ECLI:NL:GHAMS:2023:1349

Uitspraak

afdeling strafrecht

parketnummer: 23-003021-21

datum uitspraak: 9 juni 2023

TEGENSPRAAK

Verkort arrest van het gerechtshof Amsterdam gewezen op het hoger beroep, ingesteld tegen het vonnis van de rechtbank Noord-Holland, locatie Alkmaar, van 2 november 2021 in de strafzaak onder parketnummer 15-282338-20 tegen

[verdachte01],

geboren te [geboorteplaats01] op [geboortedatum01] 1995,

zonder bekende woon- of verblijfplaats in Nederland,

domicilie kiezende ten kantore van haar raadsman mr. R.H. Bouwman,

[adres01] .

Onderzoek van de zaak

Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek ter terechtzitting in hoger beroep van

26 mei 2023 en, overeenkomstig het bepaalde bij artikel 422, tweede lid, van het Wetboek van Strafvordering, naar aanleiding van het onderzoek ter terechtzitting in eerste aanleg.

De verdachte en het openbaar ministerie hebben hoger beroep ingesteld tegen voormeld vonnis.

Het hof heeft kennisgenomen van de vordering van de advocaat-generaal en van hetgeen de raadsman van de verdachte naar voren hebben gebracht.

Tenlastelegging

Aan de verdachte is tenlastegelegd dat:

1.
zij op of omstreeks 2 mei 2020 te Alkmaar, in elk geval in Nederland, tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen, door geweld of een andere feitelijkheid en/of bedreiging met geweld of een andere feitelijkheid, [benadeelde partij01] (geboren op [geboortedatum02] 2002), heeft gedwongen tot het plegen en/of dulden van een of meer ontuchtige handelingen, te weten: het (over de kleding heen) wrijven over en/of knijpen in en/of betasten van de penis en/of balzak van die [benadeelde partij01] , en bestaande dat geweld of die andere feitelijkheid en/of die bedreiging met geweld of die andere feitelijkheid uit het een en/of meermalen:

- ( in een (smalle) hal/gang van een woning) onverhoeds (over de kleding heen) wrijven over en/of knijpen in en/of betasten van de penis en/of balzak van die [benadeelde partij01] (gedurende zijn werk van/als pizzabezorger),

en/of (aldus) voor die [benadeelde partij01] een zodanig bedreigende en overweldigende situatie heeft doen ontstaan dat hij zich niet aan de seksuele handeling(en) met verdachte en/of verdachtes mededader kon onttrekken en/of durfde te onttrekken;

2.
zij op een of meerdere tijdstip(pen) op of omstreeks 2 mei 2020 te Alkmaar, in elk geval in Nederland, (telkens) tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, (telkens) (een) afbeelding(en), te weten een filmpje – en/of een gegevensdrager, bevattende (een) afbeelding(en), te weten een (mobiele) telefoon (merk: Apple en/of type: Iphone) – van seksuele gedragingen, waarbij iemand die kennelijk de leeftijd van achttien jaar nog niet had bereikt, is betrokken of schijnbaar is betrokken, heeft verspreid en/of heeft vervaardigd en/of in bezit heeft gehad welke seksuele gedragingen – zakelijk weergegeven – bestonden uit: het betasten en/of aanraken van het geslachtsdeel van een persoon (te weten: [benadeelde partij01] ) die de leeftijd van 18 jaar nog niet had bereikt (pagina 69 van het proces-dossier);

Voor zover in de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zal het hof deze verbeterd lezen. De verdachte wordt daardoor niet in de verdediging geschaad.

Vonnis waarvan beroep

Het vonnis waarvan beroep zal worden vernietigd, omdat het hof tot andere beslissingen komt dan de rechtbank.

Bewijsoverweging

Standpunt van het openbaar ministerie

De advocaat-generaal heeft gerekwireerd tot bewezenverklaring van de onder 1 en 2 ten laste gelegde feiten.

Standpunt van de verdediging

De raadsman heeft zich op het standpunt gesteld dat de verdachte integraal moet worden vrijgesproken. Ten aanzien van feit 1 heeft hij – kort gezegd – aangevoerd dat geen sprake is van medeplegen nu door de verdachte geen significante bijdrage is geleverd aan de aanranding van [benadeelde partij01] . De verdachte heeft [benadeelde partij01] immers niet aangeraakt en er was geen sprake van een vooropgezet plan. Bovendien kon [benadeelde partij01] zich te allen tijde onttrekken aan de situatie, wat hij uiteindelijk ook heeft gedaan.

Ten aanzien van het onder 2 ten laste gelegde feit heeft de raadsman aangevoerd dat vrijspraak dient te volgen omdat geen sprake was van een vooropgezet plan en de verdachte niet de intentie had om seksueel misbruik van een minderjarige vast te leggen. Dit terwijl het uitgangspunt van artikel 240b van het Wetboek van Strafrecht (Sr) ziet op bescherming van de jeugdige tegen seksuele exploitatie. Volgens de raadsman zou veroordeling voor het onder 2 tenlastegelegde, het doel van artikel 240b Sr voorbij schieten.

Oordeel van het hof

Op basis van het dossier en het verhandelde ter terechtzitting stelt het hof de volgende feiten en omstandigheden vast. Op 2 mei 2020 is een bestelling gedaan bij [pizzatent01] met als bezorgadres het adres van medeverdachte [medeverdachte01] (hierna: de medeverdachte). Het slachtoffer, werkzaam als pizzabezorger voor [pizzatent01] , heeft deze bestelling rond het middaguur afgeleverd bij de woning van de medeverdachte. De verdachte, gekleed in een openstaande badjas met daaronder weinig kleding, heeft de deur geopend en het slachtoffer gevraagd binnen te komen. Vrijwel direct na binnenkomst van het slachtoffer begon de verdachte het slachtoffer te filmen met haar telefoon. Onder meer uit deze filmbeelden blijkt dat op datzelfde moment de medeverdachte, eveneens schaars gekleed, kwam aanlopen en zich begon op te dringen aan het slachtoffer door in de smalle gang dicht tegen het slachtoffer aan te gaan staan en zonder enige aanleiding en aldus onverhoeds over de kleding over zijn geslachtsdeel te wrijven en hierin te knijpen. De verdachte stond op dat moment op korte afstand tegenover het slachtoffer en de medeverdachte en maakte filmopnamen van deze gebeurtenissen. Ondertussen gebruikte de verdachte de woorden: “dit is de ultieme droom van een pizzabezorger”. De medeverdachte keek tijdens het betasten van het slachtoffer in de camera van de telefoon van de verdachte en gebruikte woorden als “dit is de ultieme droom” en “hij is al hard”. Toen het slachtoffer vervolgens de woning verliet, zei de verdachte “dit is jouw droom, dit is onze droom en nu ga je weg”. Na afloop van het incident heeft de medeverdachte het filmpje op haar telefoon voorhanden gehad en doorgestuurd naar een vriendin.

Feit 1

Ten aanzien van het onder 1 ten laste gelegde feit dient het hof de vraag te beantwoorden of sprake is geweest van medeplegen door de verdachte van feitelijke aanranding van de eerbaarheid. De betrokkenheid bij een strafbaar feit kan als medeplegen bewezen worden verklaard indien vast is komen te staan dat bij het begaan daarvan sprake is geweest van een voldoende nauwe en bewuste samenwerking. Een vooropgezet plan hoeft aan het medeplegen niet ten grondslag te liggen, want medeplegen kan ook als een opwelling uit de situatie voortspruiten en zelfs stilzwijgend plaatsvinden. Ook indien het ten laste gelegde medeplegen in de kern niet bestaat uit een gezamenlijke uitvoering tijdens het begaan van het strafbare feit kan sprake zijn van de voor medeplegen vereiste nauwe en bewuste samenwerking tussen de verdachte en zijn mededader. De materiële en/of intellectuele bijdrage van de verdachte aan het strafbare feit zal dan van voldoende gewicht moeten zijn.

Anders dan de rechtbank is het hof van oordeel dat de verdachte door haar handelen een zodanige bijdrage heeft geleverd aan de aanranding dat sprake is van het medeplegen daarvan. De aanranding van het slachtoffer is niet uitsluitend gepleegd door de handelingen en uitlatingen van de medeverdachte, maar ook de handelingen en uitlatingen van de verdachte hebben hieraan bijgedragen. Hoewel de verdachte het slachtoffer niet zelf heeft betast en niet bewezen kan worden dat sprake was van een vooropgezet plan, heeft ze – terwijl ze net als de medeverdachte schaars gekleed was – door het filmen in de directe nabijheid, in een tamelijk krappe ruimte waarin de verdachten het slachtoffer hadden toegelaten, en door haar seksueel getinte uitlatingen bijgedragen aan de overrompelende en intimiderende sfeer. Bovendien speelden de verdachte en haar medeverdachte op elkaar in met de uitlatingen die zij deden en heeft de verdachte op geen enkel moment haar medeverdachte proberen te stoppen. Met hun opeenvolgende gedragingen en uitlatingen hebben de verdachte en haar medeverdachte elkaar gestimuleerd bij het plegen van de aanranding. Door aldus te handelen hebben beide verdachten een significante bijdrage geleverd aan de intimiderende sfeer, waardoor het slachtoffer is gedwongen de ontuchtige handelingen te dulden.

Gelet op het voorgaande concludeert het hof dat de samenwerking tussen de verdachte en haar medeverdachte voldoende nauw en bewust is geweest, zodat het onder 1 ten laste gelegde feit wettig en overtuigend bewezen kan worden.

Feit 2

Ten aanzien van het onder 2 ten laste gelegde feit overweegt het hof als volgt. Met de rechtbank is het hof van oordeel dat uit vaste jurisprudentie van de Hoge Raad (Hoge Raad 27 september 2016, ECLI:NL:HR:2016:2185) volgt dat voor een bewezenverklaring van het bestanddeel “kennelijk de leeftijd van achttien jaar nog niet heeft bereikt” niet vereist is dat uit de bewijsmiddelen moet blijken dat die persoon jonger oogt dan achttien jaar. Gelet op de wetgeschiedenis geldt immers dat, nu de strafbaarstelling van artikel 240b Sr mede ertoe strekt kinderen te beschermen tegen seksueel misbruik, in zo een geval moet worden aangenomen dat de betrokken persoon “kennelijk de leeftijd van achttien jaar nog niet heeft bereikt”. Uit de jurisprudentie volgt verder dat als komt vast te staan dat de afgebeelde persoon, die er als een volwassene uitziet, onder de leeftijdsgrens zit, het feit strafbaar is.

Het staat vast dat het slachtoffer ten tijde van de bewezenverklaarde feiten zeventien jaar oud was. Gelet op het voorgaande wordt het verweer van de raadsman verworpen en komt het hof tot een bewezenverklaring van het onder 2 ten laste gelegde feit, met dien verstande dat de verdachte het filmpje tezamen met haar medeverdachte heeft vervaardigd, en zelf in bezit heeft gehad.

Bewezenverklaring

Het hof acht wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte het onder 1 en 2 tenlastegelegde heeft begaan, met dien verstande dat:

1.
zij op 2 mei 2020 te Alkmaar, tezamen en in vereniging met een ander, door een feitelijkheid [benadeelde partij01] (geboren op [geboortedatum02] 2002), heeft gedwongen tot het dulden van ontuchtige handelingen, te weten: het over de kleding heen wrijven over en betasten van de penis en balzak van [benadeelde partij01] , en bestaande die andere feitelijkheid uit het in een smalle hal van een woning onverhoeds over de kleding heen wrijven over en betasten van de penis en balzak van [benadeelde partij01] (gedurende zijn werk als pizzabezorger), en aldus voor [benadeelde partij01] een zodanig bedreigende en overweldigende situatie heeft doen ontstaan dat hij zich niet aan de seksuele handelingen met verdachte en verdachtes mededader kon onttrekken;

2.
zij op 2 mei 2020 te Alkmaar, tezamen en in vereniging met een ander, een afbeelding, te weten een filmpje van seksuele gedragingen, waarbij iemand die kennelijk de leeftijd van achttien jaar nog niet had bereikt is betrokken, heeft vervaardigd, welke seksuele gedragingen - zakelijk weergegeven - bestonden uit: het betasten en aanraken van het geslachtsdeel van een persoon (te weten: [benadeelde partij01] ) die de leeftijd van 18 jaar nog niet had bereikt

zij op 2 mei 2020 te Alkmaar, een afbeelding, te weten een filmpje van seksuele gedragingen, waarbij iemand die kennelijk de leeftijd van achttien jaar nog niet had bereikt is betrokken, in bezit heeft gehad, welke seksuele gedragingen – zakelijk weergegeven – bestonden uit: het betasten en aanraken van het geslachtsdeel van een persoon (te weten: [benadeelde partij01] ) die de leeftijd van 18 jaar nog niet had bereikt.

Hetgeen onder 1 en 2 meer of anders is tenlastegelegd, is niet bewezen. De verdachte moet hiervan worden vrijgesproken.

Het bewezenverklaarde is gegrond op de feiten en omstandigheden die in de bewijsmiddelen zijn vervat, zoals deze na het eventueel instellen van beroep in cassatie zullen worden opgenomen in de op te maken aanvulling op dit arrest.

Strafbaarheid van het bewezenverklaarde

Geen omstandigheid is aannemelijk geworden die de strafbaarheid van het onder 1 en 2 bewezenverklaarde uitsluit, zodat dit strafbaar is.

Het onder 1 bewezenverklaarde levert op:

medeplegen van feitelijke aanranding van de eerbaarheid.

Het onder 2 bewezenverklaarde levert op:

medeplegen van een afbeelding van een seksuele gedraging, waarbij iemand die kennelijk de leeftijd van achttien jaar nog niet heeft bereikt, is betrokken of schijnbaar is betrokken, vervaardigen

een afbeelding van een seksuele gedraging, waarbij iemand die kennelijk de leeftijd van achttien jaar nog niet heeft bereikt, is betrokken of schijnbaar is betrokken, in bezit hebben.

Strafbaarheid van de verdachte

De verdachte is strafbaar, omdat geen omstandigheid aannemelijk is geworden die de strafbaarheid ten aanzien van het onder 1 en 2 bewezenverklaarde uitsluit.

Oplegging van straffen

De rechtbank heeft de verdachte voor het in eerste aanleg onder feit 2 bewezenverklaarde veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van één dag met aftrek van voorarrest en een taakstraf voor de duur van 60 uren, te vervangen door 30 dagen hechtenis.

De advocaat-generaal heeft gevorderd dat de verdachte voor het onder 1 en 2 tenlastegelegde zal worden veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van drie maanden.

De raadsman heeft het hof verzocht bij een bewezenverklaring rekening te houden met de grote hoeveelheid media-aandacht die onderhavige strafzaak heeft gekregen, wat een negatieve impact heeft gehad op het leven van de verdachte.

Het hof heeft in hoger beroep de op te leggen straffen bepaald op grond van de ernst van de feiten, de omstandigheden waaronder deze zijn begaan en gelet op de persoon van de verdachte. Het hof heeft daarbij in het bijzonder het volgende in beschouwing genomen.

De verdachte heeft zich samen met haar medeverdachte schuldig gemaakt aan aanranding van het slachtoffer. Het slachtoffer was op het moment van het voorval aan het werk als pizzabezorger en werd overrompeld door het opdringerige gedrag en de handelingen van de verdachten. Het slachtoffer werd uit het niets door de medeverdachte over zijn kleding betast bij zijn geslachtsdeel. De verdachte heeft deze handelingen met haar telefoon gefilmd en seksueel getinte opmerkingen gemaakt. Hiermee hebben de verdachten een ernstige inbreuk gemaakt op de lichamelijke integriteit van het slachtoffer en gehandeld in strijd met de wet die beoogt minderjarigen te beschermen. Het handelen van de verdachte en haar medeverdachte heeft een grote impact gehad op het slachtoffer, zoals ook blijkt uit de schriftelijke slachtofferverklaring.

Tevens heeft het hof acht geslagen op een de verdachte betreffend uittreksel uit de Justitiële Documentatie van 8 mei 2023. Daaruit blijkt dat zij niet eerder strafrechtelijk is veroordeeld.

Naar het oordeel van het hof kan – gelet op de hiervoor omschreven aard en ernst van de feiten – in beginsel niet worden volstaan met een andere sanctie dan een onvoorwaardelijke gevangenisstraf. In de persoonlijke omstandigheden ziet het hof echter aanleiding om die gevangenisstraf grotendeels in voorwaardelijke vorm op te leggen.

Het hof acht, alles afwegende, een grotendeels voorwaardelijke gevangenisstraf en taakstraf van na te melden duur passend en geboden.

Vordering van de benadeelde partij [benadeelde partij01]

De benadeelde partij [benadeelde partij01] heeft zich in eerste aanleg in het strafproces gevoegd met een vordering tot schadevergoeding. Deze bedraagt € 1.180,90, te vermeerderen met wettelijke rente, en bestaat uit

€ 180,90 ter compensatie van materiële schade (gederfde inkomsten) en € 1.000,00 als vergoeding voor immateriële schade. De vordering is bij het vonnis waarvan beroep niet-ontvankelijk verklaard. De benadeelde partij heeft zich in hoger beroep opnieuw gevoegd voor het bedrag van de oorspronkelijke vordering.

Standpunt van de advocaat-generaal

De advocaat-generaal heeft zich op het standpunt gesteld dat de vordering ten aanzien van de opgevoerde materiële schade niet-ontvankelijk moet worden verklaard, omdat de vordering onvoldoende is onderbouwd. Met betrekking tot de immateriële schade heeft de advocaat-generaal geconcludeerd tot hoofdelijke toewijzing van het gevorderde bedrag, te weten € 1.000,00, te vermeerderen met de wettelijke rente en met oplegging van de schadevergoedingsmaatregel ex artikel 36f Sr.

Standpunt van de verdediging

De raadsman heeft het hof primair verzocht om de benadeelde partij niet-ontvankelijk te verklaren in de vordering, gelet op de bepleite vrijspraak. Indien het hof toch tot een bewezenverklaring komt, is verzocht te beslissen zoals de rechtbank heeft gedaan.

Oordeel van het hof

Wat betreft de gevorderde materiële schade ter zake van gederfde inkomsten is het hof met de rechtbank van oordeel dat behandeling van de vordering een onevenredige belasting van het strafgeding vormt, aangezien de vordering onvoldoende is onderbouwd. Gelet hierop zal het hof bepalen dat de benadeelde partij in dit deel van de vordering niet-ontvankelijk is.

Ten aanzien van de gevorderde immateriële schade overweegt het hof als volgt. Volgens het hof is voldoende gebleken dat de benadeelde partij als gevolg van het onder 1 en 2 bewezenverklaarde handelen van de verdachte rechtstreeks immateriële schade heeft geleden. Het hof zal de omvang van de immateriële schade op de voet van het bepaalde in artikel 6:106 BW naar billijkheid vaststellen op

€ 1.000,00. Daarbij is in het bijzonder gelet op de aard en ernst van inbreuk op de persoonlijke integriteit van de benadeelde partij en de psychische gevolgen die door het incident zijn veroorzaakt bestaande uit slapeloze nachten, sombere gevoelens en herbelevingen van traumatische ervaringen. Deze gevolgen zijn weliswaar niet nader onderbouwd, maar gelet op de aard van het bewezenverklaarde kan een aantasting in de persoon ook zonder concrete gegevens ter onderbouwing worden aangenomen. De vordering zal derhalve – hoofdelijk– worden toegewezen tot een bedrag van € 1.000,00, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf 2 mei 2020 tot aan de dag ter algehele voldoening. Om te bevorderen dat die schade door de verdachte wordt vergoed, zal het hof de maatregel van artikel 36f Sr opleggen op de hierna te noemen wijze.

Toepasselijke wettelijke voorschriften

De op te leggen straffen zijn gegrond op de artikelen 9, 14a, 14b, 14c, 22c, 22d, 36f, 47, 57, 63, 240b en 246 van het Wetboek van Strafrecht.

BESLISSING

Het hof:

Vernietigt het vonnis waarvan beroep en doet opnieuw recht:

Verklaart zoals hiervoor overwogen bewezen dat de verdachte het onder 1 en 2 tenlastegelegde heeft begaan.

Verklaart niet bewezen hetgeen de verdachte meer of anders is tenlastegelegd dan hierboven is bewezenverklaard en spreekt de verdachte daarvan vrij.

Verklaart het onder 1 en 2 bewezenverklaarde strafbaar, kwalificeert dit als hiervoor vermeld en verklaart de verdachte strafbaar.

Veroordeelt de verdachte tot een
gevangenisstrafvoor de duur van
14 (veertien) dagen.

Bepaalt dat een gedeelte van de gevangenisstraf, groot
13 (dertien) dagen, niet ten uitvoer zal worden gelegd, tenzij de rechter later anders mocht gelasten omdat de verdachte zich voor het einde van een proeftijd van
2 (twee) jarenaan een strafbaar feit heeft schuldig gemaakt.

Beveelt dat de tijd die door de verdachte vóór de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in enige in artikel 27, eerste lid, van het Wetboek van Strafrecht bedoelde vorm van voorarrest is doorgebracht, bij de uitvoering van de opgelegde gevangenisstraf in mindering zal worden gebracht, voor zover die tijd niet reeds op een andere straf in mindering is gebracht.

Veroordeelt de verdachte tot een
taakstrafvoor de duur van
120 (honderdtwintig) uren, indien niet naar behoren verricht te vervangen door
60 (zestig) dagen hechtenis.

Vordering van de benadeelde partij [benadeelde partij01]

Wijst toe de vordering tot schadevergoeding van de benadeelde partij [benadeelde partij01] ter zake van het onder 1 en 2 bewezenverklaarde tot het bedrag van
€ 1.000,00 (duizend euro) bestaande uit immateriële schade, waarvoor de verdachte met de mededader hoofdelijk voor het gehele bedrag aansprakelijk is, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf de hierna te noemen aanvangsdatum tot aan de dag der voldoening.

Verklaart de benadeelde partij voor het overige niet-ontvankelijk in de vordering en bepaalt dat de benadeelde partij in zoverre de vordering slechts bij de burgerlijke rechter kan aanbrengen.

Veroordeelt de verdachte in de door de benadeelde partij gemaakte en ten behoeve van de tenuitvoerlegging nog te maken kosten, tot aan de datum van deze uitspraak begroot op nihil.

Legt aan de verdachte de verplichting op om aan de Staat, ten behoeve van het slachtoffer, genaamd [benadeelde partij01] , ter zake van het onder 1 en 2 bewezenverklaarde een bedrag te betalen van € 1.000,00 (duizend euro) bestaande immateriële schade, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf de hierna te noemen aanvangsdatum tot aan de dag der voldoening.

Bepaalt de duur van de gijzeling op ten hoogste 20 (twintig) dagen. Toepassing van die gijzeling heft de verplichting tot schadevergoeding aan de Staat ten behoeve van het slachtoffer niet op.

Bepaalt dat indien en voor zover de verdachte of haar mededader aan een van beide betalingsverplichtingen hebben voldaan, de andere vervalt.

Bepaalt de aanvangsdatum van de wettelijke rente voor de immateriële schade op 2 mei 2020.

Dit arrest is gewezen door de meervoudige strafkamer van het gerechtshof Amsterdam, waarin zitting hadden mr. A.M.P. Geelhoed, mr. V.M.A. Sinnige en mr. W.S. Ludwig, in tegenwoordigheid van

L.M. van Leeuwen, griffier, en is uitgesproken op de openbare terechtzitting van dit gerechtshof van

9 juni 2023.

mr. V.M.A. Sinnige is buiten staat dit arrest mede te ondertekenen.

=========================================================================

[…]