ECLI:NL:CRVB:2017:1280

• Datum uitspraak: 29 maart 2017
• Publicatiedatum: 5 april 2017
• Zaaknummer: 14/2162 WSF
• Instantie: Centrale Raad van Beroep
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Bestuursrecht; Socialezekerheidsrecht
• Procedures: Hoger beroep
• Rechters: J. Brand
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Hoger beroep tegen besluiten van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap inzake studiefinanciering

Op 29 maart 2017 heeft de Centrale Raad van Beroep uitspraak gedaan in de zaak van appellanten tegen de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. De zaak betreft hoger beroep tegen de besluiten van de minister die de studiefinanciering van appellanten herzien had, waarbij zij als thuiswonende studerenden werden aangemerkt. De minister had op basis van een onderzoek naar de woonsituatie van appellanten, uitgevoerd door controleurs, besloten om de eerder toegekende studiefinanciering met terugwerkende kracht te herzien. Appellanten waren het niet eens met deze besluiten en hebben hiertegen bezwaar gemaakt, wat door de minister ongegrond werd verklaard.

De rechtbank Limburg had het beroep van appellanten tegen de besluiten van de minister ongegrond verklaard, maar appellanten hebben hoger beroep ingesteld. De Centrale Raad van Beroep heeft in zijn overwegingen vastgesteld dat de controleurs die het onderzoek hebben uitgevoerd, niet bevoegd waren om dit toezicht uit te oefenen, omdat zij niet onder de aangewezen ambtenaren vielen. Hierdoor was het bewijs dat door hen was verzameld onrechtmatig verkregen. De Raad oordeelde dat zonder dit bewijs de besluiten van de minister niet deugdelijke motivering hadden.

De Raad heeft de aangevallen uitspraak van de rechtbank vernietigd, het beroep van appellanten gegrond verklaard en de besluiten van de minister vernietigd. Tevens heeft de Raad de minister veroordeeld in de proceskosten van appellanten, die zijn begroot op € 1.980,-. De uitspraak is openbaar gedaan en de minister is verplicht om het betaalde griffierecht aan appellanten te vergoeden.

Uitspraak

14/2162 WSF, 14/2163 WSF en 14/2164 WSF

Datum uitspraak: 29 maart 2017

Centrale Raad van Beroep

Enkelvoudige kamer

Uitspraak op de hoger beroepen tegen de uitspraak van de rechtbank Limburg van
11 maart 2014, 13/1802, 13/1803 en 13/1804 (aangevallen uitspraak)

Partijen:

[appellant] (appellant)

[appellante 1] (appellante 1)

[appellante 2] (appellante 2), allen wonend te [woonplaats]

De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (minister)

PROCESVERLOOP

Namens appellanten heeft mr. E.H.M. Brans, advocaat, hoger beroep ingesteld.

De minister heeft een verweerschrift ingediend.

Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 11 mei 2016. Voor appellanten is verschenen mr. Brans. De minister heeft zich laten vertegenwoordigen door mr. K.F. Hofstee.

De Raad heeft het onderzoek ter zitting geschorst.

Partijen hebben toestemming gegeven een nader onderzoek ter zitting achterwege te laten, waarna het onderzoek is gesloten.

OVERWEGINGEN

1.1.

De minister heeft appellanten met ingang van 1 september 2012 studiefinanciering op grond van de Wet studiefinanciering 2000 (Wsf 2000) toegekend, berekend naar de norm die geldt voor uitwonende studerenden.

1.2.

Op 6 december 2012 hebben twee controleurs in opdracht van de minister onderzoek gedaan naar de woonsituatie van appellanten. Daartoe is – onder meer – een huisbezoek afgelegd op het adres waaronder appellanten op dat moment in de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens (gba) stonden ingeschreven om te controleren of zij op dit adres wonen. Van het onderzoek is op 6 december 2012 een rapport opgemaakt.

1.3.

De minister heeft, voor zover hier van belang, op basis van het onder 1.2 genoemde rapport bij besluiten van 11 januari 2013 de aan appellant en appellante 1 toegekende studiefinanciering vanaf 1 oktober 2012 herzien, in die zin dat zij vanaf die datum als thuiswonende studerenden zijn aangemerkt. Appellante 2 is bij besluit van diezelfde datum vanaf 1 september 2012 als thuiswonende studerende aangemerkt. Het aan appellanten tot en met december 2012 volgens de minister te veel betaalde bedrag is daarbij van hen teruggevorderd.

1.4.

De minister heeft het tegen de besluiten van 11 januari 2013 gemaakte bezwaar bij besluiten van 24 april 2013 (bestreden besluiten) ongegrond verklaard.

2. Bij de aangevallen uitspraak heeft de rechtbank het beroep van appellanten tegen de bestreden besluiten ongegrond verklaard.

3. Appellanten hebben zich tegen de aangevallen uitspraak gekeerd.

4. De Raad oordeelt als volgt.

4.1.

Ingevolge artikel 9.1a, eerste lid, aanhef en onder a, van de Wsf 2000 zijn met het toezicht op de naleving van artikel 1.5 van de Wsf 2000 belast de bij besluit van de minister aangewezen ambtenaren of andere personen. Bij besluit van 19 april 2012, nr. HO&S/399254, zijn voor dit toezicht – onder meer – aangewezen personen werkzaam bij [naam B.V.] B.V.

4.2.

In zijn uitspraak van 4 januari 2017, ECLI:NL:CRVB:2017:2, heeft de Raad geoordeeld dat onder deze aanwijzing niet ook personen vallen die werkzaam zijn bij de werkmaatschappijen van [naam B.V.] B.V.

4.3.

Het onder 1.2 vermelde onderzoek is verricht door [naam S.] en [naam B.]. Het is de Raad ambtshalve bekend dat deze controleurs ten tijde van het onderzoek niet werkzaam waren bij [naam B.V.] B.V., maar bij een van haar werkmaatschappijen, zodat zij niet voor het toezicht bedoeld in artikel 1.5 van de Wsf 2000 waren aangewezen.

4.4.

Nu genoemde controleurs ook niet uit andere hoofde bevoegd waren tot het houden van dat toezicht, is het door hen bij het onderzoek verzamelde bewijs onrechtmatig verkregen en moet dat, zoals ook volgt uit de onder 4.2 genoemde uitspraak, worden uitgesloten.

4.5.

Aangezien zonder de bevindingen van het onderzoek niet een voldoende feitelijke grondslag bestaat voor het standpunt van de minister dat appellanten niet wonen op het adres waaronder zij staan ingeschreven in de gba, berusten de bestreden besluiten niet op een deugdelijke motivering.

4.6.

Nu de rechtbank het motiveringsgebrek niet heeft onderkend, komt de aangevallen uitspraak voor vernietiging in aanmerking. Doende wat de rechtbank zou behoren te doen, zal de Raad het beroep tegen de bestreden besluiten gegrond verklaren en die besluiten vernietigen wegens strijd met artikel 7:12, eerste lid, van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). De Raad ziet tevens aanleiding om met toepassing van artikel 8:72, derde lid, aanhef en onder b, van de Awb de besluiten van 11 januari 2013 te herroepen, nu daaraan hetzelfde gebrek kleeft en, gelet op het tijdsverloop, niet aannemelijk is dat dit gebrek kan worden hersteld.

5. Aanleiding bestaat de minister te veroordelen in de proceskosten van appellanten. Deze kosten worden begroot op € 990,- in beroep en op € 990,- in hoger beroep voor verleende rechtsbijstand, in totaal € 1.980,-. Van andere voor vergoeding in aanmerking komende kosten is niet gebleken.

BESLISSING

De Centrale Raad van Beroep

• vernietigt de aangevallen uitspraak;
• verklaart het beroep gegrond;
• vernietigt de besluiten van 24 april 2013;
• herroept de besluiten van 11 januari 2013 en bepaalt dat deze uitspraak in de plaats treedt van de besluiten van 24 april 2013;
• veroordeelt de minister in de proceskosten van appellanten tot een bedrag van € 1.980,-;
• bepaalt dat de minister aan appellanten het in beroep en hoger beroep betaalde griffierecht van in totaal € 166,- vergoedt.

Deze uitspraak is gedaan door J. Brand, in tegenwoordigheid van J.W.L. van der Loo als griffier. De beslissing is uitgesproken in het openbaar op 29 maart 2017.

(getekend) J. Brand

(getekend) J.W.L. van der Loo

KP