ECLI:NL:GHAMS:2023:2148

Uitspraak

afdeling strafrecht

parketnummer: 23-004761-16

datum uitspraak: 15 september 2023

TEGENSPRAAK

Arrest van het gerechtshof Amsterdam gewezen op het hoger beroep, ingesteld tegen het vonnis van de rechtbank Noord-Holland van 16 december 2016 in de strafzaak onder parketnummer 15-870141-15 tegen

[verdachte],

geboren te [geboorteplaats] op [geboortedag] 1987,

adres: [adres 1] .

1.Onderzoek van de zaak

Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek ter terechtzitting in hoger beroep van 5 juli 2021, 17 juli 2023, 18 juli 2023, 20 juli 2023 en 15 september 2023 en, overeenkomstig het bepaalde bij artikel 422, tweede lid, van het Wetboek van Strafvordering, naar aanleiding van het onderzoek ter terechtzitting in eerste aanleg.

De verdachte heeft hoger beroep ingesteld tegen voormeld vonnis.

Het hof heeft kennisgenomen van de vordering van de advocaat-generaal en van hetgeen de verdachte en de raadsman naar voren hebben gebracht.

2.Tenlastelegging

Aan de verdachte is ten laste gelegd dat:

1.
(zaaksdossier 1)

hij op een of meer tijdstippen in of omstreeks de periode van 01 januari 2013 tot en met 24 augustus 2015 te Schiphol, gemeente Haarlemmermeer en/of Amsterdam en/of Rotterdam en/of Schiedam en/of (elders) in Nederland en/of in Denemarken, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, (telkens) opzettelijk buiten het grondgebied van Nederland heeft gebracht, al dan niet als bedoeld in artikel 1 lid 5 van de Opiumwet, een of meer hoeveelhe(i)d(en) cocaïne en/of heroïne, te weten

A. in de periode 09 april 2015 tot en met 17 augustus 2015 onder meer:

- in of omstreeks de periode van 08 augustus 2015 tot en met 17 augustus 2015 een hoeveelheid van (ongeveer) 521 gram cocaïne en/of 478 gram cocaïne en/of 480 gram heroïne en/of

- in of omstreeks de periode van 08 juni 2015 tot en met 18 juni 2015 een onbekend gebleven hoeveelheid cocaïne en/of heroïne en/of

- in of omstreeks de periode van 10 mei 2015 tot en met 16 mei 2015 een onbekend gebleven hoeveelheid cocaïne en/of heroïne en/of

- in of omstreeks de periode van 09 april 2015 tot en met 14 april 2015 een onbekend gebleven hoeveelheid cocaïne en/of heroïne en/of

B. in de periode van 01 januari 2013 tot en met 08 april 2015:

meermalen een (grote) hoeveelheid cocaïne en/of heroïne,

in elk geval (telkens) een hoeveelheid van een materiaal bevattende cocaïne en/of heroïne, zijnde (telkens) cocaïne en/of heroïne een middel als bedoeld in de bij die wet behorende lijst I, danwel aangewezen krachtens het vijfde lid van artikel 3a van die wet, althans (telkens) in elk geval een hoeveelheid van een middel als bedoeld in de bij die wet behorende lijst I;

en/of

hij op een of meer tijdstippen in of omstreeks de periode van 01 januari 2013 tot en met 24 augustus 2015 te Amsterdam en/of Rotterdam en/of elders in Nederland en/of België en/of Duitsland en/of Denemarken (telkens) tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen,

om een feit, bedoeld in het vierde of vijfde lid van artikel 10 van de Opiumwet, te weten het (telkens) opzettelijk telen, bereiden, bewerken, verwerken, verkopen, afleveren, verstrekken, vervoeren en/of buiten het grondgebied van Nederland brengen van cocaïne en/of heroïne, in elk geval (telkens) een hoeveelheid van een materiaal bevattende cocaïne en/of heroïne, zijnde (telkens) cocaïne en/of heroïne een middel vermeld op de bij de Opiumwet behorende lijst I, althans (telkens) in elk geval een hoeveelheid van een middel vermeld op de bij de Opiumwet behorende lijst I, (telkens) voor te bereiden en/of te bevorderen,

zich (telkens) en/of een of meer anderen gelegenheid en/of inlichtingen tot het plegen van dat/die feit(en) heeft getracht te verschaffen, hebbende verdachte en/of zijn mededader(s) (telkens) (onder andere):

- afspraken gemaakt met een of meer leverancier(s) van die verdovende middelen en/of

- die verdovende middelen geregeld/aangekocht en/of

- een of meer perso(o)n(en) geregeld die die verdovende middelen zouden vervoeren en/of

- een of meer perso(o)n(en) geregeld die naar het buitenland zou(den) reizen teneinde die verdovende middelen over te kunnen dragen aan de kopende partij en/of

- een of meer vlieg- en/of treinticket(s) aangekocht (in verband met het vervoer van die verdovende middelen naar het buitenland) en/of

- afspraken gemaakt met koper(s) van die verdovende middel(en) (in het buitenland) over de verkoop van die verdovende middelen en/of

- gereisd naar het buitenland, teneinde de kopende partij van die verdovende middelen te ontmoeten en/of die verdovende middelen in ontvangst te nemen en/of over te dragen en/of

- contact onderhouden met die koper(s) en/of vervoerders van die verdovende middelen;

2.
(zaakdossier 2)

hij in of omstreeks de periode van 01 januari 2010 tot en met 24 augustus 2015 te Amsterdam en/of Rotterdam en/of elders in Nederland en/of Duitsland en/of Denemarken en/of Spanje, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen,

van het plegen van witwassen een gewoonte heeft gemaakt,

immers heeft/hebben hij, verdachte en/of zijn mededader(s)

een of meer geldbedragen tot een totaal van (ongeveer) 530.052,925 euro (onverklaarbaar contant vermogen) verworven en/of voorhanden gehad en/of overgedragen en/of omgezet en/of gebruik gemaakt

en/of

van een of meer geldbedrag(en) de werkelijke aard, de herkomst, de vindplaats, de vervreemding en/of de verplaatsing heeft/hebben verborgen en/of verhuld, en/of heeft/hebben verborgen/verhuld wie de rechthebbende op voornoemde geldbedragen was en/of wie voornoemde geldbedragen voorhanden had,

immers, heeft/hebben verdachte en/of zijn mededader(s) die/dat geldbedrag(en) (deels) gebruikt ter financiering van onder meer:

- twee auto's (merk Audi, type A7 en/of merk BMW, type X6) en/of

- de huur van een luxe appartement aan het [adres 2] te Rotterdam en/of

- de huur van een luxe villa op Ibiza (adres [adres 3] ) en/of

- de huur van diverse auto's en/of

- een grote hoeveelheid sneakers en/of kleding en/of andere luxe goederen en/of

- diverse vliegreizen naar Denemarken en/of Suriname en/of Spanje en/of

- hotelovernachtingen in Denemarken en/of Spanje,

terwijl hij, verdachte en/of zijn mededader(s) wist(en) dat bovenomschreven geldbedrag(en) en/of voorwerp(en) - onmiddellijk of middellijk - (mede) afkomstig was/waren uit enig misdrijf (te weten uit handel/uitvoer van verdovende middelen);

3.
(zaaksdossier 9)

hij in of omstreeks de periode van 01 januari 2011 tot en met 24 augustus 2015 op diverse plaats(en) in Nederland en/of België en/of Duitsland en/of Denemarken, als (een van de) leider(s) heeft deelgenomen aan een organisatie, welke organisatie werd gevormd door een samenwerkingsverband van natuurlijke personen, waartoe hij, verdachte, en/of zijn mededader(s) en/of andere personen behoorden,

welke organisatie het oogmerk had het plegen van misdrijven als bedoeld in artikel 10, derde, vierde en vijfde lid en/of 10a eerste lid Opiumwet, te weten:

- het meermalen, althans eenmaal, tezamen en in vereniging met anderen opzettelijk buiten het grondgebied van Nederland brengen van (een) middel(en) vermeld op de bij de Opiumwet behorende lijst I (art 2A Opiumwet);

- het meermalen, althans eenmaal, tezamen en in vereniging met anderen opzettelijk verkopen en/of afleveren en/of verstrekken en/of vervoeren en/of aanwezig hebben van (een) middel(en) vermeld op de bij de Opiumwet behorende lijst I (art 2B en 2C Opiumwet);

- het meermalen, althans eenmaal, tezamen en in vereniging met anderen, om een feit, bedoeld in het vierde of vijfde lid van artikel 10 van de Opiumwet, te weten het opzettelijk buiten het grondgebied van Nederland brengen van een hoeveelheid cocaïne en/of heroïne, zijnde cocaïne en/of heroïne een middel als bedoeld in de bij die wet behorende lijst I voor te bereiden en/of te bevorderen,

* zich en/of een of meer anderen gelegenheid en/of inlichtingen tot het plegen van dat/die feit(en) heeft getracht te verschaffen en/of

* een of meer anderen getracht te bewegen om dat/die feit feit(en) te plegen, te doen plegen, mede te plegen, uit te lokken en/of daarbij behulpzaam te zijn en/of daartoe gelegenheid, middelen en/of inlichtingen te verschaffen en/of

* voorwerpen en/of vervoermiddelen en/of stoffen en/of gelden en/of anderen betaalmiddelen voorhanden heeft gehad waarvan hij, verdachte, en/of zijn mededader(s) wist(en) of ernstig redenen had(den) om te vermoeden dat zij bestemd waren tot het plegen van dat/die feit(en) (art 10a OW);

4.
(zaaksdossier 8)

hij op een of meer tijdstip(pen) in of omstreeks de periode van 18 september 2012 tot en met 1 april 2014 te Rotterdam en/of elders in Nederland,

opzettelijk gebruik heeft gemaakt van (een) vals(e) of vervalst(e)

- salarisspecificatie op naam van [bedrijf 1] over de maand februari 2014, afgegeven op zijn, verdachtes, naam en/of

- bankafschrift d.d. 12 maart 2014 (behorend bij [rekeningnummer] ) op zijn, verdachtes, naam en/of

- salarisspecificatie op naam van [bedrijf 1] over de maand oktober 2012, afgegeven op zijn, verdachtes, naam en/of

– arbeidsovereenkomst tussen [bedrijf 1] en hem, verdachte, d.d. 18 september 2012,

- ( elk) zijnde een geschrift dat bestemd was om tot bewijs van enig feit te dienen - als ware die/dat geschrift(en) echt en onvervalst, bestaande dat gebruikmaken hierin dat hij verdachte :

- die salarisspecificatie over de maand februari 2014 en/of dat bankafschrift op of omstreeks 12 maart 2014 heeft overhandigd aan een of meer medewerker(s) van [bedrijf 2] en/of

- die salarisspecificatie over de maand oktober 2012 en/of die arbeidsovereenkomst op of omstreeks 18 september 2012 heeft overhandigd aan een of meer medewerker(s) [bedrijf 3]

en bestaande die valsheid of vervalsing hierin dat

- die salarisspecificatie(s) en/of die arbeidsovereenkomst van [bedrijf 1] in zijn geheel valselijk zijn opgemaakt, althans dat op die salarisspecificaties en/of die arbeidsovereenkomst wordt aangegeven dat hij, verdachte in dienst is getreden bij [bedrijf 1] (als bedrijfspiloot) terwijl dat niet zo was en/of

- dat op die salarisspecificaties en/of die arbeidsovereenkomst een bruto en/of netto salaris staat vermeld, terwijl hij, verdachte, geen salaris ontving van [bedrijf 1] en/of

- dat bankafschrift in zijn geheel valselijk is opgemaakt, althans is vervalst door hierop een bijschrijving toe te voegen van 2865,01 euro en/of een omschrijving: “salaris februari 2014".

Voor zover in de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zal het hof deze verbeterd lezen. De verdachte wordt daardoor niet in de verdediging geschaad.

3.Vonnis waarvan beroep

Het vonnis waarvan beroep zal worden vernietigd, omdat het hof een andere bewijsconstructie hanteert en tot een andere bewezenverklaring en strafoplegging zal komen dan de rechtbank.

4.Standpunten van partijen

De advocaat-generaal heeft kort gezegd gerekwireerd tot ontvankelijkheid van het openbaar ministerie en de bewezenverklaring van de ten laste gelegde feiten onder 1, 2, 3 en 4, zoals de rechtbank heeft gedaan.

De verdediging heeft het standpunt ingenomen dat het openbaar ministerie niet-ontvankelijk is ten aanzien van de vervolging van een gedeelte van feit 2. Voorts heeft de verdediging vrijspraak ten aanzien van de feiten 1, 2 en 3 bepleit en heeft daartoe een aantal verweren gevoerd, die hierna worden besproken. Ten aanzien van feit 4 heeft de verdediging zich gerefereerd aan het oordeel van het hof.

5.Ontvankelijkheid van het openbaar ministerie ten aanzien van feit 2

InleidingDe volgende feiten blijken uit de stukken en het verhandelde ter zitting. Zij worden door partijen niet betwist en worden door het hof als vaststaand aangenomen.

De Deense autoriteiten hebben op 3 juli 2014 in de vertrekhal van het vliegveld van Billund, Denemarken, bij het scannen van de eigendommen van de verdachte een bedrag van € 32.240 in contanten aangetroffen. De verdachte is vervolgens aangehouden vanwege de verdenking van een overtreding van de Douanewet, in het bijzonder het niet voldoen aan de verplichting om aangifte te doen bij de belastingdienst of douane van het meenemen van een bedrag boven € 10.000 bij het uitreizen van Denemarken. De verdachte is direct na zijn aanhouding verhoord en heeft de verdenking bevestigd. Blijkens een transactievoorstel van de vice-commissaris is aan de verdachte een boete van DKK 41.000 voorgesteld en heeft de verdachte dit voorstel geaccepteerd en betaald. De acceptatie en betaling van de boete heeft naar Deens recht als gevolg dat een gerechtelijke procedure ten aanzien van dit feit in Denemarken niet meer mogelijk is.

In de strafprocedure die thans aan de orde is, is aan de verdachte ten laste gelegd dat hij deze € 32.240 heeft witgewassen. De verweten handelingen zijn in de tenlastelegging niet nader omschreven. Blijkens het requisitoir in hoger beroep bestaan deze handelingen naar het oordeel van het Openbaar Ministerie uit het voorhanden hebben en het verhullen van het bedrag door dit bedrag naar het buitenland te vervoeren, met het kennelijke doel dit aan het zicht van de Deense autoriteiten te onttrekken.

Standpunten van de verdediging

De verdediging heeft aangevoerd dat het openbaar ministerie niet-ontvankelijk is in de vervolging van de verdachte ten aanzien van het witwassen van de hiervoor genoemde € 32.240. Uit het dossier volgt dat het niet-opgeven van dit bedrag bij de Deense autoriteiten een strafrechtelijke overtreding behelst en dat deze overtreding is bestraft met een boete die onmiskenbaar punitief van aard is. Nu in Denemarken ‘de zaak is afgedaan’ stuit een vervolging ter zake het witwassen bestaand uit het voorhanden hebben van ditzelfde geldbedrag af op het bepaalde in artikel 50 Handvest en artikel 54 SUO.

Standpunt van het openbaar ministerieHet openbaar ministerie heeft aangevoerd dat de door de Deense autoriteiten opgelegde boete betrekking heeft op een Douanedelict (het nalaten van het doen van aangifte) en dat daarmee sprake is van een ander feit dan het ten laste gelegde witwassen (voorhanden hebben), zodat het verweer moet worden verworpen.

Oordeel van het hof

Art. 50 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie (hierna: het Handvest) bepaalt als volgt: Niemand wordt opnieuw berecht of gestraft in een strafrechtelijke procedure voor een strafbaar feit waarvoor hij in de Unie reeds onherroepelijk is vrijgesproken of veroordeeld overeenkomstig de wet.

Ingevolge art. 51 Handvest zijn de bepalingen van dit Handvest uitsluitend gericht tot de lidstaten wanneer zij het Unierecht ten uitvoer brengen. Uit de toelichting bij deze bepaling blijkt dat daarvan sprake is wanneer de Lidstaten optreden binnen het toepassingsgebied van het recht van de Unie. Hiervan kan sprake zijn indien de nationale regeling die als grondslag dient voor de strafvervolging, is vastgesteld om uitvoering te geven aan een Europese regeling danwel als met de toepassing van de nationale regeling wordt beoogd uitvoering te geven aan de door het Verdrag aan de lidstaten opgelegde verplichtingen. (vergelijk Hof van Justitie van de Europese Unie (hierna: HvJ) , 26 februari 2013, ECLI:EU:C:2013:105 ( Åkerberg Fransson ).

Uit de parlementaire geschiedenis blijkt dat artikel 420bis Sr door de wetgever is voorgesteld omdat de op dat moment geldende regelgeving lacunes vertoonde en een aparte strafbaarstelling beter uitvoering zou geven aan de internationale verplichtingen van Nederland. Voor de definitie van witwassen heeft de wetgever vervolgens grotendeels aansluiting gezocht bij de definitie uit EG-richtlijn nr. 91/308/ EEG. Bovendien zijn nadien nog diverse vormen van Europese wetgeving van kracht geworden waarin verplichtingen voor de Lidstaten zijn opgenomen ten aanzien van de strafbaarstelling van het witwassen van de opbrengsten uit misdrijven, waaronder Richtlijn (EU) 2018/1673 inzake de strafrechtelijke bestrijding van het witwassen van geld. De wetgever is van oordeel geweest dat voor de implementatie van deze richtlijn geen materieel strafrechtelijke wijzigingen van Nederlandse wetgeving nodig waren, omdat Nederland met de betreffende witwasbepalingen (waaronder art. 420bis Sr) en de uitleg van de wetgeving door de Hoge Raad reeds voldeed aan de op dit punt in die richtlijn neergelegde verplichtingen. Dit betekent dat, zoals de raadsman betoogd heeft, de Nederlandse staat in deze zaak bij de vervolging van de verdachte inzake het witwasfeit uitvoering geeft aan het recht van de Unie in de zin van artikel 51, eerste lid van het Handvest.

Ten aanzien van de vraag of sprake is van dezelfde feiten hanteert het Hof van Justitie als criterium dat de materiële feiten dezelfde zijn in die zin dat er sprake is van een geheel van concrete omstandigheden die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn en die tot de onherroepelijke vrijspraak of veroordeling van de betrokkene hebben geleid. Om vast te stellen of er sprake is van een dergelijk geheel van concrete omstandigheden moet de nationale rechter bepalen of de materiële feiten in de twee procedures een geheel van feiten vormen die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn naar tijd en naar plaats en wat het voorwerp ervan betreft (zie naar analogie arresten van 18 juli 2007, Kraaijenbrink , C‑367/05, EU:C:2007:444, en 16 november 2010, Mantello , C‑261/09, EU:C:2010:683. De nationaalrechtelijke kwalificatie van de feiten en het beschermde rechtsgoed zijn irrelevant voor de constatering dat er sprake is van een en hetzelfde strafbare feit, aangezien de omvang van de door artikel 50 van het Handvest geboden bescherming niet van lidstaat tot lidstaat mag verschillen (HvJ 20 maart 2018, C‑524/15, EU:C:2018:197 ( Menci ), punt 36, en HvJ 20 maart 2018 C‑537/16, EU:C:2018:193 ( Garlsson Real Estate e.a).

In Denemarken is weliswaar niet zozeer het vervoer maar het daarop gevolgde nalaten van het doen van aangifte van het vervoeren van het bedrag beboet, maar het hof acht de materiële feiten (enerzijds het vervoeren van het bedrag zonder daarvan aangifte te doen en anderzijds het voorhanden hebben en verhullen van het bedrag tijdens het uitreizen) onlosmakelijk met elkaar verbonden in tijd en plaats en wat het voorwerp betreft, zodat naar het oordeel van het hof de door de Deense autoriteiten opgelegde boete en de Nederlandse vervolging van het witwassen betrekking hebben op hetzelfde feit.

Voor de toepasselijkheid van artikel 50 Handvest geldt als voorwaarde dat sprake is van een onherroepelijke veroordeling of vrijspraak. Hiervoor hoeft niet noodzakelijkerwijs sprake te zijn van een rechterlijk oordeel (HvJ 11 februari 2003, C187/01 en C-385/01 ( Gözütok en Brügge )). Bepalend is of de zaak ten gronde is behandeld en of de beslissing een einde maakt aan de strafprocedure en de strafvervolging definitief beëindigt (HvJ 22 december 2008, C-491/07 ( Turansky ) en 10 maart 2005 C‑469/03, EU:C:2005:156 ( Miraglia ). Nu uit de stukken van de Deense autoriteiten blijkt dat de zaak inhoudelijk is afgedaan en er met het accepteren van de boete door de verdachte geen gerechtelijke procedure meer open staat in Denemarken, is het hof van oordeel dat tevens voldaan is aan deze voorwaarde.

Het hof concludeert dat sprake is van de vervolging van een feit waarvoor de verdachte reeds onherroepelijk is veroordeeld in de zin van artikel 50 van het Handvest, terwijl geen sprake is van een wettelijke regeling die de stapeling van punitatieve afdoeningen rechtvaardigt (vergelijk HvJ 20 maart 2018, C‑524/15, EU:C:2018:197 ( Menci )). Voor het openbaar ministerie bestaat daarom geen mogelijkheid meer om de verdachte te vervolgen voor het witwassen van de € 32.240 op 19 november 2014, nu de vervolging een schending zou opleveren met artikel 50 van het Handvest.

Het hof verklaart het Openbaar Ministerie niet-ontvankelijk in de vervolging ten aanzien van het bedrag van € 32.240.

FEITEN 1 en 3

6.De selectie van de bewijsmiddelen:verweren over het uitsluiten en de bruikbaarheid van bewijsmiddelen en -constructies

Een aantal verweren van de verdediging raken de selectie van de bewijsmiddelen. Het hof zal hieronder eerst het verweer bespreken dat strekt tot de bewijsuitsluiting van alle gegevens uit twee telefoons. Daarna zal het hof enkele inleidende overwegingen wijden in reactie op verweren die betrekking hebben op de bruikbaarheid van bewijsmiddelen/-constructies.

6.1.

Smartphoneverweren

Inleiding

Op 19 november 2014 is een iPhone 5Ss onder de verdachte in beslag genomen, waarna de verdachte de pincode van de telefoon aan de verbalisanten heeft verstrekt. Op 24 augustus 2015 is een iPhone 6 in beslag genomen in de woning van de verdachte. Het onderzoeksteam heeft aan de hand van de pincode van de iPhone 5s de juiste toegangscode van de iPhone 6 beredeneerd en geraden. Op deze wijze had het onderzoeksteam toegang tot alle bestanden op deze telefoons.
Op 26 oktober 2015 is de iPhone 6 nogmaals uitgelezen. Het rapport met de uitgelezen gegevens is – vanwege de hoeveelheid – digitaal ter beschikking gesteld aan het onderzoeksteam. Eind november 2015 is bij nader onderzoek onderkend dat zich tussen de gegevens geheimhoudersberichten bevonden. Op 3 december 2015 zijn deze berichten verwijderd.

Standpunt van de verdediging

De raadsman heeft betoogd dat bij het onderzoek naar de inhoud van de iPhone 5S en iPhone 6 van de verdachte sprake is van een onherstelbare schending van een vormverzuim, als gevolg waarvan (primair) het hierdoor verkregen materiaal moet worden uitgesloten van het bewijs en (subsidiair) dit verzuim dient te worden gecompenseerd door het toepassen van strafvermindering.

De verdediging heeft hiertoe het volgende aangevoerd. Het enkele verstrekken van de pincode van de iPhone 5S impliceert niet dat de verdachte uitdrukkelijk toestemming heeft gegeven voor onderzoek aan die smartphone. De inhoud van de iPhone 5S en de simkaart is volledig en ongericht in kaart gebracht, waardoor een min of meer volledig beeld is verkregen van het privéleven van de verdachte. Voor een dergelijk vergaand onderzoek van de telefoons was een schriftelijke machtiging van de officier van justitie of de rechter-commissaris vereist, die ontbreekt.

In de iPhone 6 is bovendien communicatie tussen de verdachte en zijn toenmalige raadsman aangetroffen, waarin het onderzoeksteam gedurende ruim een maand (van 27 oktober tot 3 december 2015) inzage heeft gehad. Niet kan worden uitgesloten dat de zogenoemde geheimhouders correspondentie is gebruikt als tactische informatie.

De raadsman verzoekt alle onderschepte telecommunicatie van het bewijs uit te sluiten.

Standpunt van het openbaar ministerie

De advocaat-generaal heeft betoogd dat veel informatie is voortgekomen uit de onder de verdachte in beslag genomen telefoons en dat dit inderdaad een meer dan beperkte inbreuk op de persoonlijke levenssfeer van de verdachte met zich meebrengt. De verdachte heeft door zijn pincode aan de verbalisanten kenbaar te maken niet uitdrukkelijk afstand gedaan van zijn recht op privacy en dit kan dan ook niet worden aangemerkt als toestemming voor een zodanig vergaand onderzoek. Omdat een machtiging van de officier van justitie of de rechter-commissaris had moeten worden verkregen, is sprake van een vormverzuim. Dit dient echter niet te leiden tot bewijsuitsluiting of strafvermindering, omdat de FIOD-medewerkers te goeder trouw waren bij het onderzoek en prudent met de gevoelige informatie zijn omgegaan. Niet kan worden vastgesteld dat inbreuk is gemaakt op de geheimhoudersrechten. Het hof kan dan ook volstaan met de enkele constatering van het vormverzuim, aldus de advocaat-generaal.

Oordeel van het hof

Het hof stelt vast dat het onderzoeksteam op de hiervoor genoemde wijze toegang heeft gekregen tot de inhoud van de twee telefoons van de verdachte en hiernaar vervolgens onderzoek heeft verricht. Aan dit onderzoek is geen toestemming van de officier van justitie of een machtiging van de rechter-commissaris voorafgegaan.

Met de verdediging en de advocaat-generaal is het hof is van oordeel dat de verdachte geen ondubbelzinnige toestemming heeft gegeven voor een uitgebreid onderzoek aan zijn telefoon, zoals dat is verricht.

Beide telefoons zijn uitgelezen met daartoe bestemde soft- en hardware. Daarnaast heeft een verbalisant handmatig foto’s gemaakt van de relevant geachte e-mailberichten in de iPhone 5S. In de iPhone 5S zijn onder meer grote aantallen logboekoproepen, sms-berichten, berichten van het type tijdslijn en afbeeldingen aangetroffen. De inhoud van de iPhone 6 en bijbehorende SIM-kaart is tevens uitgelezen en (digitaal) vastgelegd, waaronder locatievoorzieningen.

Met de raadsman en de advocaat-generaal is het hof van oordeel dat kan worden aangenomen dat, nu de inhoud van de telefoons door middel van forensische software volledig is doorzocht, hierdoor een min of meer volledig beeld is verkregen van (in elk geval) enkele aspecten van het privéleven van de verdachte. Uit het dossier is gebleken dat op de iPhone 5S gegevens zijn aangetroffen die van persoonlijke en vertrouwelijke aard zijn, die een persoon normaliter niet met een derde zou delen. Hierdoor is een meer dan beperkte inbreuk op de persoonlijke levenssfeer van de verdachte gemaakt. Bij een dermate verstrekkend onderzoek als het onderhavige biedt de algemene bevoegdheid van opsporingsambtenaren op de voet van de artikelen 94 jo. 95 en 96 Sv daarvoor onvoldoende legitimatie. De verbalisanten waren derhalve niet tot een dergelijk veelomvattend onderzoek bevoegd, terwijl gezien de grote hoeveelheid persoonlijke informatie die mensen doorgaans op hun smartphone plegen op te slaan en er in dit geval geen aanwijzingen waren voor het tegendeel, voorzienbaar was dat zij dergelijke informatie zouden aantreffen. Het hof is dan ook van oordeel dat hiermee sprake is van een onherstelbaar vormverzuim.

Het hof dient te bepalen of aan het vastgestelde onherstelbare vormverzuim enig in artikel 359a Sv genoemd rechtsgevolg moet worden verbonden en, indien dat het geval is, welk rechtsgevolg. Daarbij houdt het hof rekening met het belang dat het geschonden voorschrift dient, de ernst van het verzuim en het nadeel dat daardoor wordt veroorzaakt. Het belang van de verdachte dat het gepleegde feit niet wordt ontdekt, kan daarbij niet worden aangemerkt als een rechtens te respecteren belang.

Anders dan de raadsman acht het hof bewijsuitsluiting op basis van het onbevoegd uitlezen van de telefoons in de onderhavige zaak niet noodzakelijk of gerechtvaardigd. Uit vaste jurisprudentie blijkt dat, indien sprake is van een ernstige schending van een strafvorderlijk voorschrift of rechtsbeginsel, onder omstandigheden bewijsuitsluiting noodzakelijk kan worden geacht als rechtsstatelijke waarborg en als middel om met de opsporing en vervolging belaste ambtenaren te weerhouden van onrechtmatig optreden en daarmee als middel om te voorkomen dat vergelijkbare vormverzuimen in de toekomst zullen plaatsvinden. In het bijzonder dient de rechter dan te beoordelen of het vormverzuim zodanig ernstig is dat niet met strafvermindering kan worden volstaan, maar bewijsuitsluiting gerechtvaardigd is. Het hof overweegt dat het onderhavige onderzoek geruime tijd geleden heeft plaatsgevonden en dat nadien diverse arresten zijn gewezen waarin de waarborgen voor onderzoek naar de inhoud van telefoons verder zijn genormeerd. Niet is gebleken dat de verbalisanten destijds een groot verwijt kon worden gemaakt, of dat zij doelbewust en/of met grove veronachtzaming de normen hebben genegeerd of dat thans structureel nog dergelijke vormverzuimen plaatsvinden. Het nadeel voor de verdachte en de ernst van het verzuim waren dan ook beperkt. Het beroep op bewijsuitsluiting wordt verworpen. Op basis van het voorgaande is het hof van oordeel dat het ontbreken van de machtiging niet dient te leiden tot enig rechtsgevolg.

Het verweer dat de raadsman heeft gevoerd ten aanzien van de opslag van de berichten van en naar de toenmalige raadsman van de verdachte (hierna: geheimhoudersberichten) maakt dit niet anders. Allereerst merkt het hof op dat de raadsman de gestelde onrechtmatigheid ten aanzien van deze geheimhoudersberichten als grondslag gebruikt om de bewijsuitsluiting van
andereberichten te bepleiten. Los van de vraag of een dergelijke sanctie een passende reactie zou zijn op een eventuele onrechtmatigheid, is het hof vanwege de volgende omstandigheden van oordeel dat het verweer van de raadsman niet gevolgd kan worden.
In artikel 126aa lid 2 Sv is bepaald dat gegevens die als gevolg van de toepassing van de bijzondere opsporingsbevoegdheden genoemd in Titel IVa tot en met Vc zijn verkregen, onmiddellijk worden vernietigd indien deze vallen onder het verschoningsrecht als bedoeld in artikel 218 Sv, zodat is verzekerd dat die gegevens geen deel uitmaken van de processtukken en dat daarop in het verdere verloop van het strafproces geen acht wordt geslagen. Met deze bepaling is beoogd het belang te beschermen dat eenieder de mogelijkheid heeft om een advocaat te raadplegen, vrijelijk en zonder vrees voor openbaarmaking van hetgeen aan de advocaat in diens hoedanigheid wordt toevertrouwd.

Vooropgesteld dient te worden dat gesteld noch gebleken is dat het aan de opsporingsdienst te wijten was dat niet eerder is onderkend dat zich tussen de andere berichten tevens communicatie tussen de verdachte en een geheimhouder bevond. Voorts is het hof van oordeel dat sprake was van een kort tijdsbestek tussen de onderkenning en de vernietiging van de geheimhoudersberichten. Onder deze omstandigheden is het hof van oordeel dat de verwijdering van de geheimhoudersberichten als ‘onmiddellijk’ kan worden beschouwd, zodat geen sprake is van een vormverzuim. Ten overvloede overweegt het hof dat op geen enkele wijze aannemelijk is geworden dat het onderzoeksteam de inhoud van deze berichten heeft gebruikt voor het sturen van het onderzoek.

6.2.

Betrouwbaarheid verklaringen [medeverdachte 1] en de bruikbaarheid daarvan voor het bewijs

Inleiding

Tijdens haar verhoren van 27, 28 en 29 oktober 2015 heeft [medeverdachte 1] als verdachte verklaringen afgelegd die belastend zijn voor de verdachte. Zo heeft zij verklaard dat zij op 28 november 2014, 21 december 2014 en 24 april 2015 en 14 mei 2015 duwersbollen heeft uitgevoerd in opdracht van de verdachte. Zij was via [medeverdachte 3] benaderd door de verdachte. [medeverdachte 1] verklaarde verder dat als de verdachte en [medeverdachte 3] beiden aanwezig waren, de duwersbollen en instructies van de verdachte kreeg. Als de verdachte er niet was, kreeg ze deze van [medeverdachte 3] . Na deze verhoren heeft [medeverdachte 1] als verdachte bij de FIOD geen vragen meer willen beantwoorden. Zij is op 3 november 2016 nog bij de rechter-commissaris gehoord als getuige en heeft daar verklaard dat zij niets aan haar verklaringen zou willen veranderen of toevoegen. Op de vraag of zij zich in grote lijnen mij nog kan herinneren wat ik bij de FIOD heeft verklaard en op andere vragen heeft zij zich beroepen mij op haar verschoningsrecht.

Op 5 juli 2021 heeft [medeverdachte 1] als getuige in de strafzaken tegen de verdachte en [medeverdachte 3] ter terechtzitting van het hof verklaard dat [medeverdachte 3] degene was die haar drugs, instructies, geld en simkaarten voor de reizen gegeven. Zij verklaarde voorts dat ze zich de reizen naar Zwitserland niet kan herinneren en dat zij zich evenmin kan herinneren dat de verdachte haar instructies of duwersbollen heeft gegeven. Ze wist zich ook te herinneren dat zij eerder bij de FIOD over [verdachte] had verklaard, maar verklaarde wel te denken dat ze bij de FIOD de waarheid had verklaard. Later zei zij dat de verdachte bij de transporten geen rol heeft gespeeld. Het openbaar ministerie heeft tijdens deze zitting van het hof gevorderd dat een proces-verbaal van meineed zou worden opgemaakt en heeft de vervolging ingesteld met [medeverdachte 1] als verdachte van dat strafbare feit.

[medeverdachte 1] heeft als verdachte in de meineedzaak op 7 april 2023 bij de politierechter in Amsterdam verklaard dat zij bij het hof de waarheid heeft verteld en dat zij eerder had verklaard dat de verdachte de persoon was die met haar communiceerde, omdat [medeverdachte 3] haar partner was en zij toen zwanger van hem was. Zij wilde [medeverdachte 3] in bescherming nemen en had nog gevoelens voor hem. [medeverdachte 1] is door de politierechter vrijgesproken. Tegen dit vonnis heeft de officier van justitie hoger beroep ingesteld.

[medeverdachte 1] heeft zich ter terechtzitting van het hof op 18 juli 2023 als getuige in de strafzaken tegen de verdachte en [medeverdachte 3] op haar verschoningsrecht beroepen.

Standpunt van het openbaar ministerie

De advocaat-generaal heeft betoogd dat [medeverdachte 1] als getuige ter zitting van het hof op 5 juli 2021, waar zij in verband met de door haar ondernomen transporten uitsluitend [medeverdachte 3] heeft belast, niet de waarheid heeft gesproken. De stelling van [medeverdachte 1] dat zij in haar eerdere verklaringen [medeverdachte 3] in bescherming heeft willen nemen door hem uit de wind te houden is ongeloofwaardig. Zij heeft hem immers helemaal niet uit de wind gehouden en haar eerdere verklaringen kunnen zelfs bijdragen aan het bewijs in de zaak van [medeverdachte 3] . [medeverdachte 1] heeft geen andere reden aangedragen om aanvankelijk ook de verdachte te belasten. Daarentegen heeft zij meermalen gedetailleerd over de rol van de verdachte bij drugstransporten verklaard, hetgeen in zijn zaak eveneens bruikbaar is voor het bewijs. De verklaringen van [medeverdachte 1] dienen verder tegen de achtergrond van de rest van het procesdossier te worden gewogen, aldus de advocaat-generaal.

Standpunt van de verdediging

De raadsman heeft betoogd dat de verklaringen van [medeverdachte 1] vanaf 5 juli 2021, waarin zij heeft verklaard dat de verdachte geen rol heeft gespeeld bij haar drugstransporten, als betrouwbaar moeten worden aangemerkt. [medeverdachte 1] heeft een plausibele verklaring gegeven voor het feit dat zij [medeverdachte 3] in haar eerste verhoren uit de wind heeft gehouden; daarnaast is niet gebleken van druk door de verdachte. Verder bevatten de initiële verklaringen van [medeverdachte 1] onwaarschijnlijkheden. De raadsman heeft ter onderbouwing van dit standpunt gewezen op haar verklaring dat zij de uit te voeren drugs van de verdachte kreeg, terwijl in de kelderbox van haar eigen woning goederen zijn aangetroffen die te maken hebben met de productie van slikkersbollen. Het is aannemelijk dat de slikkersbollen in haar woning werden geproduceerd en de verdediging acht het daarom niet aannemelijk dat [medeverdachte 1] de drugs van de verdachte zou hebben gekregen. Op basis van het vorenstaande kan niet worden uitgegaan van de onjuistheid van de verklaring die de getuige [medeverdachte 1] bij het hof op 5 juli 2021 heeft afgelegd, waarin zij uitsluitend [medeverdachte 3] heeft belast, aldus de raadsman.

Overwegingen van het hof

[medeverdachte 1] heeft haar eerste verklaringen in een tijdsbestek van twee maanden afgelegd. In die verhoren heeft zij gedetailleerde verklaringen afgelegd over door haar uitgevoerde transporten. Deze verklaringen worden ondersteund door overige bewijsmiddelen, zoals historische gegevens en reisgegevens. Tijdens deze verhoren heeft [medeverdachte 1] zowel de verdachte als [medeverdachte 3] als betrokkenen bij haar transporten genoemd.

Haar getuigenverklaring bij het hof dateert van bijna vijf jaar later. Daarin verklaarde zij dat zij over de drugstransporten uitsluitend contact had gehad met [medeverdachte 3] ; dat zij enkele transporten vergeten was, dat zij in het kader van de drugstransporten niets wist van enig aandeel van de verdachte en dat zij daarover geen enkel contact met de verdachte had gehad.

Het hof constateert dat in haar verklaring bij het hof op 5 juli 2021 de rollen van de verdachte en [medeverdachte 3] andersluidend zijn dan in haar eerdere verklaringen. Terwijl [medeverdachte 1] aanvankelijk verklaarde dat de verdachte een belangrijke rol heeft gehad bij de door haar uitgevoerde drugstransporten, weersprak de getuige deze verklaringen later volledig.

Het hof merkt op dat [medeverdachte 1] op 5 juli 2021 en 23 april 2023 verklaringen heeft afgelegd die steeds stelliger lijken te worden. In eerste instantie zegt zij zich niet te herinneren dat de verdachte betrokken was bij de door haar uitgevoerde transporten. Later stelt zij te weten dat hij er niet bij betrokken was. Op een ander moment zegt zij dat zij denkt dat zij bij de FIOD de waarheid heeft gesproken, terwijl zij daar een andersluidende verklaring heeft afgelegd. Pas bij de politierechter heeft [medeverdachte 1] verklaard dat ze heeft gelogen bij de FIOD.
Aan de geloofwaardigheid van de gewijzigde verklaringen van 5 juli 2021 wordt bovendien afbreuk gedaan doordat [medeverdachte 1] daarin stelde zich niets te herinneren van de transporten naar Zwitserland, terwijl op basis van andere bewijsmiddelen vastgesteld kan worden dat zij deze reizen heeft gemaakt en zij eerder stelde dat dit haar eerste transporten waren geweest (waardoor het niet voor de hand ligt dat deze gebeurtenissen uit het geheugen van de getuige zijn verdwenen).

Tenslotte merkt het hof op dat [medeverdachte 1] als verdachte in de meineedzaak bij de politierechter heeft verklaard dat zij [medeverdachte 3] wilde beschermen en daarom in haar eerdere verhoren belastend over de verdachte had verklaard over zijn betrokkenheid bij haar drugstransporten. Het hof stelt vast dat [medeverdachte 1] in haar eerdere verhoren niet alleen belastend over de verdachte heeft verklaard, maar ook over [medeverdachte 3] en dat zij hem dus in die verhoren niet buiten beeld heeft gehouden. Daarom acht het hof de door [medeverdachte 1] opgeworpen reden om aanvankelijk (ten onrechte) belastend over de verdachte te verklaren, te weten om [medeverdachte 3] te beschermen, niet geloofwaardig.

Op basis van het vorenstaande in onderling verband en samenhang bezien acht het hof de verklaringen van [medeverdachte 1] van 5 juli 2021 en 7 april 2023 niet betrouwbaar. Ten aanzien van de eerdere verklaringen is het hof van oordeel dat zij slechts als bewijsmiddel kunnen worden gebruikt indien zij in voldoende mate ondersteund worden door andere bewijsmiddelen. Of dit het geval is, zal het hof onderzoeken in het kader van het vaststellen van de feiten.

6.3.

Schakelbewijs

Standpunt advocaat-generaal

De advocaat-generaal heeft betoogd dat het hof evenals de rechtbank schakelbewijs kan toepassen, in die zin dat op grond van de bevindingen in augustus 2015, waarbij heroïne en cocaïne is aangetroffen, gezien de overeenkomsten tussen dit transport en de andere ten laste gelegde transporten, kan worden geconcludeerd dat ook de andere transporten een of meer van deze harddrugs hebben betroffen.

Standpunt verdediging

De raadsman van de verdachte heeft aangevoerd dat voor het gebruik van schakelbewijs vereist is dat de feitelijke gang van zaken (het complex van gedragingen; de context) die aan de verschillende feiten ten grondslag ligt, op essentiële punten zulke belangrijke overeenkomsten vertoont, dat ook zonder dat ten aanzien van een bepaald ten laste gelegd onderdeel van het ene feit afzonderlijk bewijs aanwezig is, het bewijs daarvoor mag worden afgeleid uit de hoge mate van overeenkomst met de feitelijke gang van zaken onder het andere feit. De verdediging heeft het standpunt ingenomen dat de schakelbewijsconstructie van de rechtbank hieraan niet voldoet en daarom ontoereikend is.

Oordeel hof

Bij het gebruik van schakelbewijs is ten minste vereist dat de wijze waarop de onderscheidene feiten zijn begaan op essentiële punten overeenkomt. Daarbij kunnen bijvoorbeeld van betekenis zijn: de modus operandi; de combinatie van de betrokken personen en het gebezigde taalgebruik in de afgeluisterde en opgenomen telecommunicatie. De redengevendheid van dergelijk schakelbewijs dient te worden beoordeeld in het licht van de gehele bewijsvoering (vgl. HR 1 oktober 2019, ECLI:NL:HR:2019:1455 en 20 december 2022, ECLI:NL:HR:2022:1902).

Het hof zal dit toetsingskader gebruiken, voor zover beoordeeld dient te worden of bewijsmiddelen door middel van een zogenaamde schakelconstructie gebruikt kunnen worden.

7.Vaststelling van de feiten

Het hof gaat uit van de volgende feiten en omstandigheden op grond van de inhoud van de bijgevoegde bewijsmiddelen.

7.1.

Toekenning van de telefoonnummers

7.1.1.

De verdachte

7.1.1.1. Telefoonnummer [telefoonnummer 1](hierna: [telefoonnummer 1] )

Op 19 november 2014 is onder de verdachte een iPhone 5S met dit telefoonnummer in beslag genomen. De verdachte heeft op diezelfde dag bij de politie verklaard dat deze telefoon van hem is en heeft de pincode van de telefoon gegeven. Ter terechtzitting in hoger beroep heeft de verdediging uitdrukkelijk niet betwist dat de verdachte de gebruiker van de telefoon was en dat de taps en gesprekken die aan dit telefoonnummer zijn gekoppeld door hem zijn gevoerd.

Bovendien is uit onderzoek aan de telefoon gebleken dat in WhatsApp een foto van een persoon gelijkend op hem als profielfoto is ingesteld, dat het voicemailbericht van nummer [telefoonnummer 1] begint met: “Hi, this is the voicemail of [verdachte] ” en dat de gebruiker van het nummer meermalen zijn telefoon opnam met “ [verdachte] ”.

Het hof stelt op basis hiervan vast dat de verdachte de gebruiker is geweest van het telefoonnummer [telefoonnummer 1] .

7.1.1.2. Telefoonnummer [telefoonnummer 2](hierna: [telefoonnummer 2] )

In de door de rechtbank gebruikte bewijsmiddelen bevindt zich een reeks sms-berichten tussen het nummer [telefoonnummer 3] (hierna: [telefoonnummer 3] ) en [telefoonnummer 2] op 14 en 15 mei 2015. Uit camerabeelden en de resultaten van een doorzoeking blijkt dat het nummer [telefoonnummer 3] op dat moment in gebruik was bij [medeverdachte 4] , hetgeen ook niet is betwist door één van de partijen. Het openbaar ministerie heeft zich op het standpunt gesteld dat het nummer [telefoonnummer 2] in gebruik was bij de verdachte, welk standpunt door de rechtbank is gevolgd. De verdachte heeft dit echter ontkend.

De Deense en de Nederlandse opsporingsambtenaren hebben de stem van de beller met [telefoonnummer 2] herkend als die van de verdachte in de opname van een telefoongesprek tussen [telefoonnummer 3] en [telefoonnummer 2] op 16 mei 2016 om 00:35 uur.

Deze bevinding vindt bevestiging in onderzoeksresultaten die voortvloeien uit de volgende bijzondere opsporingsmethoden. Naast het bovengenoemde telefoongesprek zijn ook de sms-berichten van het nummer [telefoonnummer 3] onderschept. Voorts zijn de historische gegevens (inclusief de locatie) van dit nummer en het nummer waarmee [telefoonnummer 3] contact had, door de Deense autoriteiten ter beschikking gesteld. Verder hebben de Nederlandse autoriteiten onder de door de verdachte gehuurde Renault Clio een baken geplaatst, zodat ook de locatiegegevens van deze auto beschikbaar zijn. Daarnaast hebben de Deense autoriteiten op 15 mei 2015 observaties verricht in Aalborg en Norresundby. Dit alles heeft geleid tot de volgende onderzoeksresultaten.

Uit de peilbakengegevens blijkt dat de Clio op 15 mei 2015 omstreeks 03:30 uur uit Rotterdam is vertrokken en om 08:26 uur in Padborg, Denemarken was. Uit informatie van de Deense autoriteiten blijkt dat het telefoonnummer op 15 mei 2015 omstreeks 09:00 uur voor het eerst gebruik heeft gemaakt van een mastlocatie in Denemarken. Uit de historische telefoongegevens en de locatiegegevens van het peilbaken onder de Clio blijkt ook verder dat het telefoonnummer [telefoonnummer 2] en de Clio op 15 mei 2015 een overeenkomstige route aflegden, waarbij zij zich allebei in Denemarken van het zuiden naar het noorden verplaatsten. Zowel het peilbaken als de telefoon straalden tussen 10:12 en 12:52 uur achtereenvolgens de plaatsen Hadsten, Randers SV, Fårup, Hobro en tenslotte Nørager aan.

Daar komt bij dat elf dagen nadien in het bestuurdersportier van de Clio een Nokiatelefoon is aangetroffen (hierna: de Cliotelefoon). In deze telefoon was geen SIM-kaart aanwezig, maar uit de volgende gegevens kan worden afgeleid dat zich in deze telefoon de SIM-kaart met het nummer [telefoonnummer 2] heeft bevonden.
In de telefoon was als enige contact opgeslagen het nummer [telefoonnummer 3] (in gebruik bij [medeverdachte 4] , zie hierboven), onder de naam “ [medeverdachte 4] ”. Tevens is in deze telefoon een ongedateerd verzonden bericht aangetroffen met de tekst: “Wha you doing doggy? They got carnaval and everything upstairs man. You missin out”. Een bericht met exact dezelfde tekst komt voor op de lijst van onderschepte sms-berichten tussen het nummer [telefoonnummer 2] en [telefoonnummer 3] . Het bericht is op 15 mei 2015 om 16:51 uur verzonden.

Het hof is van oordeel dat op basis van dit geheel van onderzoeksresultaten met voldoende zekerheid vastgesteld kan worden dat de SIM-kaart met nummer [telefoonnummer 2] zich op 15 mei 2015 in de Clio heeft bevonden.

Rest nog de vraag wie op 15 mei 2015 in de Clio naar Denemarken is gereisd. Daartoe zijn de volgende onderzoeksresultaten van belang.
De Clio is op 13 mei 2015 door de verdachte gehuurd bij [autoverhuur] . Op 21 mei 2015 heeft hij een pechmelding gedaan en is de auto opgehaald. Enige dagen later en zonder dat de auto door een andere huurder gebruikt was, heeft de politie de Cliotelefoon aangetroffen in het bestuurdersportier van de auto. Uit de pechmelding en zijn eigen verklaringen blijkt dat de verdachte de laatste bestuurder is geweest voordat deze werd afgevoerd vanwege de pechmelding.

Over de tussenliggende periode is het volgende bekend. Op 15 mei 2015 hebben de Deense autoriteiten de Clio om 12:29 uur (leeg) waargenomen in [naam 6] . Om 13:07 uur hebben de Deense autoriteiten de verdachte waargenomen bij het autolakbedrijf van [medeverdachte 5] in Norresundby, op een afstand van ongeveer 4 kilometer van de plek waar de Clio een uur eerder was geparkeerd. Om 16:20 uur is de verdachte door een Deense medeverdachte afgezet in [naam 6] .

De Clio is op 16 mei 2015 en na de reis naar en van Denemarken (die al met al 25 uur had geduurd) om 04.32 uur teruggekeerd in Rotterdam. Op camerabeelden van het Shell-tankstation Hellevliet van die nacht omstreeks 04:00 uur is alleen de verdachte bij de Clio te zien. De verdachte heeft ter terechtzitting in hoger beroep verklaard dat hij wel eens met familie of vrienden naar Denemarken is gereisd, maar dat hij nooit met hen of een ander persoon op een dag op en neer is gereden. Ook overigens is niet gesteld of gebleken is dat de verdachte op 15 mei 2015 in gezelschap van een ander of anderen naar Denemarken reisde.

Het hof stelt op basis hiervan vast dat de verdachte op 15 mei 2015 alleen in de Clio naar Denemarken en vice versa is gereisd en dat hij de SIM-kaart met het nummer [telefoonnummer 2] bij zich had.

Het hof stelt op basis van vorenstaande omstandigheden, in onderling verband en samenhang bezien vast dat dat de verdachte de gebruiker was van het nummer [telefoonnummer 2] op en omstreeks 15 mei 2015.

7.1.1.3. Telefoonnummer [telefoonnummer 4](hierna: [telefoonnummer 4] )

Op maandag 8 juni 2015 zijn de Deense autoriteiten gestart met het tappen van een nieuw (Deens)

telefoonnummer van de Deense verdachte [medeverdachte 6] , alias [medeverdachte 6] , te weten [telefoonnummer 5] (hierna: [telefoonnummer 5] ). Uit de historische informatie blijkt dat dit contact heeft met het [telefoonnummer 4] . De Deense autoriteiten vermoeden dat dit Deense telefoonnummer in gebruik is bij [verdachte] . Deze bevindingen worden bevestigd door de hieronder weergegeven onderzoeksresultaten.

Op 10 juni 2015 om 11:03 uur stuurde het Deense telefoonnummer [telefoonnummer 5] (hierna: [telefoonnummer 5] ) een sms-bericht naar het nummer [telefoonnummer 4] met de tekst
“Can we do it kl.19 in Middle tomorrow?”Om 12.29 uur wordt het volgende SMS bericht verzonden van het nummer [telefoonnummer 4] aan [telefoonnummer 5] :
“Much better! Tomm kl19 mid. The earlier the better. Thight Schedule! Ses”.

In toenmalige de woning van de verdachte aan het [adres 2] in Rotterdam is een Nokiatelefoon met het IMEI-nummer [IMEI-nummer 1] aangetroffen. In de telefoon bevond zich een SIM-kaart. Op die SIM-kaart waren twee contacten opgeslagen. Dit betreffen de (Deense) telefoonnummers [telefoonnummer 5] en [telefoonnummer 6] (hierna: [telefoonnummer 6] ), onder vermelding van onderscheidenlijk ‘ [medeverdachte 6] ’ en ‘ [medeverdachte 6] ’. Het is niet mogelijk gebleken om het telefoonnummer te achterhalen dat bij de SIM-kaart hoorde.

Uit tapgegevens blijkt dat het telefoonnummer [telefoonnummer 4] gekoppeld is aan het IMEI-nummer [IMEI-nummer 2] . De IMEI-nummers uit de tap en de in beslag genomen Nokia 105 komen op het laatste cijfer na overeen. Uit informatie van de afdeling interceptie & sensing van de politie blijkt dat het laatste nummer van een IMEI-nummer variabel kan zijn.

Bovendien zijn op de telefoon en SIM-kaart sms-berichten aangetroffen die deze koppeling bevestigen.

De volgende berichten dateren van 11 juni 2015:

Nummer

Tijdstip

Bericht

Bron

onbekend nr -> [telefoonnummer 5]