1] B.V. met [bedrijf 2]) en/of het voorgenoemde valse of vervalste Agenturvertrag van [bedrijf 1] B.V. met [bedrijf 2]) eruit dat op basis van dit contract en/of dit Agenturvertrag (telkens) gelden (in het zicht van het faillissement van [bedrijf 1] B.V. aan de faillissementsboedel onttrokken werden en) werden overgeboekt (naar een bankrekening in Turkije)
en/of
bestaande het voorhanden hebben, afleveren en gebruik maken van het voorgenoemde valse of vervalste contract van [bedrijf 1] B.V. met [bedrijf 2]) en/of het voorgenoemde valse of vervalste Agenturvertrag van [bedrijf 1] B.V. met [bedrijf 2]) eruit dat deze zijn verstrekt aan de curator, tot het plegen van welk(e) bovenomschreven strafbare feit(en) verdachte (telkens), tezamen en/of in vereniging met [bedrijf 1] B.V. en/of (een) ander(en), althans alleen, opdracht heeft/hebben gegeven, dan wel aan welke bovenomschreven verboden gedraging(en) verdachte (telkens) tezamen en/of in vereniging met [bedrijf 1] B.V. en/of (een) ander(en), althans alleen, (telkens) feitelijke leiding heeft/hebben gegeven;
1. subsidiair
hij op een of meer tijdstippen in of omstreeks de periode van 1 januari 2008 tot en met 30 maart 2011, in de gemeente Rijpwetering en/of in de gemeente Hoofddorp en/of in de gemeente Leiden, (in elk geval) in Nederland, (telkens) tezamen en in vereniging met [bedrijf 1] B.V. en/of [bedrijf 1] B.V. en/of [bedrijf 2]) ) en/of (een) ander(en), althans alleen, (telkens) opzettelijk gebruik heeft/hebben gemaakt van en/of heeft/hebben afgeleverd en/of voorhanden heeft/hebben gehad, een vals of vervalst contract van [bedrijf 1] B.V. met [bedrijf 2]) (D-010) en/of een vals of vervalst Agenturvertrag van [bedrijf 1] B.V. met [bedrijf 2]) (D-21), zijnde (een) geschrift(en), dat/die bestemd is/zijn om tot bewijs van enig feit te dienen, bestaande die valsheid of vervalsing (telkens) hierin dat -zakelijk weergegeven- met het valse of vervalste contract van [bedrijf 1] B.V. met [bedrijf 2]) de suggestie werd gewekt dat er door [bedrijf 1] B.V. bij [bedrijf 2]) vliegtuigstoelen werden ingekocht en/of bestaande die valsheid of vervalsing (telkens) hierin dat -zakelijk weergegeven- met het valse of vervalste Agenturvertrag van [bedrijf 1] B.V. met [bedrijf 2]) de suggestie werd gewekt dat er door [bedrijf 1] B.V. bij [bedrijf 2]) accommodaties en/of transfers werden ingekocht, terwijl aan het voorgenoemde valse of vervalste contract van [bedrijf 1] B.V. met [bedrijf 2]) en/of het voorgenoemde valse of vervalste Agenturvertrag van [bedrijf 1] B.V. met [bedrijf 2]) (telkens):
- geen reële overeenkomst(en) tot verlening van een of meer dienst(en) ten grondslag heeft/hebben gelegen en/of
- de vereiste wilsovereenkomst voor een rechtsgeldige overeenkomst (telkens) heeft/hebben ontbroken,
en/of
bestaande het gebruik maken van het voorgenoemde valse of vervalste contract van [bedrijf 1] B.V. met [bedrijf 2]) en/of het voorgenoemde valse of vervalste Agenturvertrag van [bedrijf 1] B.V. met [bedrijf 2]) eruit dat op basis van dit contract en/of dit Agenturvertrag (telkens) gelden (in het zicht van het faillissement van [bedrijf 1] B.V. aan de faillissementsboedel onttrokken werden en) werden overgeboekt (naar (een) bankrekening(en) in Turkije)
en/of
bestaande het voorhanden hebben, afleveren en gebruik maken van het voorgenoemde valse of vervalste contract van [bedrijf 1] B.V. met [bedrijf 2] en/of het voorgenoemde valse of vervalste Agenturvertrag van [bedrijf 1] B.V. met [bedrijf 2]) eruit dat deze (telkens) zijn verstrekt aan de curator;
2. primair
[bedrijf 1] B.V. op een of meer tijdstippen in of omstreeks de periode van 1 januari 2008 tot en met 30 maart 2011, in de gemeente Rijpwetering en/of in de gemeente Hoofddorp en/of in de gemeente Leiden, (in elk geval) in Nederland, (telkens) tezamen en in vereniging met [bedrijf 2]) en/of (een) ander(en), althans alleen, (telkens) opzettelijk gebruik heeft/hebben gemaakt van en/of heeft/hebben afgeleverd en/of voorhanden heeft/hebben gehad, 41, althans een of meer valse of vervalste factu(u)ren van [bedrijf 2]) aan [bedrijf 1] B.V. (D-nr 054 t/m 065, 24 t/m 53), zijnde (een) geschrift(en), dat/die bestemd is/zijn om tot bewijs van enig feit te dienen, bestaande die valsheid of vervalsing (telkens) hierin dat -zakelijk weergegeven- met het valse of vervalste factu(u)r(en) de suggestie werd gewekt dat er door [bedrijf 1] B.V. bij [bedrijf 2]) vliegtuigstoelen werden ingekocht (D-54 t/m 65) en/of bestaande die valsheid of vervalsing (telkens) hierin dat -zakelijk weergegeven- met het valse of vervalste factu(u)r(en) de suggestie werd gewekt dat er door [bedrijf 1] B.V. bij [bedrijf 2]) accommodaties en/of transfers werden ingekocht (D-nr 24 t/m53) terwijl aan het voorgenoemde factu(u)r(en) (telkens):
- geen reële overeenkomst(en) tot verlening van een of meer dienst(en) ten grondslag heeft/hebben gelegen en/of
- de vereiste wilsovereenkomst voor een rechtsgeldige overeenkomst (telkens) heeft/hebben ontbroken,
en/of
bestaande het gebruik maken van de voorgenoemde valse of vervalste factu(u)r(en) eruit dat op basis van die factu(u)r(en) (telkens) gelden (in het zicht van het faillissement van [bedrijf 1] B.V. aan de faillissementsboedel onttrokken werden en) werden overgeboekt (naar (een) bankrekening(en) in Turkije)
en/of
bestaande het voorhanden hebben, afleveren en gebruik maken van het voorgenoemde valse of vervalste factu(u)r(en) eruit dat deze (telkens) zijn verstrekt aan de curator, tot het plegen van welk(e) bovenomschreven strafbare feit(en) verdachte (telkens), tezamen en/of in vereniging met (een) ander(en), althans alleen, opdracht heeft/hebben gegeven, dan wel aan welke bovenomschreven verboden gedraging(en) verdachte (telkens) tezamen en/of in vereniging met (een) ander(en), althans alleen, (telkens) feitelijke leiding heeft/hebben gegeven;
2. subsidiair
hij op een of meer tijdstippen in of omstreeks de periode van 1 januari 2008 tot en met 30 maart 2011, in de gemeente Rijpwetering en/of in de gemeente Hoofddorp en/of in de gemeente Leiden, (in elk geval) in Nederland, (telkens) tezamen en in vereniging met [bedrijf 1] B.V. en/of [bedrijf 1] B.V. en/of [bedrijf 2]) en/of (een) ander(en), althans alleen, (telkens) opzettelijk gebruik heeft/hebben gemaakt van en/of heeft/hebben afgeleverd en/of voorhanden heeft/hebben gehad, 41, althans een of meer valse of vervalste factu(u)ren van [bedrijf 2]) aan [bedrijf 1] B.V. (D-nr 054 t/m 065, 24 t/m 53), zijnde (een) geschrift(en), dat/die bestemd is/zijn om tot bewijs van enig feit te dienen, bestaande die valsheid of vervalsing (telkens) hierin dat -zakelijk weergegeven- met het valse of vervalste factu(u)r(en) de suggestie werd gewekt dat er door [bedrijf 1] B.V. bij [bedrijf 2]) vliegtuigstoelen werden ingekocht (D-54 t/m 65) en/of bestaande die valsheid of vervalsing (telkens) hierin dat -zakelijk weergegeven- met het valse of vervalste factu(u)r(en) de suggestie werd gewekt dat er door [bedrijf 1] B.V. bij [bedrijf 2]) accommodaties en/of transfers werden ingekocht (D-nr 24 t/m 53) terwijl aan het voorgenoemde factu(u)r(en) (telkens):
- geen reële overeenkomst(en) tot verlening van een of meer dienst(en) ten grondslag heeft/hebben gelegen en/of
- de vereiste wilsovereenkomst voor een rechtsgeldige overeenkomst (telkens) heeft/hebben ontbroken,
en/of
bestaande het gebruik maken van de voorgenoemde valse of vervalste factu(u)r(en) eruit dat op basis van die factu(u)r(en) (telkens) gelden (in het zicht van het faillissement van [bedrijf 1] B.V. aan de faillissementsboedel onttrokken werden en) werden overgeboekt (naar (een) bankrekening(en) in Turkije)
en/of
bestaande het voorhanden hebben, afleveren en gebruik maken van het voorgenoemde valse of vervalste factu(u)r(en) eruit dat deze (telkens) zijn verstrekt aan de curator;
4.
primair
[bedrijf 1] B.V. op een of meer tijdstippen in of omstreeks de periode van 1 januari 2008 tot en met 31 december 2009, in de gemeente Rijpwetering en/of in de gemeente Hoofddorp, (in elk geval) in Nederland en/of in Antalya en/of in Adapazari, (in elk geval) in Turkije (telkens) tezamen en in vereniging met [bedrijf 1] B.V. en/of (een) ander(en), althans alleen, welke voornoemde rechtspersoon op 14 juli 2009 in staat van faillissement is verklaard bij vonnis van de rechtbank te Den Haag (D-015), ter bedrieglijke verkorting van de rechten der schuldeisers van die [bedrijf 1] B.V. (telkens) enig geldbedrag (ten bedrage van in totaal (minimaal) 837.384,-) (D-085 t/m D-090, pag 40 dossier) opzettelijk aan de boedel van die [bedrijf 1] B.V. heeft/hebben (doen) onttrokken door (telkens) deze/dit geldbedrag(en) over te (laten) boeken naar (een) bankrekening(en) (met ibanrekeningnummer [rekeningnummer 1] en/of met ibanrekeningnummer [rekeningnummer 2]) [bedrijf 2]) in Turkije, en/of (telkens) ter gelegenheid van het faillissement of (telkens) op één of meer tijdstip(pen) waarop [bedrijf 1] B.V. tezamen en in vereniging met (een) ander(en), althans alleen, wist(en) dat het faillissement niet kon worden voorkomen, één van de schuldeisers, (namelijk [bedrijf 2]) op enige wijze bevoordeeld heeft door (telkens) enig geldbedrag (ten bedrage van in totaal (minimaal) 837.384,-) over te (laten) boeken naar (een) bankrekening(en) (met ibanrekeningnummer [rekeningnummer 1] en/of met ibanrekeningnummer [rekeningnummer 2]) (van [bedrijf 2]) in
Turkije, tot het plegen van welk(e) bovenomschreven strafbare feit(en) verdachte (telkens), tezamen en/of in vereniging met [bedrijf 1] B.V. en/of (een) ander(en), althans alleen, opdracht heeft/hebben gegeven, dan wel aan welke bovenomschreven verboden gedraging(en) verdachte (telkens) tezamen en/of in vereniging met (een) ander(en), althans alleen, (telkens) feitelijke leiding heeft/hebben gegeven;
4.
subsidiair
hij op een of meer tijdstippen in of omstreeks de periode van 1 januari 2008 tot en met 31 december 2009, in de gemeente Rijpwetering en/of in de gemeente Hoofddorp, (in elk geval) in Nederland en/of in Antalya en/of in Adapazari, (in elk geval) in Turkije (telkens) tezamen en in vereniging met [bedrijf 1] B.V. en/of (een) ander(en), althans alleen, als bestuurder van de rechtspersoon [bedrijf 1] B.V., welke voornoemde rechtspersoon op 14 juli 2009 in staat van faillissement is verklaard bij vonnis van de rechtbank te Den Haag, ter bedrieglijke verkorting van de rechten der schuldeisers van die [bedrijf 1] B.V. (telkens) enig geldbedrag (ten bedrage van in totaal (minimaal) 837.384,-) opzettelijk aan de boedel van die [bedrijf 1] B.V. heeft/hebben (doen) onttrokken door (telkens) deze/dit geldbedrag(en) over te (laten) boeken naar (een) bankrekening(en) (met ibanrekeningnummer [rekeningnummer 1] en/of met ibanrekeningnummer [rekeningnummer 2]) (van [bedrijf 2]) in Turkije en/of (telkens) ter gelegenheid van het faillissement en/of (telkens) op één of meer tijdstip(pen) waarop hij, verdachte, en/of zijn mededader(s) (telkens) wist(en) dat het faillissement niet kon worden voorkomen, één van de schuldeisers, (namelijk [bedrijf 2]) op enige wijze bevoordeeld heeft door (telkens) enig geldbedrag (ten bedrage van in totaal (minimaal) 837.384,-) over te (laten) boeken naar (een) bankrekening(en) (met ibanrekeningnummer [rekeningnummer 1] en/of met ibanrekeningnummer [rekeningnummer 2]) (van [bedrijf 2]) in Turkije.
Voor zover in de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zal het hof deze verbeterd lezen. De verdachte wordt daardoor niet in de verdediging geschaad.

Vonnis waarvan beroep

Het vonnis waarvan beroep – voor zover aan het oordeel van het hof onderworpen – zal worden vernietigd, omdat het hof tot een andere beslissing komt ten aanzien van de vraag of het ten laste gelegde kan worden bewezen dan de rechtbank.

Vrijspraak

De advocaat-generaal heeft ter terechtzitting gerekwireerd tot bewezenverklaring van het ten laste gelegde onder 1, 2 en 4 en heeft gevorderd dat de verdachte daarvoor zal worden veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 21 maanden.
De raadsvrouw heeft ter terechtzitting bepleit dat de verdachte wordt vrijgesproken van het tenlastegelegde, voor zover in hoger beroep nog aan de orde. Zij heeft daartoe – kort en zakelijk weergegeven – het volgende aangevoerd. Gelet op de door de verdediging aangedragen feiten en omstandigheden, met schriftelijke stukken onderbouwd, kan niet worden vastgesteld dat de in de tenlastelegging genoemde overeenkomsten en facturen vals zijn. Hieruit blijkt immers dat er wel degelijk vliegtuigstoelen, accommodaties en transfers zijn verkocht door [bedrijf 2] – hierna te noemen [bedrijf 2] – aan [bedrijf 1] B.V. In het verlengde daarvan dient ook vrijspraak te volgen voor de onder 4 ten laste gelegde bedrieglijke bankbreuk.
Het hof overweegt als volgt.
De veroordeling in eerste aanleg is gestoeld op het oordeel van de rechtbank dat [bedrijf 2] vliegtuigstoelen, accommodatie noch transfers heeft geleverd aan [bedrijf 1] B.V. en dat dit ook nooit de bedoeling van partijen is geweest. Aldus is sprake geweest van het opzetten van een schijnconstructie waarbij door middel van valse overeenkomsten tussen [bedrijf 1] B.V. en [bedrijf 2] en valse facturen van [bedrijf 2] aan [bedrijf 1] B.V. gelden konden worden overgeboekt naar [bedrijf 2].
Het hof is van oordeel dat de precieze gang van zaken rond de oprichting van [bedrijf 2], de totstandkoming van de overeenkomsten tussen [bedrijf 2] en [bedrijf 1] B.V. en ook de financiële en kwantitatieve verplichtingen die voor [bedrijf 1] B.V. uit deze overeenkomsten voortvloeiden, vragen oproepen. Echter, uit hetgeen de verdediging heeft aangevoerd en uitgebreid – na onderzoek in Turkije – heeft onderbouwd met stukken en schriftelijke verklaringen, moet worden geconcludeerd dat er wel activiteiten hebben plaatsgevonden binnen [bedrijf 2] erin bestaande dat er bij in elk geval twee Turkse ondernemingen vliegtuigstoelen zijn ingekocht en bij een andere Turkse onderneming hotelaccommodatie en transfers zijn gereserveerd en dat dit is gebeurd in het kader van de afspraken tussen [bedrijf 1] B.V en [bedrijf 2].
Gezien de stellingen van de verdediging en de veelheid aan stukken en schriftelijke verklaringen die ter onderbouwing hiervan zijn overgelegd, had het gezien het feit dat deze stellingen door het openbaar ministerie worden betwist, op de weg van het openbaar ministerie gelegen om hier inhoudelijk gemotiveerd op te reageren of nader onderzoek te laten verrichten. Dit is niet of in ieder geval onvoldoende gebeurd. De enkele stelling van het openbaar ministerie dat de gang van zaken ongeloofwaardig zou zijn, is eveneens onvoldoende om de door de met stukken onderbouwde stellingen van de verdediging terzijde te schuiven.
Gezien het vorengaande is het hof in navolging van het standpunt van de raadsvrouw van oordeel dat niet met een voor een bewezenverklaring vereiste mate van zekerheid kan worden vastgesteld dat de verdachte het tenlastegelegde – voor zover in hoger beroep nog aan de orde – heeft begaan. Het hof zal de verdachte dientengevolge vrijspreken van hetgeen hem onder 1 primair, 1 subsidiair, 2 primair, 2 subsidiair, 4 primair en 4 subsidiair is tenlastegelegd.

BESLISSING

Het hof:
Verklaart de verdachte niet-ontvankelijk in het hoger beroep, voor zover gericht tegen de beslissing ter zake van het onder 3 primair en 3 subsidiair tenlastegelegde.
Vernietigt het vonnis waarvan beroep – voor zover aan het oordeel van het hof onderworpen – en doet opnieuw recht:
Verklaart niet bewezen dat de verdachte het onder 1 primair, 1 subsidiair, 2 primair, 2 subsidiair, 4 primair en 4 subsidiair tenlastegelegde heeft begaan en spreekt de verdachte daarvan vrij.
Dit arrest is gewezen door de meervoudige strafkamer van het gerechtshof Den Haag, zitting houdend te Amsterdam, waarin zitting hadden mr. J.L. Bruinsma, mr. B.E. Dijkers en mr. L.F. Roseval, in tegenwoordigheid van mr. S. Geensen, griffier, en is uitgesproken op de openbare terechtzitting van dit gerechtshof van 25 juli 2023.
=========================================================================
[…]